Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

to+ring+at+the+door

  • 1 HRINGR

    (-s, ar), m.
    1) ring, circle; slá hring um e-n, to make a ring around one; í hring, in a circle; hann fór í hring um skipit, he swam in a circle round the ship; með hringum, all around, altogether (brendu upp bœinn Með hringum);
    2) ring (on the finger or arm, at the end of a chest, in a door, at the end of the hilt); link (in a chain).
    * * *
    m., pl. hringar, in mod. usage sometimes hringir: [A. S., Hel., and O. H. G. hring; Engl., Germ., Dan., and Swed. ring, ringlet]:
    I. a ring, circle; tungl hvert gengr sinn hring, Rb. 53 (1812); h. jarðar, the earth’s circumference, Hom. 20; slá hring um e-n, to make a ring around one, Stj. 312, Fms. viii. 67; hann hefir lykkju af ái en hringinn af ói, of the circle or bight of the letter , Skálda 161; hann þóttisk sjá þangat hring ok elds-lit á, Nj. 194.
    2. í hring, adv. in a ring or circle; þeir lögðu þann sjá í hring utan um hana, Edda; sól gengr umhverfis í hring, Rb. 66 (1812); standa umhverfis í hring, to stand round in a ring, Fms. iv. 160, (mann-hringr, a ring of men); hann sveiflaði sverðinu í hring um sik, he swept with his sword all round him, Sturl. iii. 220; hann fór í hring um ( swam in a circle around) skipit, Ld. 56; lagðir steinar í hring utan um, Eg. 486; nú snúask þessi merki í hring um heiminn á hverjum tveim dægrum, Rb. 104; hann gékk þá í hring hjá konungi, Fms. vi. 206.
    3. as an adverb. phrase, með (at) hringum, all around, altogether, taka allt með hringum, Arnór; hann lét leggja eld í kirkju ok bæinn ok brendu upp með hringum, Fms. vii. 212; brenna bæinn upp at hringum, x. 389 (Ágrip).
    II. a ring, Lat. annulus:
    1. a ring at the end of a chest, Fms. i. 178, kistu-h.; in a door, Rm. 23; hurðar-h., Ísl. Þjóðs. ii: the ring at the end of the hilt to which the friðbönd (q. v.) were fastened, Hkv. Hjörv. 9: the chain or links in a kettle chain (hadda), Hým. 33: an anchor ring (akkeris-h.)
    β. the rings in a coat of mail, the Sagas and Lex. Poët. passim, whence hringa-brynja, u, f. a coat of ring-mail, see brynja, Fms. i. 43, vi. 416–421, ix. 27, Karl. 542, the Sagas passim, see Worsaae, No. 474; hring-kofl, m., hring-skyrta, u, f., hring-serkr, m. a shirt of rings, coat of ring-mail, Lex. Poët.: a coat of mail is called hring-ofin, adj. woven with rings.
    2. but esp. a ring on the arm, finger (gull-h., silfr-h., járn-h.), passim; rauðir hringar, the red rings, Þkv. 29, 32; men ok hringar, Vsp. 23, passim; and hence gener. = money, see baugr. A lordly man is in poetry called hring-berandi, -bjóðr, -brjótr, -broti, -drífir, -hreytandi, -lestir, -mildr, -miðlandi, -rífr, -skati, -skemmir, -snyrtir, -stríðandi, -stýrir, -tælir, -varpaðr, -viðr, -þverrir, the bearer, breaker … or spender of rings, Lex. Poët.: a woman from wearing rings, hring-eir, -skögul, -þöll, -varið; and a man, hring-þollr, etc.
    III. a ship is called Hringr (also in present use), Eg. (in a verse); hringr Ullar, the ship of Ull, i. e. his shield, Akv. 30; cp. Hring-horni, the mythol. ship of the Edda: Hringr is the pr. name of a man, Fb. iii, Landn.

    Íslensk-ensk orðabók > HRINGR

  • 2 BERJA

    * * *
    (ber; barða, börðum; barðr, bariðr), v.
    1) to beat, strike, smite (berja e-n);
    hár svá fagrt sem barit gull, as beaten gold;
    berja korn af hálmi, to thresh;
    berja húð af e-m, to scourge severely;
    berja e-n grjóti, to stone (= grýta);
    berja e-n illyrðum, ávítum, to abuse, reproach one;
    berja á e-m, to attack one with blows, give one a thrashing;
    berja á hurð, dyrr, at hurðu, at dyrum, to knock, rap at a door;
    berja sér á brjóst, to smite one’s breast (in repentance);
    berja til e-s = berja á e-m;
    berja e-n til e-s, to drive one with blows to do a thing (verða barðr til bœkr);
    2) with dat., berja grjóti í andlit e-m, to throw stones in one’s face;
    berja saman vápnum, skjöldum, to dash weapons, shields against each other;
    berja (to neglect, slight) guðs boðum;
    berja e-u niðr (opp. to ljósta e-u upp), to hush up;
    3) intrans., hjarta hans barði (beat, throbbed) undir síðunni;
    4) impers., skýjagrjóti barði í augu þeim, hailstones dashed in their eyes;
    þeim barði saman, they dashed against each other;
    5) refl., berjast.
    * * *
    barði, pres. berr; sup. bart, barzt, O. H. L. 24, Bret. 48, 64, Fms. viii. 214, 215, xi. 16, and later barit, barizt; part. fem. barið, Am. 84; barðr, fem. börð, Sturl. iii. 154; mod. barinn; either form may now be used: [Lat. ferio. The word is not found in Ulf., and seems to be unknown in Germ. and Engl.; it is lost in mod. Dan.]
    I. act. to strike, beat, smite, with acc., Fms. vii. 227, Eg. 582: as a punishment, b. húð af e-m, to scourge one, N. G. L. i. 85: to thrash to death, 341; b. grjóti, to stone, of witches, Am. 84, Ld. 152, Eb. 98, Gísl. 34: to castigate, b. til batnaðar, Hkr. ii. 178; cp. the sayings, einginn verðr óbarinn biskup, and, vera barðr til bækr, Bs. i. 410; b. steinum í andlit e-m, to throw stones in one’s face, 623. 31; b. e-u saman vápnum, sverðum, skjöldum, knefum, to dash weapons … against each other, Fms. vii. 204; b. gull, to beat gold, x. 206; sem barit gull, like beaten gold, Ísl. ii. 206; b. korn, to thresh corn, Magn. 520: metaph. to chide, scold, b. e-n illyrðum, ávítum, Nj. 64, Hom. 35:—with ‘á’, ‘at’, to knock, rap, strike, b. á hurð, á dyrr (or at dyrum), to rap, knock at a door, Th. 6; b. sér á brjóst, to smite on one’s breast, in repentance, Fms. v. 122; b. at hurðu, Sturl. iii. 153; b. til e-s, á e-m, to give one a thrashing, Dropl. 23; er þú á konum barðir, Hbl. 38; hjartað barði undir síðunni, to beat, of the heart, Str. 6 (but hjartsláttr, throbbing of the heart), in mod. use reflex., hjartað berst, hjartað barðist í brjósti heitt, Pass. 2. 12: in the phrase, b. í brestina, to cry off a bargain, the metaphor is taken from hammering the fissure of a ring or the like, in order to hide the fault, Nj. 32.
    II. reflex., berjask, [cp. Fr. se battre; Germ. sich schlagen], to fight, Lat. pugnare, Boll. 360, Rd. 296, Fms. x. 86, Ísl. ii. 267, Fas. i. 255, Íb. 11: of a duel, ok þat með, at vit berimk her á þinginu, Eg. 351; b. við e-n, to fight with, Fms. xi. 86; b. á e-t, Lat. oppugnare, á borgina, i. 103, vii. 93, Stj. (freq.), seems to be a Latinism; b. til e-s, to fight for a thing; at b. til Englands, to invade England, Ísl. ii. 241, v. l.; b. orrostu, Lat. pugnam pugnare, Fms. vii. 79: of the fighting of eagles, Ísl. ii. 195.
    III. impers., with dat., it dashes against; skýja grjóti barði í augu þeim, the hailstones dashed in their eyes, Jd. 31; honum barði við ráfit kirkjunnar, he dashed against the roof, Bs. i. 804; þeim barði saman, they dashed against each other, id.

    Íslensk-ensk orðabók > BERJA

  • 3 VERJA

    * * *
    I)
    (ver; varða; variðr, varðr), v.
    1) to defend (v. sik vel ok frœknliga); v. landit fyrir e-m, to defend the country against one; ek man þó engum hlífa, ef ek á hendr mínar at v., if I have to fight for my life;
    2) v. mál, to defend a cause, opp. to sœkja;
    3) v. e-t, or v. e-m e-t, to guard a place, hold it against a comer (at vísu ætla ek at v. þér ríki mitt); Egill varði dyrrnar, E. held the door; v. e-t laga lýriti, to forbid by a lawful protest;
    4) v. e-u, to keep away (Birkibeinar vörðu eldinum ok fengu sløkkt); v. e-m e-u, to withhold from one; meyjar ástum muna þér verða of varið, the maiden’s love shall not be denied thee;
    5) refl., verjast, to defend oneself (þeir vörðust með drengskap); v. e-u, to defend oneself against (þar mœtti hann finngálkni ok varðist því lengi).
    (ver; varða; variðr, varðr), v.
    1) to wrap, enclose; v. e-n armi, faðmi, to fold in one’s arms, embrace; mun ek vexa vel blæju at v. þitt líki, to shroud thy body; variðr, mounted, adorned (gulli, silfri, járni variðr);
    2) v. sverði, to swing, wield the sword;
    3) v. sér til, to exert oneself; en með því at hann varði sér mjök til, þá spruttu honum fœtr á jakanum, as he exerted himself greatly, his feet slipped on the ice;
    4) to invest money, lay out, expend (hann selr jarðir sínar ok verr fénu til útanferðar); vænta ek, at ek hafa þá vel varit, that I have made a good bargain;
    5) pp. n., varit; áttu svá til varit of menn, at, thou art so well provided with men that; þú átt til þess varit, it is thy nature; e-m er svá varit, at, one is so constituted that (honum var svá v., at hann var undirhyggjumaðr).
    f. outer garment, cloak (hann hafði yfir sér verju, saumaða saman af mörgum tötrum).
    * * *
    pres. ver, pl. verjum; pret. varði; subj. verði; part. variðr, varðr, varinn: [Ulf. warian = κωλύειν; A. S. werjan; Chaucer werye, were; Germ. wehren; Dan. værge]:—to defend; verja sik … hvárt þú verr þik lengr eðr skemr, … verja sik vel ok fræknliga, Nj. 116; verja sik eðr gefask upp, 124; verja sik eðr Helga, 136; verja hendr sínar, 47, 84 (hönd III. 2); verja land fyrir e-m, Fms. i. 23; at jarl verði landit fyrir víkingum, 192.
    2. in law; verja mál, to defend, opp. to sækja; var málit hvárki sótt né varit þaðan af, Nj. 37; ek skal svá mál þetta verja sem ek veit réttast …, 239; vera variðr, varðr sök, enda er hann varðr sökinni, Grág. i. 56; ok er hann variðr sökinni, ii. 36: the law phrase, verja e-t lyriti, to set a veto on, forbid, Grág. passim (see lyritr): also ‘verja’ absol., ‘lyriti’ being understood, Grág. (Kb.) ii. 81, Nj. 87, 240.
    3. verja e-t, or verja e-m e-t, to guard a place, hold it against a comer; Egill varði dyrrnar, held the door, Eg. 239; af vörn drengiligri er Ormrinn var variðr, Fms. x. 364; verja þeim bæinn, viii. 72; þeir ætluðu at verja konungi land, i. 306; at vísu ætla ek at verja þér ríki mitt, ix. 424; úvinir þeirra ætluðu at verja þeim vígi þingvöllinn, ii. 234; ok beiddi at þeir verði honum eigi vígi land sitt, vii. 180; fylkja þar liði mínu ok verja þeim vígit, Nj. 228; eða ætlar þú at verja mér skarðit, Ölk. 37; at hann skyldi eigi verja Rögnvaldi jarli þann hlut ríkis er hann átti, Orkn. 394.
    II. reflex. to defend oneself; þeir vörðusk með drengskap, Fms. i. 104; hann varðisk vel, Nj. 122; svá varðisk hann vel, … varðisk hann þá með annarri hendi, 64; tók hann þá einn þeirra ok varðisk með, Fms. vi. 110; mun ek þér eigi vápuum verjask, ii. 257; hann varð upp at standa ok verjask þeim, xi. 279; mætti hann finn-gálkni ok varðisk því lengi, defended himself against it, braved, fought it a long time, Nj. 183; eitt lopt þat er þeim þótti sem lengst mundi verjask mega, Fms. xi. 117; þá versk hann sökinni, Grág. (Kb.) i. 43.
    B. Though similar in inflexion this word is etymologically distinct from the preceding, having had a radical s, which has since been changed into r; this is seen from the Goth.: [Ulf. wasjan = ἀμφι-εννύναι; A. S. werjan; Engl. wear ( clothes); akin are Lat. vestis, Gr. Ϝεσθής; perh. also the Icel. váð, cp. Hel. wadi = Lat. vestis and wadjan = vestire, a contracting of vast- or vasd- into vâd- instead of assimilating into dd: in vesl, a cloak, the s has been preserved]:—to clothe, wrap, enclose; verja e-n armi, to embrace, fold in one’s arms, Hm. 164, Hkv. Hjörv. 42; verja e-n faðmi ljósum, … varði hvítan háls Völundar, Vkv. 2; hann varði mey varmri blæju, Og. 7; ok léttliga líni verðit, Gkv. 3. 2 (both the latter phrases refer to a wedding); vexa vel blæju at verja þitt líki, to shroud thy body, Am. 101.
    2. to mount, of metalwork; skutla silfri varða, Rm. 29; af gulli vörðu altari, a gold-adorned altar, Geisli; sverð varið gulli, Hkv. Hjörv. 8.
    3. part. fagr-variðr, fair-dressed, Vkv. 37; brúðr baug-varið, a ring-wearing bride, Hkv. 2. 33; grætr þú, gull-varið, thou gold wearer, clad in gold, 43; málmr hring-variðr, gold-enamelled metal, Skv. 3. 64; dreki járni varðr, iron-mounted; jarn-varðr yllir, Darr.; örkin var gulli varið útan, Ver. 22.
    4. verja sverði, to wield the sword, Hðm. 8.
    II. metaph. to invest money, lay out; varði Ingólfr fé þeirra til Íslands-ferðar, Landn. 32; selr jarðir sínar ok verr fénu til útan-ferðar, Ld. 158; hann hafði varit þar til fé miklu, Eg. 79; verja varningi, Barl. 68; verja aurum sínum í gimsteina, 623. 19; hann verr sumt í gripi, O. H. L. ch. 56; verja fé sínu í lausa-eyri, Eg. 139; hann er sjálfs síns líf ok líkam (lífi ok líkama) varði, Magn. 468; fimtán hundruð varið í Norrænan eyri, Lv. 25; þeir vörðu varningi sínum í trausti Arinbjarnar, Eg. 465; fengu þeir fullendi fjár, allir þeir er nakkvat höfðu at verja, Fas. ii. 513; var enn tírætt hundrað úvart, not used up, D. N. ii. 154; þeir menn er vart hafa til Grænlands, who have invested money in coasting Greenland, Grág. (Kb.) ii. 197; nú leggja menn félag sitt ok verja ór einum sjóð, Jb. 406; vænti ek at ek hafa því vel varit, that I have made a good bargain, Ld. 284; veit ek at því mun öllu bezt varit er ek hefi gört til þakka yðvarra, Eg. 63; þykkir honum því ílla varit, er …, Fms. xi. 58.
    2. to exert oneself; en með því at hann varði sér mjök til, þá spruttu honum fætr á jakanum, but as he strained himself much, his feet slipped on the ice, Eb. 238.
    III. reflex., hann tók mikit kaup … honum varðisk þat svú, at hann hafði mat ok klæði, ok ekki um þat fram, Sturl. i. 146 C; hversu versk fénu, how does the money increase? Fms. vi. 238.
    2. part. varit; áttú svá til varit of menn, at …, than art so provided with men, that …, Nj. 55; þú átt til þess varit, that is thy nature, Ölk. 35 C; örorðr muntú, áttú ok lítt til þess varit, Fms. iv. 257; son Melkorku var sköruligr, enda átti hann til þess varit, Ld. 82; fullvel ætta ek til þess varit, Mkv., see fara A. VI. 2. β: the participles of the two verbs fara and verja having here been confused with one another.

    Íslensk-ensk orðabók > VERJA

  • 4 búr-hringr

    m. the door ring of a búrhurð, D. N.

    Íslensk-ensk orðabók > búr-hringr

  • 5 búrhringr

    Íslensk-ensk orðabók > búrhringr

  • 6 HÖND

    * * *
    (gen. handar, dat. hendi; pl. hendr), f.
    1) hand;
    taka hendi á e-u, to touch with the hand;
    hafa e-t í hendi, to hold in the hand;
    drepa hendi við e-u, to refuse;
    halda hendi yfir e-m, to protect one;
    taka e-n höndum, to seize, capture;
    bera hönd fyrir höfuð sér, to defend oneself;
    eiga hendr sínar at verja, to act in self defence;
    láta e-t hendi firr, to let go out of one’s hands, to lose;
    taka í hönd e-m, to join hands with one;
    eiga e-t jöfnum höndum, to own in equal shares;
    sverja sér af hendi, to forswear;
    af hendi e-s, on one’s behalf, on the part of (af hendi landsmanna);
    at hendi, as adv. in turn;
    hverr at hendi, each in turn;
    felast á hendi e-m, to be under one’s protection;
    hvat er þér á höndum, what hast thou in hand?;
    ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free;
    eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement);
    vera í hendi, to be at hand, at one’s disposal;
    hafa vel (illa) í höndum, to behave well (badly);
    hafa e-t með höndum, to have in hand, manage, discharge;
    hljóta e-t undan hendi e-s, from one, at one’s hand;
    á hönd, á hendr, against (lýsa vígi á hönd e-m);
    snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility on one;
    fœrast e-t á hendr, to undertake;
    ganga (drífa) á hönd e-m, to submit to one;
    bjargast á sínar hendr, by one’s own handiwork;
    selja, gefa, fá e-t í hönd (hendr) e-m, to give into one’s hands, hand over;
    búa e-t í hendr e-m, to make it ready for one;
    þá sömu nótt, er fór í hönd, the following night;
    veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher;
    vera hœgt um hönd, to be easy in hand;
    til handa e-m, into one’s hands;
    ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him;
    ef þat berr þér til handa, if it befalls thee;
    þá skömrn kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door;
    biðja konu til handa e-m, on one’s behalf, for him;
    2) the arm and hand, the arm (höndin gekk af axlarliðnum; hann hefir á hœgri hendi hring fyrir ofan ölnboga);
    var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water just reached to their armpits;
    3) hand, side;
    á hœgri (vinstri) hönd, on the right (left) hand, side;
    á hvára hönd, on either hand;
    minnar (yðvarrar) handar, for my (your) part;
    4) kind, sort;
    allra handa árgœzka, great abundance of all things.
    * * *
    f., gen. handar, dat. hendi, acc. hönd, pl. hendr, mod. proncd. höndur, gen. handa; [Goth. handus; A. S. and Engl. hand; O. H. G. hant; Germ. hand; Dan. haand; Swed. hand]:—a hand; beit höndina þar er nú heitir úlfliðr, Edda 17; armleggir, handleggir ok hendr, Anecd. 6; kné eðr hendi, Grág. ii. 8; ganga á höndum, Fms. vi. 5; með hendi sinni, K. Þ. K. 5 new Ed.; taka hendi á e-u, to touch with the hand, Fms. x. 110; taka höndum um háls e-m, Nj. 10; hvítri hendi, Hallfred; hafa e-t í hendi, to hold in hand, wield, Eg. 297, Nj. 84, 97, 255; hrjóta ór hendi e-m, Fms. xi. 141; hafa fingrgull á hendi, Nj. 146; handar-högg, Fms. xi. 126, Fas. ii. 459; sjá ekki handa sinna skil (deili), not to be able to see one’s hands, of a dense fog.
    2. the arm and hand, the arm, like Gr. χείρ, Nj. 160, 253; á hendi heitir alnbogi, Edda 110; hendr til axla, Fas. i. 160; leggir handa ok fóta, Magn. 532; hönd fyrir ofan úlnlið, Nj. 84; hafa hring á hendi, of an arm-ring, Nj. 131; hring á hægri hendi fyrir ofan ölnboga, Fms. iv. 383:—the arm and arm-pit, ná, taka undir hönd ( arm-pit) e-m, Gþl. 380; var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water reached to their arm-pits, Ld. 78; taka undir hönd sér, to take hold under one’s arms, Eg. 237, Nj. 200; sjá undir hönd e-m, Fas. ii. 558; renna undir hendr e-m, to backspan one, Háv. 40, 41; þykkr undir hönd, stout, Ld. 272.
    3. metaph. handwriting, hand; rita góða hönd, to write a good hand; snar-hönd, running hand, italics.
    II. the hand, side; hægri hönd, the right hand; vinstri hönd, the left hand; á hvára hönd, on either hand, each side, Landn. 215; á vinstri hönd, Nj. 196; á hægri hönd; á tvær hendr, on both hands or sides, Ísl. ii. 368, Fas. i. 384; á báðar hendr, Grág.; hvat sem á aðra hönd ber, whatsoever may happen; á aðra hönd … en á aðra, Ld. 46; til hvárigrar handara, Fms. x. 313; til annarrar handar, Nj. 50, 97; til sinnar handar hvárr, 140; til beggja handa, Eg. 65; til ýmsa handa, Bs. i. 750; þver-hönd, a hand’s breadth; örv-hönd.
    III. sayings and phrases referring to the hand:
    1. sayings; sjálfs hönd er hollust, one’s own hand is best, i. e. if you want to have a thing well done, do it yourself, Glúm. 332, Ó. H. 157; blíð er bætandi hönd, blessed is the mending hand; gjörn er hönd á venju, Grett. 150, Nj. (in a verse), and Edda (Ht. 26); margar hendr vinna létt verk; fiplar hönd á feigu tafli; betri ein kráka í hendi en tvær á skógi, Ld. 96; skamma stund verðr hönd höggvi fegin, see högg.
    2. phrases; drepa hendi við, to refuse, Nj. 71; halda hendi yfir e-m, to hold one’s hand over, protect, 266, Fbr. 22, Anecd. 14; taka e-n höndum, to take hold with the hands, seize, capture, Fms. x. 314, Nj. 265, passim; eiga hendr sínar at verja, to act in self-defence, 84, 223; hefja handa, to lift the hands, stir for action, 65, Ld. 262; bera hönd fyrir höfuð sér, to put one’s hand before one’s head, stand on one’s guard, defend oneself; vera í hers höndum, óvina höndum, to be in a state of war, exposed to rapine; vera í góðum höndum, vina-höndum, góðra manna höndum, to be in good hands, among friends.
    β. læknis-hendr, ‘leech hands,’ healing hands; pains and sickness were believed to give way to the magical touch of a person gifted with such hands, Sdm. 4, Magn. S. Góða ch. 36 (Fms. vi. 73), cp. Rafns S. ch. 2; hönd full, a handful, Fms. ii. 302, vi. 38, viii. 306; fullar hendr fjár, hands full of gold:—kasta hendinni til e-s, to huddle a thing up; með harðri hendi, with hard hand, harshly, rudely; með hangandi hendi, with drooping hand, slothfully; fegins hendi, with glad hand, joyfully; sitja auðum höndum, to sit with empty hands, sit idle; but með tómar hendr, empty-handed, portionless, Thom.:—láta hendr standa fram úr ermum, to work briskly; víkja hendi til e-s (handar-vik), to move the hand to do a thing; það er ekki í tveim höndum að hafa við e-n, of double handed (i. e. faltering) half measures, when the one hand undoes what the other has done; kann ek þat sjá at ekki má í tveim höndum hafa við slíka menn, Band. 3; láta hönd selja hendi, of a ready bargain; láta e-t ganga hendi firr, to let go out of one’s hands, lose, Ld. 202; ok lét sér eigi hendi firr ganga, and never lost sight of him, 656 ii. 4; e-m fallask hendr, to be discomfited, lose one’s head (see falla); leggja görva hönd á allt, to be a ready hand, adept in everything, Thom. 300 (see göra F. 2); taka í hönd e-m, to join hands, Nj. 3; takask í hendr, to join, shake hands, Grág. ii. 80; leggja hendr saman, id., Gþl. 18,—of shaking hands as symbolical of a bargain, see the compds hand-lag, hand-festi, handa-band; eiga, taka, jöfnum höndum, to own, take with even hands, i. e. in equal shares, Grág. i. 171, ii. 66, Hkr. i. 318; vinna jöfnum höndum, to work even-handed, to help one another; e-m eru mislagðar hendr, one’s hands are amiss, when bad work is done by one from whom better was expected; honum hafa verið mislagðar hendr, etc.
    B. Metaph. usages:
    I. dat., sverja sér af hendi, to forswear, Fms. vii. 176; færa af höndum sér, to dismiss, Grág. i. 248; hefjask af höndum e-m, Fms. xi. 59:—af hendi e-s, on one’s behalf, part, Landn. 154; af hendi Hákonar, Fms. i. 20, iv. 118; af hendi landsmanna, ix. 359; af sinni hendi, of one’s own hand, for one’s own part, Grág. i. 392; reiða, greiða, gjalda, inna af hendi or höndum, to discharge, pay off, Fms. vii. 230, Nj. 146, 190, 232, 239, 257, 281, Grág. i. 82, ii. 374; selja, láta af hendi (höndum), to part with, dismiss, Nj. 186, 231, Fms. vii. 173, Rb. 12; líða af hendi, to pass, of time, Ísl. ii. 144, Fms. iv. 83: koma, bera at hendi, to happen, Nj. 71, 177: at hendi, as adv. in turn; hvern at hendi, each in turn, Fms. i. 150: þar næst Gunnarr, þá Loðinn, þá hverr at hendi, Nj. 140; hverr segir at hendi þat er frá honum hefir stolit verit, Mar.: felask á hendi e-m, to be under one’s charge, protection, Nj. 201, Bs. i. 167, 173. vera e-m á hendi, id., Fms. vii. 243; vera bundinn á hendi e-m, Sturl. i. 57: hafa e-t á höndum (hendi), to have a thing in hand, of duty, business to be done, Grág. i. 38; eiga ferð á höndum, Ld. 72; hvat er þér á höndum, what hast thou in hand? for what art thou concerned, distressed? Nj. 133, Ld. 270; ella eru þér stórir hlutir á höndum, Fms. vii. 30; ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free, Ld. 42: eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement), Fas. ii. 557; farvegr langr fyrir hendi, Fms. xi. 316; tveir kostir fyrir höndum, Nj. 264, Grág. i. 279; hafa sýslu fyrir höndum, Ísl. ii. 344; eiga vandræði fyrir höndum, Ld. 4; eiga gott fyrir höndum, Hkr. iii. 254: vera í hendi, to be at hand, within reach, at one’s disposal, in one’s power; hann er eigi í hendi, Fms. vi. 213; þat er eigi í hendi, ‘tis no easy matter, v. l.; hafa raun ( evidence) í hendi, Bs. i. 708; hafa ráð e-s í hendi sér, Ld. 174, Fas. i. 260; hafa vel, ílla í höndum, to behave well, badly, Ísl. ii. 387, Eg. 158; varð honum þat vel í höndum, 50: hafa e-t með höndum (fé, auðæfi, embætti, etc.), to have in hand, manage, discharge, Grág. ii. 389, Greg. 25, Stj. 248, Hkr. iii. 131; to design, hafa ráð, stórræði með höndum, 623. 51: hljóta undan hendi e-s, from one, at one’s hands, Fas. i. 365: undir höndum, eigi lítill undir höndum, not a small man to handle, Fms. vii. 17; vera undir höndum e-m, to be under or in one’s hands, under one’s protection, in one’s power, Sks. 337, Fms. i. 7, 13; sitja undir hendi e-m, Hkr. i. 166,—um hendr, Fms. iv. 71, is prob. an error = undir hendi.
    2. absol., annarri hendi, on the other hand, Fms. vii. 158; en annarri hendi vildu þeir gjarna veita konungi hlýðni, ix. 258.
    II. acc., with prepp.; á hönd, á hendr, against; höfða sök, lýsa vígi (etc.) á hönd e-m, to make a suit … against, Grág. i. 19, Nj. 86, 87, 98, 99, 101, 110, 120, 230; hyggja e-t á hendr e-m, to lay a thing to a person’s charge, Hom. 115; reynask á hendr e-m, to have a charge brought home to one, Fms. xi. 76; snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility upon …, Nj. 215; færa, segja stríð á hendr e-m, to wage, declare war against one; fara geystr á hendr e-m, to rage against, Fms. vii. 230; færask e-t á hendr, to undertake, Nj. 126; ganga á hönd e-m, to vex one, 625. 33; sótt elnar á hendr e-m, Eg. 126; leggja e-t á hendr e-m, to lay ( a burden) on one’s hands, Fms. xi. 98; in a good sense, ganga á hönd, to pay homage to, submit, Ó. H. 184; dreif allt fólk á hönd honum, submitted to him, filled his ranks, Fms. i. 21; bjargask á sínar hendr, by one’s own handwork, Vápn. 28; (for at hönd, Grág. i. 135, read á hönd): selja, fá, gefa e-t í hönd, hendr e-m, to give into one’s hands, hand over; selja sök í hönd e-m (handsöl), Grág. ii. 80, Nj. 4, 98, 112, 186; so, halda e-u í hönd e-m, Ísl. ii. 232, Fms. vii. 274; búa í hendr e-m, to make it ready for one, Ld. 130; veiði berr í hendr e-m, Nj. 252; kalla til e-s í hendr e-m, to lay claim to a thing at the hands of another, Ld. 300, Eg. 350, Fms. iv. 222, ix. 424; þegar í hönd, offhand, immediately, Bs. i; þá sömu nótt er fór í hönd, the following night, Fms. viii. 397, Glúm. 341; gjalda í hönd, to pay in cash, Vm. 16; veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher, Fb. i. 432: undir jafna hönd, equally, Sturl. iii. 243; standa óbrigðiliga undir jafna hönd, Dipl. v. 26: væra hægt um hönd, to be easy in hand, Nj. 25; þegar eg vil er hægt um hönd, heima á Fróni að vera, Núm. 1. 10; but mér er e-t um hönd, it is awkward, costs trouble: hafa við hönd sér, to keep at hand, Fms. x. 264; tóku konur manna ok dætr ok höfðu við hönd sér viku, Grett. 97; hafa e-t við höndina, to have it at hand.
    III. gen., with prepp.; til handa e-m, into one’s hands; fara Guði til handa, to go into God’s hands, Blas. 51; ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him, Rb. 404, Eg. 12, Fms. vii. 234, Fas. ii. 522; ef þat berr þér til handa, if it befalls thee, i. 135; þá skömm kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door, Nj. 191: for one, on one’s behalf, biðja konu til handa e-m, 120, 180, Grág. i. 353; í þeirri bæn er hann orti oss til handa, for its, for our use, our sake, 655 i. 2; hann hélt fénu til handa Þrándi, Landn. 214, Nj. 151; safnar konungr liði (til) handa Oddi, Fas. ii. 553; til handa Þorkatli, Fs.
    β. dropping the prep. til; mikit fé handa honum, Rd. 195 (late MSS.): whence, handa has become an adverb with dat., handa e-m, for one, Lat. alicui, which is freq. in mod. usage.
    2. adverbial; allra handa, Dan. allehaande, of every kind; allra handa árgæzka, Edda (pref.); allra handa ganganda fé, Þórð. 51 new Ed.; fjögurra handa, of a fourfold kind, H. E. i. 525.
    3. absol., minnar handar, for my part, Ísl. ii. 356; yðvarrar handar, for your part, Fms. ix. 498; hvárrar-tveggju handar, on either hand, Skálda 164; innan handar, within one’s hands, easy, Ld. 112; þótti þeim innan handar falla at taka land þetta hjá sér sjálfum, 210.
    C. COMPDS:
    I. plur., handa-afl, n., Edda, = handafl, p. 237. handa-band, n. a joining or shaking of hands, as a law term = handlag, Dipl. i. 11, iv. 2, Vígl. 23; in plur., Bs. (Laur. S.); heilsa, kveðja með handabandi. handa-festi, f. a hold for the hands, Fms. ii. 276. handa-gangr, m. grasping after a thing with all hands, Fas. iii. 345. handa-görvi, f. ‘hand-gear,’ gloves, Sd. 143, Fbr. 139. handa-hóf, n., in the phrase, af handahófi, at random. handa-kenning, f. hand touching, Eluc. 20. handa-klapp, n. a clapping of hands, Skálda 174. handa-læti, n. pl. gestures with the arms, Sks. 116. handar-mál, n., in the phrase, at handarmáli, in heaps; var þá drepit lið hans at handarmáli, Fas. i. 41. handa-saumr, m. tight gloves, Bs. ii. 10. handa-síðr, adj. = handsíðr. handa-skil, n. pl., in the phrase, sjá ekki h., not to see one’s own hands, as in the dark, in a dense fog. handa-skol, n. pl. maladroitness; það er allt í handaskolum. handa-skömm, f. shameful work, a scandal; það er mesta h.! handa-staðr, m. the print of the hands. Fas. i. 285. handa-tak, n., -tekt, f., -tekja, u, f. a taking of hands, as a bargain, Háv. 42, H. E. ii. 194, D. N. i. 398. handa-tæki, n. pl. a laying hold, a fight, Bs. i. (Laur. S.): a pledging of hands, Dipl. ii. 6, D. N. passim. handa-upphald, n. a lifting the arms, Stj. 296. handa-verk, n. pl. one’s handiwork, doings, N. G. L. i. 76, Fms. vii. 295, Stj. 198; í handaverkum eða bókfræði, 46; handaverk manna, men’s handiwork, Blas. 47; Guðs h.; ek em þín h., Sks. 610; hans h., Fms. viii. 406.
    II. sing., handar-bak, n. the back of the hand, Sdm. 7. handar-gagn, n. a being ready to the hand; leggja e-t til handargagns, to lay it so as to be ready at hand, Hkr. ii, 158, 249. handar-grip, n. a measure, = spönn, Karl. 481. handar-hald, proncd. handarald, n. a handle, Fas. ii. 355. handar-jaðarr, m. the hand’s edge; in the phrase, vera undir handar-jaðri e-s, to be in one’s hands, in one’s power, Fær. 201. handar-kriki, a, m. ‘hand’s-creek,’ the arm-pit, Eg. 396, Fms. vi. 348, Sturl. ii. 37. handar-mein, n. a sore in the hand, Bs. i. 115, 187, Sturl. ii. 177. handar-stúfr, m. a ‘hand-stump,’ stump of the arm, the hand being hacked off, Fms. x. 258, xi. 119. handar-vani, a, m. maimed in hand, Hm. 70, Matth. xviii. 8. handar-veif, n., í handarveifi, in a ‘wave of the hand,’ in a moment. handar-vik, n. the hands’ reach, movement, work; lítið handarvik, a small work. handar-væni, a, m. want of hands (?), Hm. 72.
    ☞ For the compds in hand- see pp. 237, 238.

    Íslensk-ensk orðabók > HÖND

  • 7 RÍÐA

    I)
    (að), v. to tremble, move unsteadily (riðuðu augu).
    f. shivering fever, ague.
    * * *
    1.
    ríð, pret. reið, reitt (mod. reiðst), reið, pl. riðu; subj. riði; imperat. ríð, ríttu, Lv. 39, mod. ríddu; part. riðinn: [A. S. ridan; Engl. ride; Germ. reiten, etc.]:— to ride; in Icel., where all land-travelling is on horseback, ríða has become almost synonymous with to journey, travel, adding the road or way in acc. (cp. Old Engl. use of to ride); ríða leið sína, veg sinn, etc.; þeir bræðr riðu til alþingis, Nj. 2; nú skalt þú riða vestr, … þá reið í móti þeim Þjóstólfr, reið Höskuldr heim til hús síns, 4; síðan reið hann vestr í Hjarðarholt, Ísl. ii. 199; ok þegar reið hann at leita líkanna, Eg. 601; þá lét Ásgerðr skjóta hesti undir mann, reið sá sem ákafligast vestr í Hjarðarholt … Þorgerðr lét þegar söðla sér hest … riðu þau um kveldit ok nóttina til þess er þau kómu til Borgar, 602, 603; flestir menn riðu Týrsdaginn í brott, Sturl. iii. 183; tóku þeir nú á reið mikilli ok var allgott at ríða ofan eptir héraðinu, 185; þeir riðu Þriðja-daginn, … þeir riðu til Hörgárdals um kveldit, reið Eyjólfr á Möðru-völlu, … riðu þeir upp um Hörgárdal, … Rafn ok Eyjólfr riðu með flokk sinn upp eptir ísinum, 216, 217; géf ek þat ráð at þú ríðir í mót honum, en ek mun ríða til meðan, Fms. i. 70, xi. 364, Gísl. 19, Nj. 85, 86: metaph., at margir Íslendingar mundi kenna á hlut sínum, nema þeir riði sjálfir á vit sín, unless they rode towards themselves, i. e. took counsel with themselves, took care, Ld. 180:—absol. to start, part, ok hvergi í kveldi ríða, Skíða R. 108; jarl bað hann búask ok sagði mál at riðu, Orkn. 48.
    2. adding the horse (vehicle) in dat.; ríða hesti, ríða svörtum, hvítum, … skjóttum, góðum, vökrum … hesti, Nj. 54, 81, etc.; ríða húsum, to ‘ride’ the ridge of a house (as a ghost), Grett. 83 new Ed.
    3. trans. with acc.; ríða hest, to break a colt for riding; and hann er vel riðinn, well broken in; ó-riðinn, unbroken: also to cover, of horses, cattle.
    4. reflex., recipr. ríðask at, to attack one another, Al.; ríðask hjá, to pass by one another, Sturl. ii. 171.
    B. To swing, sway, with the notion of a heavy, rotary motion, as of a thing in balance, a weapon brandished, a windlass, or the like; [cp. Engl. sea-phrase to ride at anchor]; í því er hann heyrði sverðit ríða, Karl. 161; nú reið sverð at svíra, Bs. ii. 74; maðr nokkurr er sá at öxin reið, Fms. vii. 325; er öxin reið at honum, ii. 82; ef konungr léti ofan ríða sverðit, vii. 172; en er upp reið gáiga-tréit, 13; konungr stóð undir er tréit reið, ix. 386; þá reið at honum brúnássinn, ok hrataði hann inn aptr, Nj. 202; þá er sól riðr upp ok þar til er hón sezk, N. G. L. i. 218; þat tré er riða skal öllum at upp loki, of a door, Hm. 137:—to balance; önnur galeiðrinn sprakk er hón reið á járninu, Fagrsk.: metaph. the phrase, e-t ríðr miklu (or á miklu), to be of great importance, momentous; honum þótti í þér mest vinkaup ok stærstu ríða um þína hollostu, Fb. ii. 289; hve mjök þat er kallat at á hirti (sic) ríði, hversu til fátækra manna var gört í þessu lífi, Bs. i. 104; á-ríðandi, momentous; e-t ríðr e-m at fullu, proves fatal to one.
    2. to reel, stagger; í því er fíllinn tók at ríða, Al. 76; tók þá kastalinn at ríða mjök, Fms. viii. 429; hann reið á ymsar hliðar, Konr.: impers., reið bátinum svá at honum hvelfir, the boat rolled so that it capsized, Mar.; in mod. usage better, alda ríðr undir skipið, aldan reið að, of the rolling waves, freq. in mod. usage.
    2.
    ríð, reið, riðu, declined like the preceding word, but altogether different in etymology, being originally vríða; [A. S. wriðan; Engl. writhe; Dan.-Swed. vride, vrida; cp. Engl. wreath, wreathe; reiðr = angry, distorted, is derived from this verb]:—to writhe, twist, knit, wind; hár riðit í hring, the hair twisted into a ring, Akv. 8; ríða knút, to knit a knot; dúk ok ríða á þrjá knúta, Fb. i. 212; þar var hrískjörr nokkur ok riðu þar á knúta stóra, Orkn. 372; þar á kjörrinu reið ek þér knút, … ekki mun ek leysa þann knút er þú reitt mér þar, en riða mátta ek þér þann kaút, er …, Fms. vii. 123; með hverri list þeir eru saman riðnir, Al. 19; ríða knapp á e-t, to finish, wind a thing up, Ísl. ii. 102; ríða net, ríða ræxna, to net a net; tók hann lín ok garn, ok reið á ræxna svá sem net er síðan, Edda i. 182; ekki ríðanda ræxn, Sd. 188.
    2. metaph., vera við e-t riðinn, to be wound up with a thing; ok verðr hann lítt við söguna riðinn, Glúm. 334; ef þeir vitu at þú ert nokkuð við hennar mál riðinn, Fbr. 57; and ó-við-riðinn, unconnected with.
    B. [Prob. the same word], to rub, smear, with dat.; floti var riðit á öl spjótskeptin, Sd. 163; ríða smyrslum á, Hom. (St.); taka hráka sinn, ríða í kross í krismu stað á brjóst ok millum herða, N. G. L. i. 339; hann ríðr því (the lime) heitu á limar ok kvistu viðarins, Fms. vi. 153; hann reið á blóðinu. Eg. 211; hann ríðr á hann vatni sínu, Bs. i. 460; hann lét ríða leiri ok kolum í andlit sér, Fms. ii. 59; taka snjó ok bræða með höndum sér ok ríða á, svá at þat verði alvátt, K. Þ. K. 12; er dreifð síðan askan ok riðit sem víðast um þau kjöt, Stj. 71; hón vill jafnan ríða hann blóði ok róðru, Gísl. 45; hann tekr þá Sköfnungs stein, ok ríðr, ok bindr við hönd Gríms, Ld. 252; tók ek hein ór pússi mínum ok reið ek í eggina, Sturl. ii. 62.
    II. metaph., with dat. to thrash, flog; ef maðr bregðr manni at hann væri stafkarl, eða riðr honum kinn, bæti hálfa mörk, or smears his cheeks, i. e. buffets him, cp. vulgar Dan. smöre een = to give a sound thrashing, and Swed. han wredh hans bak, i. e. flogged him; ef þat er kennt konu at hón ríði ( that she beats) manni, eða þjónum hans, … þá er hón sek þrem mörkum, 390; hann var blóðrisa um herðarnar, en hlaupit hold af beinum … flutti þat Oddr, at Geirríð mun hafa riðit honum, Eb. 46 (thus, and not from ríða, to ride?).
    III. to wring, press; mjólk sú er riðin er ór selju börk, Pr. 473.

    Íslensk-ensk orðabók > RÍÐA

См. также в других словарях:

  • The Mark on the Door —   …   Wikipedia

  • The Door Between — Infobox Book | name = The Door Between image caption = No image available. author = Ellery Queen country = United States language = English series = Ellery Queen mysteries genre = Mystery novel / Whodunnit publisher = Stokes (1st edition, USA,… …   Wikipedia

  • The Phoenix (play) — The Phoenix is a Jacobean play, a city comedy written by Thomas Middleton c. 1603 4, and performed by the Children of Paul s. It may be Middleton s earliest surviving play.The play was performed at Court before King James on Feb. 20, 1604. It was …   Wikipedia

  • The Young and the Restless minor characters — The following are characters from the American soap opera The Young and the Restless who are notable for their actions or relationships, but who do not warrant their own articles. Contents 1 Current Characters 1.1 Genevieve …   Wikipedia

  • The Neverhood — Box art of The Neverhood Developer(s) The Neverhood, Inc. Publisher(s) …   Wikipedia

  • Door knocker — in Florence, Italy. A door knocker is an item of door furniture that allows people outside a house to alert those inside to their presence. A door knocker has a part fixed to the door, and a part (usually metal) which is attached to the door by a …   Wikipedia

  • The Claidi Journals — is a fantasy novel quartet written by Tanith Lee. A collection of the first three novels was released in 2003. Contents 1 Law of the Wolf Tower 1.1 Plot 2 Wolf Star Rise 2.1 …   Wikipedia

  • The Fabulous Moolah — in April 2001 Ring name(s) The Fabulous Moolah[1] Slave Girl Moolah[1] The Spider …   Wikipedia

  • The Family of Love (play) — The Family of Love is an early Jacobean stage play, first published in 1608. The play is a satire on the Familia Caritatis or Family of Love, the religious sect founded by Henry Nicholas in the sixteenth century.The play s date is uncertain; it… …   Wikipedia

  • The Ring (2002 film) — The Ring Theatrical release poster Directed by Gore Verbinski Produced by …   Wikipedia

  • The House (The Keys to the Kingdom) — The House is a domain that serves as the center of the universe in the Keys to the Kingdom series by Australian author Garth Nix. Anything in creation not in the House, such as earth (the solar system and indeed this universe), is part of the… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»