-
1 pro
I prō praep. cum abl.1) перед, против (aciem instruere p. castris Cs; praesidia collocare p. templis C)p. consilio Sl — перед военным советом2) впереди, спередиsaxa mittere p. tectis Sl — бросать камни, стоя на переднем краю крыши3) в пользу, в защиту, за (p. patriā pugnare L и mori C, H; oratio p. Milone C)p. aliquo esse C — стоять за кого-л.4) вместо (taleis p. nummo uti Cs)veniam p. laude peto O — я прошу не похвалы, а снисхожденияp. vili re O — словно нечто ненужное5)а) за (incerta p. certis captare Sl)p. consule C — проконсул, наместник, замещающий консулаб) от имени, именем (loqui p. aliquo Cs)6) как, в качестве (aliquem p. deo colere QC, Just)p. amico C, L — как друг, по-дружескиp. certo C, L etc. — наверное, с уверенностьюp. viso Cs — как лично виденное, как факт7) в уплату за (pecuniam p. frumento accipere L); в воздаяние за (p. meritis Cs); в возмездие за (p. scelere Cs)8) по сравнению (с чем-л.), соответственно, по отношению (к чему-л.)pro multitudine hominum Helvetii angustos se fines hacere arbitrabantur Cs — гельветы считали, что по отношению к (с точки зрения) твоей численности они обладали (слишком) маленькой территорией9) сообразно, в зависимости (от чего-л.)p. tempore et p. re Cs — в зависимости от обстоятельствp. portione Cato и p. ratā parte Cs — в определённом соотношении, сообразноp. viribus C — насколько позволяют силыp. meā (или virili) parte C etc. — по мере моих (человеческих) силp. se quisque C etc. — каждый в меру своей возможности10) относительно, про (p. re paucă loquar V; pauca p. aliquā re verba facere Sl)II prō! (prōh!) interj.о!, ах! (p. dii immortales! C; p. deorum atque hominum fidem! C); увы!at mea, pro, nullo pondere verba cadunt! O — мои же слова (Брисеиды) не имеют, увы, никакого веса!III prō- (pro- и prōd-)1) вперёд (profere, prodeo)3) для, в пользу ( prosum)4) вместо ( propraetor)5) сообразно (proquam, prout) -
2 certus
a, um [ cerno ]1) верный, известный, не подлежащий сомнению ( res C)certum mihi est Pl, C etc. — знаю наверное, я уверенpro certo ( или certum) — наверное, с уверенностью (habere C, L etc., scire L, putare, negare, polliceri C, esse Q)ad certum redigere L — выяснить, точно установить, удостоверитьcertissimis criminibus et testibus fretus C — опираясь на самые бесспорные улики и свидетельские показанияfacere aliquem certiorem C, Cs etc. (реже certum Pl, V, O) de re aliquā или rei alicujus — уведомить кого-л. в чём-л.faciam te certiorem, quid egerim C — я поставлю тебя в известность о том, что сделаюCaesar certior factus est Cs — Цезаря уведомили; ноmilites certiores facit paulisper intermitterent proelium Cs — (Гальба) даёт указание солдатам прервать на короткое время сражение2) верный, преданный, истинный, надёжныйamicus c. in re incertā cernitur погов. Enn ap. C — истинный друг узнаётся в превратностях3) определённый, точный, твёрдо установленный (tempus, locus C; numerus Su); верный, несомненный ( lucrum Su)conviva c. H — постоянный сотрапезникnon quivis, sed c. quidam C — не любой, а вполне определённый4) правдивый, неложный (c. enim promisit Apollo H)5) уверенныйc. eventūs T — уверенный в (предстоящем) успехеspei c. T — полный надежды6) точный, добросовестный (naturaererum explorator Ap)7) бьющий без промаха, меткий ( sagitta H)8) решившийсяc. eundi V, O — решившийся идтиc. relinquendae vitae T (c. mori V) — решившийся умереть9) решённыйcertum atque decretum est non dare signum L — твёрдо решено и приказано не давать сигнала (к бою)certum est mihi ( consilium) или certa est mihi res aliquid facere Pl, Ter — я твёрдо решился что-л. сделать10) (= quidam) некоторый, известныйcerti homines C, L — некоторые люди -
3 certus
известный, а) определенный: certa s. certi stipulatio, стипуляция, предмет, которой точно определен (1. 68. 74 D. 45, 1. 1. 118 § 2 eod.); также certus s. cerli contractus (1. 1 § 6 D. 13, 5. 1. 18 pr. D. 46, 4);certum condicere, petere, certi condictio (1. 6 D. 12, 1. 1. 9 eod. 1. 1 D. 13, 3);
c. summae debitor dictus (1. 5 D. 18, 4);
c. summa compromissa (1. 28 D. 4, 8);
c. nummos stipulari (1. 37 D. 45, 1);
c. corpus in stipulationem deducere, legare, etc. (1. 10 D. 46, 4. 1. 26 § 1. 1. 47 § 1 D. 30. 1. 10 D. 34, 2);
c. quantitatem legare, debere (1. 3 § 6 D. 33, 1. 1. 18 § 4 D. 33, 7);
speciem relinquere (1. 34 § 5 D. 30);
c. partem heredit. legare (1. 8 § 5 D. 31);
c. pondus, genus argenti legare (1. 1 § 1 D. 34, 2);
penus c. cum vasis c. legata (1. 2 D. 33, 9);
c. hominem emere, debere (1. 17 D. 40, 12. 1. 23 D. 45, 1);
c. pretium habere (1. 7 § 2 D. 18, 1);
c. pars fundi, часть физическая, прот. идеальной, pars pro indiviso (1. 25 D. 7, 4. 1. 6. D. 8, 1);
c. locus прот. "pro ihdiviso portio fundi" (1. 1 D. 21, 2);
c. loco (в определенном месте, напр. исполнить обязательство) dari oportere, dare promittere, sese soluturum obligare (rubr. D. 13, 4. tit. C. 3, 18);
c. loco vel tempore reddere commodatum (l. 5 pr. D. 13, 6);
ad c. usum. с. temporibus uti aliqua re (1. 25 D. 15, 1);
c. tempus прот. infinitum (1. 91 D. 35, 1);
dies certa, veluti Calendis Januariis centesimis (1. 21 pr. D. 36, 2);
c. aetas (1. 23 § 3 D. 40, 5);
c. personae прот. incertae, omnes, genus personarum (1. 21 § 1 D. 4, 6. 1. 4 D. 34, 5. 1. 39 pr. D. 35, 1. 1. 220 pr. D. 50, 16);
certi прот. omnes (1. 8 pr. D. 10, 3);
c. familia (urbana aut rustica) прот. universa (1. 65 pr D. 31);
ex c. uxore natum scribere heredem (1. 28 § 2 D. 28, 2);
c. procurator (1. 2 D. 3, 3);
tutor cert. rerum vel causarum (1. 12 D. 26, 2);
c. conditione muneribus se adstringere (1. 2 pr. D. 50, 6);
c. lege donare (1. 22 C. 8, 54), in arbitrum compromissum, ut с. sententiam (решение, постановленное сторонами) diceret (1. 19 pr. D. 4, 8);
certae solennesque actiones, иски, предъявленные в точно определенных, торжественных формулах (1. 2 § 6 D. 1, 2); с. condemnatio (1. 59 § 2 D. 42, 1);
certum confiteri (1. 6 pr. D. 42, 2);
certam continuamque possessionem habere, о вещных, сельских сервитутах (1. 14 pr. D. 8, 1);
b) истинный, верный, несомненный: certo certius est (1. 17 pr. D. 26, 2. 1. 38 § 5 D. 45, 1. 1. 28 § 5 D. 5, 1);
res c. et indubitata (1. 1 D. 2, 15);
vera et e. scientia (1. 76 D. 50, 17);
c. jure utimur (1. 10 § 1 D. 2, 11. 1. 49 pr. D. 30);
certi, certissimi juris esse (1. 37 § 1 D. 4, 4. 1. 2 C. 4, 8);
c. status esse (1. 2 § 3 D. 38, 7);
mater semper certa est, etiamsi vulgo conceperit (1. 5 D. 2, 4);
certe (adv.), верно, без сомнения (1. 52 § 2 D. 9, 2); по крайней мере (1. 6 § 12. 1. 8 pr. 1. 38 D. 3, 5. 1. 29 § 1 D. 21, 2); с) не сомневаться в чем, наверно рассчитывать на что, qui agit, certus esse debet etc. (1. 42 D. 50, 17);
certus accusationis (1. 14 D. 37, 1);
certiorem facere aliquem, извещать (1. 1 § 1 D. 21, 1. 1. 16 § 4 D. 26, 2);
d) быть осторожным: certius et modestius esse (1. 14 § 3 D. 23, 2).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > certus
См. также в других словарях:
ORANDI pro Rep — Principeque ritus, apud Romanos olim, religiose obervatus: Unde pro valetudine Augustae, pro incolumitate Principis, vota suscepta esse, apud Tacitum reperire est, Annal. l. 3. c. 71. l. 4. c. 17. l. 12. c. 68. Qui et Histor. l. I. c. 50.… … Hofmann J. Lexicon universale
Narr — (s. ⇨ Geck). 1. A Narr hot a schöne Welt. (Jüd. deutsch. Warschau.) Dem Dummen erscheint die Welt um so schöner, als er von manchen ihrer Uebel und Leiden nicht berührt wird. 2. A Narr hot lieb Süss. (Jüd. deutsch. Warschau.) Diese auch in… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
TESTAMENTUM — I. TESTAMENTUM alienationis species est, et iuris naturalis. Quamvis enim id, ut actus alii, formam certam accipere possit a iure civili, ipsa tamen eius substantia cognata est dominio, et eô datô iuris naturalis. Possum enim rem meam alienare,… … Hofmann J. Lexicon universale
SCEPTICI — Graece Σκεπτικοὶ Philosophi iidem cum Pyrrhoniis fuêre. Ita enim a. Gellius l. 11. c. 5. Quos Pyrrhonios Philosophos vocamus, ii Graecô cognomine Σκεπτικοὶ appellantur. Id ferme significat, quasi Quaesitores et Consideratores. Nihil enim decernum … Hofmann J. Lexicon universale
ABBAS — I. ABBAS Canonicorum, nempe Regularium, alias quoque Abbas Canonicus, cuiva mwnrio in Concil. Aquisgran. II. c. 2. opponitur Abbati Monachorum can. seq. vide quoque Capitul: Caroli M. l. 5. c. 79. Praeceptum Ludovici Piipro Monasterio S. Columbae … Hofmann J. Lexicon universale
asseurer — Asseurer, actiu. acut. Est prins des Latins, et composé ores de Ad, et seur, qui est fait de Securus, (par syncope et apocope) et signifie rendre seur, et stable ce qui crolle, ainsi on dit asseurer une muraille, un plancher, une poutre qui s en… … Thresor de la langue françoyse
comme — Comme, ou Come, pour Quome, de Quomodo, Ceu, Tanquam, Velut, Qualiter, Quasi, Ita, Vt. Je l ay aimé comme mien, Pro meo amaui. Il l a nourrie comme sienne, Eduxit eam pro sua. Estre en quelque lieu comme chez soy, Pro suo iure esse in aliquo loco … Thresor de la langue françoyse
Religious Toleration — Religious Toleration † Catholic Encyclopedia ► Religious Toleration Toleration in general signifies patient forbearance in the presence of an evil which one is unable or unwilling to prevent. By religious toleration is understood the… … Catholic encyclopedia
sçavoir — I. Sçavoir, Aucuns sont d advis qu il faut escrire Savoir, et que de cet infinitif Sapere, en muant p en u, on a premierement fait Saver, et depuis Savoir, Scire, noscere. l Italien dit Sapere, et l Espagnol Saber, et esdites trois langues ores… … Thresor de la langue françoyse
Dionysius the Pseudo-Areopagite — • Article on the identity of the mysterious Pseudo Areopagite, his writings, and their influence Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Dionysius the Pseudo Areopagite Dionysius the Pseudo Areopagite … Catholic encyclopedia
certainement — Certainement, Certe, Enimuero, Nae, Nimirum, Porro, Proculdubio, Prorsum. Quidem certe, Siquidem, Vtique, Explorate, Indubitanter, Plane. Certainement il y a ici plus de mal que là de bien, Facile hic plus mali est, quam illic boni. Certainement … Thresor de la langue françoyse