-
1 авæййын
Елмæрза æмæ Æхсар кæрæдзи куы ауынынц, уæд сæ дыууæйæн дæр сæ цæсгомы хуыз аивы, мæрдон фæлурс авæййынц. – Как только Елмарза и Ахсар увидят друг друга, так сразу их лица изменяются в цвете: они становятся мертвенно-бледными. (Санаты У., Тугвæндаг)
-
2 æртау
частица, доля, кроха, крупица, малость, капелькаУалынмæ кæрдихæй ратагъд Туджы ’ртау. – Между тем с куска (мяса) капнула кровь. (Плиты Грис, Æвзаг)
Хуанæй сыбыртт дæр нал схауди, сыджытау ныцъцъæх, йæ къухтæ, йæ цæсгомы хуызы ’ртау нал уыд. – Хуан не проронил больше ни слова, он сделался землисто-серым: серыми стали руки, лицо. (Ж.-П. Сартр, Стена. Тæлмацгæнæг – Хъодзаты Æ.)
Æрдзы нал баззад хуызы ’ртау. – Все увяло вокруг ( букв. в природе не осталось и крупицы цвета). (Бестауты Г., Зымæг)
См. также в других словарях:
БÆЗДЖЫН ЦÆСГОМЫ ХИЦАУ УЫН — Æдзæсгом, æфсæрмы нæ зонын, æгъатыр уын. Чидæртæ куыд зæгъынц, Цæргæс афтæ бæзджын цъар цæсгомы хицау куы уаид, уæд афтæ рогæй дæр нæ сырх кæнид. (Хацырты С. Хæзна.) Гыссиу æмæ Дзах бирæ ахæм рæтты фесты, сæ цæсгомы цъар бæзджын уыд. (Гаглойты Р … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСГОМЫ БАР КÆНЫН — Намысы бар, æвджид ныууадзын. Бродзели ралæууыд æмæ хъæрæй расидт: «Хорз адæм, æз мæхи мæ амонды æмæ мæ цæсгомы бар бакодтон, уымæ гæсгæйæ дугъы рамбылдтон!» (Ф. 1931, 3.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСГОМЫ ТУГ БАДЫН — Тынг мæсты кæнын. – Нæ кафын Цъамадон лæппутимæ, сæ цъухъхъатæ фысы тæф кæнынц, – алыг кодта Дариа. Хъырымы уадулыл цыма уæззау цæф сæмбæлд, уыйау туг йæ цæсгомы абадт. (Хъайтыхъты А. Цæллагты Саурæсугъд.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСГОМЫ ЦЪАР БÆЗДЖЫН УЫН — Æфсæрм нæ зонын, æдзæсгом уæвын. Гиссиу æмæ Дзах бирæ ахæм рæтты фесты. Сæ цæсгомы цъар бæзджын уыд... (Гаглойты Р. Теман голладжы нæ сусæг кæны.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
МÆРДТЫ ЦÆСГОМЫ СДÆН — Æвдисы курындзинад; чидæр кæмæндæр цыдæр уырнын кæны. Бакæсут ма, уæ мæрдты цæсгом сдæн, уæртæ цы диссаг ис. (Бекъойты Е. Фатимæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ФИДАР ЦÆСГОМЫ ХИЦАУ УЫН — Æдзæсгом уын, æфсæрм нæ зонын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆСГОМЫ ЦАРМ РАСТЪИГЪЫН — Æфсæрм нал зонын, хи сæдзæсгом кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
Маскæ — см. Маскæ – перевод Маскæ (цæсгом) – адæймаг бæрæг фæтк æмæ æгъдауы тыххæй йæхиуыл кæй бакæны, ахæм исты зооморфон кæнæ антропоморфон цæрæгойы цæсгомы хуыз, этносы бæрæгбоны фыдæлтыккон æгъдæутты сæйрагдæр миниуджытæй иу. Ирон æвзаджы дæр дунейы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хохаг куывд — см. Хохаг куывд – перевод – Хуыцау, Дæу зонæм, Дæ кувæг адæм стæм, Нæ кувинæгтæ нын райс адджынæн æмæ кадджынæн. – Оммен, Хуыцау! – Адæмы мад дæ, Мады Майрæм! Нæ кувинæгтæ нын адджынæн райс. Дæ ном дын адджынæй æмæ кадджынæй куыд арæм, Цы сабиты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЗ ЛИДЗЫН — тж. ХУЫЗ ЦÆУЫН 1. Тынг фæтæрсын. Лица нет. Нæннæ æмхуызон уæ хуызтæ фæлыгъдысты, æмæ афтæ куы фæдзурут, ницы, дам, дзы ис. (Ф. 1987, 9.) Цы кæныс, Аин? Дæ цæсгомы хуыз куы фæлыгъд? (МД. 1985, 8.) «Таисæ, цы кодтай, дæ хуыз куы фæцыд бынтон!»… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦЪÆХ АРТ УАДЗЫН — 1. Исты æнæнхъæлæджы хъуыддаг тынг банкъарын (цæф, цин, маст æ.æ.а.) Хъырымы уадулыл цыма уæззау къæрцц сæмбæлд, уыйау йæ цæсгомы туг абадт, йæ хъустæ цъæх арт суагътой. (Хъайтыхъты А. Цæллагты саурæсугъд.) Чызгæн йæ уадултæ цъæх арт суагътой.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
