-
1 да
ары -
2 да
I частица1. утверд. арыты был там? —Да, был ащ ущыIагъа? —Ары, сыщыIагъ2. вопр. аравы знаете, он приехал! —Да? А я не знал шъо шъошIа, ар къэкIожьыгъ! —Ара? Сэ сшIагъэп3. усил. шъыуда ведь он пришел! ар къэкIуагъ шъыу!да иди же ты! ашъыу кIо о!4. в знач. вводн. сл. (в начале речи) арыда, хорошее теперь время ары, джы уахътэр дэгъуда, не забудьте взять с собой вещи ары, хьапщыпхэр зыдэшъуштэныр зыщышъумгъэгъупш
II союз1. соед. =рэ, =мрэв лесу нам встречались только ели да сосны ельхэмрэ сэснэйхэмрэ анэпэмыкI мэзым тыщыIукIагъэп2. присоед. (вдобавок, к тому же) ыкIистемнело, да ещё пошёл снег мэзахэ хъугъэ, ыкIи осыр къесынэу ыублагъ3. противит. ауон хотел поехать, да раздумал ар кIонэу фэягъ, ау кIэгъожьыгъ
III частица, в сочетании с глаголами: да здравствует дружба народов СССР! СССР-м инародхэмэ язэкъошныгъэ орэпсэу! -
3 то-то
частица разг.1. (именно) ардэд, аршъыпкъвот то-то и есть ардэд зэрэщытыр2. (вот почему) ары ащыгъум, арыто-то вы бойтесь с ним встретиться ары ащыгъум ащ шъуIукIэнкIэ шъузкIэщынэрэр3. (угроза) арышъыто-то же, смотри! арышъы, зыфэсакъыжь!◊ то-то было радости! ар зэу гушIуагъоу щытыгъэшъ! -
4 даже
частица усил. ар къодыем, ары пакIошъ, аужыпкъэмдаже он придет ары пакIошъ, ар къэкIощт -
5 хорошо
1. нареч. дэгъоу, шIоуон хорошо работает ащ дэгъоу Iоф ешIэхорошо себя чувствовать дэгъоу уипсауныгъэкIэ ущытынхорошо учиться дэгъоу уеджэн2. безл. в знач. сказ. дэгъумне хорошо здесь мыр сэркIэ дэгъу3. безл. в знач. сказ. с союзами «что», «как» и др. дэгъухорошо, что он придет сегодня дэгъу ар непэ къызэрэкIощтыр4. частица утверд. (да, согласен) арыты придешь? —Хорошо, приду о укъэкIощта? —Ары, сыкъэкIощт5. частица разг. (угроза) дэгъухорошо, я этого не забуду! дэгъу, ар сэ ещыгъупшэнэп -
6 диапазон
м.1. муз. диапазон (музыкальнэ инструментым е цIыфым ымакъэ нахь цIыкIум щегъэжьагъэу нахь иным нэскIэ зэхьылIэжьыгъэ хъумэ ары)2. перен. шIэныгъэм иинагъ, шIэныгъэм икуугъ -
7 домовой
м. фольк. джынэ (христиан диным итыхэм унэ пэпчъ джын зыфаIорэр ары) -
8 дотация
ж. дотацие (къэралыгъом общественнэ организацием, къэралыгъо учреждением аритрэ пособиер ары) -
9 зависеть
несов. от кого-чего1. (находиться в подчинении) ыIэ илъын, епхыгъэн2. (быть обусловленным) зыгорэм елъытыгъэн, епхыгъэу щытынцена товара зависит от его качества товарым ыуасэ зэлъытыгъэр ежь ишIуагъ ары -
10 застарелый
прил. хэужъыныхьажьыгъэ, бэрэ зыпкъ итыгъэ (анахьэу зыфэхьыгъэр узыр ары) -
11 зачем
нареч. вопр. и относ. сыд паезачем ты пришел? сыд пае укъэкIуагъа?так вот зачем ты здесь! ары мыщ о узыфыщыIэр! -
12 капитал
м.1. эк. капитал (капиталистхэм рабочхэр агъэпщылIызэ, прибавочнэ стоимостыр къызэрэзыIэкIагъэхьаным иамалэу щыт производствэ средствэхэр ары)промышленный капитал промышленнэ капиталторговый капитал торговэ капитал, сатыу капиталфинансовый капитал финансовэ капитал2. (капитализм) капиталпротиворечия между трудом и капиталом лэжьэнымрэ капиталымрэ азыфагу илъ зэмызэгъыныгъэхэр3. разг. (имущество, деньги) мылъку унай, ахъщэшху -
13 кардинал
м. кардинал (папэм ыуж къызинэкIэ католикхэм анахь дин пэщэшхоу яIэр ары) -
14 кассация
ж. юр. кассацие (судым унашъоу ышIыгъэр ыпшъэрэ судым зэрэтырихыгъэр ары) -
15 конечно
1. вводн. сл. Iо хэлъэп, щэч хэлъэпвы, конечно, помните наш уговор щэч хэмылъэу, тизэзэгъыныгъэ къэошIэжьы2. частица утверд. (да, разумеется) адэ, ары, шъыпкъэвы придете? — Конечно! шъо шъукъэкIощтба? — Адэ! -
16 кооптация
ж. кооптацие (хэдзыгъэ нэбгырэ пчъагъэр зэрэхъун фаер апэу зыгъэнэфэгъэ органым емыупчIыжьхэу, ежь-ежьырэу организацием ипчъагъэ хагъэхъо. ныр ары) -
17 который
мест.1. вопр. тара, тхьапшакоторый час? сыхьатыр тхьапша?2. относ, передается причастными и деепричастными оборотаминикто не знает, в котором часу это произошло ар къызыхъугъэ сыхьатыр зыми ышIэрэпэто та девушка, которую вы вчера встретили ар тыгъуасэ узIукIэгъэгъэ пшъашъэр ары3. неопр. разг. тхьапшырэкоторый раз я это слышу тхьапшырэ сэ ар зэхэсхыра -
18 кризис
м.1. полит., эк. кризис (капиталистическэ экономикэм охътэ-уахътэу къыхафэ хэбзэ перепроизводствэу (товархэр ищыкIагъэм нахьыбэу къыдэгъэкIыныгъэу), производитель жъгъэйхэр зэщызыгъакъоу, къыдагъэкIырэр нахь макIэ зышIэу, безработицэм хэзыгъахъорэр ары)2. мед. псынкIэу зэхъокIыныгъ -
19 лексика
ж. лексик (бзэ горэм е писатель горэм ипроизведение къыубытырэ гущыIэхэр зэхэтэу ары) -
20 надстройка
ж.1. (действие) тешIыхьаныр, шъхьэщышIыхьаныр2. (надстроенная часть чего-л.) тешIыхьагъэр, шъхьэщышIыхьагъэр3. филос. надстройк (политическэ, правовой, дин, художественнэ, философскэ еплъыкIэхэу обществэм иIэхэр ыкIи ахэм афэгъэпсыгъэ, афэшъошэ политическэ, правовой ыкIи нэмыкIрэ IофышIапIэхэр ары)
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ары́к — арык … Русское словесное ударение
АРЫ — Аркалык код аэропорта Тургайская область авиа, Казахстан Источник: http://www.vinavia.com/airports/67887981008243257.shtml … Словарь сокращений и аббревиатур
ары — рәв. 1. Нин. б. урыннан читкәрәк, ераграк 2. Күбрәк, артык уннан ары бирмәсләр 3. с. Каршы, теге, аргы, аръяк ары яктан бире якка 4. бәйл. боларны җибәр, аннан ары бүлешербез … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ары — къэзгъэп гущыIэгъус да; частица Джэуап ат зыхъукIэ, зэрэразэр, зэреуцуалIэрэр къырагъэкIэу агъэфедэ Тыгъуаса укъызыкIожьыгъэр? Ары Мыекъуапа узщеджэрэр? Ары ЗытегущыIэрэр зызэблахъукIэ, зыгорэ агу къэкIыжь зыхъукIэ, зыгорэм егупшысхэ зыхъукIэ… … Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ
арық — 1 (Шымк., Түлк.) соқамен жер жыртқан кездегі жал мен із 2 (ҚХР) таза, пәк, әділ, адал. Ежелгі этностардың атындағы «арық» көбінесе осы мағынада келеді. Қазақ ертегілеріндегі «арық мерген» де әділ, көпшіл мерген деген ұғымды білдіреді … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарық — зат. кәсіб. Егін арасындағы кішкентай арық … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
арық тұр ғой — (Сем.: Ақс., Көкп.) арық, таза екен. Мынау ат шапқыш болуы керек, а р ы қ т ұ р ғ о й (Сем., Көкп.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арық-тұған — (Жамб., Жам.) арық тоған. А р ы қ т ұ ғ а н д а р ы м ы з қазылып, тазаланып бітті («Кол шы», 1935, 29) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарық — 1. (Қ орда: Арал, Сыр., Жал., Қарм.; Шымк., Шәу.; Жамб., Шу; Қарақ.) егін арасындағы кішкене арық. Шығырдың қ а р ығ ы н шауып келдім Қ орда., Арал). 2. (Қарақ.) мақтаның қатар аралығы. 3. Қ орда., Арал) жиналған шөпке мал түспеу үшін және… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арықшы — зат. Арық қазушы. Терістіктен соққан жел а р ы қ ш ы л а р ғ а шаң қаптырды (Т. Әбдіков, Өліара, 123) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қарық — I зат. Қауын қарбыз егетін тақта жер. – Келер көктемде мына қ а р ы қ қ а әңгелек, мынаған қарбыз егіңдер (Т.Тобағабылов, Тағдыр., 59). Қорадан, әжемнің жылда көкем әскерден келеді деп таза торлама тұқымын бөлек тігетін қ а р ы қ т а р ы н а н… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
