-
1 praesidium
praesidium praesidium, ii n защита, охрана -
2 praesidium
praesidium praesidium, ii n гарнизон -
3 praesidium
praesidium praesidium, ii n помощь -
4 praesidium
ī n. [ praesideo ]1) защита (p. domūs familiaeque Pt — о собаке); оплот, помощь, опора, поддержка (et p. et decus meum H)esse (adesse) praesidio C etc. — защищатьferre alicui p. C — оказывать кому-л. помощьpraesidio alicujus rei C — с помощью чего-л.2) способ, средство (quaerere sibi praesidia periculis C; sibi p. ad beatam vitam comparare C)3)а) воен. прикрытие, охрана, оборона, гарнизон, стража, караул ( praesidia ad ripas disponere Cs)p. imponere urbi L — разместить в городе гарнизонб) личная охрана, эскорт (ad judicium cum praesidio venire C)4) вооружённые силы, войско ( Italia tenetur praesidiis C)5) военный пост, укреплённый участок, укрепление, крепость (legio p. occupavit Cs)p. deserere C, (de) praesidio decedere L, C (p. relinquere C) — покинуть свой пост, дезертироватьin praesidiis alicujus esse C etc. — находиться в чьём-л. стане, быть на чьей-л. стороне6) средство, лекарство (aurium morbis p. esse PM) -
5 praesidium
1) помощь, защита, praesidii causa repositos habere nummos (1. 79 § 1 D. 32. 1. 2 C. 2, 28). 2) лагерь (1. 5 § 1. 1. 12 § 9 D. 49, 15. 1. 5 § 5 D. 49, 16).Латинско-русский словарь к источникам римского права > praesidium
-
6 praesidium
, i n1) защита, охрана, стража; помощь, передовой отряд;2) гарнизон -
7 amicus
I amīcus, a, um [ amo ]1) дружеский, благожелательный, дружественный, благосклонный, расположенный ( homo mihi amicissimus C)3) приятный, дорогойamicum est mihi H — мне приятно, нравится4) верный, преданный ( praesidium Cs)II amīcus, ī m.друг, приятель (firmus ac fidelis C); ревнитель ( veritatis C); приверженец, сторонник ( Gracchorum VP) -
8 comprehendo
com-prehendo (стяж. comprendo), prehendī, prehēnsum, ere1) связывать, скреплять (naves vinculo L); сшивать ( oras vulnēris CC); обхватывать ( aliquid filo CC); обнимать ( genua alicujus Pt)2) содержать, иметь ( triginta stadia QC)3) схватывать ( aliquid manibus C)ignem c. Cs — загораться4) (тж. terram c. Dig) пускать корни, врастать Col, Pall; (о дичках) прививаться, приниматься Vr5) ( о женщине) зачинать, беременеть CC6) поймать, захватить (fures Ctl; praesidium hostium L; aliquem vivum Cs); занять ( collem Cs)7) разоблачить, открыть, вскрыть (alicujus adulterium C)8) обносить, опоясывать ( loca vallo Frontin); окружать ( aliquem humanitate sua C)9) дарить ( aliquem amicitiā C)10) заключать, вкладывать (aliquid in aliquid C etc.)11) излагать (aliquid brevi C; aliquid paucis verbis CC); описывать (bella viginti voluminibus Su); выражать ( aliquid numero V)12) воспринимать ( aliquid visu Sil); видеть, различать (vix litterarum apices c. AG); удерживать, запоминать ( memoriā C); познавать, понимать, постигать (animo, mente, cogitatione aliquid C) -
9 decus
oris n. [ deceo ]1) красота (d. enitet ore, sc. Aeneae V)2) краса, украшение, честь, слава, гордость (d. ornamentumque senectutis C; d. ac lumen imperii Romani C — о Помпее; praesidium et d. H)d. muliebre (matronale) L — женская честьdecori esse alicui Sl etc. — служить чьим-л. украшением (делать честь кому-л.)aliquid alicui d. dare V — преподнести что-л. кому-л. в виде почётного дараd. belli L — воинская честьd. hoc aevi V — эта славная эпохаlonga decora praeferre T — показывать длинный ряд (т. е. происходить от многих) славных предков5) отборная часть, цвет ( ex exercitu lecta decora T)d. innuptarum Ctl — прекраснейшие из дев6) филос. добродетель, нравственная высота (d. et virtus C) -
10 dejicio
dē-jicio, jēcī, jectum, ere [ jacio ]1) сбрасывать, сваливать, низвергать (aliquem de ponte in Tiberim C; de saxo L и saxo T; d. aliquem equo V); валить, опрокидывать ( arbores vi ventorum dejectae Dig); разрушать, рушить (d. statuas C; muros L; monumenta templaque H); обрушить ( elatam securim in caput alicujus L)d. lacrimas Prp — проливать слёзыd. crines T — в беспорядке распустить волосыd. se in mare Nep — броситься в море2) пускать ( equum in viam L)3) срывать ( libellos C)6) бросать (sortem L, Cs, V); отбрасывать, удалять ( quantum măli de humana condicione C)7) очищать (alvum Cato, CC)d. alvum superiorem Cato — извергать с рвотой8) отнести, прибить ( navem ad inferiorem partem insulae Cs)9) опровергать ( omnia negotia Sen); отвергать, отклонять (senatūs consulta Spart)10) опускать, потупить (vultum V, Sen; oculos Q etc.)11) уложить, убить (paucis dejectis Cs; d. feras QC)12) сбить ( avem ab alto caelo V)13)а) свергнуть ( jugum servīle a cervicibus C); согнать, прогнать, отбросить (d. hostes muro Cs)б) выбить (praesidium loco munīto H; exercitum ex cartellis L); вытеснить (d. aliquem de agro communi C; de possessione fundi Dig)d. de gradu (statu) C — привести в замешательство, выбить из колеи14) отвергнуть домогательства, лишить надежды (на что-л.) (d. aliquem aedilitate, praetura C; honore L или de honore C)d. aliquem L, C — отклонить чью-л. кандидатуру15) отвращать, удалять (d. multum mali de humana condicione C); отводить (d. oculos ab или de aliquo)si tantulum oculos dejecerimus C — если мы немного отведём взоры, т. е. стоит нам хоть на минуту утратить бдительность16) отклонить, отговорить, разубедить (d. aliquem de sententia C) -
11 immunio
im-mūnio, īvī, —, īre -
12 impono
im-pōno, posuī, positum, ere1) класть, положить ( aliquem sepulcro O); возлагать (dextram in caput L; dona aris V; alicui coronam C; lecticae imponi Pt)2) надевать ( pileum capiti suo Pt)4) ставить ( pedem in navem Pl)impositis pedibus premere aliquem Prp — попирать ногами кого-л.5) вкладывать ( claves portis L)7) воздвигать ( sepulcrum V)9) случать (i. admissarium equae Col)10) прикладывать ( spongiam vulneri CC); накладывать ( frenos alicui L)i. praesidium urbi L — разместить (расставить) гарнизон в городеi. maculam alicui rei Pt — оставить пятно на чём-л.i. summam PM (ultimam VP, supremam O, extremam V) manum alicui rei — оканчивать (отделывать) что-л.11) сажать (aliquem in equum, in plaustrum L); грузить ( milites in naves Cs)12)а) возлагать (alicui labores Cs, negotium C); налагать (civitati stipendium Cs, vectigal C; i. tributum in singula capita Cs)i. solitudinem alicui Pt — обречь кого-л. на одиночествоб) взваливать ( alicui onus C)13) предписывать (leges alicui и alicui rei C, O etc.)14) ставить во главе (aliquem legionibus i. T); ставить, назначать ( aliquem vilicum C)modum alicui rei i. VM, L — положить меру чему-л.finem (clausulam) alicui rei i. V, Pt etc. — положить конец чему-л. (завершить, окончить что-л.)15) наносить, причинять (alicui vulnus, plāgam, injuriam C)16) давать (alicui nomen C, Q, Pt; vocabula rebus H); придавать ( fraudi speciem juris L)17) вводить в заблуждение, обманывать (alicui C, PJ, J, Q)arenae i. Pt — хитро увернуться от участия в цирковом состязанииsi mihi imposuisset aliquid C — если бы я в чём-л. ошибся -
13 pello
pepulī, pulsum, ere1) бить, толкать ( aliquem C); потрясать, сотрясать, колебать ( ventis pulsa arbor Lcr); поражать ( vulnere pelli V)p. fores Ter, C — стучать в дверьp. terram pede Lcr, H — топать ногой о землюp. mare remis C — плыть на вёслах по морюp. lyram O — бряцать (играть) на лиреp. classĭca Tib — трубить в рожокp. sagittam V — пустить стрелуp. initium sermonis C — начинать (затевать) разговор3) поражать, производить впечатление, возбуждать, затрагивать (aliquem Pl; animum alicujus L); задевать, касаться ( injuria pellit aliquem C)4) изгонять, прогонять (aliquem patriā Nep; praesidium exarce Nep; aliquem de moenibus L, ab urbe O, in exsilium C; inimicos tectis O); отгонять, удалять, откинуть (maestitiam ex animis C; curas vino H); подавлять, удерживать ( lacrimas V); утолять (famem O; sitim H)5) наносить поражение, разбивать, обращать в бегство (hostium exercitum Cs) -
14 perfugium
ī n. [ perfugio ]убежище (p. ac praesidium salutis C) -
15 porrigo
I por-rigo, rēxī, rēctum, ere [por = pro + rego ]1)а) вытягивать, протягивать, простирать (manūs ad или in caelum L; bracchia caelo O)quā primas porrigit aequor aquas O — куда море дохлёстывает первые волны, т. е. куда доходит морской прибойб) поднимать (pocula H; manum C); расширять, развёртывать ( aciem latius Sl); растягивать ( syllăbam O); увеличивать, повышать ( vectigalia H)2)а) давать, протягивать (alicui dextram C; puero poma H)mihi forsan, tibi quod negarit, porrĭget hora H — время, быть может, уделит мне то, в чём отказало тебеб) оказывать (amicis praesidium C)3)а) возвр.se p. или pass. — простираться, тянуться ( ab ortu solis ad occidentem PM)б) перен. распространяться, достигать (quo se tua porrigat ira? O); затягиваться ( morbus porrigitur CC)4) уложить, свалить, повергнуть ( aliquem in herbis O). — см. тж. porrectus IIII porrīgo, inis f.парша CC, H, PM -
16 praesidiarius
praesidiārius, a, um [ praesidium ]1) обороняющий, т. е. входящий в состав гарнизона ( milites L)2) наместнический, присвоенный наместнику ( toga Spart)3) с.-х. запасный ( malleolus Col) -
17 removeo
re-moveo, mōvī, mōtum, ēreотодвигать, удалять ( aliquid ab oculis C); устранять, изымать ( aliquid ex oratione Cs)r. aliquem a vitā Lcr — умертвить кого-л.r. a re publicā C — лишить участия в политической жизниr. se a negotiis C — удалиться от дел, оставить делаr. praesidium C — вывести гарнизонr. praetorianos Su — распустить (уволить) преторианцевremoto joco C — шутки в сторону (кроме шуток). — см. тж. remotus -
18 stativus
statīvus, a, um [ sto ]1) стоячий, неподвижный ( aquae Vr); постоянный (castra C, Cs)2) выставленный (praesidium C, L)3) установленный ( feriae Macr) -
19 tutela
tūtēla, ae f. [ tueor ]1) охрана (januae Pl; Capitolii PM)tutelam alicujus rei gerere Pl — нести охрану чего-л.2) защита, покровительство, оплот (t. et praesidium virtutis C)in tutelā alicujus esse C — находиться под чьей-л, защитой3) средство, лекарство (t. podagrae GF)4) забота, попечение ( tenuiorum Su); содержание, кормление, уход (t. boum Col)5) юр. опекаin alicujus tutelam venire C — перейти под чью-л. опекуin suam tutelam (per)venire C, Nep, Dig, тж. suae tutelae fieri Sen — освободиться от чужой опеки, стать совершеннолетним (дееспособным)6) покровитель, защитник, страж ( templi O)t. Italiae H = — Август7) бог-хранитель ( caelata Sen)ita tutelam hujus loci habeam propitiam Pt — клянусь благосклонностью богов, покровительствующих этому дому8) опекаемый, питомец ( Deliae deae H)
См. также в других словарях:
praesidium — ● praesidium ou présidium nom masculin (russe prezidioum, du latin praesidium) Organe du Soviet suprême de l U.R.S.S., qui a exercé jusqu en 1990 la présidence collégiale de l État. ⇒PRAESIDIUM, PRÉSIDIUM, subst. masc. INSTIT. En Union Soviétique … Encyclopédie Universelle
Praesidium — war eine antike Stadt in der römischen Provinz Byzacena bzw. Africa proconsularis in der Sahelregion von Tunesien. Praesidium (ital.: Presidio) ist ein ehemaliges Bistum der römisch katholischen Kirche und heute ein Titularbistum. Liste der… … Deutsch Wikipedia
Praesidium — Praesidium, lat., Vorsitz; Schutz; mit Truppen besetzter Ort … Herders Conversations-Lexikon
praesidium — index patronage (power to appoint jobs), protection Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
PRAESIDIUM — oppid. Angliae in Comitatu Warwicensi, Conventriae urbi finitimum. Warwick Camdeno. Vide et Iulium … Hofmann J. Lexicon universale
Praesidium — s. m. Órgão do Soviete Supremo da U.R.S.S. que exerceu até 1990 a presidência colegial do Estado. ‣ Etimologia: palavra latina … Dicionário da Língua Portuguesa
Praesidium — Præsidium Le præsidium or présidium (du latin praesidium langue dans laquelle on a longtemps utilisé la ligature æ pour ae dans les textes imprimés signifiant « protection ou défense » ; pluriel en français : præsidia ou… … Wikipédia en Français
praesidium — variant of presidium … New Collegiate Dictionary
praesidium — prae|sid|i|um [prıˈsıdiəm, ˈzı ] n another spelling of ↑presidium … Dictionary of contemporary English
praesidium — prɪ sɪdɪəm , zɪ n. executive committee in socialist countries that acts of behalf of a legislative body that is not in session … English contemporary dictionary
praesidium — noun variant spelling of presidium … English new terms dictionary