-
1 аптырау
неперех.1) недоумева́ть, быть в недоуме́нии, изумля́ться/изуми́ться; озада́чиваться/озада́читься; не знать что и поду́мать (ду́мать) || недоуме́ние, изумлённость, озада́ченностьсынауның нәтиҗә бирмәвенә аптырау — недоумева́ть, почему́ испыта́ние не даёт результа́тов
аптырыйм мин сиңа: нигә болай кыюсыз син? — я в недоуме́нии: отчего́ ты тако́й несме́лый?
нигә ризалашты икән ул дип аптырадык — мы бы́ли озада́чены, почему́ он согласи́лся
2) теря́ться, потеря́ться, растеря́ться (сбившись с дороги, заблудившись где-л.); оторопе́ть, опе́шить || расте́рянность, поте́рянность, о́торопь3) не знать, что и де́лать (как быть), затрудня́ться/затрудни́ться, ока́зываться/оказа́ться, быть в затрудне́нии || затрудне́ние, незада́чакемне тыңларга да аптыраган — не зна́ешь, кого́ и слу́шать
ничек дип аңлатырга да аптырыйм — затрудня́юсь, чем и объясни́ть
аптыраган инде бу яңгырга — пря́мо незада́ча с э́тим дождём
кайчан дип әйтергә дә аптырыйм — не зна́ю, затрудня́юсь сказа́ть когда́
алма уңышын кая куярга да аптырадык — не зна́ли, куда́ деть урожа́й я́блок; пря́мо незада́ча с реализа́цией урожа́я я́блок
4) ока́зываться/оказа́ться в затрудни́тельном положе́нии (с кем, чем, из-за кого, чего); попада́ть/попа́сть в нужду́ (затрудни́тельное положе́ние) (с кем, чем, из-за кого, чего-л.)акчага бик аптырасаң, телеграмма сугарсың — е́сли возни́кнет (поя́вится) сро́чная нужда́ в деньга́х, дашь телегра́мму
агачка аптырагач, лесхозга киттеләр — когда́ оказа́лись без лесоматериа́лов, пришло́сь обрати́ться в лесхо́з
нишләргә дә аптыраган инде — как уж быть - ума́ не приложу́
5) нужда́ться (в чём, ком), испы́тывать (испыта́ть, терпе́ть, име́ть) нужду́ (в ком, чём) || нужда́ (в ком, чём-л.)төзү материалына аптырау — нужда́ться в стройматериа́лах; испы́тывать нехва́тку стройматериа́лов
яшелчәгә аптырамау — не терпе́ть (испы́тывать) нужду́ в овоща́х
6) без доп.; разг. пребыва́ть (жить) в нужде́, бе́дствовать; быть охва́ченным нуждо́й7) после направит. или исх. п. страда́ть, му́читься, ма́яться, мыта́риться прост.; настрада́ться, исстрада́ться от (из-за) ( чего)алар юлсызлыктан (юлсызлыкка) аптырыйлар — они страда́ют от бездоро́жья
8) в знач. нареч.; в косв. ф. аптыраганга, аптыраганнан по нужде́, из-за нужды́9) в знач. нареч. аптырап с недоуме́нием (смотреть на что-л. непонятное), в недоуме́нии; недоумённо, озада́ченноаптырап башны чайкау — недоумённо пока́чивать голово́й
•- аптырап калу
- аптырап китү
- аптырап тору
- аптырауга төшү
- аптырауда булу -
2 аптырау-йөдәү
усил.; см. аптырау -
3 аптырау
afallamak, şaşırmak, şaşmak, şaşıp kalmak -
4 аптырау
гл1. озадачиваться, озадачиться, недоумевать, быть в недоумении2. теряться, растеряться, смущаться, смутиться, потеряться3. оказываться (оказаться) в затруднении, затрудняться, затрудниться4. нуждаться, испытывать нужду, бедствовать5. мучиться, замучиться, помучиться, настрадаться, измучиваться, измучиться от чего -
5 аптырау
in Verlegenheit f. geraten, ratlos sein -
6 аптыраганлык
сущ.1) недоуме́ние, недоумённость; озада́ченность; изумлённость, изумле́ние2) расте́рянность, поте́рянность, замеша́тельство, смуще́ние3) отча́янность, отча́яние4) затрудне́ние, затрудни́тельное положе́ние (с чем, кем, из-за чего, кого); нужда́ (в чём, ком)5) в знач. нареч. аптыраганлыктан по нужде́, из-за нужды́см. тж. аптырау 9) -
7 аптырану
неперех.; см. аптырау 1)-3) -
8 аптырап бетү
см. аптырау 1)-3), 5)-7) -
9 аптырашу
перех.; см. аптырау 1) -
10 катнаш
1. сущ.1) уча́стиеидарәнең катнашы белән — с уча́стием управле́ния
ата-аналар катнашында — при уча́стии роди́телей
артистлар катнашында — с уча́стием арти́стов
2) перен. отноше́ние, прича́стность, связь2. прил.аның бу эштә бернинди катнашы юк — он к э́тому де́лу никако́го отноше́ния не име́ет
1) в разн. знач. сме́шанный, переме́шанныйкатнаш урманнар — сме́шанные леса́
катнаш токымнар — сме́шанные поро́ды
катнаш сөйләшләр — сме́шанные го́воры
катнаш команда — сме́шанная кома́нда
2) в знач. послелога с, вме́сте, с при́месью, впереме́жку скар катнаш яңгыр ява — идёт дождь впереме́жку со сне́гом
таш катнаш ком — песо́к с при́месью ка́мня
3) в знач. соед. союза одновреме́нно; и, дагаҗәпләнү катнаш аптырау хисе — чу́вство удивле́ния и недоуме́ния
•- катнаш сан -
11 таңлану
неперех.1) удивля́ться/удиви́ться, поража́ться/порази́ться || удивле́ние, пораже́ние; восто́ргтаңланырлык эш — удиви́тельное де́ло
таңланып карау — смотре́ть с удивле́нием
2) см. аптырау -
12 чагылу
I неперех.1) отража́ться/отрази́ться || отраже́ние (о солнечном, лунном, электрическом и т. п. свете)тәрәзәдә лампаның саргылт ут яктысы чагыла — в окне́ отража́ется желтова́тый свет ла́мпы
2) перен. выража́ться/вы́разиться, отража́ться/отрази́ться, воспроизводи́ться/воспроизвести́сь, отобража́ться/отобрази́ться (в творчестве, художественных образах, в картинах и т. п.) || выраже́ние, отраже́ние, воспроизведе́ние, отображе́ние3) блиста́ть, блесте́ть/блесну́ть, сверка́ть/сверкну́ть || сверка́ние (о металлических или гладких предметах, о драгоценных камнях и т. п.)4) стать слегка́ ви́димым, прогля́дывать, проступа́ть/проступи́тьай яктысында урамдагы агачлар шәүләсе чагыла — сквозь лу́нный свет прогля́дывают те́ни дере́вьев на у́лице
5) выража́ться/вы́разиться, отража́ться/отрази́ться, проявля́ться/прояви́ться; замеча́ться (в глазах, на лице, в душе, взгляде) || выраже́ние, проявле́ние (эмоций, характерных черт)елмаюында аптырау чагыла — в улы́бке его́ отрази́лась расте́рянность
йөзендә ризасызлык чагылды — на его́/её лице́ отрази́лось недово́льство
•- чагылып үтү
- чагылып китү
- чагылып узу II страд. от чагу Iбыть ужа́ленным (пчелой, крапивой)III возвр.-страд. от чагу IIвысека́ться (об огне, искре)ташны ташка бәрсәң очкын чагылла — когда́ ударя́ешь ка́мень о ка́мень (креме́нь о креме́нь), высека́ется и́скра
-
13 аптырашта калу
глсм аптырау
См. также в других словарях:
аптырау — 1. Гаҗәпләнү, гаҗәпкә калу 2. Нин. б. бер хәл алдында каушап калу, нишләргә белмәү. и. Вакытлыча туган таркаулык хәле, югалып калу, паника 3. Җәфалану, интегү, йөдәүю АПТЫРАШКА (ТА) КАЛУ – Аптыраган хәлдә булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акаю — диал. 1. Авыртудан, эчке газаптан, курку, аптырау һ. б. хисләр билгесе буларак, күзләрнең зур ачылып, хәрәкәтсез бер хәлдә калуы 2. Усал һәм ачулы итеп карау. Ачудан яки ярсудан тону (күзләр тур.) 3. күч. Күзгә артык бәрелеп, чекерәеп тору (нәр.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алакаю — диал. 1. Авыртудан, эчке газаптан, курку, аптырау һ. б. хисләр билгесе буларак, күзләрнең зур ачылып, хәрәкәтсез бер хәлдә калуы 2. Усал һәм ачулы итеп карау. Ачудан яки ярсудан тону (күзләр тур.) 3. күч. Күзгә артык бәрелеп, чекерәеп тору (нәр.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аптырату — 1. Аптырау хәленә төшерү 2. Җәфалау, интектерү; борчу, йөдәтү, тынычлык бирмәү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аптыраулы — с. Аптыраган, аптырау хәлендәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аптырашлы — с. Аптыраган, аптырау хәлендәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аһ — ы. 1. Курку, кинәт аптырау, кайгы хәсрәт, шатлану һ. б. ш. хисләрне белдерә 2. Түземсезлек катнаш борчылуны, дулкынлануны белдерә 3. Зур кайгы хәсрәттән уфтануны белдерә. АҺ ИТҮ – Булыр дип көтелмәгән, ышанылмаган берәр нәрсә булгач, сокланудан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гаҗәпләнү — 1. Ис китү, шаккату, хәйран калу 2. Аптырау, аптырап калу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гаҗиз — с. 1. Аптырап, кыен хәлдә калган; аптыраулы 2. Көчсез, хәлсез, зәгыйфь. ГАҖИЗ БУЛУ (КАЛУ) – Аптырау, аптырашта калу, ни эшләргә белмәү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җык — БУЛУ – Тәмам туеп, арып бетү, гарык булу (нин. б. эштән, күренештән). ҖЫК КЕРГЕРЕ (ТИГЕРЕ, БУЛГЫРЫ) – Тиргәү, каргау сүзе. ҖЫК КЕБЕК – Әзмәвердәй, зур гәүдәле, таза. ҖЫК ЧЫГУ – Хәлдән таю, тәмам йөдәү сабан сөйри сөйри атларның җыгы чыккан. ҖЫККА … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
и — I. Татар алфавитындагы унынчы хәреф. II. И – 1. (Гадәттә эндәш сүзләр янында) сүзнең кемгә төбәлүен белдерү, игътибарны тарту өчен кулланыла и, егетләр. Төрле хисләрне белдерә и туган тел, и матур тел 2. Интонация ярдәмендә ярату, ис китү, искә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге