-
1 RÝMA
* * *(-da, -dr), v.1) to make more roomy (r. garð sinn); r. varðhaldit, to make the confinement less severe; r. fyri (viz. öllu fólki) veginn, to clear the way; with dat., r. á honum fjötrinum, to loosen his fetter;2) r. e-u brott, to drive away, sweep off = ryðja e-u brott (rýmit brott þongum harmi af yðru brjósti); r. til e-s, to clear, prepare the way for = ryðja til e-s;3) to clear away, break up (þú skalt r. fjalir ór gólfinu);4) to quit, leave; r. land, to leave the country, go into exile; r. e-t fyrir e-m, to leave (a place, seat) that it may be occupied by another (kallar Skapti, at Þ. skyldi r. höfnina fyrir honum ok leggja ór læginu);5) to withdraw, absent oneself (skulu þér allir eta hér inni, en ek mun r.); r. fyrir e-m, to cede, give up one’s place to one (hann rýmdi fyrir herra Ásgrími); r. brott, to go away;6) refl., rýmast, to become roomy, widen; r. tekr dalrinn, the dale widens; impers., rýmist, there is more room (ef rýmdist í kirkjunni); rýmdi Grettir þá fram á gólfit, then G. stepped forth on the floor.* * *d, [rum; Germ. räumen; Dan. römme], to make room for; þá mælti hann at rýma skyldi pallinn, Eg. 303; þvíat hann rýmdi fyrir herra Ásgrimi, Bs. i. 716; kallar at Þorleifr skyli rýma höfnina fyrir honum ok leggja ór lægi, Hkr. i. 209.2. to quit, leave; rýma land, to leave the country, go into exile, Fms. iv. 239; Refr man rýma virkit en flýja Grænland, Krók. 56; skoluð ér allir eta hér inni en ek mun rýma, leave, Bs. i. 853; þaðan at rýma ok brott at flýja, Stj. 66; ok sjá þá fyrst fyrir hverju (hverr?) rýmdi, Sturl. iii. 214.3. to clear away, break up: þá skalt rýma fjalir í gólfinn, to break deals up from the floor, Eb. 118; rýma til e-s, Bs. i. 98; jörðin rýmdi sik ok opnaði, Stj. 42.4. absol. to make room, clear the way; at rýma fyrir veginn, to clear the way, Fms. x. 15.5. with dat., rými (imperat.) á honum fjötrinum, to loosen the fetter, Fms. vi. 35; rýma brott harmi, Karl. 213.II. reflex., ef rýmðisk í kirkjunni, Sturl. ii. 223; er rýmask tekr dalrinn, when the dale widens, Ld. 218. -
2 RYÐJA
(ryð, rudda, ruddr), v.1) to clear, free (land) from trees (ryðja markir; hann ruddi lönd í Haukadal);ryðja götu gegnum skóg, to clear, open a road through a forest;2) to clear, empty;ryðja búrit, to empty the pantry;ryðja skip, to unload a ship;ryðja höfn, to clear the harbour, leave the haven;impers., hvernig skjótt ruddi samnaðinn, how the flock dispersed;3) as a law term, to challenge;ryðja kvið, dóm, to challenge neighbours, jurors, out of the kviðr, dómr;4) with preps.:ryðja e-u á e-t, to throw, toss upon (þeir ruddu viðinum á hurðina);ryðja e-m í brott, to drive away, sweep off;ryðja sér til ríkis, to clear the way to a kingdom, obtain it by conquest;ryðja til e-s, to clear the way for a thing, prepare for (ok ruddu þeir til likgraptarins);ryðja e-u upp, to tear up (þeir ruddu upp jörðu ok grjóti);5) refl., ryðjast um, to clear one’s way, make great havoc.* * *ryð, ruddi, rutt, [this word has lost the initial h (qs. hryðja), being derived from hrjóða, denoting ‘to clear, rid of,’ cp. also hroði, hryðja, sweepings, offal; and is altogether different from rjóða = to redden; the h remains in hruðning, q. v.; see hrjóða; Engl. rid; Scot. red or redde; Dan. rydde.]B. To clear; taka at ryðja mörkina ok brenna, ok byggja síðan … en er spurðisk til Ólafs at hann ryðr markir, kölluðu þeir hann Trételgju, Hkr. i. 55; hann ruddi lönd í Haukadal, Landn. 103; Önundr konungr lagði á þat kapp mikit ok kostnað at ryðja markir ok byggja eptir ruðin, Hkr. i. 45; sumir konungar ruddu marklönd stór ok bygðu þar, 48; þeir ruddu markir ok bygðu stór héruð, 137; sú bygð var mjök sundrlaus, bygð við vötn en rudd í skógum, Ó. H. 174; hann lét húsa ok r. Ekreyjar, Fms. x. 154; hér eptir ruddisk landit ok siðaðisl, Fb. i. 575; hann lét r. viða í skógum ok byggja, Landn. 68; r. götu gegnum skóg, Fb. i. 72; r. land fyrir sér, to clear it, N. G. L. i. 173; r. götu, to open a road, Eb. 46 new Ed.; r. veg, stíg, to clear the way, Fms. x. 15, Eg. 293:—ryðja sér til rúms, to make oneself room, Fms. viii. 93; þar sem ek gæta rutt mér til rúms ok kippt manni ór sæti, Fb. i. 136; r. sér til ríkis. to clear the way to a kingdom, conquer it, Fms. iv. 60; r. sér til landa, Glúm, (in a verse):—r. skip, to clear, unload a ship, Fs. 182, Gullþ. 55, Eg. 100, Nj. 10, Fb. i.496, ii. 229: ryðja búrit, to empty it, Háv. 41–43 new Ed.:—to strip, disable, in fighting, Eg. 123:—r. höfn, to clear the harbour, leave the haven, Fms. ix. 45; ryðja lögréttu, to clear the court of strangers, Grág. i. 7; munu halir allir heimstöð ryðja, to clear, make empty the homestead, Vsp.; Valhöll ryðja fyr vegnu fólki, to clear Valhalla, make it ready for receiving slain heroes, Em. 1:—with dat., ryðja e-u brott, to drive away, 544. 38, Fms. iv. 231; ryðja herklæðum af sér, to strip off one’s armour, El. 102, cp. Hkm. 4:—to heap, pile, þeir ruddu viðinum á hurðina, they blocked up the door, Gullþ. 60:—r. til e-s, to clear the way for a thing; at r. til þeirra atburða er Ólafr konungr verðr við staddr, Fms.ii. 89; ok mundi þat r. til landauðnar, Bs. i. 24; ok ruddu þeir til líkagraptarins við Sléttu-karla, Fbr. 58; Þorlákr biskup ruddi til þess á sínum dögum, at þá var settr ok ritaðr Kristinna-laga þáttr, Bs. i. 73; ok ryði hvárr-tveggi sín vitni til bókar, K. Á. 184:—impers., hvernig skjótt ruddi samnaðinn, how the flock dispersed, Ó. H. 220.II. as a law term; ryðja kvið, dóm, or also ryðja mann ór kvið, dómi, to challenge a neighbour, juror, out of the kviðr or dómr, Grág. i. 7, 17, 34, 49, Nj. 110, 235; ef hann ryðr kvið at frændsemi, … hann skal ryðja við sjálfan sik at frændsemi ok at mægðum, skalat maðr ryðja við sjálfan sik at guðsifjum, hann skal r. við sóknar aðilja eða varnar, … ok er honum rett at r. þann upp, Grág. i. 50; sá er ór er ruddr, 31; þá er hann ruddi hann ór dómi, 31, and passim.III. reflex., ryðjask um, to clear one’s way, make great havoc; Atli hleypr upp á skip at Rúti ok ryðsk um fast, Nj. 9, Fb. ii. 219; eu þeir ruddusk um ágæta vel, Fas. ii. 492; andask ómaginn, ok ryðsk svá til ( it turns out) at ómaginn átti fé eptir, Grág. i. 224:—to throng, crowd, ryðjask að.
См. также в других словарях:
sweep out — [phrasal verb] sweep (something) out or sweep out (something) : to remove dust, dirt, etc., from (something) by using a broom or brush Please sweep out the room when you re done working. • • • Main Entry: ↑ … Useful english dictionary
sweep — {{Roman}}I.{{/Roman}} noun ADJECTIVE ▪ great, long, wide ▪ The house overlooks the great sweep of the St Lawrence River. ▪ single ▪ comprehensive … Collocations dictionary
Sweep (book series) — Sweep Author(s) Cate Tiernan Country USA … Wikipedia
The Crystal Maze — Series 1–2 logo (top) Series 3–6 logo (bottom) Genre Adventure game show … Wikipedia
The Next Phase — Star Trek: The Next Generation episode Geordi and Ro coming back in phase Episode … Wikipedia
The Daily Campus — The (UConn) Daily Campus Type Daily student newspaper Format Broadsheet Founder John H. Evans and John N. Fitts Publisher Willimantic Chronicle (1970s present) Founded 1896 … Wikipedia
sweep — sweep1 sweepable, adj. /sweep/, v., swept, sweeping, n. v.t. 1. to move or remove (dust, dirt, etc.) with or as if with a broom, brush, or the like. 2. to clear or clean (a floor, room, chimney … Universalium
sweep — [[t]swi͟ːp[/t]] ♦♦♦ sweeps, sweeping, swept 1) VERB If you sweep an area of floor or ground, you push dirt or rubbish off it using a brush with a long handle. [V n] The owner of the store was sweeping his floor when I walked in... [V n prep/adv]… … English dictionary
sweep — I. /swip / (say sweep) verb (swept, sweeping) –verb (t) 1. to move, drive, or bring, by passing a broom, brush, or the like over the surface occupied, or as the broom or other object does: to sweep dust away. 2. to move, bring, take, etc., by or… …
sweep — I [[t]swip[/t]] v. swept, sweep•ing, n. 1) to remove (dust, dirt, etc.) with a broom, brush, or the like 2) to clear (a floor, room, chimney, etc.) of dirt, litter, or the like, using a broom or brush 3) to drive or carry by some steady force, as … From formal English to slang
sweep — sweep1 W3S3 [swi:p] v past tense and past participle swept [swept] ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(clean something)¦ 2¦(push something somewhere)¦ 3¦(push somebody/something with force)¦ 4¦(group moves)¦ 5¦(wind/waves etc)¦ 6¦(become popular)¦ 7¦(feeling)¦… … Dictionary of contemporary English