Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

se+proicere

  • 81 vīta

        vīta ae, f    [VIV-], life: tribus rebus animantium vita tenetur, cibo, etc.: in liberos vitae necisque habent potestatem, Cs.: exiguum vitae curriculum: vitam in egestate degere: pro patriā vitam profundere: vitā discedere: de vitā decedere: vitam suam in periculum proicere: paene inlusi vitam filiae, have nearly fooled away, T.: malae taedia vitae, O.: nil sine magno Vita labore dedit mortalibus, H.—A life, way of life, way of living, manners: rustica: inquirendo in utriusque vitam, L.: vitae communis ignarus, i. e. good manners: illud e vitā ductum ab Afranio, from real life: Inspicere, tamquam in speculum, in vitas omnium, T.: (Minos) vitas et crimina discit, V.— As an expression of affection, life, dearest: Nostra omnium vita, T.: obsecro te, mea vita, etc.—A life, course of life, career, biography: in hoc exponemus libro de vitā excellentium imperatorum, N. —An existence, being, spirit: tenues sine corpore vitae, V.: Vita fugit sub umbras, V.—They who live, people, the world: neque hac de re communis vita dubitavit: vita desuevit pellere glande famem, Tb.
    * * *
    life, career, livelihood; mode of life

    Latin-English dictionary > vīta

  • 82 anima

    ănĭma, ae, f. ( gen. animāï, Lucr. 1, 112; 3, 150 et saep.; cf. Neue, Formenl. I. p. 12; Lachm. ad Lucr. 1, 29; dat. and abl. plur. regul. animis, Cic. Fam. 14, 14; Lact. Inst. 6, 20, 19; 7, 2, 1; Arn. 2, 18; 2, 30; 2, 33; Aug. Civ. Dei, 13, 18; 13, 19; id. Ver. Relig. 22, 43:

    animabus, only in eccl. and later Lat.,

    Vulg. Exod. 30, 12; ib. Psa. 77, 18; ib. Matt. 11, 29; ib. Heb. 13, 17 et saep.; Tert. adv. Marc. 4, 34; id. Anim. 33 al.; Aug. Civ. Dei, 19, 23; Prud. c. Symm. 1, 531; Aus. Rer. Odyss. 11; Serv. ad Verg. A. 6, 136 al.; Neue, Formenl. I. p. 29) [v. animus], pr. that which blows or breathes; hence,
    I.
    Lit., air, a current of air, a breeze, wind (mostly poet.):

    ne quid animae forte amittat dormiens,

    Plaut. Aul. 2, 4, 23 sq.: vela ventorum animae immittere, Att. ap. Non. p. 234, 9 (Trag. Rel. p. 137 Rib.):

    aurarum leves animae,

    Lucr. 5, 236:

    prece quaesit Ventorum pavidus paces animasque secundas,

    he anxiously implores a lull in the winds and a favoring breeze, id. 5, 1229:

    impellunt animae lintea,

    Hor. C. 4, 12, 2:

    Ne dubites quin haec animaï turbida sit vis,

    Lucr. 6, 693: Quantum ignes animaeque [p. 121] valent (of the wind in the workshop of Vulcan), Verg. A. 8, 403.—Also of a flame of fire (blowing like the air): noctilucam tollo, ad focum fero, inflo; anima reviviscit, Varr. ap. Non. p. 234, 5.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the air, as an element, like fire, water, and earth (mostly poet.): aqua, terra, anima et sol, Enn. ap. Varr. R. R. 1, 4, 1:

    qui quattuor ex rebus posse omnia rentur, Ex igni, terrā atque animā, procrescere et imbri,

    Lucr. 1, 715:

    ut, quem ad modum ignis animae, sic anima aquae, quodque anima aquae, id aqua terrae proportione redderet. Earum quattuor rerum etc.,

    Cic. Tim. 5:

    utrum (animus) sit ignis, an anima, an sanguis,

    id. Ac. 2, 39, 124:

    si anima est (animus), fortasse dissipabitur,

    id. Tusc. 1, 1, 24; 1, 25, 6:

    si deus aut anima aut ignis est, idem est animus hominis,

    id. ib. 1, 26, 65:

    animus ex inflammatā animā constat, ut potissimum videri video Panaetio,

    id. ib. 1, 18, 42:

    Semina terrarumque animaeque,

    Verg. E. 6, 32.—
    B.
    The air inhaled and exhaled, breath (concr.); while spiritus denotes orig. breathing (abstr.; very freq. in prose and poetry); cf. Cic. N. D. 2, 54, 136:

    excipiat animam eam, quae ducta sit spiritu,

    Plaut. As. 5, 2, 44:

    animam compressi, aurem admovi,

    Ter. Phorm. 5, 6, 28 Ruhnk.:

    animam recipe,

    take breath, id. Ad. 3, 2, 26:

    cum spiritus ejus (sc. Demosthenis) esset angustior, tantum continendā animā in dicendo est assecutus, ut, etc.,

    Cic. de Or. 1, 61, 261:

    ne circuitus ipse verborum sit longior quam vires atque anima patiatur,

    id. ib. 3, 49, 191; 3, 46, 181; id. N. D. 2, 54, 136: fetida anima nasum oppugnat, Titin. ap. Non. p. 233, 5 (Com. Rel. p. 136 Rib.); Caecil. ib. 9:

    qui non modo animum integrum, sed ne animam quidem puram conservare potuisset,

    Cic. Verr. 2, 3, 58: animas et olentia Medi Ora fovent illo, with this the Medes correct their breath, etc., Verg. G. 2, 134:

    respiramen iterque Eripiunt animae,

    Ov. M. 12, 143; cf. id. F. 1, 425:

    animae gravitas,

    bad smell of the breath, Plin. 20, 9, 35, § 91; cf. id. 11, 37, 72, § 188; 22, 25, 64, § 132 al.:

    artavit clusitque animam,

    Luc. 4, 370; so Tac. A. 6, 50:

    spes illorum abominatio animae,

    Vulg. Job, 11, 20.—Of breath exhaled:

    inspirant graves animas,

    Ov. M. 4, 498.— Of the air breathed into a musical instrument, a breath of air, Varr. ap. Non. p. 233. 13.—Since air is a necessary condition of life,
    C.
    1.. The vital principle, the breath of life:

    animus est, quo sapimus, anima, quā vivimus,

    Non. p. 426, 27 (hence anima denotes the animal principle of life, in distinction from animus, the spiritual, reasoning, willing principle; very freq. in Lucr. and class.): Mater est terra, ea parit corpus, animam aether adjugat, Pac. ap. Non. p. 75, 11 (Trag. Rel. p. 88 Rib.):

    tunc cum primis ratione sagaci, Unde anima atque animi constet natura, videndum,

    whence spring life and the nature of the mind, Lucr. 1, 131; 3, 158 sq.; so id. 3, 417 sq.; 3, 565; 3, 705; 2, 950; 4, 922; 4, 944; 4, 959; 6, 798; 6, 1223;

    6, 1233 et saep.: deus totus est sensuus, totus visuus, totus audituus, totus animae, totus animi, totus sui,

    Plin. 2, 7, 5, § 14 Jan:

    quaedam (animantia) animum habent, quaedam tantum animam,

    Sen. Ep. 58:

    anima omnis carnis in sanguine est,

    Vulg. Lev. 17, 14 al. —Hence,
    2.
    In gen., life:

    cum anima corpus liquerit,

    Att. Trag. Rel. p. 214 Rib.:

    Animae pauxillulum in me habet,

    Naev. Com. Rel. p. 14 Rib.: Date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 31 (Trag. Rel. p. 37 Rib.): me dicabo atque animam devōvo (i. e. devovero) hostibus, Att. ap. Non. p. 98, 12 (Trag. Rel. p. 283 Rib.):

    conficit animam vis volneris,

    Att. Trag. Rel. p. 209 Rib.:

    adimere animam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 137; so id. Men. 5, 5, 7:

    exstinguere,

    Ter. Ad. 3, 2, 16:

    relinquere,

    id. ib. 3, 4, 52:

    edere,

    Cic. Sest. 38:

    de vestrā vitā, de conjugum vestrarum ac liberorum animā judicandum est,

    id. Cat. 4, 9, 18:

    si tibi omnia sua praeter animam tradidit,

    id. Rosc. Am. 50:

    libertas et anima nostra in dubio est,

    Sall. C. 52, 6:

    pauci, quibus relicta est anima, clausi in tenebris, etc.,

    id. J. 14, 15; cf.

    retinere,

    id. ib. 31, 20:

    de manu viri et fratris ejus requiram animam hominis,

    Vulg. Gen. 9, 5; ib. Matt. 2, 20; ib. 1 Cor. 14, 7:

    animam agere,

    to give up the ghost, to die, Cic. Tusc. 1, 9, 19;

    so also efflare,

    to expire, id. ib.; id. Mil. 18 fin.; Suet. Aug. 99; so,

    exhalare,

    Ov. M. 15, 528; and, exspirare, id. ib. 5, 106 (cf. in Gr. thumon apopneein, psuchên ekpneein, bion apopsuchein, etc.):

    deponere,

    Nep. Hann. 1, 3:

    ponere,

    Vulg. Joan. 10, 17; 13, 27:

    amittere,

    Lucr. 6, 1233:

    emittere,

    Nep. Epam. 9, 3 Br. (so in Gr. aphienai tên psuchên):

    proicere,

    Verg. A. 6, 436:

    purpuream vomit ille animam, said of a wounded man,

    id. ib. 9, 349.—In Vulg. Matt. 16, 25 and 26, anima in v. 25 seems to pass to the higher meaning, soul, (cf. infra, II. D.) in v. 26, as hê psuchê in the original also can do.— Poet.:

    anima amphorae,

    the fumes of wine, Phaedr. 3, 1: Ni ego illi puteo, si occepso, animam omnem intertraxero, draw up all the life of that well, i. e. draw it dry, Plaut. Am. 2, 2, 41.— Trop.:

    corpus imperii unius praesidis nutu, quasi animā et mente, regeretur,

    Flor. 4, 3:

    accentus quasi anima vocis est,

    Pompon. p. 67 Lind.—Prov.: animam debere, to owe life itself, of one deeply in debt:

    quid si animam debet?

    Ter. Phorm. 4, 3, 56 (Graecum proverbium: kai autên tên psuchên opheilei, Don.).—Metaph., applied to plants and other things possessing organic life, Sen. Ep. 58; so Plin. 17, 21, 35, § 152; 31, 1, 1, § 3; 14, 1, 3, § 16 al.—
    3.
    Meton., a creature endowed with anima, a living being: ova parere solet genu' pennis condecoratum, non animam, Enn. ap. Varr. L. L. 5, 10, 18:

    hi (deos) fibris animāque litant,

    Stat. Th. 2, 246; Vulg. Gen. 2, 7; ib. Josh. 11, 11; ib. Luc. 9, 56; ib. Act. 2, 43 et saep.:

    animae rationis expertes,

    Lact. 3, 8.—So esp. of men (as we also say souls for persons; poet. or in post-Aug. prose):

    egregias animas, quae sanguine nobis Hanc patriam peperere suo, etc.,

    Verg. A. 11, 24:

    animae quales nec candidiores, etc.,

    Hor. S. 1, 5, 41; Luc. 5, 322:

    vos Treveri et ceterae servientium animae,

    ministering spirits, Tac. H. 4, 32.—So in enumerations in eccl. Lat.:

    hos genuit Jacob sedecim animas,

    Vulg. Gen. 46, 18; 46, 22; ib. Act. 2, 41; 7, 14.—Of slaves (eccl. Lat.):

    merces animarum hominum,

    Vulg. Apoc. 18, 13 (after the use of hê psuchê and). —Hence, also, souls separated from the body, the shades of the Lower World, manes: Unde (ex Averno) animae excitantur, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    tu pias laetis animas reponis Sedibus,

    Hor. C. 1, 10, 17; cf. id. S. 1, 8, 29:

    animamque sepulcro Condimus,

    Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 612; so id. ib. 8, 488; 10, 41; 14, 411; 15, 158; Suet. Caes. 88; so,

    vita: tenuīs sine corpore vitas volitare,

    Verg. A. 6, 292.—So in eccl. Lat. of departed spirits:

    timete eum, qui potest animam et corpus perdere in Gehennam,

    Vulg. Matt. 10, 28 bis:

    non derelinques animam meam in Inferno,

    ib. Act. 2, 27; ib. Apoc. 6, 9; 20, 4.—
    4.
    As expressive of love:

    vos, meae carissimae animae,

    my dearest souls, Cic. Fam. 14, 14; 14, 18:

    Pro quā non metuam mori, Si parcent animae fata superstiti,

    the dear surviving life, Hor. C. 3, 9, 12; cf.:

    animae dimidium meae,

    id. ib. 1, 3, 8:

    meae pars animae,

    id. ib. 2, 17, 5.—
    D.
    Sometimes for animus, as the rational soul of man.
    a.
    The mind as the seat of thought (cf. animus, II. A.):

    anima rationis consiliique particeps,

    Cic. N.D.1, 31, 87:

    causa in animā sensuque meo penitus affixa atque insita,

    id. Verr. 2, 5, 53:

    ingenii facinora, sicut anima, immortalia sunt,

    Sall. J. 2, 2.—So often in eccl. Lat.:

    ad te Domine, levavi animam meam,

    Vulg. Psa. 24, 1; 102, 1; 118, 129:

    magnificat anima mea Dominum,

    ib. Luc. 1, 46; ib. Act. 15, 24 al.—
    b.
    As the seat of feeling (cf. animus, II. B.): sapimus animo, fruimur animā: sine animo anima est debilis, Att. ap. Non. p. 426, 29 (Trag. Rel. p. 175 Rib.):

    desiderat anima mea ad te, Deus,

    Vulg. Psa. 41, 2:

    tristis est anima mea,

    ib. Matt. 26, 38; ib. Joan. 10, 27 et saep.—
    E.
    For consciousness (cf. animus, II. A. 3. and conscientia, II. A.):

    cum perhibetur animam liquisse,

    Lucr. 3, 598; in this phrase animus is more common.

    Lewis & Short latin dictionary > anima

  • 83 arma

    arma, ōrum, n. ( gen. plur. armūm, Pac. ap. Cic. Or. 46, 155; Att. ap. Non. p. 495, 23, considered by Cic. in the connection armūm judicium as less correct than armorum) [cf. ARÔ, arariskô = to fit; arthron = joint; harmos = armus = joint, shoulder; artaô = artio, arto = to fit, to fit in closely; artios = fit, exact; artus = close, narrow; ars (artis) = the craft of fitting things; artifex, artificium; Goth. arms = O. H. Germ. aram = Engl. arm; Sanscr. ar = to hit upon, attain; aram = fit, fast; īrmas = arm. Curt.].
    I.
    Lit.
    A.
    1.. What is fitted to the body for its protection, defensive armor, as the shield, coat of mail, helmet, etc.:

    tot milia armorum, detracta corporibus hostium,

    Liv. 45, 39:

    induere arma,

    id. 30, 31:

    arma his imperata, galea, clipeum, ocreae, lorica, omnia ex aere,

    id. 1, 43:

    pictis et auro caelatis refulgens armis,

    id. 7, 10. —
    2.
    Specifically, a shield:

    at Lausum socii exanimem super arma ferebant,

    on a shield, Verg. A. 10, 841:

    caelestia arma, quae ancilia appellantur,

    Liv. 1, 20 (v. ancile); id. 8, 30; 1, 37; cf. Verg. A. 1, 119 Heyne; Tac. G. 11 Rup.; Plin. Ep. 5, 6, 43:

    Aeneas se collegit in arma,

    gathered himself under his shield, Verg. A. 12, 491.—Hence, in a more extended sense,
    B.
    Implements of war, arms, both of defence and offence (but of the latter only those which are used in close contest, such as the sword, axe, club; in distinction from tela, which are used in contest at a distance; hence, arma and tela are often contrasted; v. the foll., and cf. Bremi and Dähne ad Nep. Dat. 11, 3): arma rigent, horrescunt tela, Enn. ap. Macr. S. 6, 4; id. ap. Non. p. 469, 26:

    arma alia ad tegendum, alia ad nocendum,

    Cic. Caec. 21:

    armis condicione positis aut defetigatione abjectis aut victoriā detractis,

    id. Fam. 6, 2:

    illum dicis cum armis aureis, Quoius etc.,

    Plaut. Mil. 1, 1, 16:

    ibi Simul rem et gloriam armis belli repperi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 60:

    arma antiqua manus, ungues dentesque fuerunt Et lapides, et item, silvarum fragmina, ramei,

    Lucr. 5, 1283; so,

    Mutum et turpe pecus (i. e. primeval man), glandem et cubilia propter Unguibus et pugnis, dein fustibus, atque ita porro Pugnabant armis, quae post fabricaverat usus,

    Hor. S. 1, 3, 100 sqq.:

    capere,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153; id. Phil. 4, 3, 7; id. Rab. Perd. 6 and 7:

    sumere,

    id. Planc. 36, 88 Wund.; id. Tusc. 2, 24, 58; Vulg. Gen. 27, 3; ib. 3 Reg. 22, 30:

    accipere, ib. Judith, 14, 2: adprehendere,

    ib. Psa. 34, 2:

    resumere,

    Suet. Calig. 48:

    aptare,

    Liv. 5, 49:

    induere,

    id. 30, 31; Ov. M. 14, 798; id. F. 1, 521; Verg. A. 11, 83; Luc. 1, 126:

    accingi armis,

    Verg. A. 6, 184, and Vulg. Jud. 18, 11:

    armis instructus,

    ib. Deut. 1, 41; ib. 1 Par. 12, 13:

    concitare ad arma,

    Caes. B. G. 7, 42:

    descendere ad arma,

    id. ib. 7, 33:

    vocare ad arma,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    vocare in arma,

    Verg. A. 9, 22:

    ferre contra aliquem,

    Vell. 2, 56:

    decernere armis,

    Cic. Att. 7, 3:

    armis cum hoste certare,

    id. Off. 3, 22, 87; so,

    saevis armis,

    Verg. A. 12, 890:

    dimicare armis cum aliquo,

    Nep. Milt. 1, 2:

    esse in armis,

    Caes. B. G. 1, 49; Suet. Caes. 69:

    ponere, abicere,

    Cic. Fam. 6, 2:

    relinquere,

    Liv. 2, 10:

    tradere,

    Nep. Ham. 1, 5; Suet. Vit. 10:

    amittere,

    Verg. A. 1, 474:

    proicere,

    Vulg. 1 Macc. 5, 43;

    7, 44: deripere militibus,

    Hor. C. 3, 5, 19:

    dirimere,

    Luc. 1, 104 et saep.—Hence, arma virosque, per arma, per viros, etc., Liv. 8, 25; 8, 30 al.; v. Burm. ad Verg. A. 1, 1, and cf. Liv. 9, 24:

    tela et arma: armorum atque telorum portationes,

    Sall. C. 42, 2; Liv. 1, 25; Col. 12, 3; Tac. G. 29 and 33:

    armis et castris, prov. (like remis velisque, viris equisque),

    with vigor, with might and main, Cic. Off. 2, 24, 84.—
    II.
    Trop., means of protection, defence, weapons:

    tenere semper arma (sc. eloquentiae), quibus vel tectus ipse esse possis, vel, etc.,

    Cic. de Or. 1, 8, 32:

    prudentiae,

    id. ib. 1, 38, 172:

    senectutis,

    id. Lael. 4. 9:

    tectus Vulcaniis armis, id est fortitudine,

    id. Tusc. 2, 14, 33:

    eloquentiae,

    Quint. 5, 12, 21:

    facundiae,

    id. 2, 16, 10:

    justitiae,

    Vulg. Rom. 6, 13; ib. 2 Cor. 6, 7:

    arma lucis,

    ib. Rom. 13, 12:

    horriferum contra Borean ovis arma ministret, i. e. lanas,

    Ov. M. 15, 471:

    haec mihi Stertinius arma (i. e. praecepta) dedit,

    Hor. S. 2, 3, 297; cf. id. Ep. 1, 16, 67:

    arma militiae nostrae non carnalia sunt,

    Vulg. 2 Cor. 10, 4.
    a.
    War (once in opp. to pax, v. infra):

    silent leges inter arma,

    Cic. Mil. 4, 10; id. Att. 7, 3, 5:

    arma civilia,

    civil war, id. Fam. 2, 16, and Tac. A. 1, 9:

    civilia arma,

    id. Agr. 16; id. G. 37 (otherwise, bella civilia, Cic. Off. 1, 25, 86, and Tac. Agr. 13):

    ab externis armis otium erat,

    Liv. 3, 14; 9, 1; 3, 69 Drak.; 9, 32; 42, 2; Tac. H. 2, 1 al.:

    a Rubro Mari arma conatus sit inferre Italiae,

    Nep. Hann. 2, 1 (for which more freq. bellum inferre alicui, v. infero):

    ad horrida promptior arma,

    Ov. M. 1, 126:

    qui fera nuntiet arma,

    id. ib. 5, 4;

    14, 479: compositis venerantur armis,

    Hor. C. 4, 14, 52. So the beginning of the Æneid: Arma virumque cano; cf. Hor. Ep. 1, 19, 7:

    melius visum Gallos novam gentem pace potius cognosci quam armis,

    Liv. 5, 35 fin.; cf.:

    cedant arma togae,

    Cic. Off. 1, 22, 76.—Also for battle, contest:

    in arma feror,

    Verg. A. 2, 337; so id. ib. 2, 655.—
    b.
    (Abstr. for concr.) The warriors themselves, soldiers, troops:

    nulla usquam apparuerunt arma,

    Liv. 41, 12:

    nostro supplicio liberemus Romana arma, i. e. Romanum exercitum,

    id. 9, 9; 21, 26:

    Hispanias armis non ita redundare,

    Tac. H. 2, 32:

    expertem frustra belli et neutra arma secutum,

    neither party, Ov. M. 5, 91: auxiliaria arma, auxiliaries, auxiliary troops = auxiliares (v. auxiliaris, I.), id. ib. 6, 424; cf. id. ib. 14, 528.—
    III.
    Transf., poet. (like hoplon and entea in Gr.), implements, instruments, tools, utensils, in gen. Of implements for grinding and baking:

    Cerealia arma,

    the arms of Ceres, Verg. A. 1, 177 (cf. Hom. Od. 7, 232: entea daitos). —Of implements of agriculture, Ov. M. 11, 35:

    dicendum est, quae sint duris agrestibus arma, Quīs sine nec potuere seri nec surgere messes,

    Verg. G. 1, 160.—Of the equipments, tackle of a ship ( mast, sails, rudder, etc.):

    colligere arma jubet validisque incumbere remis,

    Verg. A. 5, 15; 6, 353.—Hence used by Ovid for wings:

    haec umeris arma parata suis, A. A. 2, 50 (cf. in the foll. verse: his patria est adeunda carinis).—And so of other instruments,

    Mart. 14, 36.

    Lewis & Short latin dictionary > arma

  • 84 intro versus

    intrō-versus (also separately intrō versus), adv. for introrsus, towards the inside, inwards (ante-class.): introversus, et ad te Spectant, Lucil. ap. Non. 402, 7:

    spectantia genua,

    Varr. R. R. 2, 7, 5:

    se proicere,

    Petr. 63.

    Lewis & Short latin dictionary > intro versus

  • 85 introversus

    intrō-versus (also separately intrō versus), adv. for introrsus, towards the inside, inwards (ante-class.): introversus, et ad te Spectant, Lucil. ap. Non. 402, 7:

    spectantia genua,

    Varr. R. R. 2, 7, 5:

    se proicere,

    Petr. 63.

    Lewis & Short latin dictionary > introversus

  • 86 Libua

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libua

  • 87 Libya

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libya

  • 88 Libyci

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libyci

  • 89 Libycus

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libycus

  • 90 Libye

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libye

  • 91 Libys

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libys

  • 92 Libyssus

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libyssus

  • 93 Libystinus

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libystinus

  • 94 Libystis

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libystis

  • 95 Libyus

    Lĭbya ( Lĭbŭa, Plaut. Curc. 3, 76), ae, and Lĭbyē, ēs, f., = Libuê, Libya, Plin. 5, 6, 6, § 39; Cic. N. D. 1, 36, 101:

    Graecus Aristippus, qui servos proicere aurum In media jussit Libya,

    Hor. S. 2, 3, 100.—
    B.
    Transf., Africa. —Form Libya: mundus... premitur Libyae devexus in Austros. [p. 1062] Verg. G. 1, 240; Juv. 11, 25.—Form Libye:

    Libye torretur,

    Sil. 1, 194:

    tibi habe frumentum, O Libye, dum tubera mittas,

    Juv. 5, 119.—
    II.
    Hence,
    A.
    Lĭbycus, a, um, adj., = Libukos, of Libya, Libyan:

    fines,

    Verg. A. 1, 339:

    cursus,

    id. ib. 6, 338:

    gentes,

    id. ib. 4, 320:

    lapilli,

    Numidian marble, Hor. Ep. 1, 10, 19:

    Libyca succensae lampade Cannae,

    the funeral pile on which Hannibal, after the battle of Cannæ, caused the bodies of the slaughtered Romans to be burned, Luc. 7, 880:

    orbes,

    a table-top of citrus, Mart. 2, 43, 9: Libycus campus in agro Argeo (i. e. Argivo) appellatus, quod in eo primum fruges ex Libya allatae sunt. Quam ob causam etiam Ceres ab Argeis Libyssa vocata est, Paul. ex Fest. p. 121 Müll.— Plur. subst.: Lĭbyci, ōrum, m., the Libyans, Macr. S. 1, 17.—
    2.
    Transf., African, Plaut. Cas. 3, 5, 16:

    mare Libycum,

    the Egyptian Sea, Plin. 5, 1, 1, § 1:

    fera,

    the lion, Ov. F. 5, 178:

    arenae,

    id. M. 4, 616:

    axis,

    the African sky, Afríca, Sen. Herc. Oet. 908:

    uvae,

    Col. 3, 2:

    crines,

    frizzly, woolly hair, Luc. 10, 129:

    pestes,

    i. e. snakes, id. 9, 805.—
    B.
    Lĭbys, yos and ys, and Libs, ĭbis, adj., = Libus, Líbyan:

    Libys lectulus,

    of citrus, Verg. Cir. 440:

    mons,

    Stat. S. 4, 2, 27.—Subst.
    1.
    Form Lĭbys, yos, m., a Libyan:

    Africam initio habuere Gaetuli et Libyes,

    Sall. J. 18 init.:

    Cancro (subditus) Libys,

    Sen. Herc. Oet. 24.—
    2.
    Form Libs.
    (α).
    A Libyan, Sid. Carm. 9, 94.—
    (β).
    = Africus (sc. ventus), the south-west wind (acc. Liba), Plin. 2, 47, 46, § 119.—
    C.
    Lĭbyssus, a, um, adj., Libyan:

    Libyssa arena,

    Cat. 7, 3:

    gens,

    Sil. 8, 206:

    ficus,

    Col. 10, 418: Libyssa Ceres, a surname of Ceres among the Argives, Paul. ex Fest. p. 121 (v. the passage under Libycus).—
    D.
    Lĭbystīnus, a, um, adj., = Libustinos, Libyan:

    montes Libystini,

    Cat. 60, 1:

    Apollo,

    a name given to Apollo by the Sicilians, because he had delivered them by a pestilence from an attack of the Carthaginians, Macr. S. 1, 17.—
    E.
    Lĭby-stis, ĭdis, f., = Libustis, Libyan:

    Libystis ursa,

    Verg. A. 5, 37.—
    F.
    Lĭbyus, a, um, adj., Libyan: Libya citrus, Varr. ap. Non. 86, 10:

    terra,

    Libya, Tac. A. 2, 60.

    Lewis & Short latin dictionary > Libyus

  • 96 paropsis

    păropsis ( părap-), ĭdis, f., = paropsis (prop. a side dish), a large square dish for the dessert, a dessert-dish; also a small dish in gen., Juv. 3, 142; Mart. 11, 27, 5; Suet. Galb. 12; Isid. 16, 20, 4; Petr. 50:

    parapsidem proicere,

    id. 34; Dig. 34, 2, 20; Vulg. Matt. 23, 25; 26, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > paropsis

  • 97 pes

    pēs, pĕdis, m. [kindr. with Sanscr. pād, foot, from root pad, ire; Gr. pod-, pous; Goth. fōt; old Germ. vuoz; Engl. foot], a foot of man or beast.
    I.
    Lit.:

    si pes condoluit,

    Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    calcei apti ad pedem,

    id. de Or. 1, 54, 231:

    nec manus, nec pedes, nec alia membra,

    id. Univ. 6:

    pede tellurem pulsare,

    i. e. to dance, Hor. C. 1, 37, 1; cf.:

    alterno pede terram quatere,

    id. ib. 1, 4, 7;

    4, 1, 27: pedis aptissima forma,

    Ov. Am. 3, 3, 7:

    aves omnes in pedes nascuntur,

    are born feet first, Plin. 10, 53, 74, § 149:

    cycnum pedibus Jovis armiger uncis Sustulit,

    Verg. A. 9, 564; cf. id. ib. 11, 723: pedem ferre, to go or come, id. G. 1, 11:

    si in fundo pedem posuisses,

    set foot, Cic. Caecin. 11, 31: pedem efferre, to step or go out, Plaut. Bacch. 3, 3, 19:

    qui pedem portā non extulit,

    Cic. Att. 8, 2, 4; 6, 8, 5:

    pedem portā non plus extulit quam domo suā,

    id. ib. 8, 2, 4: pedem limine efferre, id. Cael. 14, 34: pedem referre, revocare, retrahere, to go or come back, to return:

    profugum referre pedem,

    Ov. H. 15, 186; id. M. 2, 439.—Said even of streams:

    revocatque pedem Tiberinus ab alto,

    Verg. A. 9, 125:

    retrahitque pedes simul unda relabens,

    id. ib. 10, 307; cf. infra, II. H.: pedibus, on foot, afoot:

    cum ingressus iter pedibus sit,

    Cic. Sen. 10, 34; Suet. Aug. 53.—

    Esp. in phrase: pedibus ire, venire, etc.: pedibus proficisci,

    Liv. 26, 19:

    pedibus iter conficere,

    id. 44, 5:

    quod flumen uno omnino loco pedibus transire potest,

    Caes. B. G. 5, 18:

    (Caesar) pedibus Narbonem pervenit,

    id. B. C. 2, 21:

    ut neque pedibus aditum haberent,

    id. B. G. 3, 12 init. —Rarely pede ire ( poet. and late Lat.):

    quo bene coepisti, sic pede semper eas,

    Ov. Tr. 1, 9, 66:

    Jordanem transmiserunt pede,

    Ambros. in Psa. 118, 165, n. 16.— Trop.:

    Bacchus flueret pede suo,

    i. e. wine unmixed with water, Auct. Aetn. 13; cf.:

    musta sub adducto si pede nulla fluant,

    Ov. P. 2, 9, 32, and II. H. infra.—Pregn., by land:

    cum illud iter Hispaniense pedibus fere confici soleat: aut si quis navigare velit, etc.,

    Cic. Vatin. 5, 12:

    seu pedibus Parthos sequimur, seu classe Britannos,

    Prop. 2, 20, 63 (3, 23, 5):

    ego me in pedes (conicio),

    take to my heels, make off, Ter. Eun. 5, 2, 5.— Esp.: ad pedes alicui or alicujus, accidere, procidere, jacere, se abicere, se proicere, procumbere, etc., to approach as a suppliant, to fall at one's feet:

    ad pedes omnium singillatim accidente Clodio,

    Cic. Att. 1, 14, 5:

    abjectā togā se ad generi pedes abiecit,

    id. ib. 4, 2, 4:

    rex procidit ad pedes Achillei,

    Hor. Epod. 17, 14:

    vos ad pedes lenonis proiecistis,

    Cic. Sest. 11, 26:

    filius se ad pedes meos prosternens,

    id. Phil. 2, 18, 45:

    tibi sum supplex, Nec moror ante tuos procubuisse pedes,

    Ov. H. 12, 186:

    cui cum se moesta turba ad pedes provolvisset,

    Liv. 6, 3, 4:

    ad pedes Caesaris provoluta regina,

    Flor. 4, 11, 9:

    (mater una) mihi ad pedes misera jacuit,

    Cic. Verr. 2, 5, 49, § 129; cf.:

    amplecti pedes potui,

    Ov. M. 9, 605:

    complector, regina, pedes,

    Luc. 10, 89:

    servus a pedibus,

    a footman, lackey, Cic. Att. 8, 5, 1: sub pedibus, under one's feet, i. e. in one's power, Verg. A. 7, 100; Liv. 34, 32: sub pedibus esse or jacere, to be or lie under one's feet, i. e. to be disregarded ( poet.):

    sors ubi pessima rerum, Sub pedibus timor est,

    Ov. M. 14, 490:

    amicitiae nomen Re tibi pro vili sub pedibusque jacet,

    id. Tr. 1, 8, 16: pedem opponere, to put one's foot against, i. e. to withstand, resist, oppose ( poet.), id. P. 4, 6, 8: pedem trahere, to drag one's foot, i. e. to halt, limp; said of scazontic verse, id. R. Am. 378: trahantur haec pedibus, may be dragged by the heels, i. e. may go to the dogs (class.):

    fratrem mecum et te si habebo, per me ista pedibus trahantur,

    Cic. Att. 4, 16, 10; id. Fam. 7, 32, 2: ante pedes esse or ante pedes posita esse, to lie before one's feet, i. e. before one's eyes, to be evident, palpable, glaring:

    istuc est sapere, non quod ante pedes modo est, Videre, sed etiam illa, quae futura sunt, Prospicere,

    Ter. Ad. 3, 3, 32:

    transilire ante pedes posita, et alia longe repetita sumere,

    Cic. de Or. 3, 40, 160:

    omni pede stare,

    i. e. to use every effort, make every exertion, Quint. 12, 9, 18: nec caput nec pes, neither head nor foot, beginning nor end, no part:

    nec caput nec pes sermonum apparet,

    Plaut. As. 3, 3, 139:

    garriet quoi neque pes neque caput conpareat,

    id. Capt. 3, 4, 81: tuas res ita contractas, ut, quemadmodum scribis, nec caput nec pedes, Curio ap. Cic. Fam. 7, 31, 2:

    ut nec pes nec caput uni Reddatur formae,

    Hor. A. P. 8:

    dixit Cato, eam legationem nec caput, nec pedes, nec cor habere,

    Liv. Epit. 50: pes felix, secundus, i. e. a happy or fortunate arrival:

    adi pede secundo,

    Verg. A. 8, 302:

    felix,

    Ov. F. 1, 514; cf.:

    boni pedis homo, id est cujus adventus afferat aliquid felicitatis,

    Aug. Ep. ad Max. Gram. 44.—So esp. pes dexter, because it was of good omen to move the right foot first;

    temples had an uneven number of steps, that the same foot might touch the first step and first enter the temple,

    Vitr. 3, 3; cf. Petr. 30:

    quove pede ingressi?

    Prop. 3 (4), 1, 6.—So the left foot was associated with bad omens; cf. Suet. Aug. 92 init.:

    pessimo pede domum nostram accessit,

    App. M. 6, 26, p. 184, 1; hence, dextro pede, auspiciously: quid tam dextro [p. 1363] pede concipis, etc., Juv. 10, 5: pedibus pecunia compensatur, said proverbially of distant lands purchased at a cheap rate, but which it costs a great deal to reach, Cato ap. Cic. Fl. 29, 72: a pedibus usque ad caput, from head to foot, all over (late Lat.; cf.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20), Aug. in Psa. 55, 20; 90, 1, 2 et saep.; cf.:

    a vestigio pedis usque ad verticem,

    Ambros. Offic. Min. 2, 22, 114.—
    B.
    In partic.
    1.
    Milit. t. t.: descendere ad pedes, to alight, dismount, of cavalry, Liv. 9, 22:

    pedibus merere,

    to serve on foot, as a foot-soldier, id. 24, 18:

    ad pedes pugna ierat,

    they fought on foot, id. 21, 46: pedem conferre, to come to close quarters:

    collato pede rem gerere,

    id. 26, 39; Cic. Planc. 19, 48.—
    2.
    Publicist's t. t.: pedibus ire in sententiam alicujus, to adopt one's opinion, take sides with one:

    cum omnes in sententiam ejus pedibus irent,

    Liv. 9, 8, 13; 5, 9, 2.—
    3.
    In mal. part.:

    pedem or pedes tollere, extollere (ad concubitum),

    Mart. 10, 81, 4; 11, 71, 8;

    hence the lusus verbb. with pedem dare and tollere,

    Cic. Att. 2, 1, 5. —
    II.
    Transf.
    A.
    A foot of a table, stool, bench, etc., Ter. Ad. 4, 2, 46:

    mensae sed erat pes tertius impar,

    Ov. M. 8, 661; cf.:

    pedem et nostrum dicimus, et lecti, et veli, ut carminis (v. in the foll.),

    Sen. Ben. 2, 34, 2:

    tricliniorum,

    Plin. 34, 2, 4, § 9:

    subsellii,

    Auct. Her. 4, 55, 68:

    pes argenteus (mensae),

    Juv. 11, 128.—
    B.
    Pes veli, a rope attached to a sail for the purpose of setting it to the wind, a sheet:

    sive utrumque Juppiter Simul secundus incidisset in pedem,

    Cat. 4, 19:

    pede labitur aequo,

    i. e. before the wind, with the wind right aft, Ov. F. 3, 565:

    pedibus aequis,

    Cic. Att. 16, 6 init.; cf. also the passage quoted above from Sen. Ben. 2, 34, 2; and:

    prolato pede, transversos captare Notos,

    id. Med. 322.— Hence, facere pedem, to veer out one sheet, to take advantage of a side wind, to haul the wind: una omnes fecere pedem;

    pariterque sinistros, Nunc dextros solvere sinus,

    Verg. A. 5, 830:

    prolatis pedibus,

    Plin. 2, 47, 48, § 128.—
    C.
    The foot of a mountain (post-class.):

    Orontes imos pedes Casii montis praetermeans,

    Amm. 14, 8, 10 al. —
    D.
    Ground, soil, territory (post-class.):

    in Caesariensis pede,

    Sol. 3, 2:

    omnis Africa Zeugitano pede incipit,

    id. 27, 1; cf.:

    quamvis angustum pedem dispositio fecit habitabilem,

    Sen. Tranq. An. 10, 4.—
    E.
    The stalk or pedicle of a fruit, esp. of the grape, together with the husk:

    vinaceorum pes proruitur,

    Col. 12, 43; so id. 12, 36.—Of the olive, Plin. 15, 1, 2, § 5: pes milvinus or milvi, the stalk or stem of the plant batis, Col. 12, 7.—Hence, as a name for several plants: pedes gallinacei, a plant:

    Capnos trunca, quam pedes gallinaceos vocant,

    Plin. 25, 13, 98, § 155:

    pedes betacei,

    beetroots, Varr. R. R. 1, 27.—
    F.
    Pedes navales, rowers, sailors, Plaut. Men. 2, 2, 75.—
    G.
    The barrow of a litter, Cat. 10, 22.—
    H.
    Poet., of fountains and rivers: inde super terras fluit agmine dulci, Quā via secta semel liquido pede detulit undas, Lucr, 5, 272;

    6, 638: crepante lympha desilit pede,

    Hor. Epod. 16, 47:

    liquido pede labitur unda,

    Verg. Cul. 17:

    lento pede sulcat harenas Bagrada,

    Sil. 6, 140.—
    K.
    A metrical foot:

    ad heroum nos dactyli et anapaesti et spondei pedem invitas,

    Cic. de Or. 3, 47, 82:

    pedibus claudere verba,

    to make verses, Hor. S. 2, 1, 28:

    musa per undenos emodulanda pedes,

    in hexameters and pentameters, Ov. Am. 1, 1, 30:

    inque suos volui cogere verba pedes,

    id. Tr. 5, 12, 34.—
    2.
    A kind of verse, measure:

    et pede, quo debent fortia bella geri,

    Ov. Ib. 646:

    Lesbius,

    Hor. C. 4, 6, 35.—
    L.
    In music, time (postAug.), Plin. 29, 1, 5, § 6.—
    M.
    A foot, as a measure of length (class.):

    ne iste hercle ab istā non pedem discedat,

    Plaut. As. 3, 3, 13:

    ab aliquo pedem discessisse,

    Cic. Deiot. 15, 42:

    pedem e villā adhuc egressi non sumus,

    id. Att. 13, 16, 1:

    pes justus,

    Plin. 18, 31, 74, § 317.—Hence, transf.: pede suo se metiri, to measure one's self by one's own foot-rule, i. e. by one's own powers or abilities, Hor. Ep. 1, 7, 98.—
    N.
    Pedes, lice; v. pedis.—
    O.
    The leg (late Lat.), in phrase: pedem frangere, Aug. Civ. Dei, 22, 22, 3; id. Serm. 273, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > pes

  • 98 sui

    sŭi ( gen.), dat. sibī̆, acc. and abl. se or sese, sing. and plur. (old dat. sibei, C. I. L. 1, 38; 1, 1056;

    1, 1180 et saep.: sibe,

    ib. 1, 1267; 5, 300; cf. Quint. 1, 7, 24; and v. Neue, Formenl. 2, p. 180 sq.; on the quantity of the final i, v. Ritschl, Opusc. 2, p. 632 sqq.; old acc. sed, C. I. L. 1, 196, 13 sq.; 1, 197, 21; strengthened acc. sepse = se ipse, Cic. Rep. 3, 8, 12; cf. Sen. Ep. 108, 32:

    semet,

    Hor. S. 1, 6, 78; Liv. 2, 12, 7; 2, 44, 8 al.), pron. of 3d pers. in recipr. and reflex. sense [Sanscr. sva-, svajam-, self; Gr. he, We, sphe (hou, hoi, he); cf. suus, old Lat. sovos; v. Curt. Gr. Etym. p. 396; Corss. Ausspr. 2, p. 54], of himself, of herself, of itself, of themselves; one another, each other, etc.; him, her, it, them; and, as subj. of inf., he, she, it, they (on the use of se or sese in acc., cf.: ut se dicamus, cum aliquem quid in alium fecisse ostendimus, ut puta: ille dicit se hoc illi fecisse;

    cum autem in se ipsum, tunc dicamus sese, velut: dixit sese hoc sibi fecisse,

    Charis. 1, 15, p. 86 P.; but the distinction is not commonly observed; the two forms being used indifferently, except that sese is preferred where there is emphasis, especially at the beginning or end of a clause, or in reference to a preceding ipse; v. infra; and cf. Neue, Formenl. 2, p. 182 sqq.).
    I.
    Prop., as pron. reflex., of an object considered as receiving or affected by its own act, himself, herself, itself, themselves.
    A.
    In all clauses, referring to the grammatical subject of the clause.
    1.
    As direct obj. of verb:

    dedistine gladium, qui se occideret?

    Plaut. Trin. 1, 2, 92:

    artis eloquar quem ad modum se expediant,

    id. ib. 2, 1, 10:

    se in plagas conicere,

    id. ib. 2, 1, 12:

    numquam erit alienis gravis qui suis se concinnat levem,

    id. ib. 3, 2, 58: se aperiunt, Ter. And. 4, 1, 8:

    adplicat ad Chrysidis patrem se,

    id. ib. 5, 4, 22:

    si is posset ab ea sese avellere,

    id. Hec. 4, 1, 39:

    hi se ad nos adplicant,

    id. Heaut. 2, 4, 13:

    per eos, ne causam diceret, se eripuit,

    Caes. B. G. 1, 4:

    cum ferrum se inflexisset,

    id. ib. 1, 25:

    praecipites fugae sese mandabant,

    id. ib. 2, 24:

    si se telo defenderet fur,

    Cic. Mil. 3, 9:

    Catoni licuit Tusculi se in otio delectare,

    id. Rep. 1, 1, 1:

    solum igitur quod se ipsum movet, numquam ne moveri quidem desinit,

    id. ib. 6, 25, 27:

    statim homo se erexit,

    id. Rosc. Am. 22, 60:

    majores acceperamus se a Gallis auro redemisse,

    Liv. 22, 59, 7:

    in montem sese recipere,

    Caes. B. G. 1, 25; 1, 26; Cic. Fin. 3, 19, 63:

    ad inpedimenta se conferre,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sese alicui ad pedes proicere,

    id. ib. 1, 31:

    se gerere,

    to behave, Cic. Agr. 2, 19, 53:

    sic se res habet, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 67, 271; id. Fin. 1, 7, 25; 5, 10, 27 sq.:

    quod uxor sua ex fico se suspendisset,

    Quint. 6, 3, 88. — Strengthened by ipse, nom.:

    hic se ipsus fallit,

    Ter. And. 3, 2, 15:

    ut se ipse diliget,

    Cic. Fin. 2, 11, 33:

    ipse enim se quisque diligit,

    id. Lael. 21, 80:

    ita non modo superiores, sed etiam se ipse correxerat,

    id. Or. 52, 176:

    omne animal se ipsum diligit,

    id. Fin. 5, 9, 24:

    neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,

    Nep. Paus. 4, 3:

    miles se ipse interfecit,

    Tac. H. 3, 51; 4, 11:

    ne, ignorando regem, semet ipse aperiret quis esset,

    Liv. 2, 12, 7:

    nec sese ipsi gravant,

    Quint. 1, 12, 10.—Sometimes acc.:

    inperator qui se ipsum non continet,

    Cic. Imp. Pomp. 13, 38:

    quid est enim se ipsum colligere, nisi, etc.,

    id. Tusc. 4, 36, 78; 1, 23, 53:

    ut quidam imperatores se ipsos dis inmortalibus devoverent,

    id. N. D. 2, 3, 10:

    quod si se ipsos illi nostri liberatores e conspectu nostro abstulerunt,

    id. Phil. 2, 44, 114:

    admovisse semet ipsos lateri suo,

    Curt. 7, 1, 14:

    gladio se ipsam transfixit,

    Vell. 2, 26, 3.—In gerund. construction:

    ne sui in perpetuum liberandi occasionem dimittant,

    Caes. B. G. 5, 38; 3, 6; 4, 34:

    principes sui conservandi causa profugerunt,

    Cic. Cat. 1, 3, 7:

    maximam causam ad se inundandam terra praestabit,

    Sen. Q. N. 3, 29, 4.—
    2.
    As indirect obj.:

    animo servit, non sibi,

    Plaut. Trin. 2, 2, 27:

    sapiens ipsus fingit fortunam sibi,

    id. ib. 2, 2, 84:

    ne ibi diffregisset crura aut cervices sibi,

    id. Mil. 3, 1, 126:

    nil aliud nisi quod sibi soli placet consulit,

    id. Trin. 2, 3, 4:

    quaerunt sibi liberos,

    id. Ps. 1, 1, 21:

    aurum habeat sibi,

    id. Mil. 4, 2, 108:

    illum multae sibi expetessunt,

    id. ib. 4, 6, 16:

    tum me convivam solum abducebat sibi,

    Ter. Eun. 3, 1, 17:

    non sibi soli postulat, etc.,

    id. ib. 3, 2, 27:

    nunc sibi uxorem expetit,

    id. And. 3, 2, 40:

    is sibi legationem ad civitates suscepit,

    Caes. B. G. 1, 3:

    neque sibi homines feros temperaturos existimabat, quin exirent, etc.,

    id. ib. 1, 33:

    hoc sibi nomen adrogare,

    Cic. Rep. 1, 33, 50; 1, 5, 9:

    alia sunt tamquam sibi nata,

    id. Fin. 3, 19, 63:

    proposita sibi morte,

    id. Sest. 21, 48; id. Fin. 5, 11, 31:

    ne, illo cunctante, Numidae sibi consulant,

    Sall. J. 62, 1:

    ut populum Romanum sibi desumerent hostem,

    Liv. 7, 20, 5:

    Turnus, praelatum sibi advenam aegre patiens,

    id. 1, 2:

    petebant ut regis sui filiam matrimonio sibi jungeret,

    Curt. 8, 1, 9:

    nemo sibi tantummodo errat,

    Sen. Vit. Beat. 1, 4:

    locum sibi ad formam sui exsculpsit,

    id. Q. N. 4, 3, 4.—With ipse:

    ipse tantos sibi spiritus sumpserat,

    Caes. B. G. 1, 33 fin.:

    nec ipsi sibi exemplo sunt,

    Cic. Lael. 21, 80:

    iste, quasi praeda sibi advecta, ducit,

    id. Verr. 2, 5, 25, § 64:

    Junius necem sibi ipse conscivit,

    id. N. D. 2, 3, 7:

    voluntarium non sibimet ipse solum, sed etiam funeri suo exilium indixit,

    Liv. 39, 52, 9:

    proinde consulant sibi ipsi,

    Just. 16, 4, 15:

    avaritia, quae quicquid omnibus abstulit, sibi ipsi neget,

    Sen. Q. N. 1, prol. 6; cf. Cic. Marc. 5, 13. —
    3.
    After substt., adjj., etc.:

    omnino est amans sui virtus,

    Cic. Lael. 26, 98:

    ut sit sui similis,

    Plaut. Trin. 2, 2, 7:

    omnem naturam esse servatricem sui,

    Cic. Fin. 5, 9, 26:

    cum videret, si non paruisset, dissimilem se futurum sui,

    id. Phil. 9, 3, 6; id. Tusc. 1, 19, 43: nihil malo quam et me mei similem esse et illos sui, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A, 2:

    habetis ducem memorem vestri, oblitum sui,

    Cic. Cat. 4, 9, 19:

    potens sui,

    Hor. C. 3, 29, 41:

    nihil est tam incontinens sui,

    Sen. Q. N. 3, 30, 6:

    quod sibi obsit, quia sit sibi inimicus,

    Cic. Fin. 5, 10, 28: inimicus ipse [p. 1795] sibi putandus est, id. ib.:

    cum ipsi homines sibi sint per se cari,

    id. ib. 5, 13, 38:

    Medus infestus sibi,

    Hor. C. 3, 8, 19:

    crescit indulgens sibi hydrops,

    id. ib. 2, 2, 13; cf.:

    nec enim utilius quicquam est quam sibi utilem fieri,

    Sen. Ben. 1, 11, 5:

    Campanus se digna probra in insontem jacere,

    Liv. 25, 18, 8:

    (mundus) se ipse consumptione alebat sui,

    Cic. Univ. 6:

    cum multa adsoleat veritas praebere vestigia sui,

    Liv. 40, 54, 8:

    caecus amor sui,

    Hor. C. 1, 18, 14:

    sui contemptor,

    Quint. 12, 1, 20:

    in spem sui bonam adducitur,

    Sen. Ira, 2, 21, 3:

    (aer) ima sui parte maxime varius est,

    id. Q. N. 2, 11, 1:

    ipsa (virtus) pretium sui,

    id. Vit. Beat. 9, 4:

    neque est quod existimes illum vilem sibi fuisse: pretium se sui fecit,

    id. Ben. 1, 9, 1:

    saepe taedio laboris ad vilitatem sui compelluntur ignavi,

    Curt. 5, 9, 7:

    nemo non benignus est sui judex,

    Sen. Ben. 2, 26, 1:

    Romanus in ipso fine vitae vindex sui exstitit,

    Val. Max. 3, 2, 11:

    equestris ordinis juventus omnibus annis bis urbem spectaculo sui celebrabat,

    id. 2, 2, 9; cf. with ipse:

    utpote ipsa sui appellatione virorum majestati debitum a feminis reddens honorem,

    id. 2, 1, 7. —
    4.
    With prepp.:

    qui admisit in se culpam,

    Plaut. Trin. 1, 2, 6:

    culpam ut ab se segregent,

    id. ib. 1, 2, 42:

    segregat ab se omnis,

    id. Mil. 4, 6, 17; 4, 6, 62:

    me ad se deduxit,

    id. ib. 2, 1, 121; 3, 1, 118; id. Ps. 3, 2, 6:

    quae me non excludit ab se, sed apud se occludet domi,

    id. Men. 4, 2, 108:

    habet aliud (negotium) magis ex se et majus,

    Ter. And. 5, 4, 51:

    et fingunt quandam inter se nunc fallaciam,

    id. ib. 1, 3, 15:

    duxit secum virginem,

    id. Eun. 2, 1, 23; Cic. Att. 5, 17, 3; Liv. 35, 30; 43, 18:

    ex se generare,

    Quint. 1, 1, 36: — pro se quisque = unusquisque, every one, each one singly, etc., freq. in Livy (cf. suus, II. D. 2.):

    Pro se quisque id quod quisque potest... Edit,

    Plaut. Am. 1, 1, 76:

    pro se quisque alius agnum inmolabat, alius pullum,

    Sen. Q. N. 4, 6, 2:

    pro se quisque sedulo Faciebant,

    Ter. Heaut. 1, 1, 74:

    cum pro se quisque tenderet ad portas,

    Liv. 6, 3; 6, 8; 1, 9; 1, 59;

    2, 6: — Boiosque receptos ad se socios sibi adsciscunt,

    Caes. B. G. 1, 5 fin.:

    exercitum ante se mittit,

    id. ib. 1, 21:

    supra se collocare,

    id. ib. 1, 24:

    ex materia in se omnia recipiente mundum factum esse,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    litteras ad se ab amico missas protulit,

    id. Phil. 2, 4, 7:

    praedam prae se agentes,

    Liv. 5, 45; 38, 21:

    quam (rem publicam) exercitus, quantum in se fuit, prodebat,

    id. 2, 43; 9, 40; Nep. Iphic. 3, 4; cf. id. Hann. 12, 2 (v. infra, II. B. 2.):

    quibus poterat sauciis ductis secum,

    Liv. 4, 39.—Rarely referring to subj. inf.:

    nam dicere apud eum de facinore... cum per se ipsum consideres, grave est,

    Cic. Deiot. 2, 4:

    non quia per se beatum est malo caruisse,

    Sen. Q. N. 1, prol. 6. —
    5.
    With inf. pass. in obj.-clause:

    ne quis se aut suorum aliquem praetermissum queratur,

    Cic. Rep. 1, 1, 1:

    quibus (nominibus) illae res publicae sese appellari velint,

    id. ib. 1, 33, 50:

    qui se minus timidos existimari volebant,

    Caes. B. G. 1, 39, 6.—
    6.
    As predicate ( = suus, II. B. 2. d; very rare):

    quisquis est deus, si modo est alius... totus est sensuus, totus visuus, totus audituus, totus animae, totus animi, totus sui,

    in his own power, independent, Plin. 2, 7, 5, § 14. —
    B.
    Referring to a logical subject, other than the grammatical subj. of the clause.
    1.
    To a definite subj.:

    neque praeter se umquam ei servos fuit,

    Plaut. Capt. 3, 4, 48:

    hunc aiebant indignum civitate ac sese vivere,

    id. Trin. 1, 2, 176: exercitum consumptum videtis;

    quem turpiter se ex fuga recipientem ne qua civitas recipiat, etc.,

    Caes. B. G. 7, 20 fin.:

    reliquos sese convertere cogunt,

    id. B. C. 1, 46:

    multis illi in urbibus reficiendi se et curandi potestas fuit,

    Cic. Phil. 9, 3, 6:

    cur his persequendi juris sui adimis potestatem,

    id. Div. in Caecil. 6, 21:

    cum nihil sit periculosius quam spatium confirmandi sese Antonio dari,

    id. Fam. 10, 33, 5:

    tantam ingenuit animantibus conservandi sui natura custodiam,

    id. N. D. 2, 48, 124:

    neque sui colligendi hostibus facultatem relinquunt,

    Caes. B. G. 3, 6:

    ut quam minimum spatii ad se colligendos Romanis daretur,

    id. ib. 3, 19; 3, 4; 4, 34; Hirt. B. G. 8, 16:

    Gallica acies nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,

    Liv. 10, 28, 11:

    nec raptis aut spes de se melior aut indignatio est minor,

    id. 1, 9, 14: Faustulo spes fuerat regiam stirpem apud se educari, id. 1, 5, 5:

    proelium cum fiducia sui commissum est,

    id. 7, 33, 5; 10, 14, 17:

    detecta fraus cautiores Thyreensis fecit: dato responso, nullam se novam societatem accepturos, etc.,

    id. 36, 12, 8:

    patres censuerunt, qui honorem, quem sibi capere per leges liceret, peteret, etc.,

    id. 32, 7, 11:

    jusso magistro equitum abdicare se magistratu,

    id. 4, 35; 22, 33, 12:

    haec cum apud timentes sibimet ipsos increpuissent,

    id. 6, 37, 1:

    ab ipso, quaerenti sibi commendationem ad gentem monitus,

    id. 36, 8, 4 Weissenb. ad loc.:

    signa peditum, prae se habentium scuta,

    id. 38, 21, 3:

    invenere oppidanos vim hostium ab se arcentes,

    id. 6, 9, 7:

    exire enim sua secum efferentibus jussis primum arma ademit,

    id. 43, 18, 11; cf.

    § 10: quos in numerum pecorum redegit ignoratio sui,

    Sen. Vit. Beat. 5, 2:

    quia nullum illis sui regimen est,

    id. Ep. 94, 67:

    inter se nihil inlicitum,

    Tac. H. 5, 5; 1, 64:

    quasi objurgatio sui est,

    Quint. 11, 3, 49.—
    2.
    To indefinite subj.:

    deforme est de se ipsum praedicare,

    Cic. Off. 1, 38, 137:

    posse enim liberalitate uti non spoliantem se patrimonio nimirum est pecuniae fructus maximus,

    id. ib. 2, 18, 64:

    non arbitrari sese scire quod nesciat,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    cui proposita sit conservatio sui,

    id. Fin. 5, 13, 37:

    sic amicitiae... effectrices sunt voluptatum tam amicis quam sibi,

    id. ib. 1, 20, 67:

    amare... etiam si ad se ex iis nihil redeat,

    id. ib. 2, 24, 78:

    (judicatio) quae aut sui laudem aut adversarii vituperationem contineat,

    id. Inv. 1, 51, 97; id. Or. 36, 124; id. Off. 1, 39, 139:

    ut, quanti quisque se faciat, tanti fiat ab amicis,

    id. Lael. 16, 59; id. Off. 1, 28, 99; id. Rosc. Com. 17, 52 fin.:

    si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    ceterum et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices,

    Quint. 9, 2, 14:

    sibi servire gravissima est servitus,

    Sen. Q. N. 3, praef. 17:

    quam multa sunt vota, quae etiam sibi fateri pudet,

    id. Ben. 6, 38, 5:

    nec haec vilitas sui est,

    id. Clem. 1, 3, 4:

    culpa est, immiscere se rei ad se non pertinenti,

    Dig. 50, 17, 36:

    profecto est supplicio se liberare tam facile quam supplicium perpeti,

    Val. Max. 3, 2, 6.
    II.
    Hence, in dependent clauses, transf., as pers. pron. 3d pers., with reflex. reference, him, her, it, them; he, she, they, etc.
    A.
    In gen., of an obj. indentified with,
    1.
    The gram. subj. of the principal clause:

    qui omnis se amare credit, quemque aspexerit,

    Plaut. Mil. 4, 9, 14:

    illa mulier lapidem silicem subigere ut se amet, potest,

    id. Poen. 1, 2, 77; id. Cas. prol. 46:

    orare jussit, si se ames, jam ut ad sese venias,

    Ter. And. 4, 2, 4:

    ait, si... non id metuat, ne, ubi acceperim, Sese relinquam,

    id. Eun. 1, 2, 61:

    timet animum amicae se erga ut sit suae,

    id. Heaut. 1, 2, 15:

    utrumque jussit interfici, alterum, quia viam demonstravisset interimendi sui,

    Cic. Tusc. 5, 20, 60:

    qui precabantur, ut sibi sui liberi superstites essent,

    id. N. D. 2, 28, 72; id. Prov. Cons. 17, 42:

    ne ipse quidem sua tanta eloquentia mihi persuasisset, ut se dimitterem,

    id. Or. 28, 100:

    impetrat a senatu, ut dies sibi prorogaretur,

    id. Verr. 2, 1, 38, § 98:

    hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctisque stimulat, ut evellatis, postulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    Iccius nuntios ad eum mittit, nisi subsidium sibi submittatur,

    Caes. B. G. 2, 6 fin.:

    quos cum apud se conspexisset... quid ad se venirent,

    id. ib. 1, 47:

    mittit, qui petant atque orent, ut sibi subveniat,

    id. B. C. 1, 17:

    Scipionem Hannibal eo ipso, quod adversus se dux lectus esset, praestantem virum credebat,

    Liv. 21, 39, 8:

    Pausanias orare coepit, ne se prodiret,

    Nep. Paus. 8, 6:

    cum ejus principes animadvertisset timere, ne propter se bellum eis Lacedaemonii indicerent,

    id. Them. 8, 3:

    Ubii legatos mittunt, qui doceant... neque ab se fidem laesam,

    Caes. B. G. 6, 9:

    tum Volero, ubi indignantium pro se acerrimus erat clamor, etc.,

    Liv. 2, 55, 6:

    transfugit, patris in se saevitiam conquerens,

    id. 1, 53, 5:

    praesidia imposuit in urbibus, quae ad se defecerant,

    Sall. J. 61, 1:

    navigia sarcina depressa parum ostendunt non aquam sibi resistere?

    Sen. Q. N. 2, 9, 3.—So in phrases incorporated with a principal clause:

    Nicias vehementer tua sui memoria delectatur,

    Cic. Att. 13, 1, 3:

    nihil est appetentius similium sui,

    id. Lael. 14, 50: Pompeius facultatem sui insequendi ademerat, Caes. B. C. 1, 29:

    praefectum in se ruentem trans fixit,

    Curt. 4, 16, 23:

    rediere cum legatis ad redimendos sese missis,

    Liv. 22, 59, 18:

    potestatem omnibus adeundi sui fecit,

    Suet. Tib. 40:

    Germanicus legiones universas sibi summam reipublicae deferentes compescuit,

    id. Calig. 1:

    quam si di inmortales potestatem visendi sui faciant,

    Sen. Clem. 1, 19, 9:

    (terra) non potest tam multa tantoque se ipsa majora nutrire, nisi, etc.,

    id. Q. N. 6, 16, 3.—
    2.
    Of an obj. indentified with a logical subj., other than the gram. subj. of the leading clause:

    a Caesare valde liberaliter invitor, sibi ut sim legatus,

    Cic. Att. 2, 18, 3:

    horum unum quidque... a se potius quam ab adversariis stare demonstrabitur,

    id. Inv. 1, 43, 81; id. Mil. 16, 44:

    nam mihi scito jam a regibus adlatas esse litteras, quibus mihi gratias agant, quod se mea sententia reges appellaverim,

    id. Fam. 9, 15, 4:

    testem rei publicae relinquere, meae perpetuae erga se voluntatis,

    id. ib. 1, 4, 10:

    quos non tam ulcisci studeo quam sanare sibi ipsos,

    id. Cat. 2, 8, 17:

    quo ex oppido cum legati ad eum venissent oratum, ut sibi ignosceret,

    Caes. B. G. 7, 12; Liv. 6, 42; 1, 5:

    cum ei in suspitionem venisset, aliquid in epistula de se esse scriptum,

    Nep. Paus. 4, 1:

    cohortem octavam decimam Lugduni, solitis sibi hibernis, relinqui placuit,

    Tac. H. 1, 64. —
    B.
    In partic., in reported words or thoughts (orat. obliqua) referring to the person to whom they are ascribed.
    1.
    As subj. or obj., direct or indirect, with inf.:

    quos Hannibal misit astrictos jure jurando se redituros esse, nisi, etc.,

    Cic. Off. 1, 13, 40:

    Postumius mihi nuntiavit... se a Marcello ad me missum esse,

    id. Fam. 4, 12, 2:

    qui dixisse fertur a se visum esse Romulum... eum sibi mandasse ut populum rogaret ut sibi eo in colle delubrum fieret: se deum esse,

    id. Rep. 2, 10, 20; id. Mil. 35, 95 sqq.:

    nuntium mittit... sese diutius sustinere non posse,

    Caes. B. G. 2, 6 fin.:

    Divitiacus Caesarem obsecrare coepit... scire se illa esse vera, nec quemquam ex eo plus quam se doloris capere... sese tamen amore fraterno commoveri,

    id. ib. 1, 20:

    unum se esse, qui, etc.... ob eam rem se ex civitate profugisse,

    id. ib. 1, 31:

    haec sibi esse curae,

    id. ib. 1, 40:

    non sese Gallis, sed Gallos sibi bellum intulisse,

    id. ib. 1, 44:

    ipsos se inter multitudinem militum occultasse,

    id. ib. 7, 38:

    sensit Themistocles, si eo pervenisset, sibi esse pereundum,

    Nep. Them. 8, 6:

    dato responso (sc. a Thyreensibus), nullam se novam societatem accepturos,

    Liv. 36, 12, 8.—
    2.
    In subordinate clauses, questions, exhortations, etc., with subj.
    a.
    In gen.:

    qui abs te taciti requirunt, cur sibi hoc oneris imposueris, cur se potissimum delegeris,

    Cic. Planc. 18, 46; 2, 6; id. Marc. 10, 30:

    conclamavit, quid ad se venirent?

    Caes. B. G. 1, 47:

    unum petere ac deprecari... ne se armis despoliaret,

    id. ib. 2, 31:

    ad quos cum Caesar nuntios misisset, qui postularent, eos qui sibi bellum intulissent, sibi dederent,

    id. ib. 4, 16:

    cur sui quicquam esse imperii trans Rhenum postularet?

    id. ib.:

    Cicero respondit, si ab armis discedere velint, se adjutore utantur,

    id. ib. 5, 41:

    Veneti legationem ad Crassum mittunt, si velit suos recipere, obsides sibi remittat,

    id. ib. 7, 4:

    rex ignarus quae legati ejus (Hannibalis) ad se adlaturi fuissent,

    Liv. 23, 39:

    hac necessitate coactus, domino navis, qui sit, aperit, multa pollicens, si se conservasset,

    Nep. Them. 8, 6:

    legatos in Bithyniam miserunt, qui ab rege peterent, ne inimicissimum suum secum haberent sibique dederet (for secum, v. I. A. 4. supra),

    id. Hann. 12, 2.—
    b.
    Esp., in subordinate clauses (sub-oblique), with subj. expressing the assertion or view of the person reported as speaking:

    magnam Caesarem injuriam facere, qui vectigalia sibi deteriora faceret,

    Caes. B. G. 1, 36:

    quod sibi Caesar denuntiaret,

    id. ib.:

    sed eo deceptum, quod neque commissum a se intellegeret, quare timeret,

    id. ib. 1, 14:

    quod nec paratus... obsecutus esset, credidissetque, cum se vidissent Aetoli, omnia, etc.,

    Liv. 35, 44, 3:

    Ambiorix locutus est,... sua esse ejusmodi imperia, ut non minus haberet juris in se multitudo, quam ipse in multitudinem,

    Caes. B. G. 5, 27:

    Divitiacus ait,... nec quemquam ex eo plus quam se doloris capere, propterea quod per se crevisset,

    id. ib. 1, 20: eos incusavit, quod sibi [p. 1796] quaerendum aut cogitandum putarent, etc., id. ib. 1, 40:

    decima legio Caesari gratias egit, quod de se optimum judicium fecisset,

    id. ib. 1, 41:

    doluisse se, quod populi Romani beneficium sibi extorqueretur,

    id. B. C. 1, 9:

    tum ei dormienti eundem visum esse rogare ut, quoniam sibi vivo non subvenisset, etc.,

    Cic. Div. 1, 27, 57:

    Scipionem Hannibal eo ipso, quod adversus se dux potissimum lectus esset, praestantem virum credebat,

    Liv. 21, 39, 8:

    Pausanias orare coepit... quod si eam veniam sibi dedisset, magno ei praemio futurum,

    Nep. Paus. 4, 6:

    neque prius vim adhibendam putaverunt, quam se ipse indicasset,

    id. ib. 4, 3:

    Caesar legatos cum his mandatis mittit, Quoniam... hanc sibi populoque Romano gratiam referret,

    Caes. B. G. 1, 35:

    nos esse iniquos, quod in suo jure se interpellaremus,

    id. ib. 1, 44:

    neque ipsos in his contentionibus, quas Aedui secum habuissent, usos esse, etc.,

    id. ib.:

    maximae sibi laetitiae esse praedicavit, quod aliquos patria sua se meliores viros haberet,

    Val. Max. 6, 4, ext. 5.—Rarely with indic. when the author asserts the action as a fact: Volero, ubi indignantium pro se acerrimus erat clamor, etc. ( = eo; cf.

    infra, C.),

    Liv. 2, 55, 6.—
    C.
    Without reflex. reference, = an oblique case of is or ipse (in the best prose rare, and mostly where the conception of the orat. obliq. is suggested by the context; cf.

    B. 2. b. supra): i, seis, jube transire huc quantum possit, se ut videant domi Familiares ( = eam),

    Plaut. Mil. 2, 2, 26; 1, 1, 6:

    me misit miles ad Eam... ut hinc in Elatiam hodie eat secum semul,

    id. Bacch. 4, 2, 9:

    ut eum, qui se hic vidit, verbis vincat, ne is se viderit,

    id. Mil. 2, 2, 31; cf. v. 35;

    3, 2, 54: ut eam in se dignam condicicnem conlocem,

    id. Trin. 1, 2, 122:

    ipsi hi mihi dant viam, quo pacto ab se argentum auferam,

    id. Ep. 2, 2, 9; id. Poen. 5, 2, 123:

    dicit capram, quam dederam servandam sibi, etc.,

    id. Merc. 2, 1, 15:

    unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    cum Epaminondas accusatur, quod ei, qui sibi ex lege praetor successerat, exercitum non tradiderit,

    Cic. Inv. 1, 33, 55:

    et se ipsum nobis, et eos, qui ante se fuerunt, in medio posuit,

    id. ib. 2, 2, 7 (but B. and K. bracket se):

    Dexo hic, quem videtis, non quae privatim sibi eripuisti, sed unicum abs te filium flagitat,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 128:

    postea quam exposuit quae sibi videbantur,

    id. Div. 1, 54, 122 (dub.;

    B. and K. ipsi): et cum ad illum scribas, nihil te recordari de se,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 23 (B. and K. bracket de se):

    quem Caesar, ut erat de se meritus, donatum pronuntiavit,

    Caes. B. C. 3, 53:

    Caesar Rhenum transire constituit... quod auxilia contra se Treveris miserant,

    id. B. G. 6, 9 init.:

    Metellus... in eis urbibus, quae ad se defecerant... praesidia inponit,

    Sall. J. 61, 1; 66, 1:

    Bocchus flectitur, reputando quae sibi duobus proeliis venerant,

    id. ib. 103, 2:

    statuit urbis, quae... adversum se opportunissimae erant, circumvenire,

    id. ib. 88, 4:

    ipse... ex perfugis cognitis... qui cum eo (Scipione) bellum contra se gerebant,

    Hirt. B. Afr. 8 fin.:

    vel quia nil rectum, nisi quod placuit sibi, ducunt,

    Hor. Ep. 2, 1, 83; id. S. 2, 8, 82:

    centum boves militibus dono dedit, qui secum fuerant,

    Liv. 7, 37, 3; 8, 35:

    Hannibalem angebat, quod Capua pertinacius oppugnata ab Romanis quam defensa ab se... animos averterat,

    id. 26, 38, 1:

    alter victus fratrum ante se strage,

    id. 1, 25, 11 Weissenb. ad loc.;

    7, 6, 12: Caesar... omnibus qui contra se arma tulerant, ignovit,

    Vell. 2, 56, 1:

    quamquam obsidione Massiliae, quae sibi in itinere portas clauserat, retardante... tamen omnia subegit,

    Suet. Caes. 34:

    cujus rector circa se dimicans occubuerat,

    id. Tib. 4:

    quod eos coegit superare Lacedaemonios, quos ante se nemo ausus fuit aspicere,

    Nep. Epam. 8, 3 (cf.:

    ante illum,

    id. Iphic. 1, 3):

    quae nox sibi proxima venit, insomnis,

    Luc. 5, 805.
    III.
    Pron. recipr., each other, one another:

    nam cum esset Praenestinis nuntiatum... patres ac plebem in semet ipsos versos,

    Liv. 6, 28, 1; so very rare, except in phrase: inter se, one another, each other, mutually, reciprocally, = allêlous (prop. between or among them, among themselves, hence no ellips. of another se is to be assumed; cf. Krebs, Antibarb. p. 609; Hand, Turs. 3, p. 397 sqq.): nil cessarunt ilico Osculari atque amplexari inter se, Plaut. Mil. 5, 39; 2, 1, 61; 3, 1, 120:

    video eos inter se amare,

    Ter. Ad. 5, 3, 42:

    neque solum colent inter se ac diligent (cf. ante: alter ab altero postulabit),

    Cic. Lael. 22, 82:

    Cicerones pueri amant inter se,

    id. Att. 6, 1, 12; id. Q. Fr. 3, 3, 1; id. Cat. 3, 5, 13; id. N. D. 1, 44, 122:

    inter se adspicere,

    id. Cat. 3, 5, 13:

    inter se congruere,

    id. Rosc. Am. 22, 62:

    complecti inter se milites coepisse,

    Liv. 7, 42, 6:

    ut neque inter se contingant trabes,

    Caes. B. G. 7, 23; id. B. C. 1, 21:

    inter se nondum satis noti,

    Liv. 21, 39, 7:

    populus et senatus Romanus placide modesteque inter se rempublicam tractabant,

    Sall. J. 41, 2:

    bellum summa inter se contentione gerere,

    Cic. Rep. 1, 16, 25:

    cum inter se timerent,

    Nep. Dion, 4, 1; id. Eum. 4, 2: haec inter se quam repugnent, contradict one another, Cic. Tusc. 3, 29, 72; id. N. D. 1, 12, 30 (cf.: sibi repugnare, to be inconsistent with itself;

    v. Krebs, Antibarb. p. 1018): inter se differre,

    Caes. B. G. 1, 1:

    cur legendi sint, nisi ipsi inter se, qui idem sentiunt, non intellego,

    by one another, Cic. Tusc. 2, 3, 8:

    quosdam inter se similis,

    id. Ac. 2, 17, 55:

    res inter se similes,

    Quint. 9, 2, 51; 9, 4, 17. — With subst.:

    adhaesitationes atomorum inter se,

    Cic. Fin. 1, 6, 19:

    quae res eos in bello inter se habuit,

    Sall. J. 79, 3; cf.:

    auxerant inter se opinionem,

    their mutual regard, Liv. 21, 39, 9.—Pleon.:

    vitam inter se utriusque conferte,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    compositis inter se rebus,

    Sall. J. 66, 2:

    vitatur duriorum inter se congressus,

    Quint. 11, 3, 35.—Of local relation:

    duas insulas propinquas inter se,

    Sall. H. 1, 61 Dietsch; id. J. 98, 3:

    postquam haud procul inter se erant,

    id. ib. 53, 7:

    haud longe inter se castra facere,

    id. ib. 55, 6 (inter se, without recipr. reference, v. supra, I. A. 4.).
    IV.
    Idiomatic uses.
    A.
    Se, with prepp., one ' s house, home; mostly ad se, apud se, to or at one ' s house, home, at home:

    quae me non excludet ab se, sed apud se occludet domi,

    Plaut. Men. 4, 2, 108:

    postquam in aedis me ad se deduxit domum,

    id. Mil. 2, 1, 43:

    me ad se ad prandium, ad cenam vocant,

    id. ib. 3, 1, 118: intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se, Lucil. ap. Charis. p. 86 P.:

    L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,

    Cic. Att. 15, 4, 5:

    qui a me petierit ut secum et apud se essem cottidie,

    id. ib. 5, 6, 1.—
    2.
    Trop.:

    num tibi videtur esse apud sese?

    in his senses, Ter. Hec. 4, 4, 85. —
    B.
    Sibi pleonast. as dat. of the interested person:

    ipse autem Ariovistus tantus sibi spiritus sumpserat,

    Caes. B. G. 1, 33 fin.:

    tum sibi M. Pisonis domum ubi habitaret elegerat,

    Cic. Phil. 2, 25, 61; cf. I. A. 2. supra. So esp. freq. in expressions of surprise or abrupt questions (commonly, but loosely called a dat. ethic.):

    quid sibi vult pater? cur simulat?

    Ter. And. 2, 3, 1:

    quid sibi hic vestitus quaerit?

    id. Eun. 3, 5, 10:

    hostes admiratio cepit, quidnam sibi repentinus clamor vellet,

    Liv. 44, 12, 1:

    quid ergo sibi vult pars altera orationis?

    id. 40, 12, 14:

    mirantes, quid sibi vellet,

    id. 3, 35, 5; 3, 50, 15; 4, 13, 12;

    32, 25, 10: pro deum fidem quid vobis vultis?

    id. 3, 67, 7. —
    C.
    Sibi with suus, emphasizing the idea of possession, his own, etc. (ante- and post-class.):

    cocleae... Suo sibi suco vivont,

    Plaut. Capt. 1, 1, 13:

    sed is quo pacto serviat suo sibi patri,

    id. ib. prol. 5;

    46: si ille huc salvos revenit, reddam suom sibi,

    id. Trin. 1, 2, 119 Brix. ad loc.:

    suam sibi rem salvam sistam,

    id. Poen. 5, 2, 123:

    locus argumento'st suom sibi proscaenium,

    id. ib. prol. 57;

    97: omnem rem inveni, ut sua sibi pecunia hodie illam faciat leno libertam suam,

    id. Pers. 1, 3, 1:

    suo sibi gnato,

    id. As. 4, 2, 16:

    hunc telo suo sibi a foribus pellere,

    id. Am. 1, 1, 113:

    sua sibi ingenua indoles,

    id. Mil. 3, 1, 38:

    suo sibi gladio hunc jugulo,

    Ter. Ad. 5, 8, 35:

    uvas suo sibi pampino tegito,

    Col. Arb. 11:

    suo sibi jure ablui,

    id. R. R. 12, 7; 12, 41:

    suo sibi argumento refutatus,

    Gell. 5, 10, 16:

    suo sibi lacte aleret,

    id. 12, 1, 6:

    a suis sibi parentibus,

    App. M. 1, p. 104, 35:

    in suis sibi domibus,

    id. ib. 1, p. 106, 31; 4, p. 157, 7;

    6, p. 186, 24: qui Deo... sua sibi opera praetulerunt,

    Lact. 2, 5, 6; 3, 28, 20:

    in suo sibi pervoluta sanguine,

    App. M. 8, p. 207, 22; Vitr. 8, 7:

    cum sua sibi natione captivus,

    Min. Fel. 10, 4:

    IN SVO SIBI POSITVS,

    Inscr. Orell. 4495:

    AEDEM CVM SVO SIBI HYPOGAEO,

    Inscr. Rein. p. 646, 109.—In many passages in class. prose sibi occurs with suus, but retains its pronom. force:

    factus consul est bis, primum ante tempus, iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero,

    in good time for himself, Cic. Lael. 3, 11:

    satis superque esse sibi suarum cuique rerum,

    id. ib. 13, 45:

    priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit,

    id. Phil. 2, 37, 96:

    vult ille inbecillitatis sibi suae conscius timere pituitam?

    Sen. Q. N. 6, 2, 4 (v. suus II. D. 3. a).

    Lewis & Short latin dictionary > sui

См. также в других словарях:

  • Projekt — Unternehmung; Unternehmen; Ansinnen; Streben; Vorhaben; Unterfangen * * * Pro|jekt [pro jɛkt], das; [e]s, e: geplante oder bereits begonnene [größere] Unternehmung: ein interessantes Projekt planen, vorbereiten, durchführen; das Projekt ist… …   Universal-Lexikon

  • projizieren — abbilden; an die Wand werfen (umgangssprachlich) * * * pro|ji|zie|ren [proji ts̮i:rən] <tr.; hat: 1. Bilder mithilfe eines Projektors auf einer großen Fläche (z. B. einer Leinwand) vergrößert wiedergeben: sie hat das Bild an die Wand, auf die… …   Universal-Lexikon

  • ARISTIPPUS — I. ARISTIPPUS Cyrenaeus, Senior dictus, Socratis auditor; cum Epicuro de voluptate sensit. Primus quaestu philosophatus est, et cum Xenophonte simultatem habuit, et a Diogene Canis Regius appellatus est, quod Dioysio, ac aliis divitibus ventris… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • project — proj|ect1 W1S1 [ˈprɔdʒekt US ˈpra: ] n [Date: 1300 1400; : Latin; Origin: projectum, from the past participle of proicere to throw forward ] 1.) a carefully planned piece of work to get information about something, to build something, to improve… …   Dictionary of contemporary English

  • project — I. noun Etymology: Middle English projecte, from Medieval Latin projectum, from Latin, neuter of projectus, past participle of proicere to throw forward, from pro + jacere to throw more at jet Date: 15th century 1. a specific plan or design ;… …   New Collegiate Dictionary

  • Project — For all other uses, see Project (disambiguation). A project, as defined in the field of project management, consists of a temporary endeavor undertaken to create a unique product, service or result. A Guide to the Project Management Body of… …   Wikipedia

  • Ekklesia Project — The Ekklesia Project is an ecumenical Christian group consisting of a network of Christians from across the various denominations to promote a more active and God centered faith. Membership consists of various academics, clergy, and laity from… …   Wikipedia

  • Kugel (Geschoss) — Projektile (lat.:„proicere“ = „werfen, vor sich werfen“) sind die von Schusswaffen abgeschossenen Geschosse. Revolverpatrone nebst Projektilen …   Deutsch Wikipedia

  • Projekt — Ein Projekt ist ein einmaliges Vorhaben, das aus einem Satz von abgestimmten, gelenkten Tätigkeiten mit Anfangs und Endtermin besteht und durchgeführt wird, um unter Berücksichtigung von Zwängen bezüglich Zeit und Ressourcen (zum Beispiel Geld… …   Deutsch Wikipedia

  • Projektil — Ein Projektil (lat.:„proicere“ = „werfen, vor sich werfen“), umgangssprachlich eine Kugel, ist ein von einer Schusswaffe abgeschossenes Geschoss. Diverse Projektile vom sportlichen Schießen: Blei Rundkopf, Teilmantel Semi Wadcutter, Vollmantel… …   Deutsch Wikipedia

  • Projektion — (lat. proicere ‚hinauswerfen, hinwerfen‘) steht für: Projektion (Mathematik), eine idempotente, lineare Abbildung Graphische Projektion , die Abbildung eines dreidimensionalen Objektes auf eine zweidimensionale Oberfläche Parallelprojektion… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»