Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

siti

  • 1 sitis

    sĭtis, is, f. (abl. -i; acc. -im) [st2]1 [-] soif. [st2]2 [-] manque d'eau, sécheresse, aridité. [st2]3 [-] soif de, désir ardent, passion, avidité.    - explere (depellere) sitim: étancher sa soif, se désaltérer.    - magna hostium multitudo siti consumebatur, Caes. BG. 8: les ennemis, en grand nombre, mouraient de soif.
    * * *
    sĭtis, is, f. (abl. -i; acc. -im) [st2]1 [-] soif. [st2]2 [-] manque d'eau, sécheresse, aridité. [st2]3 [-] soif de, désir ardent, passion, avidité.    - explere (depellere) sitim: étancher sa soif, se désaltérer.    - magna hostium multitudo siti consumebatur, Caes. BG. 8: les ennemis, en grand nombre, mouraient de soif.
    * * *
        Sitis, huius sitis, foem. gen. Plin. Soif, Alteration.
    \
        Deserta siti regio. Virgil. Pais desert et inhabité à cause des seicheresses.
    \
        Anhela sitis. Lucret. Qui fait haleter.
    \
        Morosa. Martial. Qui rend l'homme fascheux.
    \
        Abluitur sitis de corpore. Lucret. Est estanchee.
    \
        Adduxere sitim tempora. Horat. Les chaleurs d'esté ont amené la soif.
    \
        Ardere siti. Claud. Estre fort alteré.
    \
        Depellere sitim potione. Cic. Estancher la soif, Desalterer.
    \
        Deponere sitim in vnda. Ouid. Se desalterer.
    \
        Enectus siti Tantalus. Cic. Demi mort de soif et alteration.
    \
        Excessit sitim potio. Cels. On a plus beu qu'on avoit soif.
    \
        Excutere sitim vndis. Seneca. Oster la soif.
    \
        Explere sitim. Ouid. S'assouvir de boire.
    \
        Arua siti findit Canis aestifer. Virgil. De seicheresse.
    \
        Quaerere sitim. Cic. Faire quelque chose pour avoir soif, Pour entrer en vin.
    \
        Arenti siti torret arua Canis. Tibull. Quand les jours caniculaires sont.
    \
        Vsserat herbas sitis. Ouid. La seicheresse.
    \
        Sitis. Plaut. Grande convoitise qu'on ha de quelque chose.

    Dictionarium latinogallicum > sitis

  • 2 sitis

    sĭtis, is (abl. site, Ven. Carm. 2, 13, 3; acc. sitem, Prud. steph. 2, 250), f. [etym. dub.; perh. akin with siccus], thirst (class.; used only in sing.).
    I.
    Lit.:

    demum fodere puteum, ubi sitis fauces tenet,

    Plaut. Most. 2, 1, 33; cf.:

    tibi cum fauces urit sitis,

    Hor. S. 1, 2, 114:

    siti sicca sum,

    Plaut. Curc. 1, 2, 26:

    anum interfecero siti fameque atque algu,

    id. Most. 1, 3, 36; id. Rud. 2, 2, 7; cf.:

    cum cibo et potione fames sitisque depulsa est,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    explere diuturnam sitim,

    id. Sen. 8, 26; cf.:

    ut sitim nostro possis explere cruore,

    Ov. Tr. 3, 11, 57:

    ubi quarta sitim caeli collegerit hora,

    excited, Verg. G. 3, 327:

    fessa labore sitim collegerat,

    had become thirsty, Ov. M. 5, 446:

    sitim tolerare,

    Tac. G. 4:

    exstinguere sitim,

    Ov. M. 7, 569:

    restinguere,

    Verg. E. 5, 47:

    pellere,

    Hor. C. 2, 2, 14; Stat. Th. 5, 1:

    finire,

    Hor. Ep. 2, 2, 146:

    sedare,

    Lucr. 2, 663; 4, 850; 5, 945; Ov. M. 3, 415:

    famem ac sitim sedare,

    Plin. 11, 53, 119, § 284; Tac. H. 2, 49:

    levare,

    Ov. M. 12, 156; 15, 322:

    relevare,

    id. ib. 6, 354 al.:

    compescere,

    id. ib. 4, 102:

    deponere,

    id. ib. 4, 98:

    defendere fonte,

    Sil. 7, 170:

    avertere,

    id. 8, 572:

    reprimere,

    Curt. 7, 5, 7:

    pomi sitim faciunt,

    provoke, Plin. 23, 7, 70, § 135:

    sucus, qui sitim stimulet,

    id. 23, 7, 67, § 132:

    sitim adferunt (fici),

    id. 23, 7, 63, § 121:

    accendit,

    id. 11, 2, 1, § 3; Curt. 7, 5, 2:

    in lassitudine et in siti,

    Plin. 22, 24, 51, § 111:

    excessit sitim potio,

    was more than enough for, Cels. 1, 2:

    ardere siti,

    Claud. in Ruf. 1, 104:

    sitis arida guttur Urit,

    Ov. M. 11, 129.—
    B.
    Transf., of things (places, plants, etc.), dryness, drought, aridity ( poet. and in post-Aug. prose):

    et Canis arenti torreat arva siti,

    Tib. 1, 4, 42; Verg. G. 2, 353:

    deserta siti regio,

    id. A. 4, 42:

    haurit sitis ignea campos,

    Stat. Th. 4, 699:

    sitis aestatis restinguitur fontibus, i. e. of plants,

    Col. 11, 3, 9; Plin. 19, 2, 8, § 29 al.—
    II.
    Trop., strong or ardent desire, greediness, thirst:

    cupiditatis sitis,

    Cic. Par. 1, 1, 6.—With gen. obj.:

    libertatis,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    cruoris,

    Ov. M. 13, 768:

    argenti sitis importuna famesque,

    Hor. Ep. 1, 18, 23:

    sitis major famae quam virtutis,

    Juv. 10, 140:

    audiendi,

    Quint. 6, 3, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > sitis

  • 3 sino

    sino, sīvī, situm, ere, eig. niederlassen, niederlegen, hinlegen, so nur noch im Partiz. situs u. in dem Kompositum pōno (= posino); im verb. fin. nur übtr.; etw. geschehen lassen, dulden, gestatten, I) im allg.: a) mit einem Objektsatz: α) mit folg. Acc. u. Infin.: nos transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus, Cic.: vinum ad se omnino importari non sinunt, Caes.: huic ordini ignem novum subici non sivistis, Cic. – im Passiv m. Nom. u. Infin., hic accusare eum moderate, a quo ipse nefarie accusatur, per senatus auctoritatem non est situs, Cic.: ficus ibi (= in dolio) sinitur fermentari, Colum. – β) m. ut u. Konj.: sivi, ut expleret animum, Ter.: sinite exorator ut sim, Ter. – γ) m. bl. Coniunctiv: iam sine sic iratus sit, Plaut.: sine me expurgem, Ter.: sine veniat, laß ihn nur kommen (drohend), Ter.: sine pascat aretque, Hor. – b) m. Acc.: sinite arma viris, Verg.: sine hanc animam, laß (mir) das Leben, Verg.: non s. transitum, Plin.: pugnam per sagittas s., Tac.: non sinat hoc Aiax, Ov. – Zuw. ist der Acc. elliptisch zu fassen, mit einem zu ergänzenden Infinitiv (sein, bleiben, tun, gehen u. dgl.), binis mensibus porcos sinunt eum matribus, lassen sie bei den M. (sem, bleiben), Varro: neu propius tectis taxum sine, Verg.: sinerem illum, tun lassen, Ter.: istuc sino, lasse ich sein, Plaut.: sine me, laß mich (gehen), Ter. – c) absol.: sine foris sic (so = so offen), Plaut.: auctor sum, sino, Plaut.: age dicat, sine, Ter.: non feram, non patiar, non sinam, ich kann's, ich will's, ich darf's nicht dulden (leiden), Cic.: sinentibus nobis, mit unserer Erlaubnis, Plin. ep. – II) insbes.: A) in der Umgangssprache, a) sine, laß = mag, möge, feriant sine litora fluctus, Verg. – auch bl. sine! mag sein! laß gut sein! mag's doch! schon gut! pulchre ludificor: sine! Plaut.: non est profecto: sine! Ter.: sic sine, Plaut. – b) sine modo, laß nur erst, d.i., wenn nur erst, sine modo adveniat, Plaut. most. 11. – B) ne di sinant (sirint), ne Iuppiter sirit u. dgl., das wolle Gott nicht! behüte Gott! nec di sinant illud, Plin. ep.: ne istuc Iuppiter O.M. sirit, Liv.: ne di sirint, Plaut. – / Perf. siit, Varro fr. bei Diom. 374, 16. Ter. adelph. 104: sieris, Pacuv. tr. 200: sierit, Plaut. Curc. 27 Fl. (Goetz sirit). – Perf. gew. synkop. sisti, sistis, siris, sirit, siritis, Plus qu. sisset u. sissent, s. Wunder Cic. Planc. 87. p. 218 sq. Halm Cic. Sest. 44. p. 158 sq. Georges Lexik. der lat. Wortformen S. 642. – Vulg. Perfektform sinueris, Lact. epit. 53, 8. – Dav.

    Partic. situs, a, um, I) als reines Partic. = hingestellt, hingelegt, 1) im allg.: in suo quidque loco nisi erit mihi situm supellectilis, Plaut.: nec plus aqua sita siet unam horam, Cato: ea (mater mortua) exadversum sita erat, Ter. – 2) insbes.: a) erbaut, Philippopolis a Philippo sita, Tac.: ara Druso sita, Tac. – b) be graben, bestattet, hic est ille situs, Enn.: Aeneas situs est super Numicium flumen, Liv.: C. Marii sitae reliquiae apud Anienem, Cic.: arca, in qua Numa situs fuisset, Plin.: dah. als Grabschrift, hic situs est Phaëthon, Ov.: Lygdamus hic situs est, Tibull.: Antronia... hic sita est, Corp. inscr. Lat. 6, 5084a. – c) beim Wechsler usw. angelegt, immo apud trapezitam situm est (argentum), Plaut. Curc. 345 G.: übtr., quod apud nos fallaciarum sex situm est, *Plaut. mil. 1156 Brix ( andere structum est). – II) als PAdi. = gelegen, liegend, befindlich. A) eig.: 1) im allg.: lingua in ore sita est, Cic.: sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis, Plin.: inter duo genua naribus sitis, Plin. – 2) insbes.: a) von Örtl. = gelegen, locus s. in media insula, Cic.: Carthago s. est in sinu, Liv.: s. urbsex adverso Carthaginis, Karthago gegenüber, Plin.: s. insulae ante promunturium, Plin.: s. regiocontra Parthiae tractum, Plin. – b) v. Pers., befindlich, wohnend, hausend, gens s. in convallibus, Plin.: cis Rhenum sitae gentes, Vell.: post Euphratem et Tigrim amnes siti, Curt.: Scytharum gens haud procul Thraciā sita, Curt.: Indi procul a nobis ad orientem siti, Apul.: ultra siti sunt Modubae, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: hoc erit tibi argamentum semper in promptu situm, Enn. fr.: in melle sunt sitae linguae vostrae, v. süßklingender Sprache, Plaut.: voluptates in medio sitas esse dicunt, können allen zuteil wer den, Cic.: terrena quaedam inter homines sita, einige irdische, dem Menschen nahe liegende Dinge, Gell. – 2) insbes.: a) dem Verhältnis nach zu jmd. so und so stehend, socii amici, procul iuxta siti, fern und nahe Stehende, Sall. hist. fr. 4, 61, 17 (4, 61, 19): frater, propinqui, longius siti, ferner Stehende, Tac. ann. 12, 10. – b) situm esse in alqa re od. in alqo, auf etw. od. jmd. beruhen, quae (adsensio) est in nostra potestate sita, Cic.: in eius pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: cui spes omnis in fuga sita erat, Sall.: quorum res fidesque in manibus sitae erant, Sall.: in te spes nobis omnis sita est, Ter.: quantum est situm in nobis, soviel an uns liegt (parenthet.), Cic.: in vestra manu situm est mit folg. Infin., Apul. de deo Socr. prol. p. 104 H. (p. 2, 6 G.) – / vulg. setu est = situs est, Corp. inscr. Lat. 8, 9639.

    lateinisch-deutsches > sino

  • 4 sitis

    sitis, is, Akk. im, Abl. ī, bei Spät. em u. e, f. (altind. kšiti-ḥ, Vergehen, Untergang, griech. φθίσις, Schwindsucht), der Durst, I) eig. u. übtr.: 1) eig.: arentibus siti faucibus, Liv.: sitim facere, Plin.: sitim colligere, D. bekommen, Ov., od. D. verursachen, Verg.: sitim explere, Cic., od. exstinguere, Ov., od. restinguere, Cic.: sitim sedare, Ov. u. Solin., sitim suam sedare, Val. Max.: cibo et potione famem sitimque depeliere, Cic.: cibus famem sedet, potio sitim exstinguat, Sen. – 2) übtr., Durst, der Pflanzen, der Erde usw., die Dürre, Trockenheit, große Hitze aestatis, Colum.: siti findit Canis arva, Verg.: deserta siti regio, Verg. – II) bildl., Durst, Heißhunger = heftige Begierde, heftiges, heißes Verlangen, cupiditatis, Cic.: argenti, Hor.: cruoris, Ov.: civilis sanguinis Syllana sitis, Sen. rhet.: sitis caedis, Mordlust, Spart.: alci facere sitim audiendi, Quint.: populi fauces exaruerunt libertatis siti, Cic.: velut ex diutina siti avide meram haurientes libertatem, Liv.

    lateinisch-deutsches > sitis

  • 5 sino

    sino, sīvī, situm, ere, eig. niederlassen, niederlegen, hinlegen, so nur noch im Partiz. situs u. in dem Kompositum pōno (= posino); im verb. fin. nur übtr.; etw. geschehen lassen, dulden, gestatten, I) im allg.: a) mit einem Objektsatz: α) mit folg. Acc. u. Infin.: nos transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus, Cic.: vinum ad se omnino importari non sinunt, Caes.: huic ordini ignem novum subici non sivistis, Cic. – im Passiv m. Nom. u. Infin., hic accusare eum moderate, a quo ipse nefarie accusatur, per senatus auctoritatem non est situs, Cic.: ficus ibi (= in dolio) sinitur fermentari, Colum. – β) m. ut u. Konj.: sivi, ut expleret animum, Ter.: sinite exorator ut sim, Ter. – γ) m. bl. Coniunctiv: iam sine sic iratus sit, Plaut.: sine me expurgem, Ter.: sine veniat, laß ihn nur kommen (drohend), Ter.: sine pascat aretque, Hor. – b) m. Acc.: sinite arma viris, Verg.: sine hanc animam, laß (mir) das Leben, Verg.: non s. transitum, Plin.: pugnam per sagittas s., Tac.: non sinat hoc Aiax, Ov. – Zuw. ist der Acc. elliptisch zu fassen, mit einem zu ergänzenden Infinitiv (sein, bleiben, tun, gehen u. dgl.), binis mensibus porcos sinunt eum matribus, lassen sie bei den M. (sem, bleiben), Varro: neu propius tectis taxum sine, Verg.: sinerem illum, tun lassen, Ter.: istuc sino, lasse ich sein, Plaut.: sine me, laß mich (gehen), Ter. – c) absol.:
    ————
    sine foris sic (so = so offen), Plaut.: auctor sum, sino, Plaut.: age dicat, sine, Ter.: non feram, non patiar, non sinam, ich kann's, ich will's, ich darf's nicht dulden (leiden), Cic.: sinentibus nobis, mit unserer Erlaubnis, Plin. ep. – II) insbes.: A) in der Umgangssprache, a) sine, laß = mag, möge, feriant sine litora fluctus, Verg. – auch bl. sine! mag sein! laß gut sein! mag's doch! schon gut! pulchre ludificor: sine! Plaut.: non est profecto: sine! Ter.: sic sine, Plaut. – b) sine modo, laß nur erst, d.i., wenn nur erst, sine modo adveniat, Plaut. most. 11. – B) ne di sinant (sirint), ne Iuppiter sirit u. dgl., das wolle Gott nicht! behüte Gott! nec di sinant illud, Plin. ep.: ne istuc Iuppiter O.M. sirit, Liv.: ne di sirint, Plaut. – Perf. siit, Varro fr. bei Diom. 374, 16. Ter. adelph. 104: sieris, Pacuv. tr. 200: sierit, Plaut. Curc. 27 Fl. (Goetz sirit). – Perf. gew. synkop. sisti, sistis, siris, sirit, siritis, Plus qu. sisset u. sissent, s. Wunder Cic. Planc. 87. p. 218 sq. Halm Cic. Sest. 44. p. 158 sq. Georges Lexik. der lat. Wortformen S. 642. – Vulg. Perfektform sinueris, Lact. epit. 53, 8. – Dav.
    Partic. situs, a, um, I) als reines Partic. = hingestellt, hingelegt, 1) im allg.: in suo quidque loco nisi erit mihi situm supellectilis, Plaut.: nec plus aqua sita siet unam horam, Cato: ea (mater mortua) exadversum sita erat, Ter. – 2) insbes.: a) erbaut, Philippopolis a Philippo sita, Tac.: ara Druso sita, Tac. – b) be-
    ————
    graben, bestattet, hic est ille situs, Enn.: Aeneas situs est super Numicium flumen, Liv.: C. Marii sitae reliquiae apud Anienem, Cic.: arca, in qua Numa situs fuisset, Plin.: dah. als Grabschrift, hic situs est Phaëthon, Ov.: Lygdamus hic situs est, Tibull.: Antronia... hic sita est, Corp. inscr. Lat. 6, 5084a. – c) beim Wechsler usw. angelegt, immo apud trapezitam situm est (argentum), Plaut. Curc. 345 G.: übtr., quod apud nos fallaciarum sex situm est, *Plaut. mil. 1156 Brix ( andere structum est). – II) als PAdi. = gelegen, liegend, befindlich. A) eig.: 1) im allg.: lingua in ore sita est, Cic.: sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis, Plin.: inter duo genua naribus sitis, Plin. – 2) insbes.: a) von Örtl. = gelegen, locus s. in media insula, Cic.: Carthago s. est in sinu, Liv.: s. urbs ex adverso Carthaginis, Karthago gegenüber, Plin.: s. insulae ante promunturium, Plin.: s. regio contra Parthiae tractum, Plin. – b) v. Pers., befindlich, wohnend, hausend, gens s. in convallibus, Plin.: cis Rhenum sitae gentes, Vell.: post Euphratem et Tigrim amnes siti, Curt.: Scytharum gens haud procul Thraciā sita, Curt.: Indi procul a nobis ad orientem siti, Apul.: ultra siti sunt Modubae, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: hoc erit tibi argamentum semper in promptu situm, Enn. fr.: in melle sunt sitae linguae vostrae, v. süßklingender Sprache, Plaut.: voluptates in medio sitas esse dicunt, können allen zuteil wer-
    ————
    den, Cic.: terrena quaedam inter homines sita, einige irdische, dem Menschen nahe liegende Dinge, Gell. – 2) insbes.: a) dem Verhältnis nach zu jmd. so und so stehend, socii amici, procul iuxta siti, fern und nahe Stehende, Sall. hist. fr. 4, 61, 17 (4, 61, 19): frater, propinqui, longius siti, ferner Stehende, Tac. ann. 12, 10. – b) situm esse in alqa re od. in alqo, auf etw. od. jmd. beruhen, quae (adsensio) est in nostra potestate sita, Cic.: in eius pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: cui spes omnis in fuga sita erat, Sall.: quorum res fidesque in manibus sitae erant, Sall.: in te spes nobis omnis sita est, Ter.: quantum est situm in nobis, soviel an uns liegt (parenthet.), Cic.: in vestra manu situm est mit folg. Infin., Apul. de deo Socr. prol. p. 104 H. (p. 2, 6 G.) – vulg. setu est = situs est, Corp. inscr. Lat. 8, 9639.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sino

  • 6 sitis

    sitis, is, Akk. im, Abl. ī, bei Spät. em u. e, f. (altind. kšiti-ḥ, Vergehen, Untergang, griech. φθίσις, Schwindsucht), der Durst, I) eig. u. übtr.: 1) eig.: arentibus siti faucibus, Liv.: sitim facere, Plin.: sitim colligere, D. bekommen, Ov., od. D. verursachen, Verg.: sitim explere, Cic., od. exstinguere, Ov., od. restinguere, Cic.: sitim sedare, Ov. u. Solin., sitim suam sedare, Val. Max.: cibo et potione famem sitimque depeliere, Cic.: cibus famem sedet, potio sitim exstinguat, Sen. – 2) übtr., Durst, der Pflanzen, der Erde usw., die Dürre, Trockenheit, große Hitze aestatis, Colum.: siti findit Canis arva, Verg.: deserta siti regio, Verg. – II) bildl., Durst, Heißhunger = heftige Begierde, heftiges, heißes Verlangen, cupiditatis, Cic.: argenti, Hor.: cruoris, Ov.: civilis sanguinis Syllana sitis, Sen. rhet.: sitis caedis, Mordlust, Spart.: alci facere sitim audiendi, Quint.: populi fauces exaruerunt libertatis siti, Cic.: velut ex diutina siti avide meram haurientes libertatem, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sitis

  • 7 sino

    sĭno, sīvi, sĭtum, 3 (sinit, as archaic subj. pres. formerly stood, Plaut. Curc. 1, 1, 27; Verg. Cir. 239; but in the former passage has been corrected to sierit, Fleck.; and in the latter the clause is spurious.— Perf. sii, Varr. ap. Diom. p. 371 P.:

    siit,

    Ter. Ad. 1, 2, 24, acc. to Diom. l. l.; another old form of the perf. sini, Scaur. ap. Diom. l. l.; so, too, pluperf. sinisset, Rutil. ib.— Sync. perf. sisti, Plaut. Mil. 4, 2, 80: sistis, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122.— Subj. sieris or siris, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106; cf. Trag. Rel. p. 84 Rib.; Plaut. Bacch. 3, 2, 18; id. Ep. 3, 3, 19; id. Trin. 2, 4, 120;

    an old formula,

    Liv. 1, 32:

    sirit,

    id. 28, 28, 11; 28, 34, 24:

    siritis,

    Plaut. Poen. 5, 1, 20: sirint, id. Bacch. 3, 3, 64; id. Merc. 3, 4, 28.— Pluperf. sisset, Liv. 27, 6:

    sissent,

    Cic. Sest. 19, 44; Liv. 3, 18; 35, 5, 11), v. a. [etym. dub.], orig., to let, put, lay, or set down; found so only in the P. a. situs (v. infra, P. a.), and in the compound pono (for posino, v. pono); cf. also 2. situs, I.—Hence, transf., and freq. in all styles and periods.
    I.
    In gen., to let, suffer, allow, permit, give leave (syn.: permitto, patior, tolero, fero); constr. usually with an obj.-clause, the subj., or absol., rarely with ut or an acc.
    (α).
    With obj.clause: exsulare sinitis, sistis pelli, pulsum patimini, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122: neu reliquias sic meas sieris denudatis ossibus foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106:

    quin tu itiner exsequi meum me sinis?

    Plaut. Merc. 5, 2, 88:

    nos Transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus,

    Cic. Rep. 3, 9, 16:

    non sinam tum nobis denique responderi,

    id. Verr. 1, 17, 54 B. and K.:

    praecipitem amicum ferri sinere,

    id. Lael. 24, 89:

    latrocinium in Syriam penetrare,

    id. Phil. 11, 13, 32: vinum ad se importari, * Caes. B. G. 4, 2 fin.:

    Medos equitare inultos,

    Hor. C. 1, 2, 51:

    magnum corpus Crescere sinito,

    Verg. G. 3, 206; Plaut. Poen. 3, 3, 11; cf.:

    Cato contionatus est, se comitia haberi non siturum,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

    sine sis loqui me,

    Plaut. Ps. 3, 2, 50:

    sine me dum istuc judicare,

    id. Most. 5, 2, 22; so,

    sine dum petere,

    id. Truc. 2, 7, 67 et saep.— Pass.:

    vinum in dolium conditur et ibi sinitur fermentari,

    Col. 12, 17, 1:

    neque is tamen inire sinitur,

    id. 6, 37, 9:

    vitis suci gratiā exire sinitur,

    Plin. 14, 1, 3, § 16:

    hic accusare eum moderate, per senatus auctoritatem non est situs,

    Cic. Sest. 44, 95:

    sine te exorari,

    Plin. Ep. 9, 21, 3.—
    (β).
    With subj. (so for the most part only in the imper.):

    sine te exorem, sine te prendam auriculis, sine dem savium,

    Plaut. Poen. 1, 2, 163:

    sine me expurgem,

    Ter. And. 5, 3, 29: Ch. At tandem dicat sine. Si. Age dicat;

    sino,

    id. ib. 5, 3, 24:

    ne duit, si non vult: sic sine astet,

    let him stand, Plaut. As. 2, 4, 54:

    sine pascat durus (captivus) aretque,

    Hor. Ep. 1, 16, 70:

    sine vivat ineptus,

    id. ib. 1, 17, 32:

    sine sciam,

    let me know, Liv. 2, 40, 5:

    sinite abeam viva a vobis,

    Plaut. Mil. 4, 2, 92:

    sinite instaurata revisam Proelia,

    Verg. A. 2, 669 et saep.— Poet. in the verb. finit: natura repugnat;

    Nec sinit incipiat,

    Ov. M. 3, 377.—
    (γ).
    Absol. (syn.: pati, ferre);

    suspende, vinci, verbera: auctor sum, sino,

    Plaut. Poen. 1, 1, 18:

    nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam,

    Cic. Cat. 1, 5, 10:

    domum ire cupio: at uxor non sinit,

    Plaut. Men. 5, 5, 60: Ba. Ego nolo dare te quicquam. Pi. Sine. Ba. Sino equidem, si lubet, id. Bacch. 1, 1, 66: nate, cave;

    dum resque sinit, tua corrige vota,

    Ov. M. 2, 89:

    moretur ergo in libertate sinentibus nobis,

    Plin. Ep. 4, 10 fin.
    (δ).
    With ut:

    sivi, animum ut expleret suom,

    Ter. And. 1, 2, 17:

    sinite, exorator ut sim, id. Hec. prol. alt. 2: neque sinam, ut,

    id. ib. 4, 2, 14:

    nec dii siverint, ut hoc decus demere mihi quisquam possit,

    Curt. 5, 8, 13:

    neque di sinant ut Belgarum decus istud sit,

    Tac. A. 1, 43.—
    (ε).
    With acc.:

    sinite arma viris et cedite ferro,

    leave arms to men, Verg. A. 9, 620:

    per te, vir Trojane, sine hanc animam et miserere precantis,

    id. ib. 10, 598:

    neu propius tectis taxum sine,

    id. G. 4, 47:

    serpentium multitudo nisi hieme transitum non sinit,

    Plin. 6, 14, 17, § 43:

    at id nos non sinemus,

    Ter. Heaut. 5, 5, 7; cf.:

    non sinat hoc Ajax,

    Ov. M. 13, 219; 7, 174.—Sometimes the acc. is used elliptically, as in Engl., and an inf. (to be, remain, do, go, etc.) is to be supplied: Sy. Sineres vero tu illum tuum Facere haec? De. Sinerem illum! Ter. Ad. 3, 3, 42:

    dum interea sic sit, istuc actutum sino,

    I'll let that by and by go, I don't care for it, Plaut. Most. 1, 1, 68:

    me in tabernā usque adhuc sineret Syrus,

    id. Ps. 4, 7, 14: Ch. Ne labora. Me. Sine me, Ter. Heaut. 1, 1, 38: quisquis es, sine me, let me ( go), id. Ad. 3, 2, 23.—
    II.
    In partic.
    A.
    In colloquial language.
    1.
    Sine, let:

    sine veniat!

    let him come! Ter. Eun. 4, 6, 1:

    insani feriant sine litora fluctus,

    Verg. E. 9, 43.—So simply sine! be it so! granted! very well! agreed, etc.:

    pulchre ludificor. Sine!

    Plaut. Truc. 2, 8, 6; id. As. 5, 2, 48; id. Aul. 3, 2, 11; id. Bacch. 4, 7, 13; Ter. Eun. 2, 3, 90 al.:

    sic sine,

    Plaut. Truc. 5, 4.—
    2.
    Sine modo, only let, i. e. if only:

    cur me verberas?... Patiar. Sine modo adveniat senex! Sine modo venire salvum, etc.,

    Plaut. Most. 1, 1, 10.—So with subj.:

    sine modo venias domum,

    Plaut. As. 5, 2, 50 Fleck.—
    B.
    Rarely like the Greek ean, to give up, cease, leave a thing undone: Al. Vin vocem? Cl. Sine:

    nolo, si occupata est,

    Plaut. Cas. 3, 2, 14: tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite (sc. certare, etc.), forbear, Verg A. 10, 15.—
    C.
    Ne di sirint (sinant), ne Juppiter sirit, etc., God forbid! Heaven forefend! Ch. Hoc capital facis... aequalem et sodalem liberum civem enicas. Eu. Ne di sirint, Plaut. Merc. 3, 4, 28; id. Bacch. 3, 3, 64;

    for which: ne di siverint,

    id. Merc. 2, 2, 51:

    illud nec di sinant,

    Plin. Ep. 2, 2, 3:

    ne istuc Juppiter O. M. sirit, urbem, etc.,

    Liv. 28, 28, 11:

    nec me ille sierit Juppiter,

    Plaut. Curc. 1, 1, 27.—Hence, sĭtus, a, um, P. a., placed, set, lying, situate (syn. positus; freq. and class.).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (gallinis) meridie bibere dato nec plus aqua sita siet horam unam,

    nor let the water be set before them more than an hour, Cato, R. R. 89:

    pluma Quae sita cervices circum collumque coronat,

    Lucr. 2, 802:

    (aurum) probe in latebris situm,

    Plaut. Aul. 4, 2, 2; 4, 2, 8:

    proba merx facile emptorem reperit, tametsi in abstruso sita est,

    id. Poen. 1, 2, 129:

    Romuli lituus, cum situs esset in curiā Saliorum, etc.,

    Cic. Div. 1, 17, 30:

    in ore sita lingua est finita dentibus,

    id. N. D. 2, 59, 149:

    inter duo genua naribus sitis,

    Plin. 10, 64, 84, § 183:

    ara sub dio,

    id. 2, 107, 111, § 240:

    sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis,

    id. 36, 5, 4, § 39 et saep.—Rarely of persons:

    quin socios, amicos procul juxtaque sitos trahunt exciduntque,

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch; cf.:

    jam fratres, jam propinquos, jam longius sitos caedibus exhaustos,

    Tac. A. 12, 10:

    nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti,

    id. Agr. 30:

    cis Rhenum sitarum gentium animos confirmavit,

    Vell. 2, 120, 1; cf.:

    gens in convallibus sita,

    Plin. 7, 2, 2, § 28.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of places, lying, situate:

    locus in mediā insulā situs,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    in quo (sinu) sita Carthago est,

    Liv. 30, 24, 9:

    urbes in orā Graeciae,

    Nep. Alcib. 5:

    urbs ex adverso (Carthaginis),

    Plin. 5, 1, 1, § 4:

    insulae ante promunturium,

    id. 9, 59, 85, § 180:

    regio contra Parthiae tractum,

    id. 6, 16, 18, § 46 et saep.—
    b.
    Of the dead, lying, laid, buried, interred (syn. conditus):

    declarat Ennius de Africano, hic est ille situs. Vere: nam siti dicuntur hi, qui conditi sunt,

    Cic. Leg. 2, 22, 57; cf.:

    redditur terrae corpus et ita locatum ac situm quasi operimento matris obducitur,

    id. ib. 2, 22, 56: siticines appellati qui apud sitos canere soliti essent, hoc est vitā functos et sepultos, Atei. Capito ap. Gell. 20, 2:

    C. Marii sitae reliquiae,

    Cic. Leg. 2, 2, 56:

    (Aeneas) situs est... super Numicium flumen,

    Liv. 1, 2 Drak.:

    Cn. Terentium offendisse arcam, in quā Numa situs fuisset,

    Plin. 13, 13, 27, § 84.—Hence the common phrase in epitaphs:

    HIC SITVS EST, HIC SITI SVNT, etc.,

    Inscr. Orell. 654; 4639 sq.; Tib. 3, 2, 29.—

    Comically: noli minitari: scio crucem futuram mihi sepulcrum: Ibi mei sunt majores siti, pater, avus, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 4, 20.—
    c.
    A few times in Tacitus for conditus, built, founded:

    urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt,

    Tac. A. 3, 38 fin.; 6, 41:

    veterem aram Druso sitam disjecerant,

    id. ib. 2, 7 fin.:

    vallum duabus legionibus situm,

    id. H. 4, 22.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., placed, situated, present, ready: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. ap. Gell. 2, 29, 20 (Sat. v. 37 Vahl.):

    in melle sunt linguae sitae vostrae,

    Plaut. Truc. 1, 2, 76:

    quae ceteris in artibus aut studiis sita sunt,

    Cic. de Or. 1, 15, 65:

    quas (artes) semper in te intellexi sitas,

    Ter. And. 1, 1, 6:

    (voluptates) in medio sitas esse dicunt,

    within the reach of all, Cic. Tusc. 5, 33, 94.—
    2.
    In partic.: situm esse in aliquo or in aliquā re, to rest with, depend upon some one or something (a favorite figure with Cic., and found not unfreq. in other writers):

    in patris potestate est situm,

    Plaut. Stich. 1, 1, 52; cf.:

    assensio quae est in nostrā potestate sita,

    Cic. Ac. 2, 12, 37:

    hujusce rei potestas omnis in vobis sita est, judices,

    id. Mur. 39, 83; cf.:

    huic ipsi (Archiae), quantum est situm in nobis, opem ferre debemus,

    id. Arch. 1, [p. 1709] 1:

    est situm in nobis, ut, etc.,

    id. Fin. 1, 17, 57; cf.

    also: si causa appetitus non est sita in nobis, ne ipse quidem appetitus est in nostrā potestate, etc.,

    id. Fat. 17, 40:

    summam eruditionem Graeci sitam censebant in nervorum vocumque cantibus,

    id. Tusc. 1, 2, 4:

    in officio colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo,

    id. Off. 1, 2, 4:

    qui omnem vim divinam in naturā sitam esse censet,

    id. N. D. 1, 13, 35:

    cui spes omnis in fugā sita erat,

    Sall. J. 54, 8:

    in armis omnia sita,

    id. ib. 51, 4:

    in unius pernicie ejus patriae sitam putabant salutem,

    Nep. Epam. 9 et saep.:

    res omnis in incerto sita est,

    Plaut. Capt. 3, 4. 4:

    tu in eo sitam vitam beatam putas?

    Cic. Tusc. 5, 12, 35:

    jam si pugnandum est, quo consilio in temporibus situm est,

    id. Att. 7, 9, 4:

    laus in medio,

    Tac. Or. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > sino

  • 8 asper

    [st1]1 [-] aspĕr, ĕra, ĕrum:    - formes syncopées: aspro Scribon. 180; aspros Stat. Theb. 1, 622; aspris Virg. En. 2, 379. a - âpre (au toucher), rude, rugueux; qui a du relief, piquant.    - nisi quod aut leve aut asperum in corpore sentiatur, Cic. Tusc. 36: sauf ce qui peut laisser sur notre corps une impression douce ou rude.    - Cic. Fin. 2, 36; Div. 1, 75; Cic. Agr. 2, 67 ; Caes. BC. 3, 43, 1; Cic. Planc. 22, etc.    - cymbia aspera signis, Virg. En. 5, 267: coupes que les ciselures couvrent de rugosités (chargées de reliefs).    - nummus asper, Suet. Ner. 44: pièce neuve (qui a encore son relief).    - in aspero accipere, Sen. Ep. 19, 10: recevoir (être payé) en monnaie neuve.    - maria aspera, Virg. En. 6, 351: mer âpre, hérissée, orageuse.    - hieme aspera, Sall. J. 37, 3: pendant les rigueurs de l'hiver.    - asperrimo hiemis, Tac. An. 3, 5: au plus âpre (au plus fort) de l'hiver.    - Germania aspera caelo, Tac. G. 2, la Germanie dure de climat.    - vinum asperum, Cato, Agr. 109: vin âpre. --- cf. Sen. Ep. 36, 3 ; Plin. 17, 250.    - au plur. horum (collium) asperrima pascunt, Virg. En. 11, 319: ils font paître sur les parties les plus âpres de ces collines.    - in inviis et asperis saxorum, Curt. 7, 11, 18: sur un sol que les rochers rendaient impraticable et raboteux.    - per aspera, Curt. 7, 11, 16: à travers (sur) un terrain raboteux.    - asperis maris obviam ire, Tac. An. 4, 6: remédier aux difficultés de la navigation. b - rude à l'oreille, rauque, âpre.    - [en parl. de la voix] rauque. --- Cic. de Or. 3, 216, etc.    - [du style] âpre, rude [où l'arrangement des mots présente des sons heurtés, des hiatus]. --- Cic. Or. 20 ; 150 ; de Or. 3, 171 ; Att. 2, 6, 2. c - fig. âpre, dur, pénible.    - res asperae, Sall. J. 7, 6: les choses (les entreprises) difficiles.    - periculosis atque asperis temporibus, Cic. Balb. 22: dans des circonstances dangereuses et difficiles.    - doctrina asperior, Cic. Mur. 60: doctrine philosophique un peu trop sévère.    - sententia asperior, Liv. 3, 40, 7: avis plus rigoureux.    - bellum asperrumum, Sall. J. 48, 1: guerre menée avec acharnement.    - aspera mea natura, Cic. Vat. 8: mon caractère est dur.    - nihil esse asperum nisi dolorem, Cic. Fin. 1, 71: [ils disent] qu'il n'y a de pénible que la douleur.    - multo asperioribus verbis quam cum gravissime accusabat, Cic. Att. 11, 13, 2: [il se justifie] en employant des termes beaucoup plus durs (amers) que quand il faisait les plus graves accusations.    - verbum asperius, Cic. Q. 1, 2, 7: parole un peu blessante.    - in rebus asperis, Cic. Off. 1, 80, dans le malheur, dans l'épreuve. --- cf. de Or. 2, 34, 6 ; Fin. 5, 78 ; Liv. 22, 27, 3, etc. d - [en parl. des pers.] âpre, dur, sévère, farouche.    - Panaeti praeceptis asperior non est factus, Cic. Mur. 66: les leçons de Panétius ne l'ont pas rendu plus dur [moins indulgent, moins humain].    - in patrem ejus fuisti asperior, Cic. Q. 1, 2, 6: tu t'es montré un peu dur envers son père.    - asperrimi ad conditiones pacis, Liv. 22, 59, 7: [nos pères] si intraitables sur les conditions de la paix.    - aspera Pholoe, Hor. O. 1, 33, 5: l'intraitable (insensible) Pholoé. e - [en parl. des animaux] farouche, violent.    - (bos) interdum aspera cornu, Virg. G. 3, 57: (la génisse) qui menace parfois de la corne.    - (anguis) asper siti, Virg. G. 3, 434: (serpent) que la soif rend farouche (redoutable). [st1]2 [-] Asper, Asperi (Aspri), m.: Asper (surnom).    - surnom de Trébonius. --- Liv. 3, 65, 4.    - surnom de Sulpicius. --- Tac. An. 15, 49.
    * * *
    [st1]1 [-] aspĕr, ĕra, ĕrum:    - formes syncopées: aspro Scribon. 180; aspros Stat. Theb. 1, 622; aspris Virg. En. 2, 379. a - âpre (au toucher), rude, rugueux; qui a du relief, piquant.    - nisi quod aut leve aut asperum in corpore sentiatur, Cic. Tusc. 36: sauf ce qui peut laisser sur notre corps une impression douce ou rude.    - Cic. Fin. 2, 36; Div. 1, 75; Cic. Agr. 2, 67 ; Caes. BC. 3, 43, 1; Cic. Planc. 22, etc.    - cymbia aspera signis, Virg. En. 5, 267: coupes que les ciselures couvrent de rugosités (chargées de reliefs).    - nummus asper, Suet. Ner. 44: pièce neuve (qui a encore son relief).    - in aspero accipere, Sen. Ep. 19, 10: recevoir (être payé) en monnaie neuve.    - maria aspera, Virg. En. 6, 351: mer âpre, hérissée, orageuse.    - hieme aspera, Sall. J. 37, 3: pendant les rigueurs de l'hiver.    - asperrimo hiemis, Tac. An. 3, 5: au plus âpre (au plus fort) de l'hiver.    - Germania aspera caelo, Tac. G. 2, la Germanie dure de climat.    - vinum asperum, Cato, Agr. 109: vin âpre. --- cf. Sen. Ep. 36, 3 ; Plin. 17, 250.    - au plur. horum (collium) asperrima pascunt, Virg. En. 11, 319: ils font paître sur les parties les plus âpres de ces collines.    - in inviis et asperis saxorum, Curt. 7, 11, 18: sur un sol que les rochers rendaient impraticable et raboteux.    - per aspera, Curt. 7, 11, 16: à travers (sur) un terrain raboteux.    - asperis maris obviam ire, Tac. An. 4, 6: remédier aux difficultés de la navigation. b - rude à l'oreille, rauque, âpre.    - [en parl. de la voix] rauque. --- Cic. de Or. 3, 216, etc.    - [du style] âpre, rude [où l'arrangement des mots présente des sons heurtés, des hiatus]. --- Cic. Or. 20 ; 150 ; de Or. 3, 171 ; Att. 2, 6, 2. c - fig. âpre, dur, pénible.    - res asperae, Sall. J. 7, 6: les choses (les entreprises) difficiles.    - periculosis atque asperis temporibus, Cic. Balb. 22: dans des circonstances dangereuses et difficiles.    - doctrina asperior, Cic. Mur. 60: doctrine philosophique un peu trop sévère.    - sententia asperior, Liv. 3, 40, 7: avis plus rigoureux.    - bellum asperrumum, Sall. J. 48, 1: guerre menée avec acharnement.    - aspera mea natura, Cic. Vat. 8: mon caractère est dur.    - nihil esse asperum nisi dolorem, Cic. Fin. 1, 71: [ils disent] qu'il n'y a de pénible que la douleur.    - multo asperioribus verbis quam cum gravissime accusabat, Cic. Att. 11, 13, 2: [il se justifie] en employant des termes beaucoup plus durs (amers) que quand il faisait les plus graves accusations.    - verbum asperius, Cic. Q. 1, 2, 7: parole un peu blessante.    - in rebus asperis, Cic. Off. 1, 80, dans le malheur, dans l'épreuve. --- cf. de Or. 2, 34, 6 ; Fin. 5, 78 ; Liv. 22, 27, 3, etc. d - [en parl. des pers.] âpre, dur, sévère, farouche.    - Panaeti praeceptis asperior non est factus, Cic. Mur. 66: les leçons de Panétius ne l'ont pas rendu plus dur [moins indulgent, moins humain].    - in patrem ejus fuisti asperior, Cic. Q. 1, 2, 6: tu t'es montré un peu dur envers son père.    - asperrimi ad conditiones pacis, Liv. 22, 59, 7: [nos pères] si intraitables sur les conditions de la paix.    - aspera Pholoe, Hor. O. 1, 33, 5: l'intraitable (insensible) Pholoé. e - [en parl. des animaux] farouche, violent.    - (bos) interdum aspera cornu, Virg. G. 3, 57: (la génisse) qui menace parfois de la corne.    - (anguis) asper siti, Virg. G. 3, 434: (serpent) que la soif rend farouche (redoutable). [st1]2 [-] Asper, Asperi (Aspri), m.: Asper (surnom).    - surnom de Trébonius. --- Liv. 3, 65, 4.    - surnom de Sulpicius. --- Tac. An. 15, 49.
    * * *
        Asper, aspera, asperum, pen. corr. Aspre et rude, soit à veoir, à ouir, à gouster, ou à toucher.
    \
        Asper siti. Virg. Aspre et rude de soif qu'il souffre.
    \
        Asper animus. Liu. Un fier courage, et intractable.
    \
        Cornu aspera bos. Virg. Vache qui heurte.
    \
        Coena aspera. Plaut. Comme quand il n'y a que du pain et de l'eaue.
    \
        Facetiae asperae. Tacit. Sornettes aspres et picquantes.
    \
        Iugum asperum. Caesar. Montaigne rude et aspre.
    \
        Lingua aspera. Virg. Aspre de trop grande seicheresse et alteration.
    \
        Nummus asper. Sueton. Nouvellement frappé et monnoyé.
    \
        Patronus asper et maledicus. Cic. Advocat aspre et injurieux.
    \
        Pocula aspera signis. Virg. Engraver.
    \
        Saxa aspera. Cic. Rochers aspres et desrompus.
    \
        Sylua aspera et densa. Cic. Espesse et forte.
    \
        Victus asper. Plaut. Vie austere, comme des armites.
    \
        Vinum asperum. Terent. Vin dur et aspre.
    \
        Studiis belli asperrima vrbs. Virgil. Fort belliqueuse, et aspre à la guerre.

    Dictionarium latinogallicum > asper

  • 9 enectus

    ēnectus, a, um part. passé de eneco. [st2]1 [-] tué, mort. [st2]2 [-] mort, presque mort, à demi mort, épuisé.    - enectus fame (siti): à demi mort de faim (de soif).
    * * *
    ēnectus, a, um part. passé de eneco. [st2]1 [-] tué, mort. [st2]2 [-] mort, presque mort, à demi mort, épuisé.    - enectus fame (siti): à demi mort de faim (de soif).
    * * *
        Enectus, Particip. Cic. Tant travaillé que plus ne peult, Recru, Presque mort, Demi mort, Transi.
    \
        Enecta fame et siti prouincia. Cic. Tant travaillee que plus ne peult, Recrue.

    Dictionarium latinogallicum > enectus

  • 10 situs

    [st1]1 [-] situs, a, um: part. passé de sino. - [abcl][b]a - situé, placé, mis, posé. - [abcl]b - Tac. bâti, construit, élevé. - [abcl]c - placé dans, qui repose sur, qui dépend de. - [abcl]c - enseveli, enterré.[/b]    - lingua in ore sita est, Cic.: la langue se trouve dans la bouche.    - spes in fuga sita, Sall.: espoir placé dans la fuite.    - voluptates in medio sitae, Cic.: plaisirs à la portée de tout le monde.    - in te spes nobis omnis sita est, Ter.: tu es notre unique espoir.    - fratres, propinqui, longius siti, Tac. An. 12: frères, parents, proches, étrangers.    - urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt, Tac. A. 3: ils assiègent la ville de Philippopolis, bâtie par Philippe de Macédoine.    - situs in aliquo: qui dépend de qqn.    - situs in aliqua re: qui relève de qqch.    - situm est in nobis, Cic.: il dépend de nous, il est en notre pouvoir.    - quantum est situm in nobis: autant qu'il est en nous.    - in vestra manu situm est + inf.: il dépend de vous de...    - in vestra manu situm est ut + subj.: il dépend de vous de...    - in ejus pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: ils pensaient que de sa mort dépendait le salut de la patrie.    - in officio colendo sita vitae est honestas, Cic. Off. 1: la vertu consiste à accomplir le devoir.    - situs hic est, Cic.: ci-gît. [st1]2 [-] sitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - situation, position, emplacement. - [abcl]b - position (du corps), posture. - [abcl]c - position, disposition, ordre, arrangement. - [abcl]d - construction, structure. - [abcl]e - place, lieu, pays, région, contrée. - [abcl]f - saleté, crasse, ordure, moisissure, moisi, rouille, pourriture, détérioration, corruption, putréfaction. - [abcl]g - état d'une terre inculte, (terre...) en friche, abandon. - [abcl]h - vieillesse, grand âge, décrépitude. - [abcl]i - vétusté. - [abcl]j - inaction, oisiveté, repos. - [abcl]k - oubli (où l'on est), abandon, désuétude; solitude.[/b]    - situs castrorum: position d'un camp.    - situ corporum differunt ab... Plin.: c'est par leur posture qu'ils diffèrent de...    - inexpugnabilis terrestri ac maritimo situ urbs, Liv.: ville imprenable à cause de sa situation terrestre et maritime.    - a meridiano situ ad septentrionem, Plin.: du midi au nord.    - (pantherae) repleturae illos situs, Plin. 27: (les panthères) abonderaient dans ce pays.    - militis occupat arma situs, Tib.: la rouille recouvre les armes du soldat.    - situs araneosus, Cat.: une sale toile d'araignée.    - redolere situm, Plin.: sentir le moisi.    - situ carpi, Sen.: se rouiller.    - corrumpor situ, Plaut.: je me rouille ici (je me morfonds).    - mens quemdam velut situm ducit, Quint.: l'esprit se rouille en quelque sorte.    - victa situ senectus, Virg. En. 7: vieillesse vaincue par la décrépitude.    - longo aevi situ, Col.: par l'action lente du temps.    - marcescere situ, Liv.: languir dans l'oisiveté.    - in aeterno jacere situ, Prop.: être enseveli dans un éterrnel oubli.    - passus est leges istas situ atque senio emori, Gell. 20: il a laissé mourir ces lois de vieillesse et désuétude.
    * * *
    [st1]1 [-] situs, a, um: part. passé de sino. - [abcl][b]a - situé, placé, mis, posé. - [abcl]b - Tac. bâti, construit, élevé. - [abcl]c - placé dans, qui repose sur, qui dépend de. - [abcl]c - enseveli, enterré.[/b]    - lingua in ore sita est, Cic.: la langue se trouve dans la bouche.    - spes in fuga sita, Sall.: espoir placé dans la fuite.    - voluptates in medio sitae, Cic.: plaisirs à la portée de tout le monde.    - in te spes nobis omnis sita est, Ter.: tu es notre unique espoir.    - fratres, propinqui, longius siti, Tac. An. 12: frères, parents, proches, étrangers.    - urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt, Tac. A. 3: ils assiègent la ville de Philippopolis, bâtie par Philippe de Macédoine.    - situs in aliquo: qui dépend de qqn.    - situs in aliqua re: qui relève de qqch.    - situm est in nobis, Cic.: il dépend de nous, il est en notre pouvoir.    - quantum est situm in nobis: autant qu'il est en nous.    - in vestra manu situm est + inf.: il dépend de vous de...    - in vestra manu situm est ut + subj.: il dépend de vous de...    - in ejus pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: ils pensaient que de sa mort dépendait le salut de la patrie.    - in officio colendo sita vitae est honestas, Cic. Off. 1: la vertu consiste à accomplir le devoir.    - situs hic est, Cic.: ci-gît. [st1]2 [-] sitŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - situation, position, emplacement. - [abcl]b - position (du corps), posture. - [abcl]c - position, disposition, ordre, arrangement. - [abcl]d - construction, structure. - [abcl]e - place, lieu, pays, région, contrée. - [abcl]f - saleté, crasse, ordure, moisissure, moisi, rouille, pourriture, détérioration, corruption, putréfaction. - [abcl]g - état d'une terre inculte, (terre...) en friche, abandon. - [abcl]h - vieillesse, grand âge, décrépitude. - [abcl]i - vétusté. - [abcl]j - inaction, oisiveté, repos. - [abcl]k - oubli (où l'on est), abandon, désuétude; solitude.[/b]    - situs castrorum: position d'un camp.    - situ corporum differunt ab... Plin.: c'est par leur posture qu'ils diffèrent de...    - inexpugnabilis terrestri ac maritimo situ urbs, Liv.: ville imprenable à cause de sa situation terrestre et maritime.    - a meridiano situ ad septentrionem, Plin.: du midi au nord.    - (pantherae) repleturae illos situs, Plin. 27: (les panthères) abonderaient dans ce pays.    - militis occupat arma situs, Tib.: la rouille recouvre les armes du soldat.    - situs araneosus, Cat.: une sale toile d'araignée.    - redolere situm, Plin.: sentir le moisi.    - situ carpi, Sen.: se rouiller.    - corrumpor situ, Plaut.: je me rouille ici (je me morfonds).    - mens quemdam velut situm ducit, Quint.: l'esprit se rouille en quelque sorte.    - victa situ senectus, Virg. En. 7: vieillesse vaincue par la décrépitude.    - longo aevi situ, Col.: par l'action lente du temps.    - marcescere situ, Liv.: languir dans l'oisiveté.    - in aeterno jacere situ, Prop.: être enseveli dans un éterrnel oubli.    - passus est leges istas situ atque senio emori, Gell. 20: il a laissé mourir ces lois de vieillesse et désuétude.
    * * *
    I.
        Situs, Participium. Cic. Permis.
    II.
        Situs, sita, situm. Plaut. Situé, Mis et posé.
    \
        Est situm in nobis, vt et aduersa quasi perpetua obliuione obruamus. Cic. Il est en nous et en nostre puissance, etc.
    \
        Vrbem Philippopolim a Macedone Philippo sitam. Tacitus. Bastie, Edifiee.
    \
        Ara sita Druso. Tacit. Construicte à l'honneur de Drusus.
    \
        Hic siti sunt Acarnanes, qui pro patria pugnantes, mortem occubuerunt. Liu. Ci sont mis les, etc. Ci gisent les, etc. Ci sont enterrez et inhumez.
    \
        Situs, huius situs, masc. gen. Virgil. La situation de quelque chose que ce soit.
    \
        Situs. Plin. Moisissure, Relent, Chansissure, Remugle.
    \
        Situs. Virg. Crasse et ordure.
    \
        Situs, etiam in vitibus est. Colum. Mousse.
    \
        Loca senta situ. Virg. Ords et sales et hideux.
    \
        Araneosus situs. Catul. Toile d'araigne.
    \
        Iners. Ouid. Paresse et faitardise, Nonchalance et oisiveté.
    \
        Detergere situm ferro. Sil. Nettoyer et oster l'enrouillure, La rouille.
    \
        Ducere situm. Quintil. Se moisir et chansir, Devenir ord et crasseux, Devenir remugle.
    \
        Exesi situ ligones. Claud. Mangez de rouille.
    \
        Horrent situ campi. Claud. Sont pleins d'herbes et de buissons par faulte d'estre labourez.
    \
        Pati situm indignum. Stat. Estre mis en oubli et nonchaloir.
    \
        Redolere situm. Plin. Sentir le remugle, ou le relent.
    \
        Rigido situ relicta cessat terra. Ouidius. N'est point hantee ne labouree, Demeure inculte.

    Dictionarium latinogallicum > situs

  • 11 sitis

        sitis is (acc. im, no plur.), f     thirst: ardentibus siti faucibus, L.: tibi cum fauces urit sitis, H.: cum potione sitis depulsa est: ubi quarta sitim caeli conlegerit hora, excited, V.: sitim tolerare, Ta.: finire, H.: relevare, O.: deponere, O.: reprimere, Cu.: sitis arida guttur Urit, O.—Of things, dryness, drought, aridity: siti findit canis aestifer arva, V.: deserta siti regio, V.—Fig., strong desire, eagerness, greediness, thirst: cupiditatis sitis: diutina, L.: libertatis: cruoris, O.: argenti, H.: sitis maior famae quam virtutis, Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > sitis

  • 12 areo

    āreo, uī, ēre, (viell. verw. mit dem altind. āsa-h, Asche, Staub), I) trocken, dürr sein, ubi (tracta) arebunt, componito puriter, Cato: aret ager, herba, Verg.: siccis humus aret arenis, Ov.: Ggstz., et arbor quae aret et arbor quae viget, Augustin. serm. 36, 4. – v. Pers., utinam fortunam nunc anatinam uterer. Ut quom exissem ex aqua arerem tamen, Plaut. rud. 533 sq. – II) insbes. vertrocknet sein, vor Durst schmachten, lechzen, fauces arent, Ambros.: fauces siti arentes, Liv.: arente fauce, mit trockener Kehle, Hor. – v. Pers., arentibus siti monstrare viam, Sen.: aret Tantalus, Ov.

    lateinisch-deutsches > areo

  • 13 conficio

    cōn-ficio, fēci, fectum, ere (con u. facio), zusammenmachen, d.i. I) = fertig machen, zustande bringen, 1) durch körperliche od. geistige Tätigkeit, a) anfertigen, verfertigen, anlegen, herstellen, vollenden, ausführen, ausfertigen, durchführen, vollziehen, α) übh.: pallium, Plaut.: chartam (Papier), Hadrian. imp. b. Vopisc.: anulum, pallium, soccos suā manu, Cic. – c. dialogos, Cic.: litteras, Cic.: orationes, Nep.: partem orationis perpolire et c., Cic.: c. novissimum imperfectum (commentarium), fertig machen, Hirt. b. G.: librum Graece od. Graeco sermone, Nep.: tabulas litteris Graecis, Caes.: tabulas (das Hausbuch), anlegen, führen, Cic.: u. so diligenter tabulas (Ggstz. neglegenter adversaria scribere), Cic.: rationes, die R. anfertigen, aufstellen, Cic.: senatus consultum, Lampr. – c. aegre delectum, Liv.: ludos, Cic.: rem divinam, Nep.: ad penates hostis sui nuptiale sacrum, Liv.: sacra, Cic.: sacra Orphica Dionyso, Cic.: sacra per mulieres ac virgines confici, Cic.: c. iusta funera, Caes.: legitima quaedam, Nep. – caedem, vollführen, verüben, Nep.: u. so tantum facinus per alqm, Cic. – bellum, Cic.: proelium, Sall. – eo autem omni sermone confecto, Cic.: reliquo sermone confecto, Caes. – quoniam (res) vi manuque confecta est, Cic.: quibus od. his rebus confectis, Sall., Caes. u.a.: omnibus enim rebus magnā curā, multā operā et labore confectis, Cic.: ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere, Caes.: id, quod ipsi diebus XX aegerrime confecerant, ut flumen transirent, Caes. – β) als t. t. der Geschäftsspr. = ein Geschäft, einen Auftrag, ein Amt, einen Vertrag usw. abtun, abmachen, abschließen, ins reine bringen, zustande bringen, vollziehen, ista confice, Cic.: c. negotium, Caes.: negotium ex sententia, Cic.: totum negotium per alqm, Cic.: mandata, Cic.: legationem et mandata, Cic.: legationis officium, Caes.: munus susceptum, munus annuum, Cic.: iurisdictionem, Cic.: rem sine pugna et sine vulnere, Caes.: de Acutiliano negotio quod mihi mandaras ut primum a tuo digressu Romam veni confeceram, Cic. – c. nuptias, Ter.: pacem in suas leges, Ter.: pactiones, Cic.: pretium, den Pr. bestimmen, Cic. – u. absol. (ohne Ang. was?), c. cum alqo, mit jmd. abschließen, das Geschäft abmachen, cum coheredibus, sich auseinandersetzen, Cic. ep. 7, 2, 1: so auch c. cum alqo de columnis, Cic. ad Att. 12, 19, 1. – b) einen Gang, Lauf, einen Weg, eine Strecke usw. vollenden, zurücklegen, α) im Raume, ambulationem in Academia, Cic. – cursum (u. im Bilde cursum vitae), Cic.: cursus annuos (v. der Sonne), Cic.: hinc Scyrum inde Delum, utroque citius quam vellemus, cursum confecimus, Cic.: XXX fere diebus cursum suum (v. Gestirn Saturn), Cic. – c. iter ex sententia, Cic.: iter anno vertente, Nep.: celeriter VIII milium iter, Caes.: a Massilia Gesoriacum usque pedestri itinere confecto, Suet.: c. breviora itinera equo, Curt.: tertiam partem itineris, Nep.: longam aliquam viam, Cic.: celeritate incredibili longissimas vias, Suet. – vario sermone sex illa a Dipylo stadia, Cic.: immensum spatiis aequor, Verg.: incredibili celeritate magnum spatium paucis diebus, Caes.: dimidium spatium (verst. itineris), Nep.: disparibus temporibus eadem spatia (v. den Sternen), Cic.: eundem XII signorum orbem annis XII (v. Gestirn Jupiter), Cic. – β) in der Zeit, annos LX confecisse, Cic.: prope centum confecisse annos, Cic.: extremum vitae diem morte, Cic. de fin. 3, 76: reliquam noctis partem ibi, vollends zubringen, Caes. – u. im Passiv, confici = zu Ende gehen, vorüber (vorbei) od. um sein, v. Zeitläufen, sic annuum tempus confici, Cic.: biennio iam confecto, Cic.: iam prope hieme confectā, Caes.: nondum hieme confectā, Caes.: confectā brumā, Col.: primā confectā vigiliā, Caes.: ante primam confectam vigiliam, Caes.: confectis aestivis, Cic.: illic solstitium, hic bruma conficitur, Sen.: vergiliarum signo confecto, nach dem Untergange des Siebengestirns, Auct. b. Afr.: u. so sidus confectum, das untergegangene, Plin.

    2) durch Veranstaltungen aller Art zusammenbringen, zuwege bringen, a) aufbringen, auftreiben, verschaffen, pauxillulum nummorum, Ter.: pecuniam, innumerabilem pecuniam, Cic.: quantam pecuniam non solum numeratam, verum etiam huiuscemodi in rebus positam conficeret, Cic.: unde eam pecuniam confici posse, nisi tributo populo indicto? Liv.: permagnam ex illa re pecuniam confici posse, Cic.: ex his urbibus quinque et viginti talenta se confecturum, Liv.: frumentum, Liv. – hortos, alci hortos (durch Kauf), Cic.: alci bibliothecam, Cic. – alci virginem, Ter.: obsides, Hirt. b. G.: serpentium magnam multitudinem, Nep. – als milit. t. t., Bewaffnete durch Aushebung, Aufgebot usw. zusammen-, aufbringen, auf die Beine bringen, reliquas legiones, quas ex novo delectu confecerat, Caes.: c. regum et tetrarcharum copiis immanem exercitum, Vell.: intentissimā conquisitione ad triginta milia peditum, Liv.: hos posse conficere armata milia centum, Caes.: c. exercitus maximos, Cic.: circiter CCC equites, Caes. – als publiz. t. t., jmd. (= jmds. Stimme) jmdm. od. sich verschaffen, tribum suam necessariis suis, Cic.: centurias, Cic. – b) bewirken, α) Zustände usw. aller Art bewirken, auswirken, erzeugen, alci reditum, Cic.: alci aliquid mali, Ter.: motus animorum, Cic.: alci sollicitudines, Ter.: bene loquendi famam (v. Eigenschaften), Cic. – absol., sunt aliae (causae), quae ipsae conficiunt (unmittelbar wirken); aliae quae vim aliquam ad conficiendum afferunt, Cic. part. or. 93. – β) m. dopp. Acc. = so u. so stimmen, auditorem benevolum, attentum, docilem, Cic. de inv. 1, 20: animum auditoris mitem et misericordem, ibid. 1, 106. – γ) als philos. t. t., durch Schlußfolgerung usw. bewirken = dartun, gew. m. Ang. woraus? durch ex u. Abl., conclusio est, quae brevi argumentatione ex iis, quae ante dicta sunt aut facta, conficit quod necessario consequatur, Cornif. rhet.: ex eo, quod sibi dederat quicum disputabat, conficere malebat, Cic. – im Passiv, conficitur alqd, es wird etw. dargetan, erschlossen, es ergibt sich etw., es folgt etw., ita aut ex contrario conficiatur sententia, hoc modo, Cic.: ex quo conficitur, ut etc., Cic.: cum autem, his concessis, complexio ex his non conficitur, nicht folgerecht gebildet wird, Cic.: irrefutabiliter confectum est, m. folg. Acc. u. Infin., Iulian. b. Augustin. op. imperf. c. Iul. 2, 57 in.

    II) gleichs. zusammenarbeiten, I) durch Zubereitung, zubereiten, verarbeiten, Ceres (invenit) molere et conficere (sc. frumentum) das Mahlen und Backen, Plin. 7, 191: sinapis confecta, Edict. Diocl. 1, 35: pellis confecta, gegerbtes Leder (Ggstz. infecta), ibid. 8. no. 18. 20. 22: pili ad funem confecti, zu Stricken gedreht, ibid. 11, 3: hibiscum in mellis crassitudinem confectum, Cael. Aur. chron. 5, 1, 12.

    2) durch Zerstückelung u. durch Verbrauch übh.: a) durch Zerstückelung übh.: ligna ad fornacem, spalten, Cato: molere et c. frumenta, Plin.: molarum et conficiendi frumenti labor, Col. – b) durch Kauen oder Verdauen, verarbeiten, α) durch Kauen, v. den Zähnen, zerkauen, zermalmen, escas, Cic.: cibum, Liv. – v. kauenden Tieren, boves in conficiendo cibo lenti, Col. – u. übh. verarbeiten = verzehren, prandium, Plaut.: plures iam pavones confeci, quam tu pullos columbinos (scherzh.), Cic.: fortius iusta cibariorum (v. Tieren), Col.: ibes maximam vim serpentium conficiunt, Cic. – β) durch Verdauen, zersetzen, verdauen, von den Verdauungswerkzeugen, alvus cibos non conficit, Plin.: cibus confectus coctusque, Cic.: confectus et consumptus cibus, Cic.: spiritu omnia cocta et confecta in reliquum corpus dividuntur, Cic. – v. dem verdauenden Geschöpfe, omnia dentibus frangentes protinusque devorata conficientes ventre, Plin. – im Bilde, lectio non cruda, sed multā iteratione mollita et velut confecta, Quint. – c) durch Verbrauch usw. klein machen, α) v. Pers., vertun = verbrauchen, donec utriusque (vini et myrtei) terni cyathi conficiantur, Cels. – bes. Vermögen, argentum alcis, Ter.: patrimonium suum, Cic.: ornamenta equestris ordinis, Cic.: suam rem non minus strenue quam publicam, Cic. – β) von lebl. Subjj., denen verzehrende Kraft beigelegt wird, vertilgen, verzehren, conficiunt ignes silvas, Lucr.: confici igni, frigore, Lucr. – v. Abstr., nihil est enim opere et manu factum, quod non aliquando conficiat et consumat vetustas, Cic.: quae vetustas est, quae rem divinam conficere possit, Cic.

    2) durch Erlegung od. Überwindung niedermachen, a) durch Erlegung einzelne leb. Wesen niederhauen, niederstoßen, umbringen, jmdm. den Garaus machen, Tiere erlegen, alterum Curiatium, Liv.: saucium, Liv.: leones, Sen.: feras, Suet.: eam bestiam, Val. Max.: confice, mache mir vollends den Garaus, Hor.: haec sica nuper ad regiam me paene confecit, Cic. – m. Ang. womit? wodurch? durch Abl., duodecim propugnatores totidem sagittarum ictibus, Suet.: alqm triginta vulneribus, Suet.: alqm incendio, Nep. – im Bilde, c. alqm omnibus notis ignominiisque, Liv.: superiore ex loco confici et concidi ab alqo (mit Anspielung auf das Erlegen der wilden Tiere), Cic. – b) durch Überwindung ein Heer, ein Volk, eine Provinz gleichs. niederwerfen = aufreiben, zu Paaren treiben, gänzlich unterwerfen, unterjochen, duos hostium exercitus haud minus pernicioso quam pertinaci certamine (v. Glück), Liv.: Athenienses, Nep.: provinciam, Cic.: Britanniam, Cic.

    3) durch allmähliches Schwächen gleichs. fertig machen, erschöpfen, aufreiben, a) körperlich od. gemütlich, bei Ang. wodurch? m. Abl., cum meus me maeror cotidianus lacerat et conficit, Cic.: vitae cupiditas, quae me conficit angoribus, Cic.: nos in foro, in amicorum negotiis res ipsa ante confecit, quam etc., Cic.: maerore se conficiens, Cic. – Dft im Passiv, confici alqā re, aufgerieben werden, sich aufreiben, fast vergehen vor usw., macie (v. Körper), Plin.: fame, frigore, Cic.: siti, Sall.: lacrimis, Cic.: angoribus, curis, Cic.: desiderio alcis rei incendi et c., Cic.: frustra maerore c., sich verg. abgrämen, Cic.: c. dolore, Cic. – u. prägn. conficior m. folg. Akk. u. Jnfin. = ich vergehe fast vor Schmerz, venisse tempus, cum etc., Cic. ad Att. 10, 18, 3. – u. Partiz. Perf. confectus, erschöpft, ganz geschwächt, teils mit Ang. wodurch? durch Abl., mulier aegra et corpore et animo c. (durch = an K. u. G.), Cic. – c. cum corporis morbo tum animi dolore, Cic.: macie et squalore, Cic.: fame, frigore, inopiā omnium rerum, Cic.: siti inopiāque, Auct. b. Afr.: opere, vigiliis, vulneribus, Liv.: multis gravibusque vulneribus, Caes. – cruciatu maximorum dolorum, Cic.: aetate, Caes.: senectute, Cic. – u. im Bilde, civitas senio confecta, altersschwacher, Cic. – c. maerore, Cic.: curis, Iustin.: luctu confectum tabescere, Cic. – v. Tieren, macie confectus lupus, ganz abgemagerter (Ggstz. perpastus canis), Phaedr. – teils absol., confectus et saucius gladiator, Cic.: c. filius, Cic.: fessi confectique, Liv. – b) politisch erschöpfen, in seiner Eristenz gefährden, aufreiben, zugrunde richten, praevalentis populi vires se ipsae conficiunt, Liv.: quae (accusandi rabies) omni civili bello gravius togatam civitatem confecit, setzte schwerer zu als usw., Sen.: quid affert, ut tanta civitas, si cadet, a viro tamen confecta videatur? Cic. – / Passiv auch confio, w. s.

    lateinisch-deutsches > conficio

  • 14 exaresco

    ex-ārēsco, āruī, ere, vertrocknen, austrocknen, versiegen, exarescunt vestimenta uvida, Plaut.: exarescit frumentum, Varro: silva omnis exaruit radicitus, Suet.: exarescunt amnes, Cic., fontes, Caes.: exarescunt lacrimae, Cic.: exaruit cruor, Sen. rhet.: im Bilde, nequedum exarui ex (infolge, durch) amoenis rebus, Plaut. mil. 641: exustus flos siti veteris ubertatis exaruit, Cic. Brut. 16: cum enim inexplebiles populi fauces exaruerunt libertatis siti, Cic. de rep. 1, 66. – übtr., exaruit facultas orationis, Cic.: vides enim exaruisse iam veterem urbanitatem, daß der Quell des alten guten Tons versiegt ist, Cic.: quae (opinio) tum denique non appellabatur recens, cum vetustate exaruit, Cic.: nondum apud eos penitus exaruit musica, Amm.

    lateinisch-deutsches > exaresco

  • 15 exuro

    ex-ūro, ussī, ūstum, ere, ausbrennen, I) = herausbrennen, exustae tuae mox, Polypheme, genae, Prop.: aliis scelus exuritur igni, Verg. – II) = völlig verbrennen, abbrennen, einäschern, 1) im engern Sinne: alqm vivum, Cic.: oppida, villas, Caes.: classem, Verg.: Lugdunensis colonia exusta est incendio, Sen.: clivus Publicius ad solum exustus est, Liv.: lucerna exusta est, ist abgebrannt, Vitr. – 2) im weitern Sinne: a) verzehren, vis veneni exurit ferrum, zerbeizt Curt.: (suci) cornua exurunt, Ov.: eruca exurit semina morsu, verheert, Col. poët. – bildl., ex animo exuri non potest, esse deos, Cic. de nat. deor. 3, 3. – b) vertrocknen, austrocknen, onmes unus (scil. sol) exurit lacus, Phaedr.: loca exusta solis ardoribus, Sall.: caseus sole exustus, Col.: exustus ager, exusta palus, Verg. – III) tüchtig brennen, A) verbrennen, a) v. der Sonne: sol graciles exurit artus, Tibull.: sol si perpetuo siet, flammeo vapore torrens terrae fetum exusserit, Pacuv. fr. – b) v. brennenden Durst, brennen, quälen, sitis exurit miseros, brennender Durst quält, Lucr.: fervidā exustus siti, Sen. poët. (vgl. Mützell Curt. 4, 16 [61], 12. – exustus flos siti veteris ubertatis exaruit, verschmachtet, Cic. Brut. 16. – B) in Glut setzen, erhitzen, 1) eig.: antra positis exusta caminis, Ov.: fervido sole exurente vestigia, Curt.: si quis exustus in sole est, Cels. – 2) übtr.: a) zur Liebeentflammen, deos, Tibull. 4, 2, 5. – b) v. Sorgen, brennen, quälen, magis exurunt curae, Sen. Agam. 661 (699).

    lateinisch-deutsches > exuro

  • 16 peruro

    perūro, ĕre, ussi, ustum - tr. - [st2]1 [-] brûler entièrement, consumer. [st2]2 [-] échauffer fortement. [st2]3 [-] brûler (en parl. du froid). [st2]4 [-] enflammer, dévorer (d'une passion, d'un désir). [st2]5 [-] irriter, indigner.    - peruri siti: avoir une soif ardente.
    * * *
    perūro, ĕre, ussi, ustum - tr. - [st2]1 [-] brûler entièrement, consumer. [st2]2 [-] échauffer fortement. [st2]3 [-] brûler (en parl. du froid). [st2]4 [-] enflammer, dévorer (d'une passion, d'un désir). [st2]5 [-] irriter, indigner.    - peruri siti: avoir une soif ardente.
    * * *
        Peruro, peruris, penul. prod. perussi, perustum, perurere. Plin. iunior. Brusler tout à faict.
    \
        Perurere cor alicuius. Martial. Faire quelque grande fascherie à aucun qui luy brusle le coeur.

    Dictionarium latinogallicum > peruro

  • 17 areo

    āreo, uī, ēre, (viell. verw. mit dem altind. āsa-h, Asche, Staub), I) trocken, dürr sein, ubi (tracta) arebunt, componito puriter, Cato: aret ager, herba, Verg.: siccis humus aret arenis, Ov.: Ggstz., et arbor quae aret et arbor quae viget, Augustin. serm. 36, 4. – v. Pers., utinam fortunam nunc anatinam uterer. Ut quom exissem ex aqua arerem tamen, Plaut. rud. 533 sq. – II) insbes. vertrocknet sein, vor Durst schmachten, lechzen, fauces arent, Ambros.: fauces siti arentes, Liv.: arente fauce, mit trockener Kehle, Hor. – v. Pers., arentibus siti monstrare viam, Sen.: aret Tantalus, Ov.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > areo

  • 18 conficio

    cōn-ficio, fēci, fectum, ere (con u. facio), zusammenmachen, d.i. I) = fertig machen, zustande bringen, 1) durch körperliche od. geistige Tätigkeit, a) anfertigen, verfertigen, anlegen, herstellen, vollenden, ausführen, ausfertigen, durchführen, vollziehen, α) übh.: pallium, Plaut.: chartam (Papier), Hadrian. imp. b. Vopisc.: anulum, pallium, soccos suā manu, Cic. – c. dialogos, Cic.: litteras, Cic.: orationes, Nep.: partem orationis perpolire et c., Cic.: c. novissimum imperfectum (commentarium), fertig machen, Hirt. b. G.: librum Graece od. Graeco sermone, Nep.: tabulas litteris Graecis, Caes.: tabulas (das Hausbuch), anlegen, führen, Cic.: u. so diligenter tabulas (Ggstz. neglegenter adversaria scribere), Cic.: rationes, die R. anfertigen, aufstellen, Cic.: senatus consultum, Lampr. – c. aegre delectum, Liv.: ludos, Cic.: rem divinam, Nep.: ad penates hostis sui nuptiale sacrum, Liv.: sacra, Cic.: sacra Orphica Dionyso, Cic.: sacra per mulieres ac virgines confici, Cic.: c. iusta funera, Caes.: legitima quaedam, Nep. – caedem, vollführen, verüben, Nep.: u. so tantum facinus per alqm, Cic. – bellum, Cic.: proelium, Sall. – eo autem omni sermone confecto, Cic.: reliquo sermone confecto, Caes. – quoniam (res) vi manuque confecta est, Cic.: quibus od. his rebus confectis, Sall., Caes. u.a.: omnibus enim rebus magnā curā, multā operā et labore confec-
    ————
    tis, Cic.: ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse ducere, Caes.: id, quod ipsi diebus XX aegerrime confecerant, ut flumen transirent, Caes. – β) als t. t. der Geschäftsspr. = ein Geschäft, einen Auftrag, ein Amt, einen Vertrag usw. abtun, abmachen, abschließen, ins reine bringen, zustande bringen, vollziehen, ista confice, Cic.: c. negotium, Caes.: negotium ex sententia, Cic.: totum negotium per alqm, Cic.: mandata, Cic.: legationem et mandata, Cic.: legationis officium, Caes.: munus susceptum, munus annuum, Cic.: iurisdictionem, Cic.: rem sine pugna et sine vulnere, Caes.: de Acutiliano negotio quod mihi mandaras ut primum a tuo digressu Romam veni confeceram, Cic. – c. nuptias, Ter.: pacem in suas leges, Ter.: pactiones, Cic.: pretium, den Pr. bestimmen, Cic. – u. absol. (ohne Ang. was?), c. cum alqo, mit jmd. abschließen, das Geschäft abmachen, cum coheredibus, sich auseinandersetzen, Cic. ep. 7, 2, 1: so auch c. cum alqo de columnis, Cic. ad Att. 12, 19, 1. – b) einen Gang, Lauf, einen Weg, eine Strecke usw. vollenden, zurücklegen, α) im Raume, ambulationem in Academia, Cic. – cursum (u. im Bilde cursum vitae), Cic.: cursus annuos (v. der Sonne), Cic.: hinc Scyrum inde Delum, utroque citius quam vellemus, cursum confecimus, Cic.: XXX fere diebus cursum suum (v. Gestirn Saturn), Cic. – c. iter ex sententia, Cic.: iter anno vertente, Nep.: celeriter VIII mi-
    ————
    lium iter, Caes.: a Massilia Gesoriacum usque pedestri itinere confecto, Suet.: c. breviora itinera equo, Curt.: tertiam partem itineris, Nep.: longam aliquam viam, Cic.: celeritate incredibili longissimas vias, Suet. – vario sermone sex illa a Dipylo stadia, Cic.: immensum spatiis aequor, Verg.: incredibili celeritate magnum spatium paucis diebus, Caes.: dimidium spatium (verst. itineris), Nep.: disparibus temporibus eadem spatia (v. den Sternen), Cic.: eundem XII signorum orbem annis XII (v. Gestirn Jupiter), Cic. – β) in der Zeit, annos LX confecisse, Cic.: prope centum confecisse annos, Cic.: extremum vitae diem morte, Cic. de fin. 3, 76: reliquam noctis partem ibi, vollends zubringen, Caes. – u. im Passiv, confici = zu Ende gehen, vorüber (vorbei) od. um sein, v. Zeitläufen, sic annuum tempus confici, Cic.: biennio iam confecto, Cic.: iam prope hieme confectā, Caes.: nondum hieme confectā, Caes.: confectā brumā, Col.: primā confectā vigiliā, Caes.: ante primam confectam vigiliam, Caes.: confectis aestivis, Cic.: illic solstitium, hic bruma conficitur, Sen.: vergiliarum signo confecto, nach dem Untergange des Siebengestirns, Auct. b. Afr.: u. so sidus confectum, das untergegangene, Plin.
    2) durch Veranstaltungen aller Art zusammenbringen, zuwege bringen, a) aufbringen, auftreiben, verschaffen, pauxillulum nummorum, Ter.: pe-
    ————
    cuniam, innumerabilem pecuniam, Cic.: quantam pecuniam non solum numeratam, verum etiam huiuscemodi in rebus positam conficeret, Cic.: unde eam pecuniam confici posse, nisi tributo populo indicto? Liv.: permagnam ex illa re pecuniam confici posse, Cic.: ex his urbibus quinque et viginti talenta se confecturum, Liv.: frumentum, Liv. – hortos, alci hortos (durch Kauf), Cic.: alci bibliothecam, Cic. – alci virginem, Ter.: obsides, Hirt. b. G.: serpentium magnam multitudinem, Nep. – als milit. t. t., Bewaffnete durch Aushebung, Aufgebot usw. zusammen-, aufbringen, auf die Beine bringen, reliquas legiones, quas ex novo delectu confecerat, Caes.: c. regum et tetrarcharum copiis immanem exercitum, Vell.: intentissimā conquisitione ad triginta milia peditum, Liv.: hos posse conficere armata milia centum, Caes.: c. exercitus maximos, Cic.: circiter CCC equites, Caes. – als publiz. t. t., jmd. (= jmds. Stimme) jmdm. od. sich verschaffen, tribum suam necessariis suis, Cic.: centurias, Cic. – b) bewirken, α) Zustände usw. aller Art bewirken, auswirken, erzeugen, alci reditum, Cic.: alci aliquid mali, Ter.: motus animorum, Cic.: alci sollicitudines, Ter.: bene loquendi famam (v. Eigenschaften), Cic. – absol., sunt aliae (causae), quae ipsae conficiunt (unmittelbar wirken); aliae quae vim aliquam ad conficiendum afferunt, Cic. part. or. 93. – β) m. dopp. Acc. = so u. so stimmen, audi-
    ————
    torem benevolum, attentum, docilem, Cic. de inv. 1, 20: animum auditoris mitem et misericordem, ibid. 1, 106. – γ) als philos. t. t., durch Schlußfolgerung usw. bewirken = dartun, gew. m. Ang. woraus? durch ex u. Abl., conclusio est, quae brevi argumentatione ex iis, quae ante dicta sunt aut facta, conficit quod necessario consequatur, Cornif. rhet.: ex eo, quod sibi dederat quicum disputabat, conficere malebat, Cic. – im Passiv, conficitur alqd, es wird etw. dargetan, erschlossen, es ergibt sich etw., es folgt etw., ita aut ex contrario conficiatur sententia, hoc modo, Cic.: ex quo conficitur, ut etc., Cic.: cum autem, his concessis, complexio ex his non conficitur, nicht folgerecht gebildet wird, Cic.: irrefutabiliter confectum est, m. folg. Acc. u. Infin., Iulian. b. Augustin. op. imperf. c. Iul. 2, 57 in.
    II) gleichs. zusammenarbeiten, I) durch Zubereitung, zubereiten, verarbeiten, Ceres (invenit) molere et conficere (sc. frumentum) das Mahlen und Backen, Plin. 7, 191: sinapis confecta, Edict. Diocl. 1, 35: pellis confecta, gegerbtes Leder (Ggstz. infecta), ibid. 8. no. 18. 20. 22: pili ad funem confecti, zu Stricken gedreht, ibid. 11, 3: hibiscum in mellis crassitudinem confectum, Cael. Aur. chron. 5, 1, 12.
    2) durch Zerstückelung u. durch Verbrauch übh.: a) durch Zerstückelung übh.: ligna ad fornacem, spalten, Cato: molere et c. frumenta, Plin.: molarum
    ————
    et conficiendi frumenti labor, Col. – b) durch Kauen oder Verdauen, verarbeiten, α) durch Kauen, v. den Zähnen, zerkauen, zermalmen, escas, Cic.: cibum, Liv. – v. kauenden Tieren, boves in conficiendo cibo lenti, Col. – u. übh. verarbeiten = verzehren, prandium, Plaut.: plures iam pavones confeci, quam tu pullos columbinos (scherzh.), Cic.: fortius iusta cibariorum (v. Tieren), Col.: ibes maximam vim serpentium conficiunt, Cic. – β) durch Verdauen, zersetzen, verdauen, von den Verdauungswerkzeugen, alvus cibos non conficit, Plin.: cibus confectus coctusque, Cic.: confectus et consumptus cibus, Cic.: spiritu omnia cocta et confecta in reliquum corpus dividuntur, Cic. – v. dem verdauenden Geschöpfe, omnia dentibus frangentes protinusque devorata conficientes ventre, Plin. – im Bilde, lectio non cruda, sed multā iteratione mollita et velut confecta, Quint. – c) durch Verbrauch usw. klein machen, α) v. Pers., vertun = verbrauchen, donec utriusque (vini et myrtei) terni cyathi conficiantur, Cels. – bes. Vermögen, argentum alcis, Ter.: patrimonium suum, Cic.: ornamenta equestris ordinis, Cic.: suam rem non minus strenue quam publicam, Cic. – β) von lebl. Subjj., denen verzehrende Kraft beigelegt wird, vertilgen, verzehren, conficiunt ignes silvas, Lucr.: confici igni, frigore, Lucr. – v. Abstr., nihil est enim opere et manu factum, quod non aliquando conficiat et consumat vetustas,
    ————
    Cic.: quae vetustas est, quae rem divinam conficere possit, Cic.
    2) durch Erlegung od. Überwindung niedermachen, a) durch Erlegung einzelne leb. Wesen niederhauen, niederstoßen, umbringen, jmdm. den Garaus machen, Tiere erlegen, alterum Curiatium, Liv.: saucium, Liv.: leones, Sen.: feras, Suet.: eam bestiam, Val. Max.: confice, mache mir vollends den Garaus, Hor.: haec sica nuper ad regiam me paene confecit, Cic. – m. Ang. womit? wodurch? durch Abl., duodecim propugnatores totidem sagittarum ictibus, Suet.: alqm triginta vulneribus, Suet.: alqm incendio, Nep. – im Bilde, c. alqm omnibus notis ignominiisque, Liv.: superiore ex loco confici et concidi ab alqo (mit Anspielung auf das Erlegen der wilden Tiere), Cic. – b) durch Überwindung ein Heer, ein Volk, eine Provinz gleichs. niederwerfen = aufreiben, zu Paaren treiben, gänzlich unterwerfen, unterjochen, duos hostium exercitus haud minus pernicioso quam pertinaci certamine (v. Glück), Liv.: Athenienses, Nep.: provinciam, Cic.: Britanniam, Cic.
    3) durch allmähliches Schwächen gleichs. fertig machen, erschöpfen, aufreiben, a) körperlich od. gemütlich, bei Ang. wodurch? m. Abl., cum meus me maeror cotidianus lacerat et conficit, Cic.: vitae cupiditas, quae me conficit angoribus, Cic.: nos in foro, in amicorum negotiis res ipsa ante confecit, quam etc.,
    ————
    Cic.: maerore se conficiens, Cic. – Dft im Passiv, confici alqā re, aufgerieben werden, sich aufreiben, fast vergehen vor usw., macie (v. Körper), Plin.: fame, frigore, Cic.: siti, Sall.: lacrimis, Cic.: angoribus, curis, Cic.: desiderio alcis rei incendi et c., Cic.: frustra maerore c., sich verg. abgrämen, Cic.: c. dolore, Cic. – u. prägn. conficior m. folg. Akk. u. Jnfin. = ich vergehe fast vor Schmerz, venisse tempus, cum etc., Cic. ad Att. 10, 18, 3. – u. Partiz. Perf. confectus, erschöpft, ganz geschwächt, teils mit Ang. wodurch? durch Abl., mulier aegra et corpore et animo c. (durch = an K. u. G.), Cic. – c. cum corporis morbo tum animi dolore, Cic.: macie et squalore, Cic.: fame, frigore, inopiā omnium rerum, Cic.: siti inopiāque, Auct. b. Afr.: opere, vigiliis, vulneribus, Liv.: multis gravibusque vulneribus, Caes. – cruciatu maximorum dolorum, Cic.: aetate, Caes.: senectute, Cic. – u. im Bilde, civitas senio confecta, altersschwacher, Cic. – c. maerore, Cic.: curis, Iustin.: luctu confectum tabescere, Cic. – v. Tieren, macie confectus lupus, ganz abgemagerter (Ggstz. perpastus canis), Phaedr. – teils absol., confectus et saucius gladiator, Cic.: c. filius, Cic.: fessi confectique, Liv. – b) politisch erschöpfen, in seiner Eristenz gefährden, aufreiben, zugrunde richten, praevalentis populi vires se ipsae conficiunt, Liv.: quae (accusandi rabies) omni civili bello gravius togatam civitatem
    ————
    confecit, setzte schwerer zu als usw., Sen.: quid affert, ut tanta civitas, si cadet, a viro tamen confecta videatur? Cic. – Passiv auch confio, w. s.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conficio

  • 19 exaresco

    ex-ārēsco, āruī, ere, vertrocknen, austrocknen, versiegen, exarescunt vestimenta uvida, Plaut.: exarescit frumentum, Varro: silva omnis exaruit radicitus, Suet.: exarescunt amnes, Cic., fontes, Caes.: exarescunt lacrimae, Cic.: exaruit cruor, Sen. rhet.: im Bilde, nequedum exarui ex (infolge, durch) amoenis rebus, Plaut. mil. 641: exustus flos siti veteris ubertatis exaruit, Cic. Brut. 16: cum enim inexplebiles populi fauces exaruerunt libertatis siti, Cic. de rep. 1, 66. – übtr., exaruit facultas orationis, Cic.: vides enim exaruisse iam veterem urbanitatem, daß der Quell des alten guten Tons versiegt ist, Cic.: quae (opinio) tum denique non appellabatur recens, cum vetustate exaruit, Cic.: nondum apud eos penitus exaruit musica, Amm.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exaresco

  • 20 exuro

    ex-ūro, ussī, ūstum, ere, ausbrennen, I) = herausbrennen, exustae tuae mox, Polypheme, genae, Prop.: aliis scelus exuritur igni, Verg. – II) = völlig verbrennen, abbrennen, einäschern, 1) im engern Sinne: alqm vivum, Cic.: oppida, villas, Caes.: classem, Verg.: Lugdunensis colonia exusta est incendio, Sen.: clivus Publicius ad solum exustus est, Liv.: lucerna exusta est, ist abgebrannt, Vitr. – 2) im weitern Sinne: a) verzehren, vis veneni exurit ferrum, zerbeizt Curt.: (suci) cornua exurunt, Ov.: eruca exurit semina morsu, verheert, Col. poët. – bildl., ex animo exuri non potest, esse deos, Cic. de nat. deor. 3, 3. – b) vertrocknen, austrocknen, onmes unus (scil. sol) exurit lacus, Phaedr.: loca exusta solis ardoribus, Sall.: caseus sole exustus, Col.: exustus ager, exusta palus, Verg. – III) tüchtig brennen, A) verbrennen, a) v. der Sonne: sol graciles exurit artus, Tibull.: sol si perpetuo siet, flammeo vapore torrens terrae fetum exusserit, Pacuv. fr. – b) v. brennenden Durst, brennen, quälen, sitis exurit miseros, brennender Durst quält, Lucr.: fervidā exustus siti, Sen. poët. (vgl. Mützell Curt. 4, 16 [61], 12. – exustus flos siti veteris ubertatis exaruit, verschmachtet, Cic. Brut. 16. – B) in Glut setzen, erhitzen, 1) eig.: antra positis exusta caminis, Ov.: fervido sole exurente vestigia, Curt.: si quis exustus in sole est, Cels. – 2) übtr.: a) zur Liebe
    ————
    entflammen, deos, Tibull. 4, 2, 5. – b) v. Sorgen, brennen, quälen, magis exurunt curae, Sen. Agam. 661 (699).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exuro

См. также в других словарях:

  • Siti — war ein König des christlichen, nubischen Königreiches von Dotawo, der um 1330 regierte. Siti wird in zwei Dokumenten, die sich in Edfu in Oberägypten fanden, als König von Dotawo genannt. Er erscheint auch in Dokumenten aus Qasr Ibrim. Zwei… …   Deutsch Wikipedia

  • siti — SITÍ vb. v. destrăma, rări. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  sití, sitésc, vb. IV (reg.) 1. a cerne cu sita. 2. (refl.; despre ţesături) a se rări, devenind ca o sită. Trimis de blaurb, 13.12.2006. Sursa: DAR …   Dicționar Român

  • šiti — šȉti (što) nesvrš. <prez. šȉjēm, prid. trp. šìven, šȋt jez. knjiž. ekspr., pril. sad. šȉjūći, gl. im. šìvēnje> DEFINICIJA 1. koncem udjenutim u iglu sastavljati, spajati krojene dijelove tkanine, platna i sl., izrađujući odjeću, obuću i… …   Hrvatski jezični portal

  • šiti — šitì adv. žr. šitaip 1: Šitì per naktį sėdėtai Ūd …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • siti — sȉti m DEFINICIJA v. city …   Hrvatski jezični portal

  • SITI — Système d information taxonomique intégré Pour les articles homonymes, voir ITIS. Logo de l ITIS Le système d information taxonomique intégré (SITI …   Wikipédia en Français

  • Siti Nurhaliza — o Dato Siti Nurhaliza binti Tarudin DIMP, JSM, SAP, PMP, AAP (nacida el 11 de enero de 1979 en Kuala Lipis, Pahang), es una cantante pop, compositora, productora discográfico y mujer de negocios malaya. Hasta la fecha, ha cosechado más de 200… …   Wikipedia Español

  • Siti Nurhaliza — en 2011 Nom de naissance Siti Nurhaliza binti Tarudin Naissance …   Wikipédia en Français

  • Siti Hardiyanti Rukmana — (b. January 23, 1949, or Mbak Tutut as she is more familiarly known in Indonesia) is the eldest daughter of former Indonesian President Suharto. She is named after Suharto s late wife Siti Hartinah. Contents 1 Business career 2 2004 presidential… …   Wikipedia

  • Siti Wan Kembang — (also known as Che Siti) was a legendary queen who ruled over the region on the east coast of the Malay Peninsula towards the end of the 14th century. She was famous for her beauty and wisdom. It is said that, in 1345, the famous Muslim traveller …   Wikipedia

  • Siti Homestay — (Убуд,Индонезия) Категория отеля: Адрес: Jl. Yudistira No. 3 Br. Kalah, Peliatan, 803 …   Каталог отелей

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»