-
1 planta
planta, ae, f. [for plancta; cf. plānus; root v. plango].I.Any vegetable production that serves to propagate the species, a sprout, shoot, twig, sprig, sucker, graft, scion, slip, cutting, Varr. R. R. 1, 55:B.malleoli, plantae, sarmenta, viviradices, propagines,
Cic. Sen. 15, 52; Verg. G. 2, 23.—A young tree, a shrub that may be transplanted, a set, slip, Ov. R. Am. 193:II.plantas ex seminario transferre in aliud,
Plin. 17, 11, 14, § 75:plantae sinapis primā hieme translatae,
Col. 11, 3, 29:thymi novellas plantas disponere,
id. 11. 3, 40:puteusque brevis... in tenuis plantas facile diffunditur haustu,
Juv. 3, 227:planta, quam quis in solo nostro posuerit,
Gai. Inst. 2, 74 (but not used in the general sense of a plant, for which, in class. Lat.:res quae gignitur e terrā, etc.,
Cic. Fin. 4, 5, 13; v. Madv. ad loc., and Krebs, Antibarb. p. 890).—A sole, sole of the foot:ah! tibi ne teneras glacies secet aspera plantas,
Verg. E. 10, 49:citae,
Ov. M. 10, 591:cubitales,
Plin. 7, 2, 2, § 24:pedum plantae,
Verg. A. 8, 458:mihi summa licet contingere sidera plantis,
Prop. 1, 8, 43:plantā duci,
to be dragged by the heel, Juv. 5, 125:tremulis insistere plantis,
id. 6, 96:assequi plantā,
in the course, Sil. 13, 246:certamina plantae,
a race, id. 16, 458:quadrupedem planta fodiens, i. e. calcaribus,
id. 6, 212:exsurgere in plantas,
Sen. Ep. 111, 3:quid enim velocis gloria plantae Praestat,
Juv. 13, 98:plantā magnā calcor,
id. 3, 247.—Prov.:sutorem supra plantam ascendere vetuit (like ultra crepidam),
Val. Max. 8, 12 fin. -
2 planta
I ae f.2) прививок, привой ( plantas abscindere de corpore matrum V)II planta, ae f.стопа, подошва (pedis Ctl, V, O etc.)supra plantam (или crepidam) ascendere погов. VM — судить выше сапога -
3 abscindo
abscindo, ĕre, scĭdi, scissum - tr. - [st1]1 [-] séparer en déchirant, arracher, enlever, couper, séparer. - alicujus tunicam a pectore abscindere, Cic. Verr. 5, 3: arracher à qqn sa tunique de la poitrine. --- cf. Virg. En. 5, 685. - [poét.] flaventes abscissa comas, Virg. En. 4, 590: ayant arraché ses cheveux blonds. - eodem ferro venas abscindere, Tac. An. 16, 11: s'ouvrir les veines du même fer. - abscindere plantas de corpore matrum, Virg. G. 2, 23: arracher les rejetons de la souche maternelle. - Hesperium Siculo latus abscindere, Virg. En. 3, 417: arracher de la Sicile le flanc de l'Italie. --- cf. Horr. 0. 1, 3, 21. [st1]2 [-] séparer. - inane abscindere soldo, Hor. S. 1, 2: séparer le vide du plein (l'apparence de la réalité). [st1]3 [-] ôter, supprimer, empêcher. - reditus abscindere dulcis, Hor. Ep. 16, 35: empêcher un heureux retour.* * *abscindo, ĕre, scĭdi, scissum - tr. - [st1]1 [-] séparer en déchirant, arracher, enlever, couper, séparer. - alicujus tunicam a pectore abscindere, Cic. Verr. 5, 3: arracher à qqn sa tunique de la poitrine. --- cf. Virg. En. 5, 685. - [poét.] flaventes abscissa comas, Virg. En. 4, 590: ayant arraché ses cheveux blonds. - eodem ferro venas abscindere, Tac. An. 16, 11: s'ouvrir les veines du même fer. - abscindere plantas de corpore matrum, Virg. G. 2, 23: arracher les rejetons de la souche maternelle. - Hesperium Siculo latus abscindere, Virg. En. 3, 417: arracher de la Sicile le flanc de l'Italie. --- cf. Horr. 0. 1, 3, 21. [st1]2 [-] séparer. - inane abscindere soldo, Hor. S. 1, 2: séparer le vide du plein (l'apparence de la réalité). [st1]3 [-] ôter, supprimer, empêcher. - reditus abscindere dulcis, Hor. Ep. 16, 35: empêcher un heureux retour.* * *Abscindo, abscindis, abscidi, pe. cor. abscissum, abscindere. Trencher, Couper.\Tunicam eius a pectore abscidit. Cic. Il luy deschira.\Ceruicibus caput abscidit. Cic. Il luy a osté la teste de dessus le col, Il luy avalla la teste.\Abscindere sibi omnium rerum respectum. Liu. N'avoir esgard à rien. -
4 planta
planta, ae, f. [st2]1 [-] plant, rejeton, jeune branche, bouture, bourgeon; arbre qu'on transplante. [st2]2 [-] plante, herbe, légume, végétal. [st2]3 [-] plante (du pied), pied. - certamina plantae, Sil.: lutte de vitesse. - non exsurgit in plantas, Sen.: il n'est pas guindé dans sa démarche. - sutorem supra plantam ascendere vetuit, Val. Max. 8, 12: il ne voulut pas que le cordonnier sortît de sa sphère (qu'il appréciât la statue au-dessus du pied).* * *planta, ae, f. [st2]1 [-] plant, rejeton, jeune branche, bouture, bourgeon; arbre qu'on transplante. [st2]2 [-] plante, herbe, légume, végétal. [st2]3 [-] plante (du pied), pied. - certamina plantae, Sil.: lutte de vitesse. - non exsurgit in plantas, Sen.: il n'est pas guindé dans sa démarche. - sutorem supra plantam ascendere vetuit, Val. Max. 8, 12: il ne voulut pas que le cordonnier sortît de sa sphère (qu'il appréciât la statue au-dessus du pied).* * *Planta, plantae. Plin. La plante des pieds.\Ancipiti figens vestigia planta. Iuuen. Qui craint à marcher ferme, et asseoir son pied, comme un danseur sur corde.\Ferratae plantae. Claud. Pieds ferrez.\Planta, de arboribus. Virg. Une plante d'arbre, ou d'herbe. -
5 planta
planta ae, f [PLAT-], a sprout, shoot, twig, graft: malleoli, plantae: plantas abscindens de corpore matrum, V.— A young plant, set, slip: plantam deponere in hortis, O.: tenues, Iu.— A sole, sole of the foot: tibi ne teneras glacies secet plantas, V.: citae, O.: caeno evellere plantam, H.: plantā duci, be dragged by the heel, Iu.* * *Icutting, heel, young shoot detached for propagation; seedling, young plantIIsole (of foot); (esp. as placed on ground in standing/treading); foot -
6 abscindo
ab-scindo, scidī, scissum, ere1) отрывать, вырывать ( plantas V); срывать ( tunicam a pectore C)a. comas V — рвать на себе волосы2) разрывать ( nexūs St); разделять ( coelo terras et terris undas O); вскрывать ( venas ferro T)3) размежёвывать, различатьinane a. soldo H — отделять пустое от важного (лишнее от необходимого)4) отрезать, отнимать ( reditūs dulces H); отторгать, отделятьEuboeam Euripus abscindit Fl — Эвбею (от Беотии) отделяет (пролив) Эврип -
7 circummunio
circum-mūnio, īvī, ītum, īre1) укреплять кругом, со всех сторон окружать укреплениями ( urbem castellis Cs)2) ограждать, обносить, защищать ( plantas caveis Col)3) запирать, держать взаперти (ut ferae circummuniti, sc. obsĭdes Cs) -
8 figo
fīgo, fīxī, fīxum, ere1) вбивать, втыкать, вколачивать (clavum L; pila in terram L); пронзать, прокалывать (aliquem telo V; cervam conjectā sagittā V); убивать (f. aliquem V, O, QC etc.); вонзать (mucronem in hoste C; dentes in aliqua re O)2)а) укреплять (cristas vertĭce V; comas acu M; sub aethere fixae stellae O); скреплять ( caligas auro Just); закреплять ( aliquid trabali clavo C)б) прибивать, приколачивать, пригвождать или привешивать (f. arma in parietibus C и ad postem H)3) сажать ( plantas humo V)4) укоренять ( malum se fixit Sen); запечатлевать (oscula alicui rei Lcr, O, VF etc.; dicta animis V)vestigia f. V — шествовать, шагать5) водружать ( crucem alicui C); воздвигать, возводить (moenia O; domos T)sedem f. Cumis J — поселиться в Кумах6) устремлять, вперять (oculos in terram L, Sen и in aliquo V); обращать, направлять (mentem, cogitationes in aliquā re C)7) распинать (aliquem cruci Q, PM, in cruce C и in crucem Just)8) вывешивать, опубликовывать, обнародовать (f. leges, tabulas C)9) устанавливать, определять ( modum alicui rei H)fixum est C — постановлено, решено10) наносить ( alta vulnera M); причинять ( mortem SenT)11) пристально созерцать (lumine aliquid Pers, St)12) язвить, уязвлять (f. aliquem maledictis C) -
9 humus
ī f.1)а) земля, почваh. infecta sanguine Sl — земля, обагрённая кровьюarbores, quae humi arido et arenoso gignuntur Sl — деревья, растущие на сухой и песчаной почвеб) humī: на земле (jacēre C; prosternere aliquem V) или на землю ( cubīle humi positum Sen)humō: с (от) земли (surgere, levare O), на земле (sedēre, jacēre O etc.), из земли ( nasci Q) и в землю (condere aliquem V; figere plantas V)3) область, земля, страна (Punĭca, Pontica O) -
10 immitto
im-mitto, misī, missum, ere1) отпускать, отправлять, посылать (servos in urbem C; gladiatores in forum C; milites in stationes L)2) проводить, отводить (aquam canalibus Cs; cloacam privatam in publicam Dig)3) вводитьi. aliquem in bona C — ввести кого-л. во владение имуществом4) всовывать, продевать ( collum in laqueum C)5) набрасывать, надевать, обматывать ( mappam circa cervices Pt)6) пускать, бросать, метать (pila in hostes Cs; calĭcem in faciem alicujus Pt; aliquid in undas, in flumen Cs)immitti и i. se — бросаться, устремляться (in medios hostes C, L)immitti undis O и i. corpus in undas O — броситься в волны7) напускать, спускать, натравливать ( canes V)8)а) подсылать, подговаривать ( aliquem ad spoliandam aram C)eum a Cicerone immissum dicebant Sl — говорили, что он подослан Цицерономб) насылать (alicui duras i. curas V)9) причинять, наносить ( injuriam alicui C)10) внушать (timorem V; amorem SenT)i. alicui fugam V — обращать кого-л. в бегство11) вбивать, вставлять ( tigna in flumen Cs); впускать, вплетать ( aurum filis O); прививать ( plantas V)13) пускать, давать волю (i. juga = equos jugales V)i. habenas и frena V etc. — отпустить поводья, перен. поплыть на всех парусахi. equum ad legionem C — пустить коня (поскакать во всю прыть) к легионуi. vitem Vr — дать винограду свободно растиpalmes laxis immissus habenis V — свободно (дико) растущий побегi. rudentes velis PJ — распустить паруса15) отпускать, отращиватьimmissus — отпущенный, длинный (barba V, Sen; capilli O) -
11 subterlino
subter-lino, —, —, ereсмазывать или натирать снизу ( plantas aegri PM) -
12 surculo
—, —, āre [ surculus ]очищать от сучков, подрезывать ( plantas Col) -
13 abscindo
ab-scindo, scidī, scissum, ere (griech. ἀποσχίζω), ab-, losreißen, I) eig.: plantas tenero de corpore, Verg.: tunicam eius a pectore, Cic. Verr. 5, 3: umeris vestem, Verg. (u. so abscissā veste, Curt.): rupem vertice montis, Lucan.: venas, aufreißen, Tac.: poet., abscissa comas, mit zerrauftem Haar, Verg. – II) übtr.: a) ein Land vom andern losreißen, gänzlich trennen, zwei Länder auseinander reißen, Euboeam Euripus abscindit, Flor.: Hesperium Siculo latus, Verg.: terras Oceano dissociabili, Hor.: caelo terras et terris undas, Ov. – b) abtrennen, sondern, inane soldo, Hor. sat. 1, 2, 113. – c) abschneiden = gänzlich entziehen, benehmen, aufhören machen, reditus dulces, Hor.: sic fata querelas abscidit, Val. Flacc.: fluxum menstruorum, Scrib.: neque ullis remediis audacia potest abscindi, Arnob.: Hortensianae eloquentiae tanta hereditas unā feminae actione abscissa non esset, würde nicht völlig sein Ende erreicht haben, Val. Max.
-
14 cernus
cernus, ī, m. (κέρνος), eine große, irdene Opferschale mit kleinen, bertieften Abteilungen, worin bei den Mysterien Früchte als Opfer dargebracht wurden, Corp. inscr. Lat. 8, 23400, 7.
1. cernuus, a, um (vgl. cerebrum), kopfüber od. vornüber (hin-) stürzend, sich nach vorn überschlagend(κυβιστῶν), I) im allg.: equus c., Verg. u. Sil.: super mensam cernuus corruens, Apul.: pronos et cernuos ruere, vorwärts u. kopfüber, Arnob.: cernuns (sich nach vorn überbeugend) extemplo plantas convestit honestas, Lucil. sat. 3. 57 (mit Anspielung auf 2. cernuus). – II) insbes. = κυβιστητήρ, der ein Rad od. einen Purzelbaum schlagende Gaukler, -Springer,Lucil. sat. 27, 34.
2. cernuus, ī, m., ein Schuh ohne Sohle, die Gamasche, Isid. 19, 34, 13. Paul. ex Fest. 55, 6.
-
15 circummunio
circum-mūnio, īvī, ītum, īre, I) ummauern = mit einer Mauer usw. einschließen, a) mit einer Mauer usw. umhegen, einfriedigen, pomarium maceriā aut fossā, Col. de arb. 18 in.: modum pomarii maceriis vel saepe vel fossā praecipite, Col. 5, 10, 1: plantas caveis, Col. 5, 9, 11. – b) wie mit od. hinter einer Mauer einschließen, α) übh., paene ut ferae circummuniti, eingesperrt, Caes. b. c. 1, 84, 4. – β) als milit. t. t., durch eine Zirkumvallationslinie einschließen, oppidum, Auct. b. Afr. 79, 1: quos circummunitos superius demonstravimus, Auct. b. Hisp. 34, 6. – gew. m. Abl. (mit, durch), eos vallo fossāque, Caes. b. c. 1, 81, 5: Uticam vallo, ibid. 2, 36, 1: Pompeianas copias opere, ibid. 3, 66, 2: montem opere, ibid. 3, 97, 2: ohne Akk., opere circummunire instituit, eine Zirkumvallationslinie anzulegen, Auct. b. Hisp. 38, 6. – II) ringsum befestigen, vites defixis arundinibus circummunitae, Col. 5, 4, 1.
-
16 convestio
con-vestio, īvī, ītum, īre, bekleiden, I) eig.: corpora, Enn. scen. 131: cernuus extemplo plantas convestit honestas, Lucil. 129 Marx. – II) übtr., bekleiden = bedecken, umgeben u. dgl., c. omnia hederā, Cic.: faciem, Sen. rhet.: omnia suā luce (v. der Sonne), Lucr.: domus duobus lucis convestita, Cic. – / Parag. Infin. convestirier, Enn. scen. 155 (= Trag. inc. fab. 137 R.) Arnob. 5, 41.
-
17 defringo
dē-fringo, frēgī, frāctum, ere (de u. frango), abbrechen, a) übh.: ramum arboris, Cic.: surculum, Cic.: summa plantas ex arbore, Verg. – b) im üblen Sinne: pedem subsellii, Cornif. rhet.: amphora defracto collo, Cato: defractis compluribus subselliis obesitate cuiusdam, Suet.: ex nave et columna aliqua pars defringebatur, Gaius inst.: Körperteile, digitos omnes suos, Nov. com. 50 (vgl. diffringo). – m. ab u. Abl., ferrum ab hasta, Verg.: articulum a crure, Apul. – übtr., unum bonum est, quod numquam defringitur, was einen Abbruch erleidet, entzogen wird, Sen. ep. 92, 2: u. so si nihil ex gratia eius petitio mea defregisset, keinen Abbruch getan hätte, Apul. flor. 16. p. 22, 18 Kr.
-
18 defundo
dē-fundo, fūdī, fūsum, ere, I) herab- od. hinabgießen, -schütten, von oben eingießen, im Passiv sich herabergießen, herabströmen, a) übh.: ut sint fenestrae (die Fenster = die Leute im Fenster) contentae patulas defundere pelves, Iuven.: plurimus auster defundit imbres, Stat.: ovi et album et vitellum in vas defundendum est, Cels.: puteus brevis in tenues plantas facili defunditur haustu, Iuven.: ex uno fonte in occidentem orientemque defusi amnes, Sen.: et (arcus, Regenbogen) caelo defusum reddit aequor, gibt den herabgeströmten Regen dem H. zurück, Lucan.: donec abundanter defuso sanguine late procubuit moriens, Sil. – im Bilde, sic flumine largo plenus Pierio defundis pectore verba, Petron. poët. 5. v. 24 sq. – b) insbes.: α) einem Tiere in einen Körperteil von oben eingießen, einflößen, potionem, Veget. mul.: alqd in nares, in fauces, Veget. mul.: alqd per os, per dextram narem, Veget. mul. – β) spendend herabgießen, -schütten, spenden, aurea fruges Italiae pleno defundit Copia cornu, Hor. ep. 1, 12, 29. – u. als Libation, def. merum pateris (aus Sch.), Hor. carm. 4, 5, 33: Mercurio (dem M.) delibamenta, Val. Max. 2, 6, 8. – II) weggießen, bes. in ein anderes Gefäß abgießen, abschütten, abfüllen, aquam, Vitr.: aquam non omnem, Cato: omne ius, Col.: vinum, Hor. u. Pallad.: vina Manlio Torquato consule defusa, Porphyr. Hor. epod.: defusa Massica prisco cado, Gratt.: quibus vinum defusum de pleno (vom vollen Fasse) siet, Lucil. 1175: def. aquam in vas plumbeum, Col.: oleum in fictilia labra, Col.: ceram per stramenta, Col.
-
19 deprimo
dē-primo, pressī, pressum, ere (de u. premo), herab-, niederdrücken, -senken, eindrücken, einsenken, I) eig.: A) im allg.: lanx in libra ponderibus impositis deprimitur, Cic.: deprimi in tenebras, Cic. fr.: deprimi in ludum, gedrängt werden, Asin. Poll. in Cic. ep.: altero ad frontem sublato, altero ad mentum depresso supercilio, Cic.: depresso aratro (sc. in terram), Verg.: depressus (gebeugt) et oneratus auro, Cornif. rhet.: est enim animus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi demersus in terram, Cic.: figere in terram oculos et depr., die Blicke niederwärts zur Erde heften, Sen. – B) insbes.: 1) eine Pflanze, einen Bau u. dgl. tief in die Erde einsenken, vertiefen, nach der Tiefe führen, tief graben, vites in terram, Cato: deprimi in propagines (vom Wein), Plin.: plantas, Col. – saxum in mirandam altitudinem depressum, Cic.: locus circiter duodecim pedes humi depressus, Sall.: puteum, Vitr.: fossam, Hirt. b. G.: navigabilem fossam ab lacu Averno usque ad ostia Tiberina, Tac. – 2) als naut. t. t. = ein Schiff versenken, in den Grund bohren, naves, Caes.: classem, Cic. – 3) die Stimme sinken lassen, dämpfen (Ggstz. per gradus et certos modos extollere), vocem, Sen. ep. 15, 7. – II) übtr.: A) im allg., niederdrücken, niederhalten, unterdrücken (Ggstz. extollere), fortunam meam, Cic.: animos, Lucr. u. Plin. pan.: veritatem, Cic.: opes illius civitatis comminuere deprimereque, Cic.: ingenium et virtutem deprimere exstinguereque, Cic.: hostem, Liv.: preces alcis taciturnā obstinatione, Nep.: alios nimium depr. (Ggstz. alios praeter modum extollere), Liv. 37, 53, 6. – B) insbes., mit Worten herabsetzen, adversariorum causam per contemptionem depr. (Ggstz. nostram causam laudando tollere od. extollere), Cornif. rhet. 1, 8. Cic. de inv. 1, 22.
-
20 devello
dē-vello, vellī, vulsum (volsum), ere, los-, ab-, ausrupfen, -reißen, pinnas, Plaut. Poen. 872: ilei acuto sibi pondera silice, Catull. 63, 5: ramum trunco, Ov. met. 14, 115 (Merkel ›divellere‹): plantas de matrum radice, Pallad. – obszön, enthaaren, concubinas, Suet. Dom. 22; dev. homines ac leviginare, Capit. Pert. 8, 5. – / Perf. devolsit, Catull. 63, 5.
См. также в других словарях:
Plantas bulbosas — Saltar a navegación, búsqueda … Wikipedia Español
Plantas de procesamiento del gas natural — Saltar a navegación, búsqueda El endulzamiento del gas se hace con el fin de eliminar el H2S y el CO2 del gas natural. Como se sabe el H2S y el CO2 son gases que pueden estar presentes en el gas natural y pueden en algunos casos, especialmente el … Wikipedia Español
Plantas actinoricicas — Saltar a navegación, búsqueda Las plantas actinorícicas son Angiospermas que se caracterizan por su capacidad de formar nódulos fijadores de nitrógeno en simbiosis con bacterias filamentosas del género Frankia. Contenido 1 Los nódulos fijadores… … Wikipedia Español
Plantas indeseables en Cuba — Saltar a navegación, búsqueda Planta indeseable, maleza o mala hierba es la que afecta el desarrollo normal, encarece o reduce la capacidad de producción agrícola, ganadera, forestal o acuícola de un ecosistema manejado por el hombre. Lista de… … Wikipedia Español
Plantas invasoras en Cuba — Saltar a navegación, búsqueda Planta invasora (o especie invasora vegetal) es la que se propaga naturalmente (sin asistencia humana) produciendo cambios importantes en la composición, la estructura o los procesos de los ecosistemas naturales o… … Wikipedia Español
Plantas sagradas en el Budismo — Saltar a navegación, búsqueda Hojas del árbol de Bodhi Son diversas las plantas que juegan un papel significativo en el Budismo. La más importante es el árbol de Bodhi (Ficus religiosa), que es el árbol bajo el cual el Buda histórico alcanzó la… … Wikipedia Español
plantas medicinales — vegetales que contienen principios activos y que han sido o son utilizados como remedios para diferentes enfermedades Atlas de Plantas Medicinales [véase http://www.iqb.es/cbasicas/farma/farma06/plantas/indice.htm] (400 plantas de interés… … Diccionario médico
plantas arvenses — Plantas que crecen en forma silvestre en campos cultivados o ambientes antropogénicos. Su presencia puede tener efectos negativos o no sobre el cultivo. Ver: maleza … Diccionario ecologico
plantas forrajeras — Plantas que sirven para forraje (pasto que se conserva para la alimentación del ganado) … Diccionario ecologico
plantas halofitas — Plantas que se adaptan su vida a terrenos salinos y tienen hábitos xerófilos … Diccionario ecologico
plantas ruderales — Plantas que crecen en las orillas de caminos, terrenos baldíos o cercanías de habitaciones humanas … Diccionario ecologico