-
1 йомшару
перех.1) в разн. знач. станови́ться/стать мя́гким, размягча́ться/размягчи́ться, смягча́ться/смягчи́ться (о холсте, волокне, душе и т. п.) || размягче́ние, смягче́ниеачулы тавышы йомшарды — серди́тый го́лос (его́) смягчи́лся
2) перен.; в разн. знач. смягча́ться/смягчи́ться (о приговоре, тоне критики, взаимоотношениях, климате и т. п.), загла́диться ( о вине) || смягче́ниекичен һава йомшарды — к ве́черу пого́да смягчи́лась
содадан су йомшара — от со́ды вода́ смягча́ется
3) рыхле́ть, разрыхля́ться/разрыхли́ться, де́латься/сде́латься ры́хлым || разрыхле́ниеҗир йомшарган — земля́ разрыхли́лась
4) в разн. знач. размяка́ть/размя́кнуть, мя́кнуть, раскиса́ть/раски́снуть (от влаги, жары, расстройства, вина и т. п.) || раскиса́ниекөчле яңгырдан соң юллар йомшара — по́сле си́льного дождя́ доро́ги раскиса́ют
эремәдә тире йомшара — в раство́ре ко́жа мя́кнет
5) размина́ться/размя́тьсябуыннар язылды, йомшарды — суста́вы разогну́лись, размя́лись
6) перен. расслабля́ться/рассла́биться, ослабля́ться/осла́биться, ослабе́ть (о зрении, памяти, слухе, дисциплине, бдительности и т. п.) || расслабле́ние, ослабле́ниедиван пружиналары йомшарган — пружи́ны дива́на осла́бли
таләпчәнлек йомшару — ослабле́ние тре́бовательности
сәламәтлеге йомшарган — здоро́вье (его́) осла́бло
йомшару чоры — (физиол.) пери́од расслабле́ния
•- йомшара төшү
- йомшарып бетү
- йомшарып калу
- йомшарып китү -
2 йомшару
yumuşamak -
3 йомшару
-
4 күңел йомшару
-
5 йомшаклану
неперех.; разг.1) в разн. знач.; см. йомшарукүңел йомшаклана — душа́ (се́рдце) мя́кнет
бәрәңге йомшакланган — карто́шка ста́ла мя́гкой (вя́лой)
тавыш йомшакланды — го́лос смягчи́лся
кремнан кул тиресе йомшаклана — от кре́ма ко́жа рук смягча́ется
2) рыхле́ть, разрыхля́ться/разрыхли́тьсятуфрак йомшаклана — по́чва рыхле́ет
3) перен.; разг. проявля́ть/прояви́ть сла́бость -
6 йомшара төшү
1) в разн. знач. (несколько, в какой-то мере) размягча́ться/размягчи́ться, смягча́ться/смягчи́ться2) разрыхля́ться/разрыхли́ться; см. тж. йомшару 4)-6) -
7 йомшарып китү
см. йомшару 1)-6) -
8 йомшау
перех.; разг.; в разн. знач.; см. йомшаруҗил йомшаган — ве́тер спал
синең тапкырлык йомшаган чамасы — что́-то твоя́ изобрета́тельность осла́бла
- йомшап төшүул тәмам йомшды — он совсе́м размя́к (раски́с)
- йомшап кую
- йомшый бару
- йомшый төшү -
9 киеренкелек
сущ.1) в разн. знач. напряжённостьэшнең киеренкелеге — напряжённость труда́
халыкара хәлнең киеренкелеге йомшару — ослабле́ние напряжённости междунаро́дного положе́ния
2) натя́нутость, напряжённость, принуждённостьзалда тулы киеренкелек — в за́ле по́лная напряжённость
мөнәсәбәтләрнең киеренкелеге — натя́нутость отноше́ний
сөйләшүнең киеренкелеге — напряжённость разгово́ра
3) драмати́зм -
10 күңел
I сущ.1) душа́, се́рдце || душе́вный, серде́чныйкүңелне тынычландыру — успоко́ить ду́шу (сер́дце)
күңел кичерешләре — душе́вные (серде́чные) пережива́ния
күңел җылысы — душе́вная теплота́
күңел кыйналу — душе́вно страда́ть
күңел пошыну — душа́ не на ме́сте
күңел рәхәтләнү — блаже́нствовать душо́й
күңел теләү — захоте́ть
кеше күңеле - кара төн — (посл.) чужа́я душа́ - потёмки
2)а) вну́тренний, духо́вный миркүңел байлыгы — бога́тство духо́вного ми́ра
күңеле шундый — духо́вный мир его́ тако́в
б) хара́ктер, сво́йство хара́ктеракүңеле каты - теле татлы — (погов.) хара́ктер его твёрд, (но) речь сла́дка
3) расположе́ние духа́; настрое́ние, дух; самочу́вствиекүңелем бозылды — у меня́ испо́ртилось настрое́ние (от чего-л.)
4)а) симпа́тия, любо́вь; расположе́ние, устремле́ние к кому, чему-л.минем сиңа күңелем бар — у меня́ есть симпа́тия к тебе́
ана күңеле балада, бала күңеле далада — (посл.) любо́вь ма́тери - к дитя́ти, а у того́ - к степи́
б) диал. жела́ниекүңелем шул — моё жела́ние таково́
5) ду́мы, мысль, мы́сли; созна́ниекүңеле бу эштән ерак — ду́мы его́ далеки́ от э́того де́ла
6) па́мятькүңелдә йөртү (саклау) — храни́ть в па́мяти
7) интуи́ция, душа́күңеле белән сизенү — чу́вствовать, чу́ять душо́й; интуити́вно дога́дываться
күңелем алдамый — интуи́ция (меня́) не обма́нывает (меня́ не подво́дит)
8) в знач. нареч. күңелдә в уме́бишне язабыз, бер күңел(дә) — пять запи́шем, оди́н в уме́
•- күңел аздыру
- күңел аздыручы
- күңел азу
- күңел белән
- күңелем белән
- күңелең белән
- күңеле белән
- күңел белән уйлап
- күңел белән уйлау
- күңел беркетү
- күңел биздергеч
- күңел кайтаргыч
- күңел биздерү
- күңел кайтару
- күңел боегу
- күңел борчылу
- күңел тынычсызлану
- күңел бушату
- күңел газабы
- күңел газаплары
- күңел йомшару
- күңел йомшау
- күңел кайту
- күңеле кайту
- күңел киңлеге
- күңел күтәрелү
- күңел күтәрү
- күңел күтәрмәү
- күңел күтәрә алмау
- күңел нечкәртү
- күңел нечкәрү
- күңел өчен
- күңелен күрү
- күңелен табу••күңел белән дә, тәне белән дә — душо́й и те́лом
күңел(е) буш — (мне, тебе́, ему́) ску́чно, в (мое́й, твое́й, его́) душе́ пустота́
күңел даруы — бальза́м для души́; лека́рство от душе́вных мук
күңел җиңеләю — полегча́ть на душе́
күңел(не), күңелен җиңеләйтү — облегчи́ть (отвести́) ду́шу; изли́ть ду́шу
күңел иләсләнү — искуша́ться душо́й
күңел йогышу (йогу) — см. күңел яту
күңел курку — опаса́ться всей душо́й, си́льно боя́ться, тру́сить
күңел капчыгын чишү — изли́ть ду́шу (букв. развяза́ть мешо́к души́)
күңел (күңеле) киңәю — расще́дриться душо́й
күңел (күңеле) китек (сынык) — оби́женный (жизнью, обстоятельствами); впа́вший в уны́ние; нужда́ющийся в подде́ржке
күңел котырыгы (азынуы) — распу́щенность, жа́дность (до наслаждений, славы и т. п.)
күңел кошы — поэт. возлю́бленная (букв. пти́чка души́)
күңел кылы (кыллары) — поэт. стру́ны души́
күңел кылына тию — затро́нуть чу́вствительные стру́ны (души́)
күңел кымырҗу — беспоко́иться, име́ть жела́ние
күңел кытыклану — зуде́ть || зуд в душе́; лёгкое возбужде́ние в душе́
күңел кәгъбәсе (күңелгә кәгъбә) итү (кылу) — де́лать, сде́лать возлю́бленной (возлю́бленным); сде́лать да́мой се́рдца
күңел күге — поэт. духо́вный мир (букв. небеса́ души́)
күңел сүрелү — разочарова́ться; охладе́ть душо́й
күңел сыну — па́дать/пасть ду́хом; надломи́ться (вследствие неудач, разочарований и т. п.)
күңел (күңеле) тар — чёрствый, злой (душо́й); зави́стливый; скупо́й
күңел тарлыгы — чёрствость, злость в душе́; зави́стливость; ску́пость
күңел тарлыгыннан — от за́висти
күңел тартуы — влече́ние се́рдца
күңел тартылу — вле́чься, тяну́ться (о душе, сердце)
күңел (күңеле) төзек — с до́брыми чу́вствовами; добронра́вный, благонра́вный
күңел төзеклеге — до́брый настро́й души́, добронра́вие, благонра́вие
күңел (күңелеңне) төшерү — поддава́ться, подда́ться уны́нию
күңел тулу — расчу́вствоваться, доходи́ть до слёз; пла́кать от полноты́ чувств
күңел түгелү — см. күңел ташу
күңел үсү (үсеп китү) — окрыля́ться/окрыли́ться душо́й (после хорошего обращения, одобрения, успеха и т. п.)
күңел (күңеле) хуш — в до́бром расположе́нии ду́ха
күңел хушлану — удовлетворя́ться, умиротворя́ться ( малым)
күңел хушлыгы — удовлетворе́ние, умиротворе́ние, дово́льство ( малым)
күңел эрү — отта́ять душо́й
күңелгә авыр булу (килү, тоелу) — быть в тя́гость душе́; душа́ не лежи́т; дави́ть на ду́шу
күңелгә авырлык — тя́жесть на душе́
күңелеңә авыр алма, ләкин... — не воспринима́й тяжело́, но... (при нелицеприятном высказывании кому-л.)
күңелгә (кереп) утыру — ( навсегда) запомина́ться; запечатле́ться в душе́
күңелгә китерү — вспомина́ть, вспо́мнить (усилием воли, специально)
күңелгә таш булу (булып төшү) — лечь ка́мнем на́ душу (на́ сердце)
күңелгә төен (төер) — оса́док на душе́
күңелгә ут салу (ягу) — см. ут салу
күңелгә якын алу — принима́ть/приня́ть бли́зко к се́рдцу
күңелгә яту — нра́виться, понра́виться
күңелгә ятышлы (ятымлы) — уго́дный душе́
күңелдән алып ташлау — забы́ть насовсе́м, предава́ть забве́нию
күңелдән китмәү — остава́ться в па́мяти; ника́к не забыва́ться
күңелем синдә генә — то́лько к тебе́ лежи́т моё се́рдце
яшь чагында кемне сөйсәң, күңелең шуңарда була — ( песня) кого́ лю́бишь в мо́лодости, к тому́ и лежи́т се́рдце
күңелләр күтәренке — дух ( наш) бодр; настрое́ние припо́днятое
күңелең булсын! — будь по-тво́ему!
күңелне йомшарту — смягча́ть/смягчи́ть ду́шу (кого-л.), ублажа́ть (кого-л.)
- күңел җитүкүңелемне (өметемне) өзмим әле — я ещё наде́юсь на твою́ любо́вь
- күңел капчыгы
- күңел чиләге
- күңел чүлмәге
- күңел каралу
- күңел киң
- күңеле киң
- күңел китеклеге
- күңел кубу
- күңел кузгалу
- күңел кәгъбәсе
- күңел көзгесе
- күңел күзе
- күңел өшеткеч
- күңел салу
- күңел тарту
- күңел төбе
- күңел төшү
- күңел туңу
- күңел түре
- күңел түреннән
- күңел утыру
- күңел яту
- күңелгә яту
- күңелгә беркетү
- күңелгә керү
- күңелгә килү
- күңелгә салу
- күңелгә тию
- күңелдә төен булу
- күңелдә төер булу
- күңелдә төер булып калу
- күңелдә төер булып тору
- күңел ташу
- күңелгә утыру
- күңелдән чыгару
- күңелен алу
- күңелен аудару
- күңелен аулау
- күңелен сындыру
- күңелен китү
- күңел ачу
- күңелен ачу
- күңеле булу
- күңел булу
- күңелне биләү
- күңелен биләү
- күңелне бәйләү
- күңелне киң тоту
- күңелеңне киң тот!
- күңелне тырнау II сущ.; диал.грудь; торс, бюсткүңелдән ары күренми ул — то, что ни́же бю́ста, не должно́ быть ви́димым (т. е. неприлично рассматривать)
-
11 күңел йомшау
-
12 йомшаклану
1. см йомшару2. перен проявлять (проявить) слабость -
13 йомшау
гл, см йомшару
См. также в других словарях:
йомшару — Йомшаграк хәлгә килү. Изрәп бетү, хәрәкәт итү өчен җайсыз булу (юл тур.) 2. Язылу, сыгылмалырак, хәрәкәтчәнрәк хәлгә килү тез буыннар й. 3. күч. Кырыслыгы, таләпчәнлеге кимү; күндәмләнү, юашлану. Еларга җитешү, күңел тулу 4. Җиңеләю, кимү; басыла … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
изелү — 1. (Изү) 2. Су, дым яки җылылык тәэсире белән йомшару, җебү, изрәү. Төзелештә су, ком һ. б. кушу нәтиҗәсендә йомшару (балчык, бетон тур.). рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләҗберәю — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләпшердәү — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләшпердәү — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лыпшырдау — 1. Мускуллар (тән) сәлперәю, йомшару, эластиклыгын югалту 2. Шиңү, сулу (үсемлекләр тур.) 3. Сыгылмалылыгын югалту; йомшару, бушап калу (мәс. шин) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эрү — 1. Югары температурада йомшару, сыеклыкка әйләнү (каты җисемнәр тур.). Туңган яки салкыннан каткан әйбернең җылылык, дымлылык тәэсирендә сыеклыкка әйләнүе тур. Нин. б. юешләнеп туңган әйбернең җылылык тәэсирендә йомшаруы 2. Әчегән сөтнең эсселек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акрынаю — ӘКРЕНӘЮ, ӘКРЕНЛӘНҮ, ӘКРЕНЛӘҮ – 1. Нәр. б. тизлеге, темпы, ритмы кимү 2. Тавыш йомшару, ишетелер ишетелмәс хәлгә килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акрынлану — ӘКРЕНӘЮ, ӘКРЕНЛӘНҮ, ӘКРЕНЛӘҮ – 1. Нәр. б. тизлеге, темпы, ритмы кимү 2. Тавыш йомшару, ишетелер ишетелмәс хәлгә килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акрынлау — ӘКРЕНӘЮ, ӘКРЕНЛӘНҮ, ӘКРЕНЛӘҮ – 1. Нәр. б. тизлеге, темпы, ритмы кимү 2. Тавыш йомшару, ишетелер ишетелмәс хәлгә килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аяксызлану — 1. Аякны өздерү, кистерү һ. б. ш. аркасында аяксыз калу 2. Аяклар авырту сәбәпле, йөри алмаслык хәлгә килү. Нин. б. психик халәттән аяк буыннары йомшару, хәлсезләнү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге