-
1 әлеуметтік сипаттағы төлемақы
Казахско-русский экономический словарь > әлеуметтік сипаттағы төлемақы
-
2 өнеркәсіптік сипаттағы жұмыстар
Казахско-русский экономический словарь > өнеркәсіптік сипаттағы жұмыстар
-
3 тарату сипатындағы міндеттеме
Казахско-русский экономический словарь > тарату сипатындағы міндеттеме
-
4 тауар жеткізілімі
- Мерзімі- Буып-түюҚазір біз тауарлардың жеткізіліміне байланысты мәселелерді талқылауға тиіспіз.
Сейчас мы должны обсудить вопросы, связанные с поставками товаров.
Сіздерде бізге Х үлгісіндегі машиналарды жеткізіп беруге мүмкіндік бар ма?
Бізде керек машиналарды (тауарларды) жеткізіп беруге мүмкіндік бар (жоқ).
У нас есть возможность (нет возможности) поставить вам нужные машины (товары).
Әуелі біз машиналардың (тауарлардың) маркалары (сұрыптары) туралы мәселелерді келісіп алуға тиіспіз.
Вначале мы должны согласовать вопросы о марках (сортах) машин (товаров).
Жеткізу мүмкіндігі туралы біз сіздерге ең таяу уақытта хабарлаймыз.
О возможности поставок мы вам сообщим в самое ближайшее время.
Біз жеткізілім шарттарын талқылауымыз керек.
Нам следует обсудить условия поставок.
Мен бұған тауарларды жеткізу тәсілдері, сондай-ақ жүкті жеткізу кезіндегі міндеттерді:
Я полагаю, что сюда относятся способы доставки товаров, а также распределение обязанностей во время доставки груза:
- тауардың кездейсоқ жоғалғаны және бүлінгені үшін тәуекелді бөлісу жатады деп ойлаймын.
- риска за случайную утрату и повреждение товара.
Мен тауарды тасымалдау үшін... пайдалануды ұсынамын.
Я предлагаю использовать для перевозки товара...
- почтовые отправления.
Сатушы жүкті жеткізу кезінде көлік шығынын:
Продавец несет транспортные расходы при доставке груза:
- теміржолмен өз елінің мемлекеттік шекарасына дейін;
- по железной дороге до государственной границы своей страны;
- сатып алушының жүк автомашиналарымен тауарды ауыстырып тиейтін жерге дейін;
- на грузовых автомашинах покупателя до места перегрузки товара;
- су көлігімен;
- водным транспортом;
- ФОБ жеткізілімі кезінде тауарды су көлігімен кеме бортына тиеу сәтіне дейін;
- при поставках ФОБ, до момента погрузки товара на борт судна водным транспортом;
- СИФ немесе КАФ жеткізілімі кезінде кеменің жүк түсірілетін портқа келген сәтіне дейін;
- при поставках СИФ или КАФ, до момента прибытия судна в порт выгрузки;
- әуе көлігімен тасымалдауда тауарды сатушы еліндегі әуе қатынасы ұйымына одан әрі тасымалдау үшін табыстаған сәтке дейін;
- воздушным транспортом до момента передачи товара организации воздушного сообщения в стране продавца для дальнейшего следования;
- поштамен жөнелтуде тиісті мекенге дейін көтереді.
- по почте до пункта назначения.
Жеткізілім күні деп...
Датой поставки...
- автомобиль көлігінде сатып алушының көлік құралдары тауарды қабылдап алғанын қуаттайтын құжаттағы күн есептеледі
- в автомобильном транспорте считается дата документа, подтверждающего принятие товара транспортными средствами покупателя
- в воздушном транспорте считается дата грузовой накладной воздушного сообщения
- теміржол көлігінде теміржол жүкқұжатындағы мөртабанда көрсетілген күн есептеледі
- в железнодорожном транспорте считается дата штемпеля на железнодорожной накладной
- пошта жөнелтімі кезінде пошта түбіршегіндегі күн есептеледі.
- при почтовых отправлениях считается дата почтовой квитанции.
Меншік құқығы, сондай-ақ тауардың кездейсоқ жоғалу немесе бүліну қауіпі сатушыдан сатып алушыға қашан ауысады?
Когда переходит от продавца к покупателю право собственности, а также риск случайной утраты или повреждения товара?
Бұл өзгерістер тауар сатушыдан сатып алушыға табысталған сәтте болады.
Эти изменения происходят в момент передачи товара от продавца покупателю.
Тауар сатушыдан сатып алушыға... табысталады.
Передача товара от продавца покупателю происходит...
- су тасымалы кезінде тауар кеме борты арқылы жүк тиелетін портта қайта тиелген сәтте
- при водных перевозках в момент перегрузки товара через борт судна в порту отгрузки
- теміржол, автомобиль және әуе тасымалдары кезінде тауарды сатушы елінің көлік құралдарынан сатып алушы елінің көлік құралдарына қайта тиеу кезінде
- при железнодорожных, автомобильных и воздушных перевозках при перегрузке товара с транспортных средств страны продавца на транспортные средства страны покупателя
- пошта жөнелтімі кезінде тауар сатушы елінің пошта идарасына өткізілген сәттен
- при почтовых отправлениях с момента сдачи товара почтовому ведомству страны продавца.
Мен сізбен келісемін, бірақ біз сатып алушыны міндеттеменің ішінара немесе толық орындалмағаны үшін, демек тауардың сақталғандығы үшін жауапкершіліктен босату талап етілетін оқиғаларды да талқылауымыз керек.
Я согласен с вами, но нам следует обсудить и такие случаи, когда требуется освобождать покупателя от ответственности за частичное или полное неисполнение обязательств, следовательно, за сохранность товара.
Сіздің ойыңызша, бұған қандай оқиғалар жатқызылуы мүмкін?
Как вы думаете, какие случаи могут быть отнесены сюда?
Менің ойымша, бұл оқиғалар еңсерілмейтін күш жағдайларының салдары болуға тиіс.
Я думаю, что эти случаи должны быть следствием обстоятельств непреодолимой силы.
Біз "еңсерілмейтін күш" ұғымы деп нені түсінеміз?
Что мы будем понимать под понятием "непреодолимая сила"?
Қанекей, келісіп алайық, "еңсерілмейтін күш" ұғымы деп біз төтенше сипаттағы оқиғаларды, мысалы, зілзаланы, ауа райының күтпеген жерден күрт өзгеруін және міндеттемелердің орындалуы мүмкін болмайтын құбылыстарды түсінеміз.
Давайте договоримся, что под понятием "непреодолимая сила" мы будем понимать обстоятельства чрезвычайного характера, например, землетрясение, неожиданные резкие изменения погоды и явления, которые делают невозможным исполнение обязательств.
Меніңше, осы жағдайларды екі тарап та қолдайтын шарттарды талқылап алу қажет сияқты.
Мне кажется, необходимым обсудить условия, при которых эти обстоятельства признаются обеими сторонами.
Менің пікірімше, мұнда екі шарт сақталуға тиіс:
По моему мнению, здесь должны быть соблюдены два условия:
Біріншіден, осы жағдайларға тап болған тарап екінші тарапқа осы жағдайлардың басталғаны мен аяқталғаны туралы жазбаша хабарлауға тиіс.
Во-первых, та сторона, для которой возникли эти обстоятельства, должна письменно оповестить другую сторону о начале и конце этих обстоятельств.
Екіншіден, бұл жағдайларды ел өкіметінің сауда палатасы немесе басқа құзыретті орталық органы куәландыруға тиіс.
Во-вторых, эти обстоятельства должны быть удостоверены торговой палатой или другим компетентным центральным органом власти страны.
* * * -
5 тұрақты сипаттағы шығыс
Казахско-русский экономический словарь > тұрақты сипаттағы шығыс
-
6 ұзақ сипаттағы қаржыландыру
Казахско-русский экономический словарь > ұзақ сипаттағы қаржыландыру
-
7 Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.
Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.
Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?
В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?
Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:
Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:
- шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;
- несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;
- шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.
- при отсутствии операций по счету в течение года.
Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:
Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:
- шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;
- при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;
- кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.
- по решению органа, создавшего предприятия.
Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?
Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?
Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.
При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.
Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?
Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?
Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.
При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.
Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.
Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.
Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:
По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:
- ақшалай қаражатты сақтау;
- хранение денежных средств;
- ол бойынша табысты төлеу;
- выплаты по ним доходов;
- осы соманы талап ету бойынша қайтару;
- возвращение данных сумм по требованию;
- салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.
- выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.
Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:
Вклад может быть внесен клиентом:
- белгілі бір мерзімге;
- на определенный срок;
- табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;
- с правом досрочного получения под меньший процент дохода;
- кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.
- для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.
Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.
Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.
Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.
Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.
Казахско-русский экономический словарь > Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
-
8 Коммерциялық банкілердің қызметі
Банк қызметінің қандай ұстанымдары негізгі іргелі ұстанымдары болып табылады?
Банк қызметінің негізгі іргелі ұстанымдары:
Основополагающими принципами банковской деятельности являются:
- нақты бар ресурстардың шегінде жұмыс істеу;
- работа в пределах реально имеющихся ресурсов;
- экономикалық дербестік;
- экономическая самостоятельность;
- банкінің өз клиенттерімен өзара қатынасы кәдуілгі нарықтық қатынастар сияқты құрылуға тиіс;
- взаимоотношения банка со своими клиентами должны строиться как обычные рыночные отношения;
- мемлекет коммерциялық банкілердің қызметін реттей алатын экономикалық әдістер.
- экономические методы, которыми государство может осуществлять регулирование деятельности коммерческих банков.
Оның мәні мынада: банк өзінің ресурстары, несиелік салымдары мен басқа да активтері арасындағы мөлшерлік сәйкестікті ғана қамтамасыз етіп қоймай, сонымен бірге банк активтерінің сипаты өзі жұмылдырған ресурстардың ерекшелігіне сай келуіне де қол жеткізуге тиіс дегенді білдіреді. Бұл ең алдымен мерзімге қатысты. Айталық, егер банк қаражатты негізінен қысқа мерзімге тартса, ал оны басым түрде ұзақ мерзімді несиеге салса, онда міндеттемелер (өтемпаздық) бойынша жауап беру қабілеттілігіне қатер төнеді.
Смысл заключается в том, что банк должен обеспечить не только количественное соответствие между своими ресурсами, кредитными вложениями и другими активами, но и добиваться соответствия характера банковских активов специфике мобилизованных им ресурсов. Это относится, прежде всего, к срокам. Так, если банк привлекает средства главным образом на короткие сроки и вкладывает их преимущественно в долгосрочные ссуды, то его способность отвечать по обязательствам (ликвидность) оказывается под угрозой.
Кез келген коммерциялық банкінің қызметі экономикалық дербестікке негізделеді, мұның өзі әрі банкінің өз қызметінің нәтижелеріне экономикалық жауаптылығы деген мағынаны білдіреді.
Деятельность любого коммерческого банка базируется на экономической самостоятельности, которая подразумевает и экономическую ответственность банка за результаты своей деятельности.
Экономикалық дербестік:
Экономическая самостоятельность предполагает:
- банкінің меншікті қаражаты мен тартылынды (сырттан тартылған) қаражатын билеу еркіндігін;
- свободу распоряжения собственными средствами банка и привлеченными ресурсами;
- банк қызметін пайдаланушылар мен салымшыларды еркін таңдауын;
- свободный выбор клиентов и вкладчиков;
- банк табысын еркін билеуді көздейді.
- свободное распоряжение доходами банка.
Экономикалық дербестікке банкілер мен банк ұйымдары туралы Қазақстанда қолданылып жүрген заңнамамен кепілдік берілген. Қолданыстағы негізгі заңнамалық құжаттар барлық коммерциялық банкілерге өздерінің қорлары мен табыстарын билеуге экономикалық еркіндік береді. Банкінің салықтарды төлегеннен кейін өзінің билігінде қалған пайдасы акционерлердің Жалпы жиналысының шешіміне сәйкес бөлінеді. Өзінің міндеттемелері бойынша коммерциялық банк өзіне тиесілі барлық қаражатпен және өндіріп алынуы мүмкін мүлікпен жауап береді. Өзінің операцияларынан болатын барлық қатерді коммерциялық банк өз мойнымен көтереді.
Экономическая самостоятельность гарантирована действующим в Казахстане законодательством о банках и банковских организациях. Действующие основные законодательные акты предоставляют всем коммерческим банкам экономическую свободу в распоряжении своими фондами и доходами. Прибыль банка, остающаяся в его распоряжении после уплаты налогов, распределяется в соответствии с решением Общего собрания акционеров. По своим обязательствам коммерческий банк отвечает всеми принадлежащими ему средствами и имуществом, на которое может быть наложено взыскание. Весь риск от своих операций коммерческий банк берет на себя.
Банкілердің өз қызметін пайдаланушылармен қарым-қатынасы неліктен әдеттегі нарықтық қатынастар сияқты құрылуға тиіс?
Почему взаимоотношения банка со своими клиентами должны строится как обычные рыночные отношения?
Мұның себебі, несие бергенде коммерциялық банк ең алдымен пайдалылықтың, тәуекелдің, өтімділіктің нарықтық өлшемдерін басшылыққа алады. Мемлекет коммерциялық банкінің қызметін тікелей бұйрықтар берумен емес, тек жанама әдістермен ғана реттей алады. Осылайша мемлекет коммерцииялық банкінің оперативтік қызметіне араласпайды.
Потому что, предоставляя ссуды коммерческий банк исходит, прежде всего, из рыночных критериев прибыльности, риска, ликвидности. Государство может осуществлять регулирование деятельности коммерческого банка только косвенными методами, а не прямыми приказами. Таким образом, государство не вмешивается в оперативную деятельность коммерческого банка.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкілердің қызметі
-
9 Коммерциялық банкінің актив операциялары
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- кредитные (ссудные);
- инвестициялық операциялар;
- инвестиционные;
- кепілдікті операциялар;
- гарантийные;
- комиссиялық операциялар;
- комиссионные;
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
- операции с ценными бумагами.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
- құрылтай құжаттары;
- учредительные документы;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- кредитные договоры с другими банками;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- договор залога или поручительства;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банкілер:
Банк имеет право выступать в качестве:
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық компания;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
- инвестиционного фонда.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
К операциям с ценными бумагами относятся:
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
- учетные и переучетные операции;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
операции по протесту векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
- операции по продаже векселей на аукционе.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
Операции с иностранной валютой включают:
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
- осуществление международных расчетов.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің актив операциялары
-
10 Коммерциялық банкінің пассив операциялары
Коммерциялық банкінің ресурстары меншікті және тартылынды қаражаттың есебінен құралады. Банкінің меншікті ресурстарына мыналар жатады:
Ресурсы коммерческого банка формируются за счет собственных и привлеченных средств. К собственным ресурсам банка относятся:
- жарғылық капитал;
- уставный капитал;
- сақтық және арнаулы қорлар;
- резервный и специальные фонды;
- міндетті сақтық қорлар;
- обязательные резервы;
- сақтандыру сақтық қорлары;
- страховые резервы;
- бөлінбеген пайда.
- нераспределенная прибыль.
Жарғылық капитал қатысушылардың меншікті қаражаты есебінен құралады және банкінің өтемпаздығы үшін жұмсалады. Жарғылық капиталдың ең аз мөлшерін уәкілетті орган айқындайды.
Уставный капитал формируется за счет собственных средств участников и служит для ликвидности банка. Минимальный размер уставного капитала определяется уполномоченным органом.
Банкінің сақтық қоры пайдадан аударылатын қаражат есебінен құралады және банкінің негізгі қызметі кезінде шеккен залалды жабу үшін қызмет етеді. Қордың ең аз шамасы жарғылық капитал шамасының 15%-ын құрайды.
Резервный фонд банка формируется за счет отчислений от прибыли и служит для покрытия убытков, возникающих при основной деятельности банка. Минимальная величина фонда составляет 15% от величины уставного капитала.
Арнаулы қорлар:
Специальные фонды формируются для:
- экономикалық ынталандыру;
- экономического стимулирования;
- негізгі қорлардың тозуы;
- износа основных фондов;
- өндірістік мақсат үшін құралады.
- производственного назначения.
Міндетті сақтық қорлар несие бойынша және бағалы қағаздармен жасалатын операциялардан болатын ықтимал шығасыны жабу үшін құралады.
Обязательные резервы формируются для покрытия возможных потерь по ссудам и от операций с ценными бумагами.
Сақтандыру сақтық қорлары бағалы қағаздарға салынған салымдардың ықтимал құнсыздануы мен берілген несие бойынша шығасыны қамтамасыз ету үшін құрылады.
Страховые резервы создаются под возможное обесценение вложений в ценные бумаги и потери по выданным кредитам.
Бөлінбейтін пайданы пайданың бюджетке төленетін төлемдерден, сақтық капиталға, арнаулы қорларға аударымдардан, дивиденд төлегеннен кейін қалған бөлігі құрайды.
Часть прибыли, остающаяся после платежей в бюджет, отчислений в резервный капитал, специальные фонды и выплаты дивидендов формируют нераспределенную прибыль.
Тартылынды қаражат мынадай банк операциялары арқылы құралады:
Привлеченные средства формируются посредством следующих банковских операций:
- басқа заңды тұлғалардан алынған несие мен қарызды тарту;
- привлечение кредитов и займов, полученных от других юридических лиц;
- депозиттік операциялар.
- депозитные операции.
Депозиттік операциялар деп заңды және жеке тұлғалардың ақшалай қаражатын банкілердің белгілі бір мерзімге не талап етілмелі салымға тарту жөніндегі операцияларын айтады.
Депозитными называют операции банков по привлечению денежных средств юридических и физических лиц во вклады на определенный срок либо до востребования.
Депозиттік операциялардың объектісі – депозиттер — депозиттік операциялардың субъектілері банкіге салатын және банк операцияларын жүзеге асырудың қолданыстағы тәртібіне орай банкіде белгілі бір уақытқа сақталатын ақшалай қаражат сомасы.
Объектом депозитных операций являются депозиты — суммы денежных средств, которые субъекты депозитных операций вносят в банк и, которые на определенное время оседают на счетах в банке в силу действующего порядка осуществления банковских операций.
Депозиттер үш топқа бөлінеді:
Депозиты подразделяются на три группы:
- мерзімдік депозиттер;
- срочные депозиты;
- талап етілмелі депозиттер;
- депозиты до востребования;
- халықтың аманаттық салымы.
- сберегательные вклады населения.
Мерзімдік депозиттер мерзіміне қарай жіктеледі:
Срочные депозиты классифицируются в зависимости от их срока:
- 3 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком до 3 месяцев;
- 3 айдан 6 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 3 до 6 месяцев;
- 6 айдан 9 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 6 до 9 месяцев;
- 9 айдан 12 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 9 до 12 месяцев;
- 12 айдан жоғары мерзімдегі депозиттер.
- депозиты со сроком свыше 12 месяцев.
Олар шоттарда сақталатын қаражаттың сипаты мен тиесілілігіне қарай жіктеледі. Олар мыналар болуы мүмкін:
Они классифицируются в зависимости от характера и принадлежности средств, хранящихся на счетах. Это могут быть:
- түрлі меншік нысанындағы кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің есеп айырысу, ағымдағы, бюджеттік шоттарындағы қаражат;
- средства на расчетных, текущих, бюджетных счетах предприятий, организаций и учреждений разных форм собственности;
- түрлі (нысаналы экономикалық мақсаттар бойынша) қорларды сақтау жөніндегі арнаулы шоттардағы қаражат;
- средства на специальных счетах по хранению различных (по целевому экономическому назначению) фондов;
- кәсіпорындардың күрделі салымдарға арналған меншікті қаражаты;
- собственные средства предприятий, предназначенные для капитальных вложений;
- кәсіпорындар мен ұйымдардың есеп айырысу шоттарындағы қаражат;
- средства предприятий и организаций в расчетных счетах;
- басқа банкілермен есеп айырысу жөніндегі корреспонденттік шоттардағы қаражат;
- средства на корреспондентских счетах по расчетам с другими банками;
- жергілікті бюджеттердің қаражаты, т.б.
- средства местных бюджетов и др.
Банкілер аманат салымдар-дың сақталу ерекшеліктеріне қарай олардың мынадай түрлерін пайдаланады:
Банками, в зависимости от особенностей их хранения, используются следующие виды сберегательных вкладов:
- мерзімдік;
- срочные;
- қосымша жарналы мерзімдік;
- срочные с дополнительными взносами;
- ұтыстық;
- выигрышные;
- ақшалай-заттай ұтыстық;
- денежно-вещевые выигрышные;
- жастарға арналған сыйлықақылы;
- молодежно-премиальные;
- шартты;
- условные;
- ұсынушыға арналған;
- на предъявителя;
- ағымдағы шоттар;
- текущие счета;
- талап етілмелі;
- до востребования;
- аманаттық сертификаттар;
- сберегательные сертификаты;
- пластикалық карточкалар.
- пластиковые карточки.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің пассив операциялары
-
11 Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.
Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.
Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?
В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?
Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:
Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:
- шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;
- несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;
- шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.
- при отсутствии операций по счету в течение года.
Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:
Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:
- шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;
- при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;
- кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.
- по решению органа, создавшего предприятия.
Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?
Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?
Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.
При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.
Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?
Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?
Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.
При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.
Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.
Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.
Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:
По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:
- ақшалай қаражатты сақтау;
- хранение денежных средств;
- ол бойынша табысты төлеу;
- выплаты по ним доходов;
- осы соманы талап ету бойынша қайтару;
- возвращение данных сумм по требованию;
- салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.
- выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.
Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:
Вклад может быть внесен клиентом:
- белгілі бір мерзімге;
- на определенный срок;
- табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;
- с правом досрочного получения под меньший процент дохода;
- кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.
- для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.
Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.
Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.
Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.
Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
-
12 Коммерциялық банкілердің қызметі
Банк қызметінің қандай ұстанымдары негізгі іргелі ұстанымдары болып табылады?
Банк қызметінің негізгі іргелі ұстанымдары:
Основополагающими принципами банковской деятельности являются:
- нақты бар ресурстардың шегінде жұмыс істеу;
- работа в пределах реально имеющихся ресурсов;
- экономикалық дербестік;
- экономическая самостоятельность;
- банкінің өз клиенттерімен өзара қатынасы кәдуілгі нарықтық қатынастар сияқты құрылуға тиіс;
- взаимоотношения банка со своими клиентами должны строиться как обычные рыночные отношения;
- мемлекет коммерциялық банкілердің қызметін реттей алатын экономикалық әдістер.
- экономические методы, которыми государство может осуществлять регулирование деятельности коммерческих банков.
Оның мәні мынада: банк өзінің ресурстары, несиелік салымдары мен басқа да активтері арасындағы мөлшерлік сәйкестікті ғана қамтамасыз етіп қоймай, сонымен бірге банк активтерінің сипаты өзі жұмылдырған ресурстардың ерекшелігіне сай келуіне де қол жеткізуге тиіс дегенді білдіреді. Бұл ең алдымен мерзімге қатысты. Айталық, егер банк қаражатты негізінен қысқа мерзімге тартса, ал оны басым түрде ұзақ мерзімді несиеге салса, онда міндеттемелер (өтемпаздық) бойынша жауап беру қабілеттілігіне қатер төнеді.
Смысл заключается в том, что банк должен обеспечить не только количественное соответствие между своими ресурсами, кредитными вложениями и другими активами, но и добиваться соответствия характера банковских активов специфике мобилизованных им ресурсов. Это относится, прежде всего, к срокам. Так, если банк привлекает средства главным образом на короткие сроки и вкладывает их преимущественно в долгосрочные ссуды, то его способность отвечать по обязательствам (ликвидность) оказывается под угрозой.
Кез келген коммерциялық банкінің қызметі экономикалық дербестікке негізделеді, мұның өзі әрі банкінің өз қызметінің нәтижелеріне экономикалық жауаптылығы деген мағынаны білдіреді.
Деятельность любого коммерческого банка базируется на экономической самостоятельности, которая подразумевает и экономическую ответственность банка за результаты своей деятельности.
Экономикалық дербестік:
Экономическая самостоятельность предполагает:
- банкінің меншікті қаражаты мен тартылынды (сырттан тартылған) қаражатын билеу еркіндігін;
- свободу распоряжения собственными средствами банка и привлеченными ресурсами;
- банк қызметін пайдаланушылар мен салымшыларды еркін таңдауын;
- свободный выбор клиентов и вкладчиков;
- банк табысын еркін билеуді көздейді.
- свободное распоряжение доходами банка.
Экономикалық дербестікке банкілер мен банк ұйымдары туралы Қазақстанда қолданылып жүрген заңнамамен кепілдік берілген. Қолданыстағы негізгі заңнамалық құжаттар барлық коммерциялық банкілерге өздерінің қорлары мен табыстарын билеуге экономикалық еркіндік береді. Банкінің салықтарды төлегеннен кейін өзінің билігінде қалған пайдасы акционерлердің Жалпы жиналысының шешіміне сәйкес бөлінеді. Өзінің міндеттемелері бойынша коммерциялық банк өзіне тиесілі барлық қаражатпен және өндіріп алынуы мүмкін мүлікпен жауап береді. Өзінің операцияларынан болатын барлық қатерді коммерциялық банк өз мойнымен көтереді.
Экономическая самостоятельность гарантирована действующим в Казахстане законодательством о банках и банковских организациях. Действующие основные законодательные акты предоставляют всем коммерческим банкам экономическую свободу в распоряжении своими фондами и доходами. Прибыль банка, остающаяся в его распоряжении после уплаты налогов, распределяется в соответствии с решением Общего собрания акционеров. По своим обязательствам коммерческий банк отвечает всеми принадлежащими ему средствами и имуществом, на которое может быть наложено взыскание. Весь риск от своих операций коммерческий банк берет на себя.
Банкілердің өз қызметін пайдаланушылармен қарым-қатынасы неліктен әдеттегі нарықтық қатынастар сияқты құрылуға тиіс?
Почему взаимоотношения банка со своими клиентами должны строится как обычные рыночные отношения?
Мұның себебі, несие бергенде коммерциялық банк ең алдымен пайдалылықтың, тәуекелдің, өтімділіктің нарықтық өлшемдерін басшылыққа алады. Мемлекет коммерциялық банкінің қызметін тікелей бұйрықтар берумен емес, тек жанама әдістермен ғана реттей алады. Осылайша мемлекет коммерцииялық банкінің оперативтік қызметіне араласпайды.
Потому что, предоставляя ссуды коммерческий банк исходит, прежде всего, из рыночных критериев прибыльности, риска, ликвидности. Государство может осуществлять регулирование деятельности коммерческого банка только косвенными методами, а не прямыми приказами. Таким образом, государство не вмешивается в оперативную деятельность коммерческого банка.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкілердің қызметі
-
13 Коммерциялық банкінің актив операциялары
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- кредитные (ссудные);
- инвестициялық операциялар;
- инвестиционные;
- кепілдікті операциялар;
- гарантийные;
- комиссиялық операциялар;
- комиссионные;
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
- операции с ценными бумагами.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
- құрылтай құжаттары;
- учредительные документы;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- кредитные договоры с другими банками;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- договор залога или поручительства;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банкілер:
Банк имеет право выступать в качестве:
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық компания;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
- инвестиционного фонда.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
К операциям с ценными бумагами относятся:
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
- учетные и переучетные операции;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
операции по протесту векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
- операции по продаже векселей на аукционе.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
Операции с иностранной валютой включают:
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
- осуществление международных расчетов.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің актив операциялары
-
14 Коммерциялық банкінің пассив операциялары
Коммерциялық банкінің ресурстары меншікті және тартылынды қаражаттың есебінен құралады. Банкінің меншікті ресурстарына мыналар жатады:
Ресурсы коммерческого банка формируются за счет собственных и привлеченных средств. К собственным ресурсам банка относятся:
- жарғылық капитал;
- уставный капитал;
- сақтық және арнаулы қорлар;
- резервный и специальные фонды;
- міндетті сақтық қорлар;
- обязательные резервы;
- сақтандыру сақтық қорлары;
- страховые резервы;
- бөлінбеген пайда.
- нераспределенная прибыль.
Жарғылық капитал қатысушылардың меншікті қаражаты есебінен құралады және банкінің өтемпаздығы үшін жұмсалады. Жарғылық капиталдың ең аз мөлшерін уәкілетті орган айқындайды.
Уставный капитал формируется за счет собственных средств участников и служит для ликвидности банка. Минимальный размер уставного капитала определяется уполномоченным органом.
Банкінің сақтық қоры пайдадан аударылатын қаражат есебінен құралады және банкінің негізгі қызметі кезінде шеккен залалды жабу үшін қызмет етеді. Қордың ең аз шамасы жарғылық капитал шамасының 15%-ын құрайды.
Резервный фонд банка формируется за счет отчислений от прибыли и служит для покрытия убытков, возникающих при основной деятельности банка. Минимальная величина фонда составляет 15% от величины уставного капитала.
Арнаулы қорлар:
Специальные фонды формируются для:
- экономикалық ынталандыру;
- экономического стимулирования;
- негізгі қорлардың тозуы;
- износа основных фондов;
- өндірістік мақсат үшін құралады.
- производственного назначения.
Міндетті сақтық қорлар несие бойынша және бағалы қағаздармен жасалатын операциялардан болатын ықтимал шығасыны жабу үшін құралады.
Обязательные резервы формируются для покрытия возможных потерь по ссудам и от операций с ценными бумагами.
Сақтандыру сақтық қорлары бағалы қағаздарға салынған салымдардың ықтимал құнсыздануы мен берілген несие бойынша шығасыны қамтамасыз ету үшін құрылады.
Страховые резервы создаются под возможное обесценение вложений в ценные бумаги и потери по выданным кредитам.
Бөлінбейтін пайданы пайданың бюджетке төленетін төлемдерден, сақтық капиталға, арнаулы қорларға аударымдардан, дивиденд төлегеннен кейін қалған бөлігі құрайды.
Часть прибыли, остающаяся после платежей в бюджет, отчислений в резервный капитал, специальные фонды и выплаты дивидендов формируют нераспределенную прибыль.
Тартылынды қаражат мынадай банк операциялары арқылы құралады:
Привлеченные средства формируются посредством следующих банковских операций:
- басқа заңды тұлғалардан алынған несие мен қарызды тарту;
- привлечение кредитов и займов, полученных от других юридических лиц;
- депозиттік операциялар.
- депозитные операции.
Депозиттік операциялар деп заңды және жеке тұлғалардың ақшалай қаражатын банкілердің белгілі бір мерзімге не талап етілмелі салымға тарту жөніндегі операцияларын айтады.
Депозитными называют операции банков по привлечению денежных средств юридических и физических лиц во вклады на определенный срок либо до востребования.
Депозиттік операциялардың объектісі – депозиттер — депозиттік операциялардың субъектілері банкіге салатын және банк операцияларын жүзеге асырудың қолданыстағы тәртібіне орай банкіде белгілі бір уақытқа сақталатын ақшалай қаражат сомасы.
Объектом депозитных операций являются депозиты — суммы денежных средств, которые субъекты депозитных операций вносят в банк и, которые на определенное время оседают на счетах в банке в силу действующего порядка осуществления банковских операций.
Депозиттер үш топқа бөлінеді:
Депозиты подразделяются на три группы:
- мерзімдік депозиттер;
- срочные депозиты;
- талап етілмелі депозиттер;
- депозиты до востребования;
- халықтың аманаттық салымы.
- сберегательные вклады населения.
Мерзімдік депозиттер мерзіміне қарай жіктеледі:
Срочные депозиты классифицируются в зависимости от их срока:
- 3 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком до 3 месяцев;
- 3 айдан 6 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 3 до 6 месяцев;
- 6 айдан 9 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 6 до 9 месяцев;
- 9 айдан 12 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 9 до 12 месяцев;
- 12 айдан жоғары мерзімдегі депозиттер.
- депозиты со сроком свыше 12 месяцев.
Олар шоттарда сақталатын қаражаттың сипаты мен тиесілілігіне қарай жіктеледі. Олар мыналар болуы мүмкін:
Они классифицируются в зависимости от характера и принадлежности средств, хранящихся на счетах. Это могут быть:
- түрлі меншік нысанындағы кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің есеп айырысу, ағымдағы, бюджеттік шоттарындағы қаражат;
- средства на расчетных, текущих, бюджетных счетах предприятий, организаций и учреждений разных форм собственности;
- түрлі (нысаналы экономикалық мақсаттар бойынша) қорларды сақтау жөніндегі арнаулы шоттардағы қаражат;
- средства на специальных счетах по хранению различных (по целевому экономическому назначению) фондов;
- кәсіпорындардың күрделі салымдарға арналған меншікті қаражаты;
- собственные средства предприятий, предназначенные для капитальных вложений;
- кәсіпорындар мен ұйымдардың есеп айырысу шоттарындағы қаражат;
- средства предприятий и организаций в расчетных счетах;
- басқа банкілермен есеп айырысу жөніндегі корреспонденттік шоттардағы қаражат;
- средства на корреспондентских счетах по расчетам с другими банками;
- жергілікті бюджеттердің қаражаты, т.б.
- средства местных бюджетов и др.
Банкілер аманат салымдар-дың сақталу ерекшеліктеріне қарай олардың мынадай түрлерін пайдаланады:
Банками, в зависимости от особенностей их хранения, используются следующие виды сберегательных вкладов:
- мерзімдік;
- срочные;
- қосымша жарналы мерзімдік;
- срочные с дополнительными взносами;
- ұтыстық;
- выигрышные;
- ақшалай-заттай ұтыстық;
- денежно-вещевые выигрышные;
- жастарға арналған сыйлықақылы;
- молодежно-премиальные;
- шартты;
- условные;
- ұсынушыға арналған;
- на предъявителя;
- ағымдағы шоттар;
- текущие счета;
- талап етілмелі;
- до востребования;
- аманаттық сертификаттар;
- сберегательные сертификаты;
- пластикалық карточкалар.
- пластиковые карточки.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің пассив операциялары
-
15 қылық
поступок, действие, замашки, черта характера
См. также в других словарях:
характера — (не) выдержать характера • прерывание, демонстрация (не) носить абсолютного характера • обладание … Глагольной сочетаемости непредметных имён
Характера антиномии — (характер + греч. antinomia – противоречие в законе). Наличие противоречивых тенденций, влечений, реакций, обусловленных сочетанием в характере индивида противоположных черт. Х.а. – причина известных парадоксальных проявлений, присущих тому или… … Толковый словарь психиатрических терминов
Характера черта — – поведенческая черта. Обычно описывается как образованная из ряда элементов или отдельных сторон одной поведенческой модели или психосоматической реакции. Число черт характера, установленное в характерологии, вариирует от 10 до 16. Их сочетания… … Энциклопедический словарь по психологии и педагогике
ХАРАКТЕРА, ДЕФОРМАЦИЯ — Буквально неспециально, нарушение характера (2). Первоначально этот термин использовался для обозначения индивидов, которые проявляли патологическое непостоянство. В настоящее время он служит общим понятием в отношении людей, которые хронически… … Толковый словарь по психологии
Характера антиномии — (характер греч. antinomia – противоречие в законе) – 1. наличие противоречивых тенденций в характере индивида, парадоксальных проявлений личности (например, стеснительности и самоуверенности, чувствительности и эмоциональной бесчувственности,… … Энциклопедический словарь по психологии и педагогике
ХАРАКТЕРА, ЧЕРТА — В большинстве использований этот термин избыточен; было бы достаточно употреблять только черта . Однако психоаналитики иногда используют полный термин для обозначения поведенческих тенденций, которые были унаследованы (или, по крайней мере,… … Толковый словарь по психологии
НАЦИОНАЛЬНОГО ХАРАКТЕРА КОНЦЕПЦИИ — основаны на понятии “нац. характера”, обычно используемого для описания устойчивых личностных особенностей, характерных для членов той или иной нац. (или этнич.) группы; при этом исследуются доминирующие в группе паттерны внешнего… … Энциклопедия культурологии
Принудительные меры медицинского характера — меры государственного принуждения, как правило, являющиеся разновидностью иных мер уголовно правового характера, суть которых заключается в принудительной госпитализации, амбулаторном лечении или применении иных процедур медицинского характера к… … Википедия
Иные меры уголовно-правового характера — Иные меры уголовно правового характера, иные меры уголовно правового воздействия общее название для мер, принимаемых государством в отношении лиц, совершивших общественно опасные деяния, которые не являются наказанием. В законодательстве… … Википедия
Насильственные действия сексуального характера в уголовном праве России — Половые … Википедия
Принудительная мера медицинского характера — Принудительные меры медицинского характера в уголовном праве есть меры государственного принуждения, назначаемые по постановлению или приговору суда, страдающим психическими расстройствами лицам, совершившим общественно опасное деяние, и… … Википедия
