ve+son

I vt.

1. kichraytirmoq, ozaytirmoq, kamaytirmoq, sekinlatmoq, pasaytirmoq, qisqartirmoq (hajm, miqdor, xarajat)

2. kuchsizlantirmoq, kamaytirmoq, bo‘shashtirmoq, sekinlatmoq (kuch, rang); diminuer l'intensité de son tovushni pasaytirmoq

3. tushirmoq, pasaytirmoq (qimmatini)

II vi. (a, ê) kamaymoq, ozaymoq, kichraymoq, qisqarmoq, sekinlashmoq (kuch, issiqlik); diminuer pour la quantité miqdor, son jihatdan kamaymoq; les jours diminuent kunlar qisqarayotibdi.

I vt.

1. gapirmoq, aytmoq, bayon qilmoq, bildirmoq; o‘qimoq; dire dans le dos orqasidan gapirmoq; dire en face yuziga aytmoq; dire son opinion fikrini bayon etmoq; dire à qqn. son fait, dire à qqn. ses quatre vérités haqiqatni yuzaga aytmoq, koyimoq, urishmoq; dire sa joie xursandchiligini izhor qilmoq; dire du bien, du mal de qqn. yaxshi, yomon fikr bildirmoq; il faut en dire autant shuni bu to‘g‘rida ham bildirish kerak; il n'y a pas à dire hech narsa deyolmaysan; pour ainsi dire mumkin bo‘lsa, shunday deyish lozim; sans mot dire bir so‘z demasdan; à vrai dire, à dire vrai loc.adv. haqiqatni aytganda; à vous dire vrai vijdonan sizga aytaman; on dit gapirayotibdilar, shunday gaplar yuribdi; il est dit deyilgan, aytilgan; c'est tout dire bu bilan hammasi aytildi; soit dit en passant shunchaki bayon qilib, o‘rnida aytib; ceci dit shundan kelib chiqib; c'est vite, bientôt dit bu aytishga oson; proprement dit aslini olganda; autrement dit boshqacha aytganda; entre nous soit dit o‘rtamizda aytilgan bo‘lsin; c'est dit hal bo‘ldi; c'est pas dit hali bir narsa deyish qiyin; vous m'en direz des nouvelles hali ko‘rasiz, ishonch hosil qilasiz; cet entrefilet en dit long bu maqola hali ko‘p narsalarni bayon qiladi; cela ne me dit rien bu menga qiziqarli emas, bu menga hech narsani anglatmaydi; pour mieu dire, tout dire yaxshisi; et dire que qarang, a! dites donc! quloq soling! nima gap! yana nima! on dirait shu singari, baayni, huddi; dire la bonne aventure kelajagini aytib bermoq, gol ochmoq, karomat qilmoq; vouloir dire bildirmoq, ifodalamoq; cela veut dire shuni bildiradi; cela va sans dire o‘z-o‘zidan ma'lum; si le coeur vous en dit agar siz shunday istasangiz; qu'est-ce à dire? bu nimani bildiradi? bu nima o‘zi? loc.conj. c'est à dire binobarin

2. buyurmoq, amr qilmoq; on vous dit de cesser sizga aytayotibdi, to‘xtating!

II se dire vpr.

1. so‘z yuritilmoq, so‘zlanmoq, gapirilmoq, aytilmoq, deyilmoq, bahs qilinmoq, bayon etilmoq

2. o‘zini tanitmoq, o‘z nomini aytmoq.

nm. arz, arzu hol, ariza, arznoma; dire d'expert ekspert xulosasi; au dire de aytishlaricha.

-due

I adj. tegishli, kerakli, lozim, kerak, tegishli bo‘lgan; dû à yuzaga kelgan, natijasida paydo bo‘lgan; dû par tegishli bo‘lgan, aloqador bo‘lgan; en bonne et due forme to‘g‘ri va lozim bo‘lgan tarzda

II nm.

1. burch, vazifa, mos, munosib bo‘lgan, keragi, lozimi; réclame son dû keragini talab qilmoq; donner à qqn. son dû tegishlicha baho bermoq, munosib ravishda baholamoq, taqdirlamoq

2. majburiy to‘ lov.

I vt.

1. yozmoq, xatga tushirmoq, yozuv orqali ifodalanmoq; écrire son nom ismini yozmoq; écrire à la main qo‘lda yozmoq

2. yozmoq, yozma asar yaratmoq; ijod qilmoq; écrire un ouvrage asar yozmoq

3. yozmoq, yozma nutqni egallamoq

4. yozmoq, xat orqali xabar bermoq, ma'lumot bermoq; je lui écris que j'accepte roziligini bildirib unga xat yozdim

5. fig. yozmoq, yozib qo‘ymoq, bitmoq; tamg‘a bosmoq; sa honte est écrite sur son front sharmandagarchiligi peshonasiga yozib qo‘yilgan, bitilgan, tamg‘a bo‘lib bosilgan

II s'écrire vpr.

1. yozilmoq; ce mot s'écrit avec une majuscule bu so‘z bosh harf bilan yoziladi

2. yozilmoq, bir-biriga xat yozmoq; ils s'écrivent toutes les semaines ular har haftada xat yozishib turadilar.

1. ishtiyoq, intilish; jo‘shqinlik, shijoat; les élans du coeur ruhiy, ma'naviy jo‘shqinlik; dans un élan de générosité himmati, tantiligi, mardligi tutib

2. chopib, yugurib kelishi; zalvar, zarb; prendre son élan sakrash, ko‘tarilish uchun zarb bilan yugurib kelmoq, bormoq; il prit son élan et sauta u chopib, yugurib kelib sakradi; un saut avec élan yugurib kelib sakrash.

nm. los (bug‘ular oilasiga mansub butoq shoxli hayvon).

1. o‘ralmoq, joylamoq, qog‘oz xaltalarga solmoq; emballer des fruits mevalarni joylab o‘ramoq; emballer de la vaisselle idishtovoqlarni o‘rab bog‘lamoq

2. fam. qamoqqa, hibsga yoki qo‘lga olmoq, qamoqqa olib ketmoq; les flics l'ont emballé hier matin kecha ertalab politsiyachilar uni hibsga oldilar.

I vt.

1. techn. emballer son moteur motorni eng katta tezlik bilan aylantirmoq; motorni eng katta tezlikda ishlatmoq

2. fam. g‘oyat zavqlantirmoq; qoyil qoldirmoq; ça ne m'emballe pas bu meni qoyil qoldirmaydi

II s'emballer vpr.

1. olib qochmoq, olib qochib ketmoq (ot); son cheval s'emballa uni oti olib qochdi

2. bor kuchi bilan, zo‘riqib ishlamoq (motor)

3. fig. qiziqtirmoq, berilib ketmoq, ishqiboz bo‘lib qolmoq; s'emballer pour le ski chang‘ida uchishga berilib ketmoq

4. qizishmoq, jahli, achchig‘i chiqmoq; qoni qaynamoq; g‘azabga minmoq; il s'emballe pour rien u bekordan-bekorga qizishyapti.

I vt.

1. yondirmoq, alanga oldirmoq, yoqmoq; enflammer une allumette gugurtni yondirmoq

2. yoritmoq, nur sochmoq, ravshan qilib yubormoq; un éclair enflamma le ciel chaqmoq osmonni yoritib yubordi

3. charaqlab chiqmoq, yonmoq, porlamoq; la haine enflamme son regard ko‘zlari nafrat bilan yondi

4. fig. jonlantirmoq, g‘ayratlantirmoq, ruhlantirmoq, havaslantirmoq; uyg‘otmoq, g‘ayratga solmoq, keltirmoq; jo‘shga keltirmoq, tutaqishtirmoq, qizishtirmoq

II s'enflammer vpr.

1. yoqmoq, alanga olmoq, o‘t olmoq; le papier s'enflamme qog‘oz tez alangaladi

2. qizarib ketmoq, qip-qizarmoq; son visage s'enflamma de colère g‘azabdan yuzlari qizarib ketdi

3. jo‘shga kelmoq, tutaqishmoq, qizishmoq, qiziqib ketmoq; jonlanmoq, ruhlanmoq

4. méd. yallig‘lanmoq, qizarmoq, shishmoq; la plaie risque de s'enflammer yara gazak olishi mumkin, gazak olmoq.

1. nur sochmoq, yoritmoq; yorug‘, charog‘on, munavvar qilmoq (quyosh haqida); cet appartement n'est ensoleillé que le matin bu xonaga faqat ertalab quyosh nuri tushadi

2. fig. jonlantirmoq, ruhlantirmoq, jon, ruh kiritmoq, jonli qilib ko‘rsatmoq, ochmoq; gul-gul ochmoq; dilini yoritmoq; son sourire ensoleillait son visage jilmayishi yuzini gul-gul ochib yubordi.

I vt.

1. aylantirmoq, o‘ramoq, o‘rab qo‘ymoq, o‘rab qo‘ymoq, olmoq; entortiller son cache-nez autour de son cou sharfini bo‘yniga o‘ramoq; entortiller une ficelle barmog‘ini chilvir bilan o‘ramoq

2. o‘ramoq; o‘rab qo‘ymoq; o‘rab olmoq, bermoq; entortiller un bonbon dans du papier konfetni qog‘ozga o‘ramoq

3. fig. gapdan adashmoq, yanglishmoq, aralashtirmoq; entortiller ses phrases so‘zidan adashmoq

4. fig.fam. miyasini qotirib yubormoq; boshini aylantirib, gangitib qo‘ymoq; il n'a pas réussi à m'entortiller u meni gangita olmadi

II s'entortiller vpr. chirmashib olmoq, o‘rab olmoq; il s'est entortillé dans ses couvertures u ko‘rpaga o‘ralib oldi.

1. tugatish, quritish, son qilish; tugash, tamom bo‘lish, son bo‘ lish; l'épuisement d'une source buloqning qurib bitishi

2. charchash, holdan toyish, tinkasi qurish.

1. tezlik, jadallik, ildamlik

2. mar. kemaning motor o‘chirilgandan keyingi tezligi; continuer sur son erre inersiya tufayli harakatni davom ettirmoq (kema); perdre son erre sekinlamoq, to‘xtamoq, sur'atni yo‘qotmoq (kema).

I vt.

1. yozib, yoyib qo‘ymoq, yozmoq, yoymoq, solmoq; étaler sa marchandise molini, tovarini yoymoq; étaler un journal gazetani yozmoq

2. bo‘lib-bo‘ lib bajarmoq; étaler des paiements bo‘lib-bo‘ lib to‘lamoq

3. fig. ko‘z-ko‘z qilmoq; biror narsa bilan ortiq maqtanmoq; étaler son luxe dabdabali turmush kechirmoq, boyligini ko‘z-ko‘z qilmoq

4. yupqa qatlam berib bo‘yamoq (bo‘yoq haqida)

II s'étaler vpr.

1. ko‘rgazmaga qo‘yilmoq

2. yoyilmoq, yozilmoq, to‘shamoq

3. fam. yiqilmoq, cho‘zilib yotib qolmoq; il s'est étalé de tout son long u uzunasiga cho‘zilib yotardi.

1. ahvol, hol, vaziyat; kayfiyat, hol-ahvol, avzo, holat; kishining holi; l'état de santé sog‘-nosog‘lik; son état général s'est amélioré uning umumiy holati yaxshilandi; c'est un état de fait haqiqiy ahvol, vaziyat shunday; le malade est dans un état grave kasalning ahvoli og‘ir; à l'état ko‘rinishida; holda, holatda; à l'état brut qayta ishlanmagan holat, holda; à l'état gazeux gaz holida; en état; être en bon (mauvais) état yaxshi, yomon holatda bo‘lmoq; en état de marche ishlatishga yaroqli, soz; mettre en état de siège qamal holatiga solmoq; être en état ivresse mast holda bo‘lmoq; être en état de +inf imkoniga ega bo‘ lmoq, -ga qurbi yetmoq, -ga qodir bo‘ lmoq; être en état de travailler ishlashga qurbi yetmoq; être hors d'état de + inf. imkoniga ega bo‘lmaslik, -ga qodir emaslik

2. mavqe, martaba, ahvol, o‘rin; l'état ecclésiastique kashishlik rutbasi, unvoni diniy martaba; un devoir d'état xizmat burchagi; il est menuisier de son état kasbi bo‘yicha u stolyar

3. hist. tabaqa, toifa; le tiers-état uchinchi toifa (qirollik davrida uchinchi tabaqaga burjuaziya, hunarmandlar va dehqonlar kirgan)

4. ro‘yxat; l'état descriptif d'un lieu biror joyda joylashgan narsalarning ro‘yxati; un état nominatif nomma-nom ro‘yxat

5. shtat (xodimlar haqida)

6. État davlat; un chef d'État davlat boshlig‘i; le conseil d'État davlat kengashi; une affaire d'État davlat ahamiyatiga ega ish; la banque d'État davlat banki; les finances de l'État davlat xazinasi; un coup d'État davlat to‘ntarilishi; un homme d'État davlat arbobi; la sûreté de l'État davlat xavfsizligi; davlat xavfsizligini qo‘riqlash.

I vt.

1. mashq qildirmoq, shug‘ullantirmoq, o‘rgatmoq; chiniqtirmoq; exercer ses muscles mushaklarni mashq qildirmoq; exercer sa main biror ishga qo‘lini o‘rgatmoq, hadisini olmoq; exercer sa mémoire xotirani o‘stirmoq; exercer qqn. à qqch. biror kimsani biror narsaga o‘rgatmoq

2. shug‘ullanmoq, mashg‘ul bo‘lmoq, bajarmoq, qilmoq, ishlamoq, exercer un métier biror kasb bilan mashg‘ul bo‘lmoq; exercer une profession kasbga ega bo‘lmoq

3. amalga oshirmoq, ro‘yobga chiqarmoq; ba'zi otlar bilan kelib, “ko‘rsatmoq”, “bermoq”, “qilmoq”, ”bildirmoq” kabi ma'nolarni ifodalaydi; exercer son autorité sur qqn. hokimlik, hukmronlik qilmoq; exercer une influence sur qqn. ta'sir qilmoq, ta'sir ko‘rsatmoq; exercer une pression tazyiq qilmoq; exercer son droit o‘z huquqidan foydalanmoq, huquqini ro‘yobga chiqarmoq

II s'exercer vpr.

1. mashq qilmoq, shug‘ullanmoq; o‘z bilimi, san'ati, mahoratini oshirmoq, kamolotga erishmoq; malaka hosil qilmoq

2. namoyon bo‘lmoq, ro‘yobga chiqmoq; ko‘rinmoq.

1. jo‘natmoq, yubormoq; expédier des marchandises tovarlarni jo‘natmoq

2. dr. nusxa bermoq; expédier un contrat de mariage nikoh to‘g‘risidagi shartnomadan nusxa bermoq.

1. bir amallab o‘zini xalos qilmoq, qutulmoq; jo‘natmoq, haydamoq, haydab yubormoq, kovushini to‘g‘rilab qo‘ymoq; expédier un importun xira mijozdan arang qutulmoq; expédier qqn. dans l'autre monde narigi dunyoga jo‘natmoq

2. ishni qo‘l uchida bajarib tez tugatmoq, bir amallab bitirmoq, expédier son travail ishni tez tugatmoq; expédier son dîner shosha-pisha ovqatlanmoq.

vt. gunohini yuvmoq, o‘zini oqlamoq, jazosini tortmoq; gunohini kechirarli ish qilmoq; expier son crime jinoyati uchun jazosini tortmoq; expier son impudence ehtiyotsizligi uchun ta'zirini yemoq.

I vt.

1. qalab qo‘ymoq, o‘rnatib qo‘ymoq

2. o‘rnatmoq, tayinlamoq, qayd qilmoq; fixer son départ ketish kunini belgilamoq; fixer le sens du mot so‘z ma'nosini aniqlamoq

3. to‘xtamga kelmoq, qayd qilmoq; fixer ses yeux sur kimgadir ko‘zini tikib qaramoq; fixer son attention sur qqch. nimagadir diqqatini qaratmoq, jalb qilmoq; fixer l'attention de qqn. kimnidir diqqatini o‘ziga qaratmoq

4. aniqlamoq, xabar bermoq, bildirmoq; être fixé sur qqn. sur qqch. kimdir, nimadir to‘g‘risida aniq fikrga ega bo‘lmoq

II se fixer vpr.

1. o‘rnashmoq, joylashmoq

2. mustahkamlanmoq, yopishtirilmoq; se fixer pour tâche o‘z oldiga vazifa qo‘ymoq.

1. son, tos; le poing sur la hanche qo‘lini biqiniga qo‘yib

2. orqa son

3. kema quyrug‘i.

1. cheksizlik, bepoyonlik

2. cheksiz son; une infinité de gens son-sanoqsiz odamlar.

I adj.

1. yosh; son jeune frère uning ukasi

2. navqiron; jeune femme juvon; jeune homme yigit

3. yosh, yangi, yangi tashkil qilingan

4. yoshlikka, yoshlik davriga xos; dans mon jeune temps yosh paytimda, yoshligimda

5. yoshlarga xos; une coiffure jeune yoshlarga xos soch turmagi

6. yosh, yangi, tajribasiz, tajribasi kam; il est jeune dans le métier bu ishda u hali g‘o‘r

7. fam. c'est un peu jeune bu yetarli emas

II n. yigit, o‘spirin, yigitcha; yosh qiz; les jeunes yoshlar, yosh-yalang, yigit-qiz

III adv. yoshdek, yoshlardek, yosh; il fait jeune pour son âge u yosh ko‘rinadi; elle s'habille jeune u yoshlardek kiyinadi.