-
1 spero
spēro, āvī, ātum, āre [ spes ]1) надеяться, уповать (s. omnia ex victoria Cs; s. pacem C)bene или recte s. C — надеяться на хорошееs. melius O — рассчитывать на (нечто) лучшее2) ожидать, предвидеть, чаять ( aliquid de aliquā re C)qui non sperabitur H — нежданный, непредвиденный3) полагать, думать, надеяться ( spero me causam tibi probavisse C); помнить, иметь в видуsperate deos memores fandi atque nefandi V — помните, что боги не забывают ни добрых дел, ни беззаконий; но4) опасаться, бояться (s. tantum dolorem V). — см. тж. speratus -
2 sperata
spēro, āvi, ātum, 1, v. a.I.To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).(α).Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):(β).quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,
Cic. Att. 9, 10, 3:sperat animus,
Plaut. Bacch. 1, 2, 36:ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,
Cic. Clu. 7, 20:jubes bene sperare et bono esse animo,
id. Deiot. 14, 38:Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,
id. Att. 13, 17:tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,
id. ib. 16, 3, 4:omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,
id. ib. 7, 2, 6:ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,
id. Arch. 2, 3:Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,
Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:interea fiet aliquid, spero,
id. And. 2, 1, 14: salvus sit;spero,
id. Ad. 3, 3, 57.—With acc.:(γ).his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,
Cic. Phil. 12, 5, 10:consulatum,
id. ib. 12, 6, 14:gloriam sperabit a latronum gregibus,
id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,
id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;nihil metuas mali, quia non audet,
id. Att. 1, 13, 2:a quo genere hominum victoriam sperasset,
Caes. B. C. 3, 96 fin.:omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,
id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,
id. ib. 2, 16 fin.:spero meliora,
Cic. Att. 14, 16, 3:aliquid sibi,
id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:bona alicuius,
Cic. Phil. 11, 6, 13:hoc sperans, ut, etc.,
Caes. B. C. 3, 85:sperare victoriam ab aliquo,
id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §29: sperata gloria (opp. parta),
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:sperata praeda,
Caes. B. G. 6, 8:spem speratam quom optulisti,
Plaut. Merc. 5, 2, 2:civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,
Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:exitum malis sperare,
Sall. C. 40, 2:amicitiam, regnum,
id. J. 24, 5:mortem honestam,
id. H. 2, 41, 2 Dietsch:salutem,
id. C. 58, 16:spes,
Curt. 5, 10, 1:mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,
Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,
Hor. C. 2, 10, 13:grata superveniat, quae non sperabitur hora,
id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:(δ).ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,
Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,
id. Lael. 21, 79:quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,
id. ib. 4, 15:tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,
id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:spero fore, ut contingat id nobis,
id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,
Plaut. Most. 4, 3, 22:spero me habere, qui hunc excruciem,
Ter. Eun. 5, 3, 11:sperat se a me avellere,
id. ib. 3, 3, 14:totius Galliae sese potiri posse sperant,
Caes. B. G. 1, 3:spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,
Cic. Att. 6, 9, 1:sperabam tuum adventum appropinquare,
id. Fam. 4, 6, 3:speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,
id. Rep. 1, 17, 26:spero te mihi ignoscere, si, etc.,
id. Fam. 1, 6, 2:spero esse, ut volumus,
id. Att. 12, 6 b, 4:ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,
id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:speramus carmina fingi posse,
Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:spero nostram amicitiam non egere testibus,
Cic. Fam. 2, 2:id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,
id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:speravi miser Ex servitute me exemisse filium,
Plaut. Capt. 3, 5, 99:me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,
Ter. Eun. 1, 2, 123:sperabam jam defervisse adulescentiam,
id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;cupio quidem certe,
Cic. Att. 1, 1, 4:spero cum Crassipede nos confecisse,
id. Q. Fr. 2, 4, 2:et tum mirifice sperabat se esse locutum,
Cat. 84, 3:sperasse libertatem se civium suorum emisse,
Liv. 4, 15, 6:sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,
Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),
Hor. C. 1, 5, 11.—With ut and subj.:(ζ).quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,
Liv. 34, 27, 3:ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,
Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),
Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—With de (very rare):II.neque de otio nostro spero jam,
Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,
Ter. And. 2, 3, 21:mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,
Cat. 64, 140:haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,
Prop. 2, 5, 3:hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,
Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,
Verg. A. 11, 275:mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?
id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,
expect, fear, Verg. A. 1, 543:exstinguine mea Speravi te posse manu,
Val. Fl. 3, 295:aliquod in Africā bellum,
Flor. 3, 1, 1:jam quartanam sperantibus aegris,
Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:sin a vobis, id quod non spero, deserar,
Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:non speravi te sequi,
Stat. Th. 6, 139.—Ironically:quoniam haec satis spero vobis molesta videri,
Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:sperata, salve,
Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,
Plaut. Am. 2, 2, 53. -
3 spero
spēro, āvi, ātum, 1, v. a.I.To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).(α).Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):(β).quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,
Cic. Att. 9, 10, 3:sperat animus,
Plaut. Bacch. 1, 2, 36:ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,
Cic. Clu. 7, 20:jubes bene sperare et bono esse animo,
id. Deiot. 14, 38:Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,
id. Att. 13, 17:tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,
id. ib. 16, 3, 4:omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,
id. ib. 7, 2, 6:ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,
id. Arch. 2, 3:Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,
Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:interea fiet aliquid, spero,
id. And. 2, 1, 14: salvus sit;spero,
id. Ad. 3, 3, 57.—With acc.:(γ).his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,
Cic. Phil. 12, 5, 10:consulatum,
id. ib. 12, 6, 14:gloriam sperabit a latronum gregibus,
id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,
id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;nihil metuas mali, quia non audet,
id. Att. 1, 13, 2:a quo genere hominum victoriam sperasset,
Caes. B. C. 3, 96 fin.:omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,
id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,
id. ib. 2, 16 fin.:spero meliora,
Cic. Att. 14, 16, 3:aliquid sibi,
id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:bona alicuius,
Cic. Phil. 11, 6, 13:hoc sperans, ut, etc.,
Caes. B. C. 3, 85:sperare victoriam ab aliquo,
id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §29: sperata gloria (opp. parta),
Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:sperata praeda,
Caes. B. G. 6, 8:spem speratam quom optulisti,
Plaut. Merc. 5, 2, 2:civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,
Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:exitum malis sperare,
Sall. C. 40, 2:amicitiam, regnum,
id. J. 24, 5:mortem honestam,
id. H. 2, 41, 2 Dietsch:salutem,
id. C. 58, 16:spes,
Curt. 5, 10, 1:mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,
Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,
Hor. C. 2, 10, 13:grata superveniat, quae non sperabitur hora,
id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:(δ).ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,
Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,
id. Lael. 21, 79:quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,
id. ib. 4, 15:tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,
id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:spero fore, ut contingat id nobis,
id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,
Plaut. Most. 4, 3, 22:spero me habere, qui hunc excruciem,
Ter. Eun. 5, 3, 11:sperat se a me avellere,
id. ib. 3, 3, 14:totius Galliae sese potiri posse sperant,
Caes. B. G. 1, 3:spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,
Cic. Att. 6, 9, 1:sperabam tuum adventum appropinquare,
id. Fam. 4, 6, 3:speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,
id. Rep. 1, 17, 26:spero te mihi ignoscere, si, etc.,
id. Fam. 1, 6, 2:spero esse, ut volumus,
id. Att. 12, 6 b, 4:ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,
id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:speramus carmina fingi posse,
Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:spero nostram amicitiam non egere testibus,
Cic. Fam. 2, 2:id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,
id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:speravi miser Ex servitute me exemisse filium,
Plaut. Capt. 3, 5, 99:me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,
Ter. Eun. 1, 2, 123:sperabam jam defervisse adulescentiam,
id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;cupio quidem certe,
Cic. Att. 1, 1, 4:spero cum Crassipede nos confecisse,
id. Q. Fr. 2, 4, 2:et tum mirifice sperabat se esse locutum,
Cat. 84, 3:sperasse libertatem se civium suorum emisse,
Liv. 4, 15, 6:sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,
Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),
Hor. C. 1, 5, 11.—With ut and subj.:(ζ).quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,
Liv. 34, 27, 3:ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,
Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),
Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—With de (very rare):II.neque de otio nostro spero jam,
Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,
Ter. And. 2, 3, 21:mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,
Cat. 64, 140:haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,
Prop. 2, 5, 3:hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,
Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,
Verg. A. 11, 275:mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?
id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,
expect, fear, Verg. A. 1, 543:exstinguine mea Speravi te posse manu,
Val. Fl. 3, 295:aliquod in Africā bellum,
Flor. 3, 1, 1:jam quartanam sperantibus aegris,
Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:sin a vobis, id quod non spero, deserar,
Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:non speravi te sequi,
Stat. Th. 6, 139.—Ironically:quoniam haec satis spero vobis molesta videri,
Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:sperata, salve,
Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,
Plaut. Am. 2, 2, 53.
См. также в других словарях:
Gott — 1. Ach du grosser Gott, was lässt du für kleine Kartoffeln wachsen! – Frischbier2, 1334. 2. Ach Gott, ach Gott, seggt Leidig s Lott, all Jahr e Kind on kein Mann! (Insterburg.) – Frischbier2, 1335. 3. Ach, du lieber Gott, gib unserm Herrn ein n… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Noth (Subst.) — 1. Ai d r Nût fresst d r Taif l Flîja. (Oesterr. Schles.) – Peter, 453. 2. Aus der Noth hilft kein Schreien (Handeln). 3. Aus der Noth in den Tod. 4. Aus Noth trägt mancher Mann Sammthosen. (Görlitz.) Weil die Wochentagshosen zerrissen sind, muss … Deutsches Sprichwörter-Lexikon