-
21 portio
portĭo, ōnis ( abl. sing. portioni, Inscr. Lat. 206, 38), f. [kindr. with pars and porô, to share, impart], a share, part, portion (post-Aug., except in the phrase pro portione; v. in foll. II.).I.Lit.:II.Luna aequā portione divisa,
Plin. 2, 9, 6, § 42: ex his portio in Italiā consedit, portio in Illyricos sinus penetravit, Just. 24, 4, 2:hereditatis,
id. 36, 2, 5; cf. id. 21, 1, 2:quamvis quota portio faecis Achaei,
Juv. 3, 61:mox in proflatum additur tertia portio aeris collectanei,
Plin. 34, 9, 20, § 97:pari portione inter se mixta pix, cera, alumen, etc.,
Cels. 4, 24; cf.:glandis cortex et nitrum paribus portionibus,
id. 5, 18, 4:nil natura portionibus parit,
by parts, piecemeal, Plin. 17, 22, 35, § 177:portio brevissima vitae,
Juv. 9, 127:pars A carnaniae, quam in portionem belli acceperat,
as his share for his services in the war, Just. 28, 1, 1:vocare aliquem in portionem muneris,
id. 5, 2, 9:magna mortalium portio,
Plin. 8, 28, 42, § 102.—Transf., a relation to any thing, proportion, i. q. proportio.—A.In gen., adverb.1.prō portiōne (class.; not in Cæs.), in proportion, proportionally, relatively:2.pro portione ea omnia facito,
Cato, R. R. 106 fin.:pro portione ad majorem fundum vel minorem addere,
Varr. R. R. 1, 18, 3:Mamertinis pro portione imperaretur,
Cic. Verr. 2, 5, 21, § 55; id. Fl. 14, 32; Liv. 34, 50:oportet ut aedibus ac templis vestibula et aditus, sic causis principia pro portione rerum praeponere,
in relation, in proportion, Cic. de Or. 2, 79, 320; so,pro ratā portione,
Plin. 11, 15, 15, § 40:pro suā scilicet portione,
Quint. 10, 7, 28; Censor. de Die Nat. 3.—portĭōne (post-Aug.):3.cerebrum omnia habent animalia, quae sanguinem: sed homo portione maximum,
proportionally, Plin. 11, 37, 49, § 133; so id. 11, 37, 70, § 183; 11, 2, 1, § 2; cf.:hac portione mediocribus agris semina praebenda,
Col. 2, 9, 1:quādam portione,
Quint. 6, 1, 26:eādem portione,
id. 11, 3, 139.—ad portiō-nem (rare and only post Aug.), Plin. 14, 21, 27, § 133; 24, 8, 30, § 46:B.ad suam quisque portionem,
id. 36, 16, 25, § 9:supra portionem,
Col. 7, 1, 2.—Subst.:eadem ad decem homines servabitur portio,
the same proportion, Curt. 7, 11, 12:portionem servare,
Col. 11, 2, 87; cf.:proportione servatā,
id. 8, 11, 6. -
22 portione
portĭo, ōnis ( abl. sing. portioni, Inscr. Lat. 206, 38), f. [kindr. with pars and porô, to share, impart], a share, part, portion (post-Aug., except in the phrase pro portione; v. in foll. II.).I.Lit.:II.Luna aequā portione divisa,
Plin. 2, 9, 6, § 42: ex his portio in Italiā consedit, portio in Illyricos sinus penetravit, Just. 24, 4, 2:hereditatis,
id. 36, 2, 5; cf. id. 21, 1, 2:quamvis quota portio faecis Achaei,
Juv. 3, 61:mox in proflatum additur tertia portio aeris collectanei,
Plin. 34, 9, 20, § 97:pari portione inter se mixta pix, cera, alumen, etc.,
Cels. 4, 24; cf.:glandis cortex et nitrum paribus portionibus,
id. 5, 18, 4:nil natura portionibus parit,
by parts, piecemeal, Plin. 17, 22, 35, § 177:portio brevissima vitae,
Juv. 9, 127:pars A carnaniae, quam in portionem belli acceperat,
as his share for his services in the war, Just. 28, 1, 1:vocare aliquem in portionem muneris,
id. 5, 2, 9:magna mortalium portio,
Plin. 8, 28, 42, § 102.—Transf., a relation to any thing, proportion, i. q. proportio.—A.In gen., adverb.1.prō portiōne (class.; not in Cæs.), in proportion, proportionally, relatively:2.pro portione ea omnia facito,
Cato, R. R. 106 fin.:pro portione ad majorem fundum vel minorem addere,
Varr. R. R. 1, 18, 3:Mamertinis pro portione imperaretur,
Cic. Verr. 2, 5, 21, § 55; id. Fl. 14, 32; Liv. 34, 50:oportet ut aedibus ac templis vestibula et aditus, sic causis principia pro portione rerum praeponere,
in relation, in proportion, Cic. de Or. 2, 79, 320; so,pro ratā portione,
Plin. 11, 15, 15, § 40:pro suā scilicet portione,
Quint. 10, 7, 28; Censor. de Die Nat. 3.—portĭōne (post-Aug.):3.cerebrum omnia habent animalia, quae sanguinem: sed homo portione maximum,
proportionally, Plin. 11, 37, 49, § 133; so id. 11, 37, 70, § 183; 11, 2, 1, § 2; cf.:hac portione mediocribus agris semina praebenda,
Col. 2, 9, 1:quādam portione,
Quint. 6, 1, 26:eādem portione,
id. 11, 3, 139.—ad portiō-nem (rare and only post Aug.), Plin. 14, 21, 27, § 133; 24, 8, 30, § 46:B.ad suam quisque portionem,
id. 36, 16, 25, § 9:supra portionem,
Col. 7, 1, 2.—Subst.:eadem ad decem homines servabitur portio,
the same proportion, Curt. 7, 11, 12:portionem servare,
Col. 11, 2, 87; cf.:proportione servatā,
id. 8, 11, 6. -
23 praebeo
praebĕo, ŭi, ĭtum (old inf. praeberier, Plaut. Poen. 1, 1, 49; id. Am. 4, 2, 7), 2, v. a. [contr. from praehibeo, q. v. from prae-habeo], to hold forth, reach out, proffer, offer (class., esp. in the trop. signif.; syn.: ministro, suppedito, suggero).I.Lit.:II.canis parvulo praebens ubera,
Just. 1, 4:cibum de manu,
Col. 9, 1, 6: collum cultris, Juv [p. 1411] 10, 269:praebenda gladio cervix,
id. 10, 345:jugulum,
Sen. Agam. 973:cervicem,
Petr. 97:os ad contumeliam,
Liv. 4, 35:verberibus manus,
Ov. A. A. 1, 16:aures,
to give ear, listen, attend, Liv. 38, 52; Vulg.Sap. 6, 3: aurem, id. Job, 6, 28.—Transf., in gen., to give, grant, furnish, supply:B.aurum, vestem, purpuram Bene praebeo, nec quicquam eges,
Plaut. Men. 1, 2, 11:panem,
Nep. Them. 10, 3:sumptum,
Just. 31, 4, 1:spectaculum,
Sall. J. 14, 23:sponsalia,
Cic. Q. Fr. 2, 6, 1: vicem, to supply the place of:vicem postium,
to supply the place of posts, serve as posts, Plin. 8, 10, 10, § 31:eundem usum,
id. 28, 11, 49, § 179.—Trop., to give, grant, furnish, render, cause, make, occasion; to show, exhibit, represent; and with se, to show, approve, behave one's self in a certain manner:operam reipublicae,
Liv. 5, 4:materiam seditionis,
id. 3, 46:honorem alicui,
Plin. 15, 4, 5, § 19 (al. perhibuit):fidem alicui in periculis,
Nep. Att. 4, 4.—Esp. with se and acc. of adj.:se talem alicui, qualem, etc.,
Cic. Rosc. Am. 4, 11:in re misericordem et in testimonio religiosum se praebuit,
id. Caecin. 10, 26:Pompeius se auctorem meae salutis praebuit,
id. Sest. 50, 107:in eo vehementer se moderatum praebere,
id. Off. 2, 21, 73:se in malis hominem praebuit,
id. Fam. 15, 17, 3:se dignum suis majoribus,
id. ib. 2, 18, 3:in eos, qui ea perficere voluerunt, me severum vehementemque praebeo,
id. Cat. 4, 6, 12:me similem in utroque praebui,
towards both, id. Sull. 8, 16.—With nom. of adj. (very rare):ut vobis videtur, praebebit se periculis fortis,
Sen. Ep. 85, 26.—With abl.:pari se virtute praebuit,
Nep. Dat. 2, 1:in eo magistratu pari diligentiā se Hannibal praebuit,
id. Hann. 7, 5.—So, also, without se:Phormio in hac re ut aliis strenuum hominem praebuit,
Ter. Phorm. 3, 1, 12; so, too, in neutr. signif. of a woman, to surrender herself to her lover:odi quae praebet, quia sit praebere necesse,
Ov. A. A. 2, 685:praebere se legibus,
i. e. to resign one's self to, submit to, Sen. Ep. 70, 9:praebere causam tollendi indutias,
to give, Liv. 30, 4:suspicionem insidiarum,
Nep. Dat. 10, 3:spem impunitatis aut locum peccandi,
Col. 11, 1:gaudium et metum,
Liv. 25, 27:tumultum,
id. 28, 1:opinionem timoris,
Caes. B. G. 3, 17:sonitum,
Liv. 7, 36:caput argutae historiae,
matter for an entertaining story, Prop. 3 (4), 20, 28:ludos,
to furnish sport, Ter. Eun. 5, 6, 9.—With an obj.-clause, to permit, allow, let a thing be done ( poet.):quae toties rapta est, praebuit ipsa rapi,
suffered herself to be carried off, Ov. H. 5, 132.—Hence, praebĭta, ōrum, n., what is furnished for support, allowance (postAug.):annua,
Col. 1, 8, 17:praebitis annuis privavit,
Suet. Tib. 50. -
24 pro portione
portĭo, ōnis ( abl. sing. portioni, Inscr. Lat. 206, 38), f. [kindr. with pars and porô, to share, impart], a share, part, portion (post-Aug., except in the phrase pro portione; v. in foll. II.).I.Lit.:II.Luna aequā portione divisa,
Plin. 2, 9, 6, § 42: ex his portio in Italiā consedit, portio in Illyricos sinus penetravit, Just. 24, 4, 2:hereditatis,
id. 36, 2, 5; cf. id. 21, 1, 2:quamvis quota portio faecis Achaei,
Juv. 3, 61:mox in proflatum additur tertia portio aeris collectanei,
Plin. 34, 9, 20, § 97:pari portione inter se mixta pix, cera, alumen, etc.,
Cels. 4, 24; cf.:glandis cortex et nitrum paribus portionibus,
id. 5, 18, 4:nil natura portionibus parit,
by parts, piecemeal, Plin. 17, 22, 35, § 177:portio brevissima vitae,
Juv. 9, 127:pars A carnaniae, quam in portionem belli acceperat,
as his share for his services in the war, Just. 28, 1, 1:vocare aliquem in portionem muneris,
id. 5, 2, 9:magna mortalium portio,
Plin. 8, 28, 42, § 102.—Transf., a relation to any thing, proportion, i. q. proportio.—A.In gen., adverb.1.prō portiōne (class.; not in Cæs.), in proportion, proportionally, relatively:2.pro portione ea omnia facito,
Cato, R. R. 106 fin.:pro portione ad majorem fundum vel minorem addere,
Varr. R. R. 1, 18, 3:Mamertinis pro portione imperaretur,
Cic. Verr. 2, 5, 21, § 55; id. Fl. 14, 32; Liv. 34, 50:oportet ut aedibus ac templis vestibula et aditus, sic causis principia pro portione rerum praeponere,
in relation, in proportion, Cic. de Or. 2, 79, 320; so,pro ratā portione,
Plin. 11, 15, 15, § 40:pro suā scilicet portione,
Quint. 10, 7, 28; Censor. de Die Nat. 3.—portĭōne (post-Aug.):3.cerebrum omnia habent animalia, quae sanguinem: sed homo portione maximum,
proportionally, Plin. 11, 37, 49, § 133; so id. 11, 37, 70, § 183; 11, 2, 1, § 2; cf.:hac portione mediocribus agris semina praebenda,
Col. 2, 9, 1:quādam portione,
Quint. 6, 1, 26:eādem portione,
id. 11, 3, 139.—ad portiō-nem (rare and only post Aug.), Plin. 14, 21, 27, § 133; 24, 8, 30, § 46:B.ad suam quisque portionem,
id. 36, 16, 25, § 9:supra portionem,
Col. 7, 1, 2.—Subst.:eadem ad decem homines servabitur portio,
the same proportion, Curt. 7, 11, 12:portionem servare,
Col. 11, 2, 87; cf.:proportione servatā,
id. 8, 11, 6.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
PRAEBENDA — pro praebitione, Graece Παροχὴ in Gloss. sicut offerenda pro oblatione, et inferenda, pro illatione, in Capitulis Caroli M. Salmasio, ad Vepisc. in Aureliano, c. 37. vox medii aevi est; orta ex plurali neutro Praebenda, quâ Latini usi sunt pro… … Hofmann J. Lexicon universale
praebenda — Same as prebend … Ballentine's law dictionary
ПРЕБЕНДА — (ср. век. лат., от лат. praebere отдавать). Доход, получаемый с чего либо церковью, пожизненная пенсия. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. ПРЕБЕНДА определенный годовой доход духовного или светского… … Словарь иностранных слов русского языка
Proviant — Vorrat; Vorräte; Wegzehrung; Verpflegung; Kost * * * Pro|vi|ant [pro vi̯ant], der; s, e: auf eine Wanderung, Reise o. Ä. mitgenommener Vorrat an Essen [und Trinken]: er hat den Proviant im Rucksack; Hast du Proviant dabei? Syn.: eiserne Ration, ↑ … Universal-Lexikon
Pfründe — Sinekure * * * Pfrün|de [ pf̮rʏndə], die; , n (kath. Kirche früher): geistliches Amt und die damit verbundenen Einkünfte (in der katholischen Kirche): eine Pfründe haben; jmdm. eine Pfründe verleihen. * * * Pfrụ̈n|de 〈f. 19〉 1. Einkünfte aus… … Universal-Lexikon
prebenda — (Del bajo lat. praebenda.) ► sustantivo femenino 1 RELIGIÓN Renta aneja a un canonicato u otro oficio eclesiástico. 2 RELIGIÓN Beneficio eclesiástico superior de las iglesias catedrales y colegiatas, como dignidad, canonicato o ración. 3 HISTORIA … Enciclopedia Universal
Präbende — Prä|bẹn|de 〈f. 19〉 kirchliche Pfründe [<lat. praebenda „der einem von Staats wegen zukommende Unterhalt“; zu praebere „darreichen“; verwandt mit Pfründe] * * * Präbẹnde [spätlateinisch praebenda »vom Staat zu zahlende Beihilfe«] die, / n,… … Universal-Lexikon
CANONICORUM Coetus — cum ex primaeva institutione, nihil aliud, quam Collegia et Scholae fuerint, de Collegiorum origine ista hîc praelibauda duximus. Eam ab ovo exorsus arcessit Franc. Burmannus Orat. de Collegus, a diversissimo fratrum pari, Habele et Caino; Illô… … Hofmann J. Lexicon universale
prebendă — PREBÉNDĂ, prebende, s.f. Venit (fix) acordat în trecut unui cleric catolic din Transilvania, mai ales unui canonic1. – Din lat. praebenda. Trimis de oprocopiuc, 07.04.2004. Sursa: DEX 98 prebéndă s. f., g. d. art. prebéndei, pl. prebénde Trimis … Dicționar Român
Pfründe, die — Die Pfründe, plur. die n, ein Wort, welches in der Römischen Kirche am üblichsten ist, den Unterhalt zu bezeichnen, welchen jemand auf Lebenszeit aus einer geistlichen Stiftung genießet; ingleichen ein Theil der Kirchengüter, ein geistliches Amt … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
PRÉBENDE — Ensemble de biens et de revenus destinés à l’entretien d’un chanoine séculier. Lorsque les clercs vivant autour de l’évêque abandonnent, à l’époque carolingienne, la vie communautaire, il faut procéder à un partage des biens de l’Église, dont les … Encyclopédie Universelle