to+be+familiar

tĕro, trīvi, trītum, 3 ( perf. terii, acc. to Charis. p. 220 P.; perf. sync. tristi, Cat. 66, 30), v. a. [root ter; Gr. teirô, truô, tribô, to rub; cf. Lat. tribulare, triticum; akin to terên, tender, Lat. teres], to rub, rub to pieces; to bruise, grind, bray, triturate (syn.: frico, tundo, pinso).

Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose).

In gen.: num me illuc ducis, ubi lapis lapidem terit? (i. e. into a mill), Plaut. As. 1, 1, 16:

lacrimulam oculos terendo vix vi exprimere,

Ter. Eun. 1, 1, 23:

teritur lignum ligno ignemque concipit attritu,

Plin. 16, 40, 77. § 208: sed nihil hederā praestantius quae [p. 1860] teritur, lauro quae terat, id. ib.:

aliquid in mortario,

id. 34, 10, 22, § 104:

aliquid in farinam,

id. 34, 18, 50, § 170:

bacam trapetis,

Verg. G. 2, 519:

unguibus herbas,

Ov. M. 9, 655:

dentes in stipite,

id. ib. 8, 369:

lumina manu,

Cat. 66, 30:

sucina trita redolent,

Mart. 3, 64, 5:

piper,

Petr. 74:

Appia trita rotis,

Ov. P. 2, 7, 44:

cibum in ventre,

i. e. to digest, Cels. 1 praef. med. — Poet.: labellum calamo, i. e. to rub one ' s lip (in playing), Verg. E. 2, 34:

calcemque terit jam calce Diores,

treads upon, id. A. 5, 324:

crystalla labris,

Mart. 9, 23, 7.—

In partic.

To rub grain from the ears by treading, to tread out, thresh:

frumentum,

Varr. R. R. 1, 13, 5:

milia frumenti tua triverit area centum,

Hor. S. 1, 1, 45:

area dum messes teret,

Tib. 1, 5, 22:

teret area culmos,

Verg. G. 1, 192; cf.:

ut patria careo, bis frugibus area trita est,

i. e. it has twice been harvest-time, Ov. Tr. 4, 6, 19.—

To cleanse or beautify by rubbing, to smooth, furbish, burnish, polish, sharpen (syn.:

polio, acuo): oculos,

Plaut. Poen. 1, 2, 103:

crura mordaci pumice,

Ov. A. A. 1, 506:

hinc radios trivere rotis,

smoothed, turned, Verg. G. 2, 444:

vitrum torno,

Plin. 36, 26, 66, § 193:

catillum manibus,

Hor. S. 1, 3, 90:

tritus cimice lectus,

Mart. 11, 33, 1.—

To lessen by rubbing, to rub away; to wear away by use, wear out:

(navem) ligneam, saepe tritam,

Plaut. Men. 2, 3, 52:

hoc (tempus) rigidas silices, hoc adamanta terit,

Ov. Tr. 4, 6. 14:

ferrum,

to dull, id. M. 12, 167:

mucronem rubigine silicem liquore,

Prop. 2, 25 (3, 20), 15:

trita labore colla,

Ov. M. 15, 124:

trita subucula,

Hor. Ep. 1, 1, 96:

trita vestis,

id. ib. 1, 19, 38:

librum,

i. e. to read often, Mart. 8, 3, 4; 11, 3, 4; cf.:

quid haberet, Quod legeret tereretque viritim publicus usus?

Hor. Ep. 2, 1, 92:

pocula labris patrum trita,

Mart. 11, 12, 3: ut illum di terant, qui primum olitor caepam protulit, crush, annihilate, Naev. ap. Prisc. p. 681 P.—

Of persons, pass., to be employed in. occupied with:

nos qui in foro verisque litibus terimur,

Plin. Ep. 2, 3, 5:

litibus,

id. ib. 10, 12, 3.—

To tread often, to visit, frequent a way or place (cf.:

calco, calcito): angustum formica terens iter,

Verg. G. 1, 380:

iter propositum,

Prop. 2, 30 (3, 28), 14:

Appiam mannis,

Hor. Epod. 4, 14:

viam,

Ov. A. A. 1, 52; Lucr. 1, 927:

via trita pede,

Tib. 4, 13, 10:

ambulator porticum terit,

Mart. 2, 11, 2:

limina,

id. 10, 10, 2:

mea nocturnis trita fenestra dolis,

Prop. 4 (5), 7, 16:

nec jam clarissimorum virorum receptacula habitatore servo teruntur,

Plin. Pan. 50, 3: flavaeque terens querceta Maricae Liris, Claud. Cons. Prob. et Olybr 259. —

In mal. part.:

Bojus est, Bojam terit,

Plaut. Capt. 4, 2, 108; so Prop. 3, 11 (4. 10), 30; Petr. 87. —

Trop. (freq. in good prose).

To wear away, use up, i. e. to pass, spend time; usu. to waste, spend in dissipation, etc. (syn.:

absumo, consumo): teritur dies,

Plaut. Truc. 5, 20:

diem sermone terere segnities merast,

id. Trin. 3, 3, 67:

naves diem trivere,

Liv. 37, 27, 8:

tempus in convivio luxuque,

id. 1, 57, 9:

tempus ibi in secreto,

id. 26, 19, 5:

omnem aetatem in his discendis rebus,

Cic. de Or. 3, 31, 123:

teretur interea tempus,

id. Phil. 5, 11, 30:

jam alteram aetatem bellis civilibus,

Hor. Epod. 16, 1:

omne aevum ferro,

Verg. A. 9, 609:

spe otia,

id. ib. 4, 271:

otium conviviis comissationibusque inter se,

Liv. 1, 57, 5. —

To expend, employ (late Lat.):

qui operam teri frustra,

Amm. 27, 12, 12. —

To exert greatly, exhaust:

ne in opere longinquo sese tererent, Liv 6, 8, 10: ut in armis terant plebem,

id. 6, 27, 7.—

Of language, to wear out by use, i. e. to render common, commonplace, or trite (in verb finit. very rare, but freq. as a P. a.):

jam hoc verbum satis hesterno sermone trivimus,

Cic. Ac. 2, 6, 18:

quae (nomina) nunc consuetudo diurna trivit,

id. Fin. 3, 4, 15.—

To tread under foot, i. e. to injure, violate a thing:

jurata deorum majestas teritur,

Claud. in Rufin. 1, 228. — Hence, P. a.: trītus, a, um.

Prop. of a road or way, oft-trodden, beaten, frequented, common:

iter,

Cic. Phil. 1, 3, 7:

via,

id. Brut. 81, 281:

quadrijugi spatium,

Ov. M. 2, 167. — Sup.:

tritissima quaeque via,

Sen. Vit. Beat. 1, 2. —

Fig.

Practised, expert:

tritas aures habere,

Cic. Fam. 9, 16, 4; so id. Brut. 32, 124.— Comp.:

tritiores manūs ad aedificandum perficere,

Vitr. 2, 1, 6. —

Of language, used often or much, familiar, common, commonplace, trite:

quid in Graeco sermone tam tritum atque celebratum est, quam, etc.,

Cic. Fl. 27, 65:

nomen minus tritum sermone nostro,

id. Rep. 2, 29, 52:

ex quo illud: summum jus summā injuriā factum est jam tritum sermone proverbium,

id. Off. 1, 10, 33.— Comp.:

faciamus tractando usitatius hoc verbum ac tritius,

Cic. Ac. 1, 7, 27:

compedes, quas induere aureas mos tritior vetat,

Plin. 33, 12, 54, § 152.

tū (old form of the gen. sing. tis, Plaut. Mil. 4, 2, 42; id. Trin. 2, 2, 62; id. Bacch. 5, 2, 87; id. Ps. 1, 1, 6; acc. ted, id. As. 2, 2, 33 et saep.; gen. plur. vestrorum or vostrorum, Pac. ap. Non. 85, 5; Plaut. Most. 1, 3, 123; fem. vostrarum, Ter. Heaut. 2, 4, 6; v. ego init.), pers. pron. [Sanscr. tva, tvam; Gr. su; Dor. tu; Goth. thu; Germ. du; Engl. thou, etc.], thou.

In gen.: nec pol homo quisquam faciet impune animatus Hoc nisi tu, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 101 Vahl.); imitated by Verg. A. 9, 422: unus erit quem tu tolles in caerula caeli Templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.):

tu mihi etiam legis Portiae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis, tu cujusquam denique hominis popularis mentionem facis,

Cic. Rab. Perd. 4, 13:

nec dulces amores Sperne puer, neque tu choreas,

Hor. C. 1, 9, 16:

ego tu sum, tu es ego: uni animi sumus,

Plaut. Stich. 5, 4, 49:

mei te rogandi et tui respondendi mihi (labor),

id. Ps. 1, 1, 4.— Fem.:

cum tui videndi est copia,

Plaut. Truc. 2, 4, 19:

neque mei neque te tui intus puditum est,

id. Bacch. 3, 1, 12; cf. id. ib. 3, 1, 19:

quia tis egeat, quia te careat,

id. Mil. 4, 2, 42:

tibi aras. tibi occas, tibi seris, tibi eidem metis,

id. Merc. 1, 1, 71:

quot pondo ted esse censes nudum?

id. As. 2, 2, 33 et saep.: vosne velit an me regnare era, Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 Vahl.):

si quis quid vostrum Epidamnum curari sibi Velit,

Plaut. Men. prol. 51:

vestri adhortandi causā,

Liv. 21, 41, 1:

istanc tecum conspicio simul,

Plaut. Am. 2, 2, 112:

stulta multum, quae vobiscum fabuler,

id. Mil. 2, 5, 33.—

Emphatic.

Jam tibi cerebrum Dispercutiam, excetra tu, Plaut. Cas. 3, 5, 24 sq.:

neque postulem abs te, ni ipsa res moneat,

Ter. And. 3, 3, 19:

nec enim illa studia deserui, quibus etiam te incendi,

Cic. Fat. 2, 3:

tu si hic sis aliter sentias,

Ter. And. 2, 1, 10.—

Esp. in opp. to another pron. pers.:

id mihi da negoti: tu tamen Perge, etc.,

Ter. And. 3, 2, 41:

an mihi potest quicquam esse molestum quod tibi gratum futurum sit?

Cic. Fat. 2, 4:

nos patriam fugimus... tu, Tityre, lentus, etc.,

Verg. E. 1, 4; Hor. Ep. 1, 10, 6.—

Poet., in second clause of a command, etc.:

solve metus, et tu Trojanos exue caestus,

Verg. A. 5, 420; cf. id. ib. 5, 691; 6, 365; Hor. C. 1, 9, 16.—

With an emphatic -te or -met suffixed (only in the forms tute or tutemet, tibimet, tete, vosmet, and vobismet): o Tite, tute, Tati, tibi tanta, tyranne, tulisti, Enn. ap. Prisc. p. 947 P. (Ann. v. 113 Vahl.): bene mones: tute ipse cunctas, id. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl. p. 153): Al. Quae ex te audivi: ut urbem maximam Expugnavisses regemque Pterelam tute occideris. Am. Egone istuc dixi? Al. Tute istic, etiam astante hoc Sosia, Plaut. Am. 2, 2, 114 sq.:

tute ipse his rebus finem praescripsisti, pater,

Ter. And. 1, 1, 124:

utere igitur argumento, Laeli, tute ipse sensus tui,

Cic. Rep. 1, 38, 59:

tute,

id. Div. in Caecil. 8, 27; 10, 31:

ut tute mihi praecepisti,

id. Fam. 1, 8, 2:

tute scis—si modo meministi—me tibi tum dixisse, etc.,

id. Att. 12, 18, a, 2.— Acc.:

uxor, si cesses, aut te amare cogitat Aut tete amari,

Ter. Ad. 1, 1, 8; so,

tete,

id. Phorm. 3, 1, 3:

tibi si recta probanti placebis, tum non modo tete viceris, etc.,

Cic. Tusc. 2, 26, 63:

nisi quid tibi in tete auxilii est, absumptus es,

Plaut. Ep. 1, 1, 76:

tutemet mirabere,

Ter. Heaut. 2, 3, 133:

tutemet in culpā cum sis,

Lucr. 4, 915:

tutemet a nobis... quaeres,

id. 1, 102:

tibimet ipse supplicia irroga,

Sen. Hippol. 1222:

ita vosmet aiebatis,

Plaut. Capt. 3, 5, 18:

atque hoc vosmet ipsi, scio... haud aliter id dicetis,

id. Most. 1, 2, 13: vos quoque in eā re consilio me adjuvate:

nullum libentius sequor quam quod vosmet ipsi attuleritis,

Liv. 34, 17, 9; 3, 56, 3 Drak. N. cr. —

In partic.

Tibi, as a dativus ethicus (cf. Ruddim. II. p. 126, n. 44):

alter tibi descendit de palatio et aedibus suis,

Cic. Rosc. Am. 46, 133:

ecce tibi exortus est Isocrates,

id. de Or. 2, 22, 94; so,

ecce tibi,

id. Sest. 41, 89; id. Att. 2, 15, 3:

hic Marius veniet tibi origine parva,

Sil. 13, 854:

haec vobis ipsorum per biduum militia fuit,

Liv. 22, 60 et saep.—

Vos, addressed to one person as a representative of more than one, or with a collective noun in the sing.:

vos, vero, Attice, et praesentem me curā levatis, et, etc.,

Cic. Brut. 3, 11:

sed quid hoc loco vos inter vos, Catule?

id. de Or. 2, 73, 295; id. Dom. 31, 83:

vos, Romanus exercitus, ne destiteritis impio bello?

Liv. 7, 40, 12 Drak.:

vos, Gaetulia sueta, etc.,

Sil. 3, 287:

vos, o Calliope, precor aspirate canenti,

i. e. you, Muses, Verg. A. 9, 525; imitated by Sil. 12, 390.—

Gen. plur. for poss. pron.:

majores vostrum,

Sall. C. 33, 3:

hac vestrum frequentiā,

Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Phil. 4, 1, 1:

quantus consensus vestrum,

id. ib. 5, 1, 2:

contra urbis salutem omniumque vestrum,

id. Cat. 2, 12, 27.—

Mea tu, my love, my dear, my darling, in familiar language, Ter. Eun. 4, 3, 22.

ūtor (old form oetor, oesus, etc., from oitor, oisus, Lex. Thor. lin. 11; inf. parag. oetier, Rogat. Tribun. ap. Fest. p. 246 Müll.; Cic. Leg. 3, 4), ūsus ( inf. utier, Plaut. Cas. 2, 3, 4; Ter. Phorm. 4, 2, 13), 3, v. dep. [etym. dub.].

Prop., to use.

With abl.

To make use of, employ: cave... ne tibi hoc scipione malum magnum dem. Paeg. Jam utere eo, Plaut. Pers. 5, 2, 36: Th. Oh Epidicumne ego conspicor? Ep. Certe oculis utere, Plaut. Ep. 1, 1, 4:

hoc oculo,

id. Mil. 4, 7, 25:

sola potest animi per se natura... durare et sensibus uti,

Lucr. 3, 560:

de rebus ipsis utere tuo judicio,

Cic. Off. 1, 1, 2:

utinam, quem ad modum oratione sum usurus alienā, sic mihi ore uti liceret alieno,

id. Rep. 3, 5, 8:

utor neque perantiquis neque inhumanis ac feris testibus,

cite, appeal to, id. ib. 1, 37, 58:

neque enim accusatore muto neque teste quisquam utitur eo, qui de accusatoris subsellio surgit,

id. Rosc. Am. 36, 104:

num argumentis utendum in re ejus modi?

id. Verr. 2, 4, 6, § 11:

mancipium, quo et omnes utimur, et non praebetur a populo,

id. ib. 2, 4, 5, §

9: quo interprete non ad linguam Graecam, sed ad furta et flagitia uti solebat,

id. ib. 2, 3, 37, §

84: ut postea numquam dextro (oculo) aeque bene usus sit,

Nep. Hann. 4, 3:

si licet exemplis in parvo grandibus uti,

Ov. Tr. 1, 3, 25:

viribus utendum est, quas fecimus,

Luc. 1, 347.—With ad: ad eam rem usus est tuā mihi operā Sa. Utere, ut vis, Plaut. Pers. 2, 5, 27:

earum (navium) materiā atque aere ad reliquas reficiendas utebatur,

Caes. B. G. 4, 31:

administris ad ea sacrificia Druidibus,

id. ib. 6, 16:

ut eā potestate ad quaestum uteretur,

Cic. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11:

ad quam rem (deus) motu mentis ac ratione utatur,

id. N. D. 1, 37, 104.—With pro:

utuntur aut aere aut taleis ferreis ad certum pondus examinatis pro nummo,

Caes. B. G. 5, 12.—

Esp.

To manage, control, wield:

bene ut armis, optime ut equis uteretur,

Cic. Deiot. 10, 28:

nemo est quin eo ipso (equo), quo consuevit, libentius utatur quam intractato,

id. Lael. 19, 68.—

To spend, use:

velim cum illā videas ut sit qui utamur (sc. pecunia),

Cic. Att. 11, 11, 2:

tantis vectigalibus ad liberalitatem utens,

id. Fin. 2, 26, 84:

cum horis nostris nos essemus usi,

spent, exhausted, id. Verr. 2, 1, 11, § 30.— Absol.:

notum et quaerere et uti,

Hor. Ep. 1, 7, 57.—

To wear:

pellibus aut parvis renonum tegimentis utuntur, magnā corporis parte nudā,

Caes. B. G. 6, 21 fin.:

ne insignibus quidem regiis Tullus nisi jussu populi est ausus uti,

Cic. Rep. 2, 17, 31.—

To accept, adopt:

eā condicione, quae a Caesare ferretur, se usuros ostendebant,

Caes. B. G. 4, 11:

praeposteris enim utimur consiliis et acta agimus,

Cic. Lael. 22, 85.—

To resort to, consult:

neque Vectium ad se arcessit, quaestorem suum, cujus consilio uteretur,

Cic. Verr. 2, 5, 44, § 114:

oraculo,

Tac. A. 2, 54.—

Of a form or style of speech, sentiment, etc., to make, adopt, employ:

sermonibus morologis utier,

Plaut. Ps. 5, 1, 21:

si provincia loqui posset, hac voce uteretur,

Cic. Div. in Caecin. 5, 19:

hac unā defensione,

id. Verr. 2, 4, 4, § 8:

haec oratio, quā me uti res publica coëgit,

id. Rosc. Am. 49, 143:

cum hortatione non egeas, non utar eā pluribus verbis,

id. Fam. 11, 5, 3:

illa criminatio, quā in me absentem usus est,

id. Agr. 3, 1, 3.—

To perform, exercise, practise, etc.:

crucior, patrem... nunc inprobi viri officio uti,

Plaut. Stich. 1, 1, 14:

eādem nos disciplinā utimur,

id. As. 1, 3, 49; cf.:

nec vero habere virtutem satis est quasi artem aliquam, nisi utare: etsi ars quidem, cum eā non utare, scientiā ipsā teneri potest,

Cic. Rep. 1, 2, 2:

diuturni silentii, quo eram his temporibus usus, finem hodiernus dies attulit,

observed, kept, id. Marcell. 1, 1:

eos (senes) ego fortasse nunc imitor et utor aetatis vitio,

id. Fam. 2, 16, 6:

ratione utuntur,

exercise moderation, Plaut. Cas. prol. 27:

ut anteponantur... ratione utentia rationis expertibus,

Cic. Top. 18, 69:

ne tu, leno, postules Te hic fide lenoniā uti: non potis,

Plaut. Rud. 5, 3, 30:

viribus uteris per clivos,

Hor. Ep. 1, 13, 10.—With adverb. acc.:

ut hoc utimur maxime more moro multum,

Plaut. Men. 4, 2, 1:

ita aperte ipsam rem locutus nil circuitione usus es,

Ter. And. 1, 2, 31.—

In gen., to use, enjoy, profit by, take advantage of, etc.: otio qui nescit uti plus negoti habet, quam, etc., Enn. ap. Gell. 19, 20, 12 (Trag. Rel. v. 252 Vahl.): sinite... eodem ut jure uti senem Liceat, quo jure sum usus adulescentior, i. e. enjoy, exercise, Ter. Hec. prol. alt. 2:

commodius esse opinor duplici spe utier,

id. Phorm. 4, 2, 13:

serius a terrā provectae naves neque usae nocturnā aurā in redeundo offenderunt,

Caes. B. C. 3, 8:

commoda quibus utimur lucemque quā fruimur ab eo nobis dari,

Cic. Rosc. Am. 45, 131:

in maximo meo dolore hoc solacio utor, quod, etc.,

id. Fam. 11, 26 init.: usus est hoc cupidine, tamdiu, dum, etc., had the use of, i. e. borrowed, id. Verr. 2, 4, 3, § 6; cf.

I. B. 2. infra: utatur suis bonis oportet et fruatur, qui beatus futurus est,

id. N. D. 1, 37, 103:

propter nauticarum rerum scientiam plurimisque maritimis rebus fruimur atque utimur,

id. ib. 2, 60, 152:

si fortunā permittitis uti,

to try, take advantage of, Verg. A. 9, 240:

nostrā utere amicitiā, ut voles,

Ter. Hec. 5, 1, 38; cf.:

decet hunc ordinem... bene utier amicitiā,

Plaut. Cist. 1, 1, 24:

libertate modice utantur,

Liv. 34, 49, 8:

deorum Muneribus sapienter uti,

Hor. C. 4, 9, 48:

Ofellam Integris opibus novi non latius usum Quam nunc accisis,

id. S. 2, 2, 113:

quia parvo nesciet uti,

id. Ep. 1, 10, 41:

temporibus sapienter utens,

taking advantage of, Nep. Epam. 3, 1.—Prov.: foro uti, to make one's market, i. e. accommodate one's prices, actions, etc., to circumstances, take advantage of events:

scisti uti foro,

Ter. Phorm. 1, 2, 29.— Absol.:

opportunae sunt divitiae ut utare (sc. eis),

Cic. Lael. 6, 22.— With adverb. acc.:

ne Silius quidem quicquam utitur (sc. suis hortis),

Cic. Att. 12, 22, 3. —

Of passions, traits of character, etc., to indulge, practise, exercise, yield to, etc.:

inter nos amore utemur semper subrepticio?

Plaut. Curc. 1, 3, 49:

alacritate ac studio,

Caes. B. G. 4, 24:

severitas, quā tu in iis rebus usus es,

Cic. Q. Fr. 1, 1, 6, § 19:

usus est ipse incredibili patientiā,

id. Phil. 1, 4, 9: ego pervicaciam (esse hanc) aio, et eā me uti volo, Att. ap. Non. 433, 1 (Trag. Rel. v. 5 Rib.):

dementer amoribus usa,

Ov. M. 4, 259.—With in and acc.:

ut suā clementiā ac mansuetudine in eos utatur,

Caes. B. G. 2, 14.—

To experience, undergo, receive, enjoy, etc., ne simili utamur fortunā atque usi sumus, Quom, etc., Ter. Phorm. prol. 31:

hoc honore usi togati solent esse,

Cic. Phil. 8, 11, 32:

homines amplissimis usos honoribus,

id. Fl. 19, 45:

nobiles amplis honoribus usi,

Sall. J. 25, 4:

neminem curuli honore usum praeterierunt,

Liv. 34, 44, 4:

primus externorum usus illo honore quem majores Latio quoque negaverint,

Plin. 7, 43, 44, § 136: quoniam semel est odio civiliter usus, Ov. Tr. 3, 8, 41.—

To use as food or medicine, to take, drink, etc.:

lacte mero veteres usi memorantur et herbis,

Ov. F. 4, 369:

aquis frigidis,

Cels. 1, 1:

antidoto,

Scrib. Comp. 171:

medicamento,

id. ib. 228:

vino modice,

Cels. 8, 11:

ex altero (loco, i. e. ex lacu) ut pecus uti possit (sc. aquā),

Varr. R. R. 1, 11, 2.—

With the thing used, etc., as direct obj. (class. only in gerund. constr.; v. infra): nuptias abjeci, amicos utor primoris viros, Turp. ap. Non. p. 497, 15 (Com. Rel. v. 164 Rib.):

facilitatem vulgariam,

Nov. ib. 481, 21 (Com. Rel. v. 98 ib.):

res pulchras, quas uti solet,

id. ib. 500, 16 (Com. Rel. v. 69 ib.):

ita uti eum oportet libertatem,

Titin. ib. 481, 19 (Com. Rel. v. 98 ib.):

cetera quae volumus uti Graecā mercamur fide,

Plaut. As. 1, 3, 47:

dic mihi, an boni quid usquam'st, quod quisquam uti possiet,

id. Merc. 1, 2, 37:

diutine uti bene licet partum bene,

id. Rud. 4, 7, 15:

profecto uteris ut voles operam meam,

id. Poen. 5, 2, 128:

mea, quae praeter spem evenere, utantur sine,

Ter. Ad. 5, 3, 29:

BALINEVM... QVOD VSI FVERANT AMPLIVS ANNIS XXXX.,

Inscr. Orell. 202: si quid est, quod utar, utor: si non est, egeo, Cato ap. Gell. 13, 23, 1:

oleam albam, quam voles uti, condito,

id. R. R. 118:

quam rem etiam nomine eodem medici utuntur,

Varr. R. R. 3, 16, 23:

ferrum,

Aur. Vict. Caes. 17, 4.—

Hence, esp. gerund. in phrases dare utendum, to lend; recipere or rogare or petere utendum, to borrow, etc. (class.;

freq. in Plaut.): quod datum utendum'st,

Plaut. Trin. 5, 2, 7:

quae utenda vasa semper vicini rogant,

id. Aul. 1, 2, 18; 2, 4, 32; 2, 9, 4; id. Pers. 1, 3, 47 sq.; id. Mil. 2, 3, 76; id. Rud. 3, 1, 10: auris tibi contra utendas dabo, Enn. ap. Non. 506, 1 (Trag. Rel. v. 364 Vahl.); Ter. Heaut. 1, 1, 81:

quae bona is Heraclio omnia utenda ac possidenda tradiderat,

Cic. Verr. 2, 2, 18, § 46:

te, quod utendum acceperis, reddidisse,

id. Tusc. 3, 17, 36:

multa rogant utenda dari, data reddere nolunt,

Ov. A. A. 1, 433.—

Transf. (through the intermediate idea of having and using).

Pregn., to enjoy the friendship of any one; to be familiar or intimate with, to associate with a person.

With abl:

his Fabriciis semper est usus Oppianicus familiarissime,

Cic. Clu. 16, 46:

quā (Caeciliā) pater usus erat plurimum,

id. Rosc. Am. 11, 27:

Trebonio multos annos utor valde familiariter,

id. Fam. 1, 3, 1:

Lucceius qui multum utitur Bruto,

id. Att. 16, 5, 3:

utere Pompeio Grospho,

Hor. Ep. 1, 12, 22:

quo pacto deceat majoribus uti,

id. ib. 1, 17, 2:

si sciret regibus uti,

ib. ib. 14:

ita me verebatur ut me formatore morum, me quasi magistro uteretur,

Plin. Ep. 8, 23, 2.—

With acc.:

vilica vicinas aliasque mulieres quam minimum utatur,

Cato, R. R. 143, 1.—

To be in possession of a thing, esp. to have, hold, or find a thing in some particular mode or character; with abl.:

mihi si unquam filius erit, ne ille facili me utetur patre,

he shall find an indulgent father in me, Ter. Heaut. 2, 1, 5; cf.:

patre usus est diligente et diti,

Nep. Att. 1, 2:

bonis justisque regibus,

Cic. Rep. 1, 33, 50:

quae (sc. libertas) non in eo est, ut justo utamur domino, sed ut nullo,

id. ib. 2, 23, 43; cf. id. Fin. 1, 1, 2:

hic vide quam me sis usurus aequo,

id. Verr. 2, 5, 59, § 154:

ut is illis benignis usus est ad commodandum,

id. ib. 2, 4, 3, §

6: ne bestiis quoque immanioribus uteremur,

id. Rosc. Am. 26, 71:

me Capitolinus convictore usus amicoque A puero est,

Hor. S. 1, 4, 95:

uteris monitoribus isdem,

id. Ep. 2, 2, 154:

valetudine non bonā,

Caes. B. C. 3, 49:

quo (sc. Philoctete) successore sagittae Herculis utuntur,

Ov. M. 13, 52.— Absol.:

nam pol placidum te et clementem eo usque modo ut volui usus sum in alto (= placidum te esse ut volui, sic te usus sum),

Plaut. Trin. 4, 1, 8.—Hence, P. a.: ūtens, ntis, m., possessing, that possesses:

utentior sane sit,

i. e. a larger possessor, richer, Cic. Off. 2, 20, 71.

   hoy a mí, mañana a ti

   ◘ Dirígese en el lenguaje familiar a la persona que ha de sufrir pronto una prueba que nosotros hemos ya pasado.

   ahora hay que beber; ahora a beber

   ◘ Palabras tomadas de una oda de Horacio ( Odas, I, 37, 1) compuesta con motivo de la victoria de Actio.

   palabra del registro familiar para indicar que ha desaparecido algo

ENG Familiar Chat