-
1 ԾԻԾ
ծծի (բրբ.) 1. Грудь. 2. Сосок. 3. (փխբ.) Благо. 4. (փխբ.) Курок. ◊ Ծիծ տալ кормить грудью. Մոր ծիծ կտրող ловкач, проныра. Մինչև երեխան լաց չլինի, մայրը ծիծ չի տա пока дитя не заплачет, мать не накормит. Ծիծ ուտել кормиться грудью. Ծծից կտրել отнять от груди. Ծծի երեխա грудной ребёнок. Շան ծիծ ծծած՝ կերած мерзавец. Մորդ ծծի կաթի պես հալալ լինի на доброе здоровье. -
2 ԾԾԵԼ
եցի 1. Сосать. 2. Всасывать, всосать. 3. Дышать, вдыхать. 4. Впитывать,впитать, втянуть. 5. Высасывать, высосать. 6. (փխբ.) Сосать сок (соки) из кого․ ◊ Դևի՝ սատանայի կաթ՝ ծիծ ծծել пройти огонь и воду и медные трубы․ Արյուն ծծել сосать (пить) кровь. Առյուծի կաթ՝ ծիծ ծծած с львиным сердцем. Մոր կաթի հետ ծծել всосать с молоком матери. Մեկի քսակի ծուծը ծծել высосать всю мошну (у кого), выманить деньги (у кого).* * *[V]сосатьвпитатьвпитывать -
3 ՇՈՒՆ
շան 1. Собака, пёс. 2. (փխբ.) Собака, негодяй. 3. (փխբ.) Плут, хитрец. ♢ Մեծ շուն Большой пёс (созвездие) Փոքր շուն Малый пёс (созвездие). Ասեղ կերած շուն живые мощи, худой как жердь. Շուն ու գել, Շուն ու կատու (как) собака с кошкой. Շուն, գել՝ էլի մերն է хорош или плох, всё равно свой, ср. как не порадеть родному человеку. Շուն դառնալ՝ կտրել остервенеть, остервениться. Շուն դարձնել раздразнить, разъярить. Շուն ծեծելով՝ թակելով ապրել перебиваться с хлеба на воду. Շուն խաղացնող՝ ման ածող бездельник, повеса. Շուն ու գել, Շուն ու շանգյալ 1) орава, сброд, 2) всякая (каждая) собака, всякий сброд. Շուն-շնացող бесстыдный, бесстыжий, кобель. Շուն քերթել испытывать острую нужду, жить в острой (большой) нужде. Ի՞նչ շուն (ում շունն) ես кто ты такой? Ինչ շունն է՝ ում շունն է կատաղել кому какое дело? чьё собачье дело? Շանը՝ շուն հաչեցնել дразнить собак(у). Շունը ձեռքից հաց չի առնի опустился до крайности, вконец опустился. Շունը շնից, երկուսն էլ մի տանից одного поля ягода, один другого стоит. Շունը շան թաթ չի ծամի собака собаку не ест, вор на вор не доказчик. Շունը տիրոջը՝ տերը չի (չէր) ճանաչում вавилонское столпотворение, кавардак. Մեկի շունը լինել быть верным псом (кого-л.). Շան բախտ ունենալ родиться в рубашке. Շանը մինչև չծեծես՝ չի բարեկամանա пока собаку не изобьёшь, другом не станет. Շան բերանը ոսկոր գցել заткнуть, замазать рот (подачкой и т. п.). Շան բերանից ընկած՝ քաշած разодранный, измочаленный. Շան ու գայլի բաժին անել՝ դարձնել транжирить, растранжирить, проматывать, промотать. Շան ու գայլի բաժին դառնալ транжириться, растранжириваться, растранжириться. Ահա թե որտեղ է թաղված շան գլուխը вот где собака зарыта! Շան երես ունենալ быть нахальным, бесстыжим, бесстыдным. Շան լափ թափել գլխին обливать, облить помоями, выбранить, выругать на чем свет стоит. Շան ծիծ՝ կաթ կերած, Շան ծնունդ собачье отродье. Շան հաչոցին մտիկ չեն տա собака лает, ветер носит. Շան հետ ախպերացիր, փայտը ձեռիցդ ցած մի դնի՝ գցիր собаку ласкай, но палку из рук не выпускай. Շան պես как собака. Շան սատակ անել убить как собаку. Շան սատակ լինել подохнуть, сдохнуть как собака. Շանը սատկել չկա сволочь живуча! Շան միս լինի (կերածդ, թե կերել ես, թե կերել եմ) чтоб (тебе, мне) подавиться! Շան շաբաթ неразбериха, кавардак. Շան տեղ չդնել ни во что не ставить. Շան տուր՝ ծեծ տալ избивать, избить как собаку. Շան օրի է живёт как собака, хуже собаки. Շանից մազ պոկելը խեր է с лихой собаки хоть шерсти клок. Շնից շատ են много, как собак нерезаных. Շներին կապեիք, նրան բաց թողնեիք (как) с цепи сорвался. Շունը կհաչի, քարվանը կքոչի собака лает, а бары едут. Քո շունն եմ молю, умоляю тебя. Շան օրն ընկնել дойти до ручки. Շան օրը գցել довести до ручки. Շնից ընկած՝ ելած, ծնված собачье отродье. -
4 ՈՒՏԵԼ
կերա 1. Есть, съедать, съесть, кушать, покушать. 2. (փխբ.) Справлять, справить. 3. (փխբ.) Проедать, проесть. 4. (փխբ.) Брать взятки. 5. (փխբ.) Присваивать, присвоить. 6. (փխբ.) Проглатывать, проглотить (слова, слоги). ◊ Ուտել խմել есть-пить, пировать. Ուտող բերան едок. Ուտող ուտողի է хапают кому только не лень. Դրամագլուխն ուտել прогореть (в торговле). Ինքն իրեն ուտել грызть (кусать) ногти. Իրար միս ուտել грызться. Իրար ուտել 1) грызться, 2) уничтожать друг друга. Կերած խմած сытый, откормленный. Ոչ կուտի, ոչ կուտեցնի в гости не едет и к себе не зовёт. Ոչ ուտես, ոչ խմես երեսին նայես глядеть не наглядеться. Ուտող ուրացող неблагодарный. Անձրև ուտել, Աչքերով ուտել, Ապտակ ուտել, Գայլի սիրտ ուտել, Գլուխն ուտել, Երդում ուտել, Ծեծ ուտել, Ծիծ ուտել, Կուշտ ուտել, Հում-հում կուտի, Մատները հետը կուտես, Պաս ուտել, տե՛ս կապակցությունների առաջին բառերի տակ։ -
5 ՍԱՏԱՆԱ
յի Сатана, чёрт, бес, дьявол. ♢ Գյուղացու սատանան իր փորն է не до дружка, до своего брюшка. Սատանա խաբող отъявленный мошенник, плут, продувная бестия. Սատանա է մտել փորն ու պինչը подпустил ему бес блошку и вошку. Սատանի եղունգ 1) плут, мошенник, 2) обсидиан. Սատանի թևով թռչել пролететь, миновать, промелькнуть. Սատանայի՝ սատանի ծնունդ чёртово семя. Սատանի ծայր գնալ сгинуть. Սատանային նալել быть хитрее чёрта. Սատանան ասում է так и подмывает, так и тянет. Սատանան գիտե чёрт знает. Սատանան էլ գլուխ չի հանի (сам) чёрт не разберёт. Սատանան ջուրր տանել, ծարավ բերել быть хитрее чёрта. Սատանան տանի чёрт возьми, побери. Սատանան էլ չի իմանա 1) ни одна живая душа не узнает, 2) сам чёрт не разберёт, не поймёт. Սատանայի վրեն նստել в воду кануть. Սատանայի աչք ունենալ иметь остров зрение. Սատանի բաժին դառնալ сгинуть, пропасть без следа. Սատանի գլուխը տրորել быть, держаться от греха подальше. Սատանի ետևի կրունկը, Սատանի ետևի ոտը хитрец, пройдоха, чёрт. Սատանի լեզու ունենալ быть бойким на язык, уметь уговорить. Սատանի խելք ունենալ хитроумный, хитрый как сатана. Սատանի ծիծ՝ կաթ ծծած чёртово семя, отродье. Սատանի կծիկ запутанное, неразрешимое дело. Սատանի ձին թամբել՝ հեծնել՝ նստել упираться, упереться, упрямиться, заупрямиться. Սատանի ճանապարհ մտնել сбиваться, сбиться с пути истинного. Սատանի ճուտ՝ ձագ бестия, чёртово отродье, семя. Սատանի նման как назло. Սատանի չարխի պես պտտվել 1) виться (вертеться) вьюном, 2) молоть языком. Սատանի պոչ бестия, хитрец, хитрюга. Սատանի պոչ բռնել дружить, подружиться с чёртом. Սատանից յոթ շուտ է ծնվել чёрту в дядьки годится.* * *[N]сатана (M)черт (M)бес (M)дьявол (M) -
6 ՏՂԱ
յի 1. Мальчик. 2. (արևմտհ.) Ребёнок, дитя. 3. Сын, сынишка. 4. Парень, мальчик. 5. Мальчик (устар.), слуга (обычно малолетний). 6. (փխբ.) Мальчик, юнец, ребёнок. 7. (փխբ.) Храбрец, герой, смельчак. 8. (при обращении) Мальчик, парень. ♢ Տղա բերել родить мальчика, сына. Տղա մի լինի не будь ребёнком! Տղա հասակից, с детства, с малых лет, Տղի պես смело, по-мужски. Իր հոր տղեն է весь в отца. Մինչև տղան լաց չլինի, մայրը ծիծ չի տա пока не попросишь, не помогут. Շտապողին տղա չի լինի поспешишь, людей насмешишь.* * *[N]мальчик (M)ребенок (M)дитя (N)сын (M)сынишка (M)парень (M)юнец (M)храбрец (M)герой (M)смельчак (M)
См. также в других словарях:
ԾԻԾ — ( ) NBH 1 1015 Chronological Sequence: 14c որ եւ ՏԻՏ. եւ վր. ձուձու. Բառ ռմկ.: Ոսկիփոր.: Տ. ՍՏԻՆ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԶՈՒԿ — I. ( ) NBH 1 0750 Chronological Sequence: Unknown date ԶՈՒԿ կամ ԶՈՒԿԻ. ըստ Բժշկարանի է Սեաւ խունկ, եւ Ստաշխն. եւ Ստիւրակ. որ է Շեր (զորս տեսցես): Ուստի ՉՈՐ ԶՈՒԿԻ, ԶՉամչախունկ, եւ Մարեմայ խունկ ասի այն, որ այլազգերէն՝ գարա քիւննիւք, գարա պուհուր,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՍՏԻՆ — (ստեան, ի ստենէ. ՍՏԻՆՔ ստեանց, եամբք.) NBH 2 0746 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 8c, 10c, 12c գ. μαστός uber, mamma, mamilla. սանս. սթանա. (Արմատն է Շիթ, կաթն. թ. սիւտ. լծ. եւ ծուծ. ծիծ. որ եւ տիտ.) Կաթնաբեր մասունք… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՍՏԻՆ — ( ) NBH 1 0238 Chronological Sequence: Early classical, 10c ա. ԱՆՍՏԻՆ հնչեալ ԱՆԸՍՏԻՆ. Ոյր ոչ գոն կամ չեւ են ʼի վեր երեւեալ եւ լցեալ կաթամբ ստինք. ծիծ՝ կամ կաթ չունեցօղ. *Թէ կծիցի անստինն. Եզնիկ.: *Փոքր եւ անստին եւ անհանճար բնութեանս: *Փոքր այն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻԵՄ — (եցի.) NBH 1 0622 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 12c, 13c, 15c ն. θηλάζω lacteo, sugo Ծծել զկաթն ի ստեանց մօր կամ դայեկի. դիանալ, իրօք կամ նմանութեամբ. ծիծ ուտել. ... *Ընդէ՞ր դիեցի ես զստինս մօր իմոյ. Յոբ. ՟Գ. 12: Երգ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻԵՑԻԿ — (ցկի, կաց.) NBH 1 0623 Chronological Sequence: Early classical ա. θηλάζων lactens, lac sugens որ եւ ԴԻԱՑԻԿ. Ստնդիաց. ծծօղ զկաթն ի ստեանց մօր կամ դայեկի իւրոյ. կաթնկեր. մակդիր տղայոյ, եւ ձագու անասնոց. կաթ ուտօղ, ծիծ ուտօղ. ... *Լեզուք դիեցիկ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻԵՑՈՒՄՆ — (ցման.) NBH 1 0623 Chronological Sequence: 8c, 10c գ. Դիելն, Դիեցուցանելն. ծիծ ուտելը, եւ տալը. *Ոչ գոյր նոցա դիեցումն ի մարց. Յհ. կթ.: *Այծին դիեցումն մանկանն ընդ հովանեաւ արծուոյն. Խոր. ՟Բ. 67 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԴԻԵՑՈՒՑԱՆԵՄ — (ցուցի.) NBH 1 0623 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c ն. որ եւ Դիացուցանել. Տալ դիել կամ ծծել. սնուցանել կաթամբ ստեանց. իրօք կամ նմանութեամբ. ծիծ տալ, կաթ տալ. ... *Յարեայ ընդ առաւօտն դիեցուցանել զորդին իմ. ՟Գ. Թագ.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԶՈՒԿԻ — ( ) NBH 1 0750 Chronological Sequence: Unknown date ԶՈՒԿ կամ ԶՈՒԿԻ. ըստ Բժշկարանի է Սեաւ խունկ, եւ Ստաշխն. եւ Ստիւրակ. որ է Շեր (զորս տեսցես): Ուստի ՉՈՐ ԶՈՒԿԻ, ԶՉամչախունկ, եւ Մարեմայ խունկ ասի այն, որ այլազգերէն՝ գարա քիւննիւք, գարա պուհուր,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾԾԵՄ — (եցի.) NBH 1 1018 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c ն. θηλάζω sugo ῤοφέω sorbeo ἑκπίνω ebibo ἑκσιφωνίζω per siphonem exhaurio ἐλκύω traho. Արմատն է Ծուծ. (կամ ռմկ. ծիծ. լծ. թ. սիւզմէք. եւ նոյն ընդ լտ. սու՛կօ). Յինքն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱԹՆԱԿԵՐ — (ի, աց.) NBH 1 1032 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 12c, 13c ա. γαλακτοφάγος lacte victitans, lac comedens. որ եւ ԿԱԹՆԿԵՐ. Ուտօղ զկաթն. սանդիաց. կաթնարբու. կաթնածուծ. կաթնաբոյծ. կաթ կամ ծիծ ուտօղ. ... *Կաթնակեր մանուկ, կամ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
