-
101 vacantia
văco, āvi, ātum, 1 ( perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).I.In gen.A.Lit., of space, etc.1.Absol.:2.quācumque vacat spatium, quod inane vocamus,
Lucr. 1, 507; so,spatium,
id. 2, 1053; 6, 1029:inane,
id. 1, 520:villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret,
Cic. Att. 13, 52, 1:tota domus superior vacat,
id. ib. 13, 12, 10:aedes,
Plaut. Cas. 3, 1, 7:maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,
to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3:locus,
id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33:ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles,
Ov. M. 2, 256:odi cum late splendida cera vacat,
id. Am. 1, 11, 20:haec fiunt dum vacat harena,
Sen. Ep. 7, 4.—With abl. (so most freq.):3.illa natura caelestis et terra vacat et umore,
Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64:mens vacans corpore,
id. ib. 1, 10, 25:hoste vacare domos,
Verg. A. 3, 123:(domus) quae Igne vacet,
Ov. M. 2, 764:custode vacans,
id. ib. 2, 422:ora vacent epulis,
i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41. —With ab:B. 1.haec a custodiis classium loca maxime vacabant,
Caes. B. C. 3, 25.—With abl.:2.ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare,
Cic. Off. 1, 38, 136:nulla vitae pars vacare officio potest,
id. ib. 1, 2, 4:omni curatione et administratione rerum (dii),
id. N. D. 1, 1, 2:studiis,
id. de Or. 3, 11, 43:curā et negotio,
id. Leg. 1, 3, 8:vitio,
id. ib. 3, 3, 10:culpā,
id. Fam. 7, 3, 4:criminibus,
Quint. 10, 1, 34:febri,
Cels. 2, 14 med.:morbis,
Dig. 21, 1, 53:amplitudo animi pulchrior, si vacet populo,
keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64:respublica et milite illic et pecuniā vacet,
be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.—With ab and abl.:II.nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo,
Cic. Brut. 78, 272:(rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat,
id. Deiot. 9, 27:a publico officio et munere,
id. Div. 2, 2, 7:ab opere (milites),
Caes. B. C. 3, 76:ne quando a metu ac periculis vacarent,
Liv. 7, 1:vacant ab imbecillis valetudinaria,
Col. 12, 3, 8:a culpā,
Sen. Ep. 97, 1:a periculo,
id. Q. N. 6, 1, 1:a negotiis,
Phaedr. 3 prol.—In partic.A.To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time:2.quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc.,
Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27:festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus,
Hor. C. 3, 18, 11:si vacabis,
Cic. Att. 12, 38, 2:si forte vacas,
Hor. Ep. 2, 2, 95.—After the Aug. per. esp. freq.a.Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one's self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo):b.philosophiae, Quinte, semper vaco,
Cic. Div. 1, 6, 10:in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret,
Plin. Ep. 3, 5, 15:huic uni negotio vacare,
Vell. 2, 114, 1:ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit,
Curt. 6, 7, 21:paulum etiam palaestricis,
Quint. 1, 11, 15:studio operis pulcherrimi,
id. 12, 1, 4:foro,
id. 10, 1, 114:clientium negotiis,
Tac. A. 16, 22:non discendo tantum juri, sed etiam docendo,
Quint. 12, 1, 10:libellis legendis ac rescribendis,
Suet. Aug. 45:queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint,
have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.—Rarely absol.:dum perago tecum pauca sed apta, vaca,
Ov. Am. 2, 2, 2.—Vacare ad aliquid:c.non vaco ad istas ineptias,
Sen. Ep. 49, 9; cf. ( poet.):in grande opus,
Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.:sternere acies,
Stat. Th. 8, 185.—Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing ( poet. and in post-Aug. prose).(α).With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373:(β).tunc et elegiam vacabit in manus sumere,
Quint. 10, 1, 58:non vacabit incohare haec studia,
id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.—With dat., I ( thou, he, etc.) have leisure or time for a thing:B.nobis venari nec vacat nec libet,
Plin. Ep. 9, 16, 1:non vacat exiguis rebus adesse Jovi,
Ov. Tr. 2, 216:nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures,
id. M. 5, 334:obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt,
Quint. 10, 3, 27:cui esse diserto vacet,
id. 11, 1, 50:quo magis te, cui vacat, hortor, etc.,
Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.— Absol.:teneri properentur amores, Dum vacat,
Ov. Am. 3, 1, 70:si vacat,
Juv. 1, 21. —Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless:2.cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur,
Liv. 42, 4, 3:fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat,
Dig. 41, 3, 37:si nemo sit, bona vacabunt,
ib. 38, 7, 2 fin. —Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.:A.si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus,
Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6:rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet,
Plin. Ep. 10, 12 (7), 1:rogo dignitati... vel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris,
id. ib. 10, 13 (8).— Hence, văcans, antis, P. a.Empty, unoccupied, without an owner, vacant:B.locus,
Sen. Cons. ad Marc. 16, 8:metaphora... vacantem locum occupare debet,
Quint. 8, 6, 18:regnum,
Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1:saltus,
Verg. G. 3, 477:balneae,
Tac. H. 3, 11:bona,
Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.— Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner:ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret,
Tac. A. 3, 28.—Of women, single, unmarried, without a husband:C.qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam,
Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).—Of persons, at leisure, unoccupied, idle:nec petiit animum vacantem,
Ov. M. 9, 612.— Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.):vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere,
Gell. 6, 5, 6.—Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16. -
102 vaco
văco, āvi, ātum, 1 ( perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).I.In gen.A.Lit., of space, etc.1.Absol.:2.quācumque vacat spatium, quod inane vocamus,
Lucr. 1, 507; so,spatium,
id. 2, 1053; 6, 1029:inane,
id. 1, 520:villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret,
Cic. Att. 13, 52, 1:tota domus superior vacat,
id. ib. 13, 12, 10:aedes,
Plaut. Cas. 3, 1, 7:maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,
to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3:locus,
id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33:ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles,
Ov. M. 2, 256:odi cum late splendida cera vacat,
id. Am. 1, 11, 20:haec fiunt dum vacat harena,
Sen. Ep. 7, 4.—With abl. (so most freq.):3.illa natura caelestis et terra vacat et umore,
Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64:mens vacans corpore,
id. ib. 1, 10, 25:hoste vacare domos,
Verg. A. 3, 123:(domus) quae Igne vacet,
Ov. M. 2, 764:custode vacans,
id. ib. 2, 422:ora vacent epulis,
i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41. —With ab:B. 1.haec a custodiis classium loca maxime vacabant,
Caes. B. C. 3, 25.—With abl.:2.ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare,
Cic. Off. 1, 38, 136:nulla vitae pars vacare officio potest,
id. ib. 1, 2, 4:omni curatione et administratione rerum (dii),
id. N. D. 1, 1, 2:studiis,
id. de Or. 3, 11, 43:curā et negotio,
id. Leg. 1, 3, 8:vitio,
id. ib. 3, 3, 10:culpā,
id. Fam. 7, 3, 4:criminibus,
Quint. 10, 1, 34:febri,
Cels. 2, 14 med.:morbis,
Dig. 21, 1, 53:amplitudo animi pulchrior, si vacet populo,
keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64:respublica et milite illic et pecuniā vacet,
be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.—With ab and abl.:II.nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo,
Cic. Brut. 78, 272:(rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat,
id. Deiot. 9, 27:a publico officio et munere,
id. Div. 2, 2, 7:ab opere (milites),
Caes. B. C. 3, 76:ne quando a metu ac periculis vacarent,
Liv. 7, 1:vacant ab imbecillis valetudinaria,
Col. 12, 3, 8:a culpā,
Sen. Ep. 97, 1:a periculo,
id. Q. N. 6, 1, 1:a negotiis,
Phaedr. 3 prol.—In partic.A.To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time:2.quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc.,
Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27:festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus,
Hor. C. 3, 18, 11:si vacabis,
Cic. Att. 12, 38, 2:si forte vacas,
Hor. Ep. 2, 2, 95.—After the Aug. per. esp. freq.a.Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one's self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo):b.philosophiae, Quinte, semper vaco,
Cic. Div. 1, 6, 10:in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret,
Plin. Ep. 3, 5, 15:huic uni negotio vacare,
Vell. 2, 114, 1:ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit,
Curt. 6, 7, 21:paulum etiam palaestricis,
Quint. 1, 11, 15:studio operis pulcherrimi,
id. 12, 1, 4:foro,
id. 10, 1, 114:clientium negotiis,
Tac. A. 16, 22:non discendo tantum juri, sed etiam docendo,
Quint. 12, 1, 10:libellis legendis ac rescribendis,
Suet. Aug. 45:queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint,
have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.—Rarely absol.:dum perago tecum pauca sed apta, vaca,
Ov. Am. 2, 2, 2.—Vacare ad aliquid:c.non vaco ad istas ineptias,
Sen. Ep. 49, 9; cf. ( poet.):in grande opus,
Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.:sternere acies,
Stat. Th. 8, 185.—Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing ( poet. and in post-Aug. prose).(α).With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373:(β).tunc et elegiam vacabit in manus sumere,
Quint. 10, 1, 58:non vacabit incohare haec studia,
id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.—With dat., I ( thou, he, etc.) have leisure or time for a thing:B.nobis venari nec vacat nec libet,
Plin. Ep. 9, 16, 1:non vacat exiguis rebus adesse Jovi,
Ov. Tr. 2, 216:nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures,
id. M. 5, 334:obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt,
Quint. 10, 3, 27:cui esse diserto vacet,
id. 11, 1, 50:quo magis te, cui vacat, hortor, etc.,
Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.— Absol.:teneri properentur amores, Dum vacat,
Ov. Am. 3, 1, 70:si vacat,
Juv. 1, 21. —Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless:2.cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur,
Liv. 42, 4, 3:fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat,
Dig. 41, 3, 37:si nemo sit, bona vacabunt,
ib. 38, 7, 2 fin. —Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.:A.si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus,
Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6:rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet,
Plin. Ep. 10, 12 (7), 1:rogo dignitati... vel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris,
id. ib. 10, 13 (8).— Hence, văcans, antis, P. a.Empty, unoccupied, without an owner, vacant:B.locus,
Sen. Cons. ad Marc. 16, 8:metaphora... vacantem locum occupare debet,
Quint. 8, 6, 18:regnum,
Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1:saltus,
Verg. G. 3, 477:balneae,
Tac. H. 3, 11:bona,
Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.— Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner:ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret,
Tac. A. 3, 28.—Of women, single, unmarried, without a husband:C.qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam,
Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).—Of persons, at leisure, unoccupied, idle:nec petiit animum vacantem,
Ov. M. 9, 612.— Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.):vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere,
Gell. 6, 5, 6.—Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16. -
103 video
vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:I.vidĕ,
Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).Lit.A.In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:2.clare oculis video,
id. ib. 3, 1, 35:nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,
Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,
Caes. B. G. 1, 22 fin.:mulieres et pueri qui visum processerant,
Sall. J. 94, 5:ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!
Hor. Epod. 2, 62 sq.:serpentes atque videres Infernas errare canes,
id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):viden', ut geminae stant vertice cristae?
Verg. A. 6, 779:viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?
Cat. 61, 77.—With ut and subj.:nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?
Verg. G. 3, 250:nonne vides ut... Antennae gemant?
Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:ubi sol sex mensibus continuis non videtur,
Varr. R. R. 1, 2, 4:a se disertos visos esse multos,
Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:consulis ante pedes ire viderer eques,
Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—Transf.a.Of things ( poet.), to see:b.(Apenninus) Gallica rura videt,
Luc. 2, 429:et casus abies visura marinos,
i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):c.triclinium hortum et gestationem videt,
Plin. Ep. 2, 17, 13.—Of the other senses, to perceive, observe any thing:B.vidistin' toto sonitus procurrere caelo?
Prop. 2, 16 (3, 8), 49:mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,
Verg. A. 4, 490:tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,
Hor. S. 2, 8, 77:naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,
Plaut. Mil. 4, 6, 44.—In partic., to see on purpose, to look at any thing:II.vide sis signi quid siet,
Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:vide, tali ubi sint,
id. Most. 1, 3, 151:illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,
Ter. Eun. 4, 4, 3:vide, si non os inpudens Videtur,
id. ib. 5, 1, 23; cf.:specta me, a threatening expression,
Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—Trop.A.In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;B.syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,
Cic. Att. 2, 2, 2:quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,
id. Fam. 6, 3, 2:aperte enim adulantem nemo non videt,
sees through, detects, id. Lael. 26, 99:si dormientes aliquid animo videre videamur,
id. Ac. 2, 40, 125:aliquid in somnis,
id. N. D. 1, 29, 82:somnia,
id. Div. 2, 71, 147:quod ego, cur nolim, nihil video,
id. Fam. 9, 6, 2:nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?
id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,
to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,
id. de Or. 1, 25, 116:aliena melius videre et dijudicare,
Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:sin autem vos plus in re publicā vidistis,
id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,
id. Agr. 2, 37, 103:di vatesque eorum in futurum vident,
Liv. 6, 12.—With two accs.:quem virum Crassum vidimus,
Cic. Sen. 17, 61; cf.:officiorum conjunctione me privatum videbam,
id. Brut. 1, 1:cum invidiosum se propter nimias opes viderit,
Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,
Verg. G. 1, 56.—In partic.1.To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:2.reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,
Plaut. Bacch. 4, 9, 118:nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,
Cic. Ac. 2, 13, 40:id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,
id. Lael. 11, 36:sed videamus Herculem ipsum,
id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,
id. Off. 1, 20, 68:te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,
id. Verr. 2, 5, 68, § 174:legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,
let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,viderit,
Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:quam id recte faciam, viderint sapientes,
Cic. Lael. 3, 10; and:quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,
id. de Or. 1, 58, 246:viderint ista officia viri boni,
id. Quint. 17, 55.—To look out for, see to, care for, provide:3.atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,
Cic. Tusc. 4, 17, 38:antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,
i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,
id. Tusc. 3, 19, 46:aliud lenius (vinum),
Ter. Heaut. 3, 1, 50:Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,
Cic. de Or. 3, 1, 2:absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,
Ter. Phorm. 1, 4, 12.—To take care, see to it, make sure, with final clause:4. a.navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,
Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:videret, ut quam primum tota res transigeretur,
id. Quint. 5, 20:ne fortuna mea desit, videte,
Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,
Cic. Off. 1, 14, 42:ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,
id. de Or. 3, 11, 40; cf.:vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,
id. Fam. 14, 18, 2.—In gen.:b.qui suo toto consulatu somnum non viderit,
Cic. Fam. 7, 30, 1.—Esp., to see, live to see a period or event:5.ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,
Cic. Lael. 3, 12:utinam eum diem videam, cum, etc.,
id. Att. 16, 11, 1:duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!
Ter. Ad. 5, 4, 13:spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,
Cic. Mil. 28, 78:multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,
id. ib. 28, 77:tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,
Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:6.viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,
Cic. Att. 12, 14, 1:quā re etiam Othonem vide,
id. ib. 12, 37, 4:videbis ergo hominem, si voles,
id. ib. 4, 12 init.:mane videas Plinium domi,
Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—7.Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:(β).numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,
Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,
id. ib. 3, 2, 7:multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,
id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,
id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,
Cic. Fam. 4, 13, 3:ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,
id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,
Cic. Lael. 23, 86:digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,
id. ib. 1, 4:idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,
id. ib.:a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,
id. ib. 8, 27:quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,
id. Fin. 2, 13, 43:quod idem Scipioni videbatur,
id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,
Cic. Att. 8, 11, 1:Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,
id. Fam. 4, 13, 3.—With inf.:(γ).de familiari illo tuo videor audisse,
Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:satis facere rei publicae videmur, si, etc.,
id. Cat. 1, 1, 2:ut beate vixisse videar, quia, etc.,
id. Lael. 4, 15:solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,
id. ib. 13, 47:videre jam videor populum a senatu disjunctum,
id. ib. 12, 41; cf.:te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,
id. Div. in Caecil. 14, 45:vere videor posse contendere,
Nep. Att. 12, 4:audire videor undique congerentes nomina poëtarum,
Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:videor mihi perspicere ipsius animum,
id. Fam. 4, 13, 5:hoc mihi videor videre,
id. Inv. 2, 57, 171. —With nom. and inf.:(δ).ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,
Cic. Lael. 21, 78:ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,
id. ib. 1, 3:quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,
id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,
Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,
Cic. Lael. 16, 58.—Impers., with acc. and inf. (rare; cf.b.creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,
Cic. Tusc. 5, 5, 12:aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,
Quint. 5, 10, 5 Spald.:quae vult videri, se esse prudentiam,
Cic. Off. 3, 17, 71:quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,
Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:sed mihi contra ea videtur,
Sall. J. 85, 2:seque facile, ut mihi videtur, expediunt,
Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:c.majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,
Cic. Ac. 2, 47, 146:fecisse videri pronuntiat,
id. Verr. 2, 5, 6, § 14:cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,
id. Att. 4, 2, 3:consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,
Liv. 38, 44, 6:Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,
Caes. B. C. 1, 2.—Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.(α).With dat. of pers.:(β).tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,
Cic. Fam. 14, 7, 3:velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,
id. Att. 12, 28, 3:qui imitamur, quos cuique visum est,
id. Off. 1, 32, 118:ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,
Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,
id. 34, 46, 5.—Without dat.:ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,
Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:nunc, si videtur, hoc, illud alias,
id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:si videatur,
Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.
См. также в других словарях:
triclinium — [ triklinjɔm ] n. m. • 1605; mot lat. d o. gr., proprt « lit de table pour trois » ♦ Antiq. rom. Salle à manger à lits en pente, autour d une table ronde ou carrée. Des tricliniums. ● triclinium nom masculin (latin triclinium, du grec triklinion … Encyclopédie Universelle
Triclinium — Triclinium, dessin du XIXe siècle … Wikipédia en Français
TRICLINIUM — Graece τρίκλινον, a lectis, in quibus vescebantur olim, dictum est. Sic autem Lipsius; Antiqq. Lection. l. 3. In conaculo collocabatur mensa rotunda, humilis: inferiorum quidem hominum tripes et ex simplici ligno: lautiorum citrea aut acerna aut… … Hofmann J. Lexicon universale
triclinium — TRICLÍNIUM s.n. v. tricliniu. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 TRICLÍNIUM s.n. v. tricliniu. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: DN … Dicționar Român
Triclinium — Tri*clin i*um, n.; pl. {Triclinia}. [L., from Gr. ?, ?; ? (see {Tri }) + {?} a couch.] (Rom. Antiq.) (a) A couch for reclining at meals, extending round three sides of a table, and usually in three parts. (b) A dining room furnished with such a… … The Collaborative International Dictionary of English
Triclinĭum — (röm. Ant.), 1) Sitz, worauf drei Personen Platz haben; 2) Speisestube, worin drei, je drei Personen fassende Sophas (Lecti) so um einen Tisch (Abacus) standen, daß die vierte Seite für die aufwartenden Sklaven frei blieb. Daher die Sklaven,… … Pierer's Universal-Lexikon
triclinium — [trī klin′ē əm] n. pl. triclinia [trī klin′ēə] [L < Gr triklinion, dim. of triklinos < tri ,TRI + klinē, a couch < klinein: see LEAN1] 1. a couch extending around three sides of an ancient Roman dining table, for reclining at meals 2. an … English World dictionary
Triclinium — A triclinium (plural: triclinia ) is a formal dining room in a Roman building. The word is adopted from the Greek τρικλίνιον, triklinion , from τρι , tri and κλίνη, klinē , a couch. It was characterized by three couches, the klinai, on three… … Wikipedia
Triclinium — Rekonstruiertes Triclinium aus Caesaraugusta (Saragossa) … Deutsch Wikipedia
triclinium — (tri kli ni om ) s. m. Terme d antiquité romaine. Salle à manger à trois lits, sur chacun desquels se plaçaient trois convives. • Un des côtés restait libre pour le service, et le long des trois autres on rangeait trois lits : ce qui fit nommer … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
triclinium — noun (plural triclinia) Etymology: Latin, from Greek triklinion, from tri + klinein to lean, recline more at lean Date: 1646 1. a couch extending around three sides of a table used by the ancient Romans for reclining at meals 2. a dining room… … New Collegiate Dictionary