бет-әлпеті

См. также в других словарях:

• адам беті күшала — (Орал: Шыңғ., Орда, Жән.) адам бетінің өзгермеуі, беті бүлк етпеу. Оның ұялғанын бет әлпетінен білу қиын «а д а м б е т і к ү ш а л а» (Орал, Шыңғ.). «А д а м б е т і к ү ш а л а» деген сияқты бәрі ауыз біріктіргендей ұялмай қызармай «оқи… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• оңғару — (Гур., Маңғ.) оңға қарай бұру, бетін оң жаққа қаратып қою; реттеу, жөнге келтіру. Басқа құралсыз пышақпен ақ о ң ғ ар а д ы (Түрікм., Таш.). Жұмыстың бет әлпеті о ң ғ а р ы л ы п т ы (Ақт., Ойыл). Көне түркі тілінде ОҚАЧ жөндеу, жақсарту (С. Мал …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• жалман — 1 (Рес., Орын.) жылқы ауруы. Ж а л м а н м е н ауырған жылқы шөп шайнай алмайды (Рес., Орын.) 2 (Гур., Маңғ.) қанжардың басы. Қолындағы жеке ауыздың ж а л м а н ы н ы ң ұзындығы бір қарыстай (Гур., Маңғ.) 3 (ҚХР) жүз, бет, әлпет. Ж а лм а н ы н а …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• туырылу — … Жазушы Ж.Тілековтың «Қайнарында» түр, бет, әлпет дегеннің орнына сүдін, кеңесу, ақылдасу дегеннің орнына мүшәуараласу, азын аулақ орнына азын шоғын, тұспалдау, оспақтау орнына мошқау, шәйнек я шәугім орнына шайгон, қыртыстану, құнарлану орнына… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• түр — зат. қ. ө н е р. Киізге, кілемге тағы басқаларға салынған әртүрлі түсті оюөрнек. Сосын т ү р л е р г е арналған жүнді бояп, одан т ү р жіптерін иіреді (Лен. жас, 12.03.1976, 3). Түрі өрт сөндіргендей. Бет әлпеті әлем тапырақ, әлем жәлем, ұсқынсыз …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

• елбет — (Маң., Маңғ.) бет пішін, әлпет. Жылқыбектің е л б е т і жақсы емес еді (Маң., Маңғ.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• әптіп пәшене — (Жамб.: Шу, Мойын.) бейне, пішін, түр. Менің ә п т і п п ә ш е н е м мынау. Мен оны сынайын деп едім, – деп сөйлейді мүшәпір (Жамб., Шу). [Парсыша эфт бет, жүз, шырай, өң... және фишан 1) мода, сән, үлгі, фасон; 2) түр, әлпет, бейне, жүз… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

• сиыр — Сиырдың ұйқысындай. Сиырдың ұйқы безіндей бұжыр бұжыр д.м. Бұл екеуі әңгімелесіп отырғанда беті с и ы р д ы ң ұ й қ ы с ы н д а й мылжамылжа шикіл сары кісі қастарына келді (М.Дүйсенов, Меймандар, 103). Әлпеті біртүрлі – қожыр қожыр, с и ы р д ы… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі