Перевод: с казахского на русский

с русского на казахский

сондай

  • 1 сондай

    Казахско-русский словарь > сондай

  • 2 сондай

    такой

    Казахско-русский словарь для учащихся и студентов > сондай

  • 3 болады екен сондай-ақ

    бывает и такое

    Казахско-русский словарь для учащихся и студентов > болады екен сондай-ақ

  • 4 Коммерциялық банкінің актив операциялары

    Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

    Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

    Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

    Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

    - кредиттік (несиелік) операциялар;

    - кредитные (ссудные);

    - инвестициялық операциялар;

    - инвестиционные;

    - кепілдікті операциялар;

    - гарантийные;

    - комиссиялық операциялар;

    - комиссионные;

    - бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

    - операции с ценными бумагами.

    По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

    Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

    Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

    - қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

    - по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

    - пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

    - по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

    - қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

    - по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

    - қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

    - по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

    - қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

    - по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

    - өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

    - по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

    Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

    При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

    Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

    Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

    - құрылтай құжаттары;

    - учредительные документы;

    - несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

    - бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

    - несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

    - контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

    - бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

    - бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

    - басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

    - кредитные договоры с другими банками;

    - кепіл немесе кепілгерлік шарты;

    - договор залога или поручительства;

    - несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

    - срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

    - несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

    - заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

    Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

    Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

    Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

    Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

    Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

    Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

    - теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

    - ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

    клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

    осуществлением расчетов и платежей клиента;

    клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

    получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

    қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

    выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

    Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

    Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

    Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

    Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

    Банкілер:

    Банк имеет право выступать в качестве:

    - бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

    - инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

    - инвестициялық кеңесші;

    - инвестиционного консультанта;

    - инвестициялық компания;

    - инвестиционной компании;

    - инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

    - инвестиционного фонда.

    Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

    К операциям с ценными бумагами относятся:

    - қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

    - операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

    - векселдермен жасалатын операциялар;

    - операции с векселями;

    - есептеу және қайта есептеу операциялары;

    - учетные и переучетные операции;

    вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

    операции по протесту векселей;

    - вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

    - операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

    - вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

    - операции по выдаче вексельных поручений;

    - вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

    - операции по хранению векселей;

    - вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

    - операции по продаже векселей на аукционе.

    Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

    Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

    В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

    - белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

    - управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

    - трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

    - управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

    - акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

    - предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

    - өсиет бойынша қамқоршылар болу;

    - выступление в качестве попечителей по завещанию;

    - жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

    - передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

    - бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

    - платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

    - зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

    - управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

    Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

    Операции с иностранной валютой включают:

    - шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

    - операции купли-продажи иностранной валюты;

    - ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

    - оплату и выставление денежных аккредитивов;

    - шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

    - покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

    - пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

    - выпуск и обслуживание пластиковых карт;

    - халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

    - осуществление международных расчетов.

    Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

    Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

    Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

    Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

    Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

    Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

    Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

    Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

    Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

    Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

    Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

    Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

    Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

    Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

    Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

    Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің актив операциялары

  • 5 Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі

    Порядок открытия, переоформления и закрытия счета

    Сіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?

    Вы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?

    Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:

    Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:

    - клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;

    - открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;

    - қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;

    - организацией и проведением безналичных расчетов;

    - қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.

    - выполнением операций с наличными деньгами.

    Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?

    Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?

    Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.

    Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.

    Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.

    Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.

    Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?

    Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?

    Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:

    В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:

    - клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;

    - проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;

    - клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;

    - обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;

    - клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;

    - проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;

    - клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;

    - обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;

    - клиентке оның шотынан көшірмелер беру.

    - выдавать клиенту выписки с его счета.

    Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:

    Клиент, соответственно, обязуется:

    - банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;

    - предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;

    - қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;

    - соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;

    - банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;

    - предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;

    - банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.

    - предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.

    Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?

    Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?

    И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:

    Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:

    - клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;

    - за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;

    - банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.

    - за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.

    Клиентке:

    Клиент несет ответственность:

    - шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;

    - за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;

    - алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;

    - за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;

    - банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;

    - за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;

    - банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.

    - за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.

    Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.

    В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.

    Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?

    Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?

    Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.

    Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.

    Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.

    Различия между этими счетами заключаются в их назначении.

    Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.

    Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.

    Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.

    Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.

    Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.

    Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.

    Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.

    Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.

    Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:

    Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:

    - олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;

    - гибкость их режима работы;

    - ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;

    - регулирование направления и объема денежных потоков;

    - оңтайлы мерзім.

    - оптимальные сроки.

    Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.

    Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.

    Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?

    Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.

    В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.

    Казахско-русский экономический словарь > Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі

  • 6 Коммерциялық банкінің актив операциялары

    Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

    Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

    Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

    Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

    - кредиттік (несиелік) операциялар;

    - кредитные (ссудные);

    - инвестициялық операциялар;

    - инвестиционные;

    - кепілдікті операциялар;

    - гарантийные;

    - комиссиялық операциялар;

    - комиссионные;

    - бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

    - операции с ценными бумагами.

    По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

    Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

    Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

    - қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

    - по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

    - пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

    - по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

    - қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

    - по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

    - қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

    - по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

    - қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

    - по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

    - өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

    - по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

    Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

    При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

    Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

    Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

    - құрылтай құжаттары;

    - учредительные документы;

    - несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

    - бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

    - несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

    - контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

    - бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

    - бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

    - басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

    - кредитные договоры с другими банками;

    - кепіл немесе кепілгерлік шарты;

    - договор залога или поручительства;

    - несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

    - срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

    - несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

    - заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

    Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

    Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

    Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

    Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

    Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

    Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

    - теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

    - ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

    клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

    осуществлением расчетов и платежей клиента;

    клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

    получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

    қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

    выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

    Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

    Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

    Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

    Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

    Банкілер:

    Банк имеет право выступать в качестве:

    - бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

    - инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

    - инвестициялық кеңесші;

    - инвестиционного консультанта;

    - инвестициялық компания;

    - инвестиционной компании;

    - инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

    - инвестиционного фонда.

    Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

    К операциям с ценными бумагами относятся:

    - қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

    - операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

    - векселдермен жасалатын операциялар;

    - операции с векселями;

    - есептеу және қайта есептеу операциялары;

    - учетные и переучетные операции;

    вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

    операции по протесту векселей;

    - вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

    - операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

    - вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

    - операции по выдаче вексельных поручений;

    - вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

    - операции по хранению векселей;

    - вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

    - операции по продаже векселей на аукционе.

    Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

    Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

    В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

    - белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

    - управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

    - трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

    - управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

    - акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

    - предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

    - өсиет бойынша қамқоршылар болу;

    - выступление в качестве попечителей по завещанию;

    - жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

    - передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

    - бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

    - платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

    - зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

    - управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

    Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

    Операции с иностранной валютой включают:

    - шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

    - операции купли-продажи иностранной валюты;

    - ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

    - оплату и выставление денежных аккредитивов;

    - шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

    - покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

    - пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

    - выпуск и обслуживание пластиковых карт;

    - халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

    - осуществление международных расчетов.

    Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

    Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

    Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

    Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

    Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

    Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

    Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

    Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

    Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

    Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

    Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

    Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

    Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

    Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

    Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің актив операциялары

  • 7 Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі

    Порядок открытия, переоформления и закрытия счета

    Сіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?

    Вы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?

    Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:

    Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:

    - клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;

    - открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;

    - қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;

    - организацией и проведением безналичных расчетов;

    - қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.

    - выполнением операций с наличными деньгами.

    Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?

    Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?

    Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.

    Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.

    Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.

    Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.

    Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?

    Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?

    Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:

    В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:

    - клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;

    - проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;

    - клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;

    - обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;

    - клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;

    - проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;

    - клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;

    - обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;

    - клиентке оның шотынан көшірмелер беру.

    - выдавать клиенту выписки с его счета.

    Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:

    Клиент, соответственно, обязуется:

    - банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;

    - предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;

    - қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;

    - соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;

    - банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;

    - предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;

    - банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.

    - предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.

    Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?

    Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?

    И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:

    Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:

    - клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;

    - за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;

    - банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.

    - за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.

    Клиентке:

    Клиент несет ответственность:

    - шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;

    - за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;

    - алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;

    - за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;

    - банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;

    - за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;

    - банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.

    - за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.

    Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.

    В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.

    Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?

    Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?

    Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.

    Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.

    Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.

    Различия между этими счетами заключаются в их назначении.

    Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.

    Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.

    Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.

    Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.

    Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.

    Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.

    Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.

    Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.

    Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:

    Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:

    - олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;

    - гибкость их режима работы;

    - ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;

    - регулирование направления и объема денежных потоков;

    - оңтайлы мерзім.

    - оптимальные сроки.

    Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.

    Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.

    Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?

    Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.

    В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі

  • 8 байланыстырма шот

    корреспондентский счет (1. банкіге орталық банк мекемелерінде, сондай-ақ басқа банкілерде ашылатын, түрлі банкілерде шоттары бар клиенттер арасында, сондай-ақ банкілер арасында есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру үшін қолданылатын шот, 2. бір несие мекемесі екіншісінің тапсыруымен және соның есебінен, жасасылған корреспонденттік шарт негізінде жүргізген есеп айырысу көрсетілетін шот)

    Казахско-русский экономический словарь > байланыстырма шот

  • 9 лизингілік операциялар

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Лизингілік мәмілеге:

    В лизинговой сделке участвуют:

    - лизинг беруші;

    - лизингодатель;

    - лизинг алушы;

    - лизингополучатель;

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    - продавец предмета лизинга.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - точное описание предмета лизинга;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - порядок расчетов (график платежей);

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизинг алушы:

    Лизингополучатель обязуется:

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    - нысаны бойынша;

    - по форме;

    - тұрпаты бойынша;

    - по типу;

    - түрі бойынша.

    - по виду.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - аванспен төлеу;

    - с авансом;

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    - методом минимальных платежей.

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > лизингілік операциялар

  • 10 тауар жеткізілімі

    Қазір біз тауарлардың жеткізіліміне байланысты мәселелерді талқылауға тиіспіз.

    Сейчас мы должны обсудить вопросы, связанные с поставками товаров.

    Сіздерде бізге Х үлгісіндегі машиналарды жеткізіп беруге мүмкіндік бар ма?

    Бізде керек машиналарды (тауарларды) жеткізіп беруге мүмкіндік бар (жоқ).

    У нас есть возможность (нет возможности) поставить вам нужные машины (товары).

    Әуелі біз машиналардың (тауарлардың) маркалары (сұрыптары) туралы мәселелерді келісіп алуға тиіспіз.

    Вначале мы должны согласовать вопросы о марках (сортах) машин (товаров).

    Жеткізу мүмкіндігі туралы біз сіздерге ең таяу уақытта хабарлаймыз.

    О возможности поставок мы вам сообщим в самое ближайшее время.

    Біз жеткізілім шарттарын талқылауымыз керек.

    Нам следует обсудить условия поставок.

    Мен бұған тауарларды жеткізу тәсілдері, сондай-ақ жүкті жеткізу кезіндегі міндеттерді:

    Я полагаю, что сюда относятся способы доставки товаров, а также распределение обязанностей во время доставки груза:

    - тауардың кездейсоқ жоғалғаны және бүлінгені үшін тәуекелді бөлісу жатады деп ойлаймын.

    - риска за случайную утрату и повреждение товара.

    Мен тауарды тасымалдау үшін... пайдалануды ұсынамын.

    Я предлагаю использовать для перевозки товара...

    - почтовые отправления.

    Сатушы жүкті жеткізу кезінде көлік шығынын:

    Продавец несет транспортные расходы при доставке груза:

    - теміржолмен өз елінің мемлекеттік шекарасына дейін;

    - по железной дороге до государственной границы своей страны;

    - сатып алушының жүк автомашиналарымен тауарды ауыстырып тиейтін жерге дейін;

    - на грузовых автомашинах покупателя до места перегрузки товара;

    - су көлігімен;

    - водным транспортом;

    - ФОБ жеткізілімі кезінде тауарды су көлігімен кеме бортына тиеу сәтіне дейін;

    - при поставках ФОБ, до момента погрузки товара на борт судна водным транспортом;

    - СИФ немесе КАФ жеткізілімі кезінде кеменің жүк түсірілетін портқа келген сәтіне дейін;

    - при поставках СИФ или КАФ, до момента прибытия судна в порт выгрузки;

    - әуе көлігімен тасымалдауда тауарды сатушы еліндегі әуе қатынасы ұйымына одан әрі тасымалдау үшін табыстаған сәтке дейін;

    - воздушным транспортом до момента передачи товара организации воздушного сообщения в стране продавца для дальнейшего следования;

    - поштамен жөнелтуде тиісті мекенге дейін көтереді.

    - по почте до пункта назначения.

    Жеткізілім күні деп...

    Датой поставки...

    - автомобиль көлігінде сатып алушының көлік құралдары тауарды қабылдап алғанын қуаттайтын құжаттағы күн есептеледі

    - в автомобильном транспорте считается дата документа, подтверждающего принятие товара транспортными средствами покупателя

    - в воздушном транспорте считается дата грузовой накладной воздушного сообщения

    - теміржол көлігінде теміржол жүкқұжатындағы мөртабанда көрсетілген күн есептеледі

    - в железнодорожном транспорте считается дата штемпеля на железнодорожной накладной

    - пошта жөнелтімі кезінде пошта түбіршегіндегі күн есептеледі.

    - при почтовых отправлениях считается дата почтовой квитанции.

    Меншік құқығы, сондай-ақ тауардың кездейсоқ жоғалу немесе бүліну қауіпі сатушыдан сатып алушыға қашан ауысады?

    Когда переходит от продавца к покупателю право собственности, а также риск случайной утраты или повреждения товара?

    Бұл өзгерістер тауар сатушыдан сатып алушыға табысталған сәтте болады.

    Эти изменения происходят в момент передачи товара от продавца покупателю.

    Тауар сатушыдан сатып алушыға... табысталады.

    Передача товара от продавца покупателю происходит...

    - су тасымалы кезінде тауар кеме борты арқылы жүк тиелетін портта қайта тиелген сәтте

    - при водных перевозках в момент перегрузки товара через борт судна в порту отгрузки

    - теміржол, автомобиль және әуе тасымалдары кезінде тауарды сатушы елінің көлік құралдарынан сатып алушы елінің көлік құралдарына қайта тиеу кезінде

    - при железнодорожных, автомобильных и воздушных перевозках при перегрузке товара с транспортных средств страны продавца на транспортные средства страны покупателя

    - пошта жөнелтімі кезінде тауар сатушы елінің пошта идарасына өткізілген сәттен

    - при почтовых отправлениях с момента сдачи товара почтовому ведомству страны продавца.

    Мен сізбен келісемін, бірақ біз сатып алушыны міндеттеменің ішінара немесе толық орындалмағаны үшін, демек тауардың сақталғандығы үшін жауапкершіліктен босату талап етілетін оқиғаларды да талқылауымыз керек.

    Я согласен с вами, но нам следует обсудить и такие случаи, когда требуется освобождать покупателя от ответственности за частичное или полное неисполнение обязательств, следовательно, за сохранность товара.

    Сіздің ойыңызша, бұған қандай оқиғалар жатқызылуы мүмкін?

    Как вы думаете, какие случаи могут быть отнесены сюда?

    Менің ойымша, бұл оқиғалар еңсерілмейтін күш жағдайларының салдары болуға тиіс.

    Я думаю, что эти случаи должны быть следствием обстоятельств непреодолимой силы.

    Біз "еңсерілмейтін күш" ұғымы деп нені түсінеміз?

    Что мы будем понимать под понятием "непреодолимая сила"?

    Қанекей, келісіп алайық, "еңсерілмейтін күш" ұғымы деп біз төтенше сипаттағы оқиғаларды, мысалы, зілзаланы, ауа райының күтпеген жерден күрт өзгеруін және міндеттемелердің орындалуы мүмкін болмайтын құбылыстарды түсінеміз.

    Давайте договоримся, что под понятием "непреодолимая сила" мы будем понимать обстоятельства чрезвычайного характера, например, землетрясение, неожиданные резкие изменения погоды и явления, которые делают невозможным исполнение обязательств.

    Меніңше, осы жағдайларды екі тарап та қолдайтын шарттарды талқылап алу қажет сияқты.

    Мне кажется, необходимым обсудить условия, при которых эти обстоятельства признаются обеими сторонами.

    Менің пікірімше, мұнда екі шарт сақталуға тиіс:

    По моему мнению, здесь должны быть соблюдены два условия:

    Біріншіден, осы жағдайларға тап болған тарап екінші тарапқа осы жағдайлардың басталғаны мен аяқталғаны туралы жазбаша хабарлауға тиіс.

    Во-первых, та сторона, для которой возникли эти обстоятельства, должна письменно оповестить другую сторону о начале и конце этих обстоятельств.

    Екіншіден, бұл жағдайларды ел өкіметінің сауда палатасы немесе басқа құзыретті орталық органы куәландыруға тиіс.

    Во-вторых, эти обстоятельства должны быть удостоверены торговой палатой или другим компетентным центральным органом власти страны.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > тауар жеткізілімі

  • 11 Банк инновациялары

    Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.

    Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.

    Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.

    Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.

    Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.

    Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.

    Жаңа банк өнімі:

    Новый банковский продукт:

    - жеке-дара;

    - единичный;

    - көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.

    - массовый.

    Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.

    Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.

    Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.

    Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.

    Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.

    Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.

    Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.

    Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.

    Жаңа банк өнімі:

    Новый банковский продукт может быть в форме:

    - мүлік;

    - имущества;

    - мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.

    - имущественного права.

    Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.

    Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.

    Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.

    Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.

    Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:

    Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:

    - ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;

    - формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;

    - қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;

    - методы планирования финансовых показателей;

    - әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;

    - методология составления финансовых планов разных видов;

    - қаржы талдауының тәсілдері;

    - приемы финансового анализа;

    - банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;

    - формы организации финансовой работы в банке;

    - капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.

    - интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.

    Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:

    Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:

    - шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;

    - вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;

    - инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;

    - обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);

    - инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.

    - является основой механизма анализа и планирования инновации.

    На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?

    Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:

    Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:

    - қаржы нарығын зерттеу;

    - исследование финансового рынка;

    - нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;

    - исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;

    - банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;

    - исследование продолжительности жизни банковской инновации;

    - банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);

    - разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);

    - баға саясаты;

    - политику цен;

    - жарнама;

    - рекламу;

    - банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;

    - мероприятия по продвижению банковской инновации;

    - банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;

    - организацию продажи (сбыта) банковской инновации;

    - банк инновациясын қайта тарату (диффузия).

    - диффузию банковской инновации.

    Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:

    Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:

    - жаңа банк өнімін әзірлеу;

    - разработка нового банковского продукта;

    - нарыққа шығу;

    - выход на рынок;

    - нарықтың дамуы;

    - развитие рынка;

    - нарықтың тұрақтануы;

    - стабилизация рынка;

    - нарықтың өрлеуі;

    - уменьшение рынка;

    - нарықтың азаюы;

    - подъем рынка;

    - нарықтың құлдырауы.

    - падение рынка.

    Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.

    Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.

    Своп:

    Своп подразделяется на:

    - валюталық;

    - валютный;

    - пайыздық;

    - процентный;

    - валюталық-пайыздық;

    - валютно-процентный;

    - нөл купондық своп болып бөлінеді.

    - своп с нулевым купоном.

    Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.

    Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).

    Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.

    Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.

    Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.

    Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.

    Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.

    Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.

    НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.

    Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.

    Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.

    Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.

    В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?

    Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.

    Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.

    Казахско-русский экономический словарь > Банк инновациялары

  • 12 Банкілерді құру

    Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.

    В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.

    Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.

    Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.

    Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?

    Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?

    Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:

    Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:

    - банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;

    - формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;

    - мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:

    - представляются необходимые документы:

    мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;

    заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;

    - банкінің жарғысы;

    - устав банка;

    - құрылтайшылық шарт;

    - учредительный договор;

    - құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;

    - протокол общего собрания учредителей;

    - несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;

    - свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;

    - құрылтайшылардың тізімі;

    - список учредителей;

    - аудиторлық ұйымның қорытындысы;

    - заключение аудиторской организации;

    - экономикалық негіздеме;

    - экономическое обоснование;

    - банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;

    - сведения о составе руководителей банка;

    - Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.

    - подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.

    Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?

    Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?

    Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.

    Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.

    Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:

    Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:

    - теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;

    -лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;

    - жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;

    - жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;

    - бас лицензия.

    - генеральная лицензия.

    Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.

    Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.

    Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?

    Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?

    И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:

    Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:

    - жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;

    - шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;

    - бейрезидент-банкілердің филиалдары.

    - филиалы банков-нерезидентов.

    Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?

    Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.

    Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.

    Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.

    Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.

    Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.

    Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.

    Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.

    Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.

    Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.

    Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.

    Банк:

    Реорганизация банка происходит путем:

    - бірігу;

    - слияния;

    - қосылу;

    - присоединения;

    - бөліну;

    - разделения;

    - бөліп шығару;

    - выделения;

    - өзгерту жолымен қайта құрылады.

    - преобразования.

    Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.

    Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.

    Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.

    Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.

    Коммерциялық банк:

    Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:

    - коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;

    - за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;

    - коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;

    - в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;

    - төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.

    - решением арбитражного суда о признании банка банкротом.

    Казахско-русский экономический словарь > Банкілерді құру

  • 13 Банк инновациялары

    Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.

    Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.

    Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.

    Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.

    Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.

    Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.

    Жаңа банк өнімі:

    Новый банковский продукт:

    - жеке-дара;

    - единичный;

    - көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.

    - массовый.

    Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.

    Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.

    Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.

    Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.

    Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.

    Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.

    Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.

    Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.

    Жаңа банк өнімі:

    Новый банковский продукт может быть в форме:

    - мүлік;

    - имущества;

    - мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.

    - имущественного права.

    Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.

    Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.

    Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.

    Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.

    Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:

    Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:

    - ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;

    - формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;

    - қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;

    - методы планирования финансовых показателей;

    - әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;

    - методология составления финансовых планов разных видов;

    - қаржы талдауының тәсілдері;

    - приемы финансового анализа;

    - банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;

    - формы организации финансовой работы в банке;

    - капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.

    - интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.

    Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:

    Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:

    - шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;

    - вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;

    - инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;

    - обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);

    - инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.

    - является основой механизма анализа и планирования инновации.

    На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?

    Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:

    Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:

    - қаржы нарығын зерттеу;

    - исследование финансового рынка;

    - нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;

    - исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;

    - банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;

    - исследование продолжительности жизни банковской инновации;

    - банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);

    - разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);

    - баға саясаты;

    - политику цен;

    - жарнама;

    - рекламу;

    - банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;

    - мероприятия по продвижению банковской инновации;

    - банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;

    - организацию продажи (сбыта) банковской инновации;

    - банк инновациясын қайта тарату (диффузия).

    - диффузию банковской инновации.

    Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:

    Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:

    - жаңа банк өнімін әзірлеу;

    - разработка нового банковского продукта;

    - нарыққа шығу;

    - выход на рынок;

    - нарықтың дамуы;

    - развитие рынка;

    - нарықтың тұрақтануы;

    - стабилизация рынка;

    - нарықтың өрлеуі;

    - уменьшение рынка;

    - нарықтың азаюы;

    - подъем рынка;

    - нарықтың құлдырауы.

    - падение рынка.

    Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.

    Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.

    Своп:

    Своп подразделяется на:

    - валюталық;

    - валютный;

    - пайыздық;

    - процентный;

    - валюталық-пайыздық;

    - валютно-процентный;

    - нөл купондық своп болып бөлінеді.

    - своп с нулевым купоном.

    Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.

    Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).

    Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.

    Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.

    Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.

    Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.

    Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.

    Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.

    НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.

    Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.

    Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.

    Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.

    В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?

    Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.

    Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк инновациялары

  • 14 Банкілерді құру

    Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.

    В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.

    Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.

    Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.

    Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?

    Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?

    Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:

    Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:

    - банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;

    - формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;

    - мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:

    - представляются необходимые документы:

    мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;

    заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;

    - банкінің жарғысы;

    - устав банка;

    - құрылтайшылық шарт;

    - учредительный договор;

    - құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;

    - протокол общего собрания учредителей;

    - несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;

    - свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;

    - құрылтайшылардың тізімі;

    - список учредителей;

    - аудиторлық ұйымның қорытындысы;

    - заключение аудиторской организации;

    - экономикалық негіздеме;

    - экономическое обоснование;

    - банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;

    - сведения о составе руководителей банка;

    - Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.

    - подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.

    Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?

    Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?

    Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.

    Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.

    Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:

    Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:

    - теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;

    -лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;

    - жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;

    - жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;

    - бас лицензия.

    - генеральная лицензия.

    Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.

    Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.

    Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?

    Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?

    И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:

    Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:

    - жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;

    - шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;

    - бейрезидент-банкілердің филиалдары.

    - филиалы банков-нерезидентов.

    Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?

    Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.

    Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.

    Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.

    Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.

    Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.

    Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.

    Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.

    Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.

    Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.

    Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.

    Банк:

    Реорганизация банка происходит путем:

    - бірігу;

    - слияния;

    - қосылу;

    - присоединения;

    - бөліну;

    - разделения;

    - бөліп шығару;

    - выделения;

    - өзгерту жолымен қайта құрылады.

    - преобразования.

    Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.

    Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.

    Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.

    Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.

    Коммерциялық банк:

    Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:

    - коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;

    - за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;

    - коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;

    - в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;

    - төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.

    - решением арбитражного суда о признании банка банкротом.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілерді құру

  • 15 Лизингілік операциялар

    Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

    Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

    Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

    Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

    Лизингілік мәмілеге:

    В лизинговой сделке участвуют:

    - лизинг беруші;

    - лизингодатель;

    - лизинг алушы;

    - лизингополучатель;

    - лизинг затын сатушы қатысады.

    - продавец предмета лизинга.

    Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

    Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

    Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

    Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

    Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

    Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

    Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

    Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

    Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

    Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

    - лизинг затының дәл сипаттамасы;

    - точное описание предмета лизинга;

    - берілетін меншік құқықтарының көлемі;

    - объем передаваемых прав собственности;

    - лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

    - наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

    - лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

    - указание срока действия договора лизинга;

    - лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

    - порядок балансового учета предмета лизинга;

    - лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

    - порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

    - лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

    - перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

    - лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

    - указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

    - есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

    - порядок расчетов (график платежей);

    - егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

    - определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

    Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

    Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

    - қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

    - в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

    - лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизинг алушы:

    Лизингополучатель обязуется:

    - лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

    - принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

    - лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

    - возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

    - лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

    - по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

    - шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

    - выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

    Лизингіні былайша жіктеуге болады:

    Лизинг можно классифицировать следующим образом:

    - нысаны бойынша;

    - по форме;

    - тұрпаты бойынша;

    - по типу;

    - түрі бойынша.

    - по виду.

    Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

    По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

    Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

    По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

    Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

    По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

    Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

    Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

    Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

    Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

    Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

    Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

    Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

    - ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

    - с фиксированной суммой оплаты;

    - аванспен төлеу;

    - с авансом;

    - ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

    - методом минимальных платежей.

    Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

    Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

    - зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

    - приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

    - құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

    - осуществление шеф-монтажных работ;

    - кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

    - послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

    Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

    Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

    Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

    Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

    Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

    Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

    В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Лизингілік операциялар

  • 16 тап

    I полит. II

    (про неопытного, юного) бесік табы кетпеген — на нём ещё заметны отпечатки колыбели

    III
    жар, тепло
    IV
    1)

    тап беру — наброситься; замахнуться

    2)

    тап болу — встретиться случайно, наткнуться неожиданно

    V
    точь-в-точь; именно; как раз
    VI
    (усилительный слог к словам, начинающимся с та)

    Казахско-русский словарь > тап

  • 17 T нұсқаулық

    инструкция T (АІШ-тағы Федералдық сақтық қор банкі басқармасының бағалы қағаздармен жұмыс істейтін делдалдар мен дилерлердің, сондай-ақ ұлттық биржа мүшелерінің клиенттерге несие беруін қарастыратын нұсқаулық)

    Казахско-русский экономический словарь > T нұсқаулық

  • 18 авто-комби

    авто-комби (көлік құралдарын құрамдастырылған сақтандыру, яғни механикаландырылған көлік құралдарын ондағы қолжүкпен, сондай-ақ жүргізушімен және жолаушылармен бірге сақтандыру)

    Казахско-русский экономический словарь > авто-комби

  • 19 азаматтық жауапкершілік

    гражданская ответственность (міндеттемелер мен шарттарды толық немесе жеткілікті дәрежеде орындамағаны, сондай-ақ азаматтық құқықты бұзғаны үшін заңи жауапкершілік)

    Казахско-русский экономический словарь > азаматтық жауапкершілік

  • 20 азаматтық кодекс

    гражданский кодекс (азаматтық құқықтың негізгі бастау көзі: азаматтық айналымға қатысушылардың құқықтық жағдайын, меншік құқығы мен басқа да заттық құқықтардың, зияткерлік қызмет нәтижелеріне айрықша құқықтардың пайда болу негіздері мен жүзеге асырылуы тәртібін айқындайтын, шарттық міндеттемелер мен өзге де міндеттемелерді, сондай-ақ басқа да мүліктік және онымен байланысты жеке бастың беймүліктік қатынастарын реттейтін жүйелендірілген бірыңғай заңнамалық акт)

    Казахско-русский экономический словарь > азаматтық кодекс

См. также в других словарях:

  • сондай-ақ шаштабақ — (Ауғ.; Ир.) шашқа тағатын сәндік, зергерлік бұйым …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ғарышайлақ — … Сондай ақ, ғарыш айлағы деген тіркесті ғ а р ы ш а й л а қ деп қалыптастырған жөн (Ана тілі, 24.01.2013, 5) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • қарынбайлық — … Сондай ақ ел арасындағы жағымсыз қылықтарды, надандықты, жалқаулықты, пасықтықты, қ а р ы н б а й л ы қ т ы аямай сынап, қатты әшкерелейді (Лен. жас, 03.03.1977, 3) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • қобу — … Сондай ақ, қуықасты безінің қабынуынан қасабаның қ о б у ы әлсірейді (Жас алаш, 01.11.2003, 6) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • мақпұр — … Сондай ақ төртқырлықтағы, мешіт күмбезі астындағы, м а қ п ұ р д а ғ ы жазулар мен оюлар қалпына келтірілмек (Қаз. әдеб., 08.02.1980, 15) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • селен — … Сондай ақ, құрамында оттегі, күкірт, с е л е н, азот, фосфор, мышьяк, кремний, германий, сүрме, қалайы, қорғасын т.б. элементтер бар гетероциклдің ацетиленді күрделі түзілістерін зерттеу (Соц. Қаз., 01.06. 1972, 3) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • андақ-мұндақ — (Қ орда: Қарм., Сыр., Арал; Алм., Шел.; Монғ.) ондай мұндай. А нд а қ м ұ н д а қ шаруам болып, қалаға бара жатырмын Қ орда., Сыр). Айтсаң турасын айтқын, а н д а қ м ұ н д а ғ ы ң н ы ң керегі жоқ (Алм., Шел.). [Туваша ындыг, мындыг тұлғалы… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • барлау, қарсы барлау, жедел- іздестіру құпиялары — Барлау, қарсы барлау, жедел іздестіру қызметі мен өзге де қызметтер саласындағы мемлекеттік құпияларға мыналар жатады: – барлау, қарсы барлау немесе жедел іздестіру қызметтерінің күштерін, құралдарын, көздерін, әдістерін, жоспарларын, жай күйін,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • әскери саладағы мемлекеттік құпияларға жатқызылатын мәліметтер — әскерлерді қолданудың жоспарларын, жедел жоспарларды, жауынгерлік басқару құжаттарын, әскерлерді жауынгерлік даярлықтың әр түрлі дәрежесіне келтіру жөніндегі құжаттарды ашатын мәліметтер; – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің стратегиялық… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • таудағы барлау — таулы жерлердегі барлау қарсылас және алдағы қимыл әрекеттер жүргізілетін аудандағы жергілікті жер туралы мәліметтерді жинау мақсатында кез келген жағдайларда ұйымдастырылып жүргізіледі. Барлауға қойылатын негізгі талаптар: барлау объектілері мен …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • бақылау — (Наблюдение) қарсыласты, жергілікті жерді, акваторияны, аймақты, ауа райын барлау, сондай ақ өз әскерлерінің (күштерінің) жағдайы мен іс әрекеті туралы мәлімет алу тәсілі. Ұрыс әрекетінің барлық түрінде көзбен немесе техникалық радиолокациялық,… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»