-
1 акыру
1)а) ора́ть, реве́ть; вопи́ть; греме́ть (о мужчине с очень громким голосом, о включённых на всю мощь радиоприёмниках и т. п.); надрыва́ться, надса́живаться; ора́ть прост. || ора́нье, рёв, вопль, во́плирепродуктордан ким акырмый — греми́т (ревёт) не ху́же репроду́ктора
б) ора́ть ( о петухах); горла́нить прост. (о нескромном пении и т. п.)2) прост. зы́кать/зы́кнуть, га́ркать/га́ркнуть, ря́вкать/ря́вкнуть; ора́ть ( на кого)кемне куркытмакчы булып акыра ул? — кого́ он хо́чет испуга́ть свои́м га́рканьем?
3) разг. ревмя́ реве́ть, ора́ть, вопи́ть, кри́ком крича́ть; белу́гой реве́ть (зареве́ть) || рёв, во́пли4) реве́ть (о медведе, осле и т. п.); ря́вкать/ря́вкнуть; ры́кать/ры́кнуть ( о льве) || рёв, ря́вканье, рык5) в знач. нареч. акырып, акыра-акыраа) (с гро́мким) рёвомб) навзры́д; гро́мко (пла́кать)•- акырып алу
- акырып җибәрү -
2 акыру
гл1. орать, горланить, гаркать, гаркнуть, рявкать, рявкнуть2. реветь, вопить, выть (о плаче)3. реветь, рычать, рыкать (о зверях) -
3 акыру-бакыру
неперех.; см. акыру 1)-4)с добавлением сл. и словосочет. сильно, во всю (мощь) -
4 шыр акыру
= шыр кычкыру ора́ть, крича́ть во весь го́лос; крича́ть во всё го́рлошыр акырып (кычкырып) елау — вопи́ть, реве́ть, ревмя́ реве́ть, реве́ть белу́гой
-
5 шыр
I сущ.; уст.ци́бик (ящик, тюк или мешок с чаем весом до двух пудов)II прил.шыр чәе — чай в ци́биках
го́лый, пусто́й, откры́тый; ниче́м не покры́тыйшыр дала — го́лая степь
шыр кыялар — го́лые ска́лы
ялан кебек шыр бүлмә — просто́рная, пуста́я (не обста́вленная) ко́мната
••шыр тиле (җүләр) — кру́глый (наби́тый) дура́к; дура́к дурако́м; слух царя́ небе́сного; идио́т
шыр ялангач калдыру — отобра́ть всё, отня́ть всё иму́щество у кого-л., обобра́ть до ни́тки, ободра́ть как ли́пку; оста́вить ни с чем, оста́вить ни́щим
- шыр чыкканшыр ялган — я́вная ложь; я́вная (го́лая) чушь
- шыр ялангач III нареч.сплошь, весь; кру́глый, совсе́м; чи́стый ( без примеси); см. тж. шау IIшыр көмештән савыт-саба — посу́да из чи́стого серебра́
шыр май — оди́н жир, одно́ са́ло; сли́шком жи́рный
шыр ятим — кру́глый(-ая) сирота́
шыр ятим калу (яшәү) — оста́ться кру́глым(-ой) сирото́й
••шыр яру — см. шәрран яру; шыр акыру
- шыр кычкырушыр ярып — о́чень гро́мко, во весь го́лос, во всё го́рло
- шыр сөяк IV 1. прил.; см. шырагай 2. нареч.; разг.невоспи́танно; некульту́рно, шаловли́воV сущ.шыр кылану, үзен шыр тоту — вести́ себя́ невоспи́танно; озорнича́ть, шали́ть; беси́ться
1) см.; тж. шур 1)2) рассо́л (для засолки овощей, рыбы и т. п.)3) минера́льная (солёная) вода́; морска́я вода́ и́ли вода́ из соланчака́•- шыр тозVI сущ.страх, у́жас, тре́пет, жуть- шыр итүэчкә шыр йөгерә — охва́тывает страх
-
6 акыргалау
многокр. от акыру -
7 акырту
1) понуд. от акыру 1)-4)2) разг.а) греме́ть (чем, транзистором, радиоприёмником)акыртма инде шул транзисторыңны — не греми́ же свои́м транзи́стором
б) засигна́лить, сигна́лить, посигна́лить, гуде́ть (на всю кату́шку)3) в знач. нареч. акыртып наси́льно, средь бе́ла дня; силко́м прост. ( отобрать что у кого) -
8 акырыну
перех.; см. акыру 1), 2), 4), 5) -
9 акырыш
и. д. от акыру 1)-4) -
10 акырышу
взаимн.-совм. от акыру( о многих)1) крича́ть, ора́ть; вопи́ть2) ора́ть, крича́ть друг на дру́га3) реве́ть ( о множестве скота) -
11 шыр-шыр
подр.шыр-шыр акыру — пронзи́тельно крича́ть, реве́ть, вопи́ть
шыр-шыр көлү — хихи́кать; безу́держно, до́лго смея́ться
-
12 шыр кычкыру
-
13 шырлап
нареч.; диал.; см. шырыйлапшырлап көлү — хохота́ть, смея́ться ( довольно громко)
шырлап кычкыру (акыру) — гро́мко ора́ть (крича́ть)
тавыклар шырлап кача — ку́ры с куда́хтаньем убега́ют
См. также в других словарях:
акыру — 1. Бик көчле кычкыру. Җикерү, сүгү 2. ирон. Бик кычкырып җырлаган сыман итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акыру-бакыру — Тупас сүзләр кычкыру, сүгенү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акырышу — 1. Берьюлы ике яки берничә кеше яисә хайван акыру 2. Бер береңә акыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акырту — 1. (Акыру) 2. ирон. Гармун, труба кебек уен коралларында артык көчле уйнау, кычкырту 3. рәв. АКЫРТЫП – Көчләп, ирексезләп; ай вайга карамыйча, кычкыртып сәке астыннан берәүне а. өстери башлады … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акырыну — Күп һәм озак акыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ертылу — 1. (Ерту) 2. күч. Каты кычкыру, акыру. Бик нык кәефсезләнү, соңгы чиккә җитеп ачулану тур. хурлыгыннан ертыла язды … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
илерү — Ямьсез ачы, хәвефле тавыш белән бик каты кычкыру, акыру. Үз үзен белештермичә, үкереп елау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үкерү — Сузып, каты итеп кычкыру, акыру (кайбер эре хайваннар тур.). Хайваннарны кычкыру акыруына охшаш тавышлар чыгару 2. Бик каты кычкырып елау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шыр — I. и. иск. Ике потка якын чәй тутырылган зур әрҗә; рус. Цибик. II. ШЫР – 1. с. Буш, бернәрсәсез; шәрә шыр далада тилмереп 2. рәв. Бөтенләй, тулысынча (юләр, тиле, ялган, ятим һ. б. ш. сүзләр янында) шыр тиле, шыр юләр, шыр ятим 2. рәв. диал.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шырлап — рәв. Ямьсез ачы тавыш белән, шыр шыр итеп (акыру, кычкыру) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шырыйлап — рәв. Ямьсез ачы тавыш белән, шыр шыр итеп (акыру, кычкыру) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге