pod cudzym nazwiskiem

* * *

surname, (last l. family) name; nazwisko panieńskie maiden name; nazwisko rodowe family name; pod cudzym nazwiskiem under somebody else's name; paszport na czyjeś nazwisko a passport in sb's name; ktoś nazwiskiem l. o nazwisku... sb by the name of...; tylko bez nazwisk, proszę no names, please; nie wymieniać z nazwiska not name names; wyrobić sobie nazwisko (= zostać sławnym, uznanym) make a name for o.s.; znać kogoś tylko z nazwiska know sb by name.

- cudzym kosztem at someone else’s expense

- uczyć cudze dzieci to teach somebody else’s/other people’s children

- liczyć na cudzą pomoc to rely on someone elses help

- żyć na cudzy koszt to live at someone else’s expense

- żyć z cudzej pracy to live on a. off other people

- pod cudzym nazwiskiem under an assumed name

- nie interesują mnie cudze sprawy I’m not interested in other people’s business

- nie sięgaj po cudze do not touch what doesn’t belong to you

- pracować na cudzym to work for sb (else)

■ cudze chwalicie, swego nie znacie przysł. the grass is always greener on the other side of the fence przysł.

- nosił nazwisko Mierzejewski his surname was Mierzejewski

- nazwisko po mężu the married name

- przybrać a. przyjąć nazwisko po mężu to take one’s husband’s surname

- proszę podpisać się całym nazwiskiem please sign your full name

- okazało się, że używał fałszywego nazwiska it turned out he used a false name

- nazwisko panieńskie maiden name

- dzieci noszą nazwisko ojca the children use their father’s surname

- mam na nazwisko Walczak my surname is Walczak

- jak ona ma na nazwisko what’s her surname?

- moje nazwisko Kowalski my name is Kowalski

- mężczyzna nazwiskiem a. o nazwisku Krauze a man by the name of Krauze

- ktoś woła mnie po nazwisku somebody is calling me by my surname

- potrafiła po nazwisku wymienić wszystkich uczniów she was able to name all her pupils

- znać kogoś z nazwiska to know sb by their surname

- firmować coś swoim nazwiskiem to give a. lend one’s name to sth

- ty dajesz nazwisko, my robimy resztę you’ll only give your name and we’ll take care of everything else

- pod własnym/cudzym nazwiskiem under one’s own/an assumed name

- wydał tomik wierszy, ale pod nazwiskiem matki he published a book of poetry but under his mother’s name

- na czyjeś nazwisko in sb’s name, in the name of sb

- ta karta jest na moje nazwisko this card is in my name

- koperta zaadresowana na twoje nazwisko an envelope addressed to you

- o jego twórczości zacząły pisywać wielkie nazwiska great a. big names started writing about his work

- powoli stawał się nazwiskiem w środowisku lekarskim he was gradually making a name for himself in medical circles

- nie musi być dobry, wystarczy, że ma nazwisko he doesn’t have to be good, his name is enough

- była aktorką jeszcze bez nazwiska she was still an unknown actress

- artysta o światowym nazwisku an artist of world renown

- zdobyć a. wyrobić sobie nazwisko to make a name for oneself

- dzięki temu filmowi zdobyła nazwisko that was the film that made her famous

- □ nazwisko etykieta Literat. name which is an allusion to a character’s traits

- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread

- bochenek chleba a loaf (of bread)

- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread

- kup dwa chleby buy two loaves

- skórka (od) chleba the crust

- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)

- chleb z miodem bread and honey

- smarować chleb masłem to butter some bread

- robić coś dla chleba to do something for money

- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread

- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings

- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad

- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth

- dziennikarski chleb the work of a journalist

- nauczycielski chleb the job of teaching

- □ biały chleb white bread

- chleb pszenny wheat bread

- chleb pytlowy a type of white bread

- chleb razowy wholemeal bread

- chleb świętojański Bot. (drzewo) carob (tree), locust tree; (strąk) carob (bean)

- chleb chrupki crispbread, diet bread

- czarny chleb black bread

- chleb żytni rye bread

■ chleba i igrzysk bread and circuses

- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual

- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution

- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity

- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity

- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water

- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living

- łamanie chleba Relig. the breaking of bread

- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb

- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe

- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.

- darmo jeść czyjś chleb to live off sb

- pójść na swój chleb to start earning one’s own living

- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water

- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud

- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.

- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts

- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking

- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness

- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone

- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it

* * *

* * *

Gen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.

* * *

1. (= dotyczący l. należący do kogoś innego) someone else's, somebody else's; (= dotyczący l. należący do innych ludzi) other people's; others'; no one's own; cieszyć się l. śmiać się z cudzego nieszczęścia rejoice l. laugh l. gloat at others' misfortunes; stroić się w cudze piórka dress l. appear in borrowed plumes; wtrącać się w cudze sprawy meddle l. interfere in other people's affairs; zabawić się cudzym kosztem have a laugh at somebody else's expense.

2. przest. (= obcy, cudzoziemski) foreign, alien; cudze chwalicie, swego nie znacie the grass is (always) greener on the other side.

* * *

honorable; venerable, reverend; czcigodny uczony venerable scholar; mój czcigodny kolega (np. w Kongresie USA) my honorable friend; wielce czcigodny Br. (tytuł używany przed nazwiskiem) Most Honorable.

* * *

1. zool. hyena; hiena cętkowana spotted l. laughing hyena ( Crocuta crocuta); hiena pręgowana striped hyena ( Hyaena hyaena).

2. (przen. = człowiek bezwzględnie żerujący na cudzym nieszczęściu) vulture; hiena cmentarna grave robber.

EKON cost, price

- koszty

* * *

pl. -y l. -a (= wydatek, cena) cost, price, expense; koszty eksploatacji operating costs; koszty podróży travelling expenses; koszty utrzymania cost of living; koszty własne prime costs; kosztem kogoś lub czegoś at the cost l. expense of sb l. sth; bawić się czyimś l. cudzym kosztem have a laugh at sb's expense l. cost; bez względu na koszty at all costs, at any price; małym l. tanim kosztem cheaply; na koszt firmy on the house; narazić kogoś na koszty put sb to expense; na własny koszt at sb's own expense; zawyżać koszty inflate costs.

- starszy pan an elderly gentleman

- dzwonił do ciebie jakiś pan some man rang you (on the phone)

- przyszło dwóch panów w sprawie ogłoszenia two men came about the advertisement

- nagrodę wylosował pan Marek Brzoza and the prize goes to (Mr) Marek Brzoza

- a teraz pan profesor Zasławski będzie mówił o… and now Professor Zasławski will speak about…

- proszę pana! czy to pański parasol? excuse me, sir! is this umbrella yours?

- przepraszam, czy ma pan ogień? excuse me, have you got a light?

- panowie, sytuacja jest poważna gentlemen, the situation is serious

- kasetę wyślemy panu pocztą we’ll send you the cassette by post

- dzwonił pana syn (Sir) your son rang

- Szanowny Panie! (w korespondencji) Dear Sir…

- panie władzo posp. officer

- panie kierowco, dojadę tym autobusem na dworzec? pot. is this bus going to the station?

- panie Janku, dyrektor pana wzywa Janek, the boss is calling you

- widzi pan pot. you see

- widzisz pan posp. see

- widzi pan, to było tak… this is how it happened…

- patrz pan, jaki chytry! posp. see how cunning he is!

- panie starszy! przest., pot. waiter!

- Burek! chodź do pana! Burek! come here!

- psiak chodził wszędzie za swoim panem the little dog followed his master everywhere

- jej srogi ojciec był panem całej rodziny her strict father was master of the entire house

- służący wypełniał każdy rozkaz swojego pana the servant attended to his master’s every need

- pana nie ma w domu the master is out

- pan od matematyki/wuefu the maths/PE master

- nasz Pan (Chrystus) Our Lord

- Pan z wami the Lord be with you

- Pan Jezus Lord Jesus

- Pan Zastępów the Lord of hosts

- a ja go, panie (tego), złapałem za rękaw, panie (tego), i nie puszczam so I gets a. catches him by the sleeves, like, and I don’t let go, see? pot.

■ pan domu (głowa rodziny) the master of the house; (wobec gości) the host

- pan młody bridegroom, groom

- pan i władca lord and master

- być panem siebie a. swojej woli to be one’s own master

- być panem u siebie to be independent

- być/zostać panem sytuacji to be/to become master of the situation

- jestem z nim na pan a. mówię mu (per) pan I’m not on first-name terms with him

- być z polszczyzną za pan brat to have a good command of Polish

- być z komputerem za pan brat to be computer-literate

- być z kimś za pan brat to be on friendly a. good terms with sb

* * *

* * *

(= Polska Akademia Nauk) Polish Academy of Sciences.

- starszy pan an elderly gentleman

- dzwonił do ciebie jakiś pan some man rang you (on the phone)

- przyszło dwóch panów w sprawie ogłoszenia two men came about the advertisement

- nagrodę wylosował pan Marek Brzoza and the prize goes to (Mr) Marek Brzoza

- a teraz pan profesor Zasławski będzie mówił o… and now Professor Zasławski will speak about…

- proszę pana! czy to pański parasol? excuse me, sir! is this umbrella yours?

- przepraszam, czy ma pan ogień? excuse me, have you got a light?

- panowie, sytuacja jest poważna gentlemen, the situation is serious

- kasetę wyślemy panu pocztą we’ll send you the cassette by post

- dzwonił pana syn (Sir) your son rang

- Szanowny Panie! (w korespondencji) Dear Sir…

- panie władzo posp. officer

- panie kierowco, dojadę tym autobusem na dworzec? pot. is this bus going to the station?

- panie Janku, dyrektor pana wzywa Janek, the boss is calling you

- widzi pan pot. you see

- widzisz pan posp. see

- widzi pan, to było tak… this is how it happened…

- patrz pan, jaki chytry! posp. see how cunning he is!

- panie starszy! przest., pot. waiter!

- Burek! chodź do pana! Burek! come here!

- psiak chodził wszędzie za swoim panem the little dog followed his master everywhere

- jej srogi ojciec był panem całej rodziny her strict father was master of the entire house

- służący wypełniał każdy rozkaz swojego pana the servant attended to his master’s every need

- pana nie ma w domu the master is out

- pan od matematyki/wuefu the maths/PE master

- nasz Pan (Chrystus) Our Lord

- Pan z wami the Lord be with you

- Pan Jezus Lord Jesus

- Pan Zastępów the Lord of hosts

- a ja go, panie (tego), złapałem za rękaw, panie (tego), i nie puszczam so I gets a. catches him by the sleeves, like, and I don’t let go, see? pot.

■ pan domu (głowa rodziny) the master of the house; (wobec gości) the host

- pan młody bridegroom, groom

- pan i władca lord and master

- być panem siebie a. swojej woli to be one’s own master

- być panem u siebie to be independent

- być/zostać panem sytuacji to be/to become master of the situation

- jestem z nim na pan a. mówię mu (per) pan I’m not on first-name terms with him

- być z polszczyzną za pan brat to have a good command of Polish

- być z komputerem za pan brat to be computer-literate

- być z kimś za pan brat to be on friendly a. good terms with sb

* * *

* * *

Dat. i Loc. -u pl. - owie

1. (= bliżej nieznany mężczyzna) gentleman; ( przy bezpośrednim zwracaniu się) you; pan w średnim wieku a middle-aged gentleman; jakichś dwóch panów some two gentlemen.

2. ( władca) lord; pan lenny l. feudalny hist. liege; najjaśniejszy pan His Highness; być panem sytuacji be the master of the situation; być panem życia i śmierci be the master of life and death; być panem siebie be one's own man l. boss; być panem własnego losu be the captain of one's soul; być panem u siebie be one's own master; mój pan i władca żart. my lord and master; (co) pan każe, sługa musi the servant follows his master's orders; pan na włościach lord of the manor; znaj pana know your master.

3. (= Bóg) God, Lord; Pan Bóg God; nasz Pan Our Lord; zasnąć w Panu rest in peace; Pan zastępów rel. Lord of Hosts; chwalcie Pana rel. exhalt ye the Lord; na chwałę Pana rel. to the glory of God; wzywać imię Pana nadaremnie rel. take the Lord's name in vain; strzeżonego Pan Bóg strzeże forewarned is forearmed; an ounce of prevention is worth a pound of cure; (świecić) Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek run with the hare and hunt with the hounds.

4. szkoln. (= nauczyciel) master; pan od polskiego Polish teacher.

5. ( gospodarz) master; pan domu master of the house; jaki pan, taki kram like master, like man.

6. ( oficjalna forma grzecznościowa) you; pan Jan Kowalski Mr Jan Kowalski; pan Kowalski Mr Kowalski; pan Jan Jan; pan profesor Professor; pan Kowalski (= nieokreślona osoba) Mr. Smith, Joe Public; niejaki pan Kowalski a certain Mr Kowalski, one Mr Kowalski; pan profesor Kowalski Professor Kowalski; proszę pana,... sir...; czym mogę panu służyć? (how) can I help you, sir?; to pana samochód? it that your car, sir?; pan pozwoli allow me; panie dyrektorze, telefon do pana Manager, a phone call for you; panie prezydencie Mr President!; panie przewodniczący Mr Chairman!; pan młody the bridegroom; być z kimś za pan brat be on familiar terms with sb, be palsy-walsy with sb; być z kimś na pan not address sb by his first name, not be on intimate terms with sb; nagi jak go Pan Bóg stworzył in his birthday suit; Pan Bóg nierychliwy, ale sprawiedliwy God comes with leaden feet, but strikes with iron hands; pan władza pot. officer; Piotruś Pan ( w bajce) Peter Pan.

* * *

Acc. -ą

1. (= bliżej nieznana kobieta) lady; pani w średnim wieku middle-aged lady; jakieś dwie panie some two ladies.

2. ( władczyni) mistress; najjaśniejsza pani My Lady, Her Ladyship; pani dziedziczka lady of the manor; pani domu lady of the house; łaskawa pani! my dear lady!; pani sytuacji mistress of the situation; być panią siebie be one's own mistress; być panią swej woli be the mistress of one's life; pani mojego serca my mistress.

3. rz.-kat. ( Matka Boska) Our Lady.

4. szkoln. (= nauczycielka) mistress; pani od polskiego Polish teacher.

5. (= żona) wife, lady.

6. ( oficjalna forma grzecznościowa) you; (przed nazwiskiem, niezależnie od stanu cywilnego) Ms.; ( przed nazwiskiem kobiety niezamężnej) Miss; ( przed nazwiskiem kobiety zamężnej) Mrs.; ( przed nazwiskiem zamężnej Francuzki) madame; pani Kowalska Ms. Kowalska; pani Janina Janina; pani profesor Professor; proszę pani,... madam, ma'am; proszę pani! ( do nauczycielki) miss!; czym mogę pani służyć? (how) can I help you, madam?; czy to pani samochód? it that your car, madam?; pani przewodnicząca, telefon do pani Madam Chairman, a phone call for you; być z kimś na pani not address sb by her first name, not be on intimate terms with sb.

- pod kredensem/parasolem under the sideboard/an umbrella

- pod ziemią below (the) ground, under(neath) the ground

- pod powierzchnią below a. under(neath) the surface

- mieszkanie pode mną the flat below a. underneath mine

- tunele pod centrum miasta tunnels under(neath) a. beneath the city centre

- pod warstwą tynku beneath a layer of plaster

- czuć piasek pod stopami to feel the sand under a. beneath one’s feet

- zaglądałeś pod biurko? have you looked under the desk?

- zginął pod kołami ciężarówki he died under the wheels of a lorry

- jego córka wpadła pod samochód his daughter was run over a. hit by a car

- włóż jakiś sweter pod płaszcz put a jumper on under your coat

- na liście jego nazwisko było pod moim his name was underneath mine on the list

- złożyć podpis pod petycją to sign a petition

- pod jego piórem/pędzlem książk. in his rendition

- pod drzwiami at a. by the door

- pod ścianą by the wall

- pod samym szczytem just below a. right beneath the summit

- pod basztą/wzgórzem zamkowym at the foot of the tower/the castle hill

- pod lasem at the edge of the forest

- spotkajmy się pod kinem let’s meet outside the cinema

- podwiózł mnie pod dom he drove me right home

- podkradł się pod bramę he crept up to the gate

- miejscowość pod Krakowem a place near Cracow

- bitwa pod Waterloo the Battle of Waterloo

- na lato wyjeżdżali zwykle pod Warszawę in the summer they usually stayed somewhere outside Warsaw

- pod wiatr against the wind

- pod prąd against the current, upstream

- płynąć pod prąd to go against the current także przen.

- pod światło against the light

- iść/patrzeć na coś pod słońce to walk/look at sth with the sun in one’s eyes

- zrobić zdjęcie pod słońce to take a photo against the sun

- pod górę uphill

- ścieżka biegnąca pod górę an uphill path, a path going uphill

- pod czyimś dowództwem/nadzorem under sb’s command/supervision

- pod eskortą policji under police escort

- państwo Franków pod rządami Karolingów the Frankish state under (the rule of) the Carolingians

- tereny znajdujące się pod okupacją niemiecką areas under German occupation

- pacjenci/uczniowie pod moją opieką patients/pupils in my care

- córkę zostawili pod opieką babci they left their daughter in the care of her grandmother

- przekazać projekt pod dyskusję to put forward a plan for discussion

- poddać wniosek pod głosowanie to put a motion to the vote

- mam pod sobą 20 pracowników I have 20 people under me

- pod wiceministrem było pięciu dyrektorów there were five directors below the deputy minister

- pod narkozą under a general anaesthetic

- pod moją/jego nieobecność in my/his absence

- pod (czyjąś) presją under pressure (from sb)

- pod przymusem under duress książk. a. coercion

- pod wpływem kogoś/czegoś under the influence of sb/sth

- pod pretekstem ważnego spotkania under a. on the pretext of having an important meeting (to attend)

- złamać się/ugiąć się pod ciężarem czegoś to break/buckle under the weight of sth także przen.

- zeznawać pod przysięgą to testify under a. on GB oath

- obiecał to zrobić pod słowem honoru he gave his word of honour that he would do it, he promised on his word of honour that he would do it

- został aresztowany pod zarzutem kradzieży he was arrested on a theft charge a. on a charge of theft

- nasze pozycje znalazły się pod silnym ostrzałem wroga our positions came under heavy enemy fire

- pod groźbą eksmisji under threat of eviction

- pod karą grzywny under a. on penalty of a fine

- pod karą śmierci on a. under pain of death, under a. on penalty of death

- pod odpowiedzialnością karną under a. on penalty of law

- wiersz pod tytułem „Kot” a poem entitled ‘Cat’

- operacja pod kryptonimem „Arka Noego” an operation code-named a. under the code name ‘Noah’s Ark’

- kościół pod wezwaniem św. Augustyna a church dedicated to a. under the patronage of St Augustine

- pod pseudonimem under a pseudonym

- urodzić się pod znakiem Lwa/Raka to be born under the sign of Leo/Cancer

- na liście figurowała pod nazwiskiem panieńskim she appeared on the list under her maiden name

- co rozumiesz pod pojęciem feminizmu? what do you understand by the notion of feminism?

- muzeum mieści się pod numerem piątym the museum is located at number five

- zanieś te bagaże pod ósemkę take this luggage to (room) number eight

- więcej informacji uzyska pan pod numerem 913 you can find out more by ringing 913

- zostaw dla mnie wiadomość pod tym numerem leave a message for me at this number

- musisz dobrać narzutę pod kolor zasłon you need to a. have to choose a bedspread to go with a. match (the colour of) the curtains

- podkładać słowa pod melodię to put words to the music

- obrazy malowane pod Picassa pictures in the style a. in imitation of Picasso

- napisał wypracowanie pod swoją polonistkę he wrote his essay the way his Polish teacher would like it

- pod wieczór towards the evening

- pod koniec wieku/przedstawienia towards the end of the century/performance

- mieć pod pięćdziesiątkę to be getting on for a. approaching fifty

- temperatura dochodziła pod czterdziestkę pot. the temperature was approaching forty

- wypijmy pod twoją czterdziestkę here’s to your fortieth birthday! pot.

- pod nasze spotkanie! here’s to our little get-together! pot.

- kieliszek wódki pod śledzika a glass of vodka to go with the herring

- podtytuł subtitle

- podsekretarz undersecretary

* * *

1) ( poniżej) under

2) ( obok) by

3) ( w pobliżu) near

4) ( dla wyrażenia przyczyny) under

1) ( kierunek) under

2) ( dla wyrażenia czasu)

3)

* * *

+ Ins.

1. (= poniżej) under; pod stołem under the table; pod ziemią underground; pod wodą underwater; pod spodem below, underneath; pod marynarką/płaszczem under one's jacket/coat; pod parasolem under the umbrella.

2. (= tuż przy czymś) by; pod ścianą by the wall; pod drzwiami at the door; dom pod Londynem a house near London; bitwa pod Grunwaldem/Waterloo the battle of Tannenberg/Waterloo; pod ręką at hand; wszystkie potrzebne książki mam pod ręką all the books I need are at hand.

3. ( w zwrotach wyrażających przyczynę) under; pod przymusem under pressure; pod wpływem czegoś under the influence of sth; pod naciskiem under duress; pod zarzutem czegoś on a charge of something; ugiąć się pod ciężarem czegoś be laden with sth, bend down under the load of sth; pod pretekstem czegoś under l. with the pretext of sth.

4. (= pod nadzorem, opieką) under, in; pod czyimś przewodnictwem under the leadership of sb; pod kontrolą under control; pod czyimś kierunkiem under sb's supervision; pod czyimś dowództwem under sb's command; pod okiem wychowawcy under the tutor's supervision; statek pod polską banderą a ship under the Polish banner; urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą be born under a lucky star.

5. ( dla wyrażenia sankcji) under, on; pod groźbą czegoś under threat of sth; pod karą pozbawienia wolności under threat of imprisonment; zeznawać pod przysięgą testify on l. under the oath.

6. ( w zwrotach wyrażających nazwy) kościół pod wezwaniem św. Tomasza St. Thomas Church, St. Thomas's Church, the Church of St. Thomas; powieść pod tytułem... novel entitled...; lepiej znana pod panieńskim nazwiskiem better known by her maiden name; piszę pod pseudonimem Kulis I write under the pen name of Kulis; kino pod nazwą Paladium Paladium movie-theater.

7. ( w zwrotach wyrażających położenie) podpisać się pod listem/petycją sign a letter/petition; umieścić pieczęć pod umową stamp the contract/agreement.

8. ( w zwrotach wyrażających sposób) pod kątem prostym at a right angle.

9. + Acc. ( w zwrotach wyrażających kierunek) under; pod stół under the table; pod prąd against the stream l. tide; pod wiatr against the wind; pod górę uphill; wpaść pod tramwaj/samochód/pociąg be hit by a streetcar/car/train, be run over by a streetcar/car/train.

10. + Acc. (w zwrotach wyrażających czas, okoliczności) at, in; pod koniec lipca at the end of July; pod wieczór in the evening, towards (the) evening; pod twoją nieobecność in your absence; mężczyzna pod pięćdziesiątkę a man approaching l. nearing fifty.

11. + Acc. ( w zwrotach wyrażających robienie czegoś na wzór czegoś) robić coś pod dyktando do what one is told by sb; dobrać zasłony pod kolor dywanu match the curtains with the carpet; malować pod kogoś paint for sb.

12. + Acc. ( w innych zwrotach) oddać propozycję pod dyskusję submit the suggestion for discussion; wziąć coś pod rozwagę take sth into consideration; oddać projekt ustawy pod głosowanie submit the bill to a vote.

* * *

- podpisywać się

* * *

1. (= potwierdzać imieniem i nazwiskiem) sign, autograph; ink ( coś sth); put one's name l. signature ( coś to sth); podpisać umowę sign an agreement; podpisać na siebie wyrok śmierci sign one's own death warrant; podpisać coś na odwrocie endorse sth.

2. (= pisać jedno pod drugim) underwrite.

3. (objaśniać, komentować obrazek, zdjęcie itp.) caption.

sign one's name, autograph; podpisywać się pod czymś ( wyrażając poparcie) sign sth, subscribe one's name to sth; (= uznawać za słuszne) subscribe to sth, endorse sth; pod tą propozycją mogę podpisać się obiema rękoma I can subscribe to this proposal whole-heartedly.

1) (dziecko, rodzice) foster

2) adoptive; ( nazwisko) assumed

* * *

1. ( o dziecku) adopted; ( o rodzicach) adoptive.

2. (o nazwisku, pseudonimie) assumed; pod przybranym nazwiskiem under an assumed name.

3. (= udekorowany) adorned.

4. kulin. garnished.

* * *

Gen.pl. -ek

1. (= mała tablica) plate; tabliczka na drzwiach doorplate.

2. tabliczka czekolady chocolate bar, bar of chocolate; tabliczka mnożenia mat. multiplication table.

* * *

lit. ( przed nazwiskiem kobiety) primo/secundo/tertio voto first/second/third married name.

* * *

kośc.

1. reverend; ( skrót tytułu przed imieniem i nazwiskiem) Rev.; wielebny John Smith the Reverend John Smith, Rev. J. Smith, Rev. Mr. Smith.

2. ( tytuł archidiakona w kościele anglikańskim) venerable.

(= duchowny) clergyman.

* * *

* * *

1. (= korzystać ze sposobności) take advantage ( coś of sth); wyzyskiwać pogodę/wolny czas take advantage of the weather/one's free time (and e.g. go for a walk).

2. (= czerpać zyski cudzym kosztem) exploit; pot. sweat.

* * *

- zabawiać się

* * *

1. (= dostarczać rozrywki) entertain ( kogoś czymś sb with sth); zabawiać l. bawić gości entertain one's guests.

2. lit. (= spędzać czas) stay; zabawić przejazdem u krewnych stay with one's relatives for a couple of days l. hours ( on one's way somewhere else).

1. (= uprzyjemniać sobie czymś czas) amuse o.s.; wczoraj cały wieczór zabawiali się opowiadaniem dowcipów they spent the whole of last night amusing themselves by telling jokes.

2. (= bawić się) have (good) fun, have a good time, enjoy o.s.; kiedy wróciłem do domu, całe towarzystwo zabawiało się w najlepsze when I came back home the whole company were having a jolly good time l. were enjoying themselves greatly; chciałem pójść na tę imprezę i trochę się zabawić, ale miałem zbyt dużo do zrobienia I wanted to go to that party and have some good fun but I had too much work to do; zabawiać się cudzym kosztem make jokes at sb else's expense.

3. (= trudnić się) play at; czasem z nudów zabawiam się w ogrodnika sometimes I play at being a gardener when I'm bored.

* * *

żyję żyjesz, żyj

1. (= być żywym) live, be alive; długo/krótko żyć live long/briefly, live a long/short life; niech żyje...! long live...!; jak długo żyję never in my life, in all my born days; ledwie żyć (= być zmęczonym) be dead on one's feet; nie dawać komuś żyć plague sb, make sb's life difficult; żyć nie umierać! that's what you call life!, heaven on earth!; (on/ona) nie żyje! ( okrzyk przerażenia) he's/she's dead!

2. (= egzystować w jakichś warunkach) live; żyć w ciągłym strachu live in l. under constant fear; żyć w biedzie live in poverty; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water; żyć powietrzem przen. live on air; żyć dla kogoś live (one's life) for sb; żyć czymś be totally absorbed by sth; on żyje robieniem słowników making dictionaries is the very breath of his life; żyć marzeniami live in a dream world; żyć nadzieją live sustained by hope; żyć nerwami live on one's nerves; żyć samotnie live alone; ( z wyboru) keep to oneself; żyć (sobie) jak król l. po królewsku live like a king; żyć swoim życiem be living one's own life; żyć w grzechu live in sin; żyć cudzym kosztem l. na czyjś koszt live off sb, live at sb else's cost; komuś się dobrze/źle żyje sb is well off/badly off; żyć jak u Pana Boga za piecem be as snug as a bug in a rug; żyć z dnia na dzień live from hand to mouth, live from day to day; żyć dniem dzisiejszym live for the day; żyć pełną piersią live one's life to the full; żyć wspomnieniami live sustained by one's memories; teraz wiem, że żyję now I know that I'm alive l. living; nie samym chlebem człowiek żyje man doth not live by bread alone; jak żyjesz? how's life?, how's life treating you?

3. (= obcować z kimś) get along ( z kimś with sb); żyć z kimś dobrze/źle get along well/badly with sb, be on good/bad terms with sb; żyć z kimś ( cieleśnie) live with sb; żyć z kimś jak pies z kotem lead a cat-and-dog-life with sb; żyć z kimś na kocią łapę pot. shack up with sb; żyć z kimś na wiarę cohabit with sb; oni nie mogą bez siebie żyć they can't live without each other.

4. (= mieszkać, znajdować się) live; żyć w mieście/na wsi live in the city/in the country; żyć pod jednym dachem live under the same roof.

5. (= trwać) live, survive, be alive; żyć w czyjejś pamięci live l. survive in sb's memory; żyć w czyichś wspomnieniach be alive in sb's memories.

6. (= utrzymywać się) live, make one's living; żyć z pensji live on one's salary; żyć z zasiłków live on the dole; żyć z procentów live on the interest of one's savings; żyć z pracy rąk live by the labor of one's hands; żyć na wysokiej stopie butter both sides of one's bread; live in the lap of luxury; żyć ponad stan live beyond one's means; żyć z ołówkiem w ręku scrimp and scrape, economize; mieć z czego żyć have enough to live on; keep the pot boiling; z czego ona żyje? what does she do for a living?