-
1 Trajanus
Trājānus, i, m., Trajan, a Roman emperor, who reigned A.D. 98-118, proverbial for his justice and benevolence:Augusto felicior, Trajano melior,
Eutr. 8, 5.—Hence, Trājānus, a, um, adj., of or belonging to Trajan:aqua,
Front. Aquaed. 93:VIA,
the Appian Way, restored by Trajan, Inscr. Grut. 199, 1. -
2 Trajanus
Trājānus, ī m. (M. Ulpius)Траян, родом из Италики (Испания), род. в 55 г. н. э., римск. император 98— 117 гг н. э. PJ, Eutr etc. -
3 trajanus
Trajan (M. Ulpius Traianus, Emperor, 98-117 AD); Roman cognomen -
4 Ulpius
I ī m.Ульпий, римск. nomen; наиболее известен M. U. Trajanus, римск. император (см. Trajanus)II Ulpius, a, umульпиев, т. е. траянов ( portĭcus Sid) -
5 lien
lĭēn, lĭēnis (lĭēnis, is), m. [*plien] la rate. - [gr]gr. σπλήν, σπληνός -- angl. spleen. - (Trajanus) fiscum lienem vocavit, quod eo crescente artus reliqui tabescunt, Aur. Vict.: Trajan a dit que le fisc était la rate, parce que lorsqu'il grossit le reste du corps est malade.* * *lĭēn, lĭēnis (lĭēnis, is), m. [*plien] la rate. - [gr]gr. σπλήν, σπληνός -- angl. spleen. - (Trajanus) fiscum lienem vocavit, quod eo crescente artus reliqui tabescunt, Aur. Vict.: Trajan a dit que le fisc était la rate, parce que lorsqu'il grossit le reste du corps est malade.* * *Lien, lienis, masc. gene. vel Lienis, huius lienis, pen. prod. Graece splên dicitur. Plaut. La rate, Ratelle. -
6 actus
I āctus, a, um part. pf. к ago II āctus, ūs m. [ ago ]1) понукание, подстёгивание ( о погонщиках животных) (levi admonitu, non actu inflectere feram C)ab actu nomen Agonalem habet dies O — (полагают, что) название Агоналий происходит от пригона (жертвенных животных к алтарям)2) движение, стремление (magno actu ferri in abruptum V); стекание ( mellis Lcr); ( о гончарном круге) вращение (pocula, quae rota finxerat facili actu Pt); поступь (sc. equi O); движение, течение (sc. undae Sen, T)4) ритор. выразительные телодвижения, мимика (actus secundum verum fingere O)5) сценическая игра, представление ( histrionum Q)6) постановка, инсценировка ( fabellarum L)a. tragicus Su — постановка трагедии, трагедия7) театр. действие, акт (non solus unus a., sed tota fabella C); перен. раздел, часть (primus actus vitae C; ad quartum actum accedere Vr)8) работа, деятельность ( usque ad extremae vitae finem in actu esse Sen)in actu mori Sen — умереть в разгар деятельности («на посту »)a. forensis или a. rerum PJ, Q, Sen etc. — юридическая деятельность, судебные дела, тж. управление имуществом9) образ действия, линия поведения (ad pristĭnum actum reverti Trajanus ap. PJ)10) филос. (осуществлённая, в отличие от «potentia») действительность, актуальное состояние Boët11) акт ( земельная мера)a. quadratus Vr = 1259,44 — кв. метра (пол-югера)a. duplicatas Is — jugerum -
7 iselasticum
iselastīcum, ī n. [ iselasticus ]иселастик, императорский дар победителю-триумфатору Trajanus ap. PJ -
8 salus
I salūs, ūtis f. [ salvus ]1) здоровье, здоровое состояниеsalutem alicui imprecari Ap — желать кому-л. здоровья ( при чихании)2) благо, благополучие, благосостояние, благоденствие ( civium C)augurium salutis C — гадание, при котором у богов спрашивали, дозволено ли в данном случае молиться о благе народа3) спасение, избавление, сохранение жизни ( certare pro salute Sl)saluti esse alicui C — служить к чьему-л. спасениюverum est, quod pro salute fit mendacium PS — ложь во спасение становится правдойsalutem afferre или ad salutem vocare C — спасатьsalutem alicui dare (reddere) C — даровать кому-л. жизнь4) спаситель (Lentulus s. nostrae vitae C)5) средство к спасению, возможность спасения ( nullam salutem reperire C)6) привет, поклонsalutem alicui nuntiare (dare, dicere) C etc. — приветствовать кого-л.salute datā (или acceptā) redditāque L — по обмене (обменявшись) приветствиямиalicui salutem dicere jubēre Pl — просить передать поклон кому-л.Trajanus Plinio salutem (sc. dicit) PJ — Траян шлёт привет Плиниюsalutem dicere alicui rei погов. C — распрощаться с чем-либо, отказаться от чего-л.7) ласк. радость (quid agis, mea s.? Pl)II Salūs, ūtis f.римск. богиня здоровья и благополучия (храм её находился на одной из вершин Квиринала) Pl, Ter, C etc. -
9 vindicatio
vindicātio, ōnis f. [ vindico ]1) защита, охрана (прав) C2) предъявление претензии или иска, искание по суду (v. bonorum Dig; successionum CJ)intestatorum civium v. bonorum Trajanus ap. PJ — притязание на имущество лиц, умерших, не оставив завещания3) мщение, наказание (v. est per quam peccata punīmus C) -
10 lien
lĭēn, ēnis, and liēnis, is, m. ( gen. plur. lienum, Plin. 23, 7, 63, § 121) [for plien; Sanscr. plīhan; Gr. splên], the milt or spleen.I.Lit.:II.lienes turgent, Cato. R. R. 157: seditionem facit lien (of a stitch in the side),
Plaut. Merc. 1, 2, 14:jam quasi sona liene cinctus ambulo,
id. Curc. 2, 1, 6: equisetum lienes cursorum exstinguit, Plin. 26, 13, 83, § 132:at lienis, ubi affectus est, intumescit,
Cels. 4, 9:lienis bubulus,
id. ib.:lienem coërcere,
id. ib.:extenuare,
id. ib.:consumere,
Plin. 26, 8, 48, § 76.—Transf., of the fiscus:(Trajanus) fiscum lienem vocavit, quod eo crescente artus reliqui tabescunt,
Aur. Vict. Epit. 42 fin. -
11 lienis
lĭēn, ēnis, and liēnis, is, m. ( gen. plur. lienum, Plin. 23, 7, 63, § 121) [for plien; Sanscr. plīhan; Gr. splên], the milt or spleen.I.Lit.:II.lienes turgent, Cato. R. R. 157: seditionem facit lien (of a stitch in the side),
Plaut. Merc. 1, 2, 14:jam quasi sona liene cinctus ambulo,
id. Curc. 2, 1, 6: equisetum lienes cursorum exstinguit, Plin. 26, 13, 83, § 132:at lienis, ubi affectus est, intumescit,
Cels. 4, 9:lienis bubulus,
id. ib.:lienem coërcere,
id. ib.:extenuare,
id. ib.:consumere,
Plin. 26, 8, 48, § 76.—Transf., of the fiscus:(Trajanus) fiscum lienem vocavit, quod eo crescente artus reliqui tabescunt,
Aur. Vict. Epit. 42 fin. -
12 Ulpius
Ulpius, i, m., the name of a Roman gens. So esp., M. Ulpius Trajanus, the celebrated Roman emperor of that name. —Hence, Ulpĭus, a, um, adj., of or belonging to Ulpius:porticus,
Sid. Carm. 8, 8.
См. также в других словарях:
Trajānus — Trajānus, Marcus Ulpius Traj., Sohn des M. Ulpius Traj., geb. 18. Sept. 52 n. Chr. zu Italica in Spanien; er diente unter seinem Vater im Parthischen Kriege, wurde unter Domitianus 91 Consul u. befehligte dann in Niederdeutschland eine Armee… … Pierer's Universal-Lexikon
Trajānus — Trajānus, M. Ulpius T., nach der Adoption durch Nerva in der Regel Nerva T. genannt, röm. Kaiser, geb. wahrscheinlich 53 n. Chr. zu Italica (in der Nähe des heutigen Sevilla) in Spanien, war 91 Konsul und befehligte 97 die Legionen am Niederrhein … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Trajanus — Trajānus, Marcus Ulpius, röm. Kaiser, 98 117 n. Chr., geb. 53 zu Italica (bei Sevilla), von Nerva adoptiert, einer der trefflichsten röm. Kaiser, erweiterte durch die Dazischen Kriege (101 102 und 104 107), zu deren Andenken auf dem von ihm… … Kleines Konversations-Lexikon
Trajanus — Trajanus, Markus Ulpius, röm. Kaiser, geb. 54 n. Chr. in Spanien, Sohn eines röm. Feldherrn, wurde 97 von Nerva adoptirt, 98 nach dessen Tode Kaiser, lebte in republikanischer Einfachheit, regierte streng nach dem Gesetze, leitete die Verwaltung… … Herders Conversations-Lexikon
trajanus — trajánus m DEFINICIJA tipogr. renesansna antikva, rezana po uzoru na monumentalnu kapitalu s natpisne ploče Trajanova stupa iz 2. st. ETIMOLOGIJA vidi Trajan … Hrvatski jezični portal
TRAJANUS — I. TRAJANUS Dux Valentis Imperatoris victus ab hoste, Valenti sibi segnitiem exprobranti, Apostasiam coram obiecit, Non ego sum victus, dicens, sed tu victoriam corrumpis Imperator, qui adversus Deum aciem instruis, et fortunam belli concilias… … Hofmann J. Lexicon universale
Trajanus, S. (1) — 1S. Trajanus (21. Aug.), ein Martyrer zu Rom. S. S. Hippolytus12 (IV. 425.) … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Trajanus, S. (2) — 2S. Trajanus (23. Dec.), ein anderer Martyrer zu Rom. S. S. Eugenius39 (El.) … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Trajanus portus — Trajanus portus, der Hafen von Centum Cellä, s.d … Pierer's Universal-Lexikon
Trajanus, römischer Kaiser — Trajanus, römischer Kaiser, Marcus Ulpius. Zwei Jahrhunderte nach dieses röm. Kaisers Tode wurde sein Andenken noch so heilig gehalten, daß die Senatoren bei der Thronbesteigung eines neuen Kaisers demselben zuriefen: glücklicher als August und… … Damen Conversations Lexikon
TRAJANUS Patricius — sub Iustiniano Principe floruit. Temporum epitomen scripsit, Suid. TRAIANUS fluv. Aegypti, Ptolem. Huius ostium apud Moysen Pihahiroth vocari dicit Becanus … Hofmann J. Lexicon universale