-
1 агылу
неперех.1) течь (сы́паться) пото́комкомбайн бункерына алтын бодай агыла — в бу́нкер комба́йна течёт (сы́плется) пото́ком золота́я пшени́ца
2) плыть, течь; нести́сь (об облаках и т. п.)саллар агыла да агыла — плоты́ плыву́т и плыву́т
3)а) течь, разлива́ться, плыть (о воздухе, запахах, лучах света и т. п.)иртәнге һавада хуш исләр агыла — в у́треннем во́здухе разлива́ются (плыву́т) прия́тные за́пахи
б) течь, растека́ться, ли́ться, разлива́ться, плыть (о звуках музыки и т. п.)4)а) пойти́ (дви́нуться, идти́, дви́гаться, проходи́ть/пройти́, кати́ться, нести́сь, кати́ть, вали́ть, сле́довать) пото́ком; идёт (дви́жется, прохо́дит, ка́тится, ка́тит, ва́ли́т, сле́дует) пото́к (чего-л.)урамнан машиналар төркеме агыла — по у́лице дви́жется пото́к маши́н; по у́лице иду́т пото́ком маши́ны
эшелоннар бер-бер артлы Мәскәүгә агыла — верени́ца эшело́нов идёт в Москву́
б) течь, идти́ пото́ком (о письмах, сообщениях, поздравительных телеграммах и т. п.)библиотекага яңа китаплар агыла — в библиоте́ку иду́т пото́ком но́вые кни́ги
редакциягә хатлар агыла — в реда́кцию идёт (поступа́ет) пото́к пи́сем
5) ( в одном направлении) течь (ва́лом, ма́ссой, толпо́й), вали́ть (о толпе, людской массе)халык циркка агыла — наро́д (ва́лом, толпо́й, ма́ссой) ва́ли́т в цирк
6) (собира́ться) стека́ться, притека́ть/прите́чь (толпо́й, ма́ссой) || прито́кяшьләрнең КамАЗга агылуы — прито́к молодёжи на КамАЗ
7) ( обратно) отхлы́нуть, отва́ливать/отвали́ть (о людском потоке и т. п.)8) течь, притека́ть (о деньгах, поступлениях в кассу, информации и т. п.), плыть (о деньгах и т. п.) || прито́к•- агылып тору -
2 агылу
гл1. течь, сыпаться (потоком)2. плыть, течь3. перен течь, литься, разливаться (о музыке, напеве)4. пойти, двигаться, проходить, валить (потоком, толпой, массой, валом)5. стекаться (толпой, массой) куда; отхлынуть, отваливать, отвалить (потоком, толпой) откуда -
3 агылып тору
см. агылу 1)-6) -
4 агылыш
и. д. от агылу1) пото́к, уси́ленный (ма́ссовый, бу́рный) ход (движе́ние) (людской массы, машин) -
5 агылышу
-
6 су
I сущ.1)а) вода́ || во́дный, водяно́йсалкын су — холо́дная вода́
кайнар су — горя́чая вода́
кайнамаган су — сыра́я вода́
агым су — прото́чная вода́
чишмә суы — ключева́я вода́
диңгез суы — морска́я вода́
газлы су — газиро́ванная вода́
минераль су — минера́льная вода́
кар суы — та́лая вода́
су процедуралары — во́дные процеду́ры
су тамчылары — водяны́е ка́пли
су тузаны — водяна́я пыль
б) первый компонент составных слов, соответствующий русскому водо-су үлчәгеч — водоме́р
су бүлгеч — водоотво́д
2) перен.; разг. вода́; пусто́е многосло́виекитапның яртысы су — полови́на кни́ги состои́т из воды́
3) вода́, водоём || во́дный; водяно́йтирән су — глубо́кая вода́
су кимәле — у́ровень воды́
су этеме — напо́р воды́
су өсте — во́дная пове́рхность
су юлы белән — во́дным путём
су тегермәне — водяна́я ме́льница
4) обычно мн.суларво́дытерриториаль сулар — территориа́льные во́ды
5) разг. река́, ре́чка (употр. с именем собственным)Ык суы — река́ Ик
Казан су — река́ Каза́нка
киң су — широ́кая река́
су ярларыннан чыкты — река́ вы́шла из берего́в
6) разг. сокашказаны суы — желу́дочный сок
җимеш суы — фрукто́вый сок
7) разг. раство́р, рассо́л, сы́вороткасабын суы — мы́льный раство́р
селте суы — щелочно́й раство́р
эремчек суы — творо́жная сы́воротка
кәбестә суы — капу́стный рассо́л
тозлаган кыяр суы — огуре́чный рассо́л
•- су агымы
- су алгыч
- су алмашы
- су алу
- су алу җайланмасы
- су анасы
- су асты дөньясы
- су аткыч
- су атчыгы
- су әйләнеше
- су балтырганы
- су баркылдагы
- су басу
- су башнясы
- су башы
- су белән җылыту
- су белән суыту
- су билгеләре
- су бите
- су борчасы
- су борычы
- су бөтнеге
- су бүлгеч
- су гөле
- су еланы
- су җәелү
- су җибәргеч
- су җыйгыч
- су җылыткыч
- су җылыту
- су иясе
- су йөрү каналлары
- су кайту
- су каналы
- су кандаласы
- су колонкасы
- су комае
- су коңгызы
- су кошы
- су көпшәле
- су куу
- су кынасы
- су кычытканы
- су кыягы
- су күзе
- су күләме
- су күрәне
- су күсесе
- су күтәрелү
- су күтәрелеше
- су күтәрткеч
- су күтәртү
- су лаләсе
- су өләшкеч
- су пәрие
- су полосы
- су салмалы
- су сыеры
- су сыерчыгы
- су сыешлык
- су тавыгы
- су талпаны
- су ташлагыч
- су ташучы
- су ташуы
- су торбасы
- су төшергеч
- су төшү
- су тычканы
- су упкыны
- су үгезе
- су үрмәкүче
- су үткәргеч
- су үткәрмәүчән
- су үткәрмәүчәнлек
- су үткәрү
- су үткәрүчән
- су үткәрүчәнлек
- су үтү
- су чаңгысы
- су чаңгычысы
- су чаяны
- су чәчәге
- су чигенеше
- су чистарткыч
- су чистарткыч корылмалар
- су чистарту
- су чыпчыгы
- су шөпшәсе
- су эте
- су юлы
- су юлын күрсәтү
- су юнәлткеч колаша
- су язы
- суга алып бару
- суга баткан кеше
- суга бату
- суга төшү
- суга чыдам
- суга чыдамлы
- суга чыдамлылык
- суда эрүчән
- суда эрүчәнлек
- судан файдалану
- судан файдаланучы••су баштан болгана — (погов.) ры́ба гниёт с головы́
су белән дә аера алмассың — водо́й не разольёшь; не разле́й вода́
су белән юып алгандай булды — как ве́тром сду́ло; как бу́дто коро́ва языко́м слизну́ла
су болгату — мути́ть во́ду
су кебек ага — течёт, что вода́ ( о больших расходах)
су кебек агылу — течь реко́й; течь широ́ким пото́ком
су кебек (су урынына) эчү — знать назубо́к; отвеча́ть без запи́нок
су кушу — прибавля́ть/приба́вить от себя́; залива́ть
су сибеп үстергәндәй — как грибы́ по́сле дождя́
су төбенә китү — идти́ ко дну; утону́ть
су төбенә җибәрү — пусти́ть (отпра́вить) на дно; утопи́ть
су язып, май төшмәс — (погов.) во́ду толо́чь -ма́сла не бу́дет (вода́ и бу́дет)
суга батканда саламга ябышу — хвата́ться за соло́минку
суга сәнәк белән язган (язылган) — на воде́ ви́лами напи́сано
суга төшеп югалган кебек — как в во́ду ка́нул
суга төшкән тавык кебек — как мо́края ку́рица; как в во́ду опу́щенный; (ходи́ть) мо́крой ку́рицей
суга төшкәндәй булды — как в во́ду ка́нул
суга төшсә, судан да коры чыга торган — из воды́ сухи́м вы́лезет
судагы балык кебек — как ры́ба в воде́
судан коры чыгу — вы́йти сухи́м из воды́
II сущ.сусыз юа, җилсез киптерә — языко́м сте́лет; язы́к хорошо́ подве́шен
См. также в других словарях:
агылу — 1. (Агу (II) ) 2. күч. Барсы бер якка күпләп хәрәкәт итү, бару. Салмак кына өзлексез хәрәкәт итеп тору … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
агылыш — 1. Агым 2. Агылу, агып тору; күпләп, агым булып китү яки килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аркылу — 1. Күп булып сибелү, берьюлы күп булып агылу (яктылык, һава дулкыны һ. б. ш. тур.) 2. Тулып, аркылы ташып чыгу (сыеклык, сибелүчән нәрсә һ. б. ш. тур. ) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түгелү — 1. (Түгү) 2. күч. кит. Җиңел рәвештә язылу, әйтелү каләмнән сүзләр т. 3. күч. иск. Берәр җиргә бөтен массасы белән кинәттән ябырылып керү; агылу (кешеләр тур.) 4. рәв. ТҮГЕЛЕП – Җәелеп, иркенләп (сөйләшү тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яву — 1. Кою, сибү, төшү (явым төшем тур.) 2. Бик күпләп, тоташ масса булып төшү, очу, агылу. күч. Нәр. б. күп күп булып җыелуы, килүе, әйтелүе тур. чәчәкләр яуды батыр өстенә. күч. шигъ. Бөркелү, чагылу күзләреннән дәрт ява … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
