-
1 concipio
con-cipio, cēpī, ceptum, ere [ capio ]1) собирать, принимать, отводить в трубы (in agro, ex lacu, sc. aquam Frontin); вбирать в себя, впитывать, поглощать ( marinum umorem Lcr); содержать ( vas concipit aquam Vr)c. auras pennis O — захватывать крыльями воздухc. ignem (flammam) Cs, C, QC etc. — загореться, воспламениться, зажечьсяc. odium in aliquem C — возненавидеть кого-л.c. amorem L — полюбить, влюбитьсяc. bonam spem de aliquo Sen — возлагать большие надежды на кого-л.c. maculam (dedĕcus) C — запятнать (обесславить) себя, покрыть себя позоромc. iras O — питать злобу, распалиться гневомc. vitia C — предаться порокам2) (тж. c. mente L или animo Q, animo ac mente C) представлять себе, воображать ( magnitudinem hominis L)quae animo concipi possunt PM — то, что можно себе представить3) соображать, прикидывать (summas, sc. caesorum L)4) задумывать, замышлять, затевать (majora C; mălum aut scelus C); решиться, совершить, провиниться, сделаться виновным (c. scelus, flagitium, fraudes C)c. pectore robur V — ощущать в груди силу5) составлять по установленной форме, написать, формулировать (vadimonium C; jus jurandum L, T)foedus c. V — заключать договорc. preces O — творить молитвуc. vota O — давать обеты6) формально возвещать, объявлять (ferias Latinas, auspicia L; bellum Vr)7) (sc. utero) зачать, стать беременнойc. aliquem ex (de) aliquo C, O etc. — зачать кого-л. от кого-л.jam concepti, sc. pulli Pt — уже высиженные цыплята8) образовыватьspicam c. PM — колоситьсяamaritudinem c. Col — приобретать горький вкус9) pass. concipi образоваться, происходить, появляться, возникатьin ea parte nivem concipi Sen — (полагают, что) в этой части (атмосферы) зарождается снегamnis conceptus ex fonte QC — ручей, зародившийся (образовавшийся) от источника -
2 concepta
con-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or lay hold of, to take to one's self, to take in, take, receive, etc. (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.nuces si fregeris, vix sesquimodio concipere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:truleum latius, quo concipiat aquam,
id. L. L. 5, § 118 Müll.; cf. Lucr. 6, 503; and:concipit Iris aquas,
draws up, Ov. M. 1, 271:madefacta terra caducas Concepit lacrimas, id. ib 6, 397: imbres limumque,
Col. Arb. 10, 3.—Of water, to take up, draw off, in a pipe, etc.:Alsietinam aquam,
Front. Aquaed. 11; 5 sqq.— Pass., to be collected or held, to gather:pars (animae) concipitur cordis parte quādam,
Cic. N. D. 2, 55, 138:ut quisque (umor) ibi conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur,
Col. 1, 6, 5.—Hence, con-cepta, ōrum, n. subst., measures of fluids, capacity of a reservoir, etc.:amplius quam in conceptis commentariorum,
i. e. the measures described in the registers, Front. Aquaed. 67; 73.—Of the approach of death:cum jam praecordiis conceptam mortem contineret,
Cic. Tusc. 1, 40, 96:ventum veste,
Quint. 11, 3, 119; cf.:plurimum ventorum,
Plin. 16, 31, 57, § 131; and:magnam vim venti,
Curt. 4, 3, 2:auram,
id. 4, 3, 16; cf. Ov. M. 12, 569:aëra,
id. ib. 1, 337:ignem,
Lucr. 6, 308; so Cic. de Or. 2, 45, 190; Liv. 21, 8, 12; 37, 11, 13; Ov. M. 15, 348.—Of lime slaked:ubi terrenā silices fornace soluti concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum,
Ov. M. 7, 108 al.; cf.:lapidibus igne concepto,
struck, Vulg. 2 Macc. 10, 3:flammam,
Caes. B. C. 2, 14:flammas,
Ov. M. 1, 255; cf.of the flame of love: flammam pectore,
Cat. 64, 92:ignem,
Ov. M. 9, 520; 10, 582:validos ignes,
id. ib. 7, 9:medicamentum venis,
Curt. 3, 6, 11:noxium virus,
Plin. 21, 13, 44, § 74:morbum,
Col. 7, 5, 14:in eā parte nivem concipi,
is formed, Sen. Q. N. 4, 2, 1. —Of disease:is morbus aestate plerumque concipitur,
Col. 7, 5, 14:si ex calore et aestu concepta pestis invasit,
id. 7, 5, 2.—In partic.1. (α).Absol.:(β).more ferarum putantur Concipere uxores,
Lucr. 4, 1266; Varr. R. R. 2, 1, 17:cum concepit mula,
Cic. Div. 2, 22, 50:ex illo concipit ales,
Ov. M. 10, 328 et saep.:(arbores) concipiunt variis diebus et pro suā quaeque naturā,
Plin. 16, 25, 39, § 94.—With acc.:* b.ut id, quod conceperat, servaret,
Cic. Clu. 12, 33:Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro,
Ov. M. 4, 611:aliquem ex aliquo,
Cic. Clu. 11, 31; Suet. Aug. 17; id. Claud. 27:ex adulterio,
id. Tib. 62:de aliquo,
Ov. M. 3, 214:alicujus semine,
id. ib. 10, 328:ova (pisces),
Plin. 9, 51, 75, § 165.— Poet.:concepta crimina portat, i. e. fetum per crimen conceptum,
Ov. M. 10, 470 (cf. id. ib. 3, 268):omnia, quae terra concipiat semina,
Cic. N. D. 2, 10, 26:frumenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt concipere,
Plin. 18, 7, 10, § 56.— Subst.: conceptum, i, n., the fetus:ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur,
Scrib. Ep. ad Callist. p. 3:coacta conceptum a se abigere,
Suet. Dom. 22.—In Ovid, meton., of a woman, to unite herself in marriage, to marry, wed:2.Dea undae, Concipe. Mater eris juvenis, etc.,
Ov. M. 11, 222.—Concipere furtum, in jurid. Lat., to find out or discover stolen property, Just. Inst. 4, 1, § 4; cf.: penes quem res concepta et inventa [p. 401] est, Paul. Sent. 2, 31, 5; Gell. 11, 18, 9 sq.; Gai Inst. 3, 186.—II.Trop.A.To take or seize something by the sense of sight, to see, perceive (cf. comprehendo, II. A.):B. 1.haec tanta oculis bona concipio,
Plaut. Poen. 1, 2, 65.—Far more freq.,In gen., to comprehend intellectually, to take in, imagine, conceive, think:2.agedum, inaugura fierine possit, quod nunc ego mente concipio,
Liv. 1, 36, 3; so,aliquid animo,
id. 9, 18, 8; cf.:imaginem quandam concipere animo perfecti oratoris,
Quint. 1, 10, 4; cf. id. 2, 20, 4; 9, 1, 19 al.:quid mirum si in auspiciis imbecilli animi superstitiosa ista concipiant?
Cic. Div. 2, 39, 81:quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo,
Liv. 9, 18, 8 Drak. ad loc.:de aliquo summa concipere,
Quint. 6, prooem. §2: onus operis opinione prima concipere,
id. 12, prooem. § 1: protinus concepit Italiam et arma virumque, conceived the plan of the Æneid, Mart. 8, 56, 19.—In partic., to understand, comprehend, perceive:C.quoniam principia rerum omnium animo ac mente conceperit,
Cic. Leg. 1, 22, 59:quae neque concipi animo nisi ab iis qui videre, neque, etc.,
Plin. 36, 15, 24, § 124:fragor, qui concipi humanā mente non potest,
id. 33, 4, 21, § 73:concipere animo potes, quam simus fatigati,
Plin. Ep. 3, 9, 24.—With acc. and inf.:quod ita juratum est, ut mens conciperet fleri oportere, id servandum est,
Cic. Off. 3, 29, 107:forsitan et lucos illic concipias animo esse,
Ov. M. 2, 77:concepit, eos homines posse jure mulceri,
Vell. 2, 117, 3; Cels. 7 praef. fin. —To receive in one's self, adopt, harbor any disposition of mind, emotion, passion, evil design, etc., to give place to, foster, to take in, receive; to commit (the figure derived from the absorbing of liquids;D.hence): quod non solum vitia concipiunt ipsi, sed ea infundunt in civitatem,
Cic. Leg. 3, 14, 32:inimicitiae et aedilitate et praeturā conceptae,
Caes. B. C. 3, 16; so,mente vaticinos furores,
Ov. M. 2, 640:animo ingentes iras,
id. ib. 1, 166:spem,
id. ib. 6, 554; cf.:spemque metumque,
id. F. 1, 485:aliquid spe,
Liv. 33, 33, 8:amorem,
Ov. M. 10, 249:pectore tantum robur,
Verg. A. 11, 368:auribus tantam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101 al.:re publicā violandā fraudis inexpiabiles concipere,
id. Tusc. 1, 30, 72:malum aut scelus,
id. Cat. 2, 4, 7:scelus in sese,
id. Verr. 2, 1, 4, § 9:flagitium cum aliquo,
id. Sull. 5, 16.—To draw up, comprise, express something in words, to compose (cf. comprehendo, II. C.):quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipiatur more nostro,
Cic. Off. 3, 29, 108:vadimonium,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 3:jusjurandum,
Liv. 1, 32, 8; Tac. H. 4, 41; cf.:jurisjurandi verba,
id. ib. 4, 31;and verba,
Liv. 7, 5, 5:edictum,
Dig. 13, 6, 1:libellos,
ib. 48, 19, 9:stipulationem,
ib. 41, 1, 38:obligationem in futurum,
ib. 5, 1, 35:actionem in bonum et aequum,
ib. 4, 5, 8:foedus,
Verg. A. 12, 13 (id est conceptis verbis:concepta autem verba dicuntur jurandi formula, quam nobis transgredi non licet, Serv.): audet tamen Antias Valerius concipere summas (of the slain, etc.),
to report definitely, Liv. 3, 5, 12.—T. t., of the lang. of religion, to make something (as a festival, auspices, war, etc.) known, to promulgate, declare in a set form of words, to designate formally:ubi viae competunt tum in competis sacrificatur: quotannis is dies (sc. Compitalia) concipitur,
Varr. L. L. 6, § 25 Müll.:dum vota sacerdos Concipit,
Ov. M. 7, 594:sic verba concipito,
repeat the following prayer, Cato, R. R. 139, 1; 141, 4:Latinas sacrumque in Albano monte non rite concepisse (magistratus),
Liv. 5, 17, 2 (cf. conceptivus):auspicia,
id. 22, 1, 7:locus quibusdam conceptis verbis finitus, etc.,
Varr. L. L. 7, § 8 Müll.:ut justum conciperetur bellum,
id. ib. 5, §86 ib.—So of a formal repetition of set words after another person: senatus incohantibus primoribus jus jurandum concepit,
Tac. H. 4, 41:vetus miles dixit sacramentum... et cum cetera juris jurandi verba conciperent, etc.,
id. ib. 4, 31: verba jurationis concipit, with acc. and inf., he takes the oath, that, etc., Macr. S. 1, 6, 30.—Hence, conceptus, a, um, P. a., formal, in set form:verbis conceptissimis jurare,
Petr. 113, 13.—Hence, absol.: mente concepta, things apprehended by the mind, perceptions: consuetudo jam tenuit, ut mente concepta sensus vocaremus, Quint. 8, 5, 2; cf. id. 5, 10, 4. -
3 concipio
con-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or lay hold of, to take to one's self, to take in, take, receive, etc. (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.nuces si fregeris, vix sesquimodio concipere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:truleum latius, quo concipiat aquam,
id. L. L. 5, § 118 Müll.; cf. Lucr. 6, 503; and:concipit Iris aquas,
draws up, Ov. M. 1, 271:madefacta terra caducas Concepit lacrimas, id. ib 6, 397: imbres limumque,
Col. Arb. 10, 3.—Of water, to take up, draw off, in a pipe, etc.:Alsietinam aquam,
Front. Aquaed. 11; 5 sqq.— Pass., to be collected or held, to gather:pars (animae) concipitur cordis parte quādam,
Cic. N. D. 2, 55, 138:ut quisque (umor) ibi conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur,
Col. 1, 6, 5.—Hence, con-cepta, ōrum, n. subst., measures of fluids, capacity of a reservoir, etc.:amplius quam in conceptis commentariorum,
i. e. the measures described in the registers, Front. Aquaed. 67; 73.—Of the approach of death:cum jam praecordiis conceptam mortem contineret,
Cic. Tusc. 1, 40, 96:ventum veste,
Quint. 11, 3, 119; cf.:plurimum ventorum,
Plin. 16, 31, 57, § 131; and:magnam vim venti,
Curt. 4, 3, 2:auram,
id. 4, 3, 16; cf. Ov. M. 12, 569:aëra,
id. ib. 1, 337:ignem,
Lucr. 6, 308; so Cic. de Or. 2, 45, 190; Liv. 21, 8, 12; 37, 11, 13; Ov. M. 15, 348.—Of lime slaked:ubi terrenā silices fornace soluti concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum,
Ov. M. 7, 108 al.; cf.:lapidibus igne concepto,
struck, Vulg. 2 Macc. 10, 3:flammam,
Caes. B. C. 2, 14:flammas,
Ov. M. 1, 255; cf.of the flame of love: flammam pectore,
Cat. 64, 92:ignem,
Ov. M. 9, 520; 10, 582:validos ignes,
id. ib. 7, 9:medicamentum venis,
Curt. 3, 6, 11:noxium virus,
Plin. 21, 13, 44, § 74:morbum,
Col. 7, 5, 14:in eā parte nivem concipi,
is formed, Sen. Q. N. 4, 2, 1. —Of disease:is morbus aestate plerumque concipitur,
Col. 7, 5, 14:si ex calore et aestu concepta pestis invasit,
id. 7, 5, 2.—In partic.1. (α).Absol.:(β).more ferarum putantur Concipere uxores,
Lucr. 4, 1266; Varr. R. R. 2, 1, 17:cum concepit mula,
Cic. Div. 2, 22, 50:ex illo concipit ales,
Ov. M. 10, 328 et saep.:(arbores) concipiunt variis diebus et pro suā quaeque naturā,
Plin. 16, 25, 39, § 94.—With acc.:* b.ut id, quod conceperat, servaret,
Cic. Clu. 12, 33:Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro,
Ov. M. 4, 611:aliquem ex aliquo,
Cic. Clu. 11, 31; Suet. Aug. 17; id. Claud. 27:ex adulterio,
id. Tib. 62:de aliquo,
Ov. M. 3, 214:alicujus semine,
id. ib. 10, 328:ova (pisces),
Plin. 9, 51, 75, § 165.— Poet.:concepta crimina portat, i. e. fetum per crimen conceptum,
Ov. M. 10, 470 (cf. id. ib. 3, 268):omnia, quae terra concipiat semina,
Cic. N. D. 2, 10, 26:frumenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt concipere,
Plin. 18, 7, 10, § 56.— Subst.: conceptum, i, n., the fetus:ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur,
Scrib. Ep. ad Callist. p. 3:coacta conceptum a se abigere,
Suet. Dom. 22.—In Ovid, meton., of a woman, to unite herself in marriage, to marry, wed:2.Dea undae, Concipe. Mater eris juvenis, etc.,
Ov. M. 11, 222.—Concipere furtum, in jurid. Lat., to find out or discover stolen property, Just. Inst. 4, 1, § 4; cf.: penes quem res concepta et inventa [p. 401] est, Paul. Sent. 2, 31, 5; Gell. 11, 18, 9 sq.; Gai Inst. 3, 186.—II.Trop.A.To take or seize something by the sense of sight, to see, perceive (cf. comprehendo, II. A.):B. 1.haec tanta oculis bona concipio,
Plaut. Poen. 1, 2, 65.—Far more freq.,In gen., to comprehend intellectually, to take in, imagine, conceive, think:2.agedum, inaugura fierine possit, quod nunc ego mente concipio,
Liv. 1, 36, 3; so,aliquid animo,
id. 9, 18, 8; cf.:imaginem quandam concipere animo perfecti oratoris,
Quint. 1, 10, 4; cf. id. 2, 20, 4; 9, 1, 19 al.:quid mirum si in auspiciis imbecilli animi superstitiosa ista concipiant?
Cic. Div. 2, 39, 81:quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo,
Liv. 9, 18, 8 Drak. ad loc.:de aliquo summa concipere,
Quint. 6, prooem. §2: onus operis opinione prima concipere,
id. 12, prooem. § 1: protinus concepit Italiam et arma virumque, conceived the plan of the Æneid, Mart. 8, 56, 19.—In partic., to understand, comprehend, perceive:C.quoniam principia rerum omnium animo ac mente conceperit,
Cic. Leg. 1, 22, 59:quae neque concipi animo nisi ab iis qui videre, neque, etc.,
Plin. 36, 15, 24, § 124:fragor, qui concipi humanā mente non potest,
id. 33, 4, 21, § 73:concipere animo potes, quam simus fatigati,
Plin. Ep. 3, 9, 24.—With acc. and inf.:quod ita juratum est, ut mens conciperet fleri oportere, id servandum est,
Cic. Off. 3, 29, 107:forsitan et lucos illic concipias animo esse,
Ov. M. 2, 77:concepit, eos homines posse jure mulceri,
Vell. 2, 117, 3; Cels. 7 praef. fin. —To receive in one's self, adopt, harbor any disposition of mind, emotion, passion, evil design, etc., to give place to, foster, to take in, receive; to commit (the figure derived from the absorbing of liquids;D.hence): quod non solum vitia concipiunt ipsi, sed ea infundunt in civitatem,
Cic. Leg. 3, 14, 32:inimicitiae et aedilitate et praeturā conceptae,
Caes. B. C. 3, 16; so,mente vaticinos furores,
Ov. M. 2, 640:animo ingentes iras,
id. ib. 1, 166:spem,
id. ib. 6, 554; cf.:spemque metumque,
id. F. 1, 485:aliquid spe,
Liv. 33, 33, 8:amorem,
Ov. M. 10, 249:pectore tantum robur,
Verg. A. 11, 368:auribus tantam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101 al.:re publicā violandā fraudis inexpiabiles concipere,
id. Tusc. 1, 30, 72:malum aut scelus,
id. Cat. 2, 4, 7:scelus in sese,
id. Verr. 2, 1, 4, § 9:flagitium cum aliquo,
id. Sull. 5, 16.—To draw up, comprise, express something in words, to compose (cf. comprehendo, II. C.):quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipiatur more nostro,
Cic. Off. 3, 29, 108:vadimonium,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 3:jusjurandum,
Liv. 1, 32, 8; Tac. H. 4, 41; cf.:jurisjurandi verba,
id. ib. 4, 31;and verba,
Liv. 7, 5, 5:edictum,
Dig. 13, 6, 1:libellos,
ib. 48, 19, 9:stipulationem,
ib. 41, 1, 38:obligationem in futurum,
ib. 5, 1, 35:actionem in bonum et aequum,
ib. 4, 5, 8:foedus,
Verg. A. 12, 13 (id est conceptis verbis:concepta autem verba dicuntur jurandi formula, quam nobis transgredi non licet, Serv.): audet tamen Antias Valerius concipere summas (of the slain, etc.),
to report definitely, Liv. 3, 5, 12.—T. t., of the lang. of religion, to make something (as a festival, auspices, war, etc.) known, to promulgate, declare in a set form of words, to designate formally:ubi viae competunt tum in competis sacrificatur: quotannis is dies (sc. Compitalia) concipitur,
Varr. L. L. 6, § 25 Müll.:dum vota sacerdos Concipit,
Ov. M. 7, 594:sic verba concipito,
repeat the following prayer, Cato, R. R. 139, 1; 141, 4:Latinas sacrumque in Albano monte non rite concepisse (magistratus),
Liv. 5, 17, 2 (cf. conceptivus):auspicia,
id. 22, 1, 7:locus quibusdam conceptis verbis finitus, etc.,
Varr. L. L. 7, § 8 Müll.:ut justum conciperetur bellum,
id. ib. 5, §86 ib.—So of a formal repetition of set words after another person: senatus incohantibus primoribus jus jurandum concepit,
Tac. H. 4, 41:vetus miles dixit sacramentum... et cum cetera juris jurandi verba conciperent, etc.,
id. ib. 4, 31: verba jurationis concipit, with acc. and inf., he takes the oath, that, etc., Macr. S. 1, 6, 30.—Hence, conceptus, a, um, P. a., formal, in set form:verbis conceptissimis jurare,
Petr. 113, 13.—Hence, absol.: mente concepta, things apprehended by the mind, perceptions: consuetudo jam tenuit, ut mente concepta sensus vocaremus, Quint. 8, 5, 2; cf. id. 5, 10, 4. -
4 pejero
pējĕro, or, in the orig. form, perjūro (Vulg. Lev. 19, 12; id. Matt. 5, 33), and per-jĕro (Plaut. Trin. 1, 1, 9; id. Truc. 1, 1, 9), āvi, ātum, 1, v. n. [per-juro], to swear falsely, to forswear or perjure one's self.I.Lit.:(β).non enim falsum jurare pejerare (al. perjurare) est, sed quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipitur more nostro, id non facere perjurium est,
Cic. Off. 3, 29, 108; cf.:illum verbis conceptis pejerasse,
id. Clu. 48, 134; Plaut. As. 3, 2, 16; Quint. 5, 11, 13: 5, 6, 2; Cic. Rosc. Com. 16, 46:qui facile ac palam mentitur, pejerabit,
Quint. 5, 10, 87:de aliquā re,
Mart. 7, 20, 6:hic putat esse deos, et pejerat,
Juv. 13, 91:per consulatum pejerat Vatinius,
by the consulship, Cat. 52, 3.—With acc.:Stygias qui pejerat undas,
by the waters of the Styx, Luc. 6, 749; cf.:alii in ipso Capitolio fallunt ac fulminantem perjurant Jovem,
Plin. 2, 7, 5, § 21 Sillig N. cr. — Poet.:bel. lum pejerans,
oath-breaking, treaty-breaking war, Stat. S. 4, 3, 4.—Poet. in part. perf. pass.: jus pejeratum, a false oath (analog. to jus jurandum), Hor. C. 2, 8, 1:II.et perjuratos in mea damna deos,
offended by perjury, Ov. Am. 3, 11, 22.—Transf., in gen., to lie (Plautin.):perge: optime hercle perjuras,
Plaut. Poen. 2, 34:da pignus, ni nune perjures,
id. ib. 5, 4, 72; id. Merc. 3, 1, 42.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Русский