-
1 exprimo
ex-primo, pressī, pressum, ere [ premo ]1) выжимать ( spongiam CC); выдавливать (sucum e semine PM; sucos herbarum Pt)e. nasum M — сморкатьсяe. spiritum T — испустить дух, скончаться2) выпирать, делать выпуклым3)а) вымогать ( pecuniam alicui Su); вынуждать ( confessionem alicui L)expressi ut conficere se tabulas negaret C — я добился у него признания, что записей он не вёлб) выманивать ( nummos ab aliquo blanditiis C); вызывать (risum alicui Pt, PJ)e. vocem C — добиться слова, заставить (кого-л.) говорить4) внятно произносить, ясно выговаривать, отчеканивать (verba, litteras Q)5) вытиснуть, изваять, изобразить (in cerā imaginem Pl; aliquid in marmore T; simulacra ex auro QC); обрисовывать ( vestis exprīmit singulos artus T)6) изображать, описывать (mores, speciem versibus C); выражать ( aliquid Latine PJ)e. non possum, quanto sim gaudio affectus PJ — не могу выразить, как я радaliquid ad verbum de Graecis e. C — переводить что-л. с греческого слово в слово8) (тж. e. aliquid imitando и imitatione C) копировать, воспроизводить, представлять (alicujus vitam et consuetudinem C; incessum alicujus Sen; vultum sonumque loquendi O)9) нагнетать, поднимать вверх (aquam in altum PM и in altitudinem Vtr; aquam machinationibus e mari Hirt); поднимать ( turres Cs) -
2 exprimo
ex-primo, pressī, pressum, ere (ex u. premo), I) heraus-, ausdrücken, A) eig.: 1) im allg.: a) drückend heraus-, auspressen, inde quod exprimimus, Lucr.: oleum amygdalis, Plin.: sucum e semine, Plin., ex sesama, Curt.: lacrimulam oculos terendo, Ter.: sucina solis radiis expressa, Tac. – b) heraustreiben = hervortreten machen od. lassen, cuius lacertos exercitatio expressit, dessen Armmuskeln häufige Übung herausgetrieben hat, Quint. 8, 3, 10: vestis exprimens singulos artus, deutlich hervortreten (sehen) lassend, Tac. Germ. 17. – c) nach außen heraus-, hervorpressen, hervorstoßen, α) übh.: corporis pondere conisa tenuem iam spiritum expressit, Tac. ann. 15, 57. – β) beim Sprechen der Buchstaben, Worte usw. herauspressen, kräftig hervorstoßen, deutlich aussprechen, artikulieren, expr. litteras putidius (Ggstz. obscurare neglegentius), Cic.: expr. verba ore libero, Quint.: quamquam (soni) verba non exprimunt, Quint.: septimo anno (lingua) sermonem exprimit, Quint. – 2) prägn., ausdrücken (= durch Drücken leeren), spongiam, Cels.: nasum, schneuzen, Mart.: tuberculum, Plin. – B) übtr., erpressen, erzwingen, abzwingen, abnötigen, nummulorum aliquid ab alqo blanditiis, Cic.: pecuniam alci, Suet.: vocem, Caes.: laetitiam, Auct. b. Alex.: risum, Plin. ep.: confessionem alci, Liv., Sen. u.a.: coronam, Nep.: tantum ab alqo, quantum concupierat, Sen. rhet. – cur tu in iudicio exprimis (willst du erzwingen), quod non fit in campo? (Cic.: expressi, ut negaret, habe es erzwungen, Cic. – II) bildend naturgetreu ausdrücken = abbilden, A) eig.: concubitus varios Venerisque figuras (v. einem Bilde), Ov.: bes. plastisch, expressa imago in cera, Plaut.: simulacra ex auro, Curt.: expressi vultus per aënea signa, Hor.: arma casus tuos expressa, auf denen abgebildet sind, Val. Flacc.: ebenso ara casus suos in marmore expressa, Tac. – B) übtr.: 1) durch Worte ausdrücken, a) anschaulich machen, anschaulich beschreiben, -schildern, genau darlegen, mores alcis oratione, Cic.: aeque efficaciter odium fraternum hāc sententiā, Sen. rhetre expr. atque effingere verbis corporis cuiuspia.: formam, Cornif. rhet.: quibus ego gaudium meum verbis exprimere possim, Fronto: expr. intimm sensus civitatis, Cic.: dicendo sensa exprimeos posse, Cic.: m. folg. indir. Fragesatz, qui crebro dicat diligenter oportere exprimi, quae vis subiecta sit vocibus, Cic.: exprimere non possum, quanto sim gaudio affectus, Plin. ep.: pugnantibus spectantibusque quam fuerit eventus exitiabilis, vix verbis exprimi potest, Vell. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Acad. 2, 77. – hanc nos sententiam secuti his ipsis verbis in Consolatione expressimus m. folg. dir. Rede, Cic. Tusc. 1, 65. – b) ausdrücken = nachbilden, übersetzen, alqd Latine, Cic.: verb. alqd aemulari Latine et exprimere, Plin. ep.: verbum e verbo, Cic., od. de verbo, Ter.: ad verbum de Graecis, Cic. – c) ausdrücken, deutlich bestimmen, haec verba non satis exprimunt fideicommissum, ICt. – 2) im Benehmen usw. nachahmen, incessum alcis, Sen.: solitos incessus voltumque sonumque loquendi, Ov.: libidines, quas saltando exprimunt, Lact.: oratorem imitando effingere atque expr., Cic.: alcis vitam et consuetudinem, Cic.: vitia imitatione ex aliquo expressa, Cic. – III) empordrücken, -treiben, quae nervo tormentisve in altum exprimuntur, Sen.: aquam in altum, Plin., od. in altitudinem summi clivi, Vitr. – v. Lebl., si vertices isti terrena ex humili in altum exprimere possent, Sen.: quantum has (turres) cotidianus agger expresserat, der t. Erdaufwurf in die Höhe geschoben od. erhoben hatte, Caes.
-
3 exprimo
ex-primo, pressī, pressum, ere (ex u. premo), I) heraus-, ausdrücken, A) eig.: 1) im allg.: a) drückend heraus-, auspressen, inde quod exprimimus, Lucr.: oleum amygdalis, Plin.: sucum e semine, Plin., ex sesama, Curt.: lacrimulam oculos terendo, Ter.: sucina solis radiis expressa, Tac. – b) heraustreiben = hervortreten machen od. lassen, cuius lacertos exercitatio expressit, dessen Armmuskeln häufige Übung herausgetrieben hat, Quint. 8, 3, 10: vestis exprimens singulos artus, deutlich hervortreten (sehen) lassend, Tac. Germ. 17. – c) nach außen heraus-, hervorpressen, hervorstoßen, α) übh.: corporis pondere conisa tenuem iam spiritum expressit, Tac. ann. 15, 57. – β) beim Sprechen der Buchstaben, Worte usw. herauspressen, kräftig hervorstoßen, deutlich aussprechen, artikulieren, expr. litteras putidius (Ggstz. obscurare neglegentius), Cic.: expr. verba ore libero, Quint.: quamquam (soni) verba non exprimunt, Quint.: septimo anno (lingua) sermonem exprimit, Quint. – 2) prägn., ausdrücken (= durch Drücken leeren), spongiam, Cels.: nasum, schneuzen, Mart.: tuberculum, Plin. – B) übtr., erpressen, erzwingen, abzwingen, abnötigen, nummulorum aliquid ab alqo blanditiis, Cic.: pecuniam alci, Suet.: vocem, Caes.: laetitiam, Auct. b. Alex.: risum, Plin. ep.: confessionem alci, Liv., Sen. u.a.: coronam,————Nep.: tantum ab alqo, quantum concupierat, Sen. rhet. – cur tu in iudicio exprimis (willst du erzwingen), quod non fit in campo? (Cic.: expressi, ut negaret, habe es erzwungen, Cic. – II) bildend naturgetreu ausdrücken = abbilden, A) eig.: concubitus varios Venerisque figuras (v. einem Bilde), Ov.: bes. plastisch, expressa imago in cera, Plaut.: simulacra ex auro, Curt.: expressi vultus per aënea signa, Hor.: arma casus tuos expressa, auf denen abgebildet sind, Val. Flacc.: ebenso ara casus suos in marmore expressa, Tac. – B) übtr.: 1) durch Worte ausdrücken, a) anschaulich machen, anschaulich beschreiben, - schildern, genau darlegen, mores alcis oratione, Cic.: aeque efficaciter odium fraternum hāc sententiā, Sen. rhetre expr. atque effingere verbis corporis cuiuspia.: formam, Cornif. rhet.: quibus ego gaudium meum verbis exprimere possim, Fronto: expr. intimm sensus civitatis, Cic.: dicendo sensa exprimeos posse, Cic.: m. folg. indir. Fragesatz, qui crebro dicat diligenter oportere exprimi, quae vis subiecta sit vocibus, Cic.: exprimere non possum, quanto sim gaudio affectus, Plin. ep.: pugnantibus spectantibusque quam fuerit eventus exitiabilis, vix verbis exprimi potest, Vell. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Acad. 2, 77. – hanc nos sententiam secuti his ipsis verbis in Consolatione expressimus m. folg. dir. Rede, Cic. Tusc. 1, 65. – b) ausdrücken = nachbilden, übersetzen, alqd————Latine, Cic.: verb. alqd aemulari Latine et exprimere, Plin. ep.: verbum e verbo, Cic., od. de verbo, Ter.: ad verbum de Graecis, Cic. – c) ausdrücken, deutlich bestimmen, haec verba non satis exprimunt fideicommissum, ICt. – 2) im Benehmen usw. nachahmen, incessum alcis, Sen.: solitos incessus voltumque sonumque loquendi, Ov.: libidines, quas saltando exprimunt, Lact.: oratorem imitando effingere atque expr., Cic.: alcis vitam et consuetudinem, Cic.: vitia imitatione ex aliquo expressa, Cic. – III) empordrücken, - treiben, quae nervo tormentisve in altum exprimuntur, Sen.: aquam in altum, Plin., od. in altitudinem summi clivi, Vitr. – v. Lebl., si vertices isti terrena ex humili in altum exprimere possent, Sen.: quantum has (turres) cotidianus agger expresserat, der t. Erdaufwurf in die Höhe geschoben od. erhoben hatte, Caes. -
4 exprimo
I.Lit.:B.oleum ex malobathro,
Plin. 12, 26, 59, § 129:sucum expresso semini,
id. 20, 1, 2, § 3:sucum flore,
id. 21, 19, 74, § 127:sucum radici,
id. 27, 13, 109, § 136; cf.: vinum palmis, oleum sesamae (dat.), id. 6, 28, 32, § 161:oleum amygdalis,
id. 13, 1, 2, § 8:sudorem de corpore,
Lucr. 5, 487:lacrimulam oculos terendo,
Ter. Eun. 1, 1, 23:si nubium conflictu ardor expressus se emiserit, id esse fulmen,
Cic. Div. 2, 19, 44:liquorem per densa foramina (cribri),
Ov. M. 12, 438; cf.:aquam in altum,
Plin. 31, 3, 23, § 39:aquam in altitudinem,
Vitr. 8, 7:quantum has (turres) quotidianus agger expresserat,
had carried up, raised, Caes. B. G. 7, 22, 4 Oud.:pecuniam alicui,
Suet. Oth. 5; id. Vesp. 4.—Transf.1.With an object denoting that out of which something is pressed or squeezed, to press, squeeze, wring:2.spongiam ex oleo vel aceto,
Cels. 5, 24 med.:lanam ex vino vel aceto,
Plin. 29, 2, 9, § 31; cf.:Venus madidas exprimit imbre comas,
Ov. A. A. 3, 224:spongiae expressae inter duas tabulas,
Plin. 31, 11, 47, § 128:oleam,
id. 12, 27, 60, § 130:folia rosae,
id. 21, 18, 73, § 122:tuberculum,
id. 11, 11, 12, § 29.—To form by pressure, to represent, form, model, portray, express (mostly poet. and in postAug. prose;II.freq. in the elder Pliny): (faber) et ungues exprimet et molles imitabitur aere capillos,
Hor. A. P. 33; cf.:alicujus furorem... verecundiae ruborem,
Plin. 34, 14, 40, § 140:expressa in cera ex anulo imago,
Plaut. Ps. 1, 1, 54:imaginem hominis gypso e facie ipsa,
Plin. 35, 12, 44, § 153; cf.:effigiem de signis,
id. ib.:optime Herculem Delphis et Alexandrum, etc.,
id. 34, 8, 19, § 66 et saep.:vestis stricta et singulos artus exprimens,
exhibiting, showing, Tac. G. 17:pulcher aspectu sit athleta, cujus lacertos exercitatio expressit,
has well developed, made muscular, Quint. 8, 3, 10.Trop.A.To squeeze or wring out, to extort, wrest, elicit: lex, quam ex natura ipsa arripuimus, hausimus, expressimus, qs. pressed out, Cic. Mil. 4, 10:B.utilitas expressit nomina rerum,
has imposed, Lucr. 5, 1029: cf.:cum ab iis saepius quaereret, neque ullam omnino vocem exprimere posset,
Caes. B. G. 1, 32, 3:expressa est Romanis necessitas obsides dandi,
Liv. 2, 13, 4:confessionem concessi maris hosti,
id. 37, 31, 5:confessionem cruciatu,
Suet. Galb. 10:deditionem ultimā necessitate,
Liv. 8, 2, 6:pecunia vi expressa et coacta,
Cic. Verr. 2, 2, 69, § 165:tu si tuis blanditiis a Sicyoniis nummulorum aliquid expresseris,
Cic. Att. 1, 19, 9:risum magis quam gemitum,
Plin. Ep. 4, 7, 7 et saep.—With ut:expressi, ut conficere se tabulas negaret,
have constrained, Cic. Verr. 2, 3, 47, § 112:expressit, ut polliceretur,
Curt. 6, 7. —Transf. (acc. to I. B. 2.), to imitate, copy, represent, to portray, describe, express, esp. in words (cf. reddo):A.cum magnitudine animi tum liberalitate vitam patris et consuetudinem expresserit,
i. e. imitated, Cic. Rab. Post. 2, 4:lex expressa ad naturam,
id. Leg. 2, 5, 13:vitia imitatione ex aliquo expressa,
id. de Or. 3, 12, 47:rem ante oculos ponit, cum exprimit omnia perspicue, ut res prope dicam manu tentari possit,
Auct. Her. 4, 40, 62; cf. id. ib. §63: hanc speciem Pasiteles caelavit argento et noster expressit Archias versibus,
Cic. Div. 1, 36, 79:mores alicujus oratione,
id. de Or. 2, 43, 184:multas nobis imagines fortissimorum virorum expressas scriptores Graeci et Latini reliquerunt,
id. Arch. 6, 14; cf. id. ib. 12, 30:in Platonis libris omnibus fere Socrates exprimitur,
id. de Or. 3, 4, 15: Mithridaticum bellum magnum atque difficile totum ab hoc expressum est, depicted to the life, id. Arch. 9, 21; cf.:ut Euryalum exprimat infans,
may resemble, Juv. 6, 81.—With rel.-clause as object:diligenter, quae vis subjecta sit vocibus,
id. Fin. 2, 2, 6:exprimere non possum, quanto sim gaudio affectus,
tell, express, Plin. Ep. 5, 15, 2; Vell. 2, 124, 1:verbis exprimere quid quis sentiat,
Plin. Ep. 5, 16, 7:quod exprimere dicendo sensa possumus,
Cic. de Or. 1, 8, 32:mores in scriptis exprimere,
Suet. Vit. Ter. 4.—Of translating into another language, to render, translate:si modo id exprimere Latine potuero,
Cic. Rep. 1, 43; cf. id. ib. 1, 44: katalêpsin, verbum e verbo exprimentes comprehensionem dicemus, id. Ac. 2, 10, 31:nec tamen exprimi verbum e verbo necesse erit,
id. Fin. 3, 4, 15; cf.:verbum de verbo expressum extulit,
Ter. Ad. prol. 11:fabellae Latinae ad verbum de Graecis expressae,
Cic. Fin. 1, 2, 4; Plin. Ep. 4, 18, 1.—Of words, to pronounce, utter:nolo exprimi litteras putidius nolo obscurari neglegentius,
with affected distinctness, Cic. de Or. 3, 11, 41:verba,
Quint. 1, 2, 6; 9, 4, 10; 40 al.—Rarely of a personal object:oratorem imitando effingere atque exprimere,
Cic. de Or. 2, 22, 90:moderatorem rei publicae nostris libris diligenter expressimus,
id. Att. 8, 11, 1.—Hence, expressus, a, um, P. a., clearly exhibited, prominent, distinct, visible, manifest, clear, plain, express (syn. solidus, opp. adumbratus).Lit.:B.species deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi, nihil eminentis,
Cic. N. D. 1, 27, 75; cf.:litterae lituraeque omnes assimulatae, expressae,
id. Verr. 2, 2, 77, § 189:corpora lacertis expressa,
powerful, muscular, Quint. 8 praef. §19: protinus omnibus membris, expressus infans,
fully formed, id. 2, 4, 6.—Trop.1.In gen.:2.habuit Catilina permulta maximarum non expressa signa, sed adumbrata virtutum,
Cic. Cael. 5, 12; cf.:est gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata,
id. Tusc. 3, 2, 3 (v. Madv. ad Cic. Fin. 5, 22, 62, p. 723 sq.):indicia solida et expressa,
id. Planc. 12; cf.:veri juris germanaeque justitiae solida et expressa effigies,
id. Off. 3, 17, 69:expressa sceleris vestigia,
id. Rosc. Am. 22, 62:expressiora et illustriora,
id. Fam. 1, 7, 9; cf. Plin. Ep. 5, 15, 3; and:quid expressius atque signatius in hanc causam?
Tert. Res. Carn. 3.—Expressa carmina Battiadae, translated, Cat. 65, 16.—Of distinct pronunciation:* 1. 2.vitia oris emendet, ut expressa sint verba, ut suis quaeque litterae sonis enuntientur,
Quint. 1, 11, 4:expressior sermo,
id. 1, 1, 37:expressior loquacitas generi picarum est,
Plin. 10, 42, 59, § 118. —In a bad sense, of a too emphatic, affected pronunciation: sonus erat dulcis: litterae neque expressae neque oppressae, ne aut obscurum esset aut putidum, Cic Off. 1, 37, 133.—Hence, adv.: expressē.Trop., expressly, distinctly, clearly:conscripta exempla,
Auct. Her. 4, 7, 10:quod ipsum expressius Hesiodus hoc versu significavit,
Col. 11, 1, 29.—Of pronunciation, distinctly:ut ea (R littera) a nullo expressius efferretur,
Val. Max. 8, 7, 1 ext.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский