people

n. 1. ард түмэн, үндэстэн. 2. хүн ам, хүмүүс, оршин суугчид. Ten \people live in this house. Арван хүн энэ байшинд суудаг. 3. хамаатан, төрөл садан. How many \people are there in your family? Танай ам бүл хэд вэ? v. \people sth (with sth) хүн ам суурьших, нутагших; суурьшуулах.

v. (goes, went, gone) 1. явах, зорчих. We went by bus. Бид автобусаар явав. 2. явах, харих, буцах, мордох, хөдлөх. They came at six and went at nine. Тэд зургаад ирээд найман цагт явцгаав. When does the train \go ? Галт тэрэг хэзээ хөдлөх вэ ? 3. -д, -т явах/ очих. \go to school/ church сургуульд явах/ сүмд очих. 4. юманд явах. Let's \go fishing. Загас барихаар явцгаая. He had gone to buy a newspaper. Тэр, сонин авахаар явсан. 5. хүрэх, очих. Does this road \go to the station? Энэ зам өөртөө рүү очих уу? 6. байдал нь өөрчлөгдөх, хувирах,... болох. Her hair's going grey. Түүний үс нь цайж байна. The milk went sour. Сүү гашлав. 7. муудах, эвдрэх, хуучрах, элэгдэх. 8. эхлэх. 9. ажиллах, явах, хөдлөх. This clock doesn't \go. Энэ цаг явахгүй байна. 10. таарах, зохих, тохирох. 11. зарагдах, гүйх. The new dictionary is going well. Шинэ толь бичиг сайн гүйж байна. 12. \go (on sth) мөнгө үрэгдэх/ дуусах. All her earnings \go on clothes. Түүний олсон бүх мөнгө хувцсандаа явдаг. 13. нас барах, таалал төгсөх. 14. дохио өгөх, хонх дугарах, дуу авиа гаргах. No one may leave the classroom until the bell goes. Хонх дуугартал нэг ч хүн ангиас гарч болохгүй. The gun went bang. Буу пан хийв. 15. алга болох. 16. өнгөрөх. Summer had gone. Зун өнгөрлөө. How did the game \go? Тоглоом ямаршуу болж өнгөрөв? be going on (for) sth... орчим насны/ тооны байх,... цагийн орчим болох. He must be going on for ninety. Тэр, ер дөхөж байх ёстой. There were going on for fifty people at the party. Yдэшлэгт тавь орчим тооны хүн ирсэн байв. be going to do sth 1. ирээдүйд юу хийхээ төлөвлөх. We're going to spend our holidays in Wales this year. Бид энэ жил Уэллст амрахаар бодож байна. 2. (хойшид/ ирээдүйд юу болохыг заахад хэрэглэдэг): If the drought continues there's going to be a famine. Хэрэв ган тайлагдахгүй бол өлсгөлөн болно. enough/ something/ sth to be going on with түр аргалах, ойр зуур хэрэглэхэд хүрэх/ хангалттай байх. 'How much money do you need?' '50$ should be enough to be going on with' 'Чамд хэдий хэмжээний мөнгө хэрэгтэй юм бэ?' 'Тавин доллар байхад болно доо.' go all out for sth; go all out to do sth бүх хүчээ дайчлах, чармайх,... төлөө зүтгэх. The Democratic Party are going all out to win the election. Ардчилсан нам сонгуульд ялахын төлөө чадах бүхнээ хийж байна. go on (with you) яв цаашаа (дүргүйцэх эсвэл үл итгэсэн байдлыг илэрхийлэхэд хэрэглэдэг). go about 1. see go round/ around/ about. 2. завь зүг чигээ өөрчлөх. go about sth үргэлжлүүлэн хийсээр л байх. Despite the threat of war, people went about their work as usual. Хэдийгээр дайны аюул нүүрлэж байсан авч хүмүүс ердийнхөөрөө ажлаа хийцгээсээр л байв. go about sth/ doing sth юм оролдох/ хийж эхлэх. go after sb араас нь хөөх, мөрөөр нь мөшгих. go after sb/ sth араас нь хөөх/ хөөцөлдөх. He goes after every woman he meets. Тэр, учирсан хүүхэн бүрийн хойноос гүйж байдаг. go against sb ашиг сонирхолд үл нийцэх, эсрэг болох. The case may \go against you. Хэрэг явдал таны эсрэг эргэж болох юм шүү. go against sb/ sth эсэргүүцэх, сөрөх. She went against her mother's wishes and became a dancer. Тэр, ээжийнхээ үгнээс зөрж бүжигчин болов. go against sth зөрөх, эсрэг байх, зөрчилдөх, харшилдах. go ahead 1. түрүүлэн явах. 2. болох, хийгдэх. go ahead (with sth) юмыг зөвшөөрсөний/ хэсэг эргэлзсэний / эсэргүүцэлтэй тулгарсны дараа хийж эхлэх. go along with sb/ sth санал нийлэх, хүлээн зөвшөөрөх. go at sb дайрах, довтлох. They went at each other furiously. Тэд бие бие рүүгээ улаан галзуу дайрцгаав. go at sth зүтгэх, чармайх, улайран ажиллах. go away 1. явах, зайлах. \go away! яв/ зайл/ далд ор! 2. ажлаар/ амралтаар явах. 3. сарних, аажмаар алга болох. go back (to...) буцаж/ эргэж очих. She doesn't want to \go back to her husband. Тэр, хар хүнтэйгээ эргэж нийлэх хүсэлгүй билээ. go back (to sth) 1. эргэн санах/ үзэх. 2.... цаг үеэс үүсэн бий болсон байх. go back on sth амласнаа үл биелүүлэх. He never goes back on his word. Тэр ямагт хэлсэндээ хүрдэг. go back to sth/ doing sth хэсэг завсарлаад дахин хийж эхлэх. She's decided to \go back to teaching. Тэр, эргээд багшлахаар шийдсэн. go before урьд цагт/ өмнө нь болж өнгөрөх. go before sb/ sth -ний өмнө танилцуулах, -нд асуудал оруулах. go beyond sth хэтрэх, -аас их байх. The matter has gone beyond a joke. Уг хэрэг тоглоом биш шоглоом болжээ. go by цаг хугацаа өнгөрөх. go by sth -ний дагуу хийх/ гүйцэтгэх/ шийдэх. go down 1. газар унах/ ойчих. 2. живэх. 3. (нар) жаргах. 4. залгих, хоолойгоор орох. 5. буух, буурах, татрах, унах. The flood waters are going down. Yерийн ус татарч байна. 6. муудах, дордох. 7. түр зогсох, саатал гарах. go down (in sth) бичигдэх, тэмдэглэгдэх. \go down in history түүхэнд тэмдэглэгдэх. go down (to sb) ялагдах. go down with sth өвчлөх, өвчин авах. go for sb дайрах, довтлох. go for sb/ sth 1. хамаарах, хамаатай байх. What I said about Peter goes for you, too. Питерийн тухай хэлсэн миний үг чамд ч бас хамаатай шүү. 2. юманд явах, явж олж ирэх. Shall I \go for a doctor? Би эмч аваад ирэх үү? 3. сэтгэл татагдах, таашаах, илүүд үзэх. go for sth 1. сонгож авах, шилэх. 2. оролдоод үзэх. go in 1. дотогшоо орох. Let's \go in, it's getting cold. Хүйтэрч байна орцгооё. 2. нар, сар үүлсийн цаагуур орох. go in for sth 1. шалгалт өгөх, уралдаан/ тэмцээнд оролцох. 2. мэргэжил сонгох. 3. сонирхох, хорхойтой болох. go into sth 1. машин юм мөргөх. The car skidded and went into a tree. Машин шарваад мод мөргөв. 2. орох, элсэх. 3. жолооч ба машин техник ямар нэгэн үйлдэл хийж эхлэх. 4. ааш хөдлөх,... байдал гаргах. She went into hysterics. Эмэгтэйн зүрхний хий хөдлөв. He went into a long explanation of the affair. Тэр, эл хэргийг нуршин тайлбарлаж гарав. 5. сайтар шалгах/ судлах. 6. мөнгө/ цаг хугацаа зарцуулагдах. go off 1. явах. He's gone off to the dentist's. Тэр, шүдний эмчид үзүүлэхээр явсан. 2. дэлбэрэх. 3. гэнэт чимээ гаргах. 4. гэрэл унтрах, цахилгаан тасрах, г. м. 5. унтах. 6. хоол хүнс муудах, бээх. 7. чанар нь муудах/ дордох. go off sb/ sth залхах, дургүй болох. go off with sb өөр хүнтэй нөхцөж эхнэрээ/ нөхрөө/ амрагаа хаях. go off with sth бусдын юмыг аваад арилаад өгөх. Who's gone off with my pen? Миний үзгийг хэн аваад явчихав аа? go on 1. болох. What's going on here? Энд юу болж байна? go on with sth/ doing sth үргэлжлүүлэн хийх. He went on talking even though no one was listening. Хэн ч сонсохгүй байхад тэр ярьсаар л байв. go on to sth нэг сэдвээс нөгөөд шилжих. go on (at sb) чихнээс хонх уях, муу хэлэх. go on to do sth нэг юмыг дуусгаад нөгөөг эхлэх. go out 1. гэрээс гадагш гарах. 2. явуулах, илгээх. 3. радио/ телевизээр нэвтрүүлэх. 4. унтрах. 5. мэдээ/ мэдээлэл олны сонорт хүрэх. go out (of sth) 1. тэмцээнээс хасагдах. 2. моодноос гарах. go out (to...) төрсөн нутгаасаа гарч өөр газар очих. Our daughter went out to Australia ten years ago. Манай охин арван жилийн өмнө нутгаасаа гарч Австралид очсон. go out of sb/ sth арилах, алга болох. go out with sb; go out (together) найзлах, явалдах, хамтдаа цаг нөхцөөх. go over sth 1. сайтар үзэх, нэгбүрчлэн шалгах. 2. нарийн тайлбарлах. go over to бодлоо өөрчлөх, нэг намаас/ шашинаас нөгөөд орох. go round 1. эргэх, эргэлдэх. 2. тойруу замаар явах, холуур тойрох. 3. хүрэлцээтэй/ хангалттай байх. There aren't enough chairs to go round. Сандал хүрэлцэхгүй байна. go round/ around/ about 1. нааш цааш явах, холхих, явах. 2. (цуу яриа, зар) тарах, түгэх. 3. өвчин тарах, халдварлах. There's a lot of flu going round at the moment. Одоо гадуур ханиад томуу маш их байна. go round (to...) ороод/ дайраад гарах. \go round to the post office шуудангаар дайраад гарах. go round/ around/ about with sb нийлэх, цаг хамт өнгөрөөх. go through (хууль, гэрээ, г. м.) албан ёсны болгох/ батлах. go through sth 1. зовлон бэрхшээл давах, туулах, үзэх/ амсах. 2. сайтар үзэх, эрэх, хайх. 3. нарийвчлан авч үзэх/ судлах. 4. шат дамжлага дамжих. 5. номыг сайжруулан дахин хэвлэх. 6. юу ч үгүй дуусгах, цөлмөх. go through with sth төлөвлөсөн/ бодсон зүйлээ хийж гүйцэлдүүлэх. He's determined to \go through with the marriage despite his parents' opposition. Хэдийгээр эцэг эх нь дургүйцэж байвч тэр гэрлэхээр шийдсэн. go to sb/ sth (шагнал, өв хөрөнгө г. м.) -нд очих. The estate went to the eldest son. Хөрөнгө ууган хүүд өвлөгдөн очив. go towards sth мөнгө хандивлах, мөнгөнд нэмэр болгох. The money will \go towards a deposit for a house. Энэ мөнгө байшин авах гэж хадгалж буй мөнгөнд нэмэр болно. go under 1. усан онгоц/ завь живэх. 2. ажил төрөл нурах, дампуурах. go up 1. өсөх, нэмэгдэх. Prices have gone up sharply this year. Энэ жил үнэ огцом өслөө. 2. барилга байшин баригдах/ босох. A lot of new houses are going up round here. Энэ хавиар олон шинэ байшин баригдаж байна. 3. театрын хөшиг нээгдэх. go up in flames шатах, гал авалцах. go with sb явалдах. go with sth; go together 1. өнгө/ амт таарах, зохих. White wine goes well with fish. Цагаан дарс загастай сайхан таардаг. 2. дагалдах, нэг дор байх. Disease often goes with poverty/ disease and poverty often \go together. Өвчин ядуу зүдүүг үргэлж дагаж байдаг/ өвчин ба ядуу зүдүү үргэлж хамт байдаг. go without (sth) -гүй байх. She went without sleep for three days. Тэр, гурав хоног нойргүй байв. n. (pl goes) 1. тоглоомын ээлж. Whose \go is it? Хэний ээлж вэ?/ хэн явах вэ? 2. идэвхтэй байдал, завгүй байх. at one go нэг амьсгаагаар, шууд, дор нь. be all go тун завгүй байх. first, second, etc go эхний, хоёрдахь оролдлогоо. She passed her driving test first \go. Тэр, эхний оролтоор жолооны шалгалтыг давав. have a go (at sth/ doing sth) хийх гэж оролдох/ үзэх. have a go at sb/ sth загнах, шүүмжлэх, чихнээс нь хонх уях. leave go/ hold (of sth) тавих. Leave \go of my arm - you're hurting me! Өвдөж байна шүү дээ - гарыг минь тавиач! make a go of sth ахих, амжилт гаргах.

v. Үйл үгэнд хэрэглэгдэнэ. Үүнд: Одоо цаг: I am, I'm, You are, you're, He/ she/ it is, he's, We are, we're, You are, you're, They are, they're. Өнгөрсөн цаг: I was, You were, He/ she/ it was, We were, You were, They were. Нөхцөл үйл үгийн өнгөрсөн цаг: been. Нөхцөл үйл үгийн одоо цаг: being. Үгүйсгэх хэлбэр: aren't, isn't, wasn't, weren't. 1. үйл үгийн одоо үргэлжлэх, үргэлжлэн өнгөрсөн цагуудыг үүсгэхэд туслах үйл үгийн үүрэг гүйцэтгэнэ. Жишээ нь: I'm working at the moment. Би яг одоо ажиллаж байна. She was reading a book. Тэр ном уншиж байлаа. We're leaving tomorrow. Бид маргааш явна. 2. үйл үгийн идэвхгүй хэв үүсгэхэд мөн туслах үйл үгийн үүрэгтэй. Жишээлбэл: He was attacked by three men. Түүн рүү гурван хүн дайрав. The building was decorated last year. Байшинд ноднин жил засвар хийсэн. Тайлбар: өгүүлбэрүүдийг махчлан орчуулсангүй утгаар нь монголчлов. 3. болох. Жишээ нь: He's to meet the president next week. Тэр, ерөнхийлөгчтэй дараагийн долоо хоногт уулзана. 4. байх (бол, байна, болов г. м.) утгыг илэрхийлдэг. Жишээлбэл: This is Mr Stevenson. Энэ хүн бол Стивенсон гуай. The book is on the table. Ном ширээн дээр байна. The election was on Monday. Сонгууль Даваа гаригт болов. 5. there is, there are, etc гэх мэт хэлхэц нь бий, байдаг, байж байна гэсэн утгатай. Жишээ нь: There were three people in the room. Өрөөнд гурван хүн байлаа.

n. 1. их гал, түймэр. Five people died in the \blaze. Таван хүн түймэрт үхэв. 2. дүрсхийх. a \blaze of anger уур дүрсхийх. 3. сар (мал адгуусны магнай дээрх хэсэгхэн цагаан толбо). 4. хэрчлээс, хэрчлээ. v. 1. шатах, дүрэлзэх. 2. гэрэлтэх, гялалзах. His eyes were blazing. Түүний нүд нь гялалзаж байв. 3. дүрсхийх. 4. зарлах, тараах, мэдээлэх.

n. 1. калибр (бууны амны хэмжээ). 2. чанар; чадал, чадвар, чадавхи. The firm needs more people of your \calibre Чам шиг чадалтай хүмүүс пүүст их хэрэгтэй байна.

n. 1. ажил, мэргэжил. a \career diplomat дипломат болох. 2. тушаал ахих, ажил дээрээ ахих. 3. ажил хөдөлмөр эрхэлж байсан үе. During her \career she met many famous people. Тэр, ажиллаж байх үедээ олон нэр цуутай хүмүүстэй уулзаж учирч явсан. careerist n. албан тушаал хөөцөлдөгч.

v. 1. \cater (for sth/ sb) (үдэшлэг, баярын арга хэмжээнд) үйлчлэх, хоол хүнсээр хангах. 2. \cater for sb/ sth хүссэн/ хэрэгтэй юмаар нь хангах. 3. \cater to sth зарим нэг хэрэгцээг хангах. newspapers catering to people's love of scandal. хов жив хөөцөлдөгч хүмүүсийн унших дуртай сонингууд.

n. 1. шалтгаан, учир. 2. шалтаг, далим. 3. хэрэг. v. шалтгаалах, нөлөөлөх, учруулах. She's always causing trouble for people. Тэр, хүмүүст байнга төвөг учруулж байдаг.

v. 1. \chase (after) sb/ sth араас нь хөөх/ мөшгих. 2. \chase (after) sb хөөх, эргүүлэх. He's always chasing after women. Тэр, үргэлж хүүхэн эргүүлж байдаг. 3. хөөх, туух. People \chased from their homelands. Төрсөн нутгаасаа хөөгдсөн хүмүүс. 4. \chase sth (up) олж авахаар хөөцөлдөх. chase about, around, etc. тал тал тийшээ яарч давхих. I've been chasing around town all morning looking for a present for her. Би түүнд бэлэг эрж өглөөнөөс хойш хотоор нэг давхилаа. chase sb/ sth away, off, out, etc хөөж гаргах, хөөж туух. \chase the cat out of the kitchen муурыг галын өрөөнөөс хөөж гаргах. n. 1. араас нь хөөх/ мөшгих үйлийн нэр. 2. the chase ан агнах (спорт). 3. Chase морины саадтай уралдаан. give chase араас нь хөөх.

v. хөгжих, хувьсах, үүсэх. Some people believe that we \evolved from the apes. Зарим хүмүүс биднийг бичнээс үүсэж хөгжсөн гэдэгт итгэдэг.

adj. яг, нарийн, зөв. v. хүчээр салгаж авах, нэхэх, шаардах. \exact money from people хүмүүсээс мөнгө хүчээр салгах. exacting adj. шаардлагатай, чанга, хатуу. exaction n.

v. 1. \exclude sb/ sth (from sth) хасах, гаргах. \exclude a person from membership of a society нийгэмлэгийн гишүүнээс хасах. 2. эс тооцох, гэж үзэхгүй байх. The police have \excluded robbery as a motive for the murder. Цагдаагийнхан дээрэм тонуулыг хүн алах шалтгаан болсон гэж үзсэнгүй. exclusion n. гадуур/ хамаарахгүй зүйл. excluding prep. гадна. There were 30 people in the hotel, \exclude the hotel staff. Yйлчлэгчдээс гадна зочид буудалд гучин хүн байв.

n. 1. тэнэг/ мунхаг хүн. 2. алиа салбадай. act/ play the fool тэнэглэх, тэнэгтэх. be no fool; be nobody's fool ухаантай хашир байх, хялбар мэхлэгдэхгүй байх. v. 1. \fool (about/ around) тэнэглэх, мунхаглах, тэнэгтэх. 2. тоглоом хийх. 3. хуурах, мэхлэх, худал үгэнд итгүүлэх. He's \fooled a lot of people into believing he's a rich man. Тэр, өөрийгөө баян хүн гэж олон хүнийг хуурчээ. 4. \fool (about/ around) (with) завхайрах, явалдах. He's always \fooling around with other men's wives. Тэр, бусдын эхнэр хүүхнүүдтэй байнга самуурч байдаг. fool about/ around цаг нөгцөөх, сэлгүүцэх. adj. тэнэг, ухаангүй, мунхаг.

n. 1. найз, нөхөр, анд. We are good \friends. Бид нар сайн найзууд. 2. дэмжигч, туслагч, хандивлагч. 3. хань нөхөр. Television can be a valuable \friend for lonely people. Tелевиз нь ганц бие хүмүүсийн үнэтэй хань нөхөр билээ. be/ make friends (with sb) найз байх/ найзлах. friendless adj. найз нөхөргүй.

v. (got, gotten, getting) 1. авах. I must \get a new car. Би шинэ машин авах ёстой. 2. -тай байх. 3. ямар нэг юмны байдал хувирах, болох. \get fat таргалах. She's getting better. Түүний бие сайжирч байна. \get dressed хувцаслах. He got red in the face. Түүний нүүр нь улайв. 4. зарим үед үйл үгийн өмнө орж тухайн үйл үгийн үйлдүүлэх хэв болдог. We must \get this job finished. Бид энэ ажлыг дуусгах ёстой. They got their daughter married. Тэд охиноо хүнтэй суулгав. I got the clock going. Би цагийг засаж явдаг болгов. 5. орох, ирэх, хүрэх. She got onto the train. Тэр, галт тэргэнд оров. 6. хөдөлгөх, шилжүүлэх, байры нь өөрчлөх. We couldn't \get the table through the door. Бид ширээг хаалгаар оруулж чадсангүй. 7. өвчин тусах/ авах, өвчинд шаналах. \get flu ханиад хүрэх. 9. хоол хийх/ болгох. 10. унаагаар явах. Shall we walk or \get the bus? Бид явганаар уу эсвэл автобусаар явах уу ? 11. баривчлах, барьж авах. The police haven't managed to \get the man who committed these murders. Эдгээр хүн амины хэргийг үйлдсэн этгээдийг цагдаагийнхан барьж чадсангүй. 12. ойлгох. Nobody got the joke. Энэ наргианыг хэн ч ойлгосонгүй. be getting on 1. хөгшрөх, настай болох. 2. цаг орой болох. be getting on for... хүрэх, дөхөх. He's getting on for eighty. Тэр, ная дөхөж байгаа. get doing sth юм хийж эхлэх. get anywhere/ somewhere амжилтанд/ ямар нэг үр дүнд хүрэх. get there нөр хөдөлмөрсний эцэст зорьсондоо хүрэх, зорилгоо биелүүлэх. Writing a dictionary is a long and difficult business but we're getting there. Толь бичиг зохиох нь удаан бөгөөд хэцүү ажил авч бид зорилгодоо хүрч байна. get about/ around 1. ам дамжих, тархах, түгэх. 2. ийшээ тийшээ явах. get above oneself биеэ тоох. get (sth) across (to sb) тайлбарлаж ойлгуулах. He's not very good at getting his ideas across to people. Тэр, хүмүүст санаагаа ойлгуулахдаа тааруухан даг. get ahead (of sb) ажилдаа амжилт/ ахиц гаргах, бусдаас илүү сайн болох. get along 1. явах. I must be getting along. Би одоо явья даа. 2. ахих, давших, амжилт гаргах. get along with sb; get along (together) дотно/ нөхөрсөг харьцаатай байх. get at sb муу хэлэх, муулах. He's always getting at his wife. Тэр, үргэлж эхнэрээ муулж байдаг. get at sth учрыг олох, олж мэдэх. get away амралтаар явах. get away (from...) -аас явах, гарч явах. get away (from sb/...) зугтах. get away with sth 1. хулгайлаад зугтах. 2. харьцангуй хөнгөн шийтгэл хүлээх. get back гэртээ буцаж ирэх, харих. What time did you \get back last night? Өнгөрсөн шөнө та хэдэн цагт гэртээ ирэв? get sth back эргүүлж олж авах. get back (in) улс төрийн нам эргэж засгийн эрхэнд гарах. get back at sb хариугаа/ өшөөгөө авах. get back to sb эргэж хариу өгөх. get behind (with sth) хугацаанд нь амжуулахгүй/ хүчрэхгүй байх. I'm getting behind (with my work). Би ажлаа хүчрэхгүй байна. get by таарах, тэнцэх. get by (on sth) амь зуух. How does she \get by on such a small salary ? Тэр ийм бага цалингаар яаж амь зуудаг юм бэ? get down хүүхдүүд хооллож дуусаад ширээнээс босох. get sb down сэтгэлийн дарамт үзүүлэх. get sth down 1. арай чүү гэж залгих. 2. бичиж/ тэмдэглэж авах. get down to sth/ doing sth хийж эхлэх, шамдан орох. get in галт тэрэг, онгоц, зорчигч зэрэг товлосон газраа хүрч ирэх. get in; get into sth сонгогдох. She first got into Parliament in 1959. Тэр, анх парламентад 1959 онд сонгогдсон. get (sb) in; get (sb) into sth шалгалтанд тэнцэж сургуульд орох. get sb in үйлчилгээ хийлгэхээр дуудлага өгөх, хүнээс тусламж хүсэх. get sth in 1. хураах, цуглуулах. \get harvest in ургац хураах. 2. базаах, нөөцлөх, татаж/ худалдан авах. \get coal in for the winter өвөл түлэх нүүрсээ базаах. 3. юм хийх/ үг хэлэх боломж олгох. get in on sth оролцох. get in with sb хөлд нь суух, тал засах. to get into sb зан аашинд нь нөлөөлөх. I don't know what's got into him recently - he's become very bad-tempered. Сүүлийн үед түүнд юу нөлөөлөөд байгаа юм бүү мэд - тэр их муухай ааштай болсон байна. get into sth 1. арай чүү гэж өмсөх, багтахгүй байх. I can't \get into these shoes - they're too small. Энэ гутал хэтэрхий бага байсан учир над багтсангүй. 2. тодорхой мэргэжлээр дагнах. 3. оролцох, хийж эхлэх. \get into a conversation яриа өдөх/ ярианд оролцох. 4. -тай болох, автах. \get into bad habits муу зуршилд автах. 5. сурах, дадах. 6. орох, сонирхолтой болох. get (oneself/ sb) into sth байдалтай болох/ болгох. \get into a fury хилэгнэх. She got herself into a real state before the interview. Ярилцлага өгөхийн өмнө түүний сэтгэл маш их догдлов. get (sb) off 1. явах/ явуулах. \get the children off to school хүүхдүүдийг сургуульд нь явуулах. 2. унтах/ унтуулах. She got the baby off (to sleep) by rocking it. Тэр, хүүхдийг бүүвэйлж унтуулав. get sth off шуудангаар явуулах. get (sb) off (with sth) ял шийтгэлээс хэлтрэх. The lawyer got him off. Өмгөөлөгч түүнийг шийтгүүлсэнгүй. get off (work) ажлаас буух/ чөлөө авах. to get on 1. давах, амжилт гаргах, ахих, сайн байх. Our youngest son is getting on well at school. Манай бага хүү сургуульдаа сайн сурч байна. 2. ажил амьдралдаа хөлөө олох. 3. (also get along) болоод байх. get on to sb 1. холбоо барих, захидлаар харилцах. 2. мөрдөх, мөрөөр нь мөшгих. 3. талаар ярилцах, хэлэлцэх, тохиролцох. get on with sb; get on (together) дотносох, найз болох. get on with sth 1. сайн сурах, ахиц гаргах. 2. түр завсарлаад үргэлжлүүлэн хийх. get out мэдэгдэх, илэрхий болох. get sth out 1. хийх, үйлдвэрлэх, хэвлэх. 2. арай гэж хэлэх. get out of sth/ doing sth 1. үүрэг, хариуцлага зэргээс зугтах, булзаарах. 2. муу зуршил г. мэтийг хаях, орхих, болих. get sth out of sb/ sth олж авах. get over sth давах, туулах. get over sth/ sb хуучин байдалдаа эргэн орох. get round/ around sth давах, туулах, гэтлэх. get round to sth цаг гаргаж хийх. I must \get round to writing some letters. Би цаг гаргаж хэдэн захиа бичих ёстой. get through sth 1. их хэмжээгээр үрэх/ зарцуулах, хэрэглэх. 2. хийх, дуусгах. get (sb) through (sth) туслах. Good friends who got me through a difficult time. Хэцүү цагт надад тусалсан сайн найзууд. get through (to sb) 1. хүрэх. Thousands of refugees will die if these supplies don't \get through (to them). Хэрэвзээ хоол хүнс хүрэхгүй бол мянга мянган дүрвэгсэд үхэх болно. 2. утсаар холбоо барих. get together нийлэх, цуглах, цугларах. Let's \get together for a drink one evening. Нэг орой нийлж ууцгаая. get up 1. босох/ босгох. 2. салхи босох/ ширүүсэх. get up to sth 1. хүрэх. 2. муу/ болохгүй юм хийх. get-together n. цуглах, нийлэх. get-up n. этгээд чамин хувцас хунар. get-up-and-go n. авхаалж, эрч хүч.

adj. 1. дэлхий нийтийн, дэлхийг хамарсан. events of \global importance дэлхий нийтийн ач холбогдолтой үйл явдлууд. 2. тал бүрийн, бүх талын. The report takes a \global view of the country's economic problems. Илтгэл улс орны эдийн засгийн тал бүрийн асуудлыг авч үзэж байна. globally adv. Eight million people \global are infected with the virus. Нийтдээ найман сая хүн уг вирусийн халдвартай байна.

n. 1. гар, гарын сарвуу. Two lovers holding hands. Гар гараасаа хөтлөлцсөн хоёр амраг. 2. a hand тусламж, туслалцаа, гар сунгах. Do you want/ need a \hand? Танд тусламж хэрэгтэй юү? 3. оролцоо, гар бие оролцох. 4. цагийн зүү. the second-hand of a watch бугуйн цагны секундийн зүү. 5. ажиллах хүч. 6. усан онгоцны багийн гишүүн. 7. гарын ур/ эв дүй. 8. гар, гараар хийсэн. hand-knitted гараар нэхсэн. 9. гарын мод (хөзөрт). 10. гарын үсэг, гараар бичих, бичгийн хэлбэр. It was written in her own \hand. Үүнийг тэр өөрийн гараар бичжээ. 11. сүй тавих. 12. хэмжих нэгж (10. 16 см). at first, second, etc hand баттай эх сурвалжаас/ ам буюу гар дамжсан г. м. close/ near at hand ойр, дэргэд, гарын дор. at sb's hands бусдаас, хэн нэгнээс. be a dab, and old, a poor, etc hand (at sth) гарших, гарт нь орох/ муу байх, туршлага дутах. He's an old/ a dab \hand at this game. Тэр ч энэ тоглоомонд гаргууд шүү. bind/ tie sb hand and foot гар хөлий нь хүлэх. by hand 1. гараар. 2. гардуулан өгөх. be hand in glove (with sb) гар нийлэх. hand in hand 1. гар гараасаа барилцан/ хөтлөлцөн. 2. нягт холбоотой. hands off (sth/ sb) гар бүү хүр. hands up гараа өргө. hold sb's hand гар сунгах. in one's hands гартаа оруулсан/ мэдэлдээ авсан. lay/ get one's hands on sb/ sth олж авах, гартаа оруулах, барьж авах. lift/ raise a hand against sb эсрэг гар далайх. not do a hand's turn юу ч хийхгүй байх, гар хумхиж суух. off one's hands гараас гарсан. on one's hands гар дээрээ харж хандах. out of hand 1. хяналтгүй, жолоодлогогүй. 2. шууд, дор нь. v. \hand sth (to sb) өгөх, гардуулах. Please \hand me that book. Tэр номыг надад өгөөч. hand sth back (to sb) буцааж/ эргүүлэн өгөх. hand sth down (to sb) 1. дамжуулах, шилжүүлэн өгөх, уламжлах. Stories \handed down from generation to generation. Үе уламжлан дамжин ирсэн үлгэр түүх. 2. нийтэд зарлах. hand sth in (to sb) гардуулах, өгөх, өргөн барих. hand sth out (to sb) 1. тарааж өгөх, түгээх. 2. оноох, өгөх, ноогдуулах. hand (sth) over (to sb) албан тушаал, эрх мэдэл г. мэтийг бусдад шилжүүлэх. -handed (in compound adjs) гартай, гарын. empty-handed гар хоосон. Are you left-handed? Tа солгой юу? handful n. 1. (pl -fuls) \hand (of sth) атга. 2. \hand (of sb/ sth) цөөхөн, хэдхэн, цөөн тооны. only a \hand of people came ердөө хэдхэн хүн ирэв. 3. a handful хэцүү хүн/ амьтан. hand baggage n. гар тээш. hand-held adj. гарт багтах, бага оврын, бариад явж болох. hand-me-downs n. багадаж дүүдээ өгсөн хувцас хунар. hand-picked adj. сайтар шилж сонгосон.

n. занал, хорсол. v. хорсох, үзэн ядах, занах. most people \hate war ихэнх хүмүүс дайныг үзэн яддаг. He \hates getting up early in the morning. Тэр өглөө эрт босох тун дургүй. hater n. өстөн

aux v. (had) 1. -тай, -тэй, -той, -төй, бий, байх. Do you \have anything to say? Чамд хэлэх үг байна уу? Do you \have/ \have you got a car? Чи машинтай юу? 2. авах. May I \have a glass of water? Би аяга ус авч болох уу? 3. мэдэх, ойлгох. He has no Mongolian. Тэр монгол хэл мэдэхгүй. 4. өвчтэй байх. She has got a headache. Түүний толгой нь өвдөөд байгаа юм. 5. урих, хүлээж авах. How many people are you \haveing to the party? Танай үдэшлэгт хэдэн хүн оролцох вэ? 6. тавих, байрлуулах. We used to \have that painting over the sofa. Бид энэ зургийг буйдан орныхоо дээр өлгөдөг байж билээ. have it (that)... гэх, гэлцэх. Rumour has it that we'll \have a new chairman soon. Манайх мөдхөн шинэ даргатай болно гэлцэх юм. have it in for sb дургүй байх, өстэй байх. She's had it in for him ever since Mark called her a fool in public. Марк түүнийг олны өмнө тэнэг малаар нь дуудсанаас хойш тэр эмэгтэй түүнд юм санах болсон билээ. have it in one (to do sth) хийчих чадвартай, боломжтой байх. have sth against sb/ sth дургүй байх, муу санаж явах. What \have you got against Ruth? She's always been good to you. Юунд чи Рутэд дургүйцээд байгаа юм бэ? Тэр чамд байдгийгаа л өгдөг шүү дээ. have sth on 1. өмссөн, зүүсэн байх. 2. ажил төлөвлөсөн, болзож тохирсон байх. have sth on/ with me биедээ авч явах. I don't \have any money on me. Надад бэлэн мөнгө юу ч байхгүй. v. 1. үйлдэх, хийх. \have а tea цай уух. \have a smoke тамхи татах. 2. авах, хүлээж авах. I had a letter from my brother. Би ахаасаа захиа авсан. 3. үзэх, өнгөрүүлэх, биеэрээ туулах. She's having problems at work. Түүний ажил дээр баахан юм болсон гэнэ. I had a shock when I heard the news. Энэ тухай дуулаад би ёстой балмагдаж орхисон. 4. төрүүлэх, бүтээх. \have a baby төрөх, хүүхэд төрүүлэх. \have a good result сайн үр дүнд хүрэх. \have a strong influence хүчтэй нөлөө үзүүлэх. 5. хуурч, мэхлэх. I'm afraid you've been had. Таныг луйварчдад мэхлүүлсэн байх л гэж бодох юм. 6. хавьтах, ойртох. have done with sth арайхийж дуусгах, салж санаа амрах. Let's \have done with this silly argument. Энэ дэмий асуудлыг цэглэж санаагаа амраавал яасан юм бэ. have had it 1. сэг болсон, эдэлгээ нь дууссан. 2. эцэх, ядрах. 3. тэвчээр барагдах, тэсэхээ болих, залхах. I've had it with your constant arguing! Shut up, both of you! Байнгын хэрүүлийг чинь сонссоор залхаж гүйцлээ! Та хоёр хоёулаа амаа хамхиад өгөөч! have it off/ away (with sb) хавьтах, ойртох, сээтэгнэх. She was \haveing it off with a neighbour while her husband was away on business. Нөхөр нь томилолтоор явчихсан байхад тэр хөрш залуутайгаа сээтэгнэж байсан юм. not having any сонсох ч дургүй байх, итгэхгүй байх. have sb back салсан авгай, нөхөр нь буцаж ирэх. have sth back буцaаж авах, эргүүлж авах. have sb in гэртээ хөлсөлж ажиллуулах. have sth out авахуулах, тайруулах. \have a tooth/ one's appendix out шүдээ/ мухар олгойгоо авахуулах. have sb up (for sth) шүүхэд татах, зарга мэдүүлэх. He was had up for drunken driving. Согтуугаар машин жолоодсон учраас түүнийг шүүхэд татсан байна. the haves n. (pl) баян, чинээлэг. have-nots n. (pl) ядуу, хоосон.

n. 1. шонхор, харцага. 2. түрэмгий улс төрч. v. \hawk sth (about/ around) худалдаа, наймаа хийх. The streets were full of people \hawking their wares. Бараа наймаагаа сурталчлан зарах наймаачид гудамжаар дүүрэн байв. hawkish adj. түрэмгий бодлоготой. He is under pressure from his \hawk generals to declare a war. Тэрбээр дайн зарлахыг шаардаж байгаа түрэмгий генералуудынхаа шахалтан дор байгаа юм. hawk-eyed adj. 1. гярхай, хурц хараатай. 2. нүд салгалгүй манах. hawker n. ганзагын худалдаачин.