-
1 буып алу
1) запруди́тьинешне буып алу — запруди́ть ре́чку
2) перен. взять (брать) наси́льно; взять (брать) измо́ром -
2 буып бетерү
передуши́ть -
3 буып кую
1) запруди́ть; перепруди́ть2) затяну́ть, подпоя́сать -
4 буып сорау
насто́йчиво, неотсту́пно тре́бовать -
5 буып үтерү
задуши́ть, удуши́ть, придуши́ть разг. -
6 буу
перех.1) души́ть, задуши́ть, удуши́ть, уда́вливать/ удави́ть, дави́ть, задра́ть, придуши́ть разг.төлке тавыкны буа — лиса́ ду́шит ку́рицу
2) души́ть; жатьгалстук муенны буа — га́лстук жмёт ше́ю
ютәл буа — ка́шель ду́шит
тынчу һава сулышны буа — спёртый во́здух не даёт дыша́ть
көчле ярсу Бакыйның сулышын буды — си́льная я́рость прихвати́ла дыха́ние Бакы́я
3) затя́гивать/затяну́ть, подпоя́сывать/подпоя́сать, подпоя́сываться/подпоя́саться || затя́гивание, подпоя́сываниебилгә каеш буу — подпоя́саться ремнём
ул тунын киң каеш белән буган — он затяну́л шу́бу широ́ким ремнём
4) пруди́ть, запружа́ть/запруди́ть, перепру́живать/перепруди́ть || запру́живаниеинешне буу — запруди́ть ре́чку
5) перен. души́ть/задуши́ть; зажима́ть/зажа́ть, дави́ть, подави́ть || зажи́минициативаны буу — подави́ть инициати́ву; зажи́м инициати́вы
революцион хәрәкәтне бумакчы булу — пыта́ться задуши́ть революцио́нное движе́ние
ирекне буу — задуши́ть свобо́ду
•- буып алу- буып бетерү
- буып кую
- буып сорау
- буып үтерү -
7 тычкан
сущ.мышь, мы́шкаак тычкан — бе́лая мышь
кыр тычканы — полева́я мышь
- тычкан йөгертүтычканга үлем - мәчегә көлке — (посл.) ко́шке поте́ха - мы́шке слёзки (букв. мы́шке смерть, ко́шке смех)
- тычкан чыгару
- тычкан койрык
- тычкан сарымсагы
- тычкан тарысы••тычкан азыгы — мыши́ная снедь ( о неубранных остатках еды)
тычкан ашарлык (кимерерлек, туярлык) — с гу́лькин нос ( о запасах пищи)
тычкан башы ярылырлык (тычкан башын ярырлык) — хоть шаро́м покати́ (об отсутствии продуктов и вещей там, где они обычно хранятся; букв. мы́шка го́лову свою́ разобьёт)
тычкан бәбәк — об о́чень ма́леньких глаза́х ( человека)
тычкан күзе — см. тычкан уты
тычкан күзенә сибәрлек — щепо́тка (очень маленькое количество - соли, лекарства и т. п.)
тычкан лампасы — см. тычкан уты 4)
тычкан таяк белән йөри торган чак — стра́шный гололёд (букв. вре́мя, когда́ мы́шки и те хо́дят с па́лочками)
тычкан тәбесе — эвф. тюрьма́, темни́ца (букв. мыши́ная западня́)
- тычкан утытычкан урынына (кебек) буып ташлау — задави́ть как во́шку (букв. задуши́ть как мы́шку)
См. также в других словарях:
затбелгі — … Буып түюге, таңбалауға з а т б е л г і жапсыруға және оларды дұрыс түсіруге қойылатын талаптар бар (Техникалық регламентін бекіту туралы қаулы) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шом — 1 (Алм., Кег.; Сем.: Аяг., Ақс.; Қ орда, Жал.) жазы, түйенің үстіне артқан зат орнықты орналасу үшін жасалынатын құрал. Түйе беліне жүк батпас үшін қамыстан, қоғадан, не селеуден жұмырлап жасалып, жазыланған немесе қомдалған өркеш арасына… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бөя — диал. 1. Суның юлын бүлеп, буып тоту өчен ясалган корылма 2. Шул корылма алдында буылып торган сулык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буа — диал. 1. Суның юлын бүлеп, буып тоту өчен ясалган корылма 2. Шул корылма алдында буылып торган сулык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
будыру — 1. (Буу (1 6) ) 2. Берәр нәрсә белән кысып урау, буып бәйләү (җиңне, балакны һ. б. ш.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бушау — 1. Өстәге яки эчтәге нәрсәдән арыну 2. Биләүчесе торучысы, йөрүчесе керүчесе калмау (урын, мәйдан һ. б. ш. тур.). Вакантлы, кешесез, буш булып калу (штат, хезмәт урыны тур.) 3. Мәшгуль булудан туктау. күч. Азат, имин булып калу, арыну (уйлардан,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дамба — Су басудан саклау, сулыкларны буып тору һ. б. ш. өчен хезмәт итә торган, өсте гадәттә юл итеп файд. торган гидротехник корылма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җен — I. и. 1. Хорафатлар буенча: кешеләргә явызлык эшләүче, үзе яратканнарга ярдәм итүче, табигатьтән өстен явыз зат 2. күч. Нәрсә белән дә булса алдый, мавыктыра торган әйбер, көч, хис символы шундый бер җене бар язның: кинәт исертеп ташлый 3. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ил — I. 1. Хөкүмәте булган дәүләт, мәмләкәт. Як җир чит илләрдән кайту 2. Туган җир, ватан. Туган як 3. диал. Авыл 4. Халык, коллектив ил сүзеннән чыкма 5. күч. сир. Дуслык, татулык илме, яумы?. II. ИЛ – Умарта кортларының аерым семьясы; Күч. ИЛ АЕРУ… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
толстовка — Тыгыз тукымадан тегелгән һәм билгә каеш буып киелә торган, кесәле, озынча, киң ирләр күлмәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чылбыр — диал. Озынча, түгәрәк яки башка төрле металл боҗраларны бер берсенә кидереп ясалган бау сәгать чылбыры. с. Чылбырдан ясалган чылбыр тезген. сөйл. Богау. күч. Ирекне, азатлыкны буып торган нәрсә; зынҗыр 2. Нәр. б. эзлекле рәвештә рәт рәт булып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге