sich+etw+aus

I 1. (inf ilə) məcbur etmək; er hat mich schreiben \lassen o mənə yazdırıb; 2. (inf ilə) icazə vermək, ixtiyar vermək, imkan vermək; laß mich schreiben qoy yazım; 3. vt əl çəkmək, boşlamaq, tərk etmək; laß mich in Ruhe; məni dinc burax!; außer Acht \lassen nəzərdən qaçırmaq, etina etməmək; das Leben \lassen ölmək; laß das Weinen; ağlamağı kəs!; j-n nicht aus den Augen \lassen kimisə gözdən qoymamaq, kiməsə gözlərini zilləyib baxmaq; məc. kimisə nəzərdən qaçırmamaq; \lassen Sie diese Scherze! zarafat bir yana qalsın!; das muß man ihm \lassen bunu onun əlindən almaq olmaz (həmç. məc.); sich (D) Zeit \lassen tələsməmək; wo hast du das Buch gelassen? kitabı harda qoymusan? ◊ das läßt sich hören bu haqda danışmaq olar; das lasse ich mir nicht bieten mən buna dözə bilmərəm; sich etw. (A) gefallen \lassen bir şeyə dözmək, səbir etmək; sich sehen \lassen görünmək, görsənmək; im Stich \lassen darda qoymaq; II vi: von etw. (D) \lassen nədənsə boyun qaçırmaq

m (1*) 1. boyun; 2. boğaz; j-m um den \Hals fallen kiminsə boynuna sarılmaq; mit bloßem \Hals gehen* boğazıaçıq gəzmək; sich etw. auf den \Hals laden* məc. (öz) işini çətinləşdirmək, özünü işə salmaq; es kann ihm den \Hals kosten məc. bu ona həyatı bahasına başa gələ bilər; ◊ einen langen \Hals machen maraq göstərmək; bis an den \Hals məc. boğaza qədər; sich (D) etw. vom \Halse schaffen məc. nədənsə canını qurtarmaq, nəyisə başdan rədd eləmək; bleib mir damit vom \Hals! məc. zəhləmi tökmə! \Hals über Kopf çox cəld, çaparaq; aus vollem \Halse lachen bərkdən gülmək, ürəkdən gülmək; zum \Halse herauswachsen* nifrət oyatmaq, zəhlə tökmək; 3. tex. boyuncuq, boyun; 4. qol (tarda, kamançada)

I vt 1. hörmək; 2. tex. kranla qaldırmaq; II sich \winden burulmaq, sarılmaq; die Schange windet sich ilan qıvrılır; ◊ j-m (D) etw. aus den Händen \winden nəyisə güclə kiminsə əlindən qapmaq

f (3) 1. hava; yel, külək; ədəb. əsmə; \Luft holen / schnappen 1) rahat nəfəs almaq; 2) təmiz hava almaq; in der \Luft schweben / hängen məc. havadan asılıb qalmaq; keine \Luft bekommen havası çatışmamaq; təngnəfəs olmaq; wieder\Luft bekommen / kriegen azad nəfəs almaq; ◊ etw. aus der \Luft greifen məc. özündən uydurmaq; sich (D) \Luft machen ürəyini boşaltmaq; j-n an die \Luft setzen kimisə qovmaq; seinem Herzen \Luft machen ürəyini boşaltmaq; \Luft bekommen 1) ayılmaq, özünə gəlmək; 2) vəziyyətini yüngülləşdirmək, yüngüllük hiss etmək; ◊ die \Luft ist rein / es ist reine \Luft qorxu yoxdur; bizi dinləyən yoxdur; er ist für mich \Luft o mənim üçün heç nədir; es liegt in der \Luft bu hələ sözdür; in die \Luft sprengen partlamaq; in die \Luft fliegen partlamaq, dağılmaq; dicke \Luft! dan. təhlükə (var)! 2. kim. qaz; ◊ \Luft lassen qaz buraxmaq, xarab qaz buraxmaq

I vt 1. etmək; icra etmək; hazırlamaq; 2. … ibarət olmaq; das macht im ganzen … bu … ibarətdir; 3. səbəb olmaq, bais olmaq; \machen, daß … elə etmək ki… j-m Durst \machen kimdəsə coşqun həvəs oyatmaq; j-m Angst \machen kimisə qorxutmaq; den Anfang \machen başlamaq, bir işin bünövrəsini qoymaq; Anstalten \machen nəyəsə hazırlaşmaq; das Bett \machen yatağı (yorğan-döşəyi) yığışdırmaq; böses Blut \machen həyəcanlandırmaq; narazılığa səbəb olmaq; den Dummen \machen aldadılmaq; axmaq yerinə qalmaq; Einwände / Einwürfe \machen etiraz etmək; Feierabend \machen işi qurtarmaq, dayandırmaq; Feuer \machen ocaq qalamaq; Gebrauch \machen von etw. nədənsə istifadə etmək; Geschichte \machen tarix açmaq; Geschichten \machen əngəl törətmək; sich (D) Illusionen \machen xəyalpərvərlik etmək; Licht \machen işığı yandırmaq; j-m Mut \machen kimisə ruhlandırmaq; eine Partie \machen bir əl oynamaq (şahmat və s.); sie machte eine gute Partie o, yaxşı ər tapdı; einen Punkt \machen nöqtə qoymaq, son qoymaq; Schluß \machen bitirmək, qurtarmaq; es ist nicht zu \machen bu, mümkün olan iş deyil; es ist nichts zu \machen nə edəsən, buna çarə yoxdur; das macht nichts! zərər yoxdur; sich (D) nichts aus etw. \machen nəyəsə əhəmiyyət verməmək; nəyisə ürəyinə salmamaq; mach schnell! tez ol!, tələs!; er macht’s nicht mehr lange onun ömrünə az qalıb; II sich \machen: sich an etw. \machen bir işə girişmək; sich auf den Weg / die Beine / die Socken \machen yola düşmək / düzəlmək; sich aus dem Staube \machen sürüşquluya dəm vermək

m (1*) 1. baş; den \Kopf oben behalten* 1) başını dik tutmaq; 2) məc. ruhdan düşməmək; den \Kopf hängen lassen* məc. ruhdan düşmək; er weiß nicht, wo ihm der \Kopf steht o, başını itirib; ◊ das will ihm nicht in den \Kopf məc. bu onun başına girmir; er ist nicht auf den \Kopf gefallen məc. o, axmaq deyil; der \Kopf steht ihm nicht recht məc. o özündə deyil; j-m den \Kopf warm machen məc. kimisə qızışdırmaq; j-m den \Kopf waschen* kimisə danlaqdan keçirmək; j-m etw. auf den \Kopf zusagen məc. kimisə təqsirləndirmək; j-m über den \Kopf wachsen* məc. kimisə ötüb keçmək (birlikdə); j-m den \Kopf zurechtrücken məc. kiminsə başına ağıl qoymaq; die Köpfe zusammenstecken məc. pıçıldaşmaq; alles auf den \Kopf stellen hər şeyi alt-üst etmək; sich (D) die Augen aus dem \Kopfe sehen məc. gözlərini xarab etmək (çox işləməkdən); mit bloßem \Kopfe açıq başla, başıaçıq; Hals über \Kopf çox iti, çox cəld; die Hände über dem \Kopfe zusammenschlagen* əllərini başı üstündə çarpazlamaq; 2. ağıl, zehin, dərrakə, idrak; ein klarer \Kopf ağıllı baş, aydın fikirləşən; im \Kopf(e) fikrində, ağlında; die führenden / leitenden Köpfe einer Idee hansısa ideyanın baniləri; er hat einen offenen \Kopf o, aydın fikirləşən adamdır; den \Kopf verlieren* məc. başını itirmək; çaşmaq; aus dem \Kopfe əzbər, əzbərdən; etw. im \Kopfe behalten* nəyisə yadda saxlamaq; er ist nicht richtig im \Kopfe onun ağılı özündə deyil; etw. geht mir durch den \Kopf ağlıma bir şey gəldi, yadıma bir şey düşdü; 3. baş, həyat; seinen \Kopf aufs Spiel setzen həyatı ilə risk etmək; \Kopf und Kragen kosten məc. baha başa gəlmək, baha oturmaq; es gilt den \Kopf, es geht an \Kopf und Kragen burada başınla (həyatınla) risk edirsən; den \Kopf hergeben müssen* cəfasını çəkmək; başını qurban vermək; 4. bot. papaq (göbələkdə); baş (kələm); 5.: \Kopf einer Zeituug məc. başlıq (qəzetdə); ◊ j-m eine Beleidigung an den \Kopf werfen* kimisə təhqir etmək, ; etw. auf seinen eigenen \Kopf tun* nəyisə özbaşına etmək; auf seinem \Kopf(e) bestehen* / beharren / verbleiben* dediyindən dönməmək, inad etmək; sich (D) etw. in den \Kopf setzen məc. beyninə yerləşdirmək (özünün); bei meinem \Kopf! başıma and olsun!, başım haqqı!; j-n vor den \Kopf stoßen* kiminsə xətrinə dəymək; kimisə bərk həyəcanlandırmaq; kimisə itələmək; ein Brett vor dem \Kopfe haben dan. dardüşüncəli (axmaq) olmaq

vt gətirmək; çatdırmaq; die Zeitung bringt heute viel Neues qəzetdə bu gün çoxlu yeni xəbərlər var; Schaden \bringen zərər vurmaq; es dahin \bringen, daß … işi o dərəcəyə çatdırmaq ki…; j-n dahin \bringen, daß… kimisə elə inandırmaq ki…; in Ordnung \bringen sahmana salmaq; in Sicherheit \bringen xilas etmək; nach einem Orte \bringen bir yerə aparmaq; j-n um etw. (A) \bringen kimisə nədənsə məhrum etmək; zu Bett \bringen yatırtmaq; zur Welt \bringen doğmaq, dünyaya gətirmək; an den Mann \bringen satmaq, başdan eləmək (malı); etw. an sich \bringen nəyisə mənimsəmək; auf den Gedanken \bringen yada salmaq; es auf 80 Jahre \bringen 80 il yaşamaq; j-n aus der Fassung \bringen kimisə haldan/hövsələdən çıxarmaq; (es) mit sich \bringen, daß… bir şeyin səbəbi olmaq; es über sich, es über sich \bringen, es übers Herz \bringen qərara gəlmək; von der Stelle \bringen yerindən tərpətmək, yerindən eləmək; j-n zu etw. \bringen kimisə məcbur etmək; zu Papier \bringen yazılı surətdə ifadə etmək; er hat es zu nichts gebracht ondan bir şey çıxmadı

f (3) 1. əl; die äußere \Hand əlin üstü; die flache / innere / platte \Hand əlinin içi; die geballte / geschlossene \Hand yumruq; die hohle \Hand ovuc; eine glückliche \Hand düşərli (yüngül) əl; eine glückliche \Hand haben düşərli (yüngül) əli olmaq; er hat keine glückliche \Hand onun əli ağırdır; eine freie \Hand haben bir əli bir başı olmaq, sərbəst hərəkət imkanına malik olmaq; eine offene / milde \Hand haben əliaçıq olmaq; j-m freie \Hand lassen kiminsə əl-qolunu açmaq; linker \Hand sola, sol tərəfə; rechter \Hand sağa, sağ tərəfə; saubere Hände haben əldən təmiz olmaq; von\Handzu\Hand əldən-ələ; an der \Hand əlindən; an der \Hand eines Lehrers məc. müəllimin rəhbərliyi altında; \Handin\Hand 1) əl-ələ, birgə; 2) məc. dostcasına; etw. bei der \Hand haben əlinin altında olmaq; er ist mit der Antwort gleich bei der \Hand məc. o, söz üçün məəttəl qalan deyil, söz üçün cibə girmir; unter der \Hand 3) lap yaxında, əlinin altında; 2. əl altınca, xəlvəti; zu Händen şəxsən əlinə (özünə), die \Hand anlegen (an A) məc. başlamaq, girişmək (nəyəsə); əli olmaq (nədəsə); (die) letzte \Hand an etw. legen nəyisə qurtarmaq, başa çatdırmaq; die \Hand an sich legen özünü öldürmək; die \Hand geben* auf etw. bir şeyə zamin olmaq; 3. məc. xətt; das ist nicht meine \Hand bu mənim xəttim deyil; ◊ j-m die Hände binden kiminsə əl-qolunu bağlamaq;\Hand aufs Herz! ürəyini buz kimi saxla!; meine \Hand darau! Söz verirəm! And içirəm!; kurzer \Hand 1) müxtəsəri, sözün qısası; 2) rəsmiyyətsiz; 3) mərasimsiz; freie \Hand haben sərbəst hərəkət etmək, sərbəst olmaq; seine \Hand von j-m abziehen / zurückziehen əlini kiminsə üstündən götürmək; j-m an die \Hand gehen* kiməsə kömək etmək; es liegt auf der (flachen, platten) \Hand bu aydındır; j-m auf die Hände sehen* kiməsə göz yetirmək; das läßt sich mit Händen greifen* tam aydındır; auf eigene \Hand özbaşına, öz məsuliyyəti altında; die Arbeit geht leicht von der \Hand iş yaxşı gedir; die \Hand im Spiele haben bir işdə əli olmaq, bir işlə əlaqəsi olmaq; das hat \Hand und Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmışdır (realdır); das hat weder \Hand noch Fuß bu, yaxşı əsaslandırılmamışdır/real/ağlabatan deyil; alle Hände voll (zu tun*) haben işi çox olmaq; işi başından aşmaq; die Hände von etw. lassen* nədənsə əl çəkmək; weder \Hand noch Fuß rühren əlini ağdan-qaraya vurmamaq; nicht die \Hand vor den Augen sehen* göz-gözü görməmək, çox qaranlıq olmaq; aus freier \Hand verkaufen istənilən qiymətə satmaq; von der \Hand in den Mund leben güc-bəla ilə dolanmaq, özünü çətinliklə dolandırmaq; die Beine in die Hände nehmen* dan. qaçmaq, əkilmək; das Herz in die Hände nehmen* cürətlənmək, ürəklənmək; von langer \Hand (her) çoxdan bəri; von der \Hand weisen* rədd etmək, qəbul etməmək; von der \Hand hələlik, əvvəlcədən; zur \Hand sein işə yaramaq, yararlı olmaq

f (11) 1. xirtdək, qırtlaq; eine helle \Kehle təmiz/gur səs; j-m die \Kehle zuschnüren kimisə boğmaq; j-m die \Kehle abschneiden* / j-m an die \Kehle gehen* kiminsə boğazına çökmək; etw. in die unrechte \Kehle bekommen çeçəmək; mir ist die \Kehle wie zugeschnürt qorxudan boğazım quruyub; sich (D) die \Kehle ausschreien* qışqırmaqdan boğazı tutulmaq; sich (D) die \Kehle putzen / schmieren boğazını yaşlamaq; etw. in der \Kehle haben səsi tutulmaq; xırıldamaq; das Messer an der \Kehle haben ağır vəziyyətdə olmaq; j-n das Messer an die \Kehle setzen bıçağı kiminsə boğazına dirəmək; aus voller \Kehle lachen ucadan gülmək; aus aller \Kehle schreien* var gücü ilə qışqırmaq; sein Vermögen / Geld durch die \Kehle jagen varyoxunu içkiyə xərcləmək; er hat Gold in der \Kehle onun boğazı qızıldır (gözəl səsi var) 2. oyuq, nov, navalça

vi (s) 1. gəlmək; gəlib çıxmaq; er kommt wie gerufen o lap yerində gəlib çıxır; in den Sinn \kommen fikrə gəlmək; zu sich \kommen özünə gəlmək; 2. getmək; dalınca getmək; 3. əmələ gəlmək, baş vermək; das durfte nicht \kommen bu olmamalı idi; das kommt wohl bisweilen belə şeylər olur; woher / wie kommt es, daß… 1) necə olur ki…; 2) nədən baş vermişdir ki…; 4. yayılmaq, gəlmək (səs); 5. (inf + zu) məlum olmaq, aşkar olmaq; es kam oben zu liegen bu yuxarıda imiş; neben j-m zu sitezen* \kommen kimləsə yanaşı olmaq; auf j-n sprechen* \kommen kiminsə haqqında danışmaq; hoch / teuer zu stehen* \kommen baha başa gəlmək; 6. (part II ilə): (an)gefahren \kommen gəlmək (miniklə); angelaufen \kommen qaçaraq gəlmək; 7. \kommen lassen çağırtdırmaq; yol vermək, icazə vermək; dahin darf man es nicht \kommen lassen buna yol vermək olmaz; 8. j-m grob \kommen kiməsə kobud cavab vermək; das kommt mir unerwartet mən bunu gözləmirdim; so mußt du mir nicht \kommen! mənimlə belə rəftar etmək olmaz; hart einander \kommen birisilə toqquşmaq; plötzlich auf etw. (A) anderes \kommen danışığı birdən başqa səmtə yönəltmək; 9. payına düşmək; es \kommen auf jeden 100 Rubel hər adama 100 manat düşür; auf j-n nichts \kommen lassen bir kəs haqqında pis şey danışmağa qoymamaq; 10. j-m /einer Sache auf die Spur \kommen kiminsə (nəyinsə) izinə düşmək; 11. damit kommst du nicht weit beləliklə heç bir şeyə nail ola bilməzsən; das ist an den rechten Mann gekommen bu, yaxşı adamın əlinə düşüb; an den Tag \kommen aşkar olmaq, üzə çıxmaq; an die Reihe \kommen növbədə (sırada) olmaq; außer Atem \kommen tövşümək, təngnəfəs olmaq; außer Fassung /aus der Fassung\kommen özünü itirmək, özündən çıxmaq; auseinander \kommen ayrılmaq, görüşüb ayrılmaq; aus dem Sinn \kommen yadından çıxmaq; ein Unglück kam über mich mənə bədbəxtlik üz verdi; um etw. (A)\kommen nədənsə məhrum olmaq; nicht vom Fleck / von der Stelle \kommen yerindən tərpənməmək; von Sinnen \kommen ağlını itirmək, başını itirmək; ich bin nicht dazu gekommen mənim vaxtım yox idi; mən çatdıra bilmədim; es war dazu gekommen iş o yerə çatdı ki; wie \kommen Sie dazu? siz necə cürət edirsiniz?; zu Atem \kommen cürətlənmək, ürəklənmək; zur Besinnung \kommen özünə gəlmək; zu nichts \kommen heç bir şeyə nail olmamaq; zu Kräften \kommen bax: Kraft; zum Ausdruck \kommen ifadə olunmaq; wie es gerade kommt! imkan daxilində; ◊ Kommt Zeit, kommt Rat ata. söz. ≅ Ölmərik/yaşayarıq, görərik; Axşamın xeyrindən sabahın şəri yaxşıdır

I vi (s, h) 1. qaçmaq; über Hals und Kopf \laufen bərk qaçmaq, götürülmək; um die Wette \laufen ötüşmək, yarışmaq (qaçışda); 2. hərlənmək, fırlanmaq (çarx); die Maschine läuft maşın işləyir; leer \laufen boşboşuna işləmək; 3. axmaq (maye); das Blut läuft durch die Adern qan damarlardan keçir; das Faß läuft çəllək axıdır; 4. qabağa qaçmaq (saat); 5. dəniz. getmək, çıxmaq; das Schiff läuft aus dem Hafen gəmi limandan çıxır; 6. ötmək, keçmək (vaxt); die Zeit läuft vaxt ötür (keçir); 7. məc. qüvvədə olmaq; der Wechsel läuft drei Monate veksel üç ay qüvvədədir; 8. getmək, keçmək; der Weg läuft des Waldes yol meşədən keçir; 9. hərlənmək, dövr etmək (planet); 10.: eine Runde \laufen qaçaraq dövrə vurmaq; ein Rennen \laufen qaçışda iştirak etmək; ◊ Spießruten \laufen tar. cərgə arasından keçmək; Sturm \laufen wider etw. (A) hücuma keçmək; Wege \laufen für j-n kiminsə tapşırığını yerinə yetirmək; auf dem Eis \laufen, Schlittschuh \laufen xizək sürmək; 11. der Film läuft kino (tamaşa) gedir; \laufen lassen buraxmaq, azad etmək; 12. Gefahr \laufen təhlükəyə uğramaq; ins Geld \laufen qəpik-quruşla keçinmək; alles läuft durcheinender hamısı/hər şey dolaşdırılıb; auf den Grund \laufen batmaq (suyun dibinə); II sich \laufen: sich außer Atem \laufen qaçmaqdan nəfəsi kəsilmək; sich müde \laufen yüyürməkdən yorulmaq; sich warm \laufen 1) qaçmaqdan qızışmaq; 2) tex. sürtünmədən qızmaq; sich (D) die Füße wund \laufen ayaqdan düşənə qədər qaçmaq; II vimp: es läuft sich hier schlecht burada qaçmaq çətindir; es läuft mir kalt über den Rücken dan. canıma vicvicə düşür (qorxudan)

vi gülmək; aus vollem Halse \lachen ürək dolusu gülmək; wer zuletzt lacht, lacht am besten qələbə son gülənindir; j-n \lachen machen kimisə güldürmək; sich (D) ins Fäustchen \lachen bığaltı gülmək, istehza ilə gülmək; über etw., j-n \lachen kiminsə, nəyinsə üstünə gülmək; II sich \lachen: sich krank \lachen məc. nəfəsi kəsilənə qədər gülmək

I vt 1. dartmaq, çəkmək; ein Los \ziehen püşk çəkmək; 2. eine Fratze \ziehen ağız-burun əymək, üz-gözünü turşutmaq; 3. eine Wurzel \ziehen riyaz. 1) kök almaq; 2) dişin kökünü çəkmək; die Bilanz \ziehen yekun vurmaq; Schlüsse / Folgerungen \ziehen nəticə çıxarmaq; 4. Bier auf Flaschen \ziehen pivəni şüşələrə tökmək (doldurmaq); 5. die Aufmerksamkeit auf sich \ziehen diqqəti özünə cəlb etmək; 6. etw. ins Lächerliche \ziehen nəyisə gülünc şəkildə təsvir etmək; 7. j-m das Fell über die Ohren \ziehen kimisə soymaq, var-yoxunu əlindən almaq; 8. becərmək, yetişdirmək (bitki, heyvan); Rosen \ziehen qızılgül yetişdirmək; II vi (s) 1. getmək, hərəkət etmək (kütləvi surətdə); durch die Straßen \ziehen nizamla yerimək, nümayişə çıxmaq; ins Feld \ziehen cəbhəyə getmək; 2. (s) uçub köçmək (quş); köçmək; 3. (h) (an D) nədənsə tutub dartmaq / çəkmək; ◊ am gleichen Strange \ziehen məc. eyni məqsədə can atmaq / qulluq etmək; blank \ziehen qılıncı qınından sıyırmaq; 4. (h) (mit D) şahm. gediş etmək (hansı fiqurlasa); 5.: der Tee zieht çay dəm alır; III vimp yel çəkmək; es zieht hier bura yel çəkir; IV sich \ziehen uzadılmaq, süründürülmək; ◊ sich aus der Affäre \ziehen çətin vəziyyətdən yaxa qurtarmaq

a 1. xüsusi; özünəxas; etw. sich (D) zu \eigen machen mənimsəmək, özünə mal etmək; auf / für \eigene Rechnung öz hesabına; aus \eigenem Antrieb öz xoşu ilə; öz təşəbbüsü ilə; in \eigener Person şəxsən özü; es ist ihm \eigen bu ona xas olan şeydir; 2. xüsusi, qəribə, orijinal; er ist sehr \eigen o, çox qəribə adamdır/vasvasıdır; mir ist \eigen zu Mute mən özümdə deyiləm

f (11) 1. elm; nəzəriyyə; 2. dərs, təlim, təhsil; 3. öyüd, nəsihət; eine \Lehre aus etw. ziehen, es sich eine \Lehre sein lassen nədənsə nəticə çıxarmaq, ibrət götürmək; 4. tex. nümunə, model; kalibr, əndazə, ülgü

m (1) 1. masa, miz; sich an den \Tisch setzen masaya əyləşmək; bei \Tisch masa arxasında; ◊ nach \Tisch nahardan / yeməkdən sonra; zu \Tisch gehen nahara getmək; 2. xörək, yemək; ◊ reinen \Tisch machen mit etwas nə iləsə haqq-hesabı qurtarmaq; etw. unter den \Tisch fallen lassen nəyisə nəzərə almamaq; die Beine unter fremden \Tisch stecken başqasının hesabına yaşamaq; etwas vom grünen \Tisch aus entscheiden məsələni bürokratcasına həll etmək