-
1 гуахъуэ
1. вилы/ Мэкъу, хьэуазэ сыт хуэдэхэр зэрызэрахьэ Iэмэпсымэ.* Хьэчимрэ Къасболэтрэ гуахъуэ зырыз къапхъуатэри зэхьэрхуэру.. щIадзэ мэкъу зэтелъхьэным. Ш. А.2. вилка/ Дзищ-плIы Iуту зэрышхэ Iэмэпсымэ (нэхъыбэу гъущIыкIэхэм къыхащIыкI).Гуахъуэхэмрэ сэхэмрэ зэгъусэу Iэнэм телъщ. -
2 гуахъуэ
1) вилы2) вилка -
3 пхъэ
1. лес ( как стройматериал)/ Псэуалъэ, пхъащхьэ къыхахыну паупщIа жыг.Пхъэр зэгуэхын.* Пхъэ зыIущIым къуэщIий егъуэт. (погов.)2. дрова/ Гъэсын хьисэпу паупщIа, якъута жыг.* Пхъэр зэпыхын. Пхъэр сымэ, Iугъуэ пех. (погов.)Пхъэ зэгуэгъэзам дэгъэплъын укротить, заставить подчиниться кого-л.Пхъэ идзэн устроить жеребёвку, бросить жребий. Пхъэ ирадзэри абы и пхъэркъикIащ.Пхъэ зэтеупщIэн изготовить, сделать сруб. {И} пхъэ къикIын 1) повезти кому-л. 2) выиграть по жребию.* Зи пхъэ къикIар зи кIапэкIэ ягъэуври къыкIэлъикIыр кIэлъагъэувурэ ягуэш. фольк.пхъэ вакъэ деревянные башмаки, сабо/ Пхъэм къыхэщIыкIа вакъэ.* Дэшхуейуэрэ си пхъэ вакъитIым сынырокIуэ мыгъуэри сыныроплъэ. Къэб. п. и ант.пхъэ гуахъуэ деревянные вилы/ ЖьитI зыгуэт пхъэ дыкъуакъуэм къыхэщIыкIа гуахъуэ.Пхъэ гуахъуэр мэкъум хэIун.пхъэ дакъэ 1. кусок бревна/ КIэщIу зэпыха, зэпыуда пхъэ гъум.* Сэ си щIакIуэ щIагъым пхъэ дакъэ ин щIэслъхьащ. Къэб. таур.2. пень/ Жыгыр паупщIа нэужь щIым къыхэнэ лъабжьэ.пхъэ дакъэжь 1. обрубок дерева/ Пхъэ гъум кIэщI.* Лъэныкъуабэ зищIауэ Вильяминовыр гуанабэ пхъэ дакъэжьым тест. Ш. А.2. см. пхъэ дакъэ 2.пхъэ закъуэ лъэмыж мост из одного бревна/ Лъэсхэр зэрызекIуэ лъэмыж бгъузэ дыдэ.* Уфафэу пхъэ закъуэ лъэмыжымкIэ икIын хуей хъуащ. Хъу. и таур.пхъэ кумылэ сердцевина ( дерева)/ Пхъэм ику дыдэ, нэхъ и щабапIэ дыдэ.пхъэ къутапIэ 1. чурбан, на котором колют дрова/ Пхъэ щакъутэкIэ зытраубыдэ пхъэ дакъэ; теIущIыкIыпIэ.* Пхъэ къутапIэмкIэ зигъазэри {ПIытIу} пхъэ зыкъутэ щIалэм еджащ. Ж. Б.2. место во дворе, где рубят дрова/ Пхъэ щакъутэу пщIантIэм иIэ щIыпIэ.Пхъэ къутапIэр пхъэнкIын.пхъэ къутахуэ см. къуэщIий.пхъэ лъакъуэ протез ноги/ Лъакъуэ зыпымытыжхэр иризекIуэу Iэпкълъэпкъым щымыщ пкъыгъуэ.пхъэ пэгун бадья, бадейка/ Пхъэм къыхэщIыкIа пэгун.пхъэ пшынэ балалайка/ ШыкIэпшынэ теплъэ зиIэу IэпэхэмкIэ пшынэбзэм еуэурэ макъамэр къызэрырагъэкIыр.* СолIапэ жызоIэри си пхъэ пшынэр согъаджэ. фольк.пхъэ тыкъыр см. пхъэ дакъэ 1.* Хъуэжэ зы пхъэ тыкъыр иIэти къэпым ирилъхьэри къихьащ. Хъу. и таур.пхъэ хъурей кругляк (нераспиленный лес, как материал)/ Пхъэ зэгуэмыха.Пхъэ хъурейхэр пхъэзэгуэхым шэн./ Фэндыращхьэ, бочкащхьэ сыт хуэдэхэр зэрагъэбыдэ пхъэ тыкъыр.пхъэ цIыцI см. пхъэ хъурей.пхъэ Iунэ деревянные гвозди/ Пхъэм къыхэщIыкIа Iунэ.Пхъэ Iунэ щIын. Пхъэ Iунэ етын. -
4 блэгу
см. блэгущIэ.* Гуахъуэ жьищыр и блэгу щIэлъу, цей щыгъыу ар {лIыжьыр} щабэ цIыкIуурэ къакIуэрт. Къу. С. Иныжьиблым я блэгу щIэту Сосрыкъуэр хасэм хашэ. Нарт. -
5 гъунэгъу-жэрэгъу
соседи, окружающие/ ГъунэгъугъэкIэ, ныбжьэгъугъэкIэ къыппыщIахэр.* Гъунэгъу-жэрэгъу сытхэри къажэрт, хэт баш иIыгъыу, хэт гуахъуэ IэщIэлъу, къамэ зыкIэрыщIаи щыIэт. КI. А. Гъунэгъу-жэрэгъухэм къыдащIэу а зэпсэгъуитIыр зэгуапэщ. Къэб. п. и ант. -
6 зэпеуэн
I (зэпоуэ) соревноваться, состязаться; соперничать друг с другом/ Зэхьэзэхуэн, зыр зым ефIэкIыну, текIуэну зэныкъуэкъун, зыр зым пеуэн.* Хьэчимрэ Къасболэтрэ гуахъуэ зырыз къапхъуатэри, зэпеуэу щIадзэ мэкъу Iэтэ зэтелъхьэнкIэ. Ш. А. Гуп зэрохьэжьэ зэпеуэу Уэрсэрыжь цIыкIур къашэну. Къэб. п. и ант.II (зэпоуэ) неперех. гл. см. зэпепщэн. Жьыр зэпоуэ. -
7 зэшэлIэн
I (зрешалIэ) перех. гл. 1. подозвать к себе кого-л./ Зыгуэрым еджауэ зыбгъэдэшэн.Iэмалыншэщ, Мэхъэшокъуэм лIыжь усакIуэр зрешалIэ. Щ. А.2. переносное приютить кого-л./ Зыгуэр зыбгъэдэшауэ зыбгъэдэгъэсын, зыдэгъэпсэун.Зеиншэу къэна хъыджэбз цIыкIур и адэ къуэшым зришэлIащ. Iуащхь.II (зэрещалIэ) перех. гл. 1. подвести кого-л. друг к другу/ Зыр адрейм бгъэдэшэн, зыгуэрхэр зэхуэгъэзэн, зэбгъэдэшэн.ЩIалитIыр зэрашэлIащ.2. сблизить что-л./ Зыгуэрхэр зэпэгъунэгъу щIын, зэпэзэв щIын.Гуахъуэ жьитIыр зэшэлIэн. Ауэрэ кIуэурэ {лIыр} жыгыщхьиблыр зэришалIэри зэрипхыу зыгуэрым ирихьэлIащ. фольк.3. переносное сплотить, объединить кого-л./ Зыгуэрхэр зэгуэгъэхьэн, зэкъуэт щIын.Абы {анэм} илъагъурт и къуэм цIыхухэр зэрызэришалIэр. Iуащхь. -
8 пэшын
сопли/ Пэ кIуэцIым къиж ткIуаткIуэ зэпыш.Пэшыныр къож. Пэшыныр лъэщIын.Пэшын (бэв) гуахъуэ сопливый. -
9 тэджын
(мэтэдж) неперех. гл. 1. встать, подняться ( на ноги)/ КъызэфIэувэн, щыс, щылъ зыгуэр лъакъуэкIэ къэувын.Сымаджэр тэджын.2. переносное подняться ( о тесте); вспучиться/ ЗыкъиIэтын (пщагъэ, хупцIынэ с. ху.). ХупцIынэр тэджащ.3. переносное подняться на что-л. (напр. на борьбу)/ ЗыкъэIэтын (зэуэну).* Къэрэхьэлъкъыр зэрощIэ, Гуахъуэ Iэщэу мэтэджхэ. П. Б.{И} щхьэфэцыр тэджын см. щхьэфэц.И щхъуэцыр тэджын см. щхъуэц. -
10 хьэмэшыпхэ
1. задняя часть тока, гумна/ Хьэмэшым и щIыб лъэныкъуэ.* Алий гуахъуэ къещтэри хьэмэшыпхэмкIэ макIуэ. Iуащхь.2. переносное отдаленное место, даль/ ЩIыпIэ жыжьэ.ХьэмэшыпхэмкIэ къекIуэкIа сбоку припека, седьмая вода на киселе.ХьэмэшыпхэмкIэ къекIуэкIын быть сбоку припекой, быть седьмой водой на киселе. -
11 вилка
ж. I гуахъуэ зэрышхэ -
12 вилы
тк. мн. (род. вил) гуахъуэ
◊ вилами по воде писано хьэм нэщI щхьэIуо щеуэн, узыщыгугъ мыхъун, мыхьэнэншэ -
13 гуахъуэбжьэ
пхъэ гуахъуэ жьитIым фIалхьэу щыта бжьакъуэт е къэнжалт
рога-наконечники деревянных вил, делали их из жести
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Адыгейский
- Русский