Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

sanguĭs

  • 1 sanguis

    sanguis, ĭnis (acc. SANGVEM, Inscr. Fratr. Arval. tab. 41, 22; Inscr. Orell. 2270 and 5054; cf. ex-sanguis, acc. -em.— Neutr. collat. form sanguen, ante-class., Enn. ap. Non. 224; id.ap.Cic.Rep. 1, 41, 64; id.ap.Cic. Fin. 5, 11, 31; Cic. de Or. 3, 58, 218; id. ap. Prisc. p. 708 P.; Cato ap. Gell. 3, 7, 19; Att. and Varr. ap. Non. l. l.; Lucr. 1, 837; 1, 860; Petr. 59, 1; Arn. 1, 36), m. [etym. dub.; prob. root sak-, sag-, to drop, flow; cf. Angl.-Sax. sūc-an; Germ. saugen], blood (class. only in the sing.; cf. cruor).
    I.
    Lit.:

    guttam haut habeo sanguinis,

    Plaut. Most. 2, 2, 76: quod sanguen defluxerat, Cato ap. Gell. 3, 7, 19:

    sine sanguine hoc fieri non posse,

    bloodshed, Ter. Eun. 4, 7, 9:

    sanguen creari,

    Lucr. 1, 837:

    nobis venas et sanguen...esse,

    id. 1, 860:

    in quem (ventriculum cordis) sanguis a jecore per venam illam cavam influit: eoque modo ex his partibus sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    Cic. N. D. 2, 55, 138:

    fluvius Atratus sanguine,

    id. Div. 1, 43, 98:

    flumine sanguinis meum reditum interclu, dendum putaverunt,

    id. Red. ad Quir. 5, 14; id. Red. in Sen. 3, 6:

    nuntiatum est, in foro Subertano sanguinis rivos per totum diem fluxisse,

    Liv. 26, 23, 5:

    cum rivi sanguis flammam orientem restinguere,

    id. 28, 23, 2: pugnatum ingenti caede utrimque, [p. 1627] plurimo sanguine, Liv. 2, 64: haurire sanguinem, to shed (another's) blood:

    ad meum sanguinem hauriendum advolaverunt,

    Cic. Sest. 24, 54:

    tanti sanguinis nostri hauriendi est sitis,

    Liv. 26, 13, 14:

    nisi hauriendum sanguinem laniendaque viscera nostra praebuerimus,

    id. 9, 1, 9:

    relicum sanguinem jubentes haurire,

    id. 22, 51, 7:

    multum sanguinem invicem hausimus,

    Curt. 4, 14, 17:

    multorum sanguinem hauserunt,

    Sen. Ben. 6, 30, 5; Lact. 5, 1, 8: sanguinem dare, to shed (one's own) blood, give (one's) life:

    in beluas strinximus ferrum, hauriendus aut dandus est sanguis,

    Liv. 7, 24, 4:

    dandus invidiae est sanguis,

    id. 3, 54, 4:

    quid super sanguinis, qui dari pro re publicā posset, rogitantes,

    id. 4, 58, 13; Sen. Ira, 1, 2, 2; 3, 18, 2:

    sanguinem mittere,

    to bleed, let blood, Cic. Att. 6, 1, 2; so Cels. 2, 10; 4, 13;

    for which: emittere sanguinem de aure,

    Col. 6, 14, 3:

    sub caudā,

    id. 7, 5, 19; 6, 6, 4; 6, 9, 1:

    demere (e capite),

    Varr. R. R. 2, 1, 23:

    detrahere (ex auriculā),

    Col. 6, 14, 3; Cels. 2, 10, 4; 6, 6, 26:

    ex adversā parte de auriculā sanguinem mittere,

    Col. 7, 10, 2:

    supprimere sanguinem,

    to stanch, stop, Cels. 2, 10;

    for which: cohibere,

    id. 8, 4; Plin. 22, 25, 71, § 147:

    sistere,

    id. 20, 7, 25, § 59; 28, 18, 73, § 239.—
    2.
    Plur. (late Lat.):

    vir sanguinum,

    i. e. bloody, violent, cruel, Vulg. 2 Reg. 16, 7, 8; id. Psa. 5, 6; 25, 9; 54, 23; cf.:

    libera me de sanguinibus,

    i. e. the guilt of shedding blood, id. ib. 50, 15:

    vae civitati sanguinum,

    id. Ezech. 24, 9.—
    B.
    Transf. (class.; esp. freq. in the poets).
    1.
    Blood, i. e. consanguinity, descent, race, stock, family.
    a.
    Abstr.:

    sanguine conjuncti,

    blood-relations, relatives by blood, Cic. Inv. 2, 53, 161; Sall. J. 10, 3:

    alicui materno a sanguine jungi,

    Ov. M. 2, 368:

    alicui sanguine cohaerere,

    Quint. 8, 3, 75:

    progeniem Trojano a sanguine duci,

    Verg. A. 1, 19; cf.:

    genus alto a sanguine Teucri,

    id. ib. 4, 230:

    Semiramio Polydaemona sanguine cretum,

    Ov. M. 5, 85:

    sanguine cretus Sisyphio,

    id. ib. 13, 31:

    nostri quoque sanguinis auctor Juppiter est,

    id. ib. 13, 142:

    nec iis tantum quos sanguine attingit amandus,

    Plin. Ep. 7, 24, 2:

    sanguinem sociare,

    Liv. 4, 4, 6:

    Tiridates sanguinis ejusdem,

    Tac. A. 6, 32.—
    b.
    Concr., a descendant, offspring: o pater, o genitor, o sanguen dis oriundum! Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64; and id. ap. Prisc. p. 708 P. (Ann. v. 117 Vahl.); cf.:

    non magis in alienis, quam in proximis ac sanguine ipso suo exerceret,

    Liv. 7, 4, 3:

    in suum sanguinem saevire,

    id. 40, 5, 1:

    Alexandri sanguis et stirps,

    Curt. 10, 6, 10:

    suum sanguinem perditum ire,

    Tac. A. 4, 66; 3, 4:

    ne secus quam suum sanguinem (eum) foveret ac tolleret,

    id. ib. 4, 8; Vell. 1, 10, 5; Val. Max. 5, 9, 4:

    seu deos regesve canit, deorum Sanguinem, etc.,

    Hor. C. 4, 2, 14: clarus Anchisae Venerisque sanguis (i. e. Æneas), id. C. S. 50: regius sanguis (i. e. Europa), id. C. 3, 27, 65: vos, o Pompilius sanguis (i. e. the Pisos), id. A. P. 292:

    non ego, pauperum Sanguis parentum,

    id. C. 2, 20, 6:

    pro sanguine tuo,

    Ov. M. 5, 515:

    sanguis meus,

    Verg. A. 6, 836:

    tuus,

    Tib. 1, 6, 66; Stat. Th. 3, 559.—
    2.
    Of other fluids (rare):

    et viridis nemori sanguis decedit et herbis,

    Manil. 5, 212:

    Baccheus,

    i. e. wine, Stat. Th. 1, 329; cf. Plin. 14, 5, 7, § 58:

    Pallas amat turgentes sanguine baccas,

    Nemes. Ecl. 2, 50.—
    II.
    Trop., vigor, strength, force, spirit, life (class.), Plaut. Bacch. 1, 2, 45:

    amisimus, mi Pomponi, omnem non modo sucum ac sanguinem, sed etiam colorem et speciem pristinam civitatis,

    Cic. Att. 4, 18, 2 (4, 16, 10); cf.

    Sall. Fragm. Or. Lepidi, § 25: vos o, quibus integer aevi Sanguis, ait, solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639: quae cum de sanguine detraxisset aerarii, had bled the treasury (the figure taken from blood-letting), Cic. Verr. 2, 3, 36, § 83; cf.: cum ex aphaireseôs provinciam curarit, sanguinem miserit, etc., id. Att. 6, 1, 2:

    missus est sanguis invidiae sine dolore,

    id. ib. 1, 16, 11:

    qui ab illo pestifero ac perdito civi jam pridem rei publicae sanguine saginantur,

    id. Sest. 36, 78; cf.:

    illa in agendis causis jam detrita: Jugulum petere et Sanguinem mittere...nec offendunt tamen,

    Quint. 8, 6, 51.—Of vigor, force of style:

    sucus ille et sanguis incorruptus usque ad hanc aetatem oratorum fuit, in quā naturalis inesset, non fucatus nitor,

    Cic. Brut. 9, 36: orationis subtilitas etsi non plurimi sanguinis est, etc., id. Or. 23, 76:

    sanguine et viribus niteat,

    Quint. 8, 3, 6; so (with vires) id. 10, 2, 12:

    Calvus metuens, ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat,

    Cic. Brut. 82, 283:

    dicta plena sanguinis,

    Quint. 11, 1, 34:

    sanguinem ipsum ac medullam verborum ejus eruere atque introspicere penitus,

    Gell. 18, 4, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sanguis

  • 2 sanguis

        sanguis (poet. also sanguīs, V., O.), inis, m, or (old) sanguen, inis, n     blood: Sine sanguine fieri, bloodshed, T.: innocentium, slaughter: in sanguine versari, murder: fluvius Atratus sanguine fluxit: ad meum sanguinem hauriendum advolare, to shed my blood: hauriendus aut dandus est sanguis, we must slay or be slain, L.: sanguinem mittere, to let blood.—Blood, consanguinity, descent, race, stock, family: sanguine coniuncti, blood-relations: civium omnium sanguis coniunctus existimandus est: tibi materno a sanguine iunctus, O.: Progeniem Troiano a sanguine duci, V.: sanguine cretus Sisyphio, O.: sanguinem sociare, L.—A descendant, offspring, posterity, family, kindred: o sanguen dis oriundum! Enn. ap. C.: saevire in suum sanguinem, L.: Clarus Anchisae sanguis, i. e. Aeneas, H.: Regius, i. e. Europa, H.: meus, V.—Fig., vigor, strength, force, spirit, life: amisimus omnem sanguinem civitatis: quae cum de sanguine detraxisset aerari, had bled the treasury: missus est sanguis invidiae sine dolore.—Of style, vigor, force, life, animation: sucus ille et sanguis inconruptus usque ad hanc aetatem oratorum fuit: orationis subtilitas etsi non plurimi sanguinis est.
    * * *
    blood; family

    Latin-English dictionary > sanguis

  • 3 ex-sanguis (exang-)

        ex-sanguis (exang-) e (no gen. or dat; in plur. only nom.), adj.,    without blood, bloodless, lifeless: corpora mortuorum: umbrae, V.—Pale, wan, exhausted, feeble: genae: exsanguis et mortuus concidisti: metu, O.: visu, V.: volneribus, Cu.: senectus, Ta.: Calvus, lifeless (in oratory), Ta.— Making pale: cuminum, H.

    Latin-English dictionary > ex-sanguis (exang-)

  • 4 cruor

    crŭor, ōris, m. [cf. kreas, kruos, caro, crudus].
    I.
    Blood (which flows from a wound), a stream of blood (more restricted in meaning than sanguis, which designates both that circulating in bodies and that shed by wounding):

    e nostro cum corpore sanguis Emicat exsultans alte spargitque cruorem,

    Lucr. 2, 194; Tac. A. 12, 47; and:

    cruor inimici recentissimus,

    Cic. Rosc. Am. 7, 19 (cf.:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    id. N. D. 2, 55, 138 al.; v. sanguis; cf., however, under II.; class.;

    most freq. in the poets): occisos homines, cruorem in locis pluribus vidisse,

    id. Tull. 10, 24:

    nisi cruor appareat, vim non esse factum,

    id. Caecin. 27, 76:

    res familiaris, cum ampla, tum casta a cruore civili,

    id. Phil. 13, 4, 8; id. Mil. 32, 86; id. Inv. 1, 30, 48; Lucr. 1, 883; Sall. C. 51, 9; Plin. 23, 1, 24, § 49; Tac. A. 14, 30; id. H. 2, 21; Suet. Tib. 59; * Cat. 68, 79; Ov. M. 4, 121; 6, 253; 6, 388 et saep.; Verg. G. 4, 542; id. A. 3, 43; 5, 469 al.; Hor. C. 2, 1, 36; id. Epod. 3, 6 et saep.—In plur., Verg. A. 4, 687; Val. Fl. 4, 330; cf. the foll.—
    2.
    Trop.:

    scit cruor imperii qui sit, quae viscera rerum,

    the vital power, Luc. 7, 579.—
    B.
    Transf., bloodshed, murder:

    hinc cruor, hinc caedes,

    Tib. 2, 3 (38), 60; so Ov. M. 4, 161; 15, 463; Hor. S. 2, 3, 275; Luc. 9, 1022. —In plur., Hor. C. 2, 1, 5; Luc. 7, 636.—
    II.
    Sometimes, poet., i. q. sanguis, for the blood in the body, Lucr. 2, 669; 3, 787; 5, 131; 1, 864 (for which id. 1, 860 and 867, sanguen).

    Lewis & Short latin dictionary > cruor

  • 5 emico

    ē-mĭco, cŭi (cf. Quint. 1, 6, 17), cātum, 1, v. n., to spring out, spring forth, to break forth, appear quickly (not freq. till after the Aug. per.; in Cic. and Caes. not at all).
    A.
    Lit.:

    emicat ex oculis, spirat quoque pectore flamma,

    Ov. M. 8, 356:

    flamma ex monte,

    Plin. 2, 88, 89, § 203:

    multi calami ex una radice,

    id. 27, 8, 40, § 62:

    dracones de extis,

    id. 11, 37, 77, § 197:

    fulgura ab omni parte caeli,

    Curt. 8, 4: corpore sanguis (so Lachm.;

    Munro, e corpore),

    Lucr. 2, 195:

    uterque pronus carcere,

    Ov. M. 10, 652:

    scaturigines,

    Liv. 44, 33:

    cruor alte,

    Ov. M. 4, 121:

    sanguis per foramen,

    id. ib. 9, 130:

    scintillae inter fumum,

    Quint. 8, 5, 29:

    sol super terras,

    Val. Fl. 4, 96; cf.

    dies,

    id. 1, 655:

    telum nervo,

    Ov. M. 5, 67; cf.:

    saxa tormento,

    Liv. 44, 10: hostem rati, emicant, sine discrimine insultant, rush forth, Flor. 1, 18, 4 et saep.:

    (sanguis) in illam partem,

    Lucr. 4, 1050:

    juvenum manus emicat ardens in litus,

    Verg. A. 6, 5; cf.:

    in currum,

    id. ib. 12, 327:

    Nisus ante omnia corpora,

    id. ib. 5, 319:

    sanguis in altum,

    Ov. M. 6, 260:

    rami in excelsum,

    Plin. 12, 5, 11, § 23 al.; cf. comically: cor coepit in pectus emicare, to leap, * Plaut. Aul. 4, 3, 4.—
    2.
    Transf., to stretch forth, project:

    scopulus alto gurgite,

    Ov. M. 9, 225.—
    B.
    Trop., to be prominent or conspicuous, to become apparent:

    inter quae verbum emicuit si forte decorum,

    Hor. Ep. 2, 1, 73:

    Agrippinae is pavor, ea consternatio mentis emicuit, ut, etc.,

    Tac. A. 13, 16.—Esp. of good qualities, etc.:

    quos et magnitudine animi et claritate rerum longe emicuisse,

    to have shone forth, Curt. 7, 6, 20:

    egregia virtus Scaevae centurionis emicuit,

    Flor. 4, 2, 40; cf.:

    inter ceteros Themistoclis gloria emicuit,

    Just. 2, 9, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > emico

  • 6 integer

    intĕger, tēgra, tēgrum (long e in intēgri, intēgros, etc., Lucr. 1, 927; Verg. E. 4, 5; Hor. S. 2, 2, 113 al.), adj. [2. in and root tag-, tango], untouched, unhurt, unchanged.
    I.
    Lit.
    A.
    Undiminished, whole, entire, complete, perfect:

    integer et plenus thensaurus,

    Plaut. Truc. 4, 12, 13:

    exercitus,

    id. Bacch. 4, 9, 148:

    annus,

    Cic. Prov. Cons. 8:

    quarum (sublicarum) pars inferior integra remanebat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    integris bonis exulare,

    Suet. Caes. 42:

    nec superstes Integer,

    Hor. C. 2, 17, 7:

    puer malasque comamque Integer,

    with beard, and hair on his head, Stat. Th. 8, 487:

    signa (litterarum),

    unbroken, Cic. Cat. 3, 3, 6.— Adv.: ad integrum, wholly, entirely:

    corpore carens,

    Macr. Som. Scip. 1, 5. —
    B. 1.
    Absol.:

    adulescens cum sis, tum, cum est sanguis integer,

    Plaut. Merc. 3, 2, 7:

    aetas,

    Ter. And. 1, 1, 45:

    cum recentes atque integri defessis successissent,

    Caes. B. C. 3, 94;

    so opp. defessi,

    id. B. G. 7, 41;

    opp. defatigati,

    id. ib. 7, 48; 5, 16; id. B. C. 3, 40:

    integris viribus repugnare,

    id. B. G. 3, 4:

    si ad quietem integri iremus, opp. onustus cibo et vino,

    Cic. Div. 1, 29:

    integra valetudo,

    id. Fin. 2, 20, 64:

    integrum se salvumque velle,

    id. ib. 2, 11, 33:

    omnibus rebus integros incolumesque esse,

    id. Fam. 13, 4:

    florentes atque integri,

    id. Planc. 35:

    integros pro sauciis arcessere,

    Sall. C. 60, 4;

    so opp. saucius,

    Cic. Mur. 25, 50:

    Horatius,

    Liv. 1, 25:

    nasus,

    Juv. 15, 56; 10, 288;

    so opp. truncus,

    Plin. 7, 11, 10. §

    50: cecidit Cethegus integer, et jacuit Catilina cadavere toto,

    not mutilated, Juv. 10, 288:

    opes, opp. accisae,

    Hor. S. 2, 2, 113:

    mulier aetate integra,

    in the flower of her age, Ter. And. 1, 1, 45:

    corpora sana et integri sanguinis,

    Quint. 8 praef. § 19;

    tantum capite integro (opp. transfigurato),

    unchanged, Suet. Ner. 46:

    quam integerrimis corporibus cibum offerre,

    free from fever, Cels. 3, 4:

    antequam ex toto integer fiat,

    id. ib.:

    integra aetate ac valetudine,

    Suet. Tib. 10. —
    2.
    With gen.:

    integer aevi sanguis (= integri aevi sanguis, i. e. juvenilis vigor),

    Verg. A. 2, 638; 9, 255; Ov. M. 9, 441:

    integer annorum,

    Stat. Th. 1, 415 (cf. II. A. infra): deos aevi integros, Enn. ap. Serv. Verg. A. 9, 255 (Trag. v. 440 Vahl.). —
    3.
    With abl.:

    fama et fortunis integer,

    Sall. H 2, 41, 5:

    copiis integra (regio),

    id. ib. 1, 95:

    neque aetate neque corpore integer,

    Suet. Aug. 19: pectore maturo fuerat puer integer aevo, Ped. Albin. 3, 5:

    dum vernat sanguis, dum rugis integer annus,

    Prop. 4 (5), 5, 59.—
    4.
    With a ( ab) and abl. (rare):

    a populi suffragiis integer,

    i. e. who has not been rejected, Sall. H. 1, 52 D.:

    cohortes integrae ab labore,

    Caes. B. G. 3, 26:

    gens integra a cladibus belli,

    Liv. 9, 41, 8.—
    5.
    Esp. in phrase ad or in integrum (sc. statum), to a former condition or state:

    potius quam redeat ad integrum haec eadem oratio,

    i. e. to have the same story over again, Ter. Heaut. 5, 3, 8:

    quod te absente hic filius egit restitui in integrum aequum est,

    id. Phorm. 2, 4, 11:

    quos ego non idcirco esse arbitror in integrum restitutos,

    Cic. Clu. 36, 98; id. Fl. 32, 79:

    (judicia) in integrum restituit,

    Caes. B. C. 3, 1, 4. —
    C.
    Not worn, fresh, new, unused:

    ad integrum bellum cuncta parare,

    Sall. J. 73, 1:

    consilia,

    id. ib. 108, 2:

    pugnam edere,

    Liv. 8, 9, 13.—Hence, esp. adv.: de integro, ab integro, ex integro, anew, afresh:

    ut mihi de integro scribendi causa non sit,

    Cic. Att. 13, 27; id. Clu. 60, 167:

    acrius de integro obortum est bellum,

    Liv. 21, 8, 2:

    relata de integro res ad senatum,

    id. 21, 6, 5:

    columnam efficere ab integro novam,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    magnus ab integro saeclorum nascitur ordo,

    Verg. E. 4, 5:

    recipere ex integro vires,

    Quint. 10, 3, 20:

    navibus ex integro fabricatis,

    Suet. Aug. 16.—
    D.
    Untainted, fresh, sweet:

    ut anteponantur integra contaminatis,

    Cic. Top. 18, 69:

    fontes,

    Hor. C. 1, 26, 6:

    sapor,

    id. S. 2, 4, 54:

    aper, opp. vitiatus,

    id. ib. 2, 2, 91.—
    E.
    Not before attempted, fresh:

    ex integra Graeca integram comoediam Hodie sum acturus,

    Ter. Heaut. prol. 4:

    alias ut uti possim causa hac integra,

    this pretext as a fresh one, id. Hec. 1, 2, 5:

    eum Plautus locum reliquit integrum,

    not treated, not imitated, id. Ad. prol. 9.
    II.
    Trop.
    A.
    Blameless, irreproachable, spotless, pure, honest, virtuous:

    cum illo nemo neque integrior esset in civitate, neque sanctior,

    Cic. de Or. 1, 53:

    (homines) integri, innocentes, religiosi,

    id. Verr. 2, 4, 4, § 7:

    integerrima vita,

    id. Planc. 1:

    incorrupti atque integri testes,

    id. Fin. 1, 21:

    vitae,

    Hor. C. 1, 22, 1:

    integer urbis,

    not spoiled by the city, untainted with city vices, Val. Fl. 2, 374:

    vir a multis vitiis integer, Sen. de Ira, 1, 18, 3.— Of female chastity: loquere filiam meam quis integram stupraverit,

    Plaut. Truc. 4, 3, 47:

    narratque, ut virgo ab se integra etiam tum siet,

    Ter. Hec. 1, 2, 70:

    quibus liberos conjugesque suas integras ab istius petulantia conservare non licitum est,

    Cic. Verr. 1, 5, 14:

    virgines,

    Cat. 61, 36.—
    B.
    Of the mind or disposition.
    1.
    Free from passion or prejudice, unbiassed, impartial: integrum se servare, to keep one's self neutral, Cic. Att. 7, 26, 2:

    arbiter,

    Juv. 8, 80:

    scopulis surdior Icari Voces audit, adhuc integer,

    untouched with love, heart-whole, Hor. C. 3, 7, 21:

    bracchia et vultum teretesque suras Integer laudo,

    id. ib. 2, 4, 21.—
    2.
    Healthy, sound, sane, unimpaired:

    animi,

    Hor. S. 2, 3, 220:

    mentis,

    id. ib. 2, 3, 65; cf.

    mens,

    id. C. 1, 31, 18:

    a conjuratione,

    without complicity in, Tac. A. 15, 52:

    integrius judicium a favore et odio,

    Liv. 45, 37, 8.—
    C.
    New to a thing, ignorant of it:

    rudem me discipulum, et integrum accipe,

    Cic. N. D. 3, 3:

    suffragiis integer,

    Sall. H. 1, 52 Dietsch—
    D.
    In which nothing has yet been done, undecided, undetermined:

    integram rem et causam relinquere,

    Cic. Att. 5, 21, 13:

    rem integram ad reditum suum jussit esse,

    id. Off. 2, 23, 82:

    integram omnem causam reservare alicui,

    id. Fam. 13, 4, 2:

    ea dicam, quae ipsi, re integra saepe dixi,

    id. Mur. 21:

    ut quam integerrima ad pacem essent omnia,

    Caes. B. C. 1, 85:

    offensiones,

    not yet cancelled, Tac. A. 3, 24:

    integrum est mihi,

    it is still in my power, I am at liberty, Cic. Att. 15, 23:

    loquor de legibus promulgatis, de quibus est integrum vobis,

    id. Phil. 1, 10:

    non est integrum, Cn. Pompeio consilio jam uti tuo,

    id. Pis. 24:

    ei ne integrum quidem erat, ut, etc.,

    id. Tusc. 5, 21, 62. —

    So, integrum dare,

    to grant full power, to leave at liberty, Cic. Part. 38. — Adv.: intĕgrē.
    1.
    Lit., wholly, entirely:

    mutare,

    Tac. H. 1, 52.—
    2.
    Trop.
    a.
    Irreproachably, honestly, justly:

    incorrupte atque integre judicare,

    Cic. Fin. 1, 9:

    in amicorum periculis caste integreque versatus,

    id. Imp. Pomp. 1. — Comp.: quid dici potest integrius, quid incorruptius, Cic. Mil. 22.— Sup.:

    Asiam integerrime administravit,

    Suet. Vesp. 4:

    procuratione integerrime functus,

    Plin. Ep. 7, 25. —
    b.
    Purely, correctly:

    integre et ample et ornate dicere,

    Cic. Opt. Gen. 4, 12:

    proprie atque integre loqui,

    Gell. 7, 11, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > integer

  • 7 sanies

    sănĭes, em, e, f. [a weakened form of sanguis].
    I.
    Diseased or corrupted blood, bloody matter, sanies (cf.:

    pus, tabes): ex his (vulneribus ulceribusque) exit sanguis, sanies, pus. Sanguis omnibus notus est: sanies est tenuior hoc, varie crassa et glutinosa et colorata: pus crassissimum albidissimumque, glutinosius et sanguine et sanie, etc.,

    Cels. 5, 26, 20: saxa spargens tabo, sanie et sanguine atro, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107, and id. ap. Cic. Pis. 19 (Trag. v. 414 Vahl.); Cato, R. R. 157, 3; Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106 (Trag. Rel. p. 84 Rib.);

    (with tabo),

    Verg. A. 8, 487; 3, 618; 3, 625; 3, 632; id. G. 3, 493:

    saniem conjecto emittite ferro,

    Ov. M. 7, 338; Tac. A. 4, 49 al.—
    II.
    Transf., of similar fluids ( poet. and in post-Aug. prose): (Laocoon) Perfusus sanie vittas atroque veneno, venomous slaver of the serpent, Verg. A. 2, 221; cf.:

    nullā sanie polluta veneni,

    Luc. 6, 457; so,

    colubrae saniem vomunt,

    Ov. M. 4, 493:

    serpentis,

    Sil. 6, 276; 6, 678; 12, 10.—Of Cerberus, Hor. C. 3, 11, 19.—Of matter flowing from the ear, Plin. 27, 7, 28, § 50.—Of the humor of spiders, Plin. 29, 6, 39, § 138.—Of the liquor of the purple-fish, Plin. 9, 38, 62, § 134; 35, 6, 26, § 44.—Of the watery part of olives, Plin. 15, 3, 3, § 9; cf.

    amurcae,

    Col. 1, 6 fin. —Of pickle, brine, Manil. 5, 671:

    auri, i. e. chrysocolla,

    mountain-green, Plin. 33, prooem. 2, § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sanies

  • 8 eo

    1.
    ĕo, īvi or ii (īt, Verg. A. 9, 418 al.; cf.

    Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 206 sq.: isse, issem, etc., for ivisse, etc.,

    Ter. Hec. 2, 1, 25; Cic. Rosc. Am. 23, 64; id. Phil. 14, 1, 1; Ov. M. 7, 350 et saep.: isti, Turp. ap. Non. 4, 242:

    istis,

    Luc. 7, 834, etc., v. Neue Formenl. 2, 515), īre ( inf. pass. irier, Plaut. Rud. 4, 7, 16), ĭtum, v. n. [root i-, Sanscr. ēmi, go; Gr. eimi; causat. hiêmi = jacio, Curt. Gr. Etym. p. 403], to go (of every kind of motion of animate or inanimate things), to walk, ride, sail, fly, move, pass, etc. (very freq. in all periods and sorts of writing).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    eo ad forum,

    Plaut. As. 1, 1, 95:

    i domum,

    id. ib. 5, 2, 71 sq.:

    nos priores ibimus,

    id. Poen. 3, 2, 34:

    i in crucem,

    go and be hanged! id. As. 5, 2, 91; cf.:

    i in malam crucem,

    id. Cas. 3, 5, 17; id. Ps. 3, 2, 57; 4, 7, 86:

    i in malam rem hinc,

    Ter. Ph. 5, 7, 37:

    iens in Pompeianum,

    Cic. Att. 4, 9 fin.:

    subsidio suis ierunt,

    Caes. B. G. 7, 62, 8:

    quom it dormitum,

    Plaut. Aul. 2, 4, 23; id Most. 3, 2, 4; 16; Hor. S. 1, 6, 119 et saep, cf.:

    dormitum, lusum,

    id. ib. 1, 5, 48:

    cubitum,

    Plaut. Cas. 4, 4, 27; 5, 4, 8; id. Ps. 3, 2, 57; Cic. Rosc. Am. 23; id. Div. 2, 59, 122 et saep.— Poet. with the acc. of the terminus:

    ibis Cecropios portus,

    Ov. H. 10, 125 Loers.:

    Sardoos recessus,

    Sil. 12, 368; cf.:

    hinc Afros,

    Verg. E. 1, 65.—With a cognate acc.:

    ire vias,

    Prop. 1, 1, 17:

    exsequias,

    Ter. Ph. 5, 8, 37:

    pompam funeris,

    Ov. F. 6, 663 et saep.:

    non explorantur eundae vitandaeque viae,

    Claud. in Eutrop. 2, 419:

    animae ad lumen iturae,

    Verg. A. 6, 680:

    ego ire in Piraeum volo,

    Plaut. Most. 1, 1, 63; cf.:

    visere ad aliquam,

    Ter. Hec. 1, 2, 114; id. Phorm. 1, 2, 52:

    videre,

    Prop. 1, 1, 12:

    ire pedibus,

    on foot, Liv. 28, 17:

    equis,

    id. 1, 15:

    curru,

    id. 28, 9; Ov. H. 1, 46; cf.:

    in equis,

    id. A. A. 1, 214:

    in raeda,

    Mart. 3, 47:

    super equos,

    Just. 41, 3;

    and with equis to be supplied,

    Verg. A. 5, 554:

    puppibus,

    Ov. H. 19, 180; cf.:

    cum classe Pisas,

    Liv. 41, 17 et saep.:

    concedere quo poterunt undae, cum pisces ire nequibunt?

    Lucr. 1, 380.—
    b.
    Of things:

    alvus non it,

    Cato R. R. 157, 7; so,

    sanguis naribus,

    Lucr. 6, 1203:

    Euphrates jam mollior undis,

    Verg. A. 8, 726:

    sudor per artus,

    id. ib. 2, 174:

    fucus in artus,

    Lucr. 2, 683:

    telum (with volare),

    id. 1, 971:

    trabes,

    i. e. to give way, sink, id. 6, 564 et saep.:

    in semen ire (asparagum),

    to go to seed, Cato, R. R. 161, 3; so Plin. 18, 17, 45, § 159; cf.:

    in corpus (juvenes),

    Quint. 2, 10, 5:

    sanguis it in sucos,

    turns into, Ov. M. 10, 493.—
    B.
    In partic.
    1.
    To go or proceed against with hostile intent, to march against:

    quos fugere credebant, infestis signis ad se ire viderunt,

    Caes. B. G. 6, 8, 6:

    ad hostem,

    Liv. 42, 49:

    contra hostem,

    Caes. B. G. 7, 67, 2; cf. id. B. C. 3, 31 fin.:

    adversus hostem,

    Liv. 42, 49:

    in hostem,

    id. 2, 6; Verg. A. 9, 424 et saep.; cf.:

    in Capitolium,

    to go against, to attack, Liv. 3, 17.—
    2.
    Pregn., to pass away, disappear (very rare):

    saepe hominem paulatim cernimus ire,

    Lucr. 3, 526; cf. ib. 530; 594.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to go, pass, proceed, move, advance:

    ire in opus alienum,

    Plaut. Mil. 3, 3, 6:

    in dubiam imperii servitiique aleam,

    Liv. 1, 23 fin.:

    in alteram causam praeceps ierat,

    id. 2, 27:

    in rixam,

    Quint. 6, 4, 13:

    in lacrimas,

    Verg. A. 4, 413; Stat. Th. 11, 193:

    in poenas,

    Ov. M. 5, 668 et saep.:

    ire per singula,

    Quint. 6, 1, 12; cf. id. 4, 2, 32; 7, 1, 64; 10, 5, 21:

    ad quem (modum) non per gradus itur,

    id. 8, 4, 7 et saep.:

    dicite qua sit eundum,

    Ov. Tr. 3, 1, 19:

    ire infitias, v. infitiae: Latina debent cito pariter ire,

    Quint. 1, 1, 14:

    aliae contradictiones eunt interim longius,

    id. 5, 13, 54: in eosdem semper pedes ire (compositio), [p. 649] id. 9, 4, 142:

    cum per omnes et personas et affectus eat (comoedia),

    id. 1, 8, 7; cf. id. 1, 2, 13; Juv. 1, 142:

    Phrygiae per oppida facti Rumor it,

    Ov. M. 6, 146:

    it clamor caelo,

    Verg. A. 5, 451:

    factoque in secula ituro, Laetantur tribuisse locum,

    to go down to posterity, Sil. 12, 312; cf.

    with a subject-sentence: ibit in saecula, fuisse principem, cui, etc.,

    Plin. Pan. 55.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pub. law t. t.
    a.
    Pedibus ire, or simply ire in aliquam sententiam, in voting, to go over or accede to any opinion (opp. discedere, v. h. v. II. B. 2. b.):

    cum omnes in sententiam ejus pedibus irent,

    Liv. 9, 8, 13:

    pars major eorum qui aderant in eandem sententiam ibat,

    id. 1, 32 fin.; 34, 43; 42, 3 fin.—Pass. impers.:

    in quam sententiam cum pedibus iretur,

    Liv. 5, 9, 2:

    ibatur in eam sententiam,

    Cic. Q. Fr. 2, 1 fin.:

    itum in sententiam,

    Tac. A. 3, 23; 12, 48.—And opp. to the above,
    b.
    Ire in alia omnia, to vote against a bill, v. alius, II.—
    2.
    Mercant. t. t. for vēneo, to go for, be sold at a certain price, Plin. 18, 23, 53, § 194:

    tot Pontus eat, tot Lydia nummis,

    Claud. Eutr. 1, 203.—
    3.
    Pregn., of time, to pass by, pass away:

    it dies,

    Plaut. Ps. 1, 3, 12; Hor. C. 2, 14, 5; 4, 5, 7:

    anni,

    id. Ep. 2, 2, 55; cf.:

    anni more fluentis aquae,

    Ov. A. A. 3, 62.—
    4.
    With the accessory notion of result, to go, proceed, turn out, happen:

    incipit res melius ire quam putaram,

    Cic. Att. 14, 15; cf. Tac. A. 12, 68:

    prorsus ibat res,

    Cic. Att. 14, 20 fin.; Curt. 8, 5:

    postquam omnia fatis Caesaris ire videt,

    Luc. 4, 144.—Hence the wish: sic eat, so may he fare:

    sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

    Liv. 1, 26; Luc. 5, 297 Cort.; 2, 304; Claud. in Eutr. 2, 155. —
    5.
    Constr. with a supine, like the Gr. mellein, to go or set about, to prepare, to wish, to be about to do any thing:

    si opulentus it petitum pauperioris gratiam, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 2, 69; id. Bacch. 3, 6, 36: quod uti prohibitum irem, quod in me esset, meo labori non parsi, Cato ap. Fest. s. v. PARSI, p. 242 Müll.; so,

    perditum gentem universam,

    Liv. 32, 22:

    ultum injurias, scelera,

    id. 2, 6; Quint. 11, 1, 42:

    servitum Grais matribus,

    Verg. A. 2, 786 et saep.:

    bonorum praemia ereptum eunt,

    Sall. J. 85, 42.—Hence the construction of the inf. pass. iri with the supine, in place of an inf. fut. pass.:

    mihi omne argentum redditum iri,

    Plaut. Curc. 4, 2, 5:

    mihi istaec videtur praeda praedatum irier,

    id. Rud. 4, 7, 16 et saep.— Poet. also with inf.:

    seu pontum carpere remis Ibis,

    Prop. 1, 6, 34:

    attollere facta regum,

    Stat. S. 5, 3, 11:

    fateri,

    id. Th. 3, 61 al. —
    6.
    Imp. i, eas, eat, etc., since the Aug. period more freq. a mocking or indignant expression, go then, go now:

    i nunc et cupidi nomen amantis habe,

    Ov. H. 3, 26; so,

    i nunc,

    id. ib. 4, 127; 9, 105; 17, 57; id. Am. 1, 7, 35; Prop. 2, 29, 22 (3, 27, 22 M.); Verg. A. 7, 425; Juv. 6, 306 al.:

    i, sequere Italiam ventis,

    Verg. A. 4, 381; so,

    i,

    id. ib. 9, 634:

    fremunt omnibus locis: Irent, crearent consules ex plebe,

    Liv. 7, 6 fin.
    2.
    ĕō, adv. [old dat. and abl. form of pron. stem i; cf. is].
    I.
    In locat. and abl. uses,
    A.
    Of place=in eo loco, there, in that place (rare):

    quid (facturus est) cum tu eo quinque legiones haberes?

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 2, 1:

    quo loco... ibi... eoque,

    Cels. 8, 9, 1:

    eo loci,

    Tac. A. 15, 74; Plin. 11, 37, 50, § 136; so trop.: eo loci, in that condition:

    res erat eo jam loci, ut, etc.,

    Cic. Sest. 13, 68; Tac. A. 14, 61; Dig. 5, 1, 52, § 3.—
    B.
    Of cause=eā re.
    1.
    Referring to a cause or reason before given, therefore, on that account, for that reason:

    is nunc dicitur venturus peregre: eo nunc commenta est dolum,

    Plaut. Truc. 1, 1, 66; Ter. Hec. 2, 1, 41:

    dederam litteras ad te: eo nunc ero brevior,

    Cic. Fam. 6, 20, 1; Sall. C. 21, 3; Liv. 8, 8, 8; Tac. H. 2, 65; Nep. Pelop. 1, 3; id. Milt. 2, 3 et saep.—So with conjunctions, eoque, et eo, eo quoque, in adding any thing as a consequence of what precedes, and for that reason:

    absolute pares, et eo quoque innumerabiles,

    Cic. Ac. 2, 17, 55:

    impeditius eoque hostibus incautum,

    Tac. A. 1, 50:

    per gentes integras et eo feroces,

    Vell. 2, 115, 2; Quint. 4, 1, 42 al. —
    2.
    Referring to a foll. clause, giving
    (α).
    a cause or reason, with quia, quoniam, quod, etc.; so with quia:

    eo fit, quia mihi plurimum credo,

    Plaut. Am. 2, 2, 124; id. Capt. 1, 1, 2:

    nunc eo videtur foedus, quia, etc.,

    Ter. Eun. 4, 4, 17; 3, 1, 25:

    quia scripseras, eo te censebam, etc.,

    Cic. Att. 10, 17, 4; Sall. C. 20, 3; Tac. Agr. 22.—With quoniam:

    haec eo notavi, quoniam, etc.,

    Gell. 7, 13.—With quod:

    quod... non potueritis, eo vobis potestas erepta sit,

    Cic. Verr. 1, 8, 22; Nep. Eum. 11, 5; Liv. 9, 2, 4; Caes. B. G. 1, 23; so,

    neque eo... quod,

    Ter. Heaut. 3, 2, 43; Varr. R. R. 1, 5.—
    (β).
    A purpose, motive or reason, with quo, ut, ne; and after negatives, with quo, quin, and subj. —So with quo:

    eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem,

    Cic. Att. 8, 9, 1; Sall. C. 22, 2; so,

    non eo... quo,

    Ter. Eun. 1, 2, 16:

    neque eo... quo,

    Cic. Att. 3, 15, 4; id. Rosc. Am. 18, 51.—With ut:

    haec eo scripsi, ut intellegeres,

    Cic. Fam. 13, 69, 2; id. de Or. 3, 49, 187; Lact. 4, 5, 9.—With ne: Plaut. Aul. 2, 2, 63; Ter. Ph. 5, 1, 17:

    quod ego non eo vereor, ne mihi noceat,

    Cic. Att. 9, 2; id. Rab. Perd. 3, 9.—With quin:

    non eo haec dico, quin quae tu vis ego velim,

    Plaut. Trin. 2, 2, 60; id. As. 5, 1, 16. —
    C.
    Of measure or degree—with words of comparison, so much, by so much —followed by quo (= tanto... quanto):

    quae eo fructuosiores fiunt, quo calidior terra aratur,

    Varr. R. R. 1, 32, 1:

    eo gravior est dolor, quo culpa major,

    Cic. Att. 11, 11, 2; id. Fam. 2, 19, 1; so with quantum:

    quantum juniores patrum plebi se magis insinuabant, eo acrius contra tribuni tendebant, etc.,

    Liv. 3, 15, 2; id. 44, 7, 6:

    quanto longius abscederent, eo, etc.,

    id. 30, 30, 23. —Esp. freq. the formulae, eo magis, eo minus, so much the worse ( the less), followed by quo, quod, quoniam, si, ut, ne:

    eo magis, quo tanta penuria est in omni honoris gradu,

    Cic. Fam. 3, 11, 7:

    eo minus veritus navibus, quod in littore molli, etc.,

    Caes. B. G. 5, 9; Cic. Off. 3, 22, 88; id. Att. 15, 9 fin.:

    eo magis, quoniam, etc., Cels. praef. p. 14, 12 Müll.: nihil admirabilius fieri potest, eoque magis, si ea sunt in adulescente,

    Cic. Off. 2, 14, 48; id. Tusc. 1, 39, 94:

    eo diligentius ut ne parvula quidem titubatione impediremur,

    Auct. Her. 2, 8, 12; Cic. Rab. Perd. 3, 9:

    ego illa extuli et eo quidem magis, ne quid ille superiorum meminisse me putaret,

    id. Att. 9, 13, 3.—

    In this combination eo often expresses also the idea of cause (cf. B. 1. supra): hoc probis pretiumst. Eo mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,

    Plaut. Trin. 2, 1, 37: solliciti tamen et anxii sunt;

    eoque magis, quod se ipsi continent et coercent,

    Cic. Tusc. 4, 33, 70;

    and some passages may be classed under either head: dederam triduo ante litteras ad te. Eo nunc ero brevior,

    Cic. Fam. 6, 21, 1; id. Inv 1, 4, 5; id. Off. 2, 13, 45; id. Fam. 9, 16, 9; Plaut. Aul. 2, 2, 8.
    II.
    In dat. uses.
    A.
    With the idea of motion, to that place, thither (=in eum locum):

    eo se recipere coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25, 5:

    uti eo cum introeas, circumspicias, uti inde exire possit,

    Cato, R. R. 1, 2:

    eo tela conicere, Auct. B. Afr. 72: eo respicere,

    Sall. J. 35, 10; so,

    followed by quo, ubi, unde: non potuit melius pervenirier eo, quo nos volumus,

    Ter. Phorm. 4, 3, 35:

    venio nunc eo, quo me fides ducit,

    Cic. Rosc. Am. 30, 83:

    ibit eo quo vis, etc.,

    Hor. Ep. 2, 2, 40:

    (venit) eo, ubi non modo res erat, etc.,

    Cic. Quint. 11; Varr. R. R. 3, 16, 21; Vell. 2, 108, 2:

    eo, unde discedere non oportuit, revertamur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Liv. 6, 35, 2; Sall. C. 60, 2;

    so (late Lat.) with loci: perducendum eo loci, ubi actum sit,

    Dig. 10, 4, 11, § 1; ib. 47, 2, 3, § 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    With the idea of addition, thereto, in addition to that, besides:

    accessit eo, ut milites ejus, etc.,

    Cic. Fam. 10, 21, 4:

    accedit eo, quod, etc.,

    id. Att. 1, 13, 1.—
    2.
    With the idea of tendency, to that end, with that purpose, to this result:

    hoc autem eo spectabat, ut eam a Philippo corruptam diceret,

    Cic. Div. 2, 57, 118:

    haec eo pertinet oratio, ut ipsa virtus se sustentare posse videretur,

    id. Fam. 6, 1, 12:

    hoc eo valebat, ut, etc.,

    Nep. Them. 4, 4.—
    3.
    With the idea of degree or extent, to that degree or extent, so far, to such a point:

    eo scientiae progredi,

    Quint. 2, 1, 6:

    postquam res publica eo magnificentiae venerit, gliscere singulos,

    Tac. A. 2, 33; id. H. 1, 16; id. Agr. 28:

    eo magnitudinis procedere,

    Sall. J. 1, 5; 5, 2; 14, 3:

    ubi jam eo consuetudinis adducta res est, ut, etc.,

    Liv. 25, 8, 11; 28, 27, 12; 32, 18, 8 al.; Just. 3, 5:

    eo insolentiae processit,

    Plin. Pan. 16:

    eo rerum ventum erat, ut, etc.,

    Curt. 5, 12, 3; 7, 1, 35.— With gen., Val. Max. 3, 7, 1 al.; Flor. 1, 24, 2; 2, 18, 12; Suet. Caes. 77; Plin. Pan. 16, 5; Sen. Q. N. 4 praef. §

    9: eo rem jam adducam, ut nihil divinationis opus sit,

    Cic. Rosc. Am. 34, 96:

    res eo est deducta, ut, etc.,

    id. Att. 2, 18, 2; Hor. C. 2, 1, 226; Cic. Verr. 2, 4, 18.—
    C.
    Of time, up to the time, until, so long, usually with usque, and followed by dum, donec:

    usque eo premere capita, dum illae captum amitterent,

    Cic. N. D. 2, 49, 124; Liv. 23, 19, 14; Tac. A. 4, 18:

    eo usque flagitatus est, donec ad exitium dederetur,

    id. ib. 1, 32; Quint. 11, 3, 53:

    eo usque vivere, donec, etc.,

    Liv. 40, 8; cf. Col. 4, 24, 20; 4, 30, 4.—Rarely by quamdiu:

    eo usque, quamdiu ad fines barbaricos veniretur,

    Lampr. Alex. Sev. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > eo

  • 9 Maternus

    1.
    māternus, a, um, adj. [mater], of or belonging to a mother, maternal (class.): sanguis, Enn. ap. Non. 292, 16 (Trag. v. 184 Vahl.):

    paternus maternusque sanguis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 66:

    animus,

    Ter. Heaut. 4, 1, 24:

    nomen,

    Cic. Clu. 5, 12:

    menses,

    the months of pregnancy, Nemes. Cyn. 19:

    tempora,

    time of pregnancy, Ov. M. 3, 312: Caesar cingens maternā tempora myrto, i. e. of Venus, the mother of Æneas, from whom sprang the race of the Cæsars, Verg. G. 1, 28:

    arma (Aeneae),

    i. e. which his mother Venus had obtained for him from Vulcan, id. A. 12, 107:

    aves,

    i. e. the doves sacred to Venus, id. ib. 6, 193:

    avus,

    i. e. Atlas, the father of Maia, the mother of Mercury, id. ib. 4, 258:

    Delum maternam invisit Apollo,

    i. e. where his mother Latona had borne him, id. ib. 144: aequora, i. e. from which she (Venus) was born, Ov. F. 4, 131:

    Numa,

    related by the mother's side, id. P. 3, 2, 105; cf.:

    an ad maternos Latinos hoc senatus consultum pertineat,

    Gai. Inst. 3, 71:

    nobilitas,

    by the mother's side, Verg. A. 11, 340: Idus, i. e. of May (Mercury's birthday), Mart. 7, 71 5—Of animals:

    ut agnus condiscat maternum trahere alimentum,

    Col. 7, 3:

    perdix materna vacans cura,

    Plin. 10, 33, 51, § 103.
    2.
    Māternus, i, m., a Roman surname:

    Curiatius Maternus,

    Tac. Or. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > Maternus

  • 10 maternus

    1.
    māternus, a, um, adj. [mater], of or belonging to a mother, maternal (class.): sanguis, Enn. ap. Non. 292, 16 (Trag. v. 184 Vahl.):

    paternus maternusque sanguis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 66:

    animus,

    Ter. Heaut. 4, 1, 24:

    nomen,

    Cic. Clu. 5, 12:

    menses,

    the months of pregnancy, Nemes. Cyn. 19:

    tempora,

    time of pregnancy, Ov. M. 3, 312: Caesar cingens maternā tempora myrto, i. e. of Venus, the mother of Æneas, from whom sprang the race of the Cæsars, Verg. G. 1, 28:

    arma (Aeneae),

    i. e. which his mother Venus had obtained for him from Vulcan, id. A. 12, 107:

    aves,

    i. e. the doves sacred to Venus, id. ib. 6, 193:

    avus,

    i. e. Atlas, the father of Maia, the mother of Mercury, id. ib. 4, 258:

    Delum maternam invisit Apollo,

    i. e. where his mother Latona had borne him, id. ib. 144: aequora, i. e. from which she (Venus) was born, Ov. F. 4, 131:

    Numa,

    related by the mother's side, id. P. 3, 2, 105; cf.:

    an ad maternos Latinos hoc senatus consultum pertineat,

    Gai. Inst. 3, 71:

    nobilitas,

    by the mother's side, Verg. A. 11, 340: Idus, i. e. of May (Mercury's birthday), Mart. 7, 71 5—Of animals:

    ut agnus condiscat maternum trahere alimentum,

    Col. 7, 3:

    perdix materna vacans cura,

    Plin. 10, 33, 51, § 103.
    2.
    Māternus, i, m., a Roman surname:

    Curiatius Maternus,

    Tac. Or. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > maternus

  • 11 sucus

    sūcus ( succus), i (collat. form, gen. sing. sucūs, Isid. 17, 9, 28; gen. plur. sucuum, App. M. 10, p. 244, 32), m. [sugo], juice, moisture, sap (class.; cf.: liquor, latex).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    stirpes ex terrā sucum trahunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 120:

    sucus ex intestinis et alvo secretus a reliquo cibo,

    id. ib. 2, 55, 137:

    cochleae suo sibi suco vivunt,

    Plaut. Capt. 1, 1, 13:

    ambrosiae suco saturi (equi solis),

    Ov. M. 2, 120; so,

    ambrosiae,

    Verg. A. 12, 419:

    uvae,

    Tib. 1, 10, 47; 4, 2, 16:

    sucus nuci expressus,

    Plin. 12, 28, 63, § 135 et saep.:

    corpus suci plenum,

    i. e. plump, Ter. Eun. 2, 3, 27:

    facies suci palaestrici plena,

    App. Mag. p. 315, 14.—Of other liquids:

    garo (mixtum) de sucis piscis Hiberi,

    Hor. S. 2, 8, 46:

    corpora suco pinguis olivi Splendescunt,

    oil, Ov. M. 10, 176:

    aluntur bubuli lactis suco,

    Plin. 8, 14, 14, § 37:

    inbui lactis sucos,

    id. 8, 32, 50, § 112:

    ratio faciendi (unguenti) duplex, sucus et corpus: ille olei generibus fere constat, hoc odorum,

    id. 13, 1, 2, § 7:

    vini,

    id. 23, praef. 2, §

    2: candidus ovi,

    Ser. Samm. 1052. —
    B.
    In partic., a medicinal liquor, a drink, draught, potion ( poet.):

    purgantes pectora suci,

    Ov. P. 4, 3, 53; id. A. A. 2, 335; 2, 491; id. H. 12, 181; id. M. 14, 403; Tib. 1, 6, 13; Luc. 6, 581.—
    C.
    Transf., the taste of any thing, flavor:

    sucum sentimus in ore, cibum cum Mandendo exprimimus,

    Lucr. 4, 615 sq. (cf. chumos):

    ova suci melioris,

    Hor. S. 2, 4, 13:

    Picenis cedunt pomis Tiburtia suco,

    id. ib. 2, 4, 70:

    celantia sucum,

    id. ib. 2, 8, 28:

    cantharus ingratus suco,

    Ov. Hal. 103.—
    II.
    Trop., strength, rigor, energy, spirit:

    sucus ac sanguis (civitatis),

    Cic. Att. 4, 16, 10: ingenii, Quint. prooem. § 24. —
    2.
    Esp., of the vigor of [p. 1790] a discourse, spirit, life:

    ornatur oratio... suco suo,

    Cic. de Or. 3, 25, 96:

    sucus ille et sanguis incorruptus usque ad hanc aetatem oratorum fuit,

    id. Brut. 9, 36:

    orationis subtilitas etsi non plurimi sanguinis est, habeat tamen sucum aliquem oportet,

    id. Or. 23, 76:

    omnes etiam tum retinebant illum Pericli sucum,

    id. de Or. 2, 22, 93:

    historia quoque alere orationem quodam uberi jucundoque suco potest,

    Quint. 10, 1, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > sucus

  • 12 BLÓÐ

    n.
    1) blood; rann honum mjök blóð, he lost much blood; nema (taka) e-m blóð, to bleed one; vekja e-m blóð, to draw blood of one; ganga blóði, to have a hemorrhage or dysentery, blanda bloði saman, to enter into foster-brothership by mixing blood together;
    2) offspring, blood-relations.
    * * *
    n. [Ulf. bloþ, common to all Teut. idioms]:—the blood, Lat. sanguis; ‘dreyri’ is cruor; ‘hlaut,’ q. v., is blood shed in sacrifice, cp. Eb. ch. 4, Nj. 107, Eb. 242, Fms. i. 46; nema, láta (mod. taka) b., to take, let blood (blóðlát), vii. 269, Grág. ii. 133; ganga blóði, to have a hemorrhage, Bs. i. 337: the phrase, blanda blóði saman, to mix blood together, Ls. 9, refers to the old heathen rite of entering foster-brothership, defined in Gísl. 11, Fbr. 7, Fb. ii. 93, Fas. iii. 376: metaph. offspring, Stj. 47; hjart-blóð, heart’s blood; dauða-blóð, life-blood, gore: metaph. compound words are rare. In poets ‘blood of Quasir’ means poetry; the blood of the giant Ymir, the sea, vide Edda 47, 5. Fél. ix. 198, 199, records many medic, compounds, blóðfall and blóðlát, menorrhagia; blóðhella, congestio ad viscera; blóðkýli, ulcus; blóðmiga, haematuria; blóðnasir, f. pl. epistaxis; blóðrás, hemorrhagia; blóðsótt, dysenteria; blóðhrækjur, haemoptysis; blóðspýja, haematemesis, etc. Other COMPDS: blóðabrúðgumi, blóðsakr, blóðslitr, blóðspeningar, blóðsúthelling.

    Íslensk-ensk orðabók > BLÓÐ

  • 13 HLAUT

    II) from hljóta.
    * * *
    f. (not n.); the gender is borne out by the genitive tein hlautar, Vellekla; as also by the dat. hlautinni, Landn. (App.) 336, in an old transcript of the lost vellum Vatnshyrna (see Kjaln. S. Ísl. ii. 403, where hlautinn):—the blood of sacrifice, used for soothsaying; this word is prob. to be derived from hlutr (hlautr), as an abbreviated form, for hlaut-blóð = sanguis sortidicus, and refers to the rite, practised in the heathen age, of enquiring into the future by dipping bunches of chips or twigs into the blood, and shaking them; those twigs were called teinar, hlaut-teinar, hlaut-viðr, blót-spánn, q. v.; the act of shaking was called hrista teina, to shake twigs, Hým. 1; kjósa hlautvið, to choose lot chips, Vsp. In Vellekla the true reading is prob. hann (earl Hakon) valdi (from velja, MS. vildi) tein hlautar, meaning the same as kjósa hlautvið in Vsp., an emendation borne out by the words ‘felldi blótspán’ (Fagrsk. l. c.) in the prose text, which is a paraphrase of the verse; the explanation of the passage in Lex. Poët. is no doubt erroneous. It was also called fella blótspán, see that word, p. 71. The walls of the temple inside and out, the altars, and the worshippers were sprinkled with the blood, the flesh of the slain cattle was to be eaten (whereas the blood was a sacrifice, as well as the means of augury, and was not to be eaten); this rite is described in Hkr. Hák. S. Góða ch. 16: en blóð þat allt er þar kom af (i. e. from the slain cattle) þá var þat kallat hlaut ok hlaut-bollar þat er blóð þat stóð í, ok hlaut-teinar, þat var svá gört sem stöklar ( bunches); með því skyldi rjóða stallana öllu saman, ok svá veggi hofsins útan ok innan, ok svá stökkva á mennina; en slátr ( the meat) skyldi hafa til mann-fagnaðar: the passages in Eb. ch. 4, p. 6 new Ed., in Kjaln. S. ch. 2, and in Landn. (App.), are derived from the same source as the passage in Hkr., but present a less correct and somewhat impaired text; even the text in Hkr. is not quite clear, esp. the phrase, þat var gört sem stökkull, which prob. means that the hlaut-teinar were bound up in a bunch and used for the sprinkling. The blood-sprinkling mentioned in Exod. xii. 22 illustrates the passage above cited; cp. hleyti, hljóta, and hlutr.

    Íslensk-ensk orðabók > HLAUT

  • 14 acceptus

        acceptus adj. with comp. and sup.    [P. of accipio], welcome, acceptable, pleasing, dear; with dat: plebi, Cs.: res populo R.: munus, N.: acceptior illi liber erit sanguis, O.: dis acceptissimus illius aevi, O.: acceptissimus militum animis, L.
    * * *
    accepta -um, acceptior -or -us, acceptissimus -a -um ADJ
    welcome, pleasing; popular with, well liked; dear; received/credited (money)

    Latin-English dictionary > acceptus

  • 15 animus

        animus ī, m    [AN-], the rational soul (cf. anima, the physical life): humanus: Corpus animum praegravat, H.: deos sparsisse animos in corpora humana: discessus animi a corpore: permanere animos arbitramur. — Fig., of beloved persons, soul, life: anime mi, T.—Of the mind, the mental powers, intelligence, reason, intellect, mind: mecum in animo vitam tuam considero, T.: animo meditari, N.: convertite animos ad Milonem, attention: revocare animos ad belli memoriam: perspicite animis quid velim: in dubio est animus, T.: animus, cui obtunsior sit acies, whose discernment: et animus et consilium et sententia civitatis, the whole intelligence of the community: cui animum inspirat vates, V.: omnia ratione animoque lustrari.— Of bees: Ingentīs animos angusto in pectore versant, V.— Of the memory: Scripta illa dicta sunt in animo, T.: an imprimi, quasi ceram, animum putamus?—Consciousness, recollection, self-possession: reliquit animus Sextium acceptis volneribus, Cs.: Unā eādemque viā sanguis animusque sequuntur, V.: timor abstulit animum, O. — With conscius or conscientia, the conscience: quos conscius animus exagitabat, S.: suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent.—Opinion, judgment, notion, belief: meo quidem animo, in my judgment: maxumi Preti esse animo meo, T.: ex animi tui sententiā iurare, to the best of your knowledge and belief. — The imagination, fancy: cerno animo sepultam patriam: fingite animis, sunt, etc.: nihil animo videre poterant.—Feeling, sensibility, affection, inclination, passion, heart: Quo gemitu conversi animi (sunt), V.: animum offendere: animus ubi se cupiditate devinxit, the character, T.: alius ad alia vitia propensior: tantaene animis caelestibus irae? V.: animo concipit iras, O.: mala mens, malus animus, bad mind, bad heart, T.: omnium mentīs animosque perturbare, Cs.: animum ipsum mentemque hominis: mente animoque nobiscum agunt, Ta.: bestiae, quarum animi sunt rationis expertes.—Disposition, inclination: meus animus in te semper: bono animo in populum R. videri, well disposed, Cs.: Nec non aurumque animusque Latino est, both gold and the disposition (i. e. to give it), V.: regina quietum Accipit in Teucros animum mentemque benignam, a kindly disposition, V.—Esp., in the phrase ex animo, from the heart, in earnest, deeply, sincerely: ex animo omnia facere an de industriā? from impulse or with some design, T.: sive ex animo id fit sive simulate: ex animo dolere, H.—In the locat. form animi, with verbs and adjj.: Antipho me excruciat animi, T.: exanimatus pendet animi: iuvenemque animi miserata repressit, pitying him in her heart, V.: anxius, S.: aeger, L.: infelix, V.: integer, H.—Meton., disposition, character, temper: animo es Molli: animo esse omisso, T.: animi molles et aetate fluxi, S.: sordidus atque animi parvi, H.—Fig., of plants: silvestris, wild nature, V.—Courage, spirit (freq. in plur.): mihi addere animum, T.: nostris animus augetur, Cs.: clamor Romanis auxit animum, L.: mihi animus accenditur, S.: Nunc demum redit animus, Ta.: Pallas Dat animos, O.: in hac re plus animi quam consili habere: tela viris animusque cadunt, O.: bono animo esse, to be of good courage: bono animo fac sis, T.: satis animi, courage enough, O.: magnus mihi animus est, fore, etc., hope, Ta.—Fig., of the winds: Aeolus mollit animos, the violence, V.—Of a top: dant animos plagae, give it quicker motion, V.—Haughtiness, arrogance, pride: vobis... Sublati animi sunt, your pride is roused, T.: tribuni militum animos ac spiritūs capere, bear the arrogance and pride, etc.—Passion, vehemence, wrath: animum vincere: animum rege, qui nisi paret Imperat, H.: (Achelous) pariter animis inmanis et undis, O.—In the phrase aequus animus, an even mind, calmness, moderation, equanimity: concedo... quod animus aequus est.—Usu. abl: aequo animo, with even mind, contentedly, resignedly, patiently: aequo animo ferre, T.: non tulit hoc aequo animo Dion, N.: aequissimo animo mori: alqd aequo animo accipit, is content to believe, S.: opinionem animis aut libentibus aut aequis remittere: sententiam haud aequioribus animis audire, L.—Inclination, pleasure: Indulgent animis, O.— Esp., animi causā, for the sake of amusement, for diversion, for pleasure: (animalia) alunt animi voluptatisque causā, Cs.: habet animi causā rus amoenum: animi et aurium causā homines habere, i. e. employ musicians.—Will, desire, purpose, design, intention, resolve: tuom animum intellegere, purpose, T.: persequi Iugurtham animo ardebat, S.: hostes in foro constiterunt, hoc animo, ut, etc., Cs.: habere in animo Capitolium ornare, to intend: fert animus dicere, my plan is, O.: nobis erat in animo Ciceronem mittere, it was my purpose: omnibus unum Opprimere est animus, O.: Sacra Iovi Stygio perficere est animus, V.
    * * *
    mind; intellect; soul; feelings; heart; spirit, courage, character, pride; air

    Latin-English dictionary > animus

  • 16 aspergō (adsp-, -argō)

       aspergō (adsp-, -argō) inis, f    [1 aspergo], a sprinkling, besprinkling: aquarum, O.: sanguis aspergine tinxerat herbas, O. — That which is sprinkled, drops: salsā spumant aspargine, spray, V.: caedis, the sprinkled blood, O.

    Latin-English dictionary > aspergō (adsp-, -argō)

  • 17 captīvus (-vos)

        captīvus (-vos) adj.    [CAP-], taken prisoner, captive: cives: servi: multitudo servorum, L.: pubes, H.: matres. O.— Of captives: sedes: sanguis, V.: lacerti, O. — Caught, taken: pisces, O.: ferae, O. — Captured, plundered, taken as spoil, taken by force: naves, Cs.: pecunia, L.: vestis, V.: portatur ebur, captiva Corinthus, H.: caelum, O.: captiva mens, i. e. by love, O.—As subst m., a captive, prisoner: sine eis captivis: ut ex captivis comperit, Cs.: vendere captivum, H.: captivo victor potitus, O.

    Latin-English dictionary > captīvus (-vos)

  • 18 coëō

        coëō īvī or iī, itus, īre    [com- + eo], to go together, come together, meet, assemble, collect: in Piraeo, T.: matronae ad Venturiam frequentes coëunt, L.: quo populus coibat, H.: certis diebus (ad concilium), Ta.: milia crabronum, O.: populi legationibus coëunt, by their representatives, Ta.— To come together in battle, meet, encounter: inter se, V.: agmina, Cu.: cetera turba coit, joins in the attack, O.—To come together, be united, gather, unite, combine: coëundi in unum spatium, L.: manus coit omnis in unum, V.: qui unā coierunt, Cs.: ut coëat par Iungaturque pari, H.: amnes in artius coëunt, Cu.: membra, O.: coit formidine sanguis, congeals, V.: digiti coëunt, grow together, O.: volnera coiere mea, have closed, Pr.: Inter se capita (arcūs), V.: ut placidis coëant immitia, H.: memini nobis verba coisse, to have been exchanged, Pr.—Fig., to unite, join together, assimilate, combine, agree, ally oneself, conspire: cum hoc: principes tum unā coierunt, Cs.: in foedera dextrae, V.—Of a marriage contract: taedae quoque iure coissent, O.: conubio, nuptiis, Cu.: cum captivā, Cu.: Hac gener atque socer coëant mercede suorum, i. e. in the marriage, V.—With societatem, to enter into partnership, make a compact, become an ally, associate, form a league: societatem laboris: cum Caesare societatem: cum Lacedaemoniis, N.: societatem sceleris: ad eam rem societas coitur.
    * * *
    coire, coivi(ii), coitus V
    fit together; have sexual intercourse; collect/gather (fluid); meet; rally; enter agreement; unite/assemble/conspire; come/go together; mend/knit (wound)

    Latin-English dictionary > coëō

  • 19 cōgnātus

        cōgnātus adj.    [com- + GEN-], sprung from the same stock, related by blood, kindred: mihi: patres, the relationship of our fathers, V.: per cognata corpora supplex, as a kinsman, O.: anguilla cognata colubrae, Iu.—Of a kinsman, of kindred: latus, O.: pectora, O.: urbes, V.: sanguis, V.: caelum, O.: faba Pythagorae (alluding to the doctrine of transmigration), H. — Fig., kindred, congenial, related, connected, like, similar: alqd mentibus nostris: vocabula, H.
    * * *
    I
    cognata, cognatum ADJ
    related, related by birth/position, kindred; similar/akin; having affinity with
    II
    relation (male), kinsman

    Latin-English dictionary > cōgnātus

  • 20 compleō or conpleō

        compleō or conpleō ēvī (complērunt, complēsse), ētus, ēre    [com- + PLE-], to fill up, fill full, fill out, make full, cram, crowd: hostes fossam complent, Cs.: cum sanguis os oculosque complesset: metu, ne compleantur navigia, L.: completis omnibus templis: non bene urnam, O.: sarmentis fossam, Cs.: Italiam coloniis: loca milite, V.: navīs serpentibus, N.: Dianam coronis, to cover the statue: conviviumque vicinorum cottidie conpieo: cum completus iam mercatorum carcer esset. — In milit. lang., to complete (a number or body), make full, fill up: legiones in itinere, Cs.: cohortīs pro numero militum conplet, S.—To man, fill with men: classem sociis, L.: naves colonis, Cs.—To fill, satiate, satisfy: cibo: omnium rerum copiā exercitum, supplied, Cs. — Fig., of light, sound, etc., to fill, make full: mundum luce, flood: lunae cornua lumine, V.: voce nemus, H.: vox agmina complet, resounds through, V.: completi sunt animi (vestri) me obsistere, etc., it has been dinned into your minds that, etc.: clamor omnia vocibus complet, L.: omnia vini odore.—Poet., of fame: totum quae gloria conpleat orbem, O.— Of feeling or passion, to fill: reliquos bonā spe, Cs.: aliquem gaudio: omnia luctu, S.—To complete, accomplish, fulfil, perfect, finish: Annuus exactis conpletur mensibus orbis, V.: ut ante mediam noctem (sacrum) conpleretur, L.: vitam.— Poet.: tempora Parcae Debita, V.—Of time, to finish, complete, live through, pass: centum annos: quinque saecula vitae suae, O.: vix unius horae tempus, L.

    Latin-English dictionary > compleō or conpleō

См. также в других словарях:

  • SANGUIS — nobilissima animalis pars, nam anima cuiusque carnis in sanguine est Levit. c. 17. v. 11. imo cuiusque carnis anima, Sanguis eius est, Gen. c. 9. v. 4. et Levit. loc. cit. v. 14. hinc sacrificiorum in V. T. nervus fuit ac medulla. Ego vero… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • sanguis — (Del lat. sanguis, sangre). m. Sangre de Cristo bajo los accidentes del vino …   Diccionario de la lengua española

  • Sanguis — (lat.), Blut, welches noch in den Adern fließt; Sanguĭnis missĭo, das Ablassen von etwas Blut, war bei den Römern bei Begnadigung eines Missethäters eine hergebrachte Sitte, um anzudeuten, daß derselbe eigentlich todeswürdig gewesen sei …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sanguis — (lat.), Blut; S. draconis, Drachenblut …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Sanguis — Sanguis, lat., Blut; sanguificiren. Blut bereiten; Sanguification, Blutbereitung; sanguinarisch. blutdürstig; sanguinisch, blutreich, leichtblütig; Sanguiniker, s. Temperament …   Herders Conversations-Lexikon

  • sanguis — index blood Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • sanguis — (Del lat. sanguis, sangre.) ► sustantivo masculino RELIGIÓN Vino transformado en la sangre de Cristo, en la religión cristiana. IRREG. plural sanguis * * * sanguis (del lat. «sanguis», sangre) m. Palabra latina con que se designa el vino… …   Enciclopedia Universal

  • Sanguis — Von links nach rechts: Erythrozyt, Thrombozyt, Leukozyt Dunkelfeldaufnahme menschlichen Blutes, 1000 fache Vergrößerung …   Deutsch Wikipedia

  • Sanguis — Sạn|guis [aus lat. sanguis, Gen.: sanguinis = Blut] m; : seltene fachspr. Bezeichnung für: Blut …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

  • Sanguis — kraujas statusas T sritis gyvūnų anatomija, gyvūnų morfologija atitikmenys: lot. Sanguis ryšiai: platesnis terminas – apytakos organai …   Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai

  • Sanguis — kraujas statusas T sritis histologija, ląstelių chemija, histologinė chemija, audinių kultūra atitikmenys: lot. Sanguis ryšiai: platesnis terminas – bendroji histologija siauresnis terminas – kraujo ląstelės siauresnis terminas – kraujo ląstelių… …   Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»