v-mann

m (4) 1. kişi, adam; nəfər; 1000 \Mann 1000 nəfər (adam); drei \Mann hoch dan. üçlükdə; alter \Mann qoca; der schwarze \Mann məc. çin, qulyabanı; uyuq; alle \Mann an Bord! dəniz. hamı göyərtəyə! (əmr); 2. ər; j-n an den \Mann bringen* kimisə ərə vermək; an den \Mann kommen* ərə getmək; j-n zum \Mann(e) nehmen* kimisə özünə ər seçmək; 3. hərb. əsgər; er ist ein \Mann des Todes o, ölümə məhkumdur; seinen \Mann stehen* / stellen özünü müdafiə edə bilmək; seinen \Mann finden* layiqli rəqiblə qarşılaşmaq; kəskin cavab almaq; ◊ mit \Mann und Maus hamı bir nəfər kimi; wenn Not am \Mann ist son mərhələdə (dəqiqədə); \Manns genug sein, um … bir işi görmək üçün yetərincə gücə malik olmaq; \Mann für \Mann hamı, bir-birinin dalınca; \Mann an \Mann çiyin-çiyinə; wie ein \Mann bir nəfər kimi; Ein \Mann ein Wort ata. söz. ≅ Kişinin sözü bir olar; Ein \Mann kein Mann ata. söz. ≅ Tək əldən səs çıxmaz; selbst ist der \Mann 1) hər kəs özü üçün bir adamdır; 2) hər kəs öz başının ağasıdır

m pl \Acker(s)mannleute əkinçi; kəndli

I pron rel der, das’ın G Sg-ı; der Mann, dessen Adresse unbekannt ist ünvanı məlum olmayan adam; II pron dem: Sehen Sie diesen Mann? Das ist dessen Buch Bu kişini görürsünüz? Bu onun kitabıdır

I prp (A) 1. üçün, ötrü; Sorge \für j-n kiməsə, nəyəsə qayğı; Schritt \für Schritt addım-addım; Mann \für Mann dalbadal, bir-birinin dalınca; Stück \für Stück hissə-hissə, müstəsnasız olaraq hamı; \für ein Jahr bir ilə; \für diesmal bu dəfəlik; ein \für allemal həmişəlik, birdəfəlik; \für immer həmişəlik; \fürs erste 1) əvvələn; 2) ilk vaxtlarda; \fürs nächste yaxın vaxtlarda; Tag \für Tag günü-gündən, günbəgün; 2. was əvəzliyi ilə; was \für ein(e) / was \für? necə bir (necə)? ◊ (an und) \für sich özüözündə; es hat etwas \für sich bunun öz üstünlüyü var; das ist eine Sache \für sich bu xüsusi maddədir; ich \für meine Person mənə gəlincə; II adv: \für und \für daima, həmişə

vt qaynar su tökmək, qaynar su ilə yandırmaq; ◊ ein abgebrühter Mann dan. abırsız, həyasız adam

a 1. qoca; köhnə, qədim; əvvəlki; \alt und jung qocalı-cavanlı, qocası və cavanı, hamı; beim \alten bleiben əvvəlki fikrində qalmaq; es beim \alten lassen olduğu kimi saxlamaq; es ist die \alt Geschichte! məlum bir şey!; adi bir hadisə! (ancaq die Alte Geschichte qədim tarix); die Alte Welt 1) tar. qədim dünya; 2) köhnə dünya (Avropa, Asiya, Afrika); das \alte Testament din. Yeni Öyüd (Əhdi-Ətiq), İncil \alter Kram cır-cındır; \alten Stils köhnə təqvimlə; seit \alten Zeiten qədim zamanlardan, ta qədimdən; 2.: wie \alt sind Sie? sizin neçə yaşınız var?; ich bin 20 Jahre \alt mənim iyirmi yaşım var; wir sind gleich \alt biz həmyaşıq; \altwerden qocalmaq ◊ j-n zum \alten Eisen werfen məc. bir kəsi işdən kənar etmək; mein \alter Herr (tələbə jarq.) atam; meine \alte Dame anam; \alte Schachtel nifr. küpəgirən qarı, kaftar; immer die \alte Leier çalınmış bayatı, çoxdan məlum olan şey; das ist für den \alten Fritzen nəticəsiz zəhmət; er ist immer der \alte o heç dəyişilməyib; auf seine \alten Tage qocalıqda; Jung gewohnt, alt getan ata. söz. südlə gələn, sümüklə gedər; \alter Freund, \altes Haus dan. qoca, dost, dostum (müraciətdə); \alter Mann geol. köhnə mədən

a düz, dik, şax, şaquli; ein \aufrechter Mann məc. düz adam; \aufrechter Gang şax yeriş; eine \aufrechte Haltung şax duruş; den Kopf \aufrecht halten başını dik tutmaq, ruhdan düşməmək

prp (D) yanında, yaxın; \bei hundert Mann yüz nəfərə yaxın; nahe \bei yanında; dicht \bei lap yaxın; \bei Nacht gecə, gecə vaxtı; \bei Tisch masa arxasında; \bei der aserbeidschanischen Armee Azərbaycan ordusunun sıralarında; \bei der Ğberwindung der Schwierigkeiten çətinliklərin aradan qaldırılmasında; \bei der Arbeit sein işlə məşğul olmaq; \bei Jahren sein yaşa dolmaq; \bei weitem çox, xeyli; \bei weltem nicht heç də; \bei weitem nicht so heç də belə deyil; \bei Kräften sein iqtidarında olmaq, qüvvədə olmaq; du bist wohl nicht \bei dir dan. deyəsən ağlın başında deyil

vt gətirmək; çatdırmaq; die Zeitung bringt heute viel Neues qəzetdə bu gün çoxlu yeni xəbərlər var; Schaden \bringen zərər vurmaq; es dahin \bringen, daß … işi o dərəcəyə çatdırmaq ki…; j-n dahin \bringen, daß… kimisə elə inandırmaq ki…; in Ordnung \bringen sahmana salmaq; in Sicherheit \bringen xilas etmək; nach einem Orte \bringen bir yerə aparmaq; j-n um etw. (A) \bringen kimisə nədənsə məhrum etmək; zu Bett \bringen yatırtmaq; zur Welt \bringen doğmaq, dünyaya gətirmək; an den Mann \bringen satmaq, başdan eləmək (malı); etw. an sich \bringen nəyisə mənimsəmək; auf den Gedanken \bringen yada salmaq; es auf 80 Jahre \bringen 80 il yaşamaq; j-n aus der Fassung \bringen kimisə haldan/hövsələdən çıxarmaq; (es) mit sich \bringen, daß… bir şeyin səbəbi olmaq; es über sich, es über sich \bringen, es übers Herz \bringen qərara gəlmək; von der Stelle \bringen yerindən tərpətmək, yerindən eləmək; j-n zu etw. \bringen kimisə məcbur etmək; zu Papier \bringen yazılı surətdə ifadə etmək; er hat es zu nichts gebracht ondan bir şey çıxmadı

adv buna, ona, bunun üçün; was sagst du \dazu? buna nə deyirsən? ◊ er ist der Mann \dazu o, buna layiq adamdır

num üç; zu \drei(en), \drei Mann hoch üçlükdə

num. otuz; die \dreißiger Jahre otuzuncu illər (əsrin); ein Mann (eine Frau) in den Dreißigern 30-40 yaşlı kişi (qadın)

n (7) 1. dəmir; ein Mann von / aus \Eisen məc. dəmiriradəli adam; er ist von Stahl und \Eisen məc. onun canı dəmirdəndir; ◊ Schmiede das \Eisen, solange es heiß ist ata. söz. ≅ Dəmiri isti-isti döyərlər; Not bricht \Eisen ata. söz. Ac qılınca çapar; altes \Eisen köhnə dəmir qırıntıları; zum alten \Eisen werfen* məc. arxivə vermək; mehrere \Eisen im Feuer haben 1) bir neçə dəlil də ehtiyatda saxlamaq; 2) eyni vaxtda müxtəlif işlərlə məşğul olmaq; 2. qılınc; 3. nal; 4. ütü; 5. buxov; in \Eisen schlagen* / legen buxovlamaq, qandallamaq

I a bütün, tamam; bütöv; \ganze Zahlen riyaz. tam ədədlər; eine \ganze Stunde düz bir saat; den \ganzen Tag bütün günü; ein \ganzes Jahr bütün ili; aus \ganzem Herzen səmimi qəlbdən; seine \ganze Kraft aufbieten var qüvvəsini sərf etmək; im \ganzen xülasə; im großen (und) \ganzen ümumiyyətlə; ein \ganzer Mann sözübütöv kişi, qoçaq; \ganze Arbeit machen vicdanla işləmək; II adv 1. tamamilə, bütünlüklə; \ganz am Anfang lap başlanğıcda; \ganz allein tək-tənha; \ganz gewiß şübhəsiz, əlbəttə; \ganz recht dübbədüz; \ganz im Norden Uzaq Şimalda 2. çox xeyli, olduqca; ein \ganz guter Mensch yaxşı adam; \ganz gut çox yaxşı; \ganz und gar tamamilə, bütünlüklə; \ganz und gar nicht bilmərrə, heç, qətiyyən, əsla; \ganz von selbst öz-özünə, özbaşına; es geschieht ihm \ganz recht ona əcəb olur; cəzasıdır qoy çəksin; ◊ ich bin \ganz Ohr qulağım səndədir

n (2) 1. çəki, ağırlıq; 2. çəki daşı; 3. oh. pl məc. çəki, nüfuz; əhəmiyyət; er legte \Gewicht auf diesen Umstand o bu vəziyyətə böyük əhəmiyyət verirdi; dieser Umstand fällt schwer ins \Gewicht bu durumun böyük önəmi var; ein Mann von \Gewicht nüfuzlu adam, sözü keçən adam

(comp, höher, superl höchst) a 1. hündür, uca; 2. böyük, çox; 3. məc. adlı-sanlı, məşhur; fünf Meter \hoch beş metr hündürlüyündə; vier \hoch drei (43) riyaz. dördün kubu; vier Mann \hoch dan. dördlükdə; (hoch sözündə ch hərfbirləşməsi e səsindən qabaq gələrsə h səsinə keçir): hohes Alter yaşın sinli çağı; der hohe Sommer yayın qızğın çağı; in hohem Ansehen stehen* hörmət-izzət sahibi olmaq; hohe See açıq dəniz; hoher Sinn alicənablıq, nəciblik; es ist hohe Zeit vaxt yetişib; es ist hoher Tag artıq gün günorta yerinə qalxıb; es ist \hoch am Tage gün günortadır; es ist noch \hoch am Tage hələ tam işıqdır; \hoch hinauswollen* burnunu çox yuxarı tutmaq; \hoch anrechnen yüksək qiymətləndirmək; die Ware kommt uns zu \hoch mal bizə çox baha başa gəlir; \hoch zu stehen kommen* baha başa gəlmək; wenn es \hoch kommt çarəsiz (əlacsız) qaldıqda; darayaqda; \hoch und heilig versprechen* təntənəli surətdə vəd etmək; \hoch und teuer versichern and içərək qane etmək

a ağıllı, kamallı; tədbirli; bəsirətli, gözüaçıq, fərasətli, dərrakəli; ein \kluges Haus ağıl dəryası; nicht \klug aus j-m, etw. werden məc. kimdənsə, nədənsə ağlı bir şey kəsməmək; du bist wohl nicht \klug? deyəsən ağlın başında deyil!?; daraus mag der Teufel \klug werden dan. ≅ bundan heç şeytanın da başı çıxmaz; ◊ Durch Schaden wird man \klug ata. söz. ≅ Hər dərədə bir at öldürməsən, baytar olmazsan; Das Ei will klüger sein als die Henne ≅ ata. söz. Builki sərçə bildirkinə civ-civ öyrədir; Der \kluge Mann baut vor ≅ ata. söz. Ağıllının anası ağlamaz

vi (s) 1. gəlmək; gəlib çıxmaq; er kommt wie gerufen o lap yerində gəlib çıxır; in den Sinn \kommen fikrə gəlmək; zu sich \kommen özünə gəlmək; 2. getmək; dalınca getmək; 3. əmələ gəlmək, baş vermək; das durfte nicht \kommen bu olmamalı idi; das kommt wohl bisweilen belə şeylər olur; woher / wie kommt es, daß… 1) necə olur ki…; 2) nədən baş vermişdir ki…; 4. yayılmaq, gəlmək (səs); 5. (inf + zu) məlum olmaq, aşkar olmaq; es kam oben zu liegen bu yuxarıda imiş; neben j-m zu sitezen* \kommen kimləsə yanaşı olmaq; auf j-n sprechen* \kommen kiminsə haqqında danışmaq; hoch / teuer zu stehen* \kommen baha başa gəlmək; 6. (part II ilə): (an)gefahren \kommen gəlmək (miniklə); angelaufen \kommen qaçaraq gəlmək; 7. \kommen lassen çağırtdırmaq; yol vermək, icazə vermək; dahin darf man es nicht \kommen lassen buna yol vermək olmaz; 8. j-m grob \kommen kiməsə kobud cavab vermək; das kommt mir unerwartet mən bunu gözləmirdim; so mußt du mir nicht \kommen! mənimlə belə rəftar etmək olmaz; hart einander \kommen birisilə toqquşmaq; plötzlich auf etw. (A) anderes \kommen danışığı birdən başqa səmtə yönəltmək; 9. payına düşmək; es \kommen auf jeden 100 Rubel hər adama 100 manat düşür; auf j-n nichts \kommen lassen bir kəs haqqında pis şey danışmağa qoymamaq; 10. j-m /einer Sache auf die Spur \kommen kiminsə (nəyinsə) izinə düşmək; 11. damit kommst du nicht weit beləliklə heç bir şeyə nail ola bilməzsən; das ist an den rechten Mann gekommen bu, yaxşı adamın əlinə düşüb; an den Tag \kommen aşkar olmaq, üzə çıxmaq; an die Reihe \kommen növbədə (sırada) olmaq; außer Atem \kommen tövşümək, təngnəfəs olmaq; außer Fassung /aus der Fassung\kommen özünü itirmək, özündən çıxmaq; auseinander \kommen ayrılmaq, görüşüb ayrılmaq; aus dem Sinn \kommen yadından çıxmaq; ein Unglück kam über mich mənə bədbəxtlik üz verdi; um etw. (A)\kommen nədənsə məhrum olmaq; nicht vom Fleck / von der Stelle \kommen yerindən tərpənməmək; von Sinnen \kommen ağlını itirmək, başını itirmək; ich bin nicht dazu gekommen mənim vaxtım yox idi; mən çatdıra bilmədim; es war dazu gekommen iş o yerə çatdı ki; wie \kommen Sie dazu? siz necə cürət edirsiniz?; zu Atem \kommen cürətlənmək, ürəklənmək; zur Besinnung \kommen özünə gəlmək; zu nichts \kommen heç bir şeyə nail olmamaq; zu Kräften \kommen bax: Kraft; zum Ausdruck \kommen ifadə olunmaq; wie es gerade kommt! imkan daxilində; ◊ Kommt Zeit, kommt Rat ata. söz. ≅ Ölmərik/yaşayarıq, görərik; Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır

vt 1. tədarük etmək, təchiz etmək; çatdırmaq, vermək; (an A) tic. kiməsə mal buraxmaq; 2. den Beweis \liefern dəlil gətirmək; eine Schlacht \liefern döyüşə başlamaq; ◊ er ist geliefert / er ist ein gelieferter Mann o, batmış adamdır

f (3) siçan; ◊ das Schiff ging mit Mann und \Maus unter gəmi büsbütün batdı