Цав

цавæр у хуызæй – каков он собой? (на вид)

агуыры æфсад – ист. орда, полчища

Хъазахъхъæй иу, фыдхуыз æмæ хурæй сыгъд сау цæсгомимæ, фыдрасыгæй, йæ сæр, йæ фат нал æмбæрста, афтæмæй уæлгоммæ хуыссыд хæдзары къулы цур, чысыл раздæр аууон кæм уыд, ныр та фæрсæрдыгæй комкоммæ хуры судзаг тынтæ кæдæм кастысты, уым. – Один из казаков с худым и черно-загорелым лицом, видимо мертвецки пьяный, лежал навзничь у одной из стен избы, часа два тому назад бывшей в тени, но на которую теперь прямо падали жгучие косые лучи. (Лев Тостой, Хъазахъхъ)

Ныртæккæ рацыд бригадæй. Цæуы сындæггай. Кæсы бынмæ йæ аууонмæ. – Он (Габил) только что вышел из бригады. Идет не торопясь. Глядит вниз, на свою тень. (Мамсыраты Д., Аууон)

Æхсæвы тары тыххæй æвзæрста Сафиат цавæрдæр лæджы аууон – В ночной мгле Сафиат едва различала силуэт какого-то мужчины (Гæдиаты С., Сафиат)

Чысыл фалдæр хибарæй мæсыджы аууон бады зæронд Баймæт. – Чуть поодаль, в уединении, в тени башни сидит старый Баймат. (Беджызаты Ч., Мæсгуытæ дзурынц)

Цы ма йын бахæс кодтой æппын фæстагмæ – уый мидæггаг кæрты стыр бæстыхайы дыууæ агъуысты ’хсæн къахвæндæгтæ дурастæрд скæнын; уый сыл дзæххор байтыдта, йæ сæрыл та йын цавæрдæр чъиуджын æлыгæй бæзджын фæлтæр сæвæрдта, æмæ-иу уыцы фæндæгтыл уарыны фæстæ азмæлæнтæ нал уыд. – цъыф-иу афтæ ныххæцыд къæхтыл – Последнее, что ему поручили, было вымостить дорожки внутреннего двора, соединявшие два корпуса здания; он их посыпал щебнем, а сверху положил толстый слой какой-то особенно вязкой глины, сделав эти дорожки совершенно непроходимыми после дождя. (Гæздæнты Г., На острове. Тæлмацгæнæг – Гусалты Б.)

Цы залиаг калм дæ, цы мамм дæ, кæцон? – О, что за змий ты, что за чудище, с каких ты мест? (Хъодзаты Æхсар, Фæсмон)

Фæлæ уæддæр мæ буар йæхи бынтон æвзæр нæ дардта, æрмæст мæ зæхмæ цавæрдæр уаргъ æлхъывта, цыма мæ риуыл пъæззы ныббадти кæнæ йыл цыдæр æнахъинон мамм ныххуыссыди. – Но в основном оно (тело) вело себя смирно, и я ощущал только странную тяжесть, как будто к груди моей прижалась какая-то странная гадина. (Ж.-П. Сартр, Стена, «Мах дуг», 2005 аз, №12)

скъолайы предметтæ – школьные предметы (дисциплины)

Ау, нæ сæйраг горæты гуырдзиаг сывæллæттæ æппæт предметтæ куы цæуынц сæ мадæлон æвзагыл, æмæ уымæй хæлд куы нæ цæуы «цавæрдæр ахсджиаг» закъон, уæд ирон æвзагæн йæ райгуырæн зæххыл цæуылнæ ис ахæм бартæ? – Как же так, если в нашей столице грузинские дети все дисциплины проходят на своем родном языке и от этого «некий важный» закон не нарушается, то тогда почему у осетинского языка на родной земле нет таких прав? (Абайты Арбилянæ, «Рæстдзинад»)

Заретæйы цавæрдæр æнахуыр маст æрбауынгæг кодта æмæ скуыдта. – Зарету взволновала какая-то непривычная досада и она заплакала. (Бесаты Т., Царды суадон)