-
1 җылылык
сущ.1) теплота́, тепло́ || теплово́йҗылылык берәмлеге — едини́ца теплоты́
җылылык энергиясе — теплова́я эне́ргия
җылылык нурланышы — теплово́е излуче́ние
җылылык двигателе — теплово́й дви́гатель
2) күч. теплота́, приве́тливость, серде́чностькүңел җылылыгы — душе́вная теплота́
кемнедер җылылык белән искә алу — вспомина́ть о ко́м-то с теплото́й
3) в сложных сл. тепло-җылылык челтәре — теплосе́ть
җылылык магистрале — тепломагистра́ль
җылылык алмашу — теплообме́н
•••җылылык белән — с теплото́й, по-сво́йски
-
2 җылылык
-
3 җылылык
Wärme f. -
4 җылылык
1. сущ. 1) теплота, тепло 2) перен.теплота, приветливость 3) тепло- первая часть сложный слов 2. прил. тепловой -
5 җылылык пояслары
геогр. тепловы́е пояса́ -
6 cılılıq
-
7 алыштыргыч
-
8 изоляция
сущ.1) изоля́ция || изоляцио́нный ( кожух)җылылык изоля́циясе — теплова́я изоля́ция, термоизоля́ция
изоля́ция материаллары — изоляцио́нные материа́лы
2) полит. изоля́циясәяси изоля́ция — полити́ческая изоля́ция
сугыш уты кабызучыларга мораль изоля́ция игълан итү — объяви́ть мора́льную изоля́цию поджига́телям войны́
• -
9 калориметр
сущ.; физ.калори́метр ( прибор)җылылык микъдарын калори́метр белән үлчәү — изме́рить коли́чество теплоты́ калори́метром
-
10 радий
сущ.; хим.ра́дий || ра́диевыйра́дий биргән җылылык — тепло́, выделя́емое ра́дием
ра́дий нурлары — ра́диевые лучи́
ра́дий нурлары белән дәвалану — ра́диевое лече́ние, радиолече́ние
-
11 чәчү
перех.1) се́ять, засе́ивать/засе́ять, высева́ть, высе́ивать/вы́сеять, посе́ять || сев, посе́в, вы́сев, засе́в || посевно́йчәчүгә төшү — приступа́ть/приступи́ть к се́ву
чәчүне тәмамлау — зако́нчить сев
язгы чәчү — весе́нний сев
алмаш чәчү — плодосме́н
кабат чәчү — пересева́ть; пересе́в
арыш чәчсәң - көлгә чәчү, сабан чәчсәң - суга чәчү — (погов.) сей рожь в золу́, а пшени́цу в во́ду
ни чәчсәң, шуны урырсың — (посл.) что посе́ешь, то и пожнёшь
җил чәчсәң, давыл урырсың — (посл.) посе́ешь ве́тер, пожнёшь бу́рю
2) засе́ять, заня́ть посе́вами (какой-л. участок)Aпанаев җирләренә крестьяннар чәчкәннәр — Апана́евские зе́мли засе́яли крестья́не
3) рассыпа́ть/рассы́пать, просыпа́ть/просы́пать || рассыпа́ние, просыпа́ние4) роня́ть; см. тж. төшерүипи валчыкларын чәчеп, ашарга тотынды — роня́я кро́шки хле́ба, на́чал есть
язмыш безне төрле якларга чәчте — судьба́ раскида́ла нас в ра́зные сто́роны
6) рассе́ивать/рассе́ять, излива́ть/изли́ть, излуча́ть/излучи́ть, разлива́ть/разли́ть, искри́ться; см. тж. сибүҗылылык чәчү — излуча́ть теплоту́
моң чәчү — излива́ть грусть
меңнәрчә шәм нуры чәчә — ты́сячи свече́й излуча́ют свет
7) распространя́ть/распространи́тьсер чәчү — разглаша́ть та́йну, вы́болтать секре́т
гайбәт чәчү — распространя́ть спле́тни
8) прям.; перен. мета́ть, намета́ть || мета́ниебалык уылдык чәчә — ры́ба ме́чет икру́
уылдык чәчү вакыты — пери́од мета́ния икры́
авызыннан ут чәчү — мета́ть гром и мо́лнии
пулемёт ут чәчә — пулемёт ме́чет ого́нь
•- чәчеп җибәрү
- чәчү әйләнеше
- чәчү машинасы
- чәчү орлыгы
- чәчү орлыклары
- чәчү өсте
- чәчүгә чыгу
- чәчүгә төшү -
12 энергия
сущ.в разн. знач. эне́ргияатом эне́ргиясе — эне́ргия а́тома
җылылык эне́ргиясе — теплова́я эне́ргия
эне́ргия саклану законы — зако́н сохране́ния эне́ргии
электр эне́ргиясе — электри́ческая эне́ргия
тормыш эне́ргиясе — жи́зненная эне́ргия
хисләр эне́ргиясе — эне́ргия чувств
күп көч, эне́ргия бирү — отдава́ть мно́го сил и эне́ргии (какому-л. делу)
-
13 эчке
I прил.1) в разн. знач. вну́треннийэчке бүлмә — вну́тренняя ко́мната
эчке катлам — вну́тренний слой
эчке ресурслар — вну́тренние ресу́рсы
эчке мөмкинлекләр — вну́тренние возмо́жности
эчке каршылыклар — вну́тренние противоре́чия
эчке мәгънә — вну́тренний смысл, вну́треннее значе́ние
эчке бәйләнешләр — вну́тренние свя́зи
2) внутри-, вну́тренний (о жизни и деятельности внутри государства, учреждения)эчке икътисади үсеш — внутриэкономи́ческое разви́тие
эчке сәяси хәл — внутриполити́ческая обстано́вка
эчке гаскәр берләшмәләре — внутривойсковы́е соедине́ния
Эчке эшләр министрлыгы — Министе́рство вну́тренних дел
эчке базар — вну́тренний база́р
3) ни́жний, нате́льный; испо́дный прост.эчке кием — ни́жнее бельё
эчке күлмәк — нате́льная руба́шка; соро́чка ( женская)
4) перен. вну́тренний, душе́вный, духо́вныйэчке сизем (тоем) — вну́треннее чу́вство
эчке күтәренкелек — душе́вный подъём
эчке матурлык — вну́тренняя (душе́вная) красота́
эчке җылылык — душе́вная теплота́
кешенең эчке дөньясы — вну́тренний (духо́вный) мир челове́ка
эчке якынлык — духо́вная бли́зость
•- эчке колак
- эчке почмак
- эчке сөйләм
- эчке сулар
- эчке сыну
- эчке янулы двигатель II сущ.; диал.пи́ршество, вы́пивка, попо́йка, пья́нствоэчкедән башы чыкмый — то́лько и за́нят пья́нством; всё пья́нствует
См. также в других словарях:
җылылык — 1. Җисемдә атом, молекулаларның тәртипсез кызу хәрәкәтеннән барлыкка килгән энергия төре. Һавага таралган шул энергия 2. Әйбернең кызулык дәрәҗәсе, температурасы. Җылы булу хәле 3. Башкаларга карата җылы караш, якын итү хисе. Рәхәтлек, күңелне… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җылыуздыргыч — Җылылык станциясеннән кайнар су яки пар җибәрү өчен хезмәт итә торган трубалар; рус. Теплопровод … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мульча — Җылылык һәм дым саклау өчен туфрак өстенә җәелә торган торф, кәгазь, толь, салам һ. б. ш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
термотерапия — Җылылык белән дәвалау методлары һәм медицинаның шуларны өйрәнә торган бүлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
термоэлемент — Җылылык тәэсирендә ток барлыкка китерә торган җайланма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җылы — I. и. 1. Кояш нурларыннан, әйбер янудан, химик реакция вакытында һ. б. аерылып чыккан энергия, үз тирәсендәге һавага таралган җылылык. Һава торышының чагыштырмача җылы вакыты җылылар башлану 2. Җылылык (1) 3. Җылылык (2) , җылы булу дәрәҗәсе 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
салкын — (САЛКЫНЛЫК) – 1. Чагыштырмача түбән температуралы 2. күч. Дәртсез, хиссез; артык җитди. Кырыс холыклы, ягымсыз, артык рәсми. Гамьсез, җавапсыз (эшкә карата) 3. Җылылык чыгармый яки җылылык чыганагы була алмый торган (җисемнәр, нурлар тур.) салкын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
суык — (СУЫКЛАНУ) (СУЫКЛАТУ) (СУЫКЛЫК) – с. 1. Чагыштырмача түбән температуралы суык көн, суык бүлмә 2. Кайнарлыгы яки җылылыгы беткән, суынган (аш су тур.) 3. күч. Кырыс холыклы, артык рәсми, ягымсыз 4. Җылылык чыгармый яки җылылык чыганагы була алмый… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эрү — 1. Югары температурада йомшару, сыеклыкка әйләнү (каты җисемнәр тур.). Туңган яки салкыннан каткан әйбернең җылылык, дымлылык тәэсирендә сыеклыкка әйләнүе тур. Нин. б. юешләнеп туңган әйбернең җылылык тәэсирендә йомшаруы 2. Әчегән сөтнең эсселек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аккумулятор — Соңыннан файдалану максаты белән электр энергиясе яки җылылык туплау приборы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ватин — Кием эчлеге һәм тышлыгы арасына җылылык өчен салып калдырыла торган сирәкләнгән йөнтәс трикотаж тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
