um+'die+zeit

f (10) 1. vaxt, zaman; 2. müddət; 3. zəmanə, dövr, dövran; zur \Zeit 1) vaxtında; 2) indi, hazırda; mit der \Zeit vaxtilə, vaxtı gələndə; von \Zeit zu \Zeit hərdənbir, vaxtdanvaxta, vaxtaşırı; ich habe keine \Zeit (für A, zu D) vaxtım yoxdur (nəyəsə); auf \Zeit müəyyən müddətə; zu unserer \Zeit bizim zəmanəmizdə; zu nachtschlafender \Zeit gecə yarıdan keçmiş; gecə vaxtı; zur rechten \Zeit (öz) vaxtında; vor kurzer \Zeit bir az bundan qabaq, bu yaxınlarda; vor \Zeiten keçmiş zamanlarda; sich \Zeit lassen* tələsməmək; es ist an der \Zeit vaxtdır, vaxt çatmışdır; es ist höchste \Zeit artıq vaxtdır; wir haben keine \Zeit zu verlieren* tələsməliyik, vaxtı itirən halımız deyil; die \Zeit drängt tələsmək lazımdır; vaxt gözləmir; das hat \Zeit vaxt qaçmır; einige \Zeit lang bir müddət; seit unvordenklicher \Zeit çox qədim zamanlardan

I prp (A) ətrafında, yaxın; \um fünf Uhr saat 5-də; \um so besser daha yaxşı; \um … willen … xatirinə, … üzündən / ucbatından, … görə; \um nichts und wider nichts nahaq yerə, heç nə üstündə; eins \um das andere dalbadal, sıra ilə; \um keinen Preis heç bir vəchlə; \um diese Zeit bu vaxta yaxın; bu vaxt (zaman); \um ein Vielfaches xeyli; ich weiß \um die Sache bu işdən xəbərim var; er war dauernd \um uns herum o həmişə bizimlə olardı; das Um und Auf mövcudiyyət; II cj: \um … zu (+inf) müəyyən bir işi görmək üçün; um Ihnen zu beweisen, daß … Sizə sübut etmək üçün ki …; III adv ətrafda, ətrafında; \um und \um hər tərəfdən; tamamilə; die Zeit ist \um vaxt qurtardı

I vi (s, h) 1. qaçmaq; über Hals und Kopf \laufen bərk qaçmaq, götürülmək; um die Wette \laufen ötüşmək, yarışmaq (qaçışda); 2. hərlənmək, fırlanmaq (çarx); die Maschine läuft maşın işləyir; leer \laufen boşboşuna işləmək; 3. axmaq (maye); das Blut läuft durch die Adern qan damarlardan keçir; das Faß läuft çəllək axıdır; 4. qabağa qaçmaq (saat); 5. dəniz. getmək, çıxmaq; das Schiff läuft aus dem Hafen gəmi limandan çıxır; 6. ötmək, keçmək (vaxt); die Zeit läuft vaxt ötür (keçir); 7. məc. qüvvədə olmaq; der Wechsel läuft drei Monate veksel üç ay qüvvədədir; 8. getmək, keçmək; der Weg läuft des Waldes yol meşədən keçir; 9. hərlənmək, dövr etmək (planet); 10.: eine Runde \laufen qaçaraq dövrə vurmaq; ein Rennen \laufen qaçışda iştirak etmək; ◊ Spießruten \laufen tar. cərgə arasından keçmək; Sturm \laufen wider etw. (A) hücuma keçmək; Wege \laufen für j-n kiminsə tapşırığını yerinə yetirmək; auf dem Eis \laufen, Schlittschuh \laufen xizək sürmək; 11. der Film läuft kino (tamaşa) gedir; \laufen lassen buraxmaq, azad etmək; 12. Gefahr \laufen təhlükəyə uğramaq; ins Geld \laufen qəpik-quruşla keçinmək; alles läuft durcheinender hamısı/hər şey dolaşdırılıb; auf den Grund \laufen batmaq (suyun dibinə); II sich \laufen: sich außer Atem \laufen qaçmaqdan nəfəsi kəsilmək; sich müde \laufen yüyürməkdən yorulmaq; sich warm \laufen 1) qaçmaqdan qızışmaq; 2) tex. sürtünmədən qızmaq; sich (D) die Füße wund \laufen ayaqdan düşənə qədər qaçmaq; II vimp: es läuft sich hier schlecht burada qaçmaq çətindir; es läuft mir kalt über den Rücken dan. canıma vicvicə düşür (qorxudan)

I vt, vi sıxışdırmaq, sıxmaq; tələsdirmək; er drängte mich auf die (zur) Seite o, məni kənara itələdi; die Menge drängte gegen das Tor izdiham darvazaya doğru irəliləyirdi; II sich \drängen sıxılmaq, özünü yığmaq; sich durch die Menge \drängen soxulub keçmək; die Zeit drängt vaxt gözləmir

vt qıymaq, qızırğalanmamaq; ich gönne dir deinen Erfolg sənin uğuruna sevinirəm; Zeit \gönnen vaxt vermək; \gönnen Sie sich die Zeit! tələsməyin!

adv ətrafında; yanında; um die Ecke \herum tindən o yana; hier \herum hardasa buralarda; um j-n \herum sein məc. kiməsə pərəstiş etmək; kiminsə ətrafında dolaşmaq; die Zeit ist \herum vaxt keçdi

vt 1. doldurmaq, yerinə yetirmək; die Zeit \ausfüllen vaxt keçirmək; eine Lücke \ausfüllen boşluğu doldurmaq; 2. təpişdirmək, təpib doldurmaq

vi (s) 1. çapmaq; 2. sürətlə getmək (vaxt); \dahinellengehen vi (s) getmək, çıxıb getmək; məc. ölmək; die Zeit geht dahin vaxt keçib gedir; \dahinellenjagen vi (s) var gücü ilə qaçmaq; çox bərk qaçmaq (heç yana baxmadan); \dahinellenschwinden vi (s) 1. azalmaq, tükənmək; qurtarmaq, yox olmaq; 2. arıqlamaq, solmaq; \dahinellensiechen vi (s) arıqlamaq, solmaq, zəifləmək

f (10) göstərmə, təsvir etmə; ifadə etmə. d(a)rüber adv 1. bunun (onun) üstündən (üzərindən); dort fließt ein Fluß, eine Brücke führt \Darstellung oradan çay axır, üstündən körpü keçir; 2. bu barədə (haqda); 3. ondan yüksək, daha yaxşı; es geht mir nichts \Darstellung bu mənə hər şeydən ötədir; \Darstellung vergeht die Zeit beləliklə vaxt keçir. d(a)rcm adv bunun (onun) ətrafında (yörəsində); buna (ona) görə; bunun xatirinə; es handelt sich \Darstellung, daß … söhbət ondan gedir ki… es ist mir sehr \Darstellung zu tun mənə bu çox lazımdır. d(a)rcnter adv 1. altında; arasında; bunlarla yanaşı, o cümlədən; es sind viele Begabte \Darstellung onların arasında çoxlu istedad var; 2. az; aşağı; ucuz

vt qısaltmaq; sich (D) die Zeit \kürzen əylənmək

vt öldürmək; die Zeit \totschlagen vaxtı öldürmək; \totschlagenschweigen vt səsini kəsmək; cavab verməmək

vt: die Zeit \verfaulenzen vaxtını boş keçirmək

f (10) hərb. qaravulların dəyişməsi vergaukeln vt: die Zeit \Vergatterung boş yerə vaxt itirmək

vt böhtan / şər atmaq; çuğulluq etmək; die Zeit \verklatschen vaxtını qeybətlə keçirmək

vt 1. qovmaq; sich die Zeit mit etw. \vertreiben vaxtı nə iləsə keçirmək; j-m seine Faulheit \vertreiben kiminsə tənbəlliyini aradan qaldırmaq; 2. satmaq (mal)

adv (aid olduğu isimdən sonra gəlir) …ortasından, …içindən; bütün, aramsız, başdan-başa; bis auf die Haut \hindurch naß werden təpədən dırnağa islanmaq; die ganze Zeit \hindurch bütün vaxt ərzində

I a (jung‘un superl’i) 1. ən kiçik; 2. yaxın keçmişdəki, bu günlərdəki; die \jüngste Zeit son zamanlar; die \jüngsten Ereignisse son hadisələr; II adv bir az bundan qabaq

vi (s) 1. gəlmək; gəlib çıxmaq; er kommt wie gerufen o lap yerində gəlib çıxır; in den Sinn \kommen fikrə gəlmək; zu sich \kommen özünə gəlmək; 2. getmək; dalınca getmək; 3. əmələ gəlmək, baş vermək; das durfte nicht \kommen bu olmamalı idi; das kommt wohl bisweilen belə şeylər olur; woher / wie kommt es, daß… 1) necə olur ki…; 2) nədən baş vermişdir ki…; 4. yayılmaq, gəlmək (səs); 5. (inf + zu) məlum olmaq, aşkar olmaq; es kam oben zu liegen bu yuxarıda imiş; neben j-m zu sitezen* \kommen kimləsə yanaşı olmaq; auf j-n sprechen* \kommen kiminsə haqqında danışmaq; hoch / teuer zu stehen* \kommen baha başa gəlmək; 6. (part II ilə): (an)gefahren \kommen gəlmək (miniklə); angelaufen \kommen qaçaraq gəlmək; 7. \kommen lassen çağırtdırmaq; yol vermək, icazə vermək; dahin darf man es nicht \kommen lassen buna yol vermək olmaz; 8. j-m grob \kommen kiməsə kobud cavab vermək; das kommt mir unerwartet mən bunu gözləmirdim; so mußt du mir nicht \kommen! mənimlə belə rəftar etmək olmaz; hart einander \kommen birisilə toqquşmaq; plötzlich auf etw. (A) anderes \kommen danışığı birdən başqa səmtə yönəltmək; 9. payına düşmək; es \kommen auf jeden 100 Rubel hər adama 100 manat düşür; auf j-n nichts \kommen lassen bir kəs haqqında pis şey danışmağa qoymamaq; 10. j-m /einer Sache auf die Spur \kommen kiminsə (nəyinsə) izinə düşmək; 11. damit kommst du nicht weit beləliklə heç bir şeyə nail ola bilməzsən; das ist an den rechten Mann gekommen bu, yaxşı adamın əlinə düşüb; an den Tag \kommen aşkar olmaq, üzə çıxmaq; an die Reihe \kommen növbədə (sırada) olmaq; außer Atem \kommen tövşümək, təngnəfəs olmaq; außer Fassung /aus der Fassung\kommen özünü itirmək, özündən çıxmaq; auseinander \kommen ayrılmaq, görüşüb ayrılmaq; aus dem Sinn \kommen yadından çıxmaq; ein Unglück kam über mich mənə bədbəxtlik üz verdi; um etw. (A)\kommen nədənsə məhrum olmaq; nicht vom Fleck / von der Stelle \kommen yerindən tərpənməmək; von Sinnen \kommen ağlını itirmək, başını itirmək; ich bin nicht dazu gekommen mənim vaxtım yox idi; mən çatdıra bilmədim; es war dazu gekommen iş o yerə çatdı ki; wie \kommen Sie dazu? siz necə cürət edirsiniz?; zu Atem \kommen cürətlənmək, ürəklənmək; zur Besinnung \kommen özünə gəlmək; zu nichts \kommen heç bir şeyə nail olmamaq; zu Kräften \kommen bax: Kraft; zum Ausdruck \kommen ifadə olunmaq; wie es gerade kommt! imkan daxilində; ◊ Kommt Zeit, kommt Rat ata. söz. ≅ Ölmərik/yaşayarıq, görərik; Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır

n -s, oh. pl 1. həyat, yaşam, yaşayış; er ist am \Leben o sağdır; am \Leben bleiben sağ qalmaq; j-n am \Leben lassen kimisə sağ buraxmaq, öldürməmək; das \Leben genießen həyatdan həzz almaq; j-m das \Leben sauer / schwer machen kiminsə yaşamını ağıya döndərmək; kimisə təngə gətirmək; sich (D) das \Leben nehmen özünü öldürmək; ums \Leben kommen həlak olmaq; j-n ums \Leben bringen kimisə həyatdan məhrum etmək; sein \Leben aufs Spiel setzen, sein \Leben für etw. in die Schanze schlagen həyatını təhlükə altında qoymaq; həyatını təhlükəyə atmaq; mit dem \Leben davonkommen sağ qalmaq, salamat qalmaq; etw. mit dem \Leben bezahlen nəyəsə canını fəda etmək; sein \Leben hing an einem Faden onun həyatı tükdən asılı idi; sie schenkte einem Knaden das \Leben onun oğlu oldu; für das \Leben gern haben kimisə dəlicəsinə sevmək; Zeit meines \Lebens bütün ömrüm boyu; ins \Leben treten zühur etmək; ins \Leben rufen yaratmaq, bünövrəsini qoymaq; nach dem \Leben gemalt naturadan/orijinaldan çəkilmiş; \Leben und Treiben 1. həyat, yaşayış; 2. canlanma, canlılıq; \Lebenin die Bude bringen canlandırmaq (işi və s.)

(viel sözünün superl’i) 1. a ən çox, ən böyük; əksər; die \meisten Menschen əksər insanlar; die \meiste Zeit vaxtın çox hissəsi; II adv çox vaxt, çox halda; am \meisten çox zaman, hamıdan artıq