-
101 forcé
force [fɔʀs]1. feminine nouna. ( = vigueur) strength• à la force du poignet [obtenir qch, réussir] by the sweat of one's browb. ( = violence) forced. [de coup, vent] force ; [d'argument, sentiment, alcool, médicament] strengthg. (locutions)► à force• à force, tu vas le casser you'll end up breaking it► de force• arriver or venir en force to arrive in force• passer en force [+ projet] to force through2. compounds* * *fɔʀs
1.
1) ( de personne)forces — strength [U]
de toutes ses forces — [lancer] with all one's might; [désirer] with all one's heart
avec force — [nier] strongly; [affirmer] firmly
2) ( contrainte) forcecoup de force — Armée strike
3) ( puissance) (de pays, groupe, secteur, personne) strength; ( d'expression) forceils sont de même force or de force égale aux échecs — they are evenly matched at chess
revenir en force, faire un retour en force — to make a strong comeback
4) ( poids) (d'argument, accusation, de conviction) force5) Physique, fig force6) ( intensité) (de choc, séisme, vent) force; (de désir, sentiment) strength7) ( ensemble humain) forceforces navales — navy (sg)
forces terrestres — army (sg)
2.
à force (colloq) locution adverbialeà force, elle l'a cassé — she ended up breaking it
3.
à force de locution prépositiveà force d'économiser, elle a pu l'acheter — by saving very hard, she was able to buy it
à force de frotter, tu vas le déchirer — if you keep on rubbing it, you'll tear it
Phrasal Verbs:* * *fɔʀs1. nf1) [personne, membre] strengthJe n'ai pas beaucoup de force dans les bras. — I haven't got much strength in my arms.
2) (pour résoudre un conflit) forceIls ont eu recours à la force. — They had to use force.
de force — forcibly, by force
Ils lui ont enlevé son pistolet de force. — They took the gun from him by force.
3) PHYSIQUE, MÉCANIQUE force4) (= puissance) (surnaturelle) powerà force de faire — by doing, by dint of doing
Il a grossi à force de manger autant. — He got fat by eating so much.
arriver en force (= nombreux) — to arrive in force
à toute force (= absolument) — at all costs
cas de force majeure — case of absolute necessity, ASSURANCESact of God
2. forces nfpl1) (physiques) strength sgde toutes mes/ses forces — with all my/his strength
2) MILITAIRE forces3) (= effectifs)* * *A nf1 ( de personne) ( robustesse) strength ¢; ( capacités physiques) forces strength; force musculaire/morale muscular/moral strength; force de caractère strength of character; avoir de la force to be strong; ne plus avoir de force to have no strength left; avoir de la force dans les jambes to have strength in one's legs; avoir/trouver/donner la force de faire to have/find/give the strength to do; je n'ai plus la force de marcher I no longer have the strength to walk; mes forces m'abandonnent I'm getting weak; reprendre des forces to regain one's strength; ça te donnera des forces it will build up your strength; être à bout de forces to feel drained; c'est au-dessus de mes forces it's too much for me; de toutes ses forces [lancer] with all one's might; [désirer] with all one's heart; dans la force de l'âge in the prime of life; avec force [nier] strongly; [affirmer] firmly; faire force de rames to pull hard on the oars; faire force de voiles to crowd on sail;2 ( contrainte) force; force armée armed force; recourir à la force to resort to force; être converti/emmené de force to be converted/taken away by force; être marié de force to be forced into marriage; faire faire qch à qn de force to force sb to do sth; entrer de force dans un lieu to force one's way into a place; jouer en force Sport to play flat out; par la force des choses through force of circumstance; vouloir à toute force to want at all costs; force est/m'est de faire there is/I have no choice but to do; coup de force Mil strike;3 ( puissance) (de pays, groupe, secteur) strength; fig ( d'expression) force; ( de personne) strength; la force militaire/économique du pays the country's military/economic strength; c'est ce qui fait leur force that's where their strength lies; ils sont de même force or de force égale aux échecs they are evenly matched at chess; être de force à faire to be up to doing; tu n'es pas de force à t'attaquer à lui you're no match for him; joueur/traducteur de première force top-flight ou top-quality player/translator; revenir en force, faire un retour en force to make a strong comeback;4 ( poids) (d'argument, accusation, de conviction) force; la force de l'habitude force of habit; avoir force de loi to have the force of law;5 Phys, fig force; force d'attraction force of attraction; force centrifuge centrifugal force; forces naturelles/occultes natural/occult forces; les forces de marché Écon market forces; les forces du mal the forces of evil;6 ( intensité) (de choc, séisme, vent) force; (de désir, sentiment) strength; vent de force 1 à 3 breeze blowing at force 1 to 3; vent de force 4 à 7 wind force 4 to 7; vent de force 8 à 10 force 8 to 10 gale;7 ( ensemble humain) force; force de vente sales force; force d'alternance alternative force; forces productives productive forces; forces d'opposition opposition forces; être/arriver en force to be present/to arrive in force;8 Mil ( corps) force; ( effectifs) forces forces; force multinationale multinational force; forces aériennes air force; forces navales navy; forces terrestres army; forces armées/intégrées/d'occupation armed/integrated/occupying forces; d'importantes forces de police large numbers of police.B †adv donner force exemples to give many an example; avec force excuses/remerciements with profuse apologies/thanks.C à force de loc prép réussir à force de patience/travail to succeed by dint of patience/hard work; à force d'économies or d'économiser, elle a pu l'acheter by saving very hard, she was able to buy it; il est aphone à force de crier he shouted so much (that) he lost his voice; à force de frotter, tu vas le déchirer if you keep on rubbing it, you'll tear it; à force○, elle l'a cassé she ended up breaking it.force d'action rapide Mil rapid reaction force; force d'âme fortitude; force de dissuasion Mil deterrent force; fig deterrent; force de frappe ( arme nucléaire) nuclear weapons (pl); ( groupe) strike force; force d'interposition Mil peacekeeping force; force d'intervention Mil task force; force de la nature (real) Goliath; force de pénétration Tech penetration; force publique police force; forces de l'ordre forces of law and order; forces vives life blood ¢; Force ouvrière, FO Pol French trade union; Forces françaises de l'intérieur, FFI Hist Resistance forces operating in France during the Second World War; Forces françaises libres, FFL Hist Free French Forces.1. [obligé] forcedatterrissage forcé emergency ou forced landing2. [inévitable] inevitable3. [sans spontanéité] strained -
102 salut
salut [saly]1. masculine nounb. ( = sauvegarde) safetyc. ( = rédemption) salvation2. exclamation* * *salynom masculin1) ( salutation) greeting2) ( geste) salute4) Religion ( rédemption) salvation5) ( hommage) homage (à to)* * *saly1. nm1) (= geste) wave, (= parole) greeting2) MILITAIRE salute3) RELIGION salvation4)Elle ne doit son salut qu'à l'intervention de ses voisins. — She owes her life to the fact that her neighbours took action.
2. excl* (pour dire bonjour) hello!, hi!, * (pour dire au revoir) see you!, * bye!, ** * *salut nm1 ( salutation) greeting; salut! ( bonjour) hello!, hi!; ( au revoir) bye!; salut à ta sœur! say hello to your sister!; salut les filles/les copains/beauté! hi girls/pals/beautiful!; salut amical friendly greeting; salut de la main wave (of the hand); salut de la tête nod; salut des acteurs bow;2 ( geste) salute; salut fasciste/militaire fascist/military salute; salut au drapeau salute to the coloursGB ou flag; faire le salut militaire to salute;3 ( secours) salvation (dans in); être le salut de qn to be sb's salvation; apporter le salut to offer salvation; trouver son salut dans qch to find one's salvation in sth; le salut se trouve dans salvation lies in; devoir son salut à to owe one's salvation to; salut national or public national salvation;4 Relig ( rédemption) salvation; obtenir son salut to find salvation; hors de l'Église point de salut no salvation outside the Church;[saly] nom masculin1. [marque de politesse]a. [en paroles] he returned her greetingb. [de la main] he waved back at heren guise ou signe de salut as a greeting3. [survie - d'une personne, d'un pays] salvation, safety ; [ - d'une entreprise, d'une institution] salvationchercher/trouver le salut dans la fuite to seek/to find safety in flight4. (littéraire) [sauveur] saviour————————[saly] interjection(familier) [en arrivant] hi ou hello ou hullo (there)salut la compagnie! [en partant] bye everybody! -
103 sec
sec, sèche [sεk, sε∫]1. adjectivea. dry ; [fruit] driedb. ( = maigre) slender• « non », dit-il d'un ton sec "no," he said curtlyd. ( = sans eau) [alcool] neate. (Cards) atout/valet sec singleton trump/jackf. ( = sans prestations supplémentaires) le vol sec coûte 1 500 € the flight-only price is 1,500 euros2. adverb3. masculine noun• tenir or conserver qch au sec to keep sth in a dry place• être à sec [puits, torrent] to be dry ; ( = être sans argent) (inf) [personne] to be broke (inf) ; [caisse] to be empty4. feminine noun* * *
1.
sèche sɛk, sɛʃ adjectif1) ( sans humidité) [temps, cheveux] dry; [fruit] driedavoir la gorge sèche — to feel parched (colloq)
3) ( austère) [personne, communiqué] terse; [lettre, ton] curt; [style] dryavoir un cœur sec — to be cold-hearted; trique
4) ( net) [bruit] sharp
2.
nom masculinêtre à sec — [rivière, réservoir] to have dried up; [personne] to have no money
3.
1) ( avec netteté)2) (colloq) ( beaucoup) [cogner, pleuvoir, boire] a lot••aussi sec — (colloq) immediately
rester sec — (colloq) to be unable to reply
je l'ai eu sec — (colloq) I was pretty choked (colloq)
* * *sɛk, sɛʃ (sèche)1. adj1) (vêtement, cheveux, route) dryMon jean n'est pas encore sec. — My jeans aren't dry yet.
2) (raisins, figues) dried3) (sans eau ni glaçons) (whisky) neat, straightUn malt se boit sec. — A pure malt should be drunk neat., A pure malt should be drunk straight.
4) (démarrage, secousse) sharp, sudden5) (personne) spare, lean6) (réponse, ton) sharp, curt7)2. nm"tenir au sec" — "keep in a dry place"
à sec (rivière) — dried up, (personne) (à court d'argent) broke
3. adv1) (avec intensité) [taper, frapper] hardboire sec — to knock it back, to drink heavily
Il buvait sec, le vieux. — The old boy could really knock it back.
2) (= brusquement) [démarrer] sharply* * *A adj1 ( sans humidité) [temps, matière, peau, cheveux] dry; [abricot, fruit] dried; bois sec dry wood; vapeur/chaleur sèche dry steam/heat; avoir la gorge sèche to feel parched○; à pied sec without getting one's feet wet; ne plus avoir un fil de sec○ to be soaked through ou drenched; garder l'œil sec not to shed a tear;2 ( pas doux) [vin, cidre] dry; ( sans eau) boire son gin sec to like one's gin straight ou neat GB;3 ( austère) [personne, communiqué] terse; [lettre, ton] curt; [style] dry; [élégance] stark; [traits] sharp; avoir un cœur sec to be cold-hearted; ⇒ trique;4 ( net) [bruit] sharp; se briser d'un coup sec to snap; donner un coup sec à qch to give sth a sharp tap.B nm être à sec [rivière, réservoir] to have dried up; [compte en banque] to be empty; [personne] to have no money; tenir qch au sec to keep sth in a dry place; mettre une mare à sec to drain a pond; avoir les pieds bien au sec to have nice dry feet; cacahuètes grillées à sec dry roasted peanuts.C adv1 ( avec netteté) se briser sec to snap;2 ○( beaucoup) [cogner, pleuvoir, boire] a lot.( féminin sèche) [sɛk, sɛʃ] adjectif1. [air, bois, endroit, vêtement etc.] dryil fait un froid sec it's cold and dry, there's a crisp cold airavoir l'œil sec ou les yeux secs2. [légume, fruit] dried[alcool] neat3. [non gras - cheveux, peau, mine de crayon] dry[maigre - personne] lean4. [désagréable - ton, voix] harsh, curt, terse ; [ - explication, refus, remarque] curt, terse ; [ - rire] dryavoir le cœur sec to be hard-hearted ou cold-heartedun bruit sec a snap ou crackouvrir/fermer quelque chose avec un bruit sec to snap something open/shutd'un coup sec smartly, sharply7. CARTESatout/roi sec singleton trumps/king————————adverbe1. MÉTÉOROLOGIE2. [brusquement] harda. [conducteur] to shoot off at top speedb. [course] to get a flying start————————nom masculin————————à sec locution adjectivale[réservoir] empty————————à sec locution adverbiale1. [sans eau]2. (familier) [financièrement]————————au sec locution adverbialegarder ou tenir quelque chose au sec to keep something in a dry place, to keep something dry -
104 ཕྱིར་བྲོས་པ་
[phyir bros pa]ran away, fled from, took to flight -
105 linea
f linelinea dell'autobus bus routemantenere la linea keep one's figuretelecommunications restare in linea stay on the line, not hang up* * *linea s.f.1 (segno, tratto) line: tracciare una linea, to draw a line; linea retta, curva, convergente, divergente, straight, curved, convergent, diverging line; linea punteggiata, tratteggiata, dotted line; le linee della mano, the lines of the hand; linea di confine, (tra due proprietà) boundary line, (tra due paesi) border, (fig.) borderline; linea di partenza, starting line; linea spartitraffico, traffic line; linea di giunzione, (di stoffa, lamiere ecc.) seam // avanzare in linea retta, to move forward in a straight line // procedere in linee parallele, to follow parallel lines // ( sport): linea laterale, touchline; linea mediana, half-back line; linea di fondo (campo), baseline // (geogr.): linea del cambiamento di data, International Date Line; linea di costa, coastline (o shoreline); linea delle nevi perenni, snowline; linea di displuvio, divide (o watershed); linea di spiaggia, shoreline (o beachline) // (geofisica): linea agonica, agonic line; linea isogonica, isogonic line; linea isosismica, isoseismal (o isoseismic) line // (cartografia): linea isometrica, isometric line (o isogram o isoline); linea ortodromica, orthodrome // (topografia) linea di base, baseline // distanza in linea d'aria, (distance) as the crow flies: in linea d'aria ci sono 10 km da qui allo stadio, it's 10 km from here to the stadium as the crow flies // (fis.): linea di forza, line of force; linea di flusso, streamline // linea di fede, (di strumenti) fiducial (o halving) line // (mar.): linea di galleggiamento, waterline; linea di rispetto, limit of territorial waters; linea di scandaglio, lead line; linea di rotta, heading line2 (di termometro) degree: avere qualche linea di febbre, to have a slight temperature; la febbre del paziente è scesa di qualche linea, the patient's temperature has dropped slightly3 (contorno, sagoma) line; (di abito) line, cut: non mi piace la linea di quell'automobile, I don't like the line of that car; le linee architettoniche di un edificio, the architectural lines of a building; armonia di linee, harmony of lines; una giacca di ottima linea, a well-cut jacket; un tailleur di linea classica, moderna, a classic, modern suit // descrivere a grandi linee, (fig.) to outline; ti posso esporre il programma solo a grandi linee per il momento, I can only give you a rough outline of the programme at the moment4 (personale) figure: avere una bella linea, to have a good figure; che linea!, what a figure!; perdere la linea, to lose one's figure; riacquistare la linea, to get one's figure back (o to regain one's figure); si rovina la linea mangiando troppi dolci, she is ruining her figure (o she is putting on too much weight) by eating too many sweet things5 (comportamento, strategia) line: linea di condotta, di azione, line of conduct, of action; mi atterrò alla linea del partito, I'll follow the party line; seguire una linea, to follow (o to take) a line; non so che linea tenere con lui, I don't know what line to take with him // le sue idee sono in linea con le mie, his ideas are in line with mine // in linea di principio, in principle // in linea di massima, as a rule (o generally speaking)6 (fila) line: mettersi in linea, to get in line (o in the queue) // (mil.): linea del fuoco, line of fire; linea di mira, line of sight; fuoco di linea, line-firing; linea di difesa, defence line // prima linea, firing line (o front line); fanteria di prima linea, front-line infantry troops // essere in prima linea, to be at the front line, (fig.) to be at the fore front // passare in seconda linea, to take second place; il problema è passato in seconda linea, the problem took second place // vittoria su tutta la linea, (anche fig.) victory all along the line // ( sport): linea di attacco, forward line; linea di difesa, the backs // motore a sei cilindri in linea, six cylinder in-line (o straight-six o in-line six) engine7 (serie di prodotti) line: linea di prodotti, product line; linea di prodotti di alta qualità, line of high-quality products; linea di accessori, line of accessories; una linea completa di cosmetici, a complete line of cosmetics8 (econ.) line: linea di produzione, di lavorazione, production line; linea di montaggio, assembly line; linea delle vendite, sales line; linee di spesa, expenditure lines; linea di credito credit line; linea di credito allo scoperto, open line; linea di credito stand-by, stand-by arrangement (o credit); linea reciproca di credito, (tra banche centrali) swap; linee di credito accordate, bank-lending commitments; linee di credito con emissione di titoli, backup facilities; ( Borsa) linea dei rialzi e dei ribassi, advance-decline line9 (di parentela) line: linea maschile, male line; discendente in linea diretta, direct descendant; discendere in linea diretta da, to descend in direct line from10 (di comunicazione) line: linea ferroviaria, railway line; linea della metropolitana, underground line; linea aerea, airline; linea di navigazione, (compagnia) shipping company; linea principale, secondaria, main, secondary line; la linea del tram, the tramline; la linea Roma-Milano è rimasta interrotta dalla frana, the Rome-Milan line has been blocked by the landslide; i treni ritardarono per lavori lungo la linea, the trains were delayed because of works along the track // nave di linea, liner; aeroplano di linea, airliner; volo di linea, scheduled flight // servizio di linea, regular (o scheduled) service11 (tecn.) (collegamento di impianto) line: linea elettrica, electric line; (elettr.) linea di raccordo, connecting line // (tel.): trovare la linea occupata, libera, to find the line engaged, free; prendere la linea, to get through; è caduta la linea!, the line has gone dead; prego attenda in linea, hold the line, please; la linea per Milano è guasta, the line to Milan is out of order; assistenza in linea, online assistance12 (tip.) line; (inform.) bar // (inform.): linea comune, condivisa, multipunto, party line; linea con numeri, digit row; linea superiore, top line; linea commutata, switched line.* * *['linea]sostantivo femminile1) (tratto) line (anche mat. sport)tirare o tracciare una linea to draw o rule a line; linea curva, spezzata curved, broken line; linea dell'orizzonte skyline; in linea retta in a straight line; in linea d'aria — as the crow flies
2) (di trasporti) line; (d'autobus) (bus) routelinea marittima, aerea — (compagnia) shipping line, airline; (rotta) sea, air route
3) el. (power) line, cable4) tel. line, connectionè caduta la linea — the line went dead, I was cut off, I've been disconnected
"resti in linea" — "hold the line o hold on, please"
prendere o ottenere la linea to get a connection, to get through; essere in linea con qcn. — to be on the line to sb
5) rad. telev. linepassare la linea a — to hand over to [inviato, studio]
6) (anche linea di montaggio) production line7) (silhouette) figure8) (contorno) line; (stile) line, style, look9) (gamma di prodotti) line10) (idea, punto)a grandi -e — broadly, in (broad) outline
in linea di massima — broadly (speaking), as a general rule
11) (orientamento) line, stancelinea politica — political line, policy
essere in linea — to be in line ( con with)
adottare la linea dura, morbida con qcn. — to take a tough, soft line with sb
12) mil. (fronte) lineessere in prima linea — to be in BE o on AE the front line, to be (first) in the firing line (anche fig.)
13) sport line14) (in genealogia) line15) (nei termometri)•linea d'arrivo — sport finishing line
linea d'attacco — sport mil. line of attack
linea di comunicazione — communication line, line of communication
linea di confine — borderline, boundary line
linea di fondo — sport (nel calcio) goal line; (nel tennis) baseline
linea di galleggiamento — mar. water line
linea laterale — sport sideline, by-line
linea di metà campo — sport halfway line
linea di partenza — sport starting line
linea di porta — sport goal line
linea telefonica — (tele)phone line o link
linea di tiro — mil. line of fire, firing line
••su tutta la linea — all along o right down the line
battere qcn. su tutta la linea — to beat sb. hollow
* * *linea/'linea/sostantivo f.1 (tratto) line (anche mat. sport); tirare o tracciare una linea to draw o rule a line; linea curva, spezzata curved, broken line; linea dell'orizzonte skyline; in linea retta in a straight line; in linea d'aria as the crow flies2 (di trasporti) line; (d'autobus) (bus) route; linea marittima, aerea (compagnia) shipping line, airline; (rotta) sea, air route; di linea [volo, pullman] scheduled; [ pilota] airline; aereo di linea airliner3 el. (power) line, cable4 tel. line, connection; è caduta la linea the line went dead, I was cut off, I've been disconnected; "resti in linea" "hold the line o hold on, please"; prendere o ottenere la linea to get a connection, to get through; essere in linea con qcn. to be on the line to sb.5 rad. telev. line; passare la linea a to hand over to [inviato, studio]6 (anche linea di montaggio) production line7 (silhouette) figure; riacquistare la linea to get back one's figure8 (contorno) line; (stile) line, style, look; una giacca di linea sportiva a jacket with a sport cut9 (gamma di prodotti) line10 (idea, punto) le -e essenziali del progetto the broad outline of the plan; a grandi -e broadly, in (broad) outline; in linea di massima broadly (speaking), as a general rule; in linea di principio in principle11 (orientamento) line, stance; linea d'azione course of action; linea politica political line, policy; essere in linea to be in line ( con with); adottare la linea dura, morbida con qcn. to take a tough, soft line with sb.12 mil. (fronte) line; essere in prima linea to be in BE o on AE the front line, to be (first) in the firing line (anche fig.)13 sport line; giudice di linea linesman14 (in genealogia) line; linea (di discendenza) maschile male line; in linea materna on one's mother's side15 (nei termometri) avere qualche linea di febbre to have a slight temperaturesu tutta la linea all along o right down the line; battere qcn. su tutta la linea to beat sb. hollow\linea d'arrivo sport finishing line; linea d'attacco sport mil. line of attack; linea di comunicazione communication line, line of communication; linea di condotta course of action; linea di confine borderline, boundary line; linea ferroviaria railway line; linea di fondo sport (nel calcio) goal line; (nel tennis) baseline; linea di galleggiamento mar. water line; linea laterale sport sideline, by-line; linea di metà campo sport halfway line; linea di partenza sport starting line; linea di porta sport goal line; linea telefonica (tele)phone line o link; linea di tiro mil. line of fire, firing line. -
106 numero
m numberarabo, romano numeraldi scarpa sizenumero di casa home (tele)phone numbernumero di targa registration number, AE license numbernumero di telefono phone numbernumero di volo flight numbertelecommunications sbagliare numero dial the wrong numbernumero verde 0800 number, AE toll-free numbernumero legale quorumeducation numero chiuso restricted enrol(l)mentsono venuti in gran numero lots of them camecolloq dare i numeri talk nonsense* * *numero s.m.1 number; ( cifra) figure: numeri arabi, romani, Arabic, Roman numerals; numeri pari, dispari, even, odd numbers; numero a una cifra, single figure; numero di targa, licence number; numero di conto corrente, current account number; numero di serie, serial number; hai il posto n 27, you have seat No 27; vada allo sportello n 3, go to window No 3 // è il numero uno nella sua azienda, he is number one in his firm // estrarre i numeri ( al lotto), to draw the numbers // dare i numeri, (fig.) to be off one's head // (mat.): numeri cardinali, ordinali, cardinal, ordinal numbers; numero intero, integer; numero naturale, razionale, irrazionale, reale, immaginario, natural, rational, irrational, real, imaginary number; numero primo, prime number; numero periodico, repeater // (stat.) legge dei grandi numeri, law of large numbers // (fis.): numero isotopico, isotopic number; numero di massa, nuclear (o mass) number; numeri magici, magic numbers; numero quantico, quantum number // (inform.): numero casuale, random number; numero d'ordine, sequence number; numero di verifica, clock number; numero ( di registrazione) di blocco, block serial number; numero di bit del microprocessore, bit size; numero di iterazioni, cycle criterion // (mecc.) numero categorico, part number // (econ.): inflazione a un numero, single figure inflation; numero indice dei prezzi, price index number2 ( di telefono) telephone number: qual è il tuo numero di telefono?, what's your telephone number?; fare, comporre un numero telefonico, to dial a number; scusi, ho sbagliato numero, sorry, I've got the wrong number // numero verde, freephone number; (amer.) toll-free number3 numero civico, street number: abita in via Roma ma non so a che numero, she lives in via Roma but I don't know the number; abito al n 28, I live at No 284 ( taglia, misura) size: un paio di scarpe numero 38, a pair of size 38 shoes; che numero di guanti porti?, what size gloves do you wear?5 ( quantità) number: un gran numero di, a large number of (o a lot of o a great many); c'era un gran numero di persone, there was (o were) a large number of people; ha un numero incredibile di abiti, she has an amazing number of clothes; al congresso c'era un buon, un discreto numero di partecipanti stranieri, a good, a fair number of foreigners took part in the congress; le richieste oltrepassavano il numero dei biglietti a disposizione, the demand exceeded the number of tickets available; il numero dei partecipanti era superiore ai posti disponibili, the partecipantes outnumbered the places available; siamo sopraffatti dal numero di richieste, we are overwhelmed by the number of requests // erano cinquanta di numero, they were fifty in number; eravamo in due di numero, there were just two of us // (comm.) vendere a numero, to sell by the piece // far numero, to make up the number // numero chiuso, programmato, restricted (o selective) entry; università a numero chiuso, university that applies selective entry // (dir.): numero legale, quorum; raggiungere il numero legale, to form a quorum // (mecc.) numero di giri, number of revolutions6 ( compagnia, gruppo) number, circle, set: avere un ristretto numero di amici, to have a small circle (o number) of friends; tu non entri nel numero dei fortunati, you are not one of the lucky ones; essere nel numero degli eletti, to be numbered among the elects // uscire dal numero, ( distinguersi) to stand out // andare nel numero dei più, ( morire) to die7 pl. (banca) ( nel calcolo degli interessi attivi e passivi) products: numeri rossi, ( scoperto di conto corrente) overdraft (o red); interesse sui numeri rossi, red interest8 ( di giornale, rivista) number, issue: numero arretrato, back number (o back issue); nel numero di domani troverete il supplemento, in tomorrow's issue you will find the supplement // numero unico, one-off issue // numero zero, sample issue9 ( di uno spettacolo) number, turn, item: un numero comico, a comedy (o comic) turn // che numero quel ragazzo!, (fig.) what a scream that boy is!10 (spec. pl.) ( qualità) quality: ha molti numeri, he has many good qualities; quello scrittore ha i numeri per avere successo, that writer has what it takes to succeed (o the right recipe for success); quel cavallo ha tutti i numeri per vincere, that horse has got what it takes to win // avere dei numeri, to have the right qualities12 (mus.) numbers (pl.)* * *['numero]sostantivo maschile1) mat. number; (cifra) figurenumero positivo, negativo — positive, negative number
2) (cifra che distingue persone e cose) numbersbagliare (il) numero — (al telefono) to dial the wrong number
abitare al numero 7 — (civico) to live at number 7
3) (di scarpe) (shoe) size4) (di giornale, periodico) issue, number5) (quantità) (di persone, oggetti) number, amount6) ling. number7) (esibizione) act, numbernumero di canto e ballo — song and dance act o routine
numero d'apertura — teatr. opener
•numero atomico — chim. atomic number
numero d'immatricolazione — aut. registration number
numero interno — tel. extension
numero intero — integer, whole number
numero di targa — plate o registration BE number
numero verde — Freefone®; BE, toll-free number AE
numero zero — (edizione) trial issue
••dare i -i — to go off one's head, to flip one's lid, to lose one's marbles
* * *numero/'numero/ ⇒ 26, 35sostantivo m.1 mat. number; (cifra) figure; un numero di due cifre a two-digit number; numero positivo, negativo positive, negative number2 (cifra che distingue persone e cose) number; numero di telefono (tele)phone number; giocare un numero to bet on a number (in a lottery); sbagliare (il) numero (al telefono) to dial the wrong number; abitare al numero 7 (civico) to live at number 7; il numero due del partito the number two party member; essere il numero uno della hit-parade to be number one in the charts3 (di scarpe) (shoe) size; che numero hai o porti? what's your shoe size? what size are you?4 (di giornale, periodico) issue, number; il prossimo numero the next issue; numero arretrato back issue5 (quantità) (di persone, oggetti) number, amount; il numero degli iscritti sta diminuendo membership is declining; un gran numero di a great deal of; essere pochi di numero to be few in number; in numero uguale in equal numbers6 ling. number7 (esibizione) act, number; numero di canto e ballo song and dance act o routine; numero principale star turn; numero d'apertura teatr. openerdare i -i to go off one's head, to flip one's lid, to lose one's marbles; andare nel numero dei più to cross the great divide; avere dei -i to have what it takes\numero arabo Arabic numeral; numero atomico chim. atomic number; numero cardinale cardinal number; numero decimale decimal; numero dispari odd number; numero d'immatricolazione aut. registration number; numero interno tel. extension; numero intero integer, whole number; numero legale quorum; numero ordinale ordinal number; numero pari even number; numero primo prime (number); numero romano Roman numeral; numero di serie serial number; numero di targa plate o registration BE number; numero verde Freefone® BE, toll-free number AE; numero zero (edizione) trial issue; - i di emergenza emergency numbers. -
107 pole|cieć
pf (polecisz, poleciał, polecieli) vi 1. (odbyć lot) [ptak, samolot, osoba] to fly- ptaki poleciały już do ciepłych krajów the birds have already flown to warmer climates- polecieli rannym samolotem do Rzymu they took the morning flight to Rome2. (wzbić się w powietrze) to soar up- latawiec poleciał wysoko the kite soared up high3. (wylecieć w górę) to shoot- iskry poleciały w górę sparks shot up- czapki poleciały w górę hats were thrown into the air4. (spaść) [osoba, przedmiot] to fall- kamienie poleciały w przepaść stones fell into the precipice- ceny poleciały w dół pot., przen. prices fell5. pot. (wypłynąć nagle) to run- krew poleciała mu z nosa blood ran from his nose- łzy poleciały jej po policzkach tears ran down her cheeks6. pot. (przemieścić się) to be thrown, to be pushed- kiedy tramwaj zahamował wszyscy polecieliśmy do przodu when the tram braked we were all thrown forward- pchnięty fotel poleciał w kąt pokoju the chair was pushed into the corner- poleciał do sklepu/po papierosy/na mecz/kopać piłkę he dashed to the shop/to fetch some cigarettes/to the match/to play football- znów gdzieś poleciała she’s gone a. off somewhere again- po tej aferze poleciał prezes i jego zastępca after that affair the chairman and his deputy were dismissed a. fired- poleciała na jego forsę she was after his money- poleciał na jej urodę he was seduced by her good looks10. (zacząć się pruć) [szew] to rip; [guziki] to pop- poleciało mi oczko w rajstopach I’ve got a ladder in my tights■ polecieć komuś po premii pot. to reduce/retract sb’s bonusThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pole|cieć
-
108 przesiad|ka
f change (of train, bus, plane); transfer US- podróż z przesiadką a journey with a change of trains/buses/flights- podróż/lot bez przesiadki a direct journey/flight- do Londynu jechał bez przesiadki he took a direct train/bus to London- mieć dwie przesiadki w podróży to have to change twice on the journey- będziesz miał przesiadkę w Krakowie you’ll have to change in CracowThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przesiad|ka
-
109 ty|ł
Ⅰ m (G tyłu) 1. (tylna część) (domu, samochodu, pochodu, mebla) the rear; (ciała, ubioru, przedmiotu) the back- suknia z tyłu zapinana na zamek/wiązana a dress with a zip fastener/tied at the back- włożyć sweter/koszulkę tył a. tyłem na przód to put on a jumper/T-shirt back to front GB a. backwards US- siedzieć/stać tyłem do okna to sit/stand with one’s back to a window- posuwać się/iść tyłem to walk backward(s)- wjechał tyłem do garażu he backed a. reversed a car into a garage- czytać/pisać wyrazy od tyłu to read/write words backwards2. sgt (przestrzeń) back, rear- ogród z tyłu domu a garden at the back a. rear of a house- spojrzeć do tyłu to glance backward(s), to look back- odrzucić do tyłu głowę/włosy to toss one’s head/hair- szedł w tyle za innymi he walked behind the others- kiwać się w przód i w tył to rock to and fro a. backwards and forwards- zbliżyć się/zaatakować od tyłu to approach/attack from behind- zrobił krok w tył he took a step backwards, he stepped backwards- w tył zwrot! about turn! GB, about face! US- żołnierze wykonali w tył zwrot soldiers did an about-turn GB a. about-face USⅡ tyły plt 1. (zaplecze) the rear (+ v sg)- na tyłach fabryki/sklepu at the rear of a factory/store2. Wojsk. (teren, armia za frontem) the rear (+ v sg) 3. pot. (zaległości) zaczynam mieć a. robią mi się tyły w pracy I’m getting behind with my work- zawsze mamy tyły w płaceniu rachunków we’re always behind with (paying) the bills- on jest stale do tyłu z robotą/płaceniem czynszu he’s always behind with his work/the rent- być w tyle (być gorszym) to fall behind, to lag behind- w porównaniu do innych jesteśmy bardzo w tyle compared with the others, we have fallen way behind- podać tył książk. (uciec) to be in flightThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ty|ł
-
110 hegan
adb.1. flying; arranoa airean \hegan dabilenean when an eagle flies through the air; \hegan ari zela as it was flying; mendira \hegan joan ziren they flew to the mountain ; gari-pilan gainean \hegan ikusten diren euliak the flies you see flying over a stack of wheat ; bi txori \hegan sartu \\ atera ziren two birds flew in \\ out ; \hegan igo i. to soar, fly up ii. Aeron. to gain height; \hegan hasi ziren they took to flight2. airean \hegan doan hosto bat a leaf fluttering in the wind -
111 устанавливать 1
[см. на отсеке установлены; на … устанавливают; см. тж. прибор, установленный на]I took the camera I had removed from the bracket of Soyuz-5, mounted it on a special bracket near the hatch of Soyuz-5 and switched on power supply.It is usually installed in the reentry body for recording flight data during reentry.…telescopes have been set up at high altitudes, in mountain areas. -
112 на большой
на большой < палец>, тж. на большой < с присыпкой>прост., одобр.a real big...; cf. top hole; top notch (flight); A 1 (A No 1); up to the hammer; good egg; a bit of all right; the cat's pyjamas (whiskers) Amer.Мы сразу же пошли в киношку "Фантомас разгневался". Киношка, как говорит Марк Лобанов, - на большой! Со смеху можно было помереть... (В. Липатов, И это всё о нём) — We went straight to see Fantomas Furious, a real big film, as Mark Lobanov says. You could die laughing...
Я показал Ганьшину поднятый большой палец. У нашего брата, механика, это означает: "на большой", "на ять", "великолепно". Пропеллер был уравновешен. (А. Бек, Жизнь Бережкова) — I gave him the 'thumbs-up' sign; with us mechanics that means 'good egg,' 'top hole'. The propeller was balanced.
Сашка зачерпнул соли из туеска и посолил Катин палец, возвещая, что Тосины щи - "на большой с присыпкой". (Б. Бедный, Девчата) — Sashka took a pinch of salt and sprinkled Katya's thumb with it, as much as to say: 'Very wonderful plus!'
-
113 auspex
auspex, spĭcis, comm. [a contraction of avispex, from avis-spicio], a bird inspector, bird-seer, i. e. one who observes the flight, singing, or feeding of birds, and foretells future events therefrom; an augur, soothsayer, diviner (in a lit. signif. far more rare than augur).I.Lit.:II.latores et auspices legis curiatae,
Cic. Att. 2, 7:ego cui timebo Providus auspex,
Hor. C. 3, 27, 8.—Of the birds from which auguries were taken:(galli, gallinacei) victoriarum omnium auspices,
Plin. 10, 21, 24, § 49.—Since little of importance was done in Rome without consulting the auspices, hence,Transf.A.1.. In gen., an author, founder, director, leader, protector, favorer:2.divis Auspicibus coeptorum operum,
Verg. A. 3, 20:Dis equidem auspicibus reor etc.,
id. ib. 4, 45, and Ov. F. 1, 615: auspice Musā, i. e. under the inspiration of the muse, Hor. Ep. 1, 3, 13:Nil desperandum Teucro duce et auspice Teucro,
id. C. 1, 7, 27.—Esp., as t. t., the person who witnessed the marriage contract, the reception of the marriage portion, took care that the marriage ceremonies were rightly performed, etc., paranumphios:B.nihil fere quondam majoris rei nisi auspicato ne privatim quidem gerebatur, quod etiam nunc nuptiarum auspices declarant, qui re omissā nomen tantum tenent,
Cic. Div. 1, 16, 28; cf. Val. Max. 2, 1, 1; Serv. ad Verg. A. 1, 346; Plaut. Cas. prol. 86:nubit genero socrus nullis auspicibus, nullis auctoribus, etc.,
Cic. Clu. 5, 14; so Liv. 42, 12, 4:auspicum verba,
Tac. A. 11, 27; 15, 37:alicui nubere dote inter auspices consignatā,
Suet. Claud. 26;veniet cum signatoribus auspex,
Juv. 10, 336 Schol.; Luc. 2, 371 Schol.—In fem., Claud. in Rufin. 1, 1, 83; cf. pronubus; auctor, II. F. 3.; and Smith, Dict. Antiq.—A beginning (post-class.), Eum. Pan. Const. 3; Pacat. Pan. Theod. 3.—C.Adj., fortunate, favorable, auspicious, lucky (post-class.):clamor,
Claud. IV. Cons. Hon. 610:victoria,
id. VI. Cons. Hon. 653:purpura,
id. Ep. ad Seren. 57. -
114 capio
1.căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:I.capsimus,
Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].Lit.A.In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:B.sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,
Plaut. Aul. 1, 1, 9:cape hoc flabellum,
Ter. Eun. 3, 5, 47:cepit manibus tympanum,
Cat. 6, 3, 8:tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,
Verg. A. 2, 717:cape saxa manu, cape robora, pastor,
id. G. 3, 420:flammeum,
Cat. 61, 8:acria pocula,
Hor. S. 2, 6, 69:lora,
Prop. 3 (4), 9, 57:baculum,
Ov. M. 2, 789:colum cum calathis,
id. ib. 12, 475:florem ternis digitis,
Plin. 24, 10, 48, § 81:pignera,
Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:ut is in cavea pignus capiatur togae,
Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:rem pignori,
Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:scutum laeva,
Plin. 33, 1, 4, § 13:capias tu illius vestem,
Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;and of particular weapons: ensem,
Ov. M. 13, 435:tela,
id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:quicum una cibum Capere soleo,
Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:lauti cibum capiunt,
Tac. G. 22.—In partic.1.Of living objects.a. (α).Of persons:(β).oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,
Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,
Cic. Cat. 3, 7, 16:ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,
Caes. B. G. 1, 26:reges capiuntur,
Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,
Liv. 22, 49, 18:quos Byzantii ceperat,
Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:captos ostendere civibus hostes,
Hor. Ep. 1, 17, 33:captus Tarento Livius,
Cic. Brut. 18, 72:servus ex hoste captus,
Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:in captos clementia uti,
Nep. Alcib. 5, 7:inludere capto,
Verg. A. 2, 64:quae sit fiducia capto,
id. ib. 2, 75:ex captorum numero,
Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,
Ter. Heaut. 3, 3, 47.—Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:b.si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,
id. L. L. 8, § 61 Mull.:hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,
Ov. A. A. 1, 763:neque quicquam captum'st piscium,
Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:nisi quid concharum capsimus,
id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:cervum,
Phaedr. 1, 5, 5; cf.:hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,
Verg. G. 4, 396.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:c.quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,
Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:quamvis voluptate capiatur,
id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:quem quidem adeo sua cepit humanitate,
Nep. Alcib. 9, 3:secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,
id. Att. 4, 1:nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,
Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,
Hor. A. P. 362:hunc capit argenti splendor,
id. S. 1, 4, 28:te conjux aliena capit,
id. ib. 2, 7, 46:Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,
Prop. 1, 1, 1:carmine formosae, pretio capiuntur avarae,
Tib. 3, 1, 7:munditiis capimur,
Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;14, 373: amore captivae victor captus,
Liv. 30, 12, 18:dulcedine vocis,
Ov. M. 1, 709; 11, 170:voce nova,
id. ib. 1, 678:temperie aquarum,
id. ib. 4, 344:(bos) herba captus viridi,
Verg. E. 6, 59:amoenitate loci,
Tac. A. 18, 52:auro,
Hor. C. 2, 18, 36:neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,
Cic. Fam. 11, 28, 2:splendore hominis,
id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;nam id concupisti quod numquam videras,
id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:d.sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,
Cic. Ac. 2, 20, 66:injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?
Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:eodem captus errore quo nos,
involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:ne quo errore milites caperentur,
Liv. 8, 6, 16:capere ante dolis Reginam,
Verg. A. 1, 673:captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),
id. ib. 2, 196:ubi me eisdem dolis non quit capere,
Sall. J. 14, 11:adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,
id. C. 14, 5:capi alicujus dolo,
Nep. Dat. 10, 1:dolum ad capiendos eos conparant,
Liv. 23, 35, 2:quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,
Ov. M. 7, 301.—To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):e. (α).tu si me impudicitiae captas, non potes capere,
Plaut. Am. 2, 2, 189:tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),
Cic. Mur. 9, 22:callidus et in capiendo adversario versutus (orator),
id. Brut. 48, 178.—Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):(β).mancus et membris omnibus captus ac debilis,
Cic. Rab. Perd. 7, 21:ipse Hannibal... altero oculo capitur,
loses an eye, Liv. 22, 2, 11:captus omnibus membris,
id. 2, 36, 8:capti auribus et oculis metu omnes torpere,
id. 21, 58, 5:oculis membrisque captus,
Plin. 33, 4, 24, § 83:congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,
Cic. Tusc. 5, 40, 117:si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,
id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:habuit filium captum altero oculo,
Suet. Vit. 6:censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,
Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:lumine,
Ov. F. 6, 204:princeps pedibus captus,
Liv. 43, 7, 5; cf.:captum leto posuit caput,
Verg. A. 11, 830;and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,
id. G. 1, 183.—Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:f.labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,
Cic. Off. 1, 27, 94:vino aut somno oppressi aut mente capti,
id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;rarely mentibu' capti,
Lucr. 4, 1022; so,animo,
Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:captus animi,
Tac. H. 3, 73.— Absol.:virgines captae furore,
Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,
Liv. 39, 13, 12:captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,
id. 8, 18, 11; cf.:capti et stupentes animi,
id. 6, 36, 8.—To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:2.de istac sum judex captus,
Plaut. Merc. 4, 3, 33:Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,
Liv. 3, 71, 2:me cepere arbitrum,
Ter. Heaut. 3, 1, 91:te mihi patronam capio, Thais,
id. Eun. 5, 2, 48:quom illum generum cepimus,
id. Hec. 4, 1, 22; cf.:non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,
make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,
id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,
Gell. 1, 12, 15:jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,
Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,
Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,
Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—Of places.a.To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:b.loca capere, castra munire,
Caes. B. G. 3, 23:castris locum capere,
Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:locum capere castris,
Quint. 12, 2, 5:ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,
Cic. de Or. 2, 72, 294:ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,
Nep. Ages. 6, 2:nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,
Liv. 34, 14, 1:neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,
id. 35, 14, 9:erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,
id. 35, 28, 1:locum cepere paulo quam alii editiorem,
Sall. J. 58, 3:duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,
Dict. Cret. 2, 46; so,of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,
Caes. B. G. 1, 25:tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,
Liv. 7, 26, 5:quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,
Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:tumulum suis cepit,
Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,
Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,
Liv. 1, 6, 4;for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,
id. 9, 43, 20:Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,
Verg. A. 6, 753; 12, 562:ante locum capies oculis ( = eliges),
Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:c.invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:MACELLAM OPPVGNANDO,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:CORSICAM,
Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,
Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:Troja capta,
Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:urbem opulentissimam,
id. 5, 20, 1:ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,
Cic. Div. 1, 33, 72:castra hostium,
Nep. Dat. 6, 7:concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,
Liv. 42, 63, 6:plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,
id. 28, 39, 10:sedem belli,
Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:oppressa captaque re publica,
Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):3.insulam capere non potuerant,
Caes. B. G. 4, 26 fin.:onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,
id. ib. 4, 36:accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,
id. ib. 5, 23:nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,
id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,
Cic. Sest. 46, 99.—Of things of value, property, money, etc.a.In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:b.AVRVM, ARGENTVM,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:de praedonibus praedam capere,
Plaut. Truc. 1, 2, 14:agros de hostibus,
Cic. Dom. 49, 128:ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,
Liv. 4, 48, 2:quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,
Nep. Con. 4, 4:classem,
id. Cim. 2, 2:magnas praedas,
id. Dat. 10, 2:ex hostibus pecuniam,
Liv. 5, 20, 5; cf.:e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,
id. Verr. 2, 4, 58, § 149:signum pulcherrimum Carthagine captum,
id. ib. 2, 4, 38, §82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,
Ter. Eun. 1, 1, 35:cape cedo,
id. Phorm. 5, 8, 57:ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,
Cic. Fin. 5, 25, 74:majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,
id. Agr. 2, 29, 81:te duce ut insigni capiam cum laude coronam,
Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,
Nep. Epam. 3, 4:ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,
id. Att. 7, 2:quoniam formam hujus cepi in me et statum,
assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,
Caes. B. G. 1, 13:regnum Tiberinus ab illis Cepit,
succeeded to, Ov. M. 14, 615.—In particular connections.(α).With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:(β).his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,
id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:quicquid ab horum quopiam captum est,
id. ib. §27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,
id. ib. 2, 3, 40, §91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?
id. ib. 2, 3, 94, §218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?
id. ib. 2, 3, 30, §71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,
id. Leg. 3, 20, 46:ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,
id. Fin. 2, 16, 54:quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,
id. Clu. 42, 120:nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,
id. Pis. 16, 38:si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,
id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:ab regibus Illyriorum,
Liv. 42, 45, 8:saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,
Tac. A. 3, 67; 4, 31.—Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:(γ).si ex hereditate nihil ceperit,
Cic. Off, 3, 24, 93:qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,
id. Leg. 2, 19, 48:abdicatus ne quid de bonis patris capiat,
Quint. 3, 6, 96:aut non justum testamentum est, aut capere non potes,
id. 5, 14, 16:si capiendi Jus nullum uxori,
Juv. 1, 55:qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,
Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,
ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:C.capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,
Cic. Par. 6, 3, 49:stipendium jure belli,
Caes. B. G. 1, 28:quinquagena talenta vectigalis ex castro,
Nep. Alcib. 9, 4:vectigal ex agro eorum capimus,
Liv. 28, 39, 13:quadragena annua ex schola,
Suet. Gram. 23:si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,
Cato, R. R. 4, 2.—Trop.1.Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):2.metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,
Ter. Eun. 3, 1, 59:honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,
Cic. Sen. 18, 62:ex iis etiam fructum capio laboris mei,
id. Div. 2, 5:ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,
id. Fam. 10, 5, 1:multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,
id. Att. 1, 4, 2:fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,
id. Pis. 14, 31:aliquem fructum dulcedinis almae,
Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:quid ex ea re tandem ut caperes commodi?
Ter. Eun. 3, 5, 25:utilitates ex amicitia maximas,
Cic. Lael. 9, 32:usuram alicujus corporis,
Plaut. Am. prol. 108.—Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:3.gestum atque voltum novom,
Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:figuras Datque capitque novas,
id. ib. 15, 309:formam capit quam lilia,
id. ib. 10, 212; cf.:duritiam ab aere,
id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:radicem capere,
to take root, Cato, R. R. 51:cum pali defixi radices cepissent,
Plin. 17, 17, 27, § 123:siliculam capere,
Varr. R. R. 1, 23, 3:maturitatem capere,
Col. 4, 23, 1:radix libere capit viris,
Plin. 17, 21, 35, § 161:vires cepisse nocendi,
Ov. M. 7, 417:(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,
Plin. 13, 1, 2, § 13.—Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:4.cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,
Plaut. Trin. 3, 2, 24:qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,
Cic. Verr. 1, 17, 52:aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,
id. Phil. 3, 11, 29:consuetudinem exercitationemque,
id. Off. 1, 18, 59:misericordiam,
id. Quint. 31, 97:quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,
Ov. A. A. 2, 346:disciplinam principum,
Plin. Pan. 46. —With dat.:quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,
Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:5.nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,
Plaut. Bacch. 3, 3, 34:o Geta, provinciam Cepisti duram,
Ter. Phorm. 1, 2, 23:in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,
took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:consulatum,
id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:honores,
Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:imperium,
id. Claud. 10:magistratum,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:magistratus,
Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:capiatque aliquis moderamina (navis),
Ov. M. 3, 644:rerum moderamen,
id. ib. 6, 677:pontificatum maximum,
Suet. Vit. 11:rem publicam,
Sall. C. 5, 6:neve cui patrum capere eum magistratum liceret,
Liv. 2, 33, 1:ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,
id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,
Liv. 7, 1, 2.—In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:6.augurium ex arce,
Liv. 10, 7, 10:augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,
Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:omen,
Cic. Div. 1, 46, 104:in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,
Liv. 9, 4, 1:rursus impetu capto enituntur,
id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,
Cic. Leg. 1, 3, 8:experimentum eorum inversa manu capitur,
Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):nec vestra capit discordia finem,
Verg. A. 10, 106:fugam,
to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:ad impetum capiundum modicum erat spatium,
Liv. 10, 5, 6; cf.:expeditionis Germanicae impetum cepit,
suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:ea pars artis, ex qua capere initium solent,
Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,
Caes. B. G. 1, 1:a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,
Cic. Leg. 2, 3, 7.—Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:7.si occassionem capsit,
Plaut. Ps. 4, 3, 6:si lubitum fuerit, causam ceperit,
Ter. And. 1, 3, 8:quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,
Ter. Phorm. 5, 4, 9:si satis commode tempus ad te cepit adeundi,
Cic. Fam. 11, 16, 1.—Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:8.quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,
Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,
Caes. B. G. 7, 35:hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,
Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:conjecturam capere,
Cic. Div. 1, 57, 130:nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,
Plaut. Merc. 2, 3, 12:capti consili memorem mones,
id. Stich 4, 1, 72:quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,
Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:temerarium consilium,
Liv. 25, 34, 7:tale capit consilium,
Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,
Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:subito consilium cepi, ut exirem,
Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):legionis opprimendae consilium capere,
Caes. B. G. 3, 2:obprimundae reipublicae consilium cepit,
Sall. C. 16, 4.—With sibi:si id non fecisset, sibi consilium facturos,
Caes. B. C. 2, 20:ut ego rationem oculis capio,
Plaut. Ps. 2, 2, 2:cepi rationem ut, etc.,
Ter. Heaut. 5, 2, 11.—Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:9.ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,
Cic. Phil. 11, 2, 5:quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,
Cic. Lael. 10, 33:praesagia a sole,
Plin. 18, 35, 78, § 341:illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?
Cic. Tusc. 1, 14, 32.—Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:10.tantum laborem capere ob talem filium?
Ter. And. 5, 2, 29:omnes mihi labores fuere quos cepi leves,
id. Heaut. 2, 4, 19:laborem inanem ipsus capit,
id. Hec. 3, 2, 9:ex eo nunc misera quem capit Laborem!
id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;hic potitur gaudia,
id. Ad. 5, 4, 22:satietatem dum capiet pater Illius quam amat,
Plaut. Am. 1, 2, 10:plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,
id. ib. 2, 2, 9:cum illa quacum volt voluptatem capit,
id. ib. prol. 114:angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,
Cic. Lael. 13, 48:quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,
id. Off. 2, 9, 32:laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,
id. Fin. 2, 30, 96:lenire desiderium quod capiebat e filio,
id. Sen. 15, 54:opinione omnium majorem animo cepi dolorem,
id. Brut. 1, 1:itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,
id. ib. 40, 147:ex civibus victis gaudium meritum capiam,
Liv. 27, 40, 9:ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,
id. 5, 20, 2:ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,
id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,
id. ib. 14, 14, 4:ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,
lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:et in futurum etiam metum ceperunt,
Liv. 33, 27, 10:voluptatem animi,
Cic. Planc. 1, 1:malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),
id. Tusc. 4, 31, 66:quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,
Ov. P. 4, 9, 37.—Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):11.edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,
Ter. Hec. 1, 2, 14:numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,
id. ib. 4, 2, 4:sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,
id. Eun. 3, 1, 14:nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,
Cic. Phil. 3, 4, 9:te cepisse odium regni videbatur,
id. ib. 2, 36, 91:Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,
Liv. 1, 6, 3:cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,
id. 40, 21, 2:etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,
id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?
Liv. 27, 13, 2:oblivio deorum capiat pectora vestra,
id. 38, 46, 12:tantane te cepere oblivia nostri?
Ov. Tr. 1, 8, 11:ut animum ejus cura sacrorum cepit,
Liv. 27, 8, 6:hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,
id. 44, 12, 1:tanta meae si te ceperunt taedia laudis,
Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,
Verg. A. 2, 384:infelix, quae tanta animum dementia cepit!
id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:cum subita incautum dementia cepit amantem,
id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,
Liv. 1, 57, 10:ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,
id. 25, 22, 1:tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,
id. 23, 20, 7:senatum metus cepit,
id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):quantus timor socios populi Romani cepisset,
Liv. 43, 11, 9.—Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:II. A.calamitatem,
Cic. Div. 1, 16, 29:detrimenti aliquid in aliqua re,
Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,
Cic. Cat. 1, 2, 4:Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,
Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,
Sall. C. 29, 2 sq.Lit.1.In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:2.parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),
Lucr. 6, 1030:jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,
Ov. M. 1, 344; cf.:terra feras cepit, volucres agitabilis aer,
id. ib. 1, 75:dum tenues capiat suus alveus undas,
id. ib. 8, 558:cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,
id. ib. 5, 324.—Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:B.di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,
Ter. Heaut. 2, 3, 13:qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,
Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;volat vapor ater ad auras,
Verg. A. 7, 466:non tuus hoc capiet venter plus ac meus,
Hor. S. 1, 1, 46:non capit se mare,
Sen. Agam. 487:neque enim capiebant funera portae,
Ov. M. 7, 607:officium populi vix capiente domo,
id. P. 4, 4, 42:si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,
Curt. 7, 8, 12:ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,
Just. 2, 10, 19.—Trop.1.To swallow up, ingulf, take in (rare):2. a.tot domus locupletissimas istius domus una capiet?
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—Affirmatively (rare):b.quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,
Curt. 9, 3, 7:si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,
Quint. 2, 4, 17:dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,
Dig. 40, 12, 15.—With negatives:3.non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),
Cic. Pis. 11, 24:leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,
Lucr. 3, 298:nec capiunt inclusas pectora flammas,
Ov. M. 6, 466:vix spes ipse suas animo capit,
id. ib. 11, 118:ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,
id. ib. 6, 610; cf.:sic quoque concupiscis quae non capis,
Curt. 7, 8, 13:majora quam capit spirat,
id. 6, 9, 11:ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,
id. 3, 12, 20:infirma aetas majora non capiet,
Quint. 1, 11, 13.—Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):4.rimam fissuramque non capit sponte cedrus,
Plin. 16, 40, 78, § 212:molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,
id. 16, 16, 27, § 68:res non capit restitutionem, cum statum mutat,
Dig. 4, 4, 19.—With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):5.nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),
Prud. Apoth. 154:crimina, quae non capiunt indulgeri,
Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):2.sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,
Quint. 11, 1, 45:nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,
id. 2, 6, 2:quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,
Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,
Liv. 9, 17, 14:somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,
id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,I.A taking:II.dominii,
Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio. -
115 Capta
1.căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:I.capsimus,
Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].Lit.A.In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:B.sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,
Plaut. Aul. 1, 1, 9:cape hoc flabellum,
Ter. Eun. 3, 5, 47:cepit manibus tympanum,
Cat. 6, 3, 8:tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,
Verg. A. 2, 717:cape saxa manu, cape robora, pastor,
id. G. 3, 420:flammeum,
Cat. 61, 8:acria pocula,
Hor. S. 2, 6, 69:lora,
Prop. 3 (4), 9, 57:baculum,
Ov. M. 2, 789:colum cum calathis,
id. ib. 12, 475:florem ternis digitis,
Plin. 24, 10, 48, § 81:pignera,
Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:ut is in cavea pignus capiatur togae,
Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:rem pignori,
Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:scutum laeva,
Plin. 33, 1, 4, § 13:capias tu illius vestem,
Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;and of particular weapons: ensem,
Ov. M. 13, 435:tela,
id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:quicum una cibum Capere soleo,
Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:lauti cibum capiunt,
Tac. G. 22.—In partic.1.Of living objects.a. (α).Of persons:(β).oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,
Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,
Cic. Cat. 3, 7, 16:ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,
Caes. B. G. 1, 26:reges capiuntur,
Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,
Liv. 22, 49, 18:quos Byzantii ceperat,
Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:captos ostendere civibus hostes,
Hor. Ep. 1, 17, 33:captus Tarento Livius,
Cic. Brut. 18, 72:servus ex hoste captus,
Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:in captos clementia uti,
Nep. Alcib. 5, 7:inludere capto,
Verg. A. 2, 64:quae sit fiducia capto,
id. ib. 2, 75:ex captorum numero,
Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,
Ter. Heaut. 3, 3, 47.—Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:b.si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,
id. L. L. 8, § 61 Mull.:hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,
Ov. A. A. 1, 763:neque quicquam captum'st piscium,
Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:nisi quid concharum capsimus,
id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:cervum,
Phaedr. 1, 5, 5; cf.:hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,
Verg. G. 4, 396.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:c.quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,
Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:quamvis voluptate capiatur,
id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:quem quidem adeo sua cepit humanitate,
Nep. Alcib. 9, 3:secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,
id. Att. 4, 1:nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,
Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,
Hor. A. P. 362:hunc capit argenti splendor,
id. S. 1, 4, 28:te conjux aliena capit,
id. ib. 2, 7, 46:Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,
Prop. 1, 1, 1:carmine formosae, pretio capiuntur avarae,
Tib. 3, 1, 7:munditiis capimur,
Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;14, 373: amore captivae victor captus,
Liv. 30, 12, 18:dulcedine vocis,
Ov. M. 1, 709; 11, 170:voce nova,
id. ib. 1, 678:temperie aquarum,
id. ib. 4, 344:(bos) herba captus viridi,
Verg. E. 6, 59:amoenitate loci,
Tac. A. 18, 52:auro,
Hor. C. 2, 18, 36:neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,
Cic. Fam. 11, 28, 2:splendore hominis,
id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;nam id concupisti quod numquam videras,
id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:d.sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,
Cic. Ac. 2, 20, 66:injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?
Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:eodem captus errore quo nos,
involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:ne quo errore milites caperentur,
Liv. 8, 6, 16:capere ante dolis Reginam,
Verg. A. 1, 673:captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),
id. ib. 2, 196:ubi me eisdem dolis non quit capere,
Sall. J. 14, 11:adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,
id. C. 14, 5:capi alicujus dolo,
Nep. Dat. 10, 1:dolum ad capiendos eos conparant,
Liv. 23, 35, 2:quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,
Ov. M. 7, 301.—To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):e. (α).tu si me impudicitiae captas, non potes capere,
Plaut. Am. 2, 2, 189:tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),
Cic. Mur. 9, 22:callidus et in capiendo adversario versutus (orator),
id. Brut. 48, 178.—Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):(β).mancus et membris omnibus captus ac debilis,
Cic. Rab. Perd. 7, 21:ipse Hannibal... altero oculo capitur,
loses an eye, Liv. 22, 2, 11:captus omnibus membris,
id. 2, 36, 8:capti auribus et oculis metu omnes torpere,
id. 21, 58, 5:oculis membrisque captus,
Plin. 33, 4, 24, § 83:congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,
Cic. Tusc. 5, 40, 117:si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,
id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:habuit filium captum altero oculo,
Suet. Vit. 6:censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,
Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:lumine,
Ov. F. 6, 204:princeps pedibus captus,
Liv. 43, 7, 5; cf.:captum leto posuit caput,
Verg. A. 11, 830;and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,
id. G. 1, 183.—Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:f.labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,
Cic. Off. 1, 27, 94:vino aut somno oppressi aut mente capti,
id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;rarely mentibu' capti,
Lucr. 4, 1022; so,animo,
Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:captus animi,
Tac. H. 3, 73.— Absol.:virgines captae furore,
Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,
Liv. 39, 13, 12:captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,
id. 8, 18, 11; cf.:capti et stupentes animi,
id. 6, 36, 8.—To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:2.de istac sum judex captus,
Plaut. Merc. 4, 3, 33:Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,
Liv. 3, 71, 2:me cepere arbitrum,
Ter. Heaut. 3, 1, 91:te mihi patronam capio, Thais,
id. Eun. 5, 2, 48:quom illum generum cepimus,
id. Hec. 4, 1, 22; cf.:non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,
make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,
id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,
Gell. 1, 12, 15:jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,
Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,
Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,
Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—Of places.a.To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:b.loca capere, castra munire,
Caes. B. G. 3, 23:castris locum capere,
Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:locum capere castris,
Quint. 12, 2, 5:ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,
Cic. de Or. 2, 72, 294:ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,
Nep. Ages. 6, 2:nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,
Liv. 34, 14, 1:neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,
id. 35, 14, 9:erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,
id. 35, 28, 1:locum cepere paulo quam alii editiorem,
Sall. J. 58, 3:duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,
Dict. Cret. 2, 46; so,of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,
Caes. B. G. 1, 25:tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,
Liv. 7, 26, 5:quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,
Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:tumulum suis cepit,
Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,
Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,
Liv. 1, 6, 4;for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,
id. 9, 43, 20:Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,
Verg. A. 6, 753; 12, 562:ante locum capies oculis ( = eliges),
Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:c.invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,
Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:MACELLAM OPPVGNANDO,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:CORSICAM,
Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,
Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:Troja capta,
Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:urbem opulentissimam,
id. 5, 20, 1:ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,
Cic. Div. 1, 33, 72:castra hostium,
Nep. Dat. 6, 7:concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,
Liv. 42, 63, 6:plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,
id. 28, 39, 10:sedem belli,
Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:oppressa captaque re publica,
Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):3.insulam capere non potuerant,
Caes. B. G. 4, 26 fin.:onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,
id. ib. 4, 36:accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,
id. ib. 5, 23:nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,
id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,
Cic. Sest. 46, 99.—Of things of value, property, money, etc.a.In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:b.AVRVM, ARGENTVM,
Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:de praedonibus praedam capere,
Plaut. Truc. 1, 2, 14:agros de hostibus,
Cic. Dom. 49, 128:ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,
Liv. 4, 48, 2:quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,
Nep. Con. 4, 4:classem,
id. Cim. 2, 2:magnas praedas,
id. Dat. 10, 2:ex hostibus pecuniam,
Liv. 5, 20, 5; cf.:e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,
id. Verr. 2, 4, 58, § 149:signum pulcherrimum Carthagine captum,
id. ib. 2, 4, 38, §82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,
Ter. Eun. 1, 1, 35:cape cedo,
id. Phorm. 5, 8, 57:ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,
Cic. Fin. 5, 25, 74:majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,
id. Agr. 2, 29, 81:te duce ut insigni capiam cum laude coronam,
Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,
Nep. Epam. 3, 4:ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,
id. Att. 7, 2:quoniam formam hujus cepi in me et statum,
assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,
Caes. B. G. 1, 13:regnum Tiberinus ab illis Cepit,
succeeded to, Ov. M. 14, 615.—In particular connections.(α).With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:(β).his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?
Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,
id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:quicquid ab horum quopiam captum est,
id. ib. §27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,
id. ib. 2, 3, 40, §91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?
id. ib. 2, 3, 94, §218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?
id. ib. 2, 3, 30, §71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,
id. Leg. 3, 20, 46:ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,
id. Fin. 2, 16, 54:quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,
id. Clu. 42, 120:nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,
id. Pis. 16, 38:si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,
id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:ab regibus Illyriorum,
Liv. 42, 45, 8:saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,
Tac. A. 3, 67; 4, 31.—Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:(γ).si ex hereditate nihil ceperit,
Cic. Off, 3, 24, 93:qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,
id. Leg. 2, 19, 48:abdicatus ne quid de bonis patris capiat,
Quint. 3, 6, 96:aut non justum testamentum est, aut capere non potes,
id. 5, 14, 16:si capiendi Jus nullum uxori,
Juv. 1, 55:qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,
Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,
ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:C.capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,
Cic. Par. 6, 3, 49:stipendium jure belli,
Caes. B. G. 1, 28:quinquagena talenta vectigalis ex castro,
Nep. Alcib. 9, 4:vectigal ex agro eorum capimus,
Liv. 28, 39, 13:quadragena annua ex schola,
Suet. Gram. 23:si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,
Cato, R. R. 4, 2.—Trop.1.Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):2.metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,
Ter. Eun. 3, 1, 59:honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,
Cic. Sen. 18, 62:ex iis etiam fructum capio laboris mei,
id. Div. 2, 5:ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,
id. Fam. 10, 5, 1:multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,
id. Att. 1, 4, 2:fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,
id. Pis. 14, 31:aliquem fructum dulcedinis almae,
Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:quid ex ea re tandem ut caperes commodi?
Ter. Eun. 3, 5, 25:utilitates ex amicitia maximas,
Cic. Lael. 9, 32:usuram alicujus corporis,
Plaut. Am. prol. 108.—Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:3.gestum atque voltum novom,
Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:figuras Datque capitque novas,
id. ib. 15, 309:formam capit quam lilia,
id. ib. 10, 212; cf.:duritiam ab aere,
id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:radicem capere,
to take root, Cato, R. R. 51:cum pali defixi radices cepissent,
Plin. 17, 17, 27, § 123:siliculam capere,
Varr. R. R. 1, 23, 3:maturitatem capere,
Col. 4, 23, 1:radix libere capit viris,
Plin. 17, 21, 35, § 161:vires cepisse nocendi,
Ov. M. 7, 417:(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,
Plin. 13, 1, 2, § 13.—Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:4.cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,
Plaut. Trin. 3, 2, 24:qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,
Cic. Verr. 1, 17, 52:aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,
id. Phil. 3, 11, 29:consuetudinem exercitationemque,
id. Off. 1, 18, 59:misericordiam,
id. Quint. 31, 97:quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,
Ov. A. A. 2, 346:disciplinam principum,
Plin. Pan. 46. —With dat.:quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,
Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:5.nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,
Plaut. Bacch. 3, 3, 34:o Geta, provinciam Cepisti duram,
Ter. Phorm. 1, 2, 23:in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,
took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:consulatum,
id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:honores,
Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:imperium,
id. Claud. 10:magistratum,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:magistratus,
Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:capiatque aliquis moderamina (navis),
Ov. M. 3, 644:rerum moderamen,
id. ib. 6, 677:pontificatum maximum,
Suet. Vit. 11:rem publicam,
Sall. C. 5, 6:neve cui patrum capere eum magistratum liceret,
Liv. 2, 33, 1:ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,
id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,
Liv. 7, 1, 2.—In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:6.augurium ex arce,
Liv. 10, 7, 10:augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,
Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:omen,
Cic. Div. 1, 46, 104:in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,
Liv. 9, 4, 1:rursus impetu capto enituntur,
id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,
Cic. Leg. 1, 3, 8:experimentum eorum inversa manu capitur,
Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):nec vestra capit discordia finem,
Verg. A. 10, 106:fugam,
to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:ad impetum capiundum modicum erat spatium,
Liv. 10, 5, 6; cf.:expeditionis Germanicae impetum cepit,
suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:ea pars artis, ex qua capere initium solent,
Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,
Caes. B. G. 1, 1:a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,
Cic. Leg. 2, 3, 7.—Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:7.si occassionem capsit,
Plaut. Ps. 4, 3, 6:si lubitum fuerit, causam ceperit,
Ter. And. 1, 3, 8:quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,
Ter. Phorm. 5, 4, 9:si satis commode tempus ad te cepit adeundi,
Cic. Fam. 11, 16, 1.—Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:8.quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,
Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,
Caes. B. G. 7, 35:hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,
Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:conjecturam capere,
Cic. Div. 1, 57, 130:nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,
Plaut. Merc. 2, 3, 12:capti consili memorem mones,
id. Stich 4, 1, 72:quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,
Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:temerarium consilium,
Liv. 25, 34, 7:tale capit consilium,
Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,
Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:subito consilium cepi, ut exirem,
Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):legionis opprimendae consilium capere,
Caes. B. G. 3, 2:obprimundae reipublicae consilium cepit,
Sall. C. 16, 4.—With sibi:si id non fecisset, sibi consilium facturos,
Caes. B. C. 2, 20:ut ego rationem oculis capio,
Plaut. Ps. 2, 2, 2:cepi rationem ut, etc.,
Ter. Heaut. 5, 2, 11.—Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:9.ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,
Cic. Phil. 11, 2, 5:quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,
Cic. Lael. 10, 33:praesagia a sole,
Plin. 18, 35, 78, § 341:illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?
Cic. Tusc. 1, 14, 32.—Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:10.tantum laborem capere ob talem filium?
Ter. And. 5, 2, 29:omnes mihi labores fuere quos cepi leves,
id. Heaut. 2, 4, 19:laborem inanem ipsus capit,
id. Hec. 3, 2, 9:ex eo nunc misera quem capit Laborem!
id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;hic potitur gaudia,
id. Ad. 5, 4, 22:satietatem dum capiet pater Illius quam amat,
Plaut. Am. 1, 2, 10:plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,
id. ib. 2, 2, 9:cum illa quacum volt voluptatem capit,
id. ib. prol. 114:angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,
Cic. Lael. 13, 48:quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,
id. Off. 2, 9, 32:laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,
id. Fin. 2, 30, 96:lenire desiderium quod capiebat e filio,
id. Sen. 15, 54:opinione omnium majorem animo cepi dolorem,
id. Brut. 1, 1:itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,
id. ib. 40, 147:ex civibus victis gaudium meritum capiam,
Liv. 27, 40, 9:ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,
id. 5, 20, 2:ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,
id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,
id. ib. 14, 14, 4:ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,
lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:et in futurum etiam metum ceperunt,
Liv. 33, 27, 10:voluptatem animi,
Cic. Planc. 1, 1:malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),
id. Tusc. 4, 31, 66:quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,
Ov. P. 4, 9, 37.—Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):11.edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,
Ter. Hec. 1, 2, 14:numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,
id. ib. 4, 2, 4:sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,
id. Eun. 3, 1, 14:nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,
Cic. Phil. 3, 4, 9:te cepisse odium regni videbatur,
id. ib. 2, 36, 91:Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,
Liv. 1, 6, 3:cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,
id. 40, 21, 2:etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,
id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?
Liv. 27, 13, 2:oblivio deorum capiat pectora vestra,
id. 38, 46, 12:tantane te cepere oblivia nostri?
Ov. Tr. 1, 8, 11:ut animum ejus cura sacrorum cepit,
Liv. 27, 8, 6:hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,
id. 44, 12, 1:tanta meae si te ceperunt taedia laudis,
Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,
Verg. A. 2, 384:infelix, quae tanta animum dementia cepit!
id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:cum subita incautum dementia cepit amantem,
id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,
Liv. 1, 57, 10:ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,
id. 25, 22, 1:tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,
id. 23, 20, 7:senatum metus cepit,
id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):quantus timor socios populi Romani cepisset,
Liv. 43, 11, 9.—Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:II. A.calamitatem,
Cic. Div. 1, 16, 29:detrimenti aliquid in aliqua re,
Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,
Cic. Cat. 1, 2, 4:Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,
Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,
Sall. C. 29, 2 sq.Lit.1.In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:2.parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),
Lucr. 6, 1030:jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,
Ov. M. 1, 344; cf.:terra feras cepit, volucres agitabilis aer,
id. ib. 1, 75:dum tenues capiat suus alveus undas,
id. ib. 8, 558:cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,
id. ib. 5, 324.—Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:B.di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,
Ter. Heaut. 2, 3, 13:qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,
Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;volat vapor ater ad auras,
Verg. A. 7, 466:non tuus hoc capiet venter plus ac meus,
Hor. S. 1, 1, 46:non capit se mare,
Sen. Agam. 487:neque enim capiebant funera portae,
Ov. M. 7, 607:officium populi vix capiente domo,
id. P. 4, 4, 42:si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,
Curt. 7, 8, 12:ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,
Just. 2, 10, 19.—Trop.1.To swallow up, ingulf, take in (rare):2. a.tot domus locupletissimas istius domus una capiet?
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—Affirmatively (rare):b.quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,
Curt. 9, 3, 7:si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,
Quint. 2, 4, 17:dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,
Dig. 40, 12, 15.—With negatives:3.non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),
Cic. Pis. 11, 24:leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,
Lucr. 3, 298:nec capiunt inclusas pectora flammas,
Ov. M. 6, 466:vix spes ipse suas animo capit,
id. ib. 11, 118:ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,
id. ib. 6, 610; cf.:sic quoque concupiscis quae non capis,
Curt. 7, 8, 13:majora quam capit spirat,
id. 6, 9, 11:ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,
id. 3, 12, 20:infirma aetas majora non capiet,
Quint. 1, 11, 13.—Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):4.rimam fissuramque non capit sponte cedrus,
Plin. 16, 40, 78, § 212:molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,
id. 16, 16, 27, § 68:res non capit restitutionem, cum statum mutat,
Dig. 4, 4, 19.—With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):5.nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),
Prud. Apoth. 154:crimina, quae non capiunt indulgeri,
Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):2.sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,
Quint. 11, 1, 45:nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,
id. 2, 6, 2:quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,
Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,
Liv. 9, 17, 14:somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,
id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,I.A taking:II.dominii,
Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio. -
116 peto
pĕto, īvi and ĭi, ītum, 3 ( perf. petīt, Verg. A. 9, 9;I.Ov F. 1, 109: petisti,
Cic. Cat. 1, 5, 11; Verg. A. 4, 100; 12, 359:petistis,
Auct. Her. 4, 15, 22:petissem,
Cic. Verr. 1, 55, 145; Ov. M. 5, 26; Liv. 30, 25, 2:petisse,
Cic. Quint. 11, 37; id. Verr. 2, 4, 63, § 140; Ov. [p. 1365] M. 9, 623; cf. Neue, Formenl. 2, 516 sq.), v. a. [Sanscr. root pat-, to fall upon, fly, find; Gr. pet- in piptô (pi-petô), to fall; cf. Lat. impetus and in petomai, to fly; cf. Lat. penna, acci-pit-er, etc.; the root of piptô, and therefore orig. to fall, fall upon; hence, to endeavor to reach or attain any thing].To fall upon any thing.A.Lit.1.In a hostile sense, to rush at, attack, assault, assail; to let fly at, aim a blow at, thrust at, etc. (class.; cf.:2.invado, aggredior): gladiatores et vitando caute, et petendo vehementer,
Cic. Or. 68, 228:cujus latus mucro ille petebat,
id. Lig. 3, 9:non latus aut ventrem, sed caput et collum petere,
to thrust at, id. Mur. 26, 52:aliquem spiculo infeste,
Liv. 2, 20:aliquem mālo,
to throw an apple at any one, Verg. E. 3, 64:alicui ungue genas,
Ov. A. A. 2, 452:aliquem saxis, id. de Nuce, 2: aprum jaculis,
Suet. Tib. 72:aëra disco,
Hor. S. 2, 2, 13:bello Penatìs,
Verg. A. 3, 603:armis patriam,
Vell. 2, 68, 3.—Without the notion of hostility: petere collum alicujus amplexu, to fall upon one's neck, to embrace one, M. Cael. ap. Quint. 4, 2, 124.—Esp. freq., to seek, to direct one's course to, to go or repair to, to make for, travel to a place:II.grues loca calidiora petentes,
Cic. N. D. 2, 49, 125:Cyzicum,
id. Fam. 14, 4, 3:Dyrrhachium,
id. Planc. 41, 97:naves,
to seek, take refuge in their ships, Nep. Milt. 5, 5:caelum pennis,
to fly, Ov. F. 3, 457:Graiis Phasi petite viris,
visited by the Greeks, id. P. 4, 10, 52:Metellus Postumium ad bellum gerendum Africam petentem,... urbem egredi passus non est,
attempting to go, starting, Val. Max. 1, 1, 2.— Transf., of things, to proceed or go towards:campum petit amnis,
Verg. G. 3, 522:mons petit astra,
towers toward the stars, Ov. M. 1, 316: aliquem, to seek, go to a person:reginam,
Verg. A. 1, 717:ut te supplex peterem, et tua limina adirem,
id. ib. 6, 115: aliquid in locum or ad aliquem, to go to a place or person for something, to go in quest of, go to fetch:visum est tanti in extremam Italiam petere Brundisium ostreas,
to go to Brundisium for oysters, Plin. 9, 54, 79, § 169:myrrham ad Troglodytas,
id. 12, 15, 33, § 66:harena ad Aethiopas usque petitur,
id. 36, 6, 9, § 51:collis, in quem vimina petebantur,
id. 16, 10, 15, § 37:quaeque trans maria petimus,
fetch, id. 19, 4, 19, §§ 58, 52.—Trop.A.To attack, assail one with any thing (class.):B. 1.aiiquem epistulā,
Cic. Att. 2, 2, 2:aliquem fraude et insidiis,
Liv. 40, 55:aliquem falsis criminibus,
Tac. A. 4, 31.—In gen.:2.ita petit asparagus,
Varr. R. R. 1, 23:ex iis tantum, quantum res petet, hauriemus,
Cic. de Or. 3, 31, 123:aliquem in vincula,
Quint. 7, 1, 55:aliquem ad supplicium,
id. 7, 6, 6: poenas ab aliquo, to seek satisfaction from or revenge one's self on any one. ut poenas ab optimo quoque peteret sui doloris, Cic. Att. 1, 16, 7:ut merito ab eā poenas liberi sui petere debuerint,
Quint. 3, 11, 12.—In partic.a.To demand or claim at law, to bring an action to recover, to sue for any thing (syn.:b.postulo): causam dicere Prius unde petitur... Quam ille qui petit,
Ter. Eun. prol. 11:qui per se litem contestatur, sibi soli petit,
Cic. Rosc Com. 18, 53: aliquando cum servis Habiti furti egit;nuper ab ipso Habito petere coepit,
id. Clu. 59, 163:qui non calumniā litium alienos fundos, sed castris, exercitu, signis inferendis petebat,
id. Mil. 27, 74.—To beg, beseech, ask, request, desire, entreat (syn.: rogo, flagito, obsecro); constr with ab and abl. of pers. (cf. infra); ante- and postclass., with acc. of pers.:(β).vos volo, vos peto atque obsecro,
Plaut. Curc. 1, 2, 60; freq. with ut:a te etiam atque etiam peto atque contendo, ut, etc.,
Cic. Fam. 13, 1, 5:peto quaesoque, ut, etc.,
id. ib. 5, 4, 2:peto igitur a te, vel, si pateris, oro, ut,
id. ib. 9, 13, 3:petere in beneficii loco et gratiae, ut,
id. Verr 2, 3, 82, § 189:petere precibus per litteras ab aliquo, ut,
id. Sull. 19, 55:pacem ab aliquo,
Caes. B. G. 2, 13:opem ab aliquo,
Cic. Tusc. 5, 2, 5:vitam nocenti,
Tac. A. 2, 31:petito, ut intrare urbem liceret,
Just. 43, 5, 6.—Also, with id or illud, and ut, etc.: illud autem te peto, ut, etc., Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 2.—With obj.-clause (mostly poet.):arma umeris arcumque animosa petebat Ferre,
Stat. Achill. 1, 352; cf.: cum peteret (solum) donari quasi proprio suo deo, Suet. Aug. 5: petit aes sibi dari eis artous, Gell. 9, 2, 1.—De aliquo (for ab aliquo), to beg or request of one (post-class.):si de me petisses, ut, etc.,
Dig. 13, 6, 5.—Ab aliquo aliquid alicui, to beg a thing of one person for another (class.):M. Curtio tribunatum a Caesare petivi,
Cic. Q. Fr. 2, 15, 3: ab aliquo pro aliquo petere, to intercede for:in eorum studiis, qui a te pro Ligario petunt,
Cic. Lig. 10, 31.—With ex and abl. pers. (v. infra d.):eum petit litteris, ut ad Britanniam proficisceretur,
Capitol. Pertin. 3, 5; Eutr. 2, 24.—Hence, pĕtītum, i, n., a prayer, desire, request, entreaty, Cat. 68, 39.—Polit. t. t., to apply or solicit for an office, to be a candidate for office (different from ambire, to go about among the people to collect their votes, to canvass, which took place after the petitio):c.nemo est ex iis, qui nunc petunt, qui, etc.,
Cic. Att. 1, 1, 2:consulatum,
id. Phil. 2, 30, 76:praeturam,
id. Verr. 1, 8, 23; Liv. 1, 35.—To solicit a person, to seek to possess, to woo:d.libidine sic accensa (Sempronia) ut viros saepius peteret quam peteretur,
Sall. C. 25, 3:cum te tam multi peterent, tu me una petisti,
Prop. 3, 13, 27:formosam quisque petit,
id. 3, 32, 4:multi illam petiere,
Ov. M. 1, 478; cf.: quae tuus Vir petet, cave, ne neges;Ne petitum aliunde eat,
Cat. 61, 151.—To endeavor to obtain or pursue, to seek, strive after any thing, Plaut. Ep. 1, 2, 40:e.fugā salutem petere,
Nep. Hann. 11, 4:praedam pedibus,
Ov. M. 1, 534:gloriam,
Sall. C. 54, 5:eloquentiae principatum,
Cic. Or. 17, 56:sanguinis profusio vel fortuita vel petita,
intentional, designed, produced by artificial means, Cels. 2, 8.—With inf.:bene vivere,
Hor. Ep. 1, 11, 29:victricemque petunt dextrae conjungere dextram,
Ov. M. 8, 421; 14, 571:conubiis natam sociare Latinis,
Verg. A. 7, 96:aliquem transfigere ferro,
Mart. 5, 51, 3.—With ex and abl., over, in the case of:ex hostibus victoriam petere,
Liv. 8, 33, 13:supplicium ex se, non victoriam peti,
id. 28, 19, 11:imperium ex victis hostibus populum Romanum petere,
id. 30, 16, 7.—To fetch any thing:f.qui argentum petit,
Plaut. Ep. 1, 1, 53:cibum e flammā,
Ter. Eun, 3, 2, 38:altius initium rei demonstrandae,
Cic. Caecin. 4, 10:aliquid a Graecis,
id. Ac. 1, 2, 8:a litteris exiguam doloris oblivionem,
to obtain, id. Fam. 5, 15, 4:suspirium alte,
to fetch a deep sigh, Plaut. Cist. 1, 1, 57; cf.:latere petitus imo spiritus,
Hor. Epod. 11, 10; and:gemitus alto de corde petiti,
Ov. M. 2, 622:haec ex veteri memoriā petita,
Tac. H. 3, 5, 1.—To take, betake one's self to any thing:g.iter a Vibone Brundisium terrā petere contendi,
Cic. Planc. 40, 96:diversas vias,
Val. Fl. 1, 91:alium cursum,
to take another route, Cic. Att. 3, 8, 2:aliam in partem petebant fugam,
betook themselves to flight, fled, Caes. B. G. 2, 24.— -
117 загрузка неиспользуемых производственных мощностей
1. absorption of idle capacities2. absorption of idle capasitiesрезервная мощность; неиспользуемая мощность — idle capacity
Русско-английский большой базовый словарь > загрузка неиспользуемых производственных мощностей
-
118 перед
1. prior to2. in the face3. before; in front ofиметь перед собой всю жизнь; — to have the world before one
4. frontперед; впереди — in front of
5. ere6. in front ofАнтонимический ряд:1. за; зад2. зада; заду; зады -
119 условия эксплуатации
1. working conditionусловия эксплуатации; рабочие условия — service conditions
2. operation condition3. service conditions4. environment5. external environment6. operation conditions7. working conditionsРусско-английский большой базовый словарь > условия эксплуатации
-
120 step
[step]1. noun1) one movement of the foot in walking, running, dancing etc:خُطْوَهwalking with hurried steps.
2) the distance covered by this:على بُعْد خُطْوَهThe restaurant is only a step (= a short distance) away.
وَقْع الخُطوَهI heard (foot) steps.
4) a particular movement with the feet, eg in dancing:خُطْوَه، دَقَّة القَدَم في الرَّقْصThe dance has some complicated steps.
5) a flat surface, or one flat surface in a series, eg on a stair or stepladder, on which to place the feet or foot in moving up or down:Mind the step!
دَرَجَهShe was sitting on the doorstep.
6) a stage in progress, development etc:مَرْحَلَه، طَوْرHis present job is a step up from his previous one.
That would be a foolish/sensible step to take
إجْراء، حَرَكَهI shall take steps to prevent this happening again.
2. verb– past tense, past participle steppedto make a step, or to walk:يَخْطوShe stepped briskly along the road.
См. также в других словарях:
flight — W2S3 [flaıt] n ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(travel)¦ 2¦(flying)¦ 3¦(movement through air)¦ 4¦(stairs)¦ 5¦(escape)¦ 6 flight of fancy/imagination/fantasy 7¦(birds)¦ ▬▬▬▬▬▬▬ [: Old English; Origin: flyht] 1.) … Dictionary of contemporary English
flight — [ flaıt ] noun *** ▸ 1 moving through air ▸ 2 trip through air/space ▸ 3 (bird) movement in air ▸ 4 an attempt to escape ▸ 5 set of stairs ▸ + PHRASES 1. ) uncount the act or process of moving through the air, or the ability to move through the… … Usage of the words and phrases in modern English
flight — noun 1 trip by air; plane making a flight ADJECTIVE ▪ round trip (AmE) ▪ The first prize is a round trip flight to Rio. ▪ inbound, return ▪ The return flight was held up by six hours … Collocations dictionary
flight — flight1 /fluyt/, n. 1. the act, manner, or power of flying. 2. the distance covered or the course taken by a flying object: a 500 mile flight; the flight of the ball. 3. a trip by an airplane, glider, etc. 4. a scheduled trip on an airline: a 5 o … Universalium
flight — /flaIt/ noun 1 TRAVEL (C) a journey in a plane or space vehicle: It s an hour s flight to Paris from here. 2 PLANE (C) a plane making a particular journey: TWA Flight 284 | call a flight (=tell people the plane is ready to leave): I ve got to run … Longman dictionary of contemporary English
Flight to Varennes — The Flight to Varennes (June 20 21, 1791) was a significant episode in the French Revolution during which King Louis XVI of France and his immediate family were unsuccessful in their attempt to escape, disguised as the servants of a Russian… … Wikipedia
Flight of the Conchords (TV series) — Flight of the Conchords Genre Musical Comedy Created by James Bobin Jemaine Clement Bre … Wikipedia
Flight 29 Down — Format Action/Adventure Teen drama Created by Stan Rogow D. J. MacHale Writte … Wikipedia
Flight 19 — Artist s depiction of five Avengers. Occurrence summary Date December 5, 1945 … Wikipedia
Flight 93 National Memorial — IUCN Category V (Protected Landscape/Seascape) … Wikipedia
Flight (opera) — Flight is an English opera in two acts, with music by Jonathan Dove and libretto by April De Angelis. The work was commissioned by Glyndebourne Opera and premiered on 24 September 1998 by Glyndebourne Touring Opera. The first US performance was… … Wikipedia