-
1 передовой
-ая; -ое1) алгы, алдынгы2) перен. алдынгы• -
2 авангард
-
3 авангардный
-ая; -ое1) воен. авангард...ы2) перен. алдынгы -
4 гребень
-
5 первый
-ая; -ое1) числ. беренче2) баштагы, тәүге, беренче3) иң яхшы, иң алдынгы•- в первую минуту
- в первых рядах
- на первых порах
- не первой молодости
- первый блин комом
- первая сигнальная система
- первые шаги
- первым делом
- первым долгом -
6 вооружить
сов.1) ( кого-что) (снабдить оружием) коралландыру, корал белән тәэмин итү2) перен. ( кого-что чем) коралландыру, җиһазландыру, тәэмин итү3) перен. ( кого-что) коралландырувооружить рабочий класс передовой революционной теорией — эшче сыйныфны алдынгы революцион теория белән коралландыру
4) перен.; разг. ( кого-что) против (кого-чего) (внушить неприязнь) котырту, дошманлаштыру -
7 вооружиться
сов.1) кораллану, корал белән тәэмин ителү2) кораллану, корал итеп алу3) перен. ( приобрести знания) кораллану4) перен. (против кого-чего) (восстать, ополчиться) каршы чыгу, каршы булу• -
8 идея
ж1) филос. идея2) фикер, идея3) идея, төп фикер4) фикер, идея -
9 оснастить
-
10 передовик
-
11 правофланговый
-ая; -ое1) уң флангтагы, уң яктагы2) в знач. сущ. (правофланговый м)а) уң флангтагы, уң флангта торучыб) перен. ( служащий примером) үрнәк..., алдынгы; ярышта (көрәштә) җиңүче -
12 проводник
I м1) физ. үткәргеч2) перен. үткәрүче, таратучыII м1) ( провожатый) озатучы, озата баручы; юл күрсәтүче2) ж.-д. проводник -
13 прогрессивный
-ая; -ое1) прогрессив, [акрынлап] үсә (арта, көчәя) бара торган2) прогрессив, алдынгы -
14 рабочий
I м II -ая; -ее1) эшче..., эшчеләр...ы2) эш...ы; эшләү...ы,3) тех. эшли торган•- рабочая сила
- рабочие руки
- рабочий день -
15 техника
ж; в разн. знач. -
16 ударник
I мударник, алдынгыII м1) воен. ударник ( мылтык затворында)2) тех. бәргеч, ударник ( механизмнарда)3) муз. ударник ( бәрмә уен коралларында уйнаучы музыкант) -
17 ударный
I -ая; -ое1) алдынгы, удар, ударниклар...ы2) ашыгыч, кичектергесез, ашыгыч эш...ыII -ая; -ое1) кагып (сугып, бәреп) уйнала торган, бәрмә3) лингв. басымлы, басым төшә торган
См. также в других словарях:
алдынгы — 1. Иң алдагы, беренче 2. Башкалардан алда бара торган, үрнәк. Укымышлы, прогрессив. и. Эштә, укуда башкалардан алда баручы 3. Хәзерге таләпләргә җавап бирә торган, прогрессив … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алгы — с. 1. Алдагы, ал яктагы 2. Алдагы, киләчәк, киләсе. и. Алдагы көн, киләчәк 3. сир. Алдынгы, культуралы. АЛГЫ БҮЛМӘ (ЯК) – Ал як. АЛГЫ САФ – күч. Нин. б. эшнең, хәрәкәтнең алдынгы өлеше. АЛГЫ СЫЗЫК (КЫРЫЙ, ПОЗИЦИЯ) – Хәрәкәттәге армиядә дошманга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
авангард — 1. ИРАВЫЛ (тар.) – Гаскәрнең (яки флотның) төп көчләрдән алда бара торган отряды. 2. күч. Нин. б. иҗтимагый төркемнең алдынгы, әйдәп баручы өлеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
актив — I. и. 1. Җәмәгать оешмасы әгъзаларының яки коллективның иң алдынгы, эшлекле, җитәкче өлеше 2. с. Һәрвакыт җәмәгать эшләрендә катнаша торган, эшлекле, энергияле; киресе: пассив. рәв. Турыдан туры, бик нык, бөтен көчен, энергиясен биреп театрны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алда — рәв. 1. Каршыда, ал якта. бәйл. Каршыда минем алда хәрбиләрчә тор 2. Киләчәктә 3. Кемнән яки нәр. б. элек 4. Беренче булып, сафның, төркемнең башында. с. Эштә кемнән дә булса өстен, алдынгы 5. хәб. Алга киткән сәгать 10 минут алда … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдын — с. 1. Алдынгы 2. Өстен хаклык алдын барчадан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдынгылык — и. 1. Алдынгы булу, алда булу 2. Ярышта, көрәштә җиңүче булу, беренчелек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беренче — 1. Тәртип саны: бер. рәв. Барысынан да алдарак, башта 2. Санап үтелгәннән соң башкалардан алда аталаган кешене, әйберне һ. б. ш. күрсәтү өчен кулланыла 3. Башлангыч, башлангыч чордагы. Берәрсенең нин. б. башлангыч эше, тәҗрибәсе, уңышы турында.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гвардия — Сугышта зур батырлык күрсәткән, иң алдынгы хәрби частьләр. күч. Зур сынау үтеп танылган эшлеклеләр, үз эшләренә бирелгән көрәшчеләр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гегемон — 1. Җитәкче, юлбашчы; политик көрәштә җитәкләүче, алдынгы сыйныф. Җитәкче көч, юл күрсәтүче 2. Өстен, хаким сыйныф, баш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гегемония — Җитәкчелек; өстенлек, алдынгы булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге