to+have+a+hard

adj. (-er, -est) 1. хатуу, чанга. 2. \hard (for sb) (to do sth) хүнд, хэцүү, бэрх. a \hard language хэцүү хэл. 3. хүнд хүчир, хатуу, хар бор. 4. чанга, хүчтэй. 5. нөр, шаргуу, идэвхтэй. He's \hard at work on a new novel. Tэр, шинэ роман дээрээ шаргуу ажиллаж байна. 6. хүнд, хэцүү, хатуу бэрх, зовлон бэрхшээлтэй, аз жаргалгүй. 7. хатуу, ширүүн, хатуу сэтгэлтэй. 8. хатуу, ширүүн, хахир, хүйтэн (цаг агаар). 9. гарцаагүй, хөдлөшгүй (баримт). 10. хатуу, хэлний угийн (авиа). be hard on sb 1. хатуурхах. 2. хатуудах. give sb a hard time хэцүүдүүлэх, хүнд байдалд оруулах. hard and fast хатуу, чанга, нарийн чанд. hard going 1. хэцүү, ойлгоход бэрх, уйтгартай. 2. давшгүй, хүнд бэрх. hard of hearing чих хатуу. make hard work of sth чарайх, хэт мэрийх. have a hard job doing/ to do sth; have a hard time doing sth арайхийн хийх, арай чүү гэж дөнгөх/ давах. no hard feelings хар буруу санахгүй байх. adv. 1. хатуу, хүчтэй, хүч чармайлт гарган. work \hard шаргуу ажиллах. think \hard сайтар бодох. push \hard хүчтэй түлхэх. 2. арай чамай, арай чүү, арайхийн. 3. хүчтэй, ширүүн. raining \hard ширүүн бороо орох. be hard hit (by) хохирол үзэх. be hard put (to it) (to do sth) хийхэд хэцүү/ бэрхшээлтэй/ хүндрэлтэй байх. hard on sth удалгүй/ мөдхөн араас нь. hard by дэргэд, ойролцоо, хавьцаа. hard-boiled adj. 1. сайтар чанасан (өндөг). 2. хатуу, яхир. hard-earned adj. хүч хөдөлмөрөө шавхан байж олсон. hard-faced adj. гөлийсөн, хатуу сэтгэлтэй. hard-fought adj. ширүүн, шаргуу, хүчтэй (тэмцэл, тулалдаан). hard-headed adj. хэрсүү, эрүүл ухаантай. hard-hearted adj. цэвдэг, хатуу сэтгэлтэй. hard-hitting adj. шууд нүүрэн дээр ил хэлсэн (үг). hard-pressed adj. \hard (to do sth) боогдсон, хяхагдсан, дарамтанд орсон. hard up adj. мөнгөгүй, мөнгөөр гачигдсан/ дутагдсан. hard-wearing adj. эдэлгээтэй, удаан эдлэх. hard-won adj. ширүүн тэмцэж олсон, хурц өрсөлдөөнд ялсан. hard-working adj. нөр хөдөлмөрч.

n. 1. цаг. What \time is it? Хэдэн цаг болж байна? 2. цаг улирал. in winter \time өвөл, өвлийн улиралд. 3. хугацаа, цаг үе. hard \times хүнд бэрх цаг үе. 4. удаа. this/ last \time энэ/ сүүлчийн удаад. (and) about time (too) тэгэх байсан юм, тэгэх ёстой байсан юм. ahead of time хугацаанаас нь өмнө. ahead of one's time цаг үеэсээ түрүүлсэн. time and again нэг биш удаа, олон удаа, дахин дахин. at times заримдаа. at the/ this time энэ үед. at all times дандаа, үргэлж. all the time 1. турш, туршид. 2. ямагт, үргэлж. at one time урьд, нэг үе. at one's time of life ид үедээ, цагтаа. behind the time хуучирсан, хоцрогдсон. at times хааяа, заримдаа. I get very depressed at \times. Хааяа би бүр сэтгэлээр унаж орхидог юм. in/ on time цагтаа. in no time хурдан, нүд ирмэхийн зуур. at a time нэгэн зэрэг. have a hard, rough, tough, etc time зовох, зүдрэх. time-consuming adj. цаг барсан, адармаатай. time-lag n. үйл явдлуудын хоорондын зай. time-limit n. цагийн хязгаар. time out n. sport нэг минутын/ богино хугацааны амралт. time-server n. цаг үеэ дагагч, туйлбаргүй этгээд. time sheet n. цагийн бүртгэл. time signal n. цагийн хонх. time-worn adj. элэгдсэн, ноорсон. time zone n. цагийн бүс. v. 1. цаг болзох, зохицуулах, тааруулах. You must \time your blows carefully. Цохилт хийх үеэ чи сайн тааруулах хэрэгтэй шүү. 2. цаг харах, цагаар хэмжих. The winner was \timed at 4 minutes 3.56 seconds. Түрүүлсэн тамирчин 4 минут 3.56 секундын амжилт үзүүлжээ.

n. 1. ажил, хөдөлмөр. He earned his living by hard \work. Тэр, хүнд ажил хийж амь зуудаг. 2. бүтээгдэхүүн, эдлэл. Is this all your own \work? Энэ бүхэн таны хийсэн зүйл үү? 3. зохиол, бүтээл, туурвил. This is a \work of art. Энэ бол урлагийн бүтээл. 3. ажил төрөл. When did you start \work here? Та хэдийнээс энд ажиллах болсон юм бэ? She had been out of \work for a year. Тэр бүсгүй ажил төрөлгүй нэг жил болсон. She`s now back in \work. Тэр дахин ажилд орсон байна. 4. works үйлдвэр, завод. The brick \works is near the station. Тоосгоны үйлдвэр төмөр замын буудлын дэргэд байдаг. 5. цаг, багажны оньс. 6. олон нийтийн ажил. 7. засварын ажил. roadworks зам засварын ажил. 8. бүрэн үйлчилгээ, цогц ажил. Barber gave him the \work. Үсчин түүнд бүрэн үйлчилгээ хийв. at work ажиллагаа явагдах, нөлөөлөх, үйлчлэх. at work (on sth) ажил хийж байгаа, завгүй байгаа. get (down) to/ set to work (on sth/ to do sth) эхлэх, эхийг нь тавих. give sb/ sth the works 1. go about one`s work ажлаа хийх. set about one`s work ажлаа хийж эхлэх, ажилдаа орох. good works сайн үйлс, тустай үйл ажиллагаа. dirty works жигшүүртэй явдал, хорлонтой үйл ажиллагаа. have one`s work cut out (doing sth) хэцүү даалгавартай тулгарах, амаргүй ажилд баригдах. make hard work of sth хийсэн ажлаа дөвийлгөн ярих, ялихгүй юмыг их болгон ярих. make short work of sth ажлаа дор нь дуусгах. many hands make light work олны хүч оломгүй далай. the work of moment, second etc хоромхон зуур хийчих ажил. work-basket (US work-bag) n. work of art n. (pl works of art) урлагийн бүтээл. work-shy adj. ажилд дургүй хүн, залхуу хүн. v. \work (away) (at/ on sth); \work (under sb) ажиллах, хөдөлмөрлөх, бүтээх, боловсруулах. He is still \working on his new book. Тэр шинэ номон дээрээ ажилласаар л байна. work against эсрэг ажиллах. work away үргэлжлүүлэн ажиллах/ хийх. work out шийдэх, ухаан гаргах, боловсруулах. They have worked out the plan for their trip. Тэд аяллынхаа төлөвлөгөөг боловсруулан гаргажээ.

v. (took, taken) 1. \take sth/ sb (with one); \take sth (to sb) авах. Don't forget to \take your umbrella (with you) when you go. Явахдаа шүхрээ авахаа мартуузай. 2. аваачих; аваачиж/ хүргэж өгөх. She \takes her children to school by car. Тэр эмэгтэй хүүхдүүдээ сургуульд нь машинаар хүргэж өгдөг. The thief was \taken away in a police van. Хулгайчийг цагдаагийн машинаар аваад явсан. 3. барих, атгах. She took his arm and led him across the road. Тэр түүний гараас хөтөлж зам гаргаж өгөв. 4. шаардагдах, хэрэг болох. It \takes a lot of courage to do what he's done. Түүний хийснийг хийхэд асар их эр зориг хэрэгтэй. 5. хийх. Let's \take a walk. Явгаар явцгаая. Can I \take a look at the baby? Би энэ хүүхдийг харж болох уу? 6. take a bus/ taxi/ train автобус/ такси/ галт тэргээр явах. You can \take a taxi. Та такси авч болно шүү дээ. Shall we \take a bus to the station? Өртөө рүү автобусаар явцгаах уу? 7. \take a seat суух. 8. тогтмол эм уух/ хэрэглэх. \take two tablets three times a day. Өдөрт хоёр хоёр ширхэгээр/ тунгаар гурван удаа уу. Has he \taken his medicine? Тэр эмээ уусан уу? 9. хүлээж авах. How did they \take the news? Тэд энэ мэдээг хэрхэн/ яаж хүлээж авсан бэ? You never \take my advice. Чи миний үгийг ер авдаггүй шүү дээ. 10. тэмдэглэл бичиж авах; хэмжих. He took my name and address. Тэр миний нэр, хаягийг бичиж авав. The nurse took my temperature. Сувилагч миний халууныг үзэв. 11. үзэх, бодох, санах. I took you to be an honest man. Би таныг шударга/ үнэнч хүн байх гэж санасан юм. Do you \take me for a fool? Та намайг тэнэг хүн гэж бодож байна уу? 12. зөвшөөрөлгүй/ эндүүрч авах; хулгайлах. Who has \taken my bicycle? Хэн миний дугуйг авчихав аа? 13. хүчээр эзлэн авах. \take a town (дайны үед) хотыг эзлэх. 14. байр/ сууц түрээслэн авах. We took a small flat in London. Бид Лондонд жижиг сууц хөлсөлж авав. 15. хичээл заах. I \take the students French and German. Би оюутнуудад франц, герман хэл заадаг. 16. сонгох, худалдан авах. I'll \take the red shirt, please. Би энэ улаан цамцыг авъя. 17. зөв ойлгох. I think she took my meaning. Миний юу гэснийг тэр ойлгосон шиг байна. 18. сонин, сэтгүүл тогтмол худалдан авах. She \takes the Times. Тэр Таймс авдаг юм. 19. өмсөх. What size shoes do you \take? Та ямар хэмжээтэй гутал өмсдөг вэ? 20. багтаах, агуулах. This bus can \take 60 passengers. Энэ автобусаар 60 зорчигч тээвэрлэж болно. I don't think the shelf will \take any more books. Тавиурт дахиад илүү ном багтахгүй байх. 21. \take a photograph фото зураг авах/ дарах; зураг авахуулах. have one's picture \taken зургаа авахуулах. 22. давах; тойрч явах. The horse took the first fence beautifully. Морь эхний хашлага дээгүүр сайхан гарав. You took that corner much too fast. Та тэр буланг маш хурдан тойрлоо. 23. уух, идэх, хэрэглэх. The baby isn't old enough to \take solid food. Хүүхэд бор хоолонд орох болоогүй байна. Do you \take sugar in you coffee? Та кофендоо чихэр хийдэг үү? 24. шалгуулах, шалгалт өгөх. When are you taking a driving test? Чи хэзээ жолооны шалгалтаа өгөх гэж байна? 25. gram. өгүүлбэрт үйл үг зэргийн байрлалыг заана. The verb `eat' \takes the direct object. "Eat" хэмээх үйл үг шууд тусагдахуун авна. The verb `rely' \takes the preposition `on'. "Rely" гэдэг үйл үг "on" угтлага үгтэй орно. 26. амжилттай болох; үр нөлөөтэй/ дүнтэй байх. The kidney transplant has \taken. Бөөр шилжүүлэн суулгах мэс засал амжилттай боллоо. The cuttings have \taken. Тайрмал мөчир/ навч үндэслэсэн байв. 27. be taken ill гэнэт өвдөх/ өвчин тусах. 28. can't take хүлээн зөвшөөрч/ авч чадахгүй байх; тэвчиж/ тэсвэрлэж/ хүлцэж чадахгүй байх. I can't \take his constant criticism. Би түүний байнгын шүүмжлэлийг хүлцэн өнгөрүүлж чадахгүй. 29. I take it бодох, үзэх, тааварлах, таамаглах. I \take it you know what you're doing. Та юу хийж буйгаа мэдэж байгаа гэж би бодож байна. 30. take it from me миний хэлснийг үнэмш, надад итгэ. 31. take leave of someone баяртай, сайн сууж байгаарай гэж хэлэх, үдэх. 32. take sth as read асуултгүй/ гарцаагүй үнэн юм гэж үзэх. 33. take place болох, тохиолдох; учрах. When did the accident \take place? Энэ осол/ аваар хэзээ гарсан бэ? 34. take your own life өөрийгөө егүүтгэх, амиа хорлох. take sb aback цочоох, сандаргах. be taken aback ихэд цочих, хирдхийх, балмагдах. take after sb дууриах. He took after his father in many ways. Тэр, олон талаараа эцэгтэйгээ адилхан байв. Your daughter doesn't \take after you at all. Охин чамайг ер дууриагаагүй юм байна. take against sb/ sth голдог болох, дургүй нь хүрч эхлэх. Why have you suddenly \taken against her? Яагаад чи гэнэт тэр бүсгүйг үл таашаах болов? take sb/ sth apart v. 1. sport хялбархан/ амархан ялагдах. 2. зад/ бут шүүмжлэх. Her second novel was \taken apart by the critics. Түүний хоёрдахь романыг шүүмжлэгчид ширүүн шүүмжлэв. take sth apart задлах, салгах. Let's \take the radio apart and see what's wrong with it. Энэ радиог задалцгааж юу нь гэмтсэнийг үзье. taky away v. 1. math. хасах. 4 \take away 2 is 2. Дөрвөөс хоёрыг хасахад хоёр үлдэнэ. 2. зөөх, авч явах. take sth/ sb away (from sb/ sth) авч явах, аваачих. not to be \taken away авч явж болохгүй. The child was \taken away from the school. Хүүхдийг сургуулиас нь авсан байв. take sth back v. 1. буцаах, буцах. These shoes don't fit - I'll have to \take them back. Авсан гутлын аль аль нь таарахгүй байна. - Буцаахаас. 2. буцааж/ эгүүлэн авах. The refrigerator was obviously faulty, but the shop refused to \take it back. Хөргөгч илэрхий гэмтэлтэй байсан атал дэлгүүр нь буцааж авахаасаа татгалзав. 3. буруу юм ярьсандаа гэмших/ уучлалт эрэх. I \take it all back. Би хэлсэн/ ярьсан зүйлдээ гэмшиж байна. take sth down v. 1. буулгах, авах. He took down the picture from the wall. Тэр, хананаас зургийг буулгаж авав. Engineers are taking down the bridge. Инженерүүд гүүр нурааж байна. 2. тэмдэглэж авах. I took down your address. Би таны хаягийг бичиж авлаа. She took down my phone number. Тэр бүсгүй миний утасны дугаарыг тэмдэглэж авав. take in v. 1. (take sb in) хүлээж авах, гэртээ байлгах. 2. худлаа гэж итгүүлэх, хуурах. 3. take sth in v. ойлгох. I hope you're taking in what I'm saying. Та миний юу ярьж буйг ухаарч байгаа биз. 4. дээл, хувцас танах/ хасах. This dress needs to be \taken in at the waist. Энэ бошинзыг бэлхүүсээр нь танамаар байна. 5. багтаах, оруулах. take off 1. газраас хөөрөх. The plane took off an hour later. Онгоц цагийн дараа хөөрлөө. Let your imagination \take off. Дэмий бодлоо орхи. 2. харайхдаа газраас хөөрөх. 3. гэнэт зүгээ буруулах, зугтах. When he saw me coming he took off in the opposite direction. Намайг ирж явахыг харангуут тэр буруулан цааш одов. 4. үзэл санаа амархан газар авах/ түгэх; бүтээгдэхүүн амжилттай борлох. The new dictionary has really \taken off. Шинэ толь бичиг үнэнхүү гүйлгээ сайтай байв. take sth off 1. тайлах. The boy took off his coat. Хүү пальтогоо тайлав. 2. (take sb off) дууриах, адил болох, элэглэх. 3. (take sth off) тодорхой хугацаанд ажил хийхгүй байх. I'm taking a couple of weeks off. Би ажлаасаа хоёр долоо хоног хөндий байгаа. take sb on 1. хөлслөх, ажиллуулах. We're taking on a new secretary this week. Бид энэ долоо хоногт шинэ нарийн бичгийн дарга авч ажиллуулна. 2. тэмцээнд амлан авах, өрсөлдөх. 3. (take sth on) үүрэг авах, хариуцлага хүлээх. I've \taken too much work. Надад асар их ажил даалгасан. 4. (take on sth) хувирах, өөрчлөгдөх. His voice took on a more serious tone. Дуу нь сүрхий чангарч эхлэв. take out 1. гаргах. She took the fruit out of the bag. Тэр эмэгтэй уутнаас/ цүнхнээс жимс гаргав. 2. take sb out урих. She's taking me out for a meal tonight. Тэр эмэгтэй намайг өнөө орой хоолонд урьчихаад байгаа. 3. take out an insurance policy on даатгал авах; даатгуулах. 4. take it out of you ядраах, сульдаах. All that hard work has \taken it out of him. Тэр бүх хатуу хүтүү ажил түүний тэнхээ тамирыг нь доройтуулав. take sth out on sb уураа хүнд гаргах, өөрийн гуниг гомдлоороо бусдыг зовоох. When he's had a bad day he \takes it out on the children. Түүнд бүтэлгүй өдөр тохиовол бухимдлаа тэр хүүхдүүдэд гаргадаг юм. take sth over v. шинэ албан тушаал хүлээж авах. He took over the office of mayor. Тэр хотын дарга болов. Sarah will \take over my job when I leave. Намайг явахлаар Сара миний ажлыг авна. take to sb/ sth шууд таалагдах/ санаад нийцэх; дасах. I took to him as soon as I met him. Анх уулзмагцаа л би түүнийг аятайхан хүн байна гэж тоосон. The children took to their new teacher. Хүүхдүүд шинэ багшдаа дасчээ. take to sth / doing sth тогтмол хийж эхлэх. He's \taken to staying out late. Тэр байнга оройтдог болоод байна. take to your bed өвчний улмаас хэвтэрт орох. take sth up 1. дуртай юмаа идэвхтэй хийх. He took up writing poetry while he was still at school. Тэр аль сургуульд байх үеэсээ шүлэг бичиж эхэлсэн юм. 2. тодорхой орон зай, цаг хугацаа ашиглах/ хэрэглэх. Books \take up a lot of space. Номнууд маш их зай эзэлдэг. The visit took up the whole of Sunday. Айлчлал бүх л бүтэн сайн өдрийг авав. 3. үргэлжлүүлэх. I'll \take up the story where I left off yesterday. Би өчигдөр дутуу орхисон газраасаа өгүүллэгийг үргэлжлүүлье. take sth up with sb 1. асуух. I think I need to \take this matter up with my lawyer. Би эл хэрэг явдлыг/ асуудлыг өмгөөлөгчөөсөө асууя. 2. take up with sb нөхөрсөг/ найзархаг/ дотно болох. take upon. \take it upon yourself to do something. Санаагаараа/ өөрийн зөнгөөр хийх. take n. телевизийн нэвтрүүлэг буюу киноны нэг хэсгийг харуулсан зураглал/ зураг авалт. takeaway n. 1. зөөврийн/ бэлэн халуун хоол зэхдэг газар. Let's get some food from the Chinese \take. Хятад бэлэн хоолны газраас хоол авцгаая. 2. зэхэж бэлтгэсэн халуун хоол. an Indian \take Энэтхэг бэлэн хоол. adj. a \take meal зөөврийн/ зэхмэл халуун хоол хүнс. take-off n. 1. онгоц газраас хөөрөх үе. It was a smooth \take. Газраас алгуурхан хөөрөв. 2. элэглэл, дууриах. He does \takes of leading politicians. Тэр гол гол улс төрчдийг шоглон дууриадаг юм. take-over n. 1. дийлэнхи хувьцаагий нь худалдан авч уг компанийг эрхшээлдээ авах нь. 2. байгууллага, улс орныг хүчээр эзлэн авах явдал. a military \take цэргийн хүчээр түрэмгийлэн авах/ эзлэх.

v. (clothed) хувцаслах, хувцас өмсөх/ өмсүүлэх. warmly \clothed дулаан хувцасласан. They have to work hard to feed and \clothe their family. Тэд гэр бүлээ тэжээж хувцаслахаар өдөр шөнөгүй ажилладаг.