wie+h

adv və cj necə, nə vasitə ilə; \wie alt ist er? onun neçə yaşı var?; \wie dem auch sei! hər necə olsa da!

vi (s) 1. gəlmək; gəlib çıxmaq; er kommt wie gerufen o lap yerində gəlib çıxır; in den Sinn \kommen fikrə gəlmək; zu sich \kommen özünə gəlmək; 2. getmək; dalınca getmək; 3. əmələ gəlmək, baş vermək; das durfte nicht \kommen bu olmamalı idi; das kommt wohl bisweilen belə şeylər olur; woher / wie kommt es, daß… 1) necə olur ki…; 2) nədən baş vermişdir ki…; 4. yayılmaq, gəlmək (səs); 5. (inf + zu) məlum olmaq, aşkar olmaq; es kam oben zu liegen bu yuxarıda imiş; neben j-m zu sitezen* \kommen kimləsə yanaşı olmaq; auf j-n sprechen* \kommen kiminsə haqqında danışmaq; hoch / teuer zu stehen* \kommen baha başa gəlmək; 6. (part II ilə): (an)gefahren \kommen gəlmək (miniklə); angelaufen \kommen qaçaraq gəlmək; 7. \kommen lassen çağırtdırmaq; yol vermək, icazə vermək; dahin darf man es nicht \kommen lassen buna yol vermək olmaz; 8. j-m grob \kommen kiməsə kobud cavab vermək; das kommt mir unerwartet mən bunu gözləmirdim; so mußt du mir nicht \kommen! mənimlə belə rəftar etmək olmaz; hart einander \kommen birisilə toqquşmaq; plötzlich auf etw. (A) anderes \kommen danışığı birdən başqa səmtə yönəltmək; 9. payına düşmək; es \kommen auf jeden 100 Rubel hər adama 100 manat düşür; auf j-n nichts \kommen lassen bir kəs haqqında pis şey danışmağa qoymamaq; 10. j-m /einer Sache auf die Spur \kommen kiminsə (nəyinsə) izinə düşmək; 11. damit kommst du nicht weit beləliklə heç bir şeyə nail ola bilməzsən; das ist an den rechten Mann gekommen bu, yaxşı adamın əlinə düşüb; an den Tag \kommen aşkar olmaq, üzə çıxmaq; an die Reihe \kommen növbədə (sırada) olmaq; außer Atem \kommen tövşümək, təngnəfəs olmaq; außer Fassung /aus der Fassung\kommen özünü itirmək, özündən çıxmaq; auseinander \kommen ayrılmaq, görüşüb ayrılmaq; aus dem Sinn \kommen yadından çıxmaq; ein Unglück kam über mich mənə bədbəxtlik üz verdi; um etw. (A)\kommen nədənsə məhrum olmaq; nicht vom Fleck / von der Stelle \kommen yerindən tərpənməmək; von Sinnen \kommen ağlını itirmək, başını itirmək; ich bin nicht dazu gekommen mənim vaxtım yox idi; mən çatdıra bilmədim; es war dazu gekommen iş o yerə çatdı ki; wie \kommen Sie dazu? siz necə cürət edirsiniz?; zu Atem \kommen cürətlənmək, ürəklənmək; zur Besinnung \kommen özünə gəlmək; zu nichts \kommen heç bir şeyə nail olmamaq; zu Kräften \kommen bax: Kraft; zum Ausdruck \kommen ifadə olunmaq; wie es gerade kommt! imkan daxilində; ◊ Kommt Zeit, kommt Rat ata. söz. ≅ Ölmərik/yaşayarıq, görərik; Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır

m (9) zool. quzğun, qarğa; gefräßig wie ein \Rabe qarğa kimi acgöz; schwarz wie ein \Rabe qarğa kimi qara; er stiehlt wie ein \Rabe o, əlinə keçəni çırpışdırır; dich werden die \Raben fressen sən qarğayemi olacaqsan (dar ağacından asılacaqsan); ◊ alt wie ein \Rabe çox qoca; weißer \Rabe ala qarğa (başqalarından seçilən / fərqlənən insan)

n (5) yumurta; weich gekochtes \Ei ilıq yumurta; hart gekochtes \Ei bərk bişmiş yumurta; ◊ wie aus dem \Ei geschält / gepellt təptəzə geyinmiş; iynədənçıxma paltar geyinmiş; sie gleichen sich wie ein \Ei dem andern ≅ onlar bir-birinə çox oxşayır, elə bil bir almadır yarı bölünüblər; wie auf \Eiern gehen* addım atmağa qorxmaq, ehtiyatlı hərəkət etmək; sanki çiy yumurta üstdə gəzmək

f (3) inək; ◊ dastehen* wie die \Kuh vor dem neuen Tor ≅ gözünü mal kimi döymək; Man wird alt wie ene \Kuh und lernt noch immer was dazu ata. söz. ≅ Yüz yaşa, yüz öyrən; Soviel von etw. verstehen*, wie die \Kuh vom Sonntag ≅ Eşşək nə bilir, zəfəran nədir

vi (s) durmaq; olmaq; auf eigenen Füßen \steh(e)n məc. müstəqil olmaq; mir standen die Haare zu Berge məc. tüklərim biz-biz oldu; ich weiß nicht, wo mir der Kopf steht başımı itirmişəm; der Hafer steht gut yulaf yaxşı cücərib / boy atıb; j-m zur Verfügung \steh(e)n kiminsə ixtiyarında / sərəncamında olmaq; j-m nahe \steh(e)n kiməsə yaxın olmaq / yaxınlıq etmək; für etw. \steh(e)n nəyəsə cavabdeh olmaq; j-m im Wege \steh(e)n kiməsə əngəl törətmək, mane olmaq; in Arbeit \steh(e)n işləmək; wie geht’s, wie steht’s işlər necədir?, wie steht es? (mit D, um A) işlər nə haldadır / vəziyyətdədir; seinen Mann \steh(e)n məc. adını batırmamaq; j-m Rede und Antwort \steh(e)n kiməsə cavab vermək; im Begriffe \steh(e)n niyyət etmək, nəyinsə niyyətində olmaq; das Kleid steht dir gut paltar sənə yaxşı yaraşır; sich gut \steh(e)n yaxşı mədaxili olmaq; təmin olunmaq; sich mit j-m gut \steh(e)n kimləsə yaxşı münasibətdə olmaq; nach etw. \steh(e)n nəyəsə can atmaq; es steht zu wünschen yaxşı olardı, … arzu olunur; es steht dir frei nəsə sənin ixtiyarına verilir, özün bilərsən

m (1) ildırım; wie ein \Blitz aus heiterem Himmel məc. yuxuya da gələ bilməyən; wie der \Blitz! ildırım kimi!, ildırım sürəti ilə

n (5) 1. kitab; das \Buch aufschlagen kitabı açmaq; in einem \Buch blättern kitabı vərəqləmək; das \Buch ist vergriffen kitabın bütün tirajı satılıb; \Buch / Bücher führen tic. haqq-hesab aparmaq; 2. kağız topu; zwei \Buch Papier iki top kağız; er kann reden wie ein \Buch o elə danışır, elə bil oxuyur; ein Schüler, wie er im \Buch steht yaxşı, nümunəvi şagird

I vt 1. adlandırmaq, adını demək; j-n willkommen \heißen kiməsə xoşgəldin demək; 2. əmr etmək, hökm etmək; er heißt ihn schweigen* ona susmağı əmr edir; II vi adlanmaq; demək; wie heißt er? onun adı nədir? wie heißt das auf deutsch? bu almanca necədir?; das heißt (d.h.) yəni; was soll das \heißen? bu nə deməkdir?; das heißt also, daß … bu o deməkdir ki…; das will schon (etwas) \heißen! bunun da əhəmiyyəti az deyil; III vimp: es heißt… deyirlər ki…; hier heißt es aufgepaßt burada ehtiyatlı (sayıq) olmaq lazımdır; hier heißt es entweder – oder burada ikisindən birini seçmək lazımdır; ya… (o), ya… (bu)

n (5) 1. dana, buzov; 2. özünü uşaq kimi aparan yaşlı insan; Augen machen wie ein (ab)gestochenes \Kalb gözlərini bərəltmək; mutwillig sein wie ein \Kalb, das \Kalb austreiben dəli dana kimi atlanıbdüşmək; das \Kalb ins Auge schlagen kiminsə xətrinə dəymək, kimisə pərt etmək; mit fremdem \Kalb pflügen ilanı seyid Əhməd əliylə tutmaq; Das \Kalb will klüger sein als die Kuh Bugünkü sərçə dünənkinə civciv öyrədir

f (11) 1. pişik; 2. tex. ağırlıq qaldıran mexanizmdə arabacıq; 3. pul kisəsi; ◊ das ist für die Katz’ bu nahaq yerə çəkilən zəhmətdir; die \Katze im Sack kaufen bir şeyi yoxlamadan/kor-koranə almaq; die \Katze aus dem Sack lassen sirri açıb söyləmək; die \Katze trägt es am Schwanze fort bu, tük kimi yüngüldür; bu çox azdır; das macht der \Katze keinen Buckel bununla zərər artmaz; Er fällt immer auf die Füße wie die \Katze ≅ O, sudan həmişə quru çıxır/Pişik kimi arxasını yerə vermir; wie die \Katzen um den heißen Brei gehen işə nədən başlamağı bilməmək; wo die \Katzen und Eulen einander gute Nacht sagen ≅ dan. dünyanın o başında; cəhənnəmin qurtaran yerində; Die \Katze läßt das Mausen nicht ≅ ata. söz. Canavarı necə bəsləsən də yenə gözü meşədədir; Pişiyin peşəsi siçan tutmaqdır; Vögel, die zu früh singen, holt die \Katze sevinməkdən qabaq axırını gözlə

f (11) bot. ayıpəncəsi (bitki), qızılyarpaq; sich wie eine \Klette an j-n hängen məc. kiməsə qır-saqqız olub yapışmaq; er ist wie eine \Klette ondan yaxa qurtarmaq çətindir

f (3) gecə; bei \Nacht, des \Nachts, in der \Nacht gecə vaxtı(nda), gecə; ◊ bei \Nacht und Nebel gecə qaranlığında, gizlicə; die \Nacht bricht herein / es wird \Nacht gecə düşür; qaranlıqlaşır; es wurde ihr \Nachtvor den Augen onun gözlərinə qaranlıq çökdü; finster / schwarz wie die \Nacht gecənin özü kimi qaranlıq; gute \Nacht! gecəniz xeyrə qalsın!; sie ist häßlich wie die \Nacht o, gecənin özü kimi çirkindir; eine gute \Nacht haben yaxşı yatmaq (daha çox xəstə barədə); durch \Nacht und Graus dəhşətlərdən keçib gedərək; kirpiyi ilə od götürə-götürə; in der \Nacht des Wahnsinns versinken* ağlını itirmək; über \Nacht 1) bu gündən sabaha; 2) birdən, qəflətən; über \Nacht bleiben gecələmək; zur \Nacht essen şam etmək; ◊ den Tag zur \Nacht und die \Nacht zum Tage machen gecəni gündüzə qatmaq; Ğber \Nacht kommt Rat ata. söz. Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır; Je dunkler die \Nacht je schöner der Tag ata söz. Hər zülmət gecənin bir aydın gündüzü var

vi və vt 1. qışqırmaq; 2. çağırmaq; Sie kommen wie gerufen siz lap məqamında gəldiniz; das kommt wie gerufen! bu lap yerində oldu!; um Hilfe \rufen köməyə çağırmaq; den Arzt \rufen həkim çağırmaq; wieder ins Leben \rufen yenidən canlandırmaq; sich (D) etw. (A) ins Gedächtnis \rufen nəyisə xatırlamaq; j-m etw. (A) ins Gedächtnis \rufen nəyisə kiminsə yadına salmaq

vt 1. demək; man sagt … deyirlər …; wie gesagt deyildiyi kimi; necə deyərlər; gelinde gesagt yumşaq deyilsə; es ist nicht zuviel gesagt şişirtmədən demək olar ki …; es ist nicht zu \sagen wie … ifadə etmək çətindir ki …; wenn ich so \sagen darf əgər belə demək mümkünsə; so zu \sagen belə ki, deməli necə deyərlər; offen gesagt açığını desək; gesagt - getan! söz verdin, əməl et!; deyildi – qurtardı! Ich habe mir \sagen lassen* eşitmişəm, mənə deyiblər; lassen Sie das gesagt sein! bunu yadınızda saxlayın, bunu unutmayın! (hədə); lassen Sie sich etw. \sagen mənə qulaq asın; was Sie \sagen! nə danışırsınız?! im Vertrauen gesagt öz aramızda qalsın; mit Verlaub zu \sagen demək ayıb olmasın; ◊ sage und schreibe hərfiyyən, sözbəsöz; 2. göstərmək, bildirmək, ifadə etmək; das hat nichts zu \sagen bunun heç bir mənası yoxdur; das will nicht viel \sagen bu əhəmiyyətsiz şeydir; er hat hier viel zu \sagen onun burada böyük hörməti var

n (2) 1. qoyun; kleines \Schaf quzu; sanft wie ein \Schaf quzu kimi məsum; dumm wie ein \Schaf qoyun kimi qanmaz; 2. məc. axmaq; er ist ein rechtes \Schaf o, xalis qoyundur; ◊ das schwarze \Schaf məc. sürüdən azmış qoyun; die \Schafe von den Böcken scheiden məc. qoyunu qoyun ayağından, keçini keçi ayağından (yaxşını yamandan ayırmaq); Ein raudiges \Schaf steckt die ganze Herde ata. söz. Bir naxırın adını bir dana batırar; Wer sich zum \Schafe mach, den fressen die Wölfe ata. söz. Özünü qoyun sayan qurda yem olar

a üfunətli; qoxumuş; ◊ Wie \abgestanden ist diese Weisheit! Bu həqiqət necə də köhnəlmişdir!

I f bax: Alb I

II m (1) 1. qarabasma; təngnəfəslik; es lag mir wie ein \Alp auf der Brust bu məni lap incidirdi, bu mənə çox əziyyət verirdi; 2. mif. süpürgəsaqqal, palazqulaq, xortdan

a 1. qoca; köhnə, qədim; əvvəlki; \alt und jung qocalı-cavanlı, qocası və cavanı, hamı; beim \alten bleiben əvvəlki fikrində qalmaq; es beim \alten lassen olduğu kimi saxlamaq; es ist die \alt Geschichte! məlum bir şey!; adi bir hadisə! (ancaq die Alte Geschichte qədim tarix); die Alte Welt 1) tar. qədim dünya; 2) köhnə dünya (Avropa, Asiya, Afrika); das \alte Testament din. Yeni Öyüd (Əhdi-Ətiq), İncil \alter Kram cır-cındır; \alten Stils köhnə təqvimlə; seit \alten Zeiten qədim zamanlardan, ta qədimdən; 2.: wie \alt sind Sie? sizin neçə yaşınız var?; ich bin 20 Jahre \alt mənim iyirmi yaşım var; wir sind gleich \alt biz həmyaşıq; \altwerden qocalmaq ◊ j-n zum \alten Eisen werfen məc. bir kəsi işdən kənar etmək; mein \alter Herr (tələbə jarq.) atam; meine \alte Dame anam; \alte Schachtel nifr. küpəgirən qarı, kaftar; immer die \alte Leier çalınmış bayatı, çoxdan məlum olan şey; das ist für den \alten Fritzen nəticəsiz zəhmət; er ist immer der \alte o heç dəyişilməyib; auf seine \alten Tage qocalıqda; Jung gewohnt, alt getan ata. söz. südlə gələn, sümüklə gedər; \alter Freund, \altes Haus dan. qoca, dost, dostum (müraciətdə); \alter Mann geol. köhnə mədən

a: der (die, das) \and(e)re, die \and(e)re n başqa, o biri; ikinci; qalan; einer nach dem \and(e)ren bir-birinin dalınca; nichts \and(e)res als… -dan, -dən başqa şey deyil; unter \and(e)rem yeri gəlmişkən; j-n eines \and(e)ren belehren kiməsə qulaqburması vermək, kiminsə başına ağıl qoymaq; sich eines \and(e)ren besinnen fikrini dəyişmək; einen Tag um den \and(e)ren günbəgün; sie sind einer wie der \and(e)re onlar bir-birinə taydır; ein Wort gab das \and(e)re söz sözü çəkib gətirdi; das ist etwas \and(e)res bu, tamam başqa şeydir; ◊ in \and(e)reen Umständen sein hamilə olmaq