-
1 σχήμα
σχήμα τοсхима – образ. Так называется высшая степень монашества, соединенная с новыми, строжайшими обетами самоотвержения. Схима разделяется на две степени: малая схима (μικρόσχημο) и великая схима (μεγαλόσχημο), см. μικρόσχημος, μεγαλόσχημος. Посвящение в них сопровождается молитвами и священнодействиями и называется: а) последованием малой схимы, то есть мантии и б) последованием великого и ангельского образа.Схимой также называют определенного вида монашеское облачение:περιβάλλομαι το σχήμα — носить схиму. см. μοναχός
Этим.< дргр. σχήμα < σχη- < σχή-σω < έχω < hέχω < инд. segh «держать, приобретать», сравните с санскр. sahate «побеждать, завоевывать», sahas «победа», готс. sigis «победа» -
2 σχημα
- ατος τό [σχεῖν]1) вид, внешность, фигура, наружность Aesch.γνοίη δ΄ ἂν ἀνθρώπου πέρι τὸ σ. ἰδών τις Eur. — видя внешность, можно познать человека
2) осанка, статность(σ. εὐπρεπέστατον Her.)
3) воен. построение, строй (sc. τῆς φάλαγγος Xen.)4) формаσ. πολιτείας Plat. — государственная форма, образ правления;
σ. λέξεως ἔμμετρον Arst. — метрическая форма речи;ἐν σχήματι νόμου Plat. — в форме закона;τὰ τῆς κωμῳδίας σχήματα Arst. — комедийные формы5) лог. фигура силлогизма Arst.6) мат. фигура (sc. τοῦ τριγώνου Arst.)7) грамматическая форма(τῆς λέξεως Arst.)
9) схема, набросок, очерк, эскиз, планπρόθυρα καὴ σ. Plat. — в качестве предварительной схемы
10) внешний вид, видимость(οὐ σχήμασι, ἀλλ΄ ἀληθείᾳ Plat.)
σχήματι ξενίας Plut. — под видом гостеприимства11) образ действий, поведениеἄφοβον σ. δεικνύναι Xen. — выказывать бесстрашие
12) великолепие, пышностьτύραννον σ. ἔχειν Soph. — быть окруженным царским великолепием
13) наряд, одеждаἀρχαίῳ σχήματι λαμπρός Arph. — блистающий старинным нарядом;
ἐν ταπεινῷ σχήματι Xen. — в скромной одежде14) достоинствоκατὰ σ. τέν περιπέτειαν φέρειν Polyb. — с достоинством переносить несчастье;
ὀφρῦν κατὰ σ. κινεῖν Plut. — с важностью поводить бровью15) положение, рольπάντα σχήματα ποιεῖν ὡς οἰκεῖος Plat. — всячески разыгрывать роль близкого друга;
ἀπολαβεῖν τὸ ἑαυτοῦ σχῆμα Xen. — вернуться к своим прежним функциям;ἐν μητρὸς καὴ τροφοῦ σχήματι τιμᾶσθαι Plat. — быть на почетном положении матери и кормилицы16) поэт. ( описательно и плеонастически, без перевода)σ. δόμων Eur. — дом, жилище;
σ. πέτρας Soph. — скала;σ. Ἑλλάδος στολῆς Soph. — греческое одеяние;μορφῆς σ. Eur. — (странное) явление, диковина -
3 σχήμα
τό1) схема; предварительный набросок, намётка, план; 2) форма;σε σφαιρικό σχήμα — в форме шара;
στο σχήμα τού σταυρού — в форме креста;
δίνω σχήμα — придавать форму;
παίρνω το σχήμα — принимать форму;
3) мат., лит. фигура;γεωμετρικά -
4 σχήμα
τὸ σχήμα, ατος 1. наружный вид, образ; форма; 2. положение (ср. церк. схима - состояние постригшегося в монахи); 3. (геометрическая) фигура (ср. англ. scheme, нем. Schema, схема) -
5 σχῆμα
{сущ., 2}образ, форма, вид, внешность, наружность.Ссылки: 1Кор. 7:31; Флп. 2:8.*▲ ключ.сл.Греческо-русский лексикон Нового Завета с номерами Стронга и греческой Симфонией > σχῆμα
-
6 σχήμα
{сущ., 2}образ, форма, вид, внешность, наружность.Ссылки: 1Кор. 7:31; Флп. 2:8.*▲ ключ.сл.Греческо-русский лексикон Нового Завета с номерами Стронга и греческой Симфонией > σχήμα
-
7 σχῆμα
образ, форма, вид, внешность, наружность; син. ἰδέα, μορφή.Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > σχῆμα
-
8 σχῆμα
Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > σχῆμα
-
9 σχήμα
[схима] ουσ ο форма, фигура, схема, формат. -
10 αγγελικό σχήμα
αγγελικό σχήμα τοΗ εκκλησία λεξικό (Церковный словарь Назаренко) > αγγελικό σχήμα
-
11 σκημα
-
12 υποδυομαι
только один раз ὑποδύω (см. 2 у Xen.)1) погружаться, нырятьὑ. θαλάσσης κόλπον, ὑ. ὑπὸ κῦμα θαλάσσης Hom. и ὑ. ἐς τέν θαλάσσην Luc. — погружаться в море;
ὑ. ταῖς ἡδοναῖς Plut. — погружаться в наслаждения;ταῖς μνήμαις τινὸς ὑ. Plut. — предаваться воспоминаниям о ком(чем)-л.2) опускаться, приседатьὑποδύειν καὴ ἀναβάλλειν τὸν ἀναβάτην Xen. — (о лошади) приседать и сбрасывать всадника;
ὀφθαλμοὴ ὑποδεδυκότες Luc. — провалившиеся (впалые) глаза3) подходить снизу, подлезать, укрываться, прокрадыватьсяὑ. ὑπὸ τέν ζεύγλην Her. — надевать на себя ярмо (досл. подходить под ярмо);
τῇ πέλτῃ ὑποδύς Luc. — прикрывшись щитом;τέν πέτραν ὑπέδυ Plut. — он подлез под камень;ὑ. ὑπό τινος и ὑπό τι Arph. — скользнуть (юркнуть) под что-л.4) утихать, становиться смирным5) надевать себе на ноги(καττύματα Arph.)
ἄνυσόν ποθ΄ ὑποδυσάμενος Arph. — поскорее обуйся6) (о маске, виде и т.п.) надевать на себя, приниматьΠοσειδῶνα ὑποδεδυκώς Luc. — под маской Посидона или переодетый Посидоном;
ὑ. ὑπὸ τὸ σχῆμά τινος и ὑ. τὸ σχῆμά τινι Arst. — принимать вид чего-л.;ὑ. προγόνων ἀρεταῖς Plut. — прикрываться добродетелями предков7) вкрадываться, закрадываться, охватыватьὑποδύεται ταῖς ψυχαῖς ὁρμέ ἐς τοὺς κινδύνους Luc. — душами овладевает страсть к опасностям;
τίς μ΄ ὑποδύεται πλευρὰς ὀδύνα ; Aesch. — что за боль схватила меня?;ἀρρωστία ὑποδύεται Xen. — появляется расслабленность;πᾶσιν ὑπέδυ γόος Hom. — рыдание охватило всех;θαύματα καὴ τότε ὑπεδύετο περὴ αὐτά Plat. — уже тогда это казалось удивительным8) втираться, подольщатьсяἔπη δολερᾶς φρενὸς ὑπέδυ μοι Soph. — слова хитреца обольстили меня;
ὑ. τινα Plut. — заискивать у кого-л., втираться в доверие к кому-л.;τέν τῶν πολλῶν χάριν ὑ. Plut. — снискивать благоволение масс9) брать или принимать на себя, тж. предпринимать(τὸν πόλεμον Her.)
πάντα μὲν πόνον, πάντα δὲ κίνδυνον ὑ. Xen. — идти навстречу любым трудностям и любым опасностям;τέν αἰτίαν ὑποδύσασθαι Dem. — принять на себя ответственность;10) снизу выходить, вылезатьθάμνων ὑπεδύσετο Hom. — (Одиссей) выполз из кустов;
κακῶν ὑποδύσασθαι Hom. — выбраться из бед;ὑ. παρά τι Dem. — проскальзывать мимо чего-л., миновать что-л. - см. тж. ὑποδύνω -
13 μεγαλόσχημος
μεγαλόσχημος, -η, -οмонах, посвященный в высшую степень монашества – великий ангельский образ (схиму), см. αγγελικό σχήμα, μοναχός, σχήμαΗ εκκλησία λεξικό (Церковный словарь Назаренко) > μεγαλόσχημος
-
14 αγκυλος
31) кривой, изогнутый(τόξα, ἅρμα Hom.; χεῖρες Arph.; ὄνυχες, σχῆμα Plut.; δρεπάνη Anth.)
2) с крючковатым клювом(κάρα, sc. αἰετοῦ Pind.)
3) запутанный(λόγοι Luc.)
ἀγκύλον ἐρέσθαι Luc. — задать головоломный вопрос -
15 αναλαμβανω
тж. med.1) брать(εἰς τὰς χεῖράς τι Polyb.)
σκεψώμεθα καθ΄ ἕκαστον ἀναλαμβάνοντες Plat. — возьмем и рассмотрим поодиночке;ἀναλήψεσθαι τὰ ὅπλα Plut. — взяться за оружие2) брать на руки, поднимать(τὸ παιδίον Her.)
3) надевать на себя(τὰ τόξα Her.; λευκέν ἐσθῆτα Plut.)
Ἀγαμέμνονος πρόσωπον ἀνειληφώς Luc. — надевший маску Агамемнона, т.е. играющий роль Агамемнона4) брать с собой(τοὺς ξυμμάχους Thuc.; ὅσον τριάκοντα Plut.)
ὑμὰς ἀναλαβὼν ἡγήσομαι Xen. — я возьму вас и поведу с собой5) принимать к себе или на себя(ὁπλίτας ἐπὴ τὰς ναῦς Thuc.; φιλοφρόνως τινά Plat.; ἐν ταῖς οἰκίαις τινά Aeschin.; τέν αἰτίαν τινός Polyb. - ср. 11; σχῆμά τι Plut., Luc.)
; брать на себяἀναλαβέσθαι κίνδυνον Her. — решиться на опасное дело;
τὸν πόλεμον ἀναλαβεῖν Dem. — начать войну;τέν ὑπατείαν ἀναλαβεῖν Plut. — принять консульство6) воспринимать, усваивать, приобретать(δόξαν Xen., Polyb.; τὰς ὀσμάς Arst.)
τὸ ὑγρὸν εἰς αὑτὸ ἀ. Arst. — вбирать в себя влагу;τέν γονέν ἀναλαβεῖν Plut. — принять в себя семя, зачать;ἥ οὐσία εἰς τὸ ταμιεῖον ἀναληφθεῖσα Plut. — конфискованное имущество (досл. взятое в казну);ἀ. εἰς μνήμην или τῇ μνήμῃ Plat. — удерживать в памяти, запоминать;λόγος ἀπολελειμμένος Plut. — заученная (наизусть) речь7) вновь начинать, повторять(πολλάκις Plat.)
δεῖ ἀναλαβέειν τὸν κατ΄ ἀρχὰς ἤϊα λέξων λόγον Her. — мне нужно вернуться к начатому мной рассказу8) перечислять, пересказывать9) снова брать, обратно получать или принимать, восстанавливать(ἀρχέν ἣν πρότερον ἐκέκτησθε Xen.; θυσίας καὴ πομπάς Plut.)
10) пробуждать, воскрешать(ἐπιστήμην ἐν αὑτῷ Plat.; τέν πόλιν ἐκ τῆς πρόσθεν ἀθυμίας Polyb.)
11) исправлять, заглаживать(πᾶσαν τέν αἰτίην Her.; τὰς ἁμαρτίας Soph.)
τὸ τρῶμα ἀνέλαβον Her. — они оправились от поражения;ἀνειληφότες τὰς κατασκευὰς μετὰ τὰ Μηδικά Thuc. — восстановившие свои хозяйства после Греко-Персидских войн12) дать прийти в себя, дать отдохнуть; подкреплять; подбадривать(τὰς δυνάμεις Polyb.; τὸν στρατόν Plut.)
13) приходить в себя, оправляться(ἐξ ἀρρωστίας μεγάλης Plut.)
ἀναλαβεῖν ἑαυτὸν ἀπό τινος Thuc. — оправиться от чего-л.;ἀναλαβὼν ἑμαυτὸν, ἀντεῖπον Isocr. — прийдя в себя, я ответил14) задерживать, останавливать(ἵππον Xen., Plat.; ἀφεθέντα λίθον Arst.)
τῇ μίτρᾳ ἀνειλημμένος τοὺς βοστρύχους Luc. — с кудрями, перехваченными повязкой15) склонять на свою сторону, располагать в свою пользу(τὸν ἀκροατήν Arst.; δῆμον ἑστιάσεσι Plut.)
-
16 αντανακλαω
преломлять, отражать(φῶς Plut.; ἥ ἐφ΄ ὕδατος ἀντανακλωμένη ἀκτίς Sext.)
σχῆμα ἀντανακλώμενον грам. — возвратная форма -
17 απεργαζομαι
1) выделывать, производить, создавать(τὰ ξύλινα τοῦ τείχους Arph.; ἔργον Plat.)
2) причинять, производить, вызывать(δόξαν ψεύδη Plat.; πάταγον, ὕπνον Arst.; φθόρον Plut.)
φόνον ἀ. — совершать убийство;νίκην ἀ. τινι Plat. — доставлять кому-л. победу, дать возможность кому-л. победить3) воспитывать, формировать(τὸν φιλόσοφον Plat.)
4) делать, превращать(ἀγαθόν τινα Xen.; τοὺς συνόντας διαλεκτικωτέρους Plat.)
παραίτιον ἀπειργάσθαι τινά τινος Plut. — возложить на кого-л. ответственность за что-л.;ἀ. ὕδωρ γῆν Plat. — превращать воду в землю;ἀγαθον τι ἀ. τινα Plat. — делать какое-л. добро кому-л.5) доводить до конца (до совершенства), завершать(ἀνέρ ἀπειργασμένος καλὸς καγαθός Xen.; τέχνη ἀπειργασμένη Plat.)
6) описывать, изображать(σχῆμά τινος Plat.)
-
18 αποδιδωμι
1) передавать, вручать(ἐπιστολήν τινι Xen.)
2) отдавать, возвращать(τινί τι Hom., Soph., Plut.)
ἀποδόσθαι τὸ σῶμα Eur. — пожертвовать своей жизнью, но ἀποδοῦναι τὸ σῶμά τινι Eur. сохранить свою жизнь для кого-л.3) возвращать, платить(τὸ χρέος Her.; καταδίκην Thuc.; τἀργύριον Arph.)
ἀ. λώβην Hom. in tmesi — искупать оскорбление;ἀ. ζημίαν Thuc. — нести наказание4) передавать, присваивать(τέν ἀρχέν ἔς τινα и τινί Her., Plat., Plut.; ὄνομά τινι Plat.)
ἀ. εἰς τέν βουλέν περί τινος Lys. — передавать в судебную коллегию дело о ком-л.5) предоставлять, разрешать(τινὴ βουλεύσασθαι Thuc.: κολάζειν τινά Dem.) или вменять в обязанность, возлагать (τινὴ τοῦ φόνου τὰς δίκας δικάζειν Lys.)
6) давать взамен, воздавать (по заслугам), отплачивать(χάριν Thuc., Isocr., Plut.; τὰς ἀξίας τιμάς τινι Plut.)
7) представлятьλόγον ἀ. Dem. — представлять отчет;
λόγον ἀπόδος ἐφ΄ ὅ τι χρέος ἐμόλετέ ποτε Eur. — объясни, зачем это вы пришли8) приносить, даватьἐπὴ διηκόσια ἀ. Her. — приносить двухсоткратный урожай
9) выдавать(τὰς πόλεις καὴ τέν χώραν, αἰχμαλώτους ἐπὴ μικροῖς λύτροις Plut.)
10) издавать, публиковать, объявлять(νόμους Xen.)
ἀ. τὰς κρίσεις Arst. — иметь суждение, судить11) объяснять, истолковывать, определять(εὐδαιμονίαν Arst.; τέν περίμετρον τῆς νήσου Polyb.)
12) приводить в объяснение(τέν ὕλην Arst.)
13) исполнять, совершать(εὖ τὸ ἑαυτοῦ ἔργον Arst.; ὑπόσχεσιν Xen.; εὐχήν Plut.)
14) делать(βεβαιότερόν τι Isocr.)
ποιόν τι ἀ. Arst. — придавать чему-л. определенность15) воспроизводить, изображать(τέν ἰδίαν μορφήν Arst.)
16) восстанавливать, возрождать17) восстанавливаться18) прибывать, увеличиваться(ἐς αὔξησιν Her.)
19) преимущ. med. продавать(ἀνδοάποδα Thuc.; med. τι δραχμῆς Xen., χιλίων ταλάντων Plut.)
20) med. давать на откуп(τέν δεκάτην Aeschin.)
-
19 αποκορυφοω
1) придавать остроконечную форму, заострять(τὸ σχῆμά τινος Polyb.)
2) сжато отвечать(τινί τι Her.)
-
20 διαγραφω
1) чертить, вычерчивать(τὰ ἐν ταῖς ἀνατομαῖς διαγεγραμμένα Arst.; τῇ ῥάβδῳ τι Plut.)
2) изображать в виде чертежа, набрасывать(πόλιν Plat.; σχῆμα πόλεως Arst.)
3) описывать(λόγῳ Plat.)
4) вычеркивать из списка(τοὺς ἱππέας Arph.)
; перен. перечеркивать, отклонять, отбрасывать(τὰ τοιαῦτα πάντα Plat.)
5) отменять, аннулировать(διαγράψαι τὸ δόγμα Plut.)
6) тж. med. юр. прекращатьδιαγέγραπταί μοι δίκη Arph. — мое дело прекращено;
διεγράψαντό μου τὰς δίκας Lys. — они подали возражение против моего иска7) составлять перечень, перечислять(τὰς προτάσεις Arst.)
8) составлять, сочинять(συνθῆκαι διαγραφεῖσαι Polyb.)
9) воен. производить набор, набирать(στρατιώτας Polyb.)
10) расписывать, распределять, разверстывать(τὸ διαγραφὲν ἀργύριον Arst.)
; назначать, распределять(χώρας καὴ δωρεάς τισι Plut.; σατραπείας Diod.)
См. также в других словарях:
σχῆμα — form neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
σχήμα — Χαρακτηρίζεται έτσι στα μαθηματικά κάθε υποσύνολο του επίπεδου είτε του συνηθισμένου χώρου. Έτσι οι καμπύλες (επίπεδες είτε όχι), οι επιφάνειες, τα στερεά του χώρου, τα μέρη του επίπεδου, που αποτελούν το εσωτερικό μιας απλής κλειστής καμπύλης… … Dictionary of Greek
σχήμα — το, ατος 1. μορφή, όψη κάποιου πράγματος: Μου αρέσει το σχήμα αυτού του βιβλίου. 2. «γεωμετρικό σχήμα», τρίγωνο, τετράγωνο, κύκλος κτλ. 3. «σχήμα λόγου», ιδιορρυθμία λόγου είτε ως προς τη γραμματική συμφωνία των όρων της πρότασης είτε ως προς τη… … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
ανακόλουθο σχήμα — Ρητορικό σχήμα σύμφωνα με το οποίο η συντακτική δομή του λόγου παρεκκλίνει από αυτήν που επιβάλλουν οι αρμόδιοι συντακτικοίκανόνες. H αντιγραμματική διαχείριση της συντακτικής πλοκής του λόγου συντείνει στη δραστικότερη απόδοση της σκέψης του… … Dictionary of Greek
αγγελικό σχήμα — Το ένδυμα που φορά, μετά την κουρά, ο μοναχός ή η μοναχή. Το ευχολόγιο της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας διακρίνει τρεις τάξεις μοναχών που έχουν περιβληθεί το α.σ.: την τάξη του ρασοφόρου, την τάξη του μικρόσχημου και την τάξη του μεγαλόσχημου … Dictionary of Greek
αντίφραση — Σχήμα ρητορικό που σημαίνει τη χρησιμοποίηση μιας έκφρασης, μιας φράσης ή μιας λέξης με την αντίθετη έννοια από αυτή που έχει στην πραγματικότητα. Γίνεται συχνά για ειρωνεία ή κατ’ ευφημισμόν. * * * η λεκτικός τρόπος κατά τον οποίο… … Dictionary of Greek
Ινδία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ινδίας Έκταση: 3.287.590 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.029.991.145 (2001) Πρωτεύουσα: Νέο Δελχί (12.791.458 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ασίας. Συνορεύει Α με το Μπαγκλαντές και τη Μυανμάρ (Βιρμανία), Β με την Κίνα και… … Dictionary of Greek
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… … Dictionary of Greek
συντακτικό — Μελέτη των συντακτικών αξιών των γλωσσικών τύπων. Από τους διάφορους τομείς έρευνας, που κληρονόμησε η σύγχρονη γλωσσολογία από την παραδοσιακή κανονιστική γραμματική, το σ. είναι εκείνο που θέτει τα περισσότερα προβλήματα. Κατά την αρχαία και τη … Dictionary of Greek
Ισπανία — Επίσημη ονομασία: Βασίλειο της Ισπανίας Έκταση: 504.782 τ. χλμ. Πληθυσμός: 40.037.995 (2001) Πρωτεύουσα: Μαδρίτη (2.882.860 κάτ. το 2000)Κράτος της νοτιοδυτικής Ευρώπης, στην Ιβηρική χερσόνησο. Συνορεύει στα ΒΑ με τη Γαλλία και την Ανδόρα, στα Δ… … Dictionary of Greek
Ιταλία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ιταλίας Έκταση: 301.230 τ. χλμ. Πληθυσμός: 56.305.568 (2001) Πρωτεύουσα: Ρώμη (2.459.776 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ευρώπης. Συνορεύει στα ΒΔ με τη Γαλλία, στα Β με την Ελβετία και την Αυστρία, στα ΒΑ με τη… … Dictionary of Greek