-
1 vigilo
vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [vigil].I.Neutr., to watch, i. e. to be or keep awake at night, not to sleep, be wakeful (class.; syn. excubo).A.Lit.:(α).ad multam noctem vigilare,
Cic. Rep. 6, 10, 10:de nocte,
id. Q. Fr. 2, 15, 2:proximā nocte,
id. Cat. 3, 3, 6:usque ad lucem,
Ter. Eun. 2, 2, 46: ad ipsum Mane, Hor. S. 1, 3, 17.—With a homogeneous object: in lectitando... vigilias vigilare, Gell. N. A. praef. § 19.— Impers.:redeo si vigilatur et hic,
Mart. 12, 68, 6.— Transf.:vigilat Troicus ignis,
burns continually, Stat. S. 1, 1, 35; so,flamma,
Flor. 1, 2, 3:lumina (of a light-house),
Ov. H. 18, 31.—Prov.Hic vigilans somniat, i. e. builds castles in the air, Plaut. Capt. 4, 2, 68; cf.:(β).num ille somniat Ea, quae vigilans voluit?
Ter. And. 5, 6, 8.—Qui imperata effecta reddat, non qui vigilans dormiat, who dreams with his eyes open, goes to sleep over a thing, Plaut. Ps. 1, 3, 152; cf.:B.et vigilans stertis,
Lucr. 3, 1048:vigilanti stertere naso,
Juv. 1, 57.— Impers. pass.:redeo, si vigilatur et hic,
Mart. 12, 68, 6.—Trop.1.In gen., to be watchful, vigilant:2.vigilantes curae,
Cic. Div. 1, 43, 96:oculi vigilantes,
Verg. A. 5, 438.—In partic., to keep watch over any thing, to be watchful or vigilant: vigilandum est semper: multae insidiae sunt bonis, Att. ap. Cic. Planc. 24, 59 (Trag. Rel. p. 138 Rib.):II.excubabo vigilaboque pro vobis,
Cic. Phil. 6, 7, 18:vigila, Chrysippe, ne tuam causam deseras,
id. Fat. 6, 12:ut vivas, vigila,
Hor. S. 2, 3, 152:studiis vigilare severis,
to engage in, Prop. 2, 3, 7:janitor ad dantes vigilet,
id. 4 (5), 5, 47: Mars, vigila, an invocation to Mars at the breaking out of a war, acc. to Serv. ad Verg. A. 8, 3.—Act., to watch through, spend in watching, to do or make while watching ( poet.):A.noctes vigilantur amarae,
Ov. H. 12, 169; so,vigilata nox,
id. F. 4, 167:ubi jam breviorque dies et mollior aetas, Quae vigilanda viris,
Verg. G. 1, 313:carmen vigilatum,
Ov. F. 4, 109:vigilati labores,
id. Tr. 2, 11:magia occulta noctibus vigilata,
pursued by night, App. Mag. p. 304, 28.—Hence,vĭgĭlans, antis, P. a. (acc. to I. B. 2.), watchful, anxious, careful, vigilant:* B.vigilantes et boni et fortes et misericordes,
Cic. Rosc. Am. 48, 139:vigilans et acutus tribunus plebis,
id. Agr. 1, 1, 3:vigilans et industrius homo,
id. Att. 8, 11, B, 1:sentiet in hac urbe esse consules vigilantis,
id. Cat. 2, 12, 27.— Comp.:nemo paratior, vigilantior, compositior,
Cic. Verr. 1, 11, 32.— Sup.:dux (Hannibal),
Val. Max. 9, 1, ext. 1.— Adv.: vĭgĭlanter, watchfully, carefully, vigilantly, Cic. Verr. 2, 4, 64, § 144.— Comp.:vigilantius,
Cic. Rep. 6, 24, 26.— Sup.:vigilantissime,
Cic. Mur. 15, 32.— -
2 vigil
vigil ilis ( gen plur. once, vigilium, L.), adj. [VEG-], awake, on the watch, alert: prius orto Sole vigil scrinia posco, H.: ales, i. e. the cock, O. —As subst m., a watchman, sentinel: clamor a vigilibus tollitur: vigiles scutum in vigiliam ferre vetuit, L.—Fig., wakeful, watchful, restless, active: curae, O.: ignis, i. e. always burning, V.: lucernae, night-lamps, H.* * *I(gen.), vigilis ADJawake, wakeful; watchful; alert, vigilant, paying attentionIIsentry, guard; fireman, member of Roman fire/police brigade; watchman -
3 vigilāns
vigilāns antis, adj. with comp. [P. of vigilo], watchful, anxious, careful, vigilant: vigilantes et boni oculi: homo: curae, sleepless anxiety: nemo paratior, vigilantior: lumina, always burning (of a light-house), O.; see also vigilo.* * *vigilantis (gen.), vigilantior -or -us, viligantissimus -a -um ADJwatchful, vigilant, alert; wakeful, wide awake (of watchkeeper) -
4 vigilāx
vigilāx ācis, adj. [vigilo], watchful, restless: Subura, Pr.—Fig.: curae, O.* * *(gen.), vigilacis ADJ -
5 excubo
I.In gen. (rare but class.):B.moniti Lacedaemonii, ut urbem et tecta linquerent armatique in agro excubarent,
Cic. Div. 1, 50, 112:apes noctu deprehensae in expeditione excubant supinae,
Plin. 11, 8, 8, § 19.—Trop.:II. A.Graeciam alienis sedibus,
Just. 8, 4, 7, v. Fittbogen ad h. l.—Far more freq.,Lit.:B.duae semper legiones pro castris excubabant,
Caes. B. G. 7, 24, 5:legiones in armis,
id. ib. 7, 11, 6:legiones ad mare,
id. B. C. 3, 63, 6:cohortes ad munitionem,
id. ib. 3, 50, 1:legio per muros,
Verg. A. 9, 175:excubitum in porta cohortes mittere,
Sall. J. 100, 4:Cerberus excubat ante fores,
Tib. 1, 3, 72:quae (naves) ad portum excubabant,
kept watch, Caes. B. C. 2, 22, 3 et saep.— Poet.:(Cupido Chiae) Pulchris excubat in genis,
sits on the watch, lurks, Hor. C. 4, 13, 8.—Of things as subjects:alni contra erumpentium amnium impetus riparum muro in tutela ruris excubant,
Plin. 16, 37, 67, § 173:laurus ante limina excubat,
id. 15, 30, 39, § 127.—Trop., to watch, be watchful or vigilant, to be on the alert:cum Caesar ad opus consuetudine excubaret, etc.,
Caes. B. G. 7, 24, 2:in navibus,
id. B. C. 3, 8 fin.:excubabo vigilaboque pro vobis,
Cic. Phil. 6, 7, 18:sapiens semper animo sic excubat, ut nihil ei improvisum accidere possit,
id. Tusc. 4, 17, 37: curam rei publicae summae defendundae jam pridem apud vos excubare, is watchful, active, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 5:omnis eorum ars urbibus excubabat,
i. e. was concerned, labored for the cities, Plin. 35, 10, 37, § 118.— Pass. impers.:rerum, non animi pretiis excubatur,
care is exercised, Plin. 35, 7, 32, § 50. -
6 invigilatus
in-vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n., to watch or be awake in, at, over, or on account of any thing; to be watchful over or on account of; to be intent on, pay attention to, bestow pains upon. —With dat. (mostly poet.):rei publicae,
Cic. Phil. 14, 7, 20:publicis utilitatibus,
Plin. Pan. 66, 2:custodiendis domibus,
Lact. 4, 17, 19:nec capiat somnos invigiletque malis,
Ov. F. 4, 530:mens invigilat curis,
Sil. 10, 331:rati,
Val. Fl. 2, 374:namque aliae victu (for victui) invigilant,
Verg. G. 4, 158:venatu (for venatui),
id. A. 9, 605:hereditati,
Dig. 29, 2, 25, § 8.— Absol., to be watchful:invigilate, viri, tacito nam tempora gressu diffugiunt,
Col. 10, 151. —With pro:invigiles igitur nostris pro casibus oro,
Ov. Tr. 1, 5, 43.—With inf.:prohibere minas,
Val. Fl. 5, 257.—Hence, in-vĭgĭlātus, a, um, P. a., elaborated in night vigils, diligently composed: invigilata lucernis Carmina, Cinna ap. Isid. Orig. 6, 12. -
7 invigilo
in-vĭgĭlo, āvi, ātum, 1, v. n., to watch or be awake in, at, over, or on account of any thing; to be watchful over or on account of; to be intent on, pay attention to, bestow pains upon. —With dat. (mostly poet.):rei publicae,
Cic. Phil. 14, 7, 20:publicis utilitatibus,
Plin. Pan. 66, 2:custodiendis domibus,
Lact. 4, 17, 19:nec capiat somnos invigiletque malis,
Ov. F. 4, 530:mens invigilat curis,
Sil. 10, 331:rati,
Val. Fl. 2, 374:namque aliae victu (for victui) invigilant,
Verg. G. 4, 158:venatu (for venatui),
id. A. 9, 605:hereditati,
Dig. 29, 2, 25, § 8.— Absol., to be watchful:invigilate, viri, tacito nam tempora gressu diffugiunt,
Col. 10, 151. —With pro:invigiles igitur nostris pro casibus oro,
Ov. Tr. 1, 5, 43.—With inf.:prohibere minas,
Val. Fl. 5, 257.—Hence, in-vĭgĭlātus, a, um, P. a., elaborated in night vigils, diligently composed: invigilata lucernis Carmina, Cinna ap. Isid. Orig. 6, 12. -
8 advigilō
advigilō āvī, —, āre, to watch, be watchful: ad custodiam ignis: nepoti, Tb.: si advigilaveris, T.* * *advigilare, advigilavi, advigilatus V INTRANSwatch by/over; take care; be on watch, be vigilant -
9 ex-cubō
ex-cubō buī, bitum, āre, to lie out of doors, camp out: in agro. — To lie out on guard, keep watch, watch: pro castris, Cs.: ad mare, Cs.: per muros, V.: excubitum in portas cohortīs mittere, S.: (Cupido Chiae) Pulchris excubat in genis, lurks, H.—Fig., to watch, be watchful, be vigilant, be on the alert: ad opus, Cs.: in navibus, Cs.: animo: pro aliquo. -
10 exsomnis (exom-)
exsomnis (exom-) e, adj. [ex+somnus], sleepless, watchful: Vestibulum servat, V.: Euhias, H. -
11 intentus
intentus adj. with comp. and sup. [P. of intendo], attentive, intent, waiting, eager: Romani intenti festinare, S.: milites pugnae proventum exspectabant, Cs.: intenti ora tenebant, V.: intentis oculis contemplari: in eā re intentis animis, Cs.: aliis negotiis, S.: dimicationi ultimae, L.: celerandae victoriae intentior, Ta.: quem pueri intenti ludo exercent, V.: aliquo negotio intentus, S.: intenti quam mox signum daretur, eagerly awaiting, L.: intenti paratique si lacesserentur, i. e. to see whether, etc., L.: intentus, sive... sive, etc., watchful, L.: eo intentior ad victoriam niti, S.: intentiore eum custodiā observare, L.: intentior disciplina, stricter, Ta.: intentissima conquisitio, L.: omnia intentissimā curā acta, L.—Of style, vigorous, nervous: sermo: pars orationis.* * *intenta -um, intentior -or -us, intentissimus -a -um ADJeager/intent, closely attentive; strict; intense, strrenuous; serious/earnest -
12 observāns
observāns antis, adj. with sup. [P. of observo], watchful, attentive, respectful: homo tui: observantissimus mei. -
13 per-vigil
per-vigil is, adj., ever watchful: draco, O.: torus, Iu.: popinae, i. e. open all night, Iu. -
14 sollicitus
sollicitus adj. with comp. [sollus- (3 SAL-)+ citus], thoroughly moved, agitated, disturbed: mare, V.: Utile sollicitae sidus rati, tossed (by a storm), O.: Omnīs sollicitos habui, kept stirring, T.—Fig., of the mind, troubled, disturbed, afflicted, grieved, disquieted: ne sollicitus sis, lest you be troubled by cares: anxio animo aut sollicito fuisse, afflicted by remorse: sollicitae nuntius hospitae, H.: animum sollicitum efficere, uneasy, L.: de P. Sullae morte: morte Tigelli, H.—Of things, solicitous, full of care, anxious, restless, disturbed: scio quam sollicita sit cupiditas consulatūs: ut sit non sollicita rei cuiusque custodia, i. e. not full of apprehension: sollicito carcere dignus eras, carefully guarded, O.: frons, H.: vita, H.: senecta, O.: sedes, O.: terrae, O.— Causing distress, painful, disquieting: quid magis sollicitum dici potest, what more distressing fact?: in quā (tyrannorum) vitā, omnia semper suspecta atque sollicita, alarming: Sollicitumque aliquid laetis intervenit, O.: opes, H.: dolor, O.—Of animals, watchful, uneasy, restless: animal ad nocturnos strepitūs, L.: equi, O.: lepus, timid, O.— Full of anxiety, agitated, alarmed, apprehensive, solicitous, anxious: animus: sollicitum te habebat cogitatio periculi mei: senatus sollicitus petendum esse auxilium arbitrabatur: res, quae... sollicitam Italiam habebant, Cs.: solliciti et incerti rerum suarum, L.: civitas, L.: mentes, O.: civitas suspitione: de meo periculo: pro pluribus: pro vobis sollicitior, Ta.: propter iniquitatem locorum, L.: et propter itineris difficultatem et eorum vicem, for their fate, L.: vicem imperatoris milites, L.: (turba) ex temerariā regis fiduciā, Cu.: (mater) sollicita est ne eundem conspiciat, etc.: legati solliciti, ne avertissent, etc., apprehensive, L.: solliciti erant quo evasura esset res, L.: quam sum sollicitus, quidnam futurum sit.* * *sollicita, sollicitum ADJconcerned, worried; upset, troubled, disturbed, anxious, apprehensive -
15 tūtus
tūtus adj. with comp. and sup. [P. of tueor], guarded, safe, secure, out of danger: nullius res tuta... contra tuam cupiditatem: cum victis nihil tutum arbitrarentur, Cs.: Tutus bos rura perambulat, H.: quis locus tam firmum habuit praesidium, ut tutus esset?: nemus, H.: receptus, Cs.: iter, H.: tutissima custodia, L.: quod vectigal orbis tutum fuit? assured: Est et fideli tuta silentio Merces, sure, H.: Tutior at quanto merx est in classe secundā! H.: non est tua tuta voluntas, not without danger, O.: diadema tutum Deferens uni, i. e. secured to him, H.: male tutae mentis Orestes, i. e. unsound, H.: alqd. Depone tutis auribus, trustworthy, H.: provinciam a belli periculis tutam esse servatam: ab insidiis, H.: a coniuge, O.: ab omni iniuriā, Ph.: testudin<*>m tutam ad omnes ictūs video esse, L.: quo tutiores essent adversus ictūs sagittarum, Cu.—As subst n., a place of safety, shelter, safety, security: tuta et parvula laudo, H.: tuta petens, O.: ut sitis in tuto: receptus in tutum est, L.— Watchful, careful, cautious, prudent: Serpit humi tutus, H.: Non nisi vicinas tutus ararit aquas, O.: celeriora quam tutiora consilia, L.: animum ad honestiora quam tutiora convertere (sc. consilia), Cu.: tutius esse arbitrabantur, potiri, etc., i. e. the safer course, Cs.* * *tuta -um, tutior -or -us, tutissimus -a -um ADJsafe, prudent; secure; protected -
16 vigilantia
vigilantia ae, f [vigilans], wakefulness: esse mirificā vigilantiā.—Fig., watchful attention, watchfulness, vigilance: tua, T.: singularis.* * *vigilance, alertness; wakefulness, condition of not sleeping -
17 vigilō
vigilō āvī, ātus, āre [vigil], to watch, keep awake, not to sleep, be wakeful: ad multam noctem: usque ad lucem, T.— To watch through: noctīs vigilabat ad ipsum mane, H.: noctes vigilantur amarae, O.: aetas vigilanda viris, V.: vigilata convivio nox, Ta.—Prov.: num ille somniat Ea, quae vigilans voluit? T.: vigilanti stertere naso, Iu.—To perform watching, do at night: carmen vigilatum, O.: vigilati labores, O.—Fig., to be watchful, be vigilant: pro vobis: ut vivas, vigila, H.* * *vigilare, vigilavi, vigilatus Vremain awake, be awake; watch; provide for, care for by watching, be vigilant -
18 pervigil
(gen.), pervigilis ADJkeeping watch or sleepless all night long; always watchful -
19 vigilabilis
vigilabilis, vigilabile ADJawake, wakeful; watchful; alert, vigilant, paying attention -
20 evigilo
to awaken / be alert, be watchful /[trans.] work hard at.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Watchful — Watch ful, a. Full of watch; vigilant; attentive; careful to observe closely; observant; cautious; with of before the thing to be regulated or guarded; as, to be watchful of one s behavior; and with against before the thing to be avoided; as, to… … The Collaborative International Dictionary of English
watchful — watchful, vigilant, wide awake, alert are comparable when they mean on the lookout especially for danger or for opportunities. Watchful is the general word {the five watchful senses Milton} {became almost remote, strangely watchful, looking back… … New Dictionary of Synonyms
watchful — [wächfəl, wôchfəl] adj. 1. watching closely; vigilant; alert 2. characterized by vigilance 3. Archaic wakeful; unsleeping watchfully adv. watchfulness n. SYN. WATCHFUL is the general word implying a being observant and prepared, as to ward off… … English World dictionary
watchful — index alert (vigilant), careful, circumspect, conscious (aware), diligent, discreet, guarded … Law dictionary
watchful — (adj.) c.1500, waccheful, from WATCH (Cf. watch) (v.) + FUL (Cf. ful). Related: Watchfulness … Etymology dictionary
watchful — [adj] on the lookout alert, all ears*, attentive, careful, cautious, chary, circumspect, glued*, guarded, heedful, hooked*, keen, not missing a trick*, observant, on guard, on one’s toes*, on the ball*, on the job*, on the qui vive, on the watch … New thesaurus
watchful — ► ADJECTIVE 1) alert and vigilant. 2) archaic wakeful. DERIVATIVES watchfully adverb watchfulness noun … English terms dictionary
watchful — [[t]wɒ̱tʃfʊl[/t]] 1) ADJ GRADED Someone who is watchful notices everything that is happening. The best thing is to be watchful and see the family doctor for any change in your normal health... He looked tall and powerful and, with his dark,… … English dictionary
watchful — watch|ful [ˈwɔtʃfəl US ˈwa:tʃ , ˈwo:tʃ ] adj 1.) very careful to notice what is happening, and to make sure that everything is all right ▪ The entrances are guarded by watchful security staff. ▪ His eyes were watchful . ▪ Keep a watchful eye on… … Dictionary of contemporary English
Watchful — Infobox Album Name = Watchful Type = studio Longtype = Artist = Amoeba Released = 1997 Recorded = 1994 1995 Genre = Art rock Length = 48:35 Label = Lektronic Soundscapes Producer = Robert Rich Reviews = *Allmusic Rating|4|5… … Wikipedia
watchful — adjective Date: 15th century 1. archaic a. not able or accustomed to sleep or rest ; wakeful b. causing sleeplessness c. spent in wakefulness ; sleepless 2. carefully observant or attentive ; being on the watch • watchfully … New Collegiate Dictionary