-
1 ашалу
страд.-возвр. от ашау1) страд. съеда́ться, поеда́ться; подъеда́ться, объеда́ться, отъеда́ться; быть съе́денным, объе́денным, отъе́денным, ску́шанным, употреблённым в пи́щубалык ашалмый калган — ры́ба оста́лась несъе́денной (недое́денной)
иртән аш бик ашалмый — на за́втрак суп не о́чень едя́т (потребля́ют)
2) разъеда́ться, выеда́ться, съеда́ться (щелочью, кислотой); проеда́ться (ржа́вчиной); быть разъе́денным (вы́еденным, объе́денным, съе́денным, прое́денным)3) размыва́ться/размы́ться (о берегах и т. п.); подмыва́ться, подъеда́ться; отмыва́ться ( об отдельных участках берегов); подта́чиваться (от течений, волн, ветра), выве́триваться/вы́ветриться (о горных породах и т. п.); быть размы́тым (подмы́тым, вы́ветренным) || размы́в, подмыва́ние, выве́тривание4) возвр.а) изна́шиваться/износи́ться, сна́шиваться/ сноси́ться спец.; сраба́тываться/срабо́таться, иста́чиваться/источи́ться, стира́ться/стере́ться (о механизмах, деталях); истира́ться/истере́ться, подраба́тываться/подрабо́таться; свёртываться/сверну́ться (о резьбе болта и т.п.)дага да ашала — подко́ва то́же истира́ется
б) стира́ться/ стере́ться; истира́ться/истере́ться (о лестничных ступеньках, краске пола); сна́шиваться/сноси́ться; вытира́ться/вы́тереться ( о подошве обуви)5) разг. выгора́ть/вы́гореть, выцвета́ть/вы́цвести (о цвете, краске, волосах и т. п.) -
2 җил
сущ.1) ве́тер || ветрово́й; ветряно́йҗил чыкты — подня́лся ве́тер
җил басылды (тынды) — ве́тер стих, ве́тер улёгся
каршы җил — встре́чный ве́тер
җилдә тору — стоя́ть на ветру́
җил энергиясе — ветрова́я эне́ргия
җил өермәсе — шквал ве́тра
җил тими торган як — подве́тренная сторона́
җилдән саклаучы кишәрлек — ветрозащи́тная полоса́
••җил чәчкән давыл урыр — посл. кто се́ет ве́тер, тот пожнёт бу́рю
2) перен. ве́яние, ве́теразатлык җилләре — ве́тры свобо́ды
3) перен.; разг. возде́йствие, де́йствие, влия́ние•- җил оясы
- җил сындырыгы
- җил тегермәне
- җил уңаена
- җил үлчәгеч
- җил үләне
- җил чәчәге••җил алгандай — как ве́тром сду́ло
җил алу — продува́ть, осты́ть
җил җитмәс (җил җитмәс ат) — быстроно́гий (конь)
җил куу — слоня́ться без де́ла (букв. гоня́ться за ве́тром)
җил уйнатып — спо́ро, бы́стро
җилгә тоту — ве́ять (о зерне́)
җилгә җиленләү — хвали́ться по пустяка́м
җилдән ашалу — геол. вы́ветриться
җилдән килгән акча — лёгкие де́ньги
җилдән туган — пригу́льный, приблу́дный
җилләр искән — и след просты́л; помина́й как зва́ли
җилләр уйный — соверше́нно пусто́й
- җил ашау- җил искән якка аву
- җилгә китү
- җилгә очу
- җилгә очыру
См. также в других словарях:
ашалу — 1. (Ашау) 2. Нәр. б. кояш, җил һ. б. тәэсиреннән үзгәрүе 3. Кыршылу, ышкылу, тузу 4. Агымсу, яңгыр тәэсиреннән юылу, яргалану, җимерелү (су яры, тау токымы тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тупаклану — 1. Очы ашалу, түгәрәкләнү, җәенкеләнү 2. Үтмәсләнү, йөзе ашалу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тупалану — 1. Очы ашалу, түгәрәкләнү, җәенкеләнү 2. Үтмәсләнү, йөзе ашалу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тупару — 1. Очы ашалу, түгәрәкләнү, җәенкеләнү 2. Үтмәсләнү, йөзе ашалу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тупаю — 1. Очы ашалу, түгәрәкләнү, җәенкеләнү 2. Үтмәсләнү, йөзе ашалу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ашау — 1. Ашамлык, азык кабул итү. Азык, ашамлык итеп файдалану ит ашамау – тунны көя ашаган. Аппетиты яхшы булу ашаган кеше нык була 2. күч. Тешләү чебен ашый 3. Химик реакциягә кереп һ. б. ш. рәвештә таркалу, эрү, ашалу тур. 3. күч. Ашау эчү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уңу — I. 1. Мул уңыш бирү, яхшы булып үсү (иген, җиләк җимеш һ. б.) 2. Уңышлы чыгу, әйбәт булу, яхшы нәтиҗә бирү 3. Яхшы кеше туры килү, берәр кешедән яки малдан бәхет булу, әйбәт булып чыгу, игелек күрү 4. Әйбәт булып кабару, яхшы булып кабарып пешү,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
элювий — Тау токымнарының җилдә ашалу нәтиҗәсендә барлыкка килгән һәм әкренләп төп токымнарга әйләнә барган кырлы кырлы кисәкләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эрозия — 1. Җир өстенең боз, агым сулар, җил һ. б. тәэсире белән юылу, ашалу процессы 2. Металл өслегенең механик яки электр корылмасы тәэсире белән җимерелүе, таркалуы 3. Тәндәге лайлалы сүрү өслегенең ялкынсынып бетчәләве … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
