-
1 dica
dĭca, ae, f. procès, action (en justice). - [gr]gr. δίκη. - dicam scribere alicui: intenter à qqn une action (un procès). - dicam impingere alicui: jeter qqn dans une action judiciaire. - id ei postridie venit in mentem, ex lege Rupilia sortiri dicas oportere, Cic. Verr. 2, 2, 17: le lendemain il lui vint à l'esprit qu'il fallait, conformément à la loi Rupillia, tirer au sort les juges.* * *dĭca, ae, f. procès, action (en justice). - [gr]gr. δίκη. - dicam scribere alicui: intenter à qqn une action (un procès). - dicam impingere alicui: jeter qqn dans une action judiciaire. - id ei postridie venit in mentem, ex lege Rupilia sortiri dicas oportere, Cic. Verr. 2, 2, 17: le lendemain il lui vint à l'esprit qu'il fallait, conformément à la loi Rupillia, tirer au sort les juges.* * *dica, dicae, priore correpta, Ex Graeco fit dikê, vt Acte Acta. Une cause et procez. Dicam exponit Budaeus. Un adjournement libellé.\Dicas, vel dicam sortiri. Cic. Quand le Magistrat mettoit tous les noms des parties dedens une urne, pour iceulx meslez mettre hors, et les despescher selon l'ordre qu'ils sortoyent.\Dicam impingere alicui. Terent. Le mettre en procez, Dresser une grande querelle à quelqu'un.\Dicam tibi impingam grandem. Terent. Je te feray condamner en une bonne amende, Je te meneray beau par procez. B.\Dicam scribere. Terent. Mettre un homme en procez, et luy donner le double de la demande.\Cedo dum, an vnquam iniuriarum audisti mihi scriptam dicam? Terent. Me vis tu jamais appeler en jugement en matiere d'injures? -
2 dica
ae f. (греч.)судебное дело, тяжба, процессalicui dicam scribere C (impingere Ter и subscribere Pl) — затеять судебный процесс с кем-л. -
3 dica
dica ae, f, δίκη, a lawsuit, judicial process, action: omnibus dicis diem distulit, adjourned all actions.—In the phrases: dicam scribere, to bring an action: tibi scribam dicam, against thee, T.: iniuriarum mihi scriptam dicam, T.: Dicam tibi inpingam grandem, bring a heavy action, T.: sortiri dicas, to select the jury by lot. -
4 dica
dĭca, ae, f., = dikê, law t. t., a lawsuit, judicial process, action. Usually in the phrase dicam scribere (alicui) = dikên graphein tini, to bring an action against any one, Plaut. Aul. 4, 10, 30; Ter. Ph. 1, 2, 77; 2, 2, 15; Cic. Verr. 2, 2, 14, § 37; 2, 2, 17, § 42:subscribere,
Plaut. Poen. 3, 6, 5; and stronger, impingere, to bring a heavy action against one, Ter. Ph. 2, 3, 92:e lege Rupilia sortiri dicas oportere,
to select the jury by lot, Cic. Verr. 2, 2, 17. -
5 sortior
I.Neutr., to cast or draw lots:II.coniciam sortes in sitellam et sortiar Tibi et Chalino,
Plaut. Cas. 2, 5, 34:cum praetores designati sortirentur et M. Metello obtigisset, ut is de pecuniis repetundis quaereret,
drew lots for the judges, appointed the judges by lot, Cic. Verr. 1, 8, 21; Quint. 3, 10, 1: consules comparare inter se aut sortiri jussi, to draw lots for the provinces, Liv. 38, 35, 9:sortiti nocte singuli per ordinem intrārunt,
Quint. 4, 2, 72:dum legiones de ordine agminis sortiuntur,
Tac. H. 2, 41:de altero consulatu,
Suet. Claud. 7.—Hence, Sor-tĭentes, The Lot-drawers (a transl. of the Gr. Klêroumenoi), the name of a comedy by Diphilus, Plaut. Cas. prol. 32.—Act., to draw or cast lots for, to fix, assign, or appoint by lot, to allot; also esp. in the perfect tenses, to obtain or receive by lot (freq. and class.).(α).With acc.:(β).tribus,
Cic. Agr. 2, 8, 21:provinciam,
id. Fam. 1, 9, 25:provincias,
id. Att. 1, 13, 5:duas Gallias,
id. ib. 1, 19, 2:ut consules inter se provincias compararent sortirenturve,
Liv. 42, 31:judices,
Cic. Verr. 2, 2, 17, § 42; 2, 2, 18, § 44:judices per praetorem urbanum,
id. Q. Fr. 2, 1, 2:aliquos ad ignominiam,
id. Clu. 46, 129:dicas,
id. Verr. 2, 2, 17, § 42 fin.:nec regna vini sortiere talis,
Hor. C. 1, 4, 18: aequā lege Necessitas Sortitur insignes et imos, decides the fate of, etc., id. ib. 3, 1, 15:peregrinam (provinciam) sortitus est,
Liv. 39, 45:ex praeturā ulteriorem sortitus Hispaniam,
Suet. Caes. 18; Plin. Ep. 6, 22 fin. —With rel.-clause:B.ut P. Furius et Cn. Servilius inter se sortirentur, uter citeriorem Hispaniam obtineret,
Liv. 42, 4, 2:consules sortiti, uter dedicaret,
id. 2, 8, 6; 24, 10, 2:uter patriā decederet,
Vell. 1, 1, 4:sortiri, quid loquare,
Cic. N. D. 1, 35, 98:num sortiuntur inter se, quae declinet, quae non?
id. Fat. 20, 46.—Transf. (mostly poet. and not ante-Aug.).1.To share, divide, distribute:2.pariter laborem Sortiti,
shared the labor, Verg. A. 8, 445:vices,
id. ib. 3, 634:periculum,
id. ib. 9, 174.—To choose, select:3.subolem armento sortire quot annis,
Verg. G. 3, 71:fortunam (i.e. locum) oculis,
id. A. 12, 920:matrimonium,
Just. 26, 3, 8.—In gen., to obtain, receive a thing (mostly in the tempp. perff.; not ante-Aug.):Tectosagi mediterranea Asiae sortiti sunt,
Liv. 38, 16:si emancipatus uxore ducta filium fuerit sortitus,
Dig. 37, 4, 3, § 5:gens Claudia regnum in plebem sortita,
Liv. 3, 58:amicum,
Hor. S. 1, 6, 53; 2, 6, 94; id. A. P. 92:si Maeonium vatem sortita fuisses,
Ov. Tr. 1, 6, 21; id. M. 2, 241; 3, 124; 11, 758; Suet. Aug. 99 al.:quidam sortiti metuentem sabbata patrem,
Juv. 14, 96:venerabile ingenium,
id. 15, 144:fata tam tristia,
Sen. Phoen. 245:reliqua rerum tuarum post te alium atque alium dominum sortientur,
Plin. Ep. 1, 3, 4 Döring ad loc.— Pass. part. sortitus, v. sortio fin. — Adv.: sortītō, by lot:sacerdotem sortito capere,
Cic. Verr. 2, 2, 51, § 126; S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8; Suet. Aug. 30; 47.— Transf., by fate, by destiny (= sorte, or lege naturae):tibi sortito id obtigit,
Plaut. Merc. 1, 2, 25; Hor. Epod. 4, 1. -
6 sortior
sortīor, ītus sum, īrī (sors), I) intr. losen, inter se, Cic.: de ordine agminis, Tac.: de altero consulatu, Suet.: inter se de toga et pallio, Lact.: praetor certā lege sortitur, bestimmt die Richter durch das Los, Quint. – dah. Sortientes = Κληρούμενοι, die Losenden, eine Komödie des Diphilus, Plaut. Cas. prol. 32. – II) tr.: A) um etw. losen, losen lassen, etwas durch das Los verteilen, -bestimmen, 1) eig.: provinciam, Cic.: tribus, Cic.: iudices, Cic.: dicas, die Richter, Cic.: necessitas sortitur insignes et imos, wirft das Los über Hohe u. Niedere (= Hohe u. Niedere sind dem Tode unumgänglich geweiht), Hor. – mit folg. indir. Fragesatz, consules sortiti, uter dedicaret, Liv.: num sortiuntur inter se, quae declinet, quae non? Cic.: quasi sortiri, quid loquare, Cic. – 2) übtr.: a) aussuchen, wählen, verschaffen, fortunam ocullis, Verg.: subolem, Verg.: matrimonium, Iustin. – b) unter sich od. andere verteilen, sich in etwas teilen, laborem, Verg.: periculum, Verg.: regnum in plebem, Liv. – B) durch das Los erlangen, erlosen, 1) eig.: regna vini, Hor.: peregrinam (provinciam), Liv. – 2) übtr., durchs Schicksal, durch Zufall usw. erlangen, bekommen, erhalten, mediterranea Asiae, Liv.: amicum casu, Hor.: filium, ICt.: Atheniensem dominum (als H.), Sen. rhet.: ferae bestiae praecipitia ingenia sortitae, die mit derlei denschaftlichsten Gemütsart begabt sind, Curt.: mores hominesque nostri et tempora et ingenia cultiora sortiti, die einer Zeit höherer Geistesbildung angehören, Curt. – / sortitus, a, um, passiv, gelost, durchs Los gezogen, Cic. u.a.: dah. sortitō, durch das Los, Cic. u.a., u. durch das Schicksal, Plaut. u. Hor.
-
7 sortior
sortīor, ītus sum, īrī (sors), I) intr. losen, inter se, Cic.: de ordine agminis, Tac.: de altero consulatu, Suet.: inter se de toga et pallio, Lact.: praetor certā lege sortitur, bestimmt die Richter durch das Los, Quint. – dah. Sortientes = Κληρούμενοι, die Losenden, eine Komödie des Diphilus, Plaut. Cas. prol. 32. – II) tr.: A) um etw. losen, losen lassen, etwas durch das Los verteilen, -bestimmen, 1) eig.: provinciam, Cic.: tribus, Cic.: iudices, Cic.: dicas, die Richter, Cic.: necessitas sortitur insignes et imos, wirft das Los über Hohe u. Niedere (= Hohe u. Niedere sind dem Tode unumgänglich geweiht), Hor. – mit folg. indir. Fragesatz, consules sortiti, uter dedicaret, Liv.: num sortiuntur inter se, quae declinet, quae non? Cic.: quasi sortiri, quid loquare, Cic. – 2) übtr.: a) aussuchen, wählen, verschaffen, fortunam ocullis, Verg.: subolem, Verg.: matrimonium, Iustin. – b) unter sich od. andere verteilen, sich in etwas teilen, laborem, Verg.: periculum, Verg.: regnum in plebem, Liv. – B) durch das Los erlangen, erlosen, 1) eig.: regna vini, Hor.: peregrinam (provinciam), Liv. – 2) übtr., durchs Schicksal, durch Zufall usw. erlangen, bekommen, erhalten, mediterranea Asiae, Liv.: amicum casu, Hor.: filium, ICt.: Atheniensem dominum (als H.), Sen. rhet.: ferae bestiae praecipitia ingenia sortitae, die mit der lei-————denschaftlichsten Gemütsart begabt sind, Curt.: mores hominesque nostri et tempora et ingenia cultiora sortiti, die einer Zeit höherer Geistesbildung angehören, Curt. – ⇒ sortitus, a, um, passiv, gelost, durchs Los gezogen, Cic. u.a.: dah. sortitō, durch das Los, Cic. u.a., u. durch das Schicksal, Plaut. u. Hor.
См. также в других словарях:
DII — ingenii ab Unius notitia exerrantis figmentum, tot fuêre apud Gentiles, quot deprehendêrunt vel usui suo, vel terrori, vel admirationi apta instrumenta; omisso Eo, qui solus horum Auctor, naturâ suâ invisibilis, per visibilia haec sua opera ipsis … Hofmann J. Lexicon universale
nom — Nom. m. C est le mot de chasque chose, par lequel en parlant ou escrivant, elle est entenduë, Nomen, Vocabulum. Le nom propre d un chacun qu on met devant le surnom, comme Jean, Pierre, Praenomen. Le nom de la maison dont on est, Agnomen. Noms de … Thresor de la langue françoyse