-
1 spatium
spătĭum, ĭi, n. - cf. gr. dorien σπάδιον pour στάδιον. [st1]1 [-] espace, étendue, intervalle, distance, éloignement. - paribus spatiis, Caes.: à intervalles égaux. - ab tanto spatio, Caes.: à une si grande distance. - abesse aequo spatio ab... Caes.: être à égale distance de... [st1]2 [-] étendue d'un corps, longueur, hauteur, grandeur. - spatium admirabile rhombi, Juv. 4, 39: taille énorme d'un turbot. - trahere aures in spatium, Ov. M. 11, 176: allonger les oreilles. - jacere in spatium, Sil.: être couché de tout son long. - caeli spatium, Ov.: étendue du ciel. - mediocri spatio relicto Pullo pilum in hostes immittit, Caes. BG. 5: quand il n’est plus qu’à peu de distance des ennemis, Pullo jette son javelot sur eux. [st1]3 [-] espace où l'on circule, lieu de promenade, tour de promenade, place. - spatium non est agitandi equos, Nep.: la place manque pour faire manoeuvrer la cavalerie. - duobus spatiis tribusve factis, Cic. de Or. 1, 7, 28: après deux ou trois tours de promenade. - spatia interstincta columnis, Stat. S. 3, 5, 90: galeries, portiques. - in extremis spatiis, Suet.: en fin de promenade. [st1]4 [-] espace à parcourir, parcours, trajet, chemin, étape, révolution (d'un astre). - spatium conficere, Caes.: faire un long trajet. - magnum spatium emetiri, Liv.: faire un long trajet. [st1]5 [-] carrière pour la course des chars, champ de course, carrière, lice, arène; tour dans la carrière, évolution. - septem spatiis circo meruere coronam, Sen.: ils remportèrent le prix, après avoir parcouru sept fois l'arène. - decurso spatio, Cic.: quand on est au terme de la carrière. [st1]6 [-] carrière (de la vie), espace de temps, temps, période, durée, moment, délai, répit, loisir, occasion. - irae suae spatium dare, Liv. 8: donner à sa colère le temps de se calmer. - spatium vitae, Cic.: durée de la vie. - aetatis spatium decurrere: parcourir la carrière de la vie. - alicui spatium relinquere, Caes.: laisser à qqn le temps de. - sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant, Caes. B. C. 1: ils demandent pour accomplir cette mission un délai de six jours. - cum erit spatium, Cic. Att. 5, 14, 1: quand j'en aurai le loisir. [st1]7 [-] mesure (t. de métrique); intervalle, temps (t. de mus.).* * *spătĭum, ĭi, n. - cf. gr. dorien σπάδιον pour στάδιον. [st1]1 [-] espace, étendue, intervalle, distance, éloignement. - paribus spatiis, Caes.: à intervalles égaux. - ab tanto spatio, Caes.: à une si grande distance. - abesse aequo spatio ab... Caes.: être à égale distance de... [st1]2 [-] étendue d'un corps, longueur, hauteur, grandeur. - spatium admirabile rhombi, Juv. 4, 39: taille énorme d'un turbot. - trahere aures in spatium, Ov. M. 11, 176: allonger les oreilles. - jacere in spatium, Sil.: être couché de tout son long. - caeli spatium, Ov.: étendue du ciel. - mediocri spatio relicto Pullo pilum in hostes immittit, Caes. BG. 5: quand il n’est plus qu’à peu de distance des ennemis, Pullo jette son javelot sur eux. [st1]3 [-] espace où l'on circule, lieu de promenade, tour de promenade, place. - spatium non est agitandi equos, Nep.: la place manque pour faire manoeuvrer la cavalerie. - duobus spatiis tribusve factis, Cic. de Or. 1, 7, 28: après deux ou trois tours de promenade. - spatia interstincta columnis, Stat. S. 3, 5, 90: galeries, portiques. - in extremis spatiis, Suet.: en fin de promenade. [st1]4 [-] espace à parcourir, parcours, trajet, chemin, étape, révolution (d'un astre). - spatium conficere, Caes.: faire un long trajet. - magnum spatium emetiri, Liv.: faire un long trajet. [st1]5 [-] carrière pour la course des chars, champ de course, carrière, lice, arène; tour dans la carrière, évolution. - septem spatiis circo meruere coronam, Sen.: ils remportèrent le prix, après avoir parcouru sept fois l'arène. - decurso spatio, Cic.: quand on est au terme de la carrière. [st1]6 [-] carrière (de la vie), espace de temps, temps, période, durée, moment, délai, répit, loisir, occasion. - irae suae spatium dare, Liv. 8: donner à sa colère le temps de se calmer. - spatium vitae, Cic.: durée de la vie. - aetatis spatium decurrere: parcourir la carrière de la vie. - alicui spatium relinquere, Caes.: laisser à qqn le temps de. - sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant, Caes. B. C. 1: ils demandent pour accomplir cette mission un délai de six jours. - cum erit spatium, Cic. Att. 5, 14, 1: quand j'en aurai le loisir. [st1]7 [-] mesure (t. de métrique); intervalle, temps (t. de mus.).* * *Spatium, spatii, non solum de loco dicitur, sed etiam de tempore. Espace et certaine mesure de terre, comme vingt ou trente pas, et semblables: ou de temps, comme deux ou trois jours, ou ans.\In ambulatione duo spatia vel tria facere. Cic. Faire deux ou trois jours en se pourmenant.\Aduersa spartia. Virgil. Qui sont à l'opposite l'un de l'autre.\Tritum spatium. Ouid. Chemin frayé et hanté.\Addere in spatia. Virgil. Courir plus viste.\Complere spatium. Lucan. Emplir.\Nos immensum spatiis confecimus aequor. Virgil. Nous avons faict et exploicté un grand chemin.\Iniquis spatiis disclusus. Virgil. Empesché et forclos de faire quelque chose, pource qu'il n'ha pas espace.\Duo spatia triave facere. Cic. Faire deux ou trois tours en pourmenant.\Patenti spatio insurgere. Ouid. Se mettre à courir en une grande campagnie.\Ampla spatia vacuis laxantur locis. Seneca. Grands et amples espaces et de grande estendue lesquels sont vuydes.\Planis spatiis porrectus locus. Horat. Une grande plaine bien unie.\Viae spatium me terret. Ouid. Le long chemin, La longueur du chemin.\Spatium vnum basilicae. Cic. Ung tour qu'on fait à se pourmener au palais.\Spatium deliberandi habuerunt. Cicero. Espace et temps ou loisir.\Biennii spatio. Cic. Par l'espace de deux ans.\Sine fine spatium. Lucret. Espace infini.\In medio spatio. Cic. Au milieu de son aage.\Longo spatio. Cic. Long temps.\Medium noctis spatium. Ouid. La minuict.\Velocis spatii meta nouissima. Seneca. La mort, qui est la fin et le bout de ceste vie transitoire.\Hoc interim spatio conclaue illud concidit. Cic. Cependant, Tandis, Ce temps pendant.\Dare spatium. Cicero, Vt mihi daretur spatium comparandi. Le loisir et le temps.\Euanescit dolor spatio. Ouid. Par laps de temps, Avec le temps.\Cum erit spatium, vtrunque dabo. Cic. Quand j'auray le loisir.\Vitae spatium transcribere alicui. Ouid. Transporter l'aage d'un homme à un autre.\Spatium hominum a vestigio ad verticem. Plin. Mesure, Haulteur.\Spatium. Liu. Delay. -
2 subripio
subrĭpĭo (surrĭpĭo), ĕre, rĭpŭi, reptum [sub + rapio] - tr. - dérober furtivement, soustraire, enlever furtivement (qqn ou qqch). - aliquid alicui (ab aliquo) subripere: dérober furtivement qqch à qqn. - unum me surpite (= subripite) morti! Hor.: dérobez-moi à la mort, moi seul! - autres formes sync. - surpuit, surpuerat, surpere, surptus, surrepsit (subj. parf.). - subripere se alicui, Plaut.: s'esquiver d'auprès de qqn. - subripere aliquid spatii, Cic.: gagner un peu de temps. - subripere crimina oculis patris, Ov.: soustraire un crime aux yeux de son père.* * *subrĭpĭo (surrĭpĭo), ĕre, rĭpŭi, reptum [sub + rapio] - tr. - dérober furtivement, soustraire, enlever furtivement (qqn ou qqch). - aliquid alicui (ab aliquo) subripere: dérober furtivement qqch à qqn. - unum me surpite (= subripite) morti! Hor.: dérobez-moi à la mort, moi seul! - autres formes sync. - surpuit, surpuerat, surpere, surptus, surrepsit (subj. parf.). - subripere se alicui, Plaut.: s'esquiver d'auprès de qqn. - subripere aliquid spatii, Cic.: gagner un peu de temps. - subripere crimina oculis patris, Ov.: soustraire un crime aux yeux de son père.* * *Subripio, subripis, pen. corr. subripui, subreptum, subripere, Quod et Surripio scribitur, b in r conuerso. Martialis. Desrobber.\Subripere aliquid spatii. Cicero. Desrobber et soubtraire de ses grands et urgents affaires quelque peu d'espace et de loisir pour faire quelque autre chose. -
3 surripio
subrĭpĭo (surrĭpĭo), ĕre, rĭpŭi, reptum [sub + rapio] - tr. - dérober furtivement, soustraire, enlever furtivement (qqn ou qqch). - aliquid alicui (ab aliquo) subripere: dérober furtivement qqch à qqn. - unum me surpite (= subripite) morti! Hor.: dérobez-moi à la mort, moi seul! - autres formes sync. - surpuit, surpuerat, surpere, surptus, surrepsit (subj. parf.). - subripere se alicui, Plaut.: s'esquiver d'auprès de qqn. - subripere aliquid spatii, Cic.: gagner un peu de temps. - subripere crimina oculis patris, Ov.: soustraire un crime aux yeux de son père.* * *subrĭpĭo (surrĭpĭo), ĕre, rĭpŭi, reptum [sub + rapio] - tr. - dérober furtivement, soustraire, enlever furtivement (qqn ou qqch). - aliquid alicui (ab aliquo) subripere: dérober furtivement qqch à qqn. - unum me surpite (= subripite) morti! Hor.: dérobez-moi à la mort, moi seul! - autres formes sync. - surpuit, surpuerat, surpere, surptus, surrepsit (subj. parf.). - subripere se alicui, Plaut.: s'esquiver d'auprès de qqn. - subripere aliquid spatii, Cic.: gagner un peu de temps. - subripere crimina oculis patris, Ov.: soustraire un crime aux yeux de son père.* * *Surripio, surripis, pen. cor. surripui, surreptum, surripere. Plaut. Ravir, Prendre en cachette. Vide etiam SVBRIPIO.\Surripere alicui operam. Plaut. Se desrobber et partir secretement de quelque lieu pour venir faire quelque service à aucun.\Diem surripere. Ouid. S'appliquer à quelque chose joyeuse pour passer et couler un jour qu'il ne nous ennuye.\Crimina sunt oculis surripienda patris. Ouid. Il ne fault pas que mon pere en voye rien.\Aliquem captiuum ex alicuius custodia surripere. Ci. Delivrer, Oster.\Surripere se alicui. Plaut. Se desrobber d'aucun, Se partir de luy sans qu'il en voye rien. -
4 ita
ĭtă, adv. ainsi, de cette façon, tant, tellement, par conséquent. - ut ita dicam: pour ainsi dire. - non ita est: il n'en est pas ainsi. - ita sit: qu'il en soit ainsi. - ita (plane, prorsus): c'est bien cela. - id si ita est: s'il en est ainsi. - itane? (itane est? itane vero?): est-ce bien vrai? vraiment? eh quoi! - quid ita? = pourquoi en est-il ainsi? - ita censeo: voici ce que je pense. - non ita multi sunt: ils ne sont pas tellement nombreux. - ita en corrélation avec ut, si.., voir ut, si...)* * *ĭtă, adv. ainsi, de cette façon, tant, tellement, par conséquent. - ut ita dicam: pour ainsi dire. - non ita est: il n'en est pas ainsi. - ita sit: qu'il en soit ainsi. - ita (plane, prorsus): c'est bien cela. - id si ita est: s'il en est ainsi. - itane? (itane est? itane vero?): est-ce bien vrai? vraiment? eh quoi! - quid ita? = pourquoi en est-il ainsi? - ita censeo: voici ce que je pense. - non ita multi sunt: ils ne sont pas tellement nombreux. - ita en corrélation avec ut, si.., voir ut, si...)* * *Ita, Aduerbium respondendi, siue affirmandi. Plaut. Nempe ergo in somnis? TR. ita. Ouy.\Quid istic tibi negotii est? C. mihin'? S. ita. Terent. Ouy à toy.\Ita est, pro Sic est, respondentis particula. Terent. Nam hic quoque bonam magnamque partem ad te attulit. T. Ita est. Il est ainsi.\- ex ea re quid fiat vide. P. Vt ab illa excludar, huc concludar. D. non ita est. Ter. Il n'est pas ainsi.\Ita dico. Plaut. Tuus herus? H. ita dico. B. miles? H. ita loquor. Je vous asseure qu'il est ainsi.\Ita loquor. Plaut. - quod ego aurum Dem tibi? C. quod a me te accepisse fassus. S. abs te accepisse? C. Ita loquor. Ouy je le te dis.\Ita loquor, aliter. Plaut. - soleo hercle ego nugas Garrire: ita loquor. C'est ma maniere de parler.\Ita enimuero. Plaut. Quid, domum nostram? S. ita enimuero. Ouy vrayement.\Ita inquam. Plaut. Haeccine tua domus est? S. ita inquam. Ouy te dis je.\Ita vero. Plaut. Quid ais tu? Menaehmum opinor te vocari dixeras. MEN. Ita vero. Ouy vrayement.\Ita aiunt, Ita praedicant. Terent. On le dit ainsi.\- ita est homo: Quum placo, aduersor sedulo, etc. Terent. Il est de telle sorte et nature, etc.\Ita vestra est benignitas. Plautus. Telle est vostre benignité et liberalité.\Ita plerique ingenio sumus omnes, nostri nosmet poenitet. Terent. Nous sommes touts de ceste nature, nous ne sommes jamais contents.\Ita est amor, balista vt iacitur: nihil sic celere est, neque volat. Plaut. Amour resemble à, etc.\Hoc ipsum ita iustumest, si est voluntarium. Cic. Par, ou de telle sorte et maniere, qu'il soit, etc. Pourveu que, Soubz ceste condition.\Ita eram deductus ad Scaeuolam sumpta virili toga, vt quoadpossem, a senis latere nunquam discederem. Cic. A la charge et condition de n'en partir point.\Ita faciam. Terent. - si id non poterit, ad me adducito. PY. Ita faciam. Ainsi le feray.\Ita res erat, faciundum fuit. Terent. La chose estoit en tel estat, qu'il a esté forcé de le faire.\Quid tam properas? S. ita negotium est. Plaut. L'affaire le requiert.\- quapropter? D. Ita opus est facto. Terent. Ainsi le fault il faire, Il fault qu'ainsi soit faict.\Si ita est, vt. Cic. Hoc autem si ita sit, vt vnum modo sensibus falsum videatur: praesto est, etc. S'il est ainsi que, etc.\Ita tu istaec tua misceto, ne me admisceas. Terent. Tellement que tu, etc.\Ita me Deus amet. Terent. Ainsi me vueille Dieu aimer. C'est une maniere de souhait ou de confirmation.\Ita me di bene ament, quantum ego illum vidi, nonnihil timeo, misera. Terent. Certainement, etc.\- ita te amabit Iuppiter Vt tu nescis. Plaut. Ainsi te vueille Dieu aimer, comme tu n'en scais rien.\Ita viuam, vt maximos sumptus facio. Cic. Ainsi me doint Dieu longue vie, comme je fay grande despense.\Ita me seruet Iuppiter, vt propior illi quam ego sum ac tu, nemo est. Plaut. Ainsi me vueille Dieu aider.\Ita mihi atque huic sis superstes, vt ex me atque hoc natus es. Terent. Ainsi te doint Dieu la grace de nous survivre, comme tu es nostre enfant.\Continuo hic adero. M. ita quaeso. Terent. Je vous en prie.\Ita non vt olim, sed vti nunc sane bona. Terent. Non pas comme, etc.\Ita nunc viget mos. Plautus. C'est la coustume de maintenant.\Non ita multi fuerunt. Cic. Il n'en y eut pas tant que vous diriez bien.\Non ita multum tecum fuit. Cic. Il n'a pas esté fort long temps avec toy.\Non ita multum mihi spatii videtur, si, etc. Cic. Il me semble qu'il n'y a pas tant de temps, si, etc. ou Que le temps n'est pas fort long, etc.\De his non ita valde laboro. Cic. Je ne m'en soulcie pas beaucoup, ou Tant qu'on diroit bien.\Non ita dissimili sunt argumento. Terent. Ne sont pas fort differents d'argument.\Non ita lato interiecto mari. Cic. Non pas fort large.\Nec ita multum prouectus, reiectus Austro sum in eum ipsum locum. Cic. N'estant gueres avancé.\Quo mortuo, nec ita multo post in Galliam proficiscitur. Cic. Non pas fort long temps apres.\Ita subito est. Plaut. C'est chose si hastive.\Ita, pro In tantum, vel vsqueadeo, in fine orationis. Ter. - ego nescio hercule neque vnde eam, neque quorsum eam, Ita prorsum oblitus sum mei. Tellement et si fort.\Ita vt quaeque vitis, etc. Colum. Tellement que.\Ita magnae, vt sperem posse auelli. Terent. Si grandes.\Ita non modo nequam et improbus, sed et fatuus et amens es. Cic. Tant tu es non seulement, etc.\Ita vt fit. Terentius, Dum rus eo, coepi egomet mecum inter vias, Ita vt fit, vbi quid, etc. Comme on fait quand, etc.\Ita vt ingenium est omnium hominum. Terent. Comme vous scavez que c'est la nature de touts hommes.\Ita vt si esset filia. Terent. Tout un comme si elle, etc. Ne plus ne moins que si elle, etc.\Quum omnia ita facta essent, quemadmodum defendimus. Cic. Ainsi que, etc.\Ita, quasi. Cic. Qua in re ita diligens erat, quasi ii qui, etc. Aussi diligent comme ceulx qui, etc.\Perspicere videor, ita natos esse nos, vt inter omnes esset societas quaedam. Cic. Pource, A ceste fin.\Ita vt erat. Cic. Orestes autem, ita vt erat, Orestem se esse perseueraret? Comme vrayement il estoit.\Ita fit, vt quod bonum sit, id etiam honestum sit. Cic. Dont advient, Parquoy advient, ou s'ensuit, Par ainsi s'ensuit.\Ita, pro Itaque. Cic. Virtus autem actuosa est, et deus vester nihil agens: expers virtutis igitur: ita, ne beatus quidem est. Parquoy, ou Par ainsi doncques.\Itane, Quand on s'enquiert d'une chose. Terent. Quoduis donum a me optato, id optatum feres. G. Itane? T. sic erit. Dis tu pour vray? Est il ainsi?\Itane vis? C. ita. M. fiat. Terent. Le veuls tu ainsi?\Itane est? Cic. N'est il pas ainsi?\Itane, Quand on ha pitié et compassion d'aucun. Terent. C. Itane Chrysis? hem.\Itane, Quand on se courrouce pour quelque chose. Terent.\Itane parasti te, vt spes nulla reliqua in te siet tibi? Terent. Comme t'es tu tellement, etc.\Itane vero? Terent. - fabulam incoeptat. CH. sine. CR. Itane vero? obturbat. Que je le laisse ainsi? non feray.\Te vehementer perire cupio. M. Itane vero? C. ita hercle vero. Plaut. Dis tu à bon escient? le vouldrois tu bien ainsi?\Itane vero ego non iustus, qui, etc. Cic. Oho, dites vous que, etc. -
5 laxus
laxus, a, um [st2]1 [-] détendu, lâche, relâché, desserré, élargi. [st2]2 [-] large, vaste, spacieux, ample. - laxior annona: prix du blé plus faible. - laxa janua, Ov.: porte ouverte.* * *laxus, a, um [st2]1 [-] détendu, lâche, relâché, desserré, élargi. [st2]2 [-] large, vaste, spacieux, ample. - laxior annona: prix du blé plus faible. - laxa janua, Ov.: porte ouverte.* * *Laxus, Adiectiuum a lato deducitur, et significat latum, et spatii maioris. Virgil. Large, Ample, Spatieux.\Habenas laxas dare. Virgil. Lascher la bride.\Arcus laxus. Virgil. Desbendé, Destendu.\Domus laxa. Plin. iunior. Ample, ou grande et spatieuse.\Funes laxi. Virgil. Lasches, Qui ne sont point roides et tendues.\Ianua laxa. Ouid. Ouverte.\Opes laxae. Martial. Grandes richesses.\Laxum tempus, Laxa dies. Plin. iunior. Cic. Long terme.\Quum ipse arbitratu meo aliam diem operi faciundo laxiorem dederim. Proculus. J'ay prolongé le temps et donné plus long terme, J'ay donné respit, ou delay.
См. также в других словарях:
Apollonius of Perga — Apollonius of Perga. Apollonius of Perga [Pergaeus] (Ancient Greek: Ἀπολλώνιος) (ca. 262 BC – ca. 190 BC) was a Greek geometer and astronomer noted for his writings on conic sections. His innovative methodology and terminology, especially in the… … Wikipedia
compres — COMPRÉS s.n. Text cules cât mai strâns, fără spaţii mari între rânduri. – Din germ. Kompress. Trimis de LauraGellner, 29.07.2004. Sursa: DEX 98 comprés (tipogr.) s. n. Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic COMPRÉS comprese … Dicționar Român
spaţia — SPAŢIÁ, spaţiez, vb. I. tranz. A rări, a distanţa, a despărţi prin spaţii mai mari (cuvinte, rânduri, obiecte). [pr.: ţi a] – Din spaţiu. Trimis de dante, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 SPAŢIÁ vb. (tipogr.) a depărta, a distanţa, a îndepărta, a rări … Dicționar Român
Apollonius De Perga — Pour les articles homonymes, voir Apollonius. Apollonius de Perga Naissan … Wikipédia en Français
Apollonius de Perga — Pour les articles homonymes, voir Apollonius. Apollonius de Perga Naissan … Wikipédia en Français
Apollonius de Perge — Apollonius de Perga Pour les articles homonymes, voir Apollonius. Apollonius de Perga Naissan … Wikipédia en Français
Apollonius de perga — Pour les articles homonymes, voir Apollonius. Apollonius de Perga Naissan … Wikipédia en Français
Apollonius de perge — Apollonius de Perga Pour les articles homonymes, voir Apollonius. Apollonius de Perga Naissan … Wikipédia en Français
Apollonios de Perga — Pour les articles homonymes, voir Apollonios. Apollonius de Perge Naissance 262 … Wikipédia en Français
anecoid — ANECOÍD, Ă, anecoizi, e, adj. (Despre încăperi, spaţii etc.) Lipsit de ecou. – Din fr. anéchoïde. Trimis de ana zecheru, 13.09.2007. Sursa: DEX 98 anecoíd adj. m. (sil. mf. an ), pl. anecoízi; f. sg. anecoídă … Dicționar Român
antideflagrant — ANTIDEFLAGRÁNT, Ă, antideflagranţi, te, adj. (Despre unele utilaje electrice) Care poate fi folosit fără pericol în spaţii în care se găsesc materiale explozive. – Din fr. antidéflagrant. Trimis de ana zecheru, 20.02.2004. Sursa: DEX 98 … … Dicționar Român