-
1 блестеть
несовер.1. (сверкать) æрттивын, цæхæртæ калын, тыбар-тыбур кæнынзвезды блещут – стъалытæ æрттивынц
роса блестит на солнце – æртæх хурмæ тыбар-тыбур кæны
(он) не блещет умом – зондæй цæхæртæ нæ калы
-
2 Большая Медведица
-
3 звезда
прозрачно небо, звезды блещут (Пушкин) – арв ирд у, стъалытæ æрттивынц
Утренняя звезда – Бонвæрнон
Вечерняя звезда – Кæрдæджы стъалы
орден Красной Звезды – Сырх Стъалыйы орден
-
4 мерцать
несовер. тыбар-тыбур кæнынзвезды мерцают – стъалытæ тыбар-тыбур кæцынц
-
5 неподвижный
прил. æнæзмæлгæ; æнæнкъуысгæнеподвижные звезды – æнæзмæлгæ стъалытæ
неподвижный взгляд – æнæзмæлгæ каст
-
6 Плеяды
-
7 синий
прил. цъæхв синем небе звезды блещут (Пушкин) – цъæх арвы стъалытæ 'рттивынц
-
8 усеять
совер. байтауынзвезды усеяли небо – арвыл стъалытæ сæхи байтыдтой
См. также в других словарях:
СТЪАЛЫТÆ НЕ СКЪÆФЫ АРВÆЙ — Зындгонд нæ уын, алыварс уæвджытæй ницæмæй хицæн кæнын. Звезд с неба не хватает. Йе хца цы фæкæна, уымæн, дам, ницы зоны æмæ, дам, нæм æрцыд æххуыс кæнынмæ, æлхæны, дам, нын йæхи æхцайæ хæцæнгарз. Æмæ йæ цы нæ хуыдтой? Иу ма арвæй стъалытæ не… … Фразеологический словарь иронского диалекта
АРВÆЙ СТЪАЛЫТÆ НЕ СКЪÆФЫН — Стыр хорз хъуыддæгтæ нæ аразын, иннæтæй ницæмæй хицæн кæнын, уæлдæр ницæмæй лæууын. Звезды с неба не хватает. Тæрс, мæ хæлар, тæрс, ды дæр арвæй стъалытæ не скъæфыс. (МД. 1984, 12.) Дæ бынатмæ дын тыххæй куы бырыд. Нал æй хъуыды кæныс? Цыма дæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
МÆЙТÆ ÆМÆ СТЪАЛЫТÆ ХЪАЗЫН — тж. МÆЙТÆ ÆМÆ ДЗЫ СТЪАЛЫТÆ ХЪАЗЫН Тынг рæсугъд уын. Фæзæгъынц сылгоймагæй. Дзесты Хопайæн рæсугъд ус уыдис. Ахæм рæсугьд æмæ дзы мæйтæ æмæ стъалытæ хъазыдысты йæ уындæй. (ХИФ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
Ахæры дур — см. Ахæры дур – перевод Ахæры дур – дун дунетæ ныхъуырæг æмæ бынты бындзагъдгæнæг дур. Ирон адæмы уырнындзинадмæ гæсгæ æппæт адæмы бæллæхы бон – Хъаймæты бон зæхмæ æрхаудзæнис æмæ йе ’вирхъау стыр дзыхы баппардзæн æмæ аныхъуырдзæн æгас зæхх дæр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АХСÆН САЙЫН — Чысыл исты ахæрын. Дæ ахсæн ма сай, уынын, мидæгæй æддæмæ кардимæ лæбуры. (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БÆРЗÆЙЫЛ ТУЛЫН — Кæйдæр куыстæй цæрын, кæйдæр фæрцы исты аразын. Фæлварæнтæм чи хаста йæ ныфс, уыдон сæ ныййарджыты нард бæрзæйттыл батылдысты æмæ æрбадтысты рæбынæй. (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДÆ ХУЫЦАУМÆ СКÆС — Æвдисы курындзинад, чидæр кæмæйдæр æххуыс домы. Ради бога. Хъæдгæс: О, нæ, дæ Хуыцаумæ скæс. Ма мæм бахат уымæй. Хæцъилтæ æхсын æз нæ зонын. (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗÆРДÆЙЫ ДОН ЛÆМАРЫН — Тынг кæуын. Хъæдгæс: Ныууадз ма цæй, дæ зæрдæйы туаг дон лæмарын. Сылгоймаг: Цæй фæуæд дæ ныхас. Ахсæв мæ зæрдæйы фæндиаг хъуамæ фæкафон. (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
МАСТ ИГÆРЫЛ НЫППЫРХ УЫН — Хæрамдзинад нæ бауромын. Мæнæн мæ маст мæ игæрыл ныппырх ис, уый та хынджылæгыл схæцыд. (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СЫКЪАТЫЛ ИСЫН — Искæй тынг уынгæджы кæнын, искæмæ тынг фæхыл кæнын. Сылгоймаг: Цæй цы дын ракодтон? Дæ сыкъатыл мæ цы систай? Хъæдгæс: Хъусут ма йæм, хъусут, сырх дæр куыд нæ кæны йæ цæсгом! (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СЫРХ НÆ КÆНЫН — Æфсæрмы нæ зонын; æдзæсгом уын. Нет стыда в глазах. Сылгоймаг: Цæй цы дын ракодтон? Дæ сыкъатыл мæ цы систай? Хъæдгæс: Хъусут ма йæм, хъусут, сырх дæр куыд нæ кæны! (Гаглойты В. Цæмæн худынц стъалытæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
