-
1 знать
Iнесов.1. что, о комчем донистан, огоҳӣ (хабар) доштан, бохабар (воқиф, огоҳ) будан; шинохтан; знать намерения противника нияти душманро донистан, аз нияти душман бохабар будан; все уже знают о случившемся аз воқеа кайҳо ҳама хабардоранд; я не знаю, где она живет ман ҷои истиқомати ӯро намедонам; насколько я знаю… ба андозае, ки ман медонам…; как я могу об этом знать? ман инро аз куҷо донам?2. что донистан, балад будан; тасаввур[от] доштан; знать язык забон донистан; знать своё дело кори худро донистан, дар кори худ балад будан // с неопр. или с прид. предл. (уметь) тавонистан;знать, как себя вести одоби муоширатро риоя карда тавонистан; шинухез карда тавонистан3. кого (быть знакомым) ошной доштан, шиносо будан; я его совсём не знаю ман бо ӯ мутлақо шинос нестам; знать кого-л. по имени номи касеро донистан; знать в лицо кого-л. касеро аз рӯи қиёфа шинохтан4. чтр ҳис кардан, дарк кардан, донистан, фаҳмидан; я знаю, это даром не проидет ман медонам, ки ин [кор] беҷазо намемонад5. что аз сар гузарондан, таҳаммул кардан; он знал и горе и радость ӯ ҳам ғам ва шодиро аз сар гузарондааст6. чаще с отриц. эътироф (иқрор) кардан; он знать ничего не хочет ӯ ба ҳеҷ чиз иқрор шудан намехоҳад7. знаешь, знаете в знач. вводн. сл. оё медонӣ (медонед), медонӣ чӣ, медонед чӣ; знаете, я уже совсем здоров медонед чӣ, ман тамоман сиҳат шудам <> знать вдоль и поперек (насквозь, наперечет, как свой пять пальцев) панҷ ангушт (панҷа) барин нағз донистан; знать все ходы и выходы ҳамаи роҳу растаро донистан; роҳи даромаду баромадро донистан; знать за собой что ба ягон камбудии худ иқрор будан; знать меру аз ҳад нагузаштан; - про себя прост. нагуфтан, пинҳон доштан; знать свое место ҳадди худро донистан (шинохтан); знать толк в ком-чем ба қадри ҳалвою набот расидан, қадри ҳалвою наботро донистан; знать цену кому-чему-л. ба қадри касе, чизе расидан; знать себе цену кадри худро донистан; дать знать кому о ком-чем хабар додан, хабардор кардан; дать знать о себе худро маълум кардан; арзи ҳастӣ кардан; дать себя знать худро нишон додан, ҳис карда шудан; не знать, куда глаза деть сахт хиҷолат кашидан; не знать, куда руки деть аз шарм дасту по хӯрдан (худро гум кардан); не знать, куда себя деть чӣ кор карданро надонистан; не могу знать уст. намедонам; знать не знаю ҳеҷ (асло) намедонам; знай наших! прост. мо ана ҳамин хел!, ба мо қоил шав!, бо мо шӯхӣ накун!; знаем мы вас! прост. ирон. кӣ будану чй будани шуморо медонем!, мо пӯсти шуморо дар чармгарӣ ҳам мешиносем!; знай себе (в сочет. с гл.) парвое накарда…; а он знай себе покуривает вай бошад парвое накарда. тамоку мекашад; бог знает кто (что, куда) 1) худо медонад кн (чӣ, ба куҷо)… 2) чандои хуб нест; будешь (будете) знать, как… дониста мемонӣ (мемонед), ки…, дониста бош(ед), ки…; как знаешь (знаете) ихтиёрат(он), майлат(он); как знать, кто знает чӣ донам, аз куҷо [ме]донам, маълум нест, кӣ медонад; кто его знает, бог (господь) его знает, черт его знает кӣ медонад, худо медонад; пора [и] честь знать 1) бас аст, кофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вақти рафтан (хайру хуш) расид; то и знай в сочет. с гл. ҳамеша, доимо, дамодам, дам ба дам; только и знает (знаю, знаешь), что… ба ғайр аз ин дигар ҳеҷ корро намедонад (намедонам, намедонӣ); аз а в глаза не знает алифро калтак мегӯяд, балоро ҳам намедонадIIвводн. сл. прост. аз афташ, аз афти кор, эҳтимол, шоядж собир, аъёну ашроф -
2 гид
роҳнамо, роҳбалад -
3 штурман
роҳбаладӣ -
4 штурманский
\штурманскийи роҳбаладӣ -
5 ĉiĉerono
роҳбалад, роҳбар -
6 orienti
равона кардан, балад кардан -
7 вдруг
нареч.1. (внезапно) ногоҳ, баногоҳ, нохост, бонохост, ногаҳон; вдруг раздался стук в дверь баногоҳ дар тақ-тақ шуд2. разг. (разом, одновременно) якбора, дар як вақт3. в знач. частицы (а если) раваду…, баногоҳ, мабодо; вдруг проводник ошибся дорогой? раваду роҳбалад роҳро гум карда бошад? -
8 ведущий
1. прич. баранда, роҳнамо2. прил. пешрав, пешоҳанг; ведущий самолёт самолёти пешрав // в знач. сущ. ведущий м баранда, роҳбалад3. прил. перен. асосӣ, роҳбарикунанда; ведущая бтрасль промышленности соҳаи асосии саноат; играть ведущую роль роли асосӣ бозидан4. прил, тех, асосӣ, баранда; ведущее колесо чархи баранда -
9 владеть
несов.1. кем-чем соҳиб (молик) будан, тасарруф кардан, дар ихтиёр доштан2. кем-чем перен. ба даст гирифта тавонистан, ба худ итоат кунонда тавонистан владе (о мыслях, чувствах) фаро гирифтан; им владела страсть к охоте вай ба шикор шавқу завқ дошт3. чем тавонистан, донистан, балад будан; омили (аҳли) коребудан; владеть саблей шамшерзанӣ карда тавонистан; владеть иностранным языком забони хориҷиро донистан; владеть талантом рассказчика истеъдоди (ҳунари) ҳикоягӯӣ доштан4. чем тавонистан, тавоно будан; он не владеет правой рукой дасти росташ кор намекунад <> владеть пером аҳли қалам будан; владеть собой худдорӣ кардан; худро идора кардан -
10 вожак
м1. (проводник) пешрав, роҳбалад, рохнамо2. разг. (глава) рохбар, сардаста, сардор3. (поводырь) асокаш4. (животное или птица) саргала, подакаш, рамакаш -
11 гид
м1. (проводник) роҳнамо, роҳбалад2. уст. (путеводитель) сафарнома -
12 град
Iм \. жола, тагарг, дӯл; выпал град жола борид2. перен. сел, борон; град пуль борони тир; град упрёков сели маломат3. в знач. нареч. градом 1) (во множестве) бисёр, аз ҳад зиёд 2) (крупными каплями - о поте, слезах) жола барин, жолавор; пот с него катил градом аз рӯяш селоби арақ мерехт; слёзы катятся градом ашк шаш-қатор мерезадIIм уст. поэт. (город) билод, балад, балда -
13 дорога
ж1. роҳ, раҳ; шоссейная дорога роҳи сангфарш; проселочная - а роҳи деҳот (ноҳамвор); железная - а роҳи оҳан; водная дорога роҳи оби; воздушная дорога роҳи ҳавои; канатная дорога роҳи симтаноб; конно желёзная дорогз.уст. роҳи кӯнка (роҳи оҳани шаҳр, ки пеш аз ихтирои трамвай маъмул буда вагонҳоро асп мекашид); большая дорога прям., перен. роҳи калон, шоҳроҳ; столбовая дорога 1) уст. (тракт) роҳи калон, ҷода 2) перен. роҳи асосӣ, шоҳроҳ; торная дорога 1) роҳи ҳамвор 2) перен. роҳи озмуда; сойться с дороги роҳ гум задан; он не знал дороги вай роҳро намедонист; на перекрестке их дороги разошлись дар чорроҳа раҳашон дигар шуд, онҳо дар чорроҳа ҷудо шуданд; путь -дорог а роҳ, самт; без дороги (идтй и т. п.) бе роҳу бе пайраҳа (рафтан ва ғ.); встать на - е дар сари роҳ истодан, пеши роҳро гирифтан; ледокол пробил дорогу киштии яхшикан роҳ кушод2. перен. роҳ, имконият; перед ним открывается широкая дорога барои ӯ имконияти зиёд фароҳам меояд3. (путешествие) роҳ, сафар; утомительная дорога роҳи хастакунанда; отправиться в дорогу ба роҳ (ба сафар) баромадан; на половине дороги дар нимаи роҳ <> в -у, на дорогу 1) пеш аз сафар, пеш аз ба роҳ баромадан 2) барои роҳ, барои сафар; запастй провизии на дорогу тӯша гирифтан; по дороге4. (попутно) сари (болои) роҳ; по дороге заехать к брату сари роҳ назди бародар даромадан 2) кому с кем ҳамроҳ; мне с вами по дороге ман ҳамроҳи шумо, ман ба шумо ҳамроҳам; с дороги 1) баъд аз сафар; с дороги он проспал до полудня вай баъд аз сафар то пешин хоб рафт5. дар роҳи сафар, дар аснои роҳ; написать письмо с дороги дар аснои роҳ мактуб навиштан; скатертью дорога ҳар куҷо ки хоҳи, рав; чор тарафат қибла; туда и дорога кому сазояш ҳамин; встать поперёк дороги кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан, садди роҳи касе шудан; выбиться (выйти) на дорогу ба қатори одам даромадан; вывести на дорогу кого ба қатори мардум даровардан; дать (уступить) дорогу кому роҳ (имконият) додан; дать дорогу молодежи ба ҷавонон роҳ додан; забыть дорогу к кому, куда қадами худро кандан; заказать дорогу кому-л. уст. прост. роҳи касеро бастан; заступйть дорогу комӯ-л. прост. роҳи касеро банд кардан; садди роҳи касе шудан; знать дорогу роҳу растаро донистан, роҳбалад будан; идти своей дорогой бо роҳи худ рафтан; идти прямой дорогой бо роҳи рост рафтан; найти дорогу к чьему-л. сердцу (к сердцу кого-л.) ба дили касе роҳ ёфтан; перебйть (перейти, перебежать) дорогу кому-л. аз касе пешдасти кардаи; пробивать себе дорогу ба худ роҳ кушодан (ёфтан); проложить \дорогау кому-чему роҳ кушодан (додан); стоять на чьей-л. \дорогае (у когб-л. на \дорогае), стоять кому-л. поперек \дорогаи садди роҳи касе шудан; на \дорогае не валяется дар зери по намехобад -
14 знакомый
(знаком, -а, -о)1. шинос, ошно; знакомая песня суруди ба гӯш ошно; его лицо мне знакомо афту андоми ӯ ба ман шинос аст2. шинос, балад; он хорошо знаком с русской литературой ӯ адабиёти русро нағз медонад; мне знакома здесь каждая тропинка ҳар як роҳу пайроҳаи инҷо ба ман шинос аст3. шинос; они знакомы с давних пор онҳо кайҳо боз бо ҳамдигар шиносанд4. в знач. сущ. знакомый м, знакомая ж шинос, ошно; старый знакомый ошнои дерина; у нас здесь много знакомых мо дар ин ҷо шиносҳои бисёр дорем -
15 ориентирование
с (по знач гл. ориентировать) нишон додан(и), балад кардан(и); (по знач. гл. ориентироваться 1, 2) мавқеи худро муайян кардан(и) -
16 ориентированный
1. прич. нигарондашуда2. прил, хабардор, ҳолдон, шиносо, балад, донанда, воқиф -
17 ориентироваться
сов., несов...1, мавқеи худро муайян, қардан; ориентироваться по звеездам аз рӯи ситораҳо самт гирифтан; в лесу дар; ҷангал роҳ ёфтан2. в чём перен сарфаҳм рафтан, донистан, фаҳмидан; гл в создавшейся обстанбвке ба вазъияти ҷорӣ сарфаҳм рафтан3. на каго-что перен. дар назар доштан; ориентироваться на квалифицйрован ного рабочего коргари ихтлсоснокро дар назар доштан.4. тк. несов. нишон дода (балад карда) шудан -
18 осведомлённый
I. прич. хабардор кардашуда2. прил. хабардор, огоҳ, вокиф, балад -
19 понатореть
сов. в чём прост. малака пайдо кардан, таҷриба ҳосил кардан, балад (усто) шудан; он понаторел в русском языке ӯ забони русиро об карда хӯрдааст -
20 проводник
Iм1. физ. ноқил, мувассил; проводник электричества ноқили ҷараёни электрик2. перен. паҳнкунанда, ҷорикунанда, воситаи гузаронанда; радио проводник культуры радио паҳнкунандаи маданият астIIм1. (провожатый) роҳбалад, роҳнамо, роҳнишондиҳанда, ҳодӣ2. проводник, ходими вагон
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Балад — Балад: Балад политическая партия в Израиле Балад город в Ираке … Википедия
Балад (партия) — У этого термина существуют и другие значения, см. Балад. Балад ивр. בל ד Страна … Википедия
Балад-Руз — Город Балад Руз араб. بلدروز Страна ИракИрак … Википедия
Балад (Ирак) — У этого термина существуют и другие значения, см. Балад. Город Балад араб. بلد Страна … Википедия
баладӣ — [بلدي] 1. марбут ба балад ва балда; шаҳрӣ 2. балад будан, ошно будан, донистан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
балад — I [بلد] а 1. шинос бо чизе; воқиф, огоҳ; роҳнамо; балад будан ба чизе шинос будан бо чизе, огоҳӣ доштан аз (сирру асрори) чизе II [بلد] а. ниг. балда … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
Сура Аль-Балад — سورة البلد Сура Аль Балад Классификация Мекканская Значение названия Город … Википедия
роҳбалад — I раҳбалад II [راه بلد] роҳдон, он ки чигунагии роҳро медонад ва касонро роҳнамоӣ мекунад … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
раҳбалад — (роҳбалад) [ره بلد // راه بلد] роҳдон, роҳнишон диҳанда, он ки чигунагии роҳро нағз медонад … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
Сура 90 АЛЬ-БАЛАД ПОСЕЛЕНИЕ, мекканская, 20 аятов — Во имя Аллаха, Милостивого, Милосердного 1. Клянусь сим поселением[k280] , 2. А тебе, о Мухаммад., дозволено все в сем поселении. 3. Клянусь прародителем нашим и его порождением, 4. Сотворили Мы человека для трудного испытания. 5. Ужели полагает… … Коран. Перевод Б. Шидфар
Баладан — Балад’ан (давший сына) (4Цар.20:12 ) отец (предок) Беродаха Баладана (в Ис.39:1 назван Валадан) … Библия. Ветхий и Новый заветы. Синодальный перевод. Библейская энциклопедия арх. Никифора.