-
1 navis
nāvis, is ( acc. sing. usually navem, Charis. 101 P.; Plaut. Bacch. 2, 3, 57; Cic. de Or. 1, 38, 174; Caes. B. C. 3, 39, 2 et saep.;I.but navim,
Cic. Att. 7, 22, 1; Sall. J. 25, 5; Hor. C. 1, 32, 8; id. Ep. 2, 1, 114; Prop. 2 (3), 22, 41; Ov. M. 11, 663; 14, 218; Liv. 24, 34, 11; 40, 4, 11; Pers. 5, 141; Juv. 6, 98; Lact. 2, 7, 12 al.; abl. navi, Plaut. Bacch. 1, 1, 73; Ter. Hec. 3, 4, 7; Cic. de Or. 3, 40, 159 et saep.;but nave,
id. Inv. 2, 42, 124; id. Verr. 2, 5, 25, § 64; id. Fam. 10, 31, 1; 14, 5, 1; Caes. B. C. 2, 32, 12; Cat. 64, 84; Verg. A. 5, 188; 487; Hor. Ep. 2, 2, 200; Prop. 1, 8, 6; Ov. H. 13, 99; Liv. 5, 28, 2 et saep.; cf. Charis. p. 33 P.; Diom. 1, p. 283 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 200 sq.; 216 sq.), f. [naus; Sanscr. nau, the same], a ship (syn.: navigium).Lit.:B.navis longa,
a ship of war, Liv. 24, 36:oneraria,
a transport, id. 24, 40:mercatoria,
Plaut. Bacch. 2, 3, 2;praedatoria,
id. Men. 2, 3, 87:praetoria,
the admiral's ship, id. 29, 25:tecta,
id. 22, 21;or, constrata,
having a deck, decked, id. 35, 46:aperta,
open, without a deck, id. 32, 21: auri navem evertat gubernator, an paleae, laden with gold or chaff, Cic. Par. 3, 1, 20:navem construere,
id. Sen. 20, 72:triremis instar aedificata,
id. Verr. 2, 5, 17, § 44:navem adornare,
Caes. B. C. 1, 26:armare,
id. B. G. 5, 1:reficere,
id. ib. 4, 31:fabricari,
Tac. A. 14, 29:deducere,
to launch, Caes. B. G. 5, 23:deducere in aquam,
Liv. 28, 17:moliri ab terrā,
id. 28, 7:ex portu educere,
Caes. B. C. 1, 57:subducere,
id. B. G. 5, 11:subducere in aridum,
id. ib. 4, 29:agere,
to work a ship, Hor. Ep. 2, 1, 114:mercibus implere,
Juv. 14, 288:solvere,
to set sail, Caes. B. C. 3, 6; so,naves leni vento solverunt,
id. B. G. 4, 28:mea Hodie solutast navis,
Plaut. Stich. 3, 1, 16:navem appellere ad aliquem locum,
to land, Cic. Att. 13, 21, 3:applicare terrae,
Liv. 28, 17:appellere litori,
Curt. 4, 2, 24:navem fregit,
was shipwrecked, cast away, Ter. And. 1, 3, 17:in portu evertere,
Cic. de Or. 1, 38, 174:impingere,
Quint. 4, 1, 61:deprimere,
Tac. H. 4, 79:gubernare et salvam in portu collocare,
Cic. Pis. 9, 20:remis incitare,
Caes. B. G. 4, 25:in navibus vehi,
Cic. N. D. 3, 37, 89:e navi egredi,
id. Vatin. 5, 12:lassus sum hercle e navi,
from my voyage, Plaut. Am. 1, 1, 173:navis cursum suum tenens,
Cic. Planc. 39, 94:navem statuere,
to heave to, Plaut. Bacch. 2, 3, 57:navium tutela,
the image of a deity placed on the stern of the vessel, under whose protection the ship was placed, Ov. Tr. 1, 10, 1; cf. id. H. 16, 112; Val. Fl. 1, 301. The proper badge of a vessel, after which it was named, was placed on the prow: Aeneia puppis Prima tenet rostro Phrygios subjuncta leones. Verg. A. 10, 157; cf. id. ib. 5, 116 sq.:TRIREME MARTE, Inscr. Mur. 780, 5.—Prov.: navibus atque quadrigis petere aliquid,
i. e. with all one's power, with might and main, Hor. Ep. 1, 11, 28; cf. Juv. 9, 131: navem perforare quā ipse quis naviget, i. e. to do one's self an injury, Cic. Fragm. ap. Quint. 8, 6, 47: navem mortuo applicare, to rescue a drowned man from the water, i. e. to bring assistance when too late, Quint. Decl. 12, 23.—Transf.1.= pudenda muliebria, Plaut. Men. 2, 3, 51; id. Rud. 2, 3, 24; Macr. S. 2, 5.—2.Navis Argolica, or simply Navis, the ship Argo, placed among the constellations, Cic. Arat. 277.—II.Trop., of political affairs:una navis est jam bonorum omnium,
Cic. Fam. 12, 25, 5:navis rei publicae fluctuans in alto tempestatibus seditionum ac discordiarum,
id. Sest. 20, 46. -
2 nāvis
nāvis is (acc. vem or vim; abl. vī or ve), f [NA-], a ship: naves longae, ships of war, L.: onerariae, transports, L.: praetoria, the admiral's, L.: constratae, decked, L.: tectae naves et leviores apertae, without a deck, L.: auri an paleae, laden with gold or chaff: navim ascendere, S.: adornare, Cs.: deducere, launch, Cs.: terrae adplicare navīs, L.: subducere in aridum, Cs.: agere, work, H.: mercibus implere, Iu.: solvere, set sail, Cs.: cum ad villam navis appelleretur, landed: navem is fregit, was shipwrecked, T.: qui navem gubernassem: in navibus vehi: navium tutela, the image of a deity as guardian (at the stern), O.: puppis rostro Phrygios subiuncta leones (the image at the prow gave the name to the vessel), V.: dura navis, Dura fugae mala, hardships of the sea, H.— Prov.: navibus atque Quadrigis petimus bene vivere, i. e. with might and main, H.—As the name of a constellation, Navis Argolica, or simply Navis, the ship Argo.—Fig., of a state or community, a ship: una navis est iam bonorum omnium: rei p.: O navis, referent in mare te novi Fluctūs! H.* * *navis longa -- galley, battleship; navis oneraria -- transport/cargo ship
-
3 deduco
dē-dūco, xi, ctum ( imper.:I.deduc,
Cic. Rep. 1, 21, 34;old form, deduce,
Ter. Eun. 3, 3, 32), 3, v. a., to lead or bring away, to lead, fetch, bring or draw down (for syn. cf.: duco, comitor, prosequor, persequor, stipo, sequor, consequor—freq. and class.).Lit.A.In gen.a.Not designating a limit:b.atomos de via,
to turn from a straight course, Cic. Fat. 9, 18:eum concionari conantem de rostris,
Caes. B. C. 3, 21, 3:pedes de lecto,
Plaut. Curc. 2, 3, 82:suos clam ex agris,
Caes. B. G. 4, 30 fin.; so,aliquem ex ultimis gentibus,
Cic. Phil. 13, 13:lunam e curru,
Tib. 1, 8, 21; cf.the foll.: summā vestem deduxit ab orā,
Ov. M. 3, 480:cantando rigidas deducere montibus ornos,
Verg. E. 6, 71: lunam caelo id. ib. 8, 69; cf.:lunam cursu,
Ov. H. 6, 85:hunc caelo,
id. F. 3, 317:dominam Ditis thalamo,
Verg. A. 6, 397:tota carbasa malo,
i. e. to spread, unfurl, by letting down, Ov. M. 11, 477; cf.the foll.: febres corpore,
Hor. Ep. 1, 2, 48:inde boves,
Ov. M. 6, 322:transfuga duci se ad consules jubet deductusque traditurum urbem promittit,
Liv. 9, 24:Ubiis imperat, ut pecora deducant suaque omnia ex agris in oppida conferant,
Caes. B. G. 6, 10, 2; cf. Liv. 21, 37: rivos, i. e. to clear out, cleanse ( = detergere, Macr. Sat. 3, 3; Col. 2, 22, 3), Verg. G. 1, 269 Heyne ad loc.; cf.:aqua Albana deducta ad utilitatem agri suburbani,
conducted off, Cic. Div. 2, 32, 69, and v. the foll.:lunam,
Prop. 1, 1, 19; cf.Jovem,
the sun, Hor. Epod. 13, 2:crines pectine,
to comb, Ov. M. 4, 311; cf.:caesariem barbae dextrā,
id. ib. 15, 656:vela,
id. ib. 3, 663:sive aliquis molli deducit candida gestu Brachia,
moves, Prop. 2, 22 (3, 15), 5 (al. diducit); imitated by Stat. Silv. 3, 5, 66 (al. diducit) et saep.—Stating the limit:B.cito hunc deduc ad militem,
Ter. Eun. 3, 3, 32:aliquem ad aliquem,
id. ib. 4, 4, 10; Cic. Lael. 1; Caes. B. G. 7, 28 fin.; id. B. C. 1, 18, 3; Sall. J. 113 fin. et saep.:juvenem ad altos currus,
Ov. M. 2, 106:suas vestes humero ad pectora,
Ov. M. 6, 405; cf.:manum ad imum ventrem,
Quint. 11, 3, 112 et saep.:impedimenta in proximum collem,
Caes. B. G. 7, 68, 2:aquam in vias,
Cato R. R. 155; Ov. M. 1, 582:aliquem in conspectum (Caesaris),
Caes. B. C. 1, 22, 2:aliquem in arcem,
Liv. 1, 18; id. 1, 58:aliquem in carcerem,
Sall. C. 55:in arenam,
Suet. Calig. 35: levis deducet pondere fratres, will bring down (the scale), Grat. Cyn. 292. —In partic.I.Milit. t. t., to draw off, lead off, withdraw troops from a place; to lead, conduct, bring to a place: praesidia de locis, Sisenna ap. Non. 289, 15; so with de, Plaut. Am. 1, 1, 60; Caes. B. G. 5, 51, 2; Cic. Att. 7, 14 al.:2.exercitum ex his regionibus,
Caes. B. G. 1, 44, 19; so with ex, id. ib. 7, 87, 4 fin.; 7, 81 fin.; id. B. C. 1, 12, 3 al.:legionem ab opere,
id. ib. 3, 69; so with ab, id. ib. 2, 26, 3; Liv. 34, 35 al.:deducta Orico legione,
Caes. B. C. 3, 34:exercitum finibus Attali,
Liv. 32, 27: deducto exercitu, Caes. B. G. 6, 43, 3; 7, 20, 11; id. B. C. 3, 39 al.; cf. Oud. ad Caes. B. G. 2, 33, 2:milites ad Ciceronem,
Caes. B. G. 5, 27, 9:tres in arcem cohortes praesidio,
id. B. C. 3, 19, 5:a Flacco inter ceteros, quos virtutis causa secum ex provincia ad triumphum deducebat, deductus sum,
Liv. 42, 34:copias ex locis superioribus in campum deducit,
Caes. B. C. 2, 40 fin.:legionibus in hiberna deductis,
id. B. G. 2, 35, 3; so,in hiberna,
Liv. 26, 20; 43, 9:in interiorem Galliam,
Caes. B. G. 2, 2; cf.in Menapios,
id. ib. 4, 22, 5:in proxima municipia,
id. B. C. 1, 32:in hiberna in Sequanos,
id. B. G. 1, 54, 2:in aciem,
Liv. 3, 62:praesidia eo,
Caes. B. C. 2, 18, 5:neque more militari vigiliae deducebantur,
Sall. Jug. 44, 5; id. C. 59, 1. —Pub. law t. t., to lead forth, conduct a colony to a place:3.coloni, qui lege Julia Capuam deducti erant,
Caes. B. C. 1, 14, 4; cf. Suet. Caes. 81:colonos in aliquem locum,
id. ib. 28:coloniam in aliquem locum,
Cic. Rep. 2, 3; 2, 4; Liv. 10, 1; 10, 13; 34, 45 (repeatedly); Suet. Tib. 4 al.:Aquileia colonia Latina eo anno in agro Gallorum est deducta,
Liv. 40, 34; cf.:in colonia Capua deducti,
Suet. Caes. 81:ut emantur agri a privatis, quo plebs publice deducatur,
Cic. Agr. 2, 25; cf. id. ib. 2, 26;2, 34, 92: triumvir coloniis deducendis,
Sall. J. 42; cf. Liv. 9, 46; 9, 28; Suet. Aug. 46 al.— Absol.:deductis olim et nobiscum per conubium sociatis, haec patria est,
Tac. H. 4, 65. —Nautical t. t.a.To draw out a ship from the docks:b.ex navalibus eorum unam (navem) deducit,
Caes. B. C. 2, 3, 2:deducunt socii naves,
Verg. A. 3, 71.—Hence far more freq. meton., like the Gr. kathelkein, to draw down a ship from the stocks into the sea; to launch, Liv. 21, 17; 41, 9; Caes. B. G. 7, 60:neque multum abesse (naves) ab eo, quin paucis diebus deduci possent,
id. ib. 5, 2, 2:naves,
id. ib. 5, 23, 2:classem,
Liv. 36, 41 al.:naves litore,
Verg. A. 4, 398:carinas,
Ov. M. 6, 144; 8, 104 et saep.—Rarely for subducere and the Gr. katagein, to draw a ship into port:4.onerarias naves in portum deducunt,
Caes. B. C. 1, 36, 2:in portum,
Petr. 101, 8.—Weavers' t. t., to draw out, spin out the thread, yarn:5.dextera tum leviter deducens fila, Catull. 64, 313: filum,
Ov. M. 4, 36; id. Am. 1, 14, 7; id. H. 9, 77.—Hence, meton., to prepare a web, to weave:vetus in tela deducitur argumentum,
is interwoven, represented in weaving, Ov. M. 6, 69.—t. t. of common life, to lead out, conduct, escort, accompany a person out of the house, as a mark of respect or for protection:b.haec ipsa sunt honorabilia... assurgi, deduci, reduci,
Cic. de Sen. 18, 63:cum magna multitudo optimorum virorum et civium me de domo deduceret,
id. Fam. 10, 12, 2; Suet. Aug. 29:ne deducendi sui causa populum de foro abduceret,
Liv. 23, 23 fin.; cf. Tac. A. 3, 14:a quibus (sc. equitibus Rom.) si domus nostra celebratur, si interdum ad forum deducimur, etc.,
Cic. Mur. 34.—Esp., to conduct a young man to a public teacher:c.dicam hunc a patre continuo ad me esse deductum,
Cic. Cael. 4, 9; id. Lael. 1, 1; Tac. Dial. 34; Quint. 12, 11, 6; cf. ephebum in gymnasium, Petron. 85, 3.—Aliquam alicui, ad aliquem, to lead, conduct a bride (from her father's house) to her husband (cf. denubo):(β).bona uxor si ea deducta est usquam cuiquam gentium,
Plaut. Mil. 3, 1, 90; cf.Catull. 68, 143: virginem juveni marito,
Tib. 3, 4, 31:uni nuptam, ad quem virgo deducta sit,
Liv. 10, 23:nullo exemplo deductae in domum patrui fratris filiae,
Tac. A. 12, 5; so,in domum,
id. ib. 14, 63; so of the bridegroom himself, to take home the bride:domum in cubiculum,
Ter. Ad. 4, 5, 60:uxorem domum,
id. Hec. 1, 2, 60:quo primum virgo quaeque deducta est,
Caes. B. G. 5, 14 fin.—Absol.:eas velut auspicibus nobilissimis populis deductas esse,
Liv. 42, 12, 4; cf. Prop. 4 (5), 3, 13.—In a dishonorable sense, to bring one a concubine, Plaut. Casin. 2, 8, 36; Cic. Verr. 2, 3, 34; Suet. Calig. 25; id. Caes. 50; id. Ner. 28; cf. also the foll., no. 7.—d.To lead about in a public procession, Suet. Tib. 17 fin.:e.invidens privata deduci superbo non humilis mulier triumpho,
Hor. Od. 1, 37, 31:tensas,
Suet. Aug. 43; id. Vesp. 5.—Hence, to drive out, expel = expellere: Arsinoen ex regno, Auct. B. [p. 527] Alex. 33:6.ex possessione,
Liv. 34, 58, 6. —Jurid. t. t.a.Aliquem de fundo, to lead away a person from a disputed possession in the presence of witnesses (with or without force: the latter moribus, the former vi solida), in order to procure him the right of action (this was a symbolic procedure preparatory to an action): appellat Fabius, ut aut ipse Tullium deduceret aut ab eo deduceretur. Dicit deducturum se Tullius, etc., Cic. pro Tull. Fragm. § 20; id. Agr. 2, 26, 68;b.placuit Caecinae constituere, quo die in rem praesentem veniretur, et de fundo Caecina moribus deduceretur, etc.,
id. Caecin. 7, 20.—To bring before a tribunal as a witness:c.multi boni ad hoc judicium deducti non sunt,
Cic. Flac. 4, 9.—To bring to trial:7.lis ad forum deducta est,
Phaedr. 3, 13, 3. —With the accessory idea of diminution, to withdraw, deduct, subtract, diminish:II.cibum,
Ter. Eun. 2, 3, 23. And as a mercantile t. t.:addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fiat,
Cic. Off. 1, 18, 59:ut centum nummi deducerentur,
id. Leg. 2, 21, 53; cf. Cato R. R. 144 sq.:de capite deducite, quod usuris pernumeratum est,
Liv. 6, 15; cf. Suet. Caes. 42 et saep.—Hence in a double sense: Tertia deducta est (in allusion to the meaning, no. 5, c. b), Suet. Caes. 50; cf. the same account in Macr. S. 2, 2.Trop.A.In gen., to bring down, bring or lead away, withdraw, bring, lead: quare, si placet, deduc orationem tuam de coelo ad haec citeriora, Cic. Fragm. ap. Non. 85, 20, and 289, 9:B.licet enim contrahere universitatem generis humani, eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere in singulos,
id. N. D. 2, 65 fin.:aliquem de animi lenitate,
id. Cat. 2, 13; cf.:aliquem de animi pravitate,
Q. Cic. Pet. Cons. 10 fin.:aliquem de sententia,
Cic. Brut. 25 fin.:aliquem de fide,
id. Verr. 1, 9, 25 et saep.:perterritos a timore,
id. N. D. 2, 59, 148:aliquem a tristitia, ab acerbitate,
id. de Or. 2, 83 fin.:aliquem ab humanitate, a pietate, a religione,
id. Verr. 2, 4, 6 (for which, shortly before, abducere):aliquem a vera accusatione,
id. ib. 2, 1, 6 fin.; id. Fam. 1, 1, 2 et saep.:voluntates impellere quo velit, unde autem velit deducere,
Cic. de Or. 1, 8, 30:mos unde deductus,
derived, Hor. Od. 4, 4, 19; cf.:nomen ab Anco,
Ov. F. 6, 803:quae tandem ea est disciplina, ad quam me deducas,
Cic. Acad. 2, 36:aliquem ad fletum misericordiamque,
id. de Or. 2, 45, 189:aliquem ad eam sententiam,
Caes. B. G. 2, 10, 5; 6, 10, 2:rem ad arma,
id. B. C. 1, 4 fin.; cf.:rem ad otium,
id. ib. 1, 5 fin.:plura argumenta ad unum effectum,
Quint. 9, 2, 103 et saep.:quam in fortunam quamque in amplitudinem deduxisset (Aeduos),
Caes. B. G. 7, 54, 3; so,aliquem in eum casum,
id. ib. 2, 31, 6:aliquem in periculum,
id. ib. 7, 50, 4: Quint. 4, 2, 12; cf.:rem in summum periculum,
Caes. B. G. 5, 31; id. B. C. 1, 19, 3:rem in controversiam,
id. B. G. 7, 63, 5:aliquem in causam,
Liv. 36, 5:in societatem belli,
id. 36, 7 et saep.:huc jam deduxerat rem, ut, etc.,
Caes. B. C. 1, 62; so,rem huc, ut, etc.,
id. ib. 1, 86, 3:deduxisti totam hanc rem in duo genera solum causarum, caetera innumerabilia exercitationi reliquisti,
have brought, reduced, Cic. de Or. 2, 17, 71; id. Cat. 2, 2, 4; cf.:rem in eum locum, ut, etc.,
id. Fam. 16, 12:quem in locum,
id. ib. 4, 2, 3:ergo huc universa causa deducitur, utrum, etc.,
id. Rosc. Com. 12, 34:rerum divisio in duos articulos deducitur,
Gai. Inst. 2, 2:audi, quo rem deducam,
what I aim at, what I have in view, to what conclusion I will bring the matter, Hor. S. 1, 1, 15:Aeolium carmen ad Italos modos,
transfer, transplant, id. Od. 3, 30, 14; cf.:in patriam deducere musas,
Verg. G. 3, 10. —In partic.1.To mislead, seduce, entice, induce, bring one to an opinion (rare):2.adolescentibus et oratione magistratus et praemio deductis,
Caes. B. G. 7, 37, 6; id. B. C. 1, 7, 1:sibi esse facile, Seuthen regem Thracum deducere, ut, etc.,
Nep. Alcib. 8:aliquem vero,
from the truth, Lucr. 1, 370.—To spin out a literary composition, like a thread, i. e. to elaborate, prepare, compose ( poet., and in post-Aug. prose):3.tenui deducta poëmata filo,
Hor. Ep. 2, 1, 225:mille die versus,
id. Sat. 2, 1, 4; Ov. Pont. 1, 5, 13:carmina,
id. Tr. 1, 1, 39; cf. id. ib. 5, 1, 71: nihil expositum, Juv. 7, 54:commentarios,
Quint. 3, 6, 59:oratio deducta atque circumlata,
finely spun out, id. 4, 1, 60 al.:primaque ab origine mundi ad mea perpetuum deducite tempora carmen,
Ov. M. 1, 3; cf. id. Tr. 2, 560; Hor. A. P. 129:opus,
Manil. 1, 3. —(Another figure borrowed from spinning.) To make finer, thinner, weaker; to attenuate: vocem deducas oportet, ut mulieris videantur verba, Pompon. ap. Macr. Sat. 6, 4: "Odusseus" ad "Ulixem" deductus est, Quint. 1, 4, 16; cf. P. a. B.—4.To derive (of the origin of words):5.nomen Christianorum a Christo deducitur,
Tert. adv. Marc. 4, 14;id. de Virg. vel. 5: diximus nomen religionis a vinculo pietatis esse deductum,
Lact. 4, 28, 12; cf.:sed et Pharnacion (cognominatur) a Pharnace rege deductum,
Plin. 25, 4, 14, § 33.—To remove, cure, of physical evils:6.brassica de capite omnia deducet et sanum faciet,
Cato R. R. 157, 6:corpore febres, animo curas,
Hor. Ep. 1, 2, 48; Cic. Fin. 5, 17, 47.—To bring down (late Lat.):7.deducis ad inferos,
i. e. to death, Vulg. Tobiae, 13, 2; id. Gen. 42, 38; id. 1 Reg. 2, 6.—Law t. t., to withhold:cum in mancipanda proprietate (usus fructus) deducatur,
Gai. Inst. 2, 33.—Hence,
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский