Перевод: c черкесского на русский

с русского на черкесский

къаз

  • 1 къаз

    гусь
    / Унэм щагъэхъу, губгъуэми щыпсэу, псым фIыуэ щес джэдкъаз лIэужьыгъуэ.
    Къаз гъэхъун. Къаз кърегъэшын.
    къаз анэ гусыня
    / Къазхэм ящыщу анэр (бзыр).
    къаз шыр гусенок
    / Къаз кърашагъащIэ.
    Къаз шырхэр псым тесщ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къаз

  • 2 губгъуэ

    1. степь
    / ЩIыпIэ сэтей, тафэ.
    ИхъуреягъкIэ губгъуэр нэщIт.
    * Губгъуэм иту Бэдынокъуэ здэкIуэм, Iэхъуэ гуэр хуэзащ. фольк.
    2. поле
    / Гъавэ щIапIэ (цIыху щыпсэу щIыпIэхэм пыIухауэ).
    Губгъуэ лэжьыгъэ. ЛэжьакIуэр губгъуэм дэкIащ.
    Губгъуэм итын находиться вне дома, в отъезде.
    Губгъуэм ихьэжын исчезнуть, пропасть.
    Губгъуэм къинэн 1) бросить кого-л. на произвол судьбы 2) остаться одиноким, без поддержки.
    губгъуэ бабыщ дикая утка
    / Губгъуэм щыпсэу бабыщ лъэпкъ.
    ЩакIуэм губгъуэ бабыщ къиукIащ.
    губгъуэ бжэн дикая коза; сайгак
    / Губгъуэм щыпсэу бжэн лъэпкъ.
    Губгъуэ бжэныр и плIэм дэлъу, пщыIэ бжэIупэм зыгуэр къыIухьащ. фольк.
    губгъуэ джэд тетерев
    / Губгъуэм щыпсэу джэд лъэпкъ.
    губгъуэ къаз дикий гусь
    / Губгъуэм щыпсэу къаз.
    Бжьыхьэм губгъуэ къазхэр мэлъэтэж.
    / Губгъуэм щыпсэу къуалэ, бгъэ лъэпкъ.
    * МэкъупIэм губгъуэ къаргъэр щуфэразэрейти, дэ къэтщIащ ар шылэджэд зэрещакIуэр. Гъу. Л.
    губгъуэ нанэ миф. сказочная старуха, живущая в степи
    / Губгъуэм ис уд фызыжь.
    * Елбэздыкъуэ губгъуэ нанэм и быдзитIым фIыщIэфащ. КI. А.
    губгъуэ тхьэрыкъуэ дикий голубь; горлица
    / Мэзхэм, губгъуэхэм щыпсэу тхьэрыкъуэ.
    губгъуэ Iущхьэ мак-самосейка
    / Хамысэу езыр-езыру губгъуэм къыщыкI Iущхьэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > губгъуэ

  • 3 абдеж

    нареч. 1. там
    / А щIыпIэм.
    Абдеж ущымыту къыдыхьи тIыс. Абдеж щылъ джыдэр къащтэ.
    2. в это время, с того времени, с той минуты, тогда
    / А зэманым, а сыхьэтым, а дакъикъэм.
    * Абдежым щыщIэдзауэ Къэжэр Индрис уэрэдхэр итхыу щIедзэ. Къэб. п. и ант. Абдежым къызолъагъу ди пщIантIэ удзыпцIэм хэкIутауэ къаз шыр цIыкIу къом хьэпкIэрапкIэу хэсу. Н. З.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > абдеж

  • 4 гуп

    группа, компания
    / Зыбжанэу зэщIыгъу (цIыху, Iэщ, джэдкъаз).
    ЦIыху гуп. Къаз гуп.
    * Жэщыр хэкIуэтауэ правленэм щIалэгъуалэ гуп къыщIэкIыжащ. Къу. С. Гупыр зыгъэгупыр гуп и уасэщ. (погов.)
    Гуп дыгъэл приятная компания.
    Гуп зэрыIыгъ большая группа людей.
    Гуп махуэ апщий! приветствие в адрес пирующих.
    Гуп махуэбжьэ хмельной напиток, который преподносится человеку, приветствующему компанию
    / Ефэ-ешхэ гупым яхыхьэу сэлам езыт цIыхум ират фадэбжьэ.
    Гуп махуэбжьэ ефэн.
    * Леонид къэтэджри гуп махуэбжьэр Дамжьыкъуэ IэщIигъэуващ. Т. Хь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гуп

  • 5 гъэхъун

    I (егъэхъу) перех. гл. 1. пасти (напр. коз)
    / ГъэхъуэкIуэн, хъупIэм щыIыгъын (п. п. Iэщ).
    Мэл гъэхъун. Шы гъэхъун.
    * ШкIэ игъэхъуу къуакIэм дэт щIалэ цIыкIум шу гуэр къыбгъэдыхьащ. фольк.
    2. держать, разводить (скот, птицу)
    / Iыгъын, зехуэн (Iэщ, джэдкъаз).
    Къаз гъэхъун.
    * КъэпкIухьынум гуэгуш гъэхъу. (погов.)
    3. переносное стеречь, внимательно наблюдать за кем-чем-л. ; подстерегать кого-что-л.
    / Зыгуэрым кIэлъыплъын, и Iуэху зехуэн.
    * Елдар хъыджэбз сырыху цIыкIур къигъэуджу здыхэтым, Сэримэт игъэхъури, ар дэнэкIэ кIуэми кIэлъыплъырт. КI. А.
    II (егъэхъу) перех. гл. 1. дать время для созревания (напр. фруктов); дать время подрасти (напр. ребенку)
    / Зыгуэр игъуэ нэгъэсын.
    МыIэрысэр пытурэ гъэхъун. Гуэрэфыр гъэхъун.
    / Хъун IV псалъэм и каузатив.
    Iуэхур гъэхъун.
    * {Жамболэт:} - Ар быдэу уи фIэщ гъэхъу, дахэ, къэзгъэзэнущ. Акъ. З.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гъэхъун

  • 6 дэпкIыкIын

    (депкIыкI) перех. гл. сделать зубчатый вырез по краям чего-л. (напр. у чебуруков, пилы, наличников)
    / Къазыдзэм ещхьу зыгуэрым и гъунэ жьэдэхын, дэупщIыкIын.
    Хьэлывэ нэзхэр дэупщIыкIын.
    * АдэкъэкIэу къэбгъэшрэ пхъэшыкъу тIэкIу фIэбукIэрэ, къаз шырыдзэ хуэдэу дупкIыкIмэ, гъубжэ жыхуаIэр аракъэ? Къэб. п. и ант.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > дэпкIыкIын

  • 7 джэдкъаз

    домашняя птица (букв. куры-гуси)
    / Дамэ зытет унэ псэущхьэ (джэд, бабыщ, къаз, гуэгуш хуэдэхэр псори къызэщIиубыдэу зэреджэщ).
    * Ныщхьэбэ былымымрэ джэдкъазымрэ кIэлъыплъыну ди гъунэгъу Айша селъэIуащ. Iуащхь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > джэдкъаз

  • 8 жыпIэми

    частица употребляется при перечислении кого-л.
    джэд жыпIэми, къаз жыпIэми унагъуэм псори яIэт кур, гусей и всякой живности в семье было достаточно

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > жыпIэми

  • 9 кIэрыпщIэн

    (кIэропщIэ) неперех. гл. прилипнуть, приклеиться, пристать к чему-л.
    / КIэриубыдэн, кIэрышха хъун.
    * Къаз псы кIэрыпщIэрэ? (погов.)

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > кIэрыпщIэн

  • 10 къазгъашхэ

    1. откормленный гусь
    / яукIын папщIэ, пшэрхуэгъашхэу ягъэшха къаз.
    Къазгъашхэм хуэдэу пшэр.
    2. см. къазыхъуэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къазгъашхэ

  • 11 къаздамэ

    название орнамента, используемого при плетении адыгских циновок-арджэнов
    / Арджэным и тхыпхъэ къыхэгъэкIыкIэ.
    Чы зыбжанэ къызэщIиубыдэу теупцIауэ дадзахэр къаз дамэм ещхьу къуаншэ къагъэхъуу щIамэ, "къаздамэкIэ" йоджэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къаздамэ

  • 12 къэлъэрышэн

    (къолъэрышэ) неперех. гл. двигаться гуськом ( сюда)
    / ЗэкIэлъхьэужьу, сатыру къэкIуэн.
    Къаз быныр псым къыхуаунэтIауэ къолъэрышэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къэлъэрышэн

  • 13 къыкIэрыпщIэн

    (къыкIэропщIэ) неперех. гл. 1. прилипнуть, пристать к чему-л.
    / Зыгуэрым кIэрыбыдыхьын, кIэрышха, кIэрыпщIа хъун.
    ЯтIэр вакъэм къыкIэропщIэ.
    2. переносное пристать, прилипнуть к кому-л. (о лжи и т. п.)
    / Зыгуэрым кIэрымылъ, темылъ гуэр къытехуэн.
    * Къаз псы къыкIэрыпщIэрэ?Псыжь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къыкIэрыпщIэн

  • 14 къурт

    I наседка
    / Шыр къезышэкI е къизышыну ягъэгъуэлъхьа, зи кIэцIын зыухыу гъуэлъхьэжа джэд, къаз, гуэгуш с. ху.
    Джэд къурт. Бабыщ къурт.
    II разновидность домашнего сыра
    / Хъуржыным иракIа шэжыпсыр щIэжа нэужь абы къинэу ягъэгъужа кхъуей.
    Къурт щIын. Къурт шхын.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къурт

  • 15 фэджыкхъэ

    1. сова; неясыть
    / Къуалэбзу лIэужьыгъуэ. (
    2. порода гуся
    / Къаз лIэужьыгъуэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > фэджыкхъэ

  • 16 хузэфIэкIын

    (хузэфIокI) неперех. гл. быть под силу кому-л. быть в состоянии ( в силах) справиться с чем-л.
    / И къару къихьын, зэфIигъэкIыфын, ищIэфын.
    * {Инал:} Къаз-джэрий хузэфIэкIыну Iуэху ар жыпIэмэ, хузэфIэкIынущ. КI. А.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > хузэфIэкIын

  • 17 щIэгъэмбрыуэн

    / ЩIэмбрыуэн псалъэм и каузатив.
    * Къаз анэжьхэм псым и уэрыпIэм зыхуагъазэрти, я щхьэр щIагъэмбырыуэурэ зыщхьэпрадзырт. Гъу. Л.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > щIэгъэмбрыуэн

См. также в других словарях:

  • къаз — (къазыр, къазхэр) гусь Псым щесрэ чэт лъэпкъмэ ащыщ Къазыр псым щесы Къазым уцыр ехъу Къаз кIэнкI Къаз къамзий ◊ Къаз Iэл дикий гусь Къаз Iэлхэр блэбыбыкIыгъэх …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • КАЗЫКЛЫ-УЗЕНЬ, река — Это одно из названий верховьев реки Черной в XVIII веке. Общепринятый перевод этого названия с тюркского река с кольями не убедителен. Ряд исследователей объясняет его, используя названия родов (племен): кызык (огузское и туркменское), къаз… …   Топонимический словарь Севастополя

  • КАЗЫКЛЫ-ОЗЕНЬ, КАЗЫКЛЫ-УЗЕНЬ, река — Это одно из названий верховьев реки Черной в XVIII веке. Общепринятый перевод этого названия с тюркского река с кольями не убедителен. Ряд исследователей объясняет его, используя названия родов (племен): кызык (огузское и туркменское), къаз… …   Топонимический словарь Севастополя

  • Sorud-e Shahanshahi Iran — سلام شاهنشاهی Sorude Şähanşähiye Irän Имперский гимн Ирана Ноты Страна …   Википедия

  • къамзый — (къамзыир, къамзыйхэр) перо Чэт лъэпкъмэ, къолэбзыумэ атет цы пхъэшэ пкъыер ары Тхьачэт къамзый Къаз къамзыйкIэ пасэм тхэщтыгъэх …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • кIэнкIэ — (кIэнкIэр, кIэнкIэхэр) яйцо Чэт лъэпкъмэ, къолэбзыумэ, нэмыкI псэушъхьэ лъэпкъ заулэмэ къакIэцIырэр ары Чэт кIэнкI Къаз кIэнкI ХьадэпчэмыIу кIэнкI Ер къызэрыкIрэ кIэнкIэ зан гущ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»