-
1 caleo
uī, —, ēre1) быть тёплым, горячим, (ignis calet C; aqua, urceus calet Pl)quum caletur Pl (pass. impers.) — в часы знояcalet tamquam furnus Pt — пышет как печкаterrae alio calentes sole H — земли, согреваемые чужим солнцем, т. е. чужие страны2) быть в жару, лихорадить (c. febre J); быть разгорячённым, гореть, пылать (amore, cupidine laudis O; furore M); гореть (пламенеть) любовью (c. puellā O)3) быть встревоженным, взволнованнымte jam c. puto C — мне кажется, что ты взволнован (вне себя)4) быть в разгаре (bella calent Tib; calebant nundĭnae C)5) быть в центре внимания, служить предметом горячих споров (rumores calent, crimen calet C)6) быть готовым, перен. созретьposteaquam satis calĕre res visa est C — когда показалось, что наступил удобный моментnil est nisi, dum calet, noc agitur Pl — ничего не выйдет, если не использовать подходящей минуты (ср. «куй железо, пока горячо») -
2 caleo
călĕo, ui, 2, v. n. ( part. fut. act. călĭtūrus, Ov. M. 13, 590: caleor = caleo, Caper. ap. Prisc. p. 797 P.; prob. only in reference to the impers. caletur, Plaut. Capt. 1, 1, 12; id. Truc. 1, 1, 46) [etym. dub.; cf. Gr. skellô, sklêros], to be warm or hot, to glow (object.; opp. frigere, to be cold; while aestuare, to feel, experience warmth; opp. algere, to feel cold; cf. Doed. Syn. III. p. 89).I.Lit.: calet aqua;II.eamus hinc intro ut laves,
Plaut. Bacch. 1, 1, 73:sentiri hoc putat, ut calere ignem,
Cic. Fin. 1, 9, 30:os calet tibi,
Plaut. Rud. 5, 2, 39:sole calente,
Tib. 1, 5, 22:terrae alio sole calentes,
Hor. C. 2, 16, 18:calens favilla,
id. ib. 2, 6, 22:ture calent arae,
Verg. A. 1, 417:calentibus aris,
Ov. M. 12, 152:calituras ignibus aras,
id. ib. 13, 590:guttae calentes,
id. ib. 7, 283:epulae,
id. ib. 8, 671:sulphur,
id. ib. 14, 86.— Poet. sometimes for aestuare, subject., to feel warm:ut fortunati sunt fabri ferrarii, Qui aput carbones adsident! semper calent,
Plaut. Rud. 2, 6, 47:febre,
Juv. 10, 218:rabie,
Val. Fl. 3, 216; cf.: caluit et hodie Faustina, Aur. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 5, 11.—Trop.A.To glow in mind, to be roused, warmed, inflamed [p. 269] (class.;(β).in prose less freq. than ardere): (leones) permixtā caede calentes,
inflamed by indiscriminate slaughter, Lucr. 5, 1312; cf. id. 3, 643; Hirt. ap. Cic. Att. 15, 6, 2:admirando, irridendo calebat,
Cic. Brut. 66, 234:in re frigidissimā cales, in ferventissimā cales,
Auct. Her. 4, 15, 21:animis jam calentibus,
Quint. 4, 1, 59:Romani calentes adhuc ab recenti pugnā proelium ineunt,
Liv. 25, 39, 9:at ille utendum animis dum spe calerent ratus,
are animated, Curt. 4, 1, 29:feminā calere,
to become enamored of, Hor. C. 4, 11, 33; cf.:Lycidan quo calet juventus,
id. ib. 1, 4, 19:puellā,
Ov. Am. 3, 6, 83:amore,
id. A. A. 3, 571; Mart. 7, 32, 12:igne,
id. 5, 55, 3:desiderio Conjugis abrepti,
to be inflamed with desire, Ov. M. 7, 731; also, to be troubled, perplexed: haec velim explices;etsi te ipsum istic jam calere puto,
Cic. Att. 7, 20, 2; Cael. ap. id. Fam. 8, 6, 51: alio mentis morbo, to labor under (the figure derived from fever, v. supra), Hor. S. 2, 3, 80;and so of the passion for scribbling: mutavit mentem populus levis et calet uno Scribendi studio,
now the rage for writing and versifying is the general disease of our people, id. Ep. 2, 1, 108:narratur et prisci Catonis Saepe mero caluisse virtus,
id. C. 3, 21, 12; Stat. Th. 5, 263.—With inf.:(γ).tubas audire,
Stat. Th. 4, 261; Claud. Nupt. Hon. 10, 287; id. Ep. 1, 29.—With ad:B.ad nova lucra,
Prop. 4 (5), 3, 62.—Of abstract things, to be carried on warmly, to be urged on zealously:C.illud crimen de nummis caluit re recenti, nunc in causā refrixit,
Cic. Planc. 23, 55:judicia calent, i. e. magnā diligentiā et ardore exercentur,
id. Att. 4, 16, 3:calebant nundinae,
id. Phil. 5, 4, 11:posteaquam satis calere res Rubrio visa est,
i. e. seemed sufficiently ripe for execution, id. Verr. 2, 1, 26, § 66:Veneris bella calent,
rage, Tib. 1, 10, 53:et mixtus lacrimis caluit dolor,
Stat. Th. 3, 383.—To be yet warm, new, or fresh (the figure taken from food):D.at enim nihil est, nisi, dum calet, hic agitur,
Plaut. Poen. 4, 2, 92: illi rumores de comitiis caluerunt, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2.—(Effectus pro causā.) Of a place, to be eagerly sought, to be frequented (rare):ungularum pulsibus calens Hister,
often trod, Mart. 7, 7, 2. -
3 caleo
caleo, uī, ēre (vgl. litauisch szílti, warm werden, szíltas, warm, ahd. lāo, nhd. lau), warm-, heiß-, glühend sein, glühen (Ggstz. frigēre), I) eig.: a) durch physische Wärme, α) absol.: ignis calet, Cic.: aqua calet, Plaut.: nimis calet urceus, Plaut.: quartam iam totus in horam sol calet, Auson.: quod spectat ad occidentem sole exorto tepescit, meridie calet, vespere fervet, Vitr.: iam non solum calet unda, sed coquitur, Sidon.: calet per membra sudor, Claud.: u. im Partiz., sole calente, Tibull.: favilla calens, Hor.: calens sulfur, Ov.: calentibus aris, Ov.: calentium aquarum fontes, Sen.: aquae suāpte naturā calentes, Amm.: mediocriter calentia fomenta, Cels.: cibi calentes, Cels.: calentes epulae, Ov.: iure (Brühe) calente, Auson.: a calendo calor, Varr. fr. – Aktiv unpers., calet (es ist heiß) tamquam furnus, Petron. 72, 3: u. Passiv impers. (vgl. Prisc. 8, 26), quom caletur od. quom caletur maxume, wenn es heiß, sehr heiß ist, Plaut. capt. 80; truc. 65: u. so cum iam flagrantiā solis caleretur, Apul. met. 4, 1. – β) m. Ang. wodurch? durch Abl., centum Sabaeo ture calent arae, Verg.: terrae alio sole calentes, Hor.: caliturae ignibus arae, Ov.: u. poet., ungularum pulsibus calens Hister, vom Hufschlag glühende = von Rossen oft überschrittene, Mart. 7, 7, 2. – b) durch animalische Wärme: α) absol.: os (das Gesicht) calet tibi, nunc frigefactas, Plaut.: caput calet, Cels.: calens cor, Auson.: neque natura sanguinis est, ut utique caleat, Cels.: nunc dum calet sanguis, vigentibus ad meliora eundum est, Sen.: exterior pars friget, interior sic calet, ut etiam sitim faciat, Cels.: calent membra in tepido toro, Petr. poët.: von Pers., ut fortunati sunt fabri ferrarii, qui ad carbones adsident: semper calent, Plaut. rud. 531 sq.: scinde calam, ut caleas, Lucil. sat. fr. inc. 115: caluit (hatte Fieberhitze) et hodie Faustina, M. Caes. b. Fronto ad M. Caes. 5, 11. p. 80, 11 N. – β) mit Ang. wodurch? durch Abl., rabie magis ora (Gesichter) calent, Val. Flacc. 3, 216: minimus gelido iam in corpore sanguis febre calet solā, Iuven. 10, 217 sq. – II) übtr.: A) von Pers.u. gemütl. Zuständen u. Vornahmen, 1) beunruhigt werden, eingeheizt bekommen, in Unruhe-, in beunruhigende Spannung versetzt sein, haec velim explices et me iuves consilio, etsi te istic iam calere puto, der Kopf dir warm genug sein mag, Cic.: quod tibi supra scripsi Curionem valde frigere, iam calet (wird ihm eingeheizt); nam ferventissime concerpitur, Cael. in Cic. ep. – 2) warm-, erwärmt-, erhitzt-, aufgeregt-, entbrannt (entflammt) sein, brennen, glühen, a) übh.: α) absol.: nimirum vigilant clamant calent rixant, Varr. fr.: an ego, cum omnes caleant (während alles in fieberhafter Aufregung ist), ignaviter aliquid faciam? Hirt. in Cic. ep.: animis calentibus, Quint.: animus calens (sc. irā), Stat.: calet libido irati eri, Claud.: belligeratrix ira calet, Claud.: avidius calenti impetu progressi, bei allzu hitzigem Vorrücken, Amm. – β) m. Ang. wobei? worin? durch in u. Abl., in re frigidissima cales, in ferventissima friges, Cornif. rhet.: calebat in agendo, er war ganz Feuer im Vortrage, Cic. – γ) m. Ang. infolge wessen? durch ab od. de u. Abl., Romani calentes adhuc ab (infolge des) recenti pugna, Liv. 25, 39, 9: Arctoa de strage calens, Claud. III. cons. Hon. 26. – δ) mit Ang. wodurch? in welcher Beziehung? durch Abl., permixtā caede, Lucr.: furore, Mart.: desiderio, Ov.: cupidine laudis, Ov.: scribendi studio, Ov.: calet amore, Sil.: dum animi spe calerent, solange ihr Mut von H. entflammt sei, Curt. – ε) m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., ad nova lucra, brennen auf usw., Prop. 4, 3, 64. – od. durch Infin., brennen = erpicht sein, begierig sein, zu usw., Stat. Theb. 4, 261. Claud. nupt. Hon. et Mar. 287; ep. 1, 29. – b) insbes., vor Liebe glühen, haesimus calentes, Petr. 79, 8. – m. Abl. pers., von Liebe zu jmd. entbrannt od. entflammt sein, für jmd. brennen, glühen, iuvene, feminā, Hor.: puellā, Ov.: sordibus (zur Kanaille), Petr. – B) v. Lebl.: 1) mit Feuer, emsig (schwunghaft) betrieben werden, nundinae calebant, Cic.: indicia calent, die Angeberei ist an der Tagesordnung (ist im besten Flor), Cic.: posteaquam satis calere res Rubrio visa est, zur Ausführung reif schien, Cic.: tot calentibus malis, Amm. – 2) noch warm-, noch neu-, noch frisch sein, sich noch nicht verraucht haben, noch von Interesse sein, at enim nihil est, nisi dum calet, hoc agitur, Plaut.: rumores... Cumarum tenus caluerunt, Cael. in Cic. ep. 8, 1, 2: illud crimen de nummis... caluit re recenti, nunc in causa refrixit, Cic.: calentibus adhuc rhetorum studiis atque doctrinis, Hier. – / Partic. Fut. act. calitūrus, Ov. met. 13, 590.
-
4 caleo
caleo, uī, ēre (vgl. litauisch szнlti, warm werden, szнltas, warm, ahd. lāo, nhd. lau), warm-, heiß-, glühend sein, glühen (Ggstz. frigēre), I) eig.: a) durch physische Wärme, α) absol.: ignis calet, Cic.: aqua calet, Plaut.: nimis calet urceus, Plaut.: quartam iam totus in horam sol calet, Auson.: quod spectat ad occidentem sole exorto tepescit, meridie calet, vespere fervet, Vitr.: iam non solum calet unda, sed coquitur, Sidon.: calet per membra sudor, Claud.: u. im Partiz., sole calente, Tibull.: favilla calens, Hor.: calens sulfur, Ov.: calentibus aris, Ov.: calentium aquarum fontes, Sen.: aquae suāpte naturā calentes, Amm.: mediocriter calentia fomenta, Cels.: cibi calentes, Cels.: calentes epulae, Ov.: iure (Brühe) calente, Auson.: a calendo calor, Varr. fr. – Aktiv unpers., calet (es ist heiß) tamquam furnus, Petron. 72, 3: u. Passiv impers. (vgl. Prisc. 8, 26), quom caletur od. quom caletur maxume, wenn es heiß, sehr heiß ist, Plaut. capt. 80; truc. 65: u. so cum iam flagrantiā solis caleretur, Apul. met. 4, 1. – β) m. Ang. wodurch? durch Abl., centum Sabaeo ture calent arae, Verg.: terrae alio sole calentes, Hor.: caliturae ignibus arae, Ov.: u. poet., ungularum pulsibus calens Hister, vom Hufschlag glühende = von Rossen oft überschrittene, Mart. 7, 7, 2. – b) durch animalische Wärme: α) absol.: os (das Gesicht) calet tibi, nunc frigefactas, Plaut.: caput————calet, Cels.: calens cor, Auson.: neque natura sanguinis est, ut utique caleat, Cels.: nunc dum calet sanguis, vigentibus ad meliora eundum est, Sen.: exterior pars friget, interior sic calet, ut etiam sitim faciat, Cels.: calent membra in tepido toro, Petr. poët.: von Pers., ut fortunati sunt fabri ferrarii, qui ad carbones adsident: semper calent, Plaut. rud. 531 sq.: scinde calam, ut caleas, Lucil. sat. fr. inc. 115: caluit (hatte Fieberhitze) et hodie Faustina, M. Caes. b. Fronto ad M. Caes. 5, 11. p. 80, 11 N. – β) mit Ang. wodurch? durch Abl., rabie magis ora (Gesichter) calent, Val. Flacc. 3, 216: minimus gelido iam in corpore sanguis febre calet solā, Iuven. 10, 217 sq. – II) übtr.: A) von Pers.u. gemütl. Zuständen u. Vornahmen, 1) beunruhigt werden, eingeheizt bekommen, in Unruhe-, in beunruhigende Spannung versetzt sein, haec velim explices et me iuves consilio, etsi te istic iam calere puto, der Kopf dir warm genug sein mag, Cic.: quod tibi supra scripsi Curionem valde frigere, iam calet (wird ihm eingeheizt); nam ferventissime concerpitur, Cael. in Cic. ep. – 2) warm-, erwärmt-, erhitzt-, aufgeregt-, entbrannt (entflammt) sein, brennen, glühen, a) übh.: α) absol.: nimirum vigilant clamant calent rixant, Varr. fr.: an ego, cum omnes caleant (während alles in fieberhafter Aufregung ist), ignaviter aliquid faciam? Hirt. in Cic. ep.: animis calentibus, Quint.: animus calens (sc. irā),————Stat.: calet libido irati eri, Claud.: belligeratrix ira calet, Claud.: avidius calenti impetu progressi, bei allzu hitzigem Vorrücken, Amm. – β) m. Ang. wobei? worin? durch in u. Abl., in re frigidissima cales, in ferventissima friges, Cornif. rhet.: calebat in agendo, er war ganz Feuer im Vortrage, Cic. – γ) m. Ang. infolge wessen? durch ab od. de u. Abl., Romani calentes adhuc ab (infolge des) recenti pugna, Liv. 25, 39, 9: Arctoa de strage calens, Claud. III. cons. Hon. 26. – δ) mit Ang. wodurch? in welcher Beziehung? durch Abl., permixtā caede, Lucr.: furore, Mart.: desiderio, Ov.: cupidine laudis, Ov.: scribendi studio, Ov.: calet amore, Sil.: dum animi spe calerent, solange ihr Mut von H. entflammt sei, Curt. – ε) m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., ad nova lucra, brennen auf usw., Prop. 4, 3, 64. – od. durch Infin., brennen = erpicht sein, begierig sein, zu usw., Stat. Theb. 4, 261. Claud. nupt. Hon. et Mar. 287; ep. 1, 29. – b) insbes., vor Liebe glühen, haesimus calentes, Petr. 79, 8. – m. Abl. pers., von Liebe zu jmd. entbrannt od. entflammt sein, für jmd. brennen, glühen, iuvene, feminā, Hor.: puellā, Ov.: sordibus (zur Kanaille), Petr. – B) v. Lebl.: 1) mit Feuer, emsig (schwunghaft) betrieben werden, nundinae calebant, Cic.: indicia calent, die Angeberei ist an der Tagesordnung (ist im besten Flor), Cic.: posteaquam satis calere res Rubrio visa est, zur Ausführung————reif schien, Cic.: tot calentibus malis, Amm. – 2) noch warm-, noch neu-, noch frisch sein, sich noch nicht verraucht haben, noch von Interesse sein, at enim nihil est, nisi dum calet, hoc agitur, Plaut.: rumores... Cumarum tenus caluerunt, Cael. in Cic. ep. 8, 1, 2: illud crimen de nummis... caluit re recenti, nunc in causa refrixit, Cic.: calentibus adhuc rhetorum studiis atque doctrinis, Hier. – ⇒ Partic. Fut. act. calitūrus, Ov. met. 13, 590. -
5 caleō
caleō uī, —, ēre (P. fut. calitūrus, O.) [3 CAL-], to be warm, be hot, glow: ut calere ignem: terrae sole calentes, H.: ture calent arae, V.: ignibus arae, O.: sole calente, Tb.: spoliant calentia membra, while still warm, V.: febre, Iu. — Fig., to glow, be roused, be warmed, be inflamed: inridendo calebat: ab recenti pugnā, L.: feminā, to become enamoured of, H.: scribendi studio, H.: dum animi spe calerent, Cu.: desiderio Coniugis abrepti, O. — To be troubled, perplexed: te istic iam calere puto: alio mentis morbo, to labor under, H.: cales venenis officina, fume (like) a laboratory, H.—To be driven hotly, be urged on zealously: iudicia calent: satis calere res Rubrio visa est, i. e. ripened: Veneris bella calent, rage, Tb.* * *calere, calui, - V INTRANSbe/feel/be kept warm; be hot with passion/inflamed/active/driven hotly/urged
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский