Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

secessio

  • 1 secessio

    sēcessĭo, ōnis, f. [secedo, I. B.].
    I.
    (Acc. to secedo, I. B. 1.) A going aside to consult, etc., a withdrawal:

    seductiones testium, secessio subscriptorum,

    Cic. Mur. 24, 49:

    milites vesperi secessionem faciunt,

    Caes. B. C. 1, 20, 1:

    primores, secessione factā, etc.,

    having withdrawn, Liv. 21, 14, 1. —
    II.
    (Acc. to secedo, I. B. 2.) A political insurrectionary withdrawal or separation; a schism, secession (the prevailing signif. of the word;

    syn.: defectio, seditio): ultima rabies secessio ab suis habebatur,

    Liv. 7, 40, 2:

    secessionem tu illam existimasti, Caesar, initio, non bellum,

    Cic. Lig. 6, 19:

    tum demissi populo fasces, tum provocationes omnium rerum, tum secessio (pern. secessiones) plebis, etc.,

    Cic. Rep. 1, 40, 62 Mos. N. cr.; cf. Liv. 2, 32 sq.; 3, 39; Caes. B. C. 1, 7:

    per secessionem armati Aventinum occupavere,

    Sall. J. 31, 17:

    in secessione Crustumerinā,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.; cf.:

    secessio ab decemviris facta est,

    Liv. 3, 51:

    in Aventinum montem secessionem factam esse,

    id. 2, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > secessio

  • 2 sēcessiō

        sēcessiō ōnis, f    [1 CAD-], a going aside, withdrawal, retirement: subscriptorum: milites secessionem faciunt, Cs.: secessione factā, having withdrawn, L.— A political withdrawal, insurrection, schism, secession: ultima rabies secessio ab suis habebatur, L.: secessio, non bellum: populi, Cs.: per secessionem armati Aventinum occupavere, S.
    * * *
    revolt, secession

    Latin-English dictionary > sēcessiō

  • 3 secessió

    n (f) secession

    Diccionari Català-Anglès > secessió

  • 4 subscrīptor

        subscrīptor ōris, m    [subscribo], a signer of an accusation, joint prosecutor: proximus: secessio subscriptorum.

    Latin-English dictionary > subscrīptor

  • 5 cauta

    căvĕo, cāvi, cautum, (2 d pers. sing. scanned cavĕs, Ter. Ad. 2, 1, 19; imper. cavĕ, Plaut. As. 2, 4, 61; id. Capt. 2, 3, 71; id. Most. 1, 4, 13 et saep.: Cat. 50, 19; Hor. S. 2, 3, 38; Prop. 1, 7, 25; v. Neue, Formenl. 2, p. 435; old sup. CAVĬTVM, C. I. L. 1, 200, 6 sq.), 3, v. n. and a. [root SKOF- or KOF-, to be wary; whence Gr. thuoskoos, akouô, etc.; Lat. causa, cura; cf. also Germ. scheuen; Engl. shy], to be on one ' s guard, either for one's self or (more rarely) for another; hence,
    I.
    In gen., with and without sibi, to be on one ' s guard, to take care, take heed, beware, guard against, avoid, = phulassomai, and the Fr. se garder, prendre garde, etc.; constr., absol., with ub, and in a course of action with ne or ut (also ellipt. with the simple subj.); or, as in Greek, with acc. (= phulassomai ti); hence also pass. and with inf., and once with cum.
    A.
    Absol.:

    qui consulte, docte, atque astute cavet,

    Plaut. Rud. 4, 7, 14:

    faciet, nisi caveo,

    Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    ego cavebo,

    id. Ad. 4, 2, 12; 1, 1, 45:

    erunt (molesti) nisi cavetis. Cautum est, inquit,

    Cic. Ac. 2, 29, 93; Quint. 8, 3, 47:

    cum animum attendisset ad cavendum,

    Nep. Alcib. 5, 2; Suet. Claud. 37:

    metues, doctusque cavebis,

    Hor. S. 2, 7, 68.—Esp. freq. in the warning cave, look out! be careful! Ter. And. 1, 2, 34; id. Phorm. 2, 3, 51; Hor. C. 1, 14, 16; Ov. M. 2, 89.—
    B.
    With ab and abl.:

    eo mi abs te caveo cautius,

    Plaut. Men. 1, 2, 42; id. Ps. 1, 5, 59; 4, 7, 128:

    si abs te modo uno caveo,

    id. Most. 3, 3, 24; Ter. Eun. 5, 2, 44:

    sibi ab eo,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 87:

    navis Aps quă cavendum nobis sane censeo,

    id. Men. 2, 2, 70:

    pater a me petiit Ut mihi caverem a Pseudolo servo suo,

    id. Ps. 3, 2, 108:

    a crasso infortunio,

    id. Rud. 3, 5, 53:

    ille Pompeium monebat, ut meam domum metueret, atque a me ipso caveret,

    Cic. Sest. 64, 133:

    caveo ab homine impuro,

    id. Phil. 12, 10, 25:

    a Cassio,

    Suet. Calig. 57:

    a veneno,

    Cic. Fin. 5, 22, 64:

    ab insidiis,

    Sall. J. 108, 2:

    monitum ut sibi ab insidiis Rufini caveret,

    App. Mag. 87, p. 329, 16; id. M. 2, p. 117, 3.—
    2.
    With the simple abl.:

    caveo malo,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 39:

    infortunio,

    id. Rud. 3, 5, 48: id. Cas. 2, 6, 59; id. Men. 1, 2, 13; id. Pers. 3, 1, 41:

    ipsus sibi cavit loco,

    i. e. got out of the way, Ter. Eun. 4, 7, 12.—
    3.
    With cum (rare):

    Hercle, mihi tecum cavendum est,

    with you, I must look out for myself, Plaut. Most. 5, 2, 21.—
    4.
    With adversus, Quint. 9, 1, 20. —
    C.
    Followed by a final clause.
    1.
    With ne, to take heed that... not, to be on one ' s guard lest: qui cavet ne decipiatur, vix cavet;

    cum etiam cavet, etiam cum cavisse ratus est, saepe is cautor captus est,

    Plaut. Capt. 2, 2, 5 and 6:

    caves, ne videat, etc.,

    Ter. Heaut. 2, 2, 6:

    ego me scio cavisse, ne ulla merito contumelia Fieri a nobis posset,

    id. Hec. 3, 5, 20; Afran. ap. Non. p. 111, 14; Lucr. 4, 1141:

    cavete, judices, ne nova... proscriptio instaurata esse videatur,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; id. Div. 2, 40, 84; id. Fam. 3, 12, 4; 11, 21, 4; Sall. J. 55, 3; Suet. Tib. 37:

    cave, ne,

    Cat. 61, 152; Hor. C. 3, 7, 24; id. S. 2, 3, 177; id. Ep. 1, 6, 32; 1, 13, 19; Ov. M. 2, 89; 10, 685:

    cave sis, ne,

    Plaut. Am. 2, 2, 215:

    caveto ne,

    Cato, R. R. 5, 6:

    caveas, ne,

    Hor. S. 2, 1, 80:

    caveant, ne,

    id. A. P. 244:

    cavendum est, ne,

    Cic. Off. 1, 39, 140; Quint. 4, 3, 8; 12, 11, 2; Suet. Tib. 67; Quint. 9, 4, 23; 5, 11, 27.—
    2.
    With ut ne (rare):

    quod ut ne accidat cavendum est,

    Cic. Lael. 26, 99.—
    3.
    With a simple subj.; so only imper.: cave or cavete (cf. age), beware of, take care not, etc.:

    cave geras,

    Plaut. Capt. 2, 3, 79:

    dixeris,

    Ter. Ad. 3, 4, 12:

    faxis cave,

    id. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13; Hor. S. 2, 3, 38:

    sis,

    Ter. Eun. 4, 7, 29:

    contingas,

    Lucr. 2, 755:

    despuas,

    Cat. 50, 19:

    ignoscas,

    Cic. Lig. 5, 14:

    existimes,

    id. Fam. 9, 24, 4:

    putes,

    id. ib. 10, 12, 1 al.—Rarely with 1 st pers.:

    cave posthac, si me amas, umquam istuc verbum ex te audiam,

    Ter. Heaut. 5, 4, 8; cf. id. ib. 5, 4, 9.—With 3 d pers.:

    resciscat quisquam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 37:

    te fratrum misereatur,

    Cic. Lig. 5, 14:

    roget te,

    Hor. S. 2, 5, 75:

    cave quisquam flocci fecerit,

    Plaut. Men. 5, 7, 5:

    armis concurrant arma cavete,

    Verg. A. 11, 293.—And like age, cave with a verb in plur.:

    cave dirumpatis,

    Plaut. Poen. prol. 117.—
    4.
    With ut, to take care that:

    cauto opu'st, Ut sobrie hoc agatur,

    Plaut. Capt. 2, 1, 29; cf.

    D. 2, infra: tertium est, ut caveamus, ut ea, quae, etc.,

    Cic. Off. 1, 39, 141:

    quaero quid sit, quod... tam accurate caveat et sanciat, ut heredes sui dent, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    caverat sibi ille adulter omnium ut suorum scelerum socium te adjutoremque praebeas,

    id. Pis. 12, 28; Liv. 3, 10, 14; Plin. Pan. 39, 1:

    cavebitur ut, etc.,

    Col. 2, 8, 3; cf. under II. A.—Very rarely with ut omitted, take care to, be sure to (late Lat.):

    sed heus tu... cave regrediare cenā maturius,

    App. M. 2, p. 122, 32; 2, p. 124, [p. 306] 35.—
    D.
    As act.
    1.
    With acc. of pers. or thing against which warning is given or beed taken, to guard against, to be aware of, to beware of, etc.:

    profecto quid nunc primum caveam, nescio,

    Plaut. Ps. 3, 2, 104:

    tu, quod cavere possis, stultum admittere'st,

    Ter. Eun. 4, 6, 23; Lucil. ap. Non. p. 437, 23:

    caveamus fulminis ictum,

    Lucr. 6, 406: cave canem, Varr. ap. Non. p. 153, 1; Inscr. Orell. 4320;

    v. canis: interventum alicujus,

    Cic. Att. 16, 11, 1:

    omnia,

    id. Fam. 11, 21, 4:

    me,

    id. Dom. 11, 28:

    vallum caecum fossasque,

    Caes. B. C. 1, 28:

    quam sit bellum cavere malum,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    vim atque opes,

    Tac. A. 11, 1; cf. Suet. Tib. 72:

    male praecinctum puerum,

    id. Caes. 456:

    periculum,

    id. ib. 81; id. Galb. 19:

    insidias,

    id. Caes. 86; Tac. A. 13, 13:

    exitum,

    Suet. Tib. 83:

    annum,

    id. Ner. 40:

    maculas,

    Hor. A. P. 353:

    jurgia,

    Ov. A. A. 1, 591:

    hunc tu caveto,

    Hor. S. 1, 4, 85:

    proditorem,

    Quint. 7, 1, 30:

    hoc caverat mens provida Reguli,

    had prevented, Hor. C. 3, 5, 13:

    cave quicquam,

    be a little careful, Plaut. Am. 2, 1, 61.—
    2.
    Pass.: quid cavendum tibi censere, Lucil. ap. Non. p. 437, 22:

    cavenda est etiam gloriae cupiditas,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    cetera, quae quidem consilio provideri poterunt, cavebuntur,

    id. Att. 10, 16, 2; Quint. 8, 2, 2; 9, 4, 143; 11, 3, 27 (cf. id. 6, 5, 2):

    in hoc pestifero bello cavendo,

    Cic. Fam. 4, 3, 1:

    quod multis rationibus caveri potest,

    id. Off. 2, 24, 84; Sall. J. 67, 2:

    prius quod cautum oportuit, Postquam comedit rem, post rationem putat,

    Plaut. Trin. 2, 4, 14:

    ego tibi cautum volo,

    id. Pers. 3, 1, 41:

    satis cautum tibi ad defensionem fore,

    Cic. Verr. 2, 1, 35, § 88:

    quid quisque vitet, nunquam homini satis Cautum est,

    Hor. C. 2, 13, 14:

    id modo simul orant ac monent, ut ipsis ab invidiā caveatur,

    Liv. 3, 52, 11; cf.

    B. 1. supra: cauto opus est,

    care must be taken, Plaut. Cist. 2, 1, 64; id. Most. 4, 2, 21; id. Merc. 2, 3, 133.—
    3.
    With inf.:

    in quibus cave vereri ( = noli),

    Cic. Att. 3, 17, 3:

    caveret id petere a populo Romano, quod, etc.,

    Sall. J. 64, 2:

    caveto laedere,

    Cat. 50, 21:

    occursare capro caveto,

    Verg. E. 9, 25:

    commisisse cavet, quod, etc.,

    Hor. A. P. 168:

    cave Spem festinando praecipitare meam,

    Ov. P. 3, 1, 139:

    ut pedes omnino caveant tinguere,

    Plin. 8, 42, 68, § 169.
    II.
    Esp.
    A.
    Law t. t., to take care for, provide, order something, legally, or (of private relations) to order, decree, dispose of in writing, by will, to stipulate, etc.:

    cum ita caverent, si, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 31:

    duae sunt praeterea leges de sepulcris, quarum altera privatorum aedificiis, altera ipsis sepulcris cavet,

    id. Leg. 2, 24, 61:

    cautum est in Scipionis legibus ne plures essent, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cautum est lege XII. Tab., ut, etc.,

    Plin. 16, 5, 6, § 15:

    cavebatur ut, etc.,

    Suet. Aug. 1;

    so,

    id. ib. 65; id. Tib. 75:

    quae legibus cauta sunt,

    Quint. 5, 10, 13:

    aliā in lege cautum,

    Cic. Inv. 2, 41, 119:

    cautum est de numero,

    Suet. Caes. 10; cf. id. Aug. 40:

    heredi caveri,

    Cic. Inv. 2, 41, 120; cf. id. Fam. 7, 6, 2:

    si hoc, qui testamentum faciebat, cavere noluisset,

    id. Leg. 2, 21, 53:

    testamento cavere ut dies natalis ageretur,

    id. Fin. 2, 31, 103; cf. Suet. Aug. 59; id. Dom. 9; id. Tib. 50:

    sibi se privatim nihil cavere... militibus cavendum, quod apud patres semel plebi, iterum legionibus cautum sit ne fraudi secessio esset,

    to make conditions, stipulate, Liv. 7, 41, 2.—
    B.
    In the lang. of business.
    1.
    Cavere ab aliquo, to make one ' s self secure, to procure bail or surety:

    tibi ego, Brute, non solvam, nisi prius a te cavero, amplius, etc.,

    Cic. Brut. 5, 18; id. Verr. 2, 2, 23, § 55; cf. infra 2.; and cautio, II.—So absol.:

    quid ita Flavio sibi cavere non venit in mentem,

    to take security, Cic. Rosc. Com. 12, 35.—
    2.
    To make one secure by bail or surety (either written or oral), to give security, to guarantee (cf. supra 1., and cautio;

    syn.: spondeo, cautionem praesto),

    Cic. Clu. 59, 162; cf. id. Verr. 2, 1, 54, § 142:

    pecunia, quam mihi Stichus Titii servus caverat,

    Dig. 46, 3, 89:

    cavere summam,

    ib. 29, 2, 97:

    chirographum,

    ib. 46, 3, 89:

    cautionem,

    ib. 46, 8, 6:

    civitates obsidibus de pecuniā cavent,

    Caes. B. G. 6, 2:

    quoniam de obsidibus inter se cavere non possent,

    id. ib. 7, 2; cf. Liv. 9, 42; 24, 2:

    cavere capite pro re aliquā,

    Plin. 34, 7, 17, § 38:

    jurejurando et chirographo de eā re,

    Suet. Calig. 12:

    cavere in duplum,

    id. Aug. 41; Tac. A. 6, 17.—Rarely, cavere personae publicae, to give security before a public authority, Just. Inst. 1, 11, 3.—
    C.
    In boxing, etc., to parry, to ward off a blow:

    adversos ictus cavere ac propulsare,

    Quint. 9, 1, 20; 5, 13, 54; cf. id. 9, 4, 8; 4, 2, 26.—
    D.
    Cavere alicui.
    1.
    To keep something from one, to protect, have a care for, make safe, take care of (cf.:

    prohibeo, defendo, provideo): scabiem pecori et jumentis caveto,

    Cato, R. R. 5, 7:

    melius ei cavere volo, quam ipse aliis solet,

    Cic. Fam. 3, 1, 3:

    mihi meisque,

    id. Top. 1, 4; id. Fam. 7, 6, 2:

    veterani, quibus hic ordo diligentissime caverat,

    id. Phil. 1, 2, 6; cf.: qui in Oratore tuo caves tibi per Brutum, Caes. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4:

    quique aliis cavit, non cavet ipsi sibi,

    Ov. A. A. 1, 84:

    securitati,

    Suet. Tit. 6:

    concordiae publicae,

    Vell. 2, 48, 5; Petr. 133; Sil. 8, 493.—
    2.
    Affirmatively, to take care for, attend to a thing for a person, provide: Ba. Haec ita me orat sibi qui caveat aliquem ut hominem reperiam... Id, amabo te, huic caveas. Pi. Quid isti caveam? Plaut. Bacch. 1, 1, 8; 1, 1, 10; cf. I. C. 3. supra.—Hence, cautus, a, um, P. a.
    A.
    Neutr., careful, circumspect, wary, cautious, provident (syn.: providus, prudens;

    class. in prose and poetry): ut cautus est, ubi nihil opu'st,

    Ter. Phorm. 4, 5, 3:

    parum cauti providique,

    Cic. Rosc. Am. 40, 117:

    cauti in periculis,

    id. Agr. 1, 9, 27:

    in scribendo,

    id. Q. Fr. 3, 9, 3:

    in credendo,

    id. Att. 10, 9, 3:

    in verbis serendis,

    Hor. A. P. 46:

    mensor,

    Ov. M. 1, 136:

    mariti,

    id. ib. 9, 751:

    lupus,

    Hor. Ep. 1, 16, 50:

    vulpes,

    id. ib. 1, 1, 73 et saep.:

    quem certi homines monuerunt, ut cautior esset,

    Cic. Sest. 18, 41:

    dubium cautior an audentior,

    Suet. Caes. 58.—Constr. with ad:

    ad praesentius malum cautiores,

    Liv. 24, 32, 3; Tib. 1, 9, 46; Quint. 6, 1, 20. —With adversus:

    parum cautus adversus colloquii fraudem,

    Liv. 38, 25, 7.—With erga:

    erga bona sua satis cautus,

    Curt. 10, 1, 40.—With contra:

    contra quam (fortunam) non satis cauta mortalitas est,

    Curt. 8, 4, 24.—With inf.:

    cautum dignos assumere,

    Hor. S. 1, 6, 51.—With gen.:

    rei divinae,

    Macr. S. 1, 15.—
    b.
    Transf. to inanimate things:

    consilium,

    Cic. Phil. 13, 3, 6; Tac. A. 11, 29:

    cautissima senectus,

    id. H. 2, 76:

    pectus,

    Prop. 3 (4), 5, 8:

    manus,

    Ov. F. 2, 336:

    terga,

    id. Tr. 1, 9, 20:

    arma,

    Sil. 14, 188:

    timor,

    Ov. Tr. 3, 4, 65.— Subst.: cauta, ōrum, n.:

    legum,

    the provisions, Cassiod. Var. 5, 14.—
    B.
    Pass. (acc. to I. B. 1., and II. B.), made safe, secured:

    cautos nominibus rectis expendere nummos,

    Hor. Ep. 2, 1, 105:

    cautus ab incursu belli,

    Luc. 4, 409: quo mulieri esset res cautior ( that her property might be made more secure), curavit, ut, etc., Cic. Caecin. 4, 11.—
    2.
    Trop., safe, secure (rare):

    in eam partem peccare, quae est cautior,

    Cic. Rosc. Am. 20, 56:

    (civitates) murorum firmitate cautissimae,

    Amm. 14, 8, 13.— Adv.: cau-tē.
    1.
    (Acc. to caveo, I. A.) Cautiously:

    caute et cogitate rem tractare,

    Plaut. Trin. 2, 2, 46:

    pedetentimque dicere,

    Cic. Clu. 42, 118:

    et cum judicio,

    Quint. 10, 2, 3 et saep. — Comp., Cic. Deiot. 6, 18; Quint. 2, 15, 21; 9, 2, 76; Hor. C. 1, 8, 10 al.— Sup., Cic. Att. 15, 26, 3.—
    2.
    (Acc. to caveo, I. B. 1.) With security, cautiously, Cic. Leg. 2, 21, 53:

    aliter nec caute nec jure fieri potest,

    id. Att. 15, 17, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > cauta

  • 6 caveo

    căvĕo, cāvi, cautum, (2 d pers. sing. scanned cavĕs, Ter. Ad. 2, 1, 19; imper. cavĕ, Plaut. As. 2, 4, 61; id. Capt. 2, 3, 71; id. Most. 1, 4, 13 et saep.: Cat. 50, 19; Hor. S. 2, 3, 38; Prop. 1, 7, 25; v. Neue, Formenl. 2, p. 435; old sup. CAVĬTVM, C. I. L. 1, 200, 6 sq.), 3, v. n. and a. [root SKOF- or KOF-, to be wary; whence Gr. thuoskoos, akouô, etc.; Lat. causa, cura; cf. also Germ. scheuen; Engl. shy], to be on one ' s guard, either for one's self or (more rarely) for another; hence,
    I.
    In gen., with and without sibi, to be on one ' s guard, to take care, take heed, beware, guard against, avoid, = phulassomai, and the Fr. se garder, prendre garde, etc.; constr., absol., with ub, and in a course of action with ne or ut (also ellipt. with the simple subj.); or, as in Greek, with acc. (= phulassomai ti); hence also pass. and with inf., and once with cum.
    A.
    Absol.:

    qui consulte, docte, atque astute cavet,

    Plaut. Rud. 4, 7, 14:

    faciet, nisi caveo,

    Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    ego cavebo,

    id. Ad. 4, 2, 12; 1, 1, 45:

    erunt (molesti) nisi cavetis. Cautum est, inquit,

    Cic. Ac. 2, 29, 93; Quint. 8, 3, 47:

    cum animum attendisset ad cavendum,

    Nep. Alcib. 5, 2; Suet. Claud. 37:

    metues, doctusque cavebis,

    Hor. S. 2, 7, 68.—Esp. freq. in the warning cave, look out! be careful! Ter. And. 1, 2, 34; id. Phorm. 2, 3, 51; Hor. C. 1, 14, 16; Ov. M. 2, 89.—
    B.
    With ab and abl.:

    eo mi abs te caveo cautius,

    Plaut. Men. 1, 2, 42; id. Ps. 1, 5, 59; 4, 7, 128:

    si abs te modo uno caveo,

    id. Most. 3, 3, 24; Ter. Eun. 5, 2, 44:

    sibi ab eo,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 87:

    navis Aps quă cavendum nobis sane censeo,

    id. Men. 2, 2, 70:

    pater a me petiit Ut mihi caverem a Pseudolo servo suo,

    id. Ps. 3, 2, 108:

    a crasso infortunio,

    id. Rud. 3, 5, 53:

    ille Pompeium monebat, ut meam domum metueret, atque a me ipso caveret,

    Cic. Sest. 64, 133:

    caveo ab homine impuro,

    id. Phil. 12, 10, 25:

    a Cassio,

    Suet. Calig. 57:

    a veneno,

    Cic. Fin. 5, 22, 64:

    ab insidiis,

    Sall. J. 108, 2:

    monitum ut sibi ab insidiis Rufini caveret,

    App. Mag. 87, p. 329, 16; id. M. 2, p. 117, 3.—
    2.
    With the simple abl.:

    caveo malo,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 39:

    infortunio,

    id. Rud. 3, 5, 48: id. Cas. 2, 6, 59; id. Men. 1, 2, 13; id. Pers. 3, 1, 41:

    ipsus sibi cavit loco,

    i. e. got out of the way, Ter. Eun. 4, 7, 12.—
    3.
    With cum (rare):

    Hercle, mihi tecum cavendum est,

    with you, I must look out for myself, Plaut. Most. 5, 2, 21.—
    4.
    With adversus, Quint. 9, 1, 20. —
    C.
    Followed by a final clause.
    1.
    With ne, to take heed that... not, to be on one ' s guard lest: qui cavet ne decipiatur, vix cavet;

    cum etiam cavet, etiam cum cavisse ratus est, saepe is cautor captus est,

    Plaut. Capt. 2, 2, 5 and 6:

    caves, ne videat, etc.,

    Ter. Heaut. 2, 2, 6:

    ego me scio cavisse, ne ulla merito contumelia Fieri a nobis posset,

    id. Hec. 3, 5, 20; Afran. ap. Non. p. 111, 14; Lucr. 4, 1141:

    cavete, judices, ne nova... proscriptio instaurata esse videatur,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; id. Div. 2, 40, 84; id. Fam. 3, 12, 4; 11, 21, 4; Sall. J. 55, 3; Suet. Tib. 37:

    cave, ne,

    Cat. 61, 152; Hor. C. 3, 7, 24; id. S. 2, 3, 177; id. Ep. 1, 6, 32; 1, 13, 19; Ov. M. 2, 89; 10, 685:

    cave sis, ne,

    Plaut. Am. 2, 2, 215:

    caveto ne,

    Cato, R. R. 5, 6:

    caveas, ne,

    Hor. S. 2, 1, 80:

    caveant, ne,

    id. A. P. 244:

    cavendum est, ne,

    Cic. Off. 1, 39, 140; Quint. 4, 3, 8; 12, 11, 2; Suet. Tib. 67; Quint. 9, 4, 23; 5, 11, 27.—
    2.
    With ut ne (rare):

    quod ut ne accidat cavendum est,

    Cic. Lael. 26, 99.—
    3.
    With a simple subj.; so only imper.: cave or cavete (cf. age), beware of, take care not, etc.:

    cave geras,

    Plaut. Capt. 2, 3, 79:

    dixeris,

    Ter. Ad. 3, 4, 12:

    faxis cave,

    id. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13; Hor. S. 2, 3, 38:

    sis,

    Ter. Eun. 4, 7, 29:

    contingas,

    Lucr. 2, 755:

    despuas,

    Cat. 50, 19:

    ignoscas,

    Cic. Lig. 5, 14:

    existimes,

    id. Fam. 9, 24, 4:

    putes,

    id. ib. 10, 12, 1 al.—Rarely with 1 st pers.:

    cave posthac, si me amas, umquam istuc verbum ex te audiam,

    Ter. Heaut. 5, 4, 8; cf. id. ib. 5, 4, 9.—With 3 d pers.:

    resciscat quisquam,

    Ter. Phorm. 5, 1, 37:

    te fratrum misereatur,

    Cic. Lig. 5, 14:

    roget te,

    Hor. S. 2, 5, 75:

    cave quisquam flocci fecerit,

    Plaut. Men. 5, 7, 5:

    armis concurrant arma cavete,

    Verg. A. 11, 293.—And like age, cave with a verb in plur.:

    cave dirumpatis,

    Plaut. Poen. prol. 117.—
    4.
    With ut, to take care that:

    cauto opu'st, Ut sobrie hoc agatur,

    Plaut. Capt. 2, 1, 29; cf.

    D. 2, infra: tertium est, ut caveamus, ut ea, quae, etc.,

    Cic. Off. 1, 39, 141:

    quaero quid sit, quod... tam accurate caveat et sanciat, ut heredes sui dent, etc.,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    caverat sibi ille adulter omnium ut suorum scelerum socium te adjutoremque praebeas,

    id. Pis. 12, 28; Liv. 3, 10, 14; Plin. Pan. 39, 1:

    cavebitur ut, etc.,

    Col. 2, 8, 3; cf. under II. A.—Very rarely with ut omitted, take care to, be sure to (late Lat.):

    sed heus tu... cave regrediare cenā maturius,

    App. M. 2, p. 122, 32; 2, p. 124, [p. 306] 35.—
    D.
    As act.
    1.
    With acc. of pers. or thing against which warning is given or beed taken, to guard against, to be aware of, to beware of, etc.:

    profecto quid nunc primum caveam, nescio,

    Plaut. Ps. 3, 2, 104:

    tu, quod cavere possis, stultum admittere'st,

    Ter. Eun. 4, 6, 23; Lucil. ap. Non. p. 437, 23:

    caveamus fulminis ictum,

    Lucr. 6, 406: cave canem, Varr. ap. Non. p. 153, 1; Inscr. Orell. 4320;

    v. canis: interventum alicujus,

    Cic. Att. 16, 11, 1:

    omnia,

    id. Fam. 11, 21, 4:

    me,

    id. Dom. 11, 28:

    vallum caecum fossasque,

    Caes. B. C. 1, 28:

    quam sit bellum cavere malum,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    vim atque opes,

    Tac. A. 11, 1; cf. Suet. Tib. 72:

    male praecinctum puerum,

    id. Caes. 456:

    periculum,

    id. ib. 81; id. Galb. 19:

    insidias,

    id. Caes. 86; Tac. A. 13, 13:

    exitum,

    Suet. Tib. 83:

    annum,

    id. Ner. 40:

    maculas,

    Hor. A. P. 353:

    jurgia,

    Ov. A. A. 1, 591:

    hunc tu caveto,

    Hor. S. 1, 4, 85:

    proditorem,

    Quint. 7, 1, 30:

    hoc caverat mens provida Reguli,

    had prevented, Hor. C. 3, 5, 13:

    cave quicquam,

    be a little careful, Plaut. Am. 2, 1, 61.—
    2.
    Pass.: quid cavendum tibi censere, Lucil. ap. Non. p. 437, 22:

    cavenda est etiam gloriae cupiditas,

    Cic. Off. 1, 20, 68:

    cetera, quae quidem consilio provideri poterunt, cavebuntur,

    id. Att. 10, 16, 2; Quint. 8, 2, 2; 9, 4, 143; 11, 3, 27 (cf. id. 6, 5, 2):

    in hoc pestifero bello cavendo,

    Cic. Fam. 4, 3, 1:

    quod multis rationibus caveri potest,

    id. Off. 2, 24, 84; Sall. J. 67, 2:

    prius quod cautum oportuit, Postquam comedit rem, post rationem putat,

    Plaut. Trin. 2, 4, 14:

    ego tibi cautum volo,

    id. Pers. 3, 1, 41:

    satis cautum tibi ad defensionem fore,

    Cic. Verr. 2, 1, 35, § 88:

    quid quisque vitet, nunquam homini satis Cautum est,

    Hor. C. 2, 13, 14:

    id modo simul orant ac monent, ut ipsis ab invidiā caveatur,

    Liv. 3, 52, 11; cf.

    B. 1. supra: cauto opus est,

    care must be taken, Plaut. Cist. 2, 1, 64; id. Most. 4, 2, 21; id. Merc. 2, 3, 133.—
    3.
    With inf.:

    in quibus cave vereri ( = noli),

    Cic. Att. 3, 17, 3:

    caveret id petere a populo Romano, quod, etc.,

    Sall. J. 64, 2:

    caveto laedere,

    Cat. 50, 21:

    occursare capro caveto,

    Verg. E. 9, 25:

    commisisse cavet, quod, etc.,

    Hor. A. P. 168:

    cave Spem festinando praecipitare meam,

    Ov. P. 3, 1, 139:

    ut pedes omnino caveant tinguere,

    Plin. 8, 42, 68, § 169.
    II.
    Esp.
    A.
    Law t. t., to take care for, provide, order something, legally, or (of private relations) to order, decree, dispose of in writing, by will, to stipulate, etc.:

    cum ita caverent, si, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 31:

    duae sunt praeterea leges de sepulcris, quarum altera privatorum aedificiis, altera ipsis sepulcris cavet,

    id. Leg. 2, 24, 61:

    cautum est in Scipionis legibus ne plures essent, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 50, § 123:

    cautum est lege XII. Tab., ut, etc.,

    Plin. 16, 5, 6, § 15:

    cavebatur ut, etc.,

    Suet. Aug. 1;

    so,

    id. ib. 65; id. Tib. 75:

    quae legibus cauta sunt,

    Quint. 5, 10, 13:

    aliā in lege cautum,

    Cic. Inv. 2, 41, 119:

    cautum est de numero,

    Suet. Caes. 10; cf. id. Aug. 40:

    heredi caveri,

    Cic. Inv. 2, 41, 120; cf. id. Fam. 7, 6, 2:

    si hoc, qui testamentum faciebat, cavere noluisset,

    id. Leg. 2, 21, 53:

    testamento cavere ut dies natalis ageretur,

    id. Fin. 2, 31, 103; cf. Suet. Aug. 59; id. Dom. 9; id. Tib. 50:

    sibi se privatim nihil cavere... militibus cavendum, quod apud patres semel plebi, iterum legionibus cautum sit ne fraudi secessio esset,

    to make conditions, stipulate, Liv. 7, 41, 2.—
    B.
    In the lang. of business.
    1.
    Cavere ab aliquo, to make one ' s self secure, to procure bail or surety:

    tibi ego, Brute, non solvam, nisi prius a te cavero, amplius, etc.,

    Cic. Brut. 5, 18; id. Verr. 2, 2, 23, § 55; cf. infra 2.; and cautio, II.—So absol.:

    quid ita Flavio sibi cavere non venit in mentem,

    to take security, Cic. Rosc. Com. 12, 35.—
    2.
    To make one secure by bail or surety (either written or oral), to give security, to guarantee (cf. supra 1., and cautio;

    syn.: spondeo, cautionem praesto),

    Cic. Clu. 59, 162; cf. id. Verr. 2, 1, 54, § 142:

    pecunia, quam mihi Stichus Titii servus caverat,

    Dig. 46, 3, 89:

    cavere summam,

    ib. 29, 2, 97:

    chirographum,

    ib. 46, 3, 89:

    cautionem,

    ib. 46, 8, 6:

    civitates obsidibus de pecuniā cavent,

    Caes. B. G. 6, 2:

    quoniam de obsidibus inter se cavere non possent,

    id. ib. 7, 2; cf. Liv. 9, 42; 24, 2:

    cavere capite pro re aliquā,

    Plin. 34, 7, 17, § 38:

    jurejurando et chirographo de eā re,

    Suet. Calig. 12:

    cavere in duplum,

    id. Aug. 41; Tac. A. 6, 17.—Rarely, cavere personae publicae, to give security before a public authority, Just. Inst. 1, 11, 3.—
    C.
    In boxing, etc., to parry, to ward off a blow:

    adversos ictus cavere ac propulsare,

    Quint. 9, 1, 20; 5, 13, 54; cf. id. 9, 4, 8; 4, 2, 26.—
    D.
    Cavere alicui.
    1.
    To keep something from one, to protect, have a care for, make safe, take care of (cf.:

    prohibeo, defendo, provideo): scabiem pecori et jumentis caveto,

    Cato, R. R. 5, 7:

    melius ei cavere volo, quam ipse aliis solet,

    Cic. Fam. 3, 1, 3:

    mihi meisque,

    id. Top. 1, 4; id. Fam. 7, 6, 2:

    veterani, quibus hic ordo diligentissime caverat,

    id. Phil. 1, 2, 6; cf.: qui in Oratore tuo caves tibi per Brutum, Caes. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4:

    quique aliis cavit, non cavet ipsi sibi,

    Ov. A. A. 1, 84:

    securitati,

    Suet. Tit. 6:

    concordiae publicae,

    Vell. 2, 48, 5; Petr. 133; Sil. 8, 493.—
    2.
    Affirmatively, to take care for, attend to a thing for a person, provide: Ba. Haec ita me orat sibi qui caveat aliquem ut hominem reperiam... Id, amabo te, huic caveas. Pi. Quid isti caveam? Plaut. Bacch. 1, 1, 8; 1, 1, 10; cf. I. C. 3. supra.—Hence, cautus, a, um, P. a.
    A.
    Neutr., careful, circumspect, wary, cautious, provident (syn.: providus, prudens;

    class. in prose and poetry): ut cautus est, ubi nihil opu'st,

    Ter. Phorm. 4, 5, 3:

    parum cauti providique,

    Cic. Rosc. Am. 40, 117:

    cauti in periculis,

    id. Agr. 1, 9, 27:

    in scribendo,

    id. Q. Fr. 3, 9, 3:

    in credendo,

    id. Att. 10, 9, 3:

    in verbis serendis,

    Hor. A. P. 46:

    mensor,

    Ov. M. 1, 136:

    mariti,

    id. ib. 9, 751:

    lupus,

    Hor. Ep. 1, 16, 50:

    vulpes,

    id. ib. 1, 1, 73 et saep.:

    quem certi homines monuerunt, ut cautior esset,

    Cic. Sest. 18, 41:

    dubium cautior an audentior,

    Suet. Caes. 58.—Constr. with ad:

    ad praesentius malum cautiores,

    Liv. 24, 32, 3; Tib. 1, 9, 46; Quint. 6, 1, 20. —With adversus:

    parum cautus adversus colloquii fraudem,

    Liv. 38, 25, 7.—With erga:

    erga bona sua satis cautus,

    Curt. 10, 1, 40.—With contra:

    contra quam (fortunam) non satis cauta mortalitas est,

    Curt. 8, 4, 24.—With inf.:

    cautum dignos assumere,

    Hor. S. 1, 6, 51.—With gen.:

    rei divinae,

    Macr. S. 1, 15.—
    b.
    Transf. to inanimate things:

    consilium,

    Cic. Phil. 13, 3, 6; Tac. A. 11, 29:

    cautissima senectus,

    id. H. 2, 76:

    pectus,

    Prop. 3 (4), 5, 8:

    manus,

    Ov. F. 2, 336:

    terga,

    id. Tr. 1, 9, 20:

    arma,

    Sil. 14, 188:

    timor,

    Ov. Tr. 3, 4, 65.— Subst.: cauta, ōrum, n.:

    legum,

    the provisions, Cassiod. Var. 5, 14.—
    B.
    Pass. (acc. to I. B. 1., and II. B.), made safe, secured:

    cautos nominibus rectis expendere nummos,

    Hor. Ep. 2, 1, 105:

    cautus ab incursu belli,

    Luc. 4, 409: quo mulieri esset res cautior ( that her property might be made more secure), curavit, ut, etc., Cic. Caecin. 4, 11.—
    2.
    Trop., safe, secure (rare):

    in eam partem peccare, quae est cautior,

    Cic. Rosc. Am. 20, 56:

    (civitates) murorum firmitate cautissimae,

    Amm. 14, 8, 13.— Adv.: cau-tē.
    1.
    (Acc. to caveo, I. A.) Cautiously:

    caute et cogitate rem tractare,

    Plaut. Trin. 2, 2, 46:

    pedetentimque dicere,

    Cic. Clu. 42, 118:

    et cum judicio,

    Quint. 10, 2, 3 et saep. — Comp., Cic. Deiot. 6, 18; Quint. 2, 15, 21; 9, 2, 76; Hor. C. 1, 8, 10 al.— Sup., Cic. Att. 15, 26, 3.—
    2.
    (Acc. to caveo, I. B. 1.) With security, cautiously, Cic. Leg. 2, 21, 53:

    aliter nec caute nec jure fieri potest,

    id. Att. 15, 17, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > caveo

  • 7 Crustumeri

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumeri

  • 8 Crustumeria

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumeria

  • 9 Crustumerinus

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumerinus

  • 10 Crustumerium

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumerium

  • 11 Crustumini

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumini

  • 12 Crustuminus

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustuminus

  • 13 Crustumium

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumium

  • 14 Crustumius

    Crustŭmĕrĭa, ae, f. (Liv. 2, 19, 2; 3, 42, 3); Crustŭmĕrĭum, ii, n. (Plin. 3, 5, 9, § 68); Crustŭmĕri, ōrum, m. (Verg. A. 7, 631); and Crustŭmĭum, ii, n. (Sil. 8, 367), an ancient town in the country of the Sabines, north-east of Fidenæ later belonging to the Tuscans, now Monte Rotondo; cf. O. Müll. Etrusk. 1, p. 113.—
    II.
    Hence, *
    A.
    Crustŭmĕrīnus, a, um, adj., of Crustumeria:

    secessio,

    Varr. L. L. 5, § 81 Müll.—
    B.
    Crustŭmīnus, a, um, adj., the same:

    ager,

    Varr. R. R. 1, 14, 3; Plin. 3, 5, 8, § 52; 3, 5, 9, § 53; cf.

    campi,

    Liv. 2, 64, 3:

    montes,

    id. 5, 37, 7:

    tribus,

    Cic. Balb. 25, 57; id. Planc. 16, 38:

    pira,

    Col. 5, 10, 18; 12, 10, 4; cf. the foll.: tribus, Paul. ex Fest. p. 55, 10; cf. O. Müll. above cited.—In plur.: Crustŭmīni, ōrum, m., the inhabitants of Crustumeria, Liv. 1, 9, 8, and 1, 10, 2 sq. —
    * C.
    Crustŭmĭus, a, um, of Crustumeria:

    pira,

    Verg. G. 2, 88; cf. the preceding.

    Lewis & Short latin dictionary > Crustumius

  • 15 secedo

    sē-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go apart, go away, separate, withdraw (class.; not in Cæs.; but cf. secessio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., absol.:

    secedant improbi, secernant se a bonis,

    Cic. Cat. 1, 13, 32; Ov. M. 6, 490:

    prosecutus eram viatico secedentem,

    Plin. Ep. 3, 21, 2:

    abite et de viā secedite,

    Plaut. Curc. 2, 3, 2:

    de coetu,

    Ov. M. 2, 465:

    a vestro potui secedere lusu,

    Prop. 1, 10, 9:

    utinam nostro secedere corpore possem!

    Ov. M. 3, 467.—
    2.
    Poet., of inanim. subjects, to remove, withdraw; and in the perf., to be distant:

    (luna) quantum solis secedit ab orbe,

    Lucr. 5, 705:

    ab imis terra,

    Ov. F 6, 279:

    (villa) decem et septem milibus passuum ab urbe secessit,

    Plin. Ep. 2, 17, 2; Claud. Epith. Pall. et Cell. 63.—
    B.
    In partic.
    1.
    To go aside, withdraw, [p. 1652] retire:

    secede huc nunc jam procul,

    Plaut. Capt. 2, 1, 23; so,

    huc,

    id. Am. 2, 2, 139; id. As. 3, 3, 49; id. Capt. 2, 2, 13:

    in abditam partem aedium,

    Sall. C. 20, 1:

    in utraque latera (cohortes),

    Front. Strat. 6, 6, 3:

    ad deliberandum,

    Liv. 45, 36:

    ad consultandum,

    Suet. Ner. 15:

    lex Spartana vetat secedere amantes,

    Prop. 3, 14 (4, 13), 21:

    secedit humumque Effodit,

    Ov. M. 11, 185. —
    b.
    In post-Aug. authors (esp. in Suet.), to retire from public into private life; absol.:

    integrā aetate ac valetudine statuit repente secedere seque e medio quam longissime amovere,

    Suet. Tib. 10:

    illuc e comitatu suo,

    id. Aug. 98; so Plin. Ep. 1, 9, 3:

    ab Urbe,

    Suet. Gram. 3:

    in insulam, etc.,

    Quint. 3, 1, 17; Suet. Vesp. 4; id. Gram. 5; cf.

    Rhodum,

    id. Caes. 4.—
    c.
    To seek the exclusive society of any one, to retire from the world:

    ad optimos viros,

    Sen. Ot. Sap. 1, 1. —
    2.
    Polit., to separate one's self by rebellion, to revolt, secede (syn.:

    deficio, descisco): ut anno XVI. post reges exactos propter nimiam dominationem potentium secederent,

    Cic. Corn. 1, p. 450 Orell.:

    saepe ipsa plebes armata a patribus secessit,

    Sall. C. 33, 3; Suet. Tib. 2:

    injussu consulum in Sacrum Montem secessisse,

    to have marched out in rebellion, Liv. 2, 32; so,

    in Sacrum Montem,

    id. 7, 40; Flor. 1, 23:

    in Janiculum (plebs),

    Plin. 16, 10, 15, § 37.—
    II.
    Trop. (very rare; perh. only poet. and in post-Aug. prose):

    antequam ego incipio secedere et aliā parte considere,

    to dissent from the opinion, Sen. Ep. 117, 4:

    a fesso corpore sensus,

    Cat. 64, 189:

    qui solitarius separatusque a communi malo civitatis secesserit,

    has withdrawn himself, Gell. 2, 12, 1:

    cum ad stilum secedet,

    shall give himself up to writing, Quint. 1, 12, 12:

    in te ipse secede,

    retire within yourself, Sen. Ep. 25, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > secedo

  • 16 secessus

    sēcessus, ūs, m. [secedo], a going away, departure, separation (not ante-Aug.).
    I.
    In gen. (very rare):

    avium,

    Plin. 10, 29, 41, § 76:

    quasi quodam secessu mentis atque animi facto a corpore,

    Gell. 2, 1, 2.—
    II.
    In partic.
    A.
    (Acc. to secedo, I. B. 1.) Retirement, solitude (the prevailing signif. of the word; syn. solitudo).
    1.
    Lit.:

    carmina secessum scribentis et otia quaerunt,

    Ov. Tr. 1, 1, 41; cf.: medium tempus [p. 1653] in otio secessuque egit, Suet. Vesp. 4: in secessu ruris sui Sabini, id. Fragm. Vit. Hor. fin.:

    silentium et secessus non semper possunt contingere,

    Quint. 10, 3, 28; 10, 3, 23; Suet. Aug. 94; 98; id. Tib. 43; 56; 72; id. Galb. 8:

    specie secessus exul,

    Tac. A. 1, 4 fin.:

    unus e senatoribus Rhodii secessus comes,

    id. ib. 4, 15:

    gratum litus amoeni secessus,

    Juv. 3, 5 et saep.—
    2.
    Transf., a retreat, recess:

    est in secessu longo locus, etc.,

    Verg. A. 1, 159; 3, 229; Suet. Calig. 29; cf. id. ib. 50; id. Ner. 22; 34; id. Dom. 19; Sen. Ben. 4, 12, 3; in plur., Suet. Aug. 72; id. Calig. 45; Tac. A. 14, 62; Plin. Pan. 49; 83; id. Ep. 4, 23 fin. al.—Of a privy, Hier. Ep. 64, 2.—
    3.
    Trop. (very rare): ideoque mihi videtur M. Tullius tantum intulisse eloquentiae lumen, quod in hos quoque studiorum secessus excurrit, into these remote departments of study (i. e. remote from forensic debates), Quint. 10, 5, 16:

    in secessu quam in fronte beatior,

    in his own mind, inwardly, Val. Max. 7, 2, 12 ext.
    B.
    (Acc. to secedo, I. B. 2.) For the usual secessio (II.), a political secession:

    iratae plebis secessus,

    Plin. 19, 4, 19, § 56.—
    C.
    A place of retirement, privy, drain (late Lat.), Vulg. Matt. 15, 17; id. Marc. 7, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > secessus

  • 17 seditio

    sēdĭtĭo, ōnis, f. [sed, i. e. sine (v. h. v.), and itio; thus, orig., a going aside, going apart; hence],
    I.
    Lit., an insurrectionary separation (political or military); dissension, civil discord, insurrection, mutiny, sedition (very freq. and class.;

    syn.: secessio, defectus): ea dissensio civium, quod seorsum eunt alii ad alios, seditio dicitur,

    Cic. Rep. 6, 1, 3 (ap. Serv. Verg. A. 1, 149, and Non. 25, 6):

    duobus tribunis plebis per seditionem creatis,

    id. ib. 2, 34, 59; cf. Liv. 2, 31 fin. sq.:

    si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset,

    Cic. Att. 10, 1, 2; cf. Gell. 2, 12, 1:

    ne qua seditio oriretur,

    Caes. B. G. 7, 28 fin.; Sall. C. 34, 2:

    seditione factā,

    Caes. B. C. 1, 87, 3:

    seditionem inter Poenos et Siculos milites esse factam,

    Cic. Div. 1, 24, 50; cf.:

    seditio inter belli pacisque auctores orta,

    Liv. 2, 16:

    seditionem ac discordiam concitare,

    Cic. Mur. 39, 83:

    commovere,

    id. Att. 2, 1, 8:

    movere,

    Vell. 2, 68, 2:

    coeptare,

    Tac. A. 1, 38; 1, 45; 2, 81 et saep.:

    componere,

    id. H. 4, 14:

    magno in populo cum saepe coörta est Seditio, etc.,

    Verg. A. 1, 149; Hor. Ep. 1, 2, 15:

    seditione potens,

    Verg. A. 11, 340.— Plur.:

    cum hominem seditiosum defenderet, non dubitavit seditiones ipsas ornare,

    Cic. de Or. 2, 28, 124; 2, 48, 199; Sall. J. 37, 1; Liv. 4, 2; 5, 3; Quint. 2, 16, 2; Hor. C. 3, 3, 29; 3, 6, 13; Tac. A. 4, 68 et saep.—Seditio, personified as one of the attendants of Fama, Ov. M. 12, 61.—
    II.
    Transf., in gen., dissension, discord, strife, quarrel (very rare; mostly poet.; in Cic. only as a transl. of the Greek stasis):

    Amphitruo uxori turbas conciet...tum meus pater Eam seditionem in tranquillum conferet,

    Plaut. Am. 1, 2, 16:

    ut homini adulescentulo Filiam darem in seditionem atque in incertas nuptias,

    Ter. And. 5, 1, 11 Ruhnk.:

    cui studeat, deus omnis habet, crescitque favore Turbida seditio, donec Juppiter, etc.,

    Ov. M. 9, 426; so,

    domestica (opp. fraterna concordia),

    Liv. 45, 19:

    pantomimorum,

    Suet. Ner. 26:

    non illaudata (with magno certatur amore),

    Claud. in Rufin. 2, 226.—
    B.
    Of inanimate and abstract things:

    seditio maris,

    uproar, turbulence, Stat. Th. 9, 142:

    pelagi,

    Manil. 2, 90:

    siderum,

    id. 2, 196:

    flammasque rebelles Seditione tori (Eteoclis et Polynicis),

    Stat. Th. 1, 36:

    intestina corporis,

    Liv. 2, 32, 12.—Comically:

    seditionem facit lien, occupat praecordia,

    rebels, and takes possession of my stomach, Plaut. Merc. 1, 14:

    Archytas iracundiam, videlicet dissidentem a ratione, seditionem quandam animi vere ducebat, et eam consilio sedari volebat,

    Cic. Rep. 1, 38, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > seditio

См. также в других словарях:

  • Secessĭo — (lat.), Absonderung, Trennung; in der römischen Geschichte kommen bes. zwei Secessiŏnes plebis vor, wo die Plebs, gedrückt von den Patriciern, zeitweilig Rom verließ; die erstere, S. plebis in Montem sacrum, 494 v. Chr., gab zur Errichtung der… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Secessio — (lat.), Absonderung, Trennung; insbes. der Auszug der römischen Plebs auf den Heiligen Berg 494 und 449 v. Chr. (vgl. Römisches Reich, S. 115) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Secessio plebis — ( withdrawal of the commoners , or Secession of the Plebs ) was an informal exercise of power by Rome s plebeian citizens, similar to a general strike taken to the extreme. During a secessio plebis , the plebs would simply abandon the city en… …   Wikipedia

  • Secessio plebis — Die secessio plebis (lat. Ausmarsch des einfachen Volkes) war ein Kampfmittel der Plebejer in den Römischen Ständekämpfen. Die Plebejer sollen die Stadt verlassen und damit das wirtschaftliche Leben Roms lahmgelegt haben, um ihren politischen und …   Deutsch Wikipedia

  • Secessio plebis — Se conoce como Secessio plebis (Secesión o separación de los plebeyos) a la acción, por parte de los plebeyos romanos, similar a una huelga general llevada al extremo, en el contexto de las luchas de poder entre plebeyos y patricios (conflicto de …   Wikipedia Español

  • Secessio Plebis — Secẹssio Plebis   [lateinisch »Absonderung der Plebs«] die, / , in der römischen Republik zur Zeit der Ständekämpfe der von der Plebs zur Durchsetzung ihrer Forderungen veranstaltete Auszug aus Rom (eine Art »Wehrstreik«). Die erste Secessio… …   Universal-Lexikon

  • Secessio plebis — Sécessions de la plèbe Les sécessions de la plèbe (Secessio plebis) sont l exercice informel du pouvoir par les citoyens plébéiens romains, similaire à une grève. Durant une sécession, les citoyens abandonnent simplement la ville en masse en s… …   Wikipédia en Français

  • Secessio Plebis — Se|ces|sio Ple|bis [...ts... ] die; <aus lat. secessio plebis »Absonderung des Volkes«> in der röm. Republik zur Zeit der Ständekämpfe der von der Plebs zur Durchsetzung ihrer Forderungen veranstaltete Auszug aus Rom …   Das große Fremdwörterbuch

  • secessió — se|ces|si|ó Mot Agut Nom femení …   Diccionari Català-Català

  • СЕЦЕССИЯ — (secessio, от secedo ухожу) в Др. Риме демонстративный выход плебеев из состава рим. общины и уход за черту города (на Священную гору или Авентинский холм). С. являлись своеобразной формой борьбы плебеев против патрициев в результате С. плебеев,… …   Советская историческая энциклопедия

  • СЕЦЕССИЯ —    • Secessĭo,          удаление возмутившихся плебеев из города. Первая С., называющаяся in montem sacrum, произошла в 494 г. до Р. X. и подала повод к учреждению народного трибуна, т. к. плебеи соглашались возвратиться в город только под этим… …   Реальный словарь классических древностей

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»